FEESTNEUS EN TOETER
THUIS LATEN S.V.P.Ü
KORT EN GOED
;0MT DAT ZIEN
;0MT DAT ZIEN
STRIPTEASE VAN HUNEBEDDEN
Per fiets
door klokhuis
van Drente
Boerderijen
in de
kinderschoenen
Schapen tellen
op grote
stille heide
Musea zonder poeha
Portret
Nederland
Vijftig procent van onze bevolking
zoekt zijn vakantiebestemming nog al
tijd dicht bij huis en binnen de eigen
grenzen. Van de jaarlijkse landverhui
zing, die miljoenen ln beweging
brengt, krijgt 't eigen door velen ten
onrechte versmade vaderland dus nog
altijd de helft te verwerken. Voor de
ze groep en voor alle anderen, die tot
nog toe consequent verder keken dan
hun Nederlandse neus lang is. publi
ceren wij in de komende maanden een
reeks portretten van de provincies.
Drente opent deze galerij van toe
ristisch Nederland, waarin tips en in
formaties u misschien op het goede
Drente zit er ln feite mee ln zijn maag. Aan de ene kant liggen de overnach
tingen. die in vier jaar zijn gestegen van 1.8 miljoen tot ruim 3.5 miljoen. Het
sociaal toerisme, dat in de vijftiger jaren in het Olde Landschap vrijwel onbe
kend was. is als een sprinkhanenplaag over de bossen en heidevlakten gegaan.
Zomerbungalows, kampeerterreinen en caravancentra werden in snel tempo uit
de droge Drentse grond gestampt, staatsbossen kregen voorzieningen, die de
stroom dagjesmenseu moesten opvangen. In 16 bedrijven, die mikken op hel
sociaal toerisme, is het aantal overnachtingen sinds 1960 van 213.606 gestegen
tot 650.000. Drente, het vergeten stuk van Nederland, dat twee generaties terug
hooguit inspireerde tot een sombere streekroman over doodarme veenarbeiders
en keuterboeren, die in plaggenhutten het droge brood met de dood deelden, is
de lucratieve achtertuin van de overvolle Randstad geworden. „De mensen, die
naar ons toekomen", zegt de heer Van Duinkerken, directeur van de Provinciale
VVV In Assen, zoeken maar één ding: rust. Gelukkig kunnen we die nog steeds
uit voorraad leveren, gelukkig beschikt Drente ook in 1970 nog over uitgestrekte
recreatiegebieden, waar de stilte het alleenrecht heeft.
Maar toch moeten we oppassen. Oppassen voor een te grote belangstelling, voor
een te sterke druk van de kant der investeerders. Als we zouden willen, als we
op elk verzoek ingingen en tegen alle plannenmakers zeiden: „Ga je gang
maar", zou Drente binnen de kortste keren één grote mierenhoop zyn. Daarmee
zou dit stuk van Nederland zy'n unieke karakter volledig verliezen."
De waakzame bestuurders van Drente zijn er tot nu toe vry aardig In geslaagd
om de feestneuzen en de toeters buiten de deur te houden. Er zjjn in Drente
wel enige forse kampecrcentra, maar die liggen uiterst geraffineerd aan de
rand van de provincie. Op die manier hoopt men te bereiken, dat het hart van
Drente blyft kloppen in het vertrouwde landelyke ritme.
Dat Drente nochtans ook niet vies ls van een flirt met de economie bewijst De
Hunzebergen bi) Exloo, dat op 1 juni van start gaat en uitgerekend het groot
ste vakantieoord van Nederland wordt. Naast 107 luxe bungalows en uitge
strekte. hypermoderne kampeerterreinen, beschikt dit centrum over een gigan
tisch hoofdgebouw met vergaderzalen, appartementen, recreatiezalen en een
restaurant, waar diepvriesmaaltyden geserveerd worden. Het geheel wordt ge
completeerd door een voetbalveld, een volleyveld, tennisbanen, midgetgolfbaan,
verwarmde zwembaden, spartelvijver, speeltuin en parkeerplaatsen met auto
wasplaats. ..De praktijk", aldus de heer Van Duinkerken, „zal moeten uitwijzen,
of een dergelijk reuzecentrum past in de sfeer van Drente. Op een gegeven
moment zullen er 4000 mensen op het terrein zijn, dat is meer dan er in heel
Exloo wonen. Wij verwachten echter, dat de meesten op de Hunzeberg zelf hun
vertier zoeken en niet massaal de provincie intrekken. Overigens ben ik er van
overtuigd, dat er in Drente geen plaats is voor veel meer van deze centra. Eén
is goed, maar zes zouden een ramp betekenen".
de geschiedschrijving van ons land
•aagt Drente een fors steentje bij. Van de
hunebedden, die er in Nederland zijn lig-
n er 53 in deze provincie en de 54e ligt er
dicht bij (nauwelijks twintig meter van
grens tussen Groningen en Drente) dat
•n niet gek moet opkijken, als Assen nog
ns op eigen houtje een subtiele grenscor-
cctie zal aanbrengen om deze steen des aan-
oots te verwerven,
hunebedden zijn tussen 3000 en 2000 jaar
>r Christus op de hoge zandgronden ge-
ouwd door boeren, die er hun doden in zit—
:nde houding in begroeven, 't Bouwen van
ëze sténen huizen van de dood gebeurde
gigantische zwerfkeien, die gletsers
afstanden van duizenden kilometers
r de lage gronden van het noorden had-
gekruid.
het eerste gezicht lijkt het, of de keien
bfli®lrfaak zijn'ópgèsfa^ërd, maai- iri \verkeli jk-
_jge\d zijn ze gerangschikt'tot een rechtlijnig
jgrat met de sTuitzijde aah"T5ëfdè~korTe zijden"
n grote dekstenen als dak. De afmetingen
verschillen: er zijn hunebedjes, die met 12
keien nog geen lengte van zes meter halen,
maar er liggen in Drente ook grotere broers
met 40 stenen en een 1 engte van zo'n 25 m.
Het grootste hunebed heeft de gemeen
te Borger met stenen van meer dan 20.000
kilo. Ten noorden van Emmen ligt een lang-
graf van 40 meter. Het is een samenge
steld bouwwerk, dat in feite uit twee steen
graven bestaat.
Overigens is het hunebed anno 1970 slechts
het stenen skelet van het oorspronkelijke
monument. Vroeger waren de openingen tus
sen de keien dichtgestopt met kleinere stenen
en lag 't graf verborgen onder'n heuvel van-
zand en zoden. Tussen Schoonoord en Noord-
Sleen heetf men 't hunebed De Papeloze Kerk
weer gedeeltelijk in zijn oude staat hersteld.
De dodenheuvel is omringd door een krans
van kleinere stenen, zoals dat ook in de oer
tijd het geval was. In het hunebed is ook
enig vaatwerk tentoongesteld. Als het toe
gangshek naar. de Papelp?» Kgijk (genoemd
naar de Hagepreken,, die op- deze-plek wer
den gehouden) gesloten is kan men tegen be-
"raiiTrg—de- sleutel vragen -bij -het--huis- Het
Vossenhol aan de overzijde van de weg.
De Provinciale VVV Drente, Markt 20
in Assen, telefoon 0592014324, be
schikt over een up-to-datelijst van al
le bungalows, die in Drente verhuurd
worden. Als u wilt weten, of er nog wat
vrij is, kan men u daar snel over infor-
Drente, dat op een oppervlakte van
2684 vierkante kilometer ruim elf pro
cent van de Nederlandse recreatie-
grond beheert (17000 ha woeste grond
en bijna 27000 ha bos) geeft ook de fiet
ser feestelijk de ruimte. Van een ambi
tieus plan, dat voorziet ln een fietspa-
dennet van 400 kilometer zijn inmiddels
235 kilometer gerealiseerd. Alle paden
zijn dubbeldik en geasfalteerd en kron
kelen zich door de mooiste en meest on
gerepte gebieden van de provincie.
Ze zijn aangegeven door het bekende
blauwe bofd niet de witte fiets en van
de grote weg af gemarkeerd door twee
veldkeien ter weerszijden van het pad.
Op de nieuwe ANWB-toeristenkaart
Groningen-Drente staan deze twee me
ter brede fietspaden op speciale wijze
aangegeven. Voor de sportieve liefheb
bers heeft de Provinciale VW-Drente
een handig boekje klaar liggen, waarin
15 toeristische rijwielroutes beschre
ven staan. In vrijwel geheel Drente kan
fietsen huren, onder meer bij de
stationsrijwielstallingen. Wie 't princi
pe huldigt, dat met-zijn-allen altijd be
ter is dan alleen, moet eens denken
aan de Drentse rijwielvierdaagse, een
geweldig evenement, dat langzaam
maar zeker de Nijmeegse wandelvier
daagse naar de kroon steekt. ALle in
lichtingen over dit feest, dat plaats
vindt van 7 tot en met 10 juli, kan men
krijgen bij de Provinciale VVV, Markt
20 in Assen, telefoon 05920-4324.
tracties. die per jaar tien-
Het Jeugdverkeerspark de Gouverncurstuin in Assen, waar kinderen
spelenderwijs de verkeersregels leren. Ze rijden en besturen hun eigen auto,
tanken daarmee aan een echt benzinestation en stoppen voor de spoorbaan,
waar een heuse trein overheen dendert. Entree 1 gulden, kinderen vijftig
cent. In 1969 bezochten 91.000 mensen dit unieke park.
Een drive-in-bioscoop vindt men In het recreatiecentrum d'Aole Waog aan
de hoofdstraat in Drouwen. Men kaai hier vanuit zijn eigen auto een film
bekijken die op een reuzenscherm geprojecteerd wordt. In hétzelfde centrum
liggen ook een speeltuin, waterdraaimolen, roei- en kanovijver etc.
Even verderop ligt het fantastisch gelegen Drouweneraand aan de Gasseliber-
sl.raat met speeltuin, milni-scooters etc.
In Ees ligt Het land van Bart je (Boerweg 8). Kinderen vinden daar trampolines,
strand en bad, pony's en mimiscoobers.
i In Zuddlaren ligt de Sprookjeshof aan de Groningerstraat, waar Klein Duimpje,
Sneeuwwitje en haar zeven dwergen en Doornroosje voor anker zijn gegaan.
Er is ook hier een speeltuin en voorts een hertenkamp. Men kan ook een
boottocht maken over het Zuidlaardermeer.
Een ideale manier om het Olde
Landschap te observeren is
vanaf een glimmende paarde-
rug. Ruiterpaden zijn er in de
bossen en op de uitgestrekte
heidevelden in overvloed en
zelfs in de buurt van de dorpen
behoef je niet bang te zijn dat
je door een scheurende brom
mer pootje wordt gelicht. Bij
de volgende adressen staat een
viervoeter op u te wachten
Anholt. A. J. te Velde, Postweg 19,
tel. 05281-255.
Assen. De Bosmanege, Broeklaan 14,
tel. 05920-14562. Ruiterweken voor
kinderen in juli en augustus. Over
dekte rijhal.
Beilen. Camping Boszicht, Smal-
broek 46, tel. 05930-2334.
Borger. Paardesportcentrum De
Hondsrug, Hoofdstraat 76, tel. 05998-
4220.
Diever. De Zonnewagen. Wateren 1
Het Ruuterhuus, Groningerweg 4, tel.
05219-1680.
Donderen. Hotel Hoving, tel. 05921-
428.
Dwlngeloo. J. Werners, Heuvelenweg
14, tel. 05219-1752.
Ees. Camping Het land van Bartje,
tel. 05998-4446.
„Been" aan spelen in 01de Landschap
Een huifkar die op de zandweg rijdt
Gasselle. De Hoefslag, tel. 05999-4343.
Havelte. Het Hunebed, Van Heloma-
weg 17, tel. 05214-462. H. Dorenbos,
Loosweg 1, tel. 255. De Uelenspieghel,
Ootmaandijk 1.
Hooghalen. Ponypark, Oosthalerweg,
tel. 05939-234.
Meppel. Overdekte manege Werners,
Oosterboer 1, tel. 05220-1056.
Norg. Paarden- en ponycentrum Ba-
relds, Oosteind 37, tel. 05928-2355.
Roden. Boerderij Het Zuidenveld,
Norgerweg 1, tel. 05908-9153.
Ruinen. De Yderduinen, Benderse 17,
tel. 05221-416.
Schoonoord. Rijmaaran, Slenerweg
118, tel. 05918-679.
Sleen. Paardesportcentrum Zetelveen-
weg 1, tel. 05916-623.
Vries, Manege Eswal, Eswal 3, tel.
05921-666.
Zuidwolde. Het Peerdespul, Meppeler-
weg. tel. 05287-444, Ekelenberg, tel.
356. De Roskam, Noldeweg 2, tel
05230-6694.
Mensen, die ervan houden om builen
de kantooruren de lopende zaken op
zijn elfendertigst af te handelen,
moeten de huifkar eens in de gaten
houden. In Ierland is deze wijze van
tergend langzame voortbeweging
achter 1 pk. reeds jaren populair en
daarom heeft de Drent gedacht: „Wat
daar een succes is, moet bij ons ook
lukken." En hij heeft prompt gelijk
gekregen, want Drente leent zich bij
uitstek voor een vakantie in zijn
eerste versnelling. Er zijn volop zand
wegen, waarop paard en huifkar
plezierig uit de voeten kunnen. Als
u ervoor voelt, moet u contact op
nemen met de volgende adressen:
Borger, hotel Bieze.
Orvelte. In de Linnenwagen, Brug-
Wateren, de Zonnewagen, Wateren 1,
post Zorgvlied.
Zorgvlled. N. de Jong, Zorgvlied 29.
Als u een eerste klas hotel zoekt in 'n
verrukkelijke omgeving, denk dan eens
aan hotel Braams in Gieten. Dit fami
liehotel, dat als dorpsherberg begon en
nu een pleisterplaats van internatio
nale allure is, heeft een chefkok, die
bereid is alle culinaire hoogstanden te
maken. Als u tevoren een belletje geeft
en een gezelschapje op de been kunt
brengen, is hij ook bereid een rijst
tafel te maken, die groter en exquiser is
dan ln welk gerenommeerd restau
rant in de Randstad. De gérant weet
alles, maar dan ook alles van wijnen.
De sfeer in dit unieke hotel js typisch
Drents: gastvrij zonder franje. Warm
aanbevolen. Tel. 05926-241.
In Borger is het behaamdc familie
hotel Bieze weer uit de as herrezen. Het
oude hotel brandde enkele jaren gele
den af (de laatste gasten ontkwamen
via het dak van een bus, die onder de
ramen stond geparkeerd) en daarvoor
in de plaats kwam een nieuw gebouw
in oude Drentse stijl. Een bijzonder
fraai staaltje van aangepaste archi
tectuur. Specialiteit van Bieze zijn de
wildschotels. Borger is een uitgangs
punt voor vele tochten over de Honds
rug en de veengebieden. Bekijk ook
de kerk van Borger eens. Voor de in
gang ligt een rooster en volgens de
overlevering was het bestemd voor de
duivel, die er met zijn bokkepoot on
herroepelijk klem kwam te zitten. In
werkelijkheid heeft men het aange-
Een geheide topper voor een niet zo
beste zomerdag is de kinderboerderij.
Drente heeft er drie: in Gassclte bij
het centrum De Hoefslag, Achter den
Brinken 14; in Norg (De Vluchtheuvel.
Donderseweg 12) en in Schoonoord (in
het openluchtmuseum de 7 Marken.
Tramstraat 73).
Eén van de opmerkelijkste Drenten
is de tractormonteur Tjerk Verma
ning, die in 1965 op de akker van boer
Vos in Hogersmilde meer dan honderd
vuurstenen werktuigen vond die
50.000 jaar geleden zijn gebruikt door
de Neanderthalers. Aanvankelijk wil
de de professoren niets weten van de
ze eenvoudige amateur-archeoloog, die
op zijn eentje de geschiedenis van
Drente met tienduizenden jaren had
verlengd. Maar een grondig onderzoek
bracht hem achteraf toch de ver
diende erkenning. Vermaning wilde
toen niet achterblijven en ging weer
de boer op. Dat was in 1968. En
prompt vond .bij restanten van een
prehistorische cultuur, die hij zelf
voorzichtig uit 100.000 jaar vóór
■Christus- schat. Die .-Tjerk. Het zal je
De grote stille heide, waarover kinderen
in schoolverband nog steeds uit bene
pen, maar niet minder volle borst
zingen, is zelfs in Drente aan de ver
liezende hand. Jammer, maar het
propvolle Nederland kan zich nu een
maal ook in zijn achtertuintje geen
waardeloze broddellap veroorloven.
De laatste stukken ongerepte natuur
worden echter als couveusekinderen
gekoesterd en in ere gehouden, vaak
compleet met schaapskudden, schepers
honden en schaapskooien. Het Drentse
heideschaap is het oudst bekende huis
dierenras en dat is dus weer een mee
vallertje voor de nieuwsgierigen, die
in de komende maanden het spoor
van de blatende kudde volgen in:
Exloo. Schaapskooi aan de Hoofdstraat,
vertrek van de kudde, dagelijks om
kwart over twaalf 's middags. Aan
komst om 17.30 uur Bij de schaapskooi
wordt aangegeven, waar de kudde zich
bevindt.
Holtinge. Schaapskooi aan het Studen
tenpad. Vertrek onregelmatig.
Ruinen. Schaapskooi aan de Benderse-
weg 38, vertrek van de kudde dagelijks
10.30 uur, aankomst tussen 5 en 6 uur.
Westerbork. Schaapskooi aan het Zuid
einde. Vertrek van de kudde dagelijks
om 12 uur, aankomst 17 uur.
Het plezierige van de meeste Drentse musea is, dat
/e er niet zo professioneel en weldoortimmerd uit
zien. Afgezien van het Provinciaal Museum van Dren-
le in Assen (met hel verrukkelijke Ontvangershuis)
zijn het voortbrengselen van een privé-hobby en een
bezoeker heeft dan ook het bevrijdende gevoel, dat
hij bij een gastvrije vriend op visite is. Een paar aan
bevelingen
Dwlngeloo. Saksische boerderij van de heer Riet
man aan de Brink 4.
Frederiksoord-Vledder. Zeemuseum Miramai
Vledderweg 25.
Havelte. Antiekverzameling, waaronder oude \va
pens bij de heer Huiskes, Boskampsbrugweg 8
Pottenbakkerij Dirk Staf, Brink 27.
Hoogeveen. Draaiorgel- en antiek verzamel in
van de heer Boering, Coevorderstraatweg 65.
Koekange. Expositie van aardewerk in het boer
derijtje aan de Oude Toldijk 12.
Ruinen. Expositie van heideflora en -fauna, de
schaaphouderij en de bijenteelt in de schuur van
de scheperswoning.
Rulnerwold. 18e-eeuwse museumboerderij aan de
Dr. Larijweg 12.
Schoonoord. Openluchtmuseum De 7 Marken mul
plaggenhutten en geologisch museum en kinder
boerderij.
W Vries. Klokkengietersmuseum ln de N. H. Kerk
aan de Brink.
Westerbork. Museum van knipkunst aan het West
einde 6.
Zweeloo. Het Hoes van Hol-an, Oud-Aalden.
