antenne
„De duivel heeft aan het roer gezeten
Antwerpse
schouwburg ontslaat
acteur Schoenaerts
Blokfluitist
deed deur
dicht
TELEVISIE VANAVOND
Pierre Boulez
vergiste zich
Stiptheidsactie
NOS voorlopig
uitgesteld
SHOWBUSINESS
Gevraagd MEISJES
Tweekamp
Please Sir
Liedjes van
Lenny en Ben
FRANS VAN DUSSCHOTEN:
Documentaire
in kleur
over ijszeilen
Jan Greshoff
in Literama
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
MAANDAG 2 FEBRUARI 1970
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Dc Antwerpse Koninklij
ke Nederlandse Schouwburg (KNS) heeft
haar contract met gastacteur Julien
Schoenaerts verbroken, nadat de acteur
de schouwburgdirectie er van had be
schuldigd een Nederlandse vriend van
hem hardhandig door de politie uit het
theater te hebben laten verwijderen.
Het incident ontstond vrijdagavond, toen
Schoenaerts voor de vertoning van „Ko
ning Jan" door F. Dürrenmatt aan het
publiek een verklaring voorlas. Na de
vertoning kwam het op bet toneel tot een
discussie tussen Schoenaerts, een ande
re acteur en de theaterdirecteur; later
werd Schoenaerts ontslagen.
Sinds het werk aan „Koning Jan"
was begonnen, waren er reeds wrijvin
gen geweest tussen Schoenaerts. de di
rectie en zijn collega's. Schoenaerts
kwam regelmatig te laat, kende zijn
rollen niet voldoende, terwijl hij de in
structies van de regisseur weigerde op
te volgen. Maar het ergste volgens
zijn collega's was de voortdurende
aanwezigheid van Schoenaerts' vriend.
Deze man, een 55-jarige Amsterdamse
blokfluitspeler, werd door Schoenaerts
op straat ontdekt. Sinds enkele weken
vergezelt hij de acteur overalhij lo
geert trouwens bij hem thuis.
Schoenaerts vertelde dit weekeinde dat
de aanwezigheid van de blokfluitspeler
hem kalmeerde en inspireerde. Zelf een
niet onverdienstelijk blokfluitspeler,
droomt hij ervan samen met zijn vriend
een ensemble voor volksmuziek te be-
De KNS-acteurs werkte het eindeloze
blokfluitgedoe nochtans zwaar op de ze
nuwen. Zij hebben meerdere malen
Schoenaerts gevraagd de man buiten de
schouwburg te houden, maar deze wei
gerde ook maar naar hen te luisteren.
Acteur Julien Schoenaerts
Politiehulp
Vrijdagavond riep directeur Tillemans
er tenslotte de politie bn. De blokfluit
speler werd zonder geweld uit de kleed
kamer van Schoenaerts gehaald en op
straal gezel. Hij kocht prompt een
kaartje voor de goedkoopste plaatsen
(10 franc) en zag hoe onmiddellijk na
dat het doek opging gastacteur Schoe
naerts het publiek begon toe te spreken.
Na de voorstelling stepte een andere
acteur tot voor het toneel en las een ver
klaring voor waarin hij en al zijn colle
ga's zich distantieerden van het protest
van Schoenaerts. (Schoenaerts werd on
der andere onuitstaanbaar genoemd door
zijn collega's).
Hevige discussie
Schoenaerts verscheen prompt weer
op het toneel en er ontstond een hevi
ge discussie waarin ook de schouw
burgdirecteur tussenbeide kwam. Om
wille van deze incidenten werd Schoe
naerts zaterdag prompt ontslagen. Dat
betekende meteen dat hij ook niet zal
optreden in Gent, waar hij ir. hetzelfde
stuk van Dürrenmatt gedurende een
maand zou SRelen. Schoenaerts is vori
ge maand in Gent reeds ontslagen als
gastregisseur bij het Nationaal Toneel
Gent, omdat hij zijn werk er te erg
verwaarloosde. Het plan om een experi
menteel ringtheater te beginnen in Bel
gië, is onlangs ook mislukt omdat hij ru
zie kreeg met de geldschieter.
AMSTERDAM (ANP) Na een uitvoe
rig gesprek tussen de Franse componist
Pierre Boulez en de muziekmedewerker
van Vrij Nederland, Konrad Boehraer,
heeft de heer Boulez zijn gesprekspart
ner gemachtigd namens hem bet volgen
de te verklaren:
„Actiegroep Notenkraker" gemaakt
in het in het januarinummer van Luis
ter gepubliceerde interview over de
„Actiegroep Notenkraker" gemaakt
heeft, berusten op een gebrekkige en
misleidende informatie, die hem o.m.
door de interviewer werd verstrekt. De
ze suggereerde nl. dat de Notekrakers
identiek zouden zijn met de jongeren
groep, die in juni vorig jaar in het Hol-
laiid Festival een Stockhausenconcert
verstoorde.
De heer Boulez betreurt, dat hij op
grond van deze verkeerde inlichtingen
tot een verkeerd oordeel ls gekomen dat
hij volledig intrekt.
Psychologische
test
Willem Frederik Hermans spel „De
psychologische test" wordt door de
VARA-televisie op het scherm ge
bracht. Het thema van dit spel is de
opleiding van mannelijke en vrouwelij
ke spionnen, zoals de schrijver die voor
ogen staat. Deze spionnenopleiding ge
schiedt in een volstrekt autoritaire
sfeer waarin elk idealisme ten gronde
gaat. Aan deze produktie, die onder re
gie van Theun Lammertse tot stand
kwam, werken mee: Fons Rademakers
als Richard, Ingeborg Elzevier als de
idealistische Thabor, Eric van Lingen
als Wilfried, Carol van Herwijnen als
Sobolev, Marijke Merckens als Meel
dauw, Dick Scheffer als Grotefend, Di-
ny Noach en Diny de Neef als ver-
verpleegster. Ad van Gessel als mon
teur en Willy Zuidema en Marv Steg-
ger als werkster. Ned. 2 20.45 uur.
Marijke Merkens en Ingeborg Elzevier
staan modél in de .psychologische
test" van Hermans, respectievelijk in de
rollen van Meeldauw en Thpbor
(Van o
omroepcor respondent
Het concert van Miriam Makeba, dat zij
zondagavond a.s. in Amsterdam zou
geven, kan wegens ziekte van de zan
geres niet doorgaan. Met dit concert
zou de Europese tournee van Miriam
Makeba worden beëindigd.-Organisatie
bureau Paul Acket hoopt bij een vol
gende Europese tournee de befaamde
artieste alsnog naar Nederland te bren-
(ADVERTENT1E)
Maten 36—38—40
Brieven met maten aan KICKS Production
HILVERSUM De operationele mede
werkers bU de N.O-S. hebben besloten
om hun stiptheidsactie voorlopig uil te
stellen, tot antwoord is ontvangen op
hun voorstellen. Het besluit werd in
Hilversumse omroepkringen met een
zucht van verlichting ontvangen. Im
mers deze actie zou gekomen zijn op een
tijdstip, dat de gehele „top" van de
N-O.S. wegens vakantie of ziekte afwe
zig is. Voorzitter Schlittenbelm vertoeft
op uitnodiging van de Zuidafrikaanse
regering in Kaapstad, technische
missaris v. d. Veen is ernstig ziek, en
ook programmacommissaris Rengelink
moet wegens griep het bed houden.
Het hoofd van de programmastaf, de
heer C. H. Enkelaar is voor besprekin
gen in Genève en het hoofd van de
dienst programmafaciliteiten, de heer
A- v. d. Dool, is eveneens door ziekte
uitgeschakeld. Zijn collega, de heer P.
de Vlaam, hoofd van de technische
dienst moet na zijn hartaanval op me
disch advies rustig aan doen én de per
soneelscommissaris, de heer K. de Wilde
is maandag 2 februari met vakantie ge
gaan. Voorts vernemen wij dat de voor
zitter van de N.C.R.V., mr. dr. Ozinga,
eveneens op medisch advies rust is gaan
nemen op de Canarische eilanden. Een
plotselinge acte van de operationele
medewerkers bij de N.O-S. had op geen
ongelukkiger tijdstip kunnen vallen. De
financieel-economische commissaris van
de N.O-S., de heer drs. Ch. E. v. d.
Ploeg, neemt thans de honneurs bij de
N.O.S-televisie waar, en programma-
commissaris mr. W. J. A. Wagenaar be
hartigt in deze periode de leiding bij de
N.O.S.-radio.
Kick Stokhuizen vanavond weer op uw
scherm als quizmaster in Tweekamp.
De NCRV zendt de eerste wedstrijd
uit in groep drie van de quiz tussen
studententeams van de universiteiten
en hogescholen in Nederland „Twee
kamp". In deze poule komen tegen el
kaar uit de theologische hogeschool
van Kampen, de landbouwhogeschool
van V£ageningen, de .katholieke univer
siteit van Nijmegen en de technische
hogeschool van JÈindhoven. De eerste
wedstrijd gaat tussen Kampen en Wa-
geningen. Quizmaster is Kick Stokhuy-
De succesvolle t.v.-serie „Please sir"
is bijna ten einde. De NCRV zendt de
voorlaatste aflevering uit, getiteld
„Een avondje uit". Ter gelegenheid van
de verjaardag tan mr. Cromwell heeft
de staf van Fennstreetsohool een éten-
tje in een Italiaans restaurant. Tot
hun verbazing zien ze hoe aan een an
dere tafel een hun bekend paartje
wordt bediend. Sharon en Duffy zijn
namelijk samen een avondje uit. Hét
loopt allemaal goed fout. Tenslotte
komt zelfs de politie er aan te pas.
NCRV Ned. 1 20.45 uur.
Twee jonge artiesten die zich al inter
nationaal bekendheid hebben verwor
ven, Lenny Kuhr en Ben Cramer, staan
centraal in een televisieprogramma.
Beide vocalisten kunnen bogen op uit
stekende prestaties tijdens internatio
nale festivals; Lenny Kuhr op het Euro
visie Songfestival in Madrid en Ben
Cramer o.a. in Rio de Janeiro en
Soheveningen. De smarten van het
songfestival worden in dit liedjespro
gramma door Lenny Kuhr en Ben Cra
mer nog eens in een duet doorgenomen.
Ben Cramer zingt zijn hit Joffie Joffie
en verder My W ay en In the night. Len
ny Kuhr brengt When I woke this mor
ning, De Komediant en zij besluit het
programma met La Grève des Poètes.
Regie Nico Knapper,.
NEDERLAND I
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
NCRV:
19.04 uur:
Scheepsjongens van
Bontekoe
19.13 uur:
.1 eugdherinneringen
19.30 uur:
Breng eens
een zonnetje
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Tweekamp
en ontdekken
De wijde wereld
11.35 uur:
Notre ville
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
KRO:
19.04 uur:
Daktari
20.45 uur:
Please sir
21.10 uur:
Weg van de haven,
film
22.00 uur:
Colloquium
Musicum Judaicum
Hum. Verbond
22.20 uur:
Thuis best
22.50 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Brandpunt buitenspel
21.10 uur:
David Frostshow
22.00 uur:
De wrekers
22.50 uur:
Journaal
TELEAC:
22.55 uur:
Schaken, les 16
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Scala
VARA:
19.30 uur:
Coronationstreet
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Lucieshow
20.45 uur:
Psychologische teat
21.50 uur:
Reisverhalen, show
22.25 uur:
Achter het nieuws
23.05 uur:
Journaal
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
AVRO:
19.30 uur:
Peyton Place
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
The Survivors
21.10 uur:
Voor de vuist weg
22.10 uur:
Televizier
23.00 uur:
Journaal
Strijdkrachten]
RVÜ: 19.35 Latljns-Amerika door drs. S. W. i
Couwenberg, m.m.v. Drs. A. E. Niekerk. Dr.
A. L. Constandse en Drs. R. Th. J. Buve.
NOS: 20.05 65 Plus ot min: ouder zijn, ouder
worden, programma over 65-jarigen. NVSH:
idio Filharmonisch orkest: klassle-
;n moderne muziek. 21.35 Kerken en
ikkelingssamenwerking: verslag van de
:nkomst van de Wereldraad van Kerken
[ontreux. 22.05 Stereo: Licht sextet met
solisten (opn). 22.20 Avondoverdenking.
i NEDERLANDS
HILVERSUM n
.00 Stereo: Meisjeskoor met instri
>egeleiding (opn). 18.19 Uitzending
Actualiteiten. 19.00 Literama: radiokroniek muziek,
over boeken, schrijvers en toneel. 19.15 muziek.
Stereo: Moderne gewijde muziek (gr). 19.45 zeelieden
laliteiten. 22.20 Gevarieerde
Jchtendgtjmnas-
lek. 7.20 Stereo: Lichte grammofoonmuziek.
.00 Nieuws. 8.11 Radiojournaal. 8.20 Stereo:
NOS-programma.
dienstige lezing. 10.15 Stereo: Italiaanse
opera-aria's (gr). 11.00 Nieuws. 11.03 Ferdi
nand Huijk (16), seriehoorspel (herhaling
Mededelingen. KRO: 12.00 Stereo:' Van
Lenny Kuhr en Ben Cramer zingen
schouder aan schouder hun „Reis
verhalen".
(Van onze omroepcor respondent
HILVERSUM Frans van Dusschoten. wiens tv-
kleurenfilm over 's wereld zwaarste zeilrace van
Cowes naar Fastnet Rock en terug, eind vorig jaar
de hoogste Britse onderscheiding voor sportfilms
kreeg, heeft voor de NT'S een nieuwe kleurenprodukr
tic gemaakt en wel over het ijszeilen. Frans, die een
passie heeft voor alle vormen van watersport, noem
de deze produktie. die hij zeli samenstelde en re
gisseerde: „Van düivelstuig tot racemachine". Zijn
vaste filmer was de begaafde cineast Ron Nieuwen-
huis, die er niet voor schuwde om de meest gevaar-
1 'ke acrobatiek uit te halen, teneinde met zijn toestel
de meest spectaculaire momenten van deze adembe
nemende sport op het celluloid te kunnen vastleggen.
Hij zag er niet tegen op om plaats te nemen op de
zeer smalle voorplecht van het ranke zeilbootje en
zittend of liggend met een snelheid van 120 km per
uur over de bevroren ijsvlakte van de Loosdrechtse
plassen te stuiven. Het „duivelstuig" was „Bibbertje"
met de registratieletters DN-H31 in het strak gespan
nen zeil. Frans vertelde, dat dit scheepje van de DN-
klasse is genoemd naar een bekroond onderwerp van
de Amerikaanse „Daily News". Momenteel wordt met
de bootjes uit de DN-klasse in minstens twaalf lan
den de ijszeilsport beoefend, zoals Amerika. Canada.
Noorwegen, Zweden, Denemarken, Finland, Polen,
Rusland en Nederland.
De opnamen werden voor 'n belangrijk deel gemaakt
het
op dc Loosdrechtse plassen, Het Veluwemeer er
Meer van Neusiedln in Oostenrijk. Bij goede wind
stuiven deze ranke scheepjes met zo'n honderd km.
per uur over het ijs en er is een behoorlijke stuur
manskunst voor nodig om niet om te slaan en met
een dreunende smak op de granieten ijsspiegel het
„duivelstuig" te verspelen.
Al in 1760
Voor Frans deze filmreportage met stukjes en beetles
ging samenstellen, had hij eerst met stijgend enthou
siasme het Amerikaanse boek „Iceboating" geraad
pleegd. Daarin las hij dat het de Hollanders zijn ge
weest die in 1760 voor het eerst de ijszeilsport gingen
beoefenen. Hij dook toen diep in de archieven en ont
dekte in hel Maritiem Museum te Rotterdam een
prent uit 1605 met een afbeelding van ijszeilschuiten
op dé Hollandse meren.
Dit plaatwerk boeide hem zo, da( hij besloot de ge
schiedenis van deze eeuwenoude vaderlandse sport in
zijn documentaire op te nemen. Hij vond een leuk ver
haal van een Duitser, die in een strenge winter rond
1880 voor zaken van Amsterdam naar Zaandam
moest. Hij liet zich overreden daarvoor gebruik te
maken van een ijsscliuit. De stuurman van de boot
gaf hem de raad zich vooral zeer warm aan te kle
den. Toen de schipper hem ten overvloede een dikke
Hollandse deken aanbood, om zich daarin te wikke
len en hij deze handeling bij de start in Amsterdam
aanving, bleek hij reeds in Zaandam tc zijn voor de
deken goed om zijn lichaam was gedrapeerd. De
Duitser noemde het „duivelstuig", waarmee die stoe
re Hollanders over de ijsvlakte suisden. Van deze
oosterbuur was ook de uitdrukking afkomstig „de dui
vel heeft aan het roer gezeten".
Dat zijn verbazing over de enorme snelheid waar
mee de schuiten over het ijs vlogen niet ongemoti
veerd was, moge blijken uit het feit. dat de eerste
stoomlocomotieven in de negentiende eeuw nauwe
lijks een snelheid van 35 km. per uur haalden.
Weer hoge ogen?
Van Dusschoten is er in geslaagd om niet alleen nog
meer van die wilde verhalen van tochten over dc toen
nog niet drooggelegde Haarlemmermeer te verzame
len en in zijn documentaire te verwerken, maar bo
vendien tot in de finesses te demonstreren, wat de op
zijn rug liggende ijszeiler ondergaat bij het beoefenen
van deze ongeëvenaarde races port ln de winter. De
gehele fiim is in kleur opgenomen en het zou ons niet
verbazen als Frans dit jaar weer hoge ogen gooit in
de wereld der sportfilmerij.
Onlangs verschenen onder de titel
„Afscheid van Europa" de memoires
van de 81-jarige dichter-criticus Jan
Greshoff. Dit boek omvat niet minder
dan 341 pagina's en Greshoff hekelt
daarin op zijn eigen wijze, vervat in de
woorden „Ik ken en erken maar één
richting: de Averechtse", Nederlandse
en Brusselse toestanden. Hij beschrijft
bovendien zijn contacten met schrijvers
als Coster, Bloem, Slauerhoff en Vest
dijk. Pierre H. Dubois, die Greshoff
meermalen in Zuid-Afrika bezocht, zal
„Afscheid van Europa" bespreken.
NCR VHilversum 2 19.00 uur.
BEJAARDEN
PROBLEEM
Het bejaardenprobleem in Nederland
komt uitvoerig en in veie facetten aan
de orde in het tweewekelijks thema
programma van de NOS-radio, dat on-
de titel „Onderwerp: 65 plus of min-
ouder zijn, ouder worden" wordt uit
gezonden. Eén van de uitgangspunten
van het programma is de opmerking
van de gerontoloog prof. dr. J. Th. R.
Schreuder, geneesheer-directeur van 't
ziekenhuis Zonnestraal in Hilversum,
dat het bejaardenprobleem in Neder
land in verschillende opzichten te ver
gelijken is met het rassenvraagstuk in
AmerikaJ omdat ook de bejaarden wor
den gediscrimineerd.
NOS, Hilversum 1, 20.05 uur.
'n Duidelijke zaak, het t.v.-spcl van
Hans Keuls dat gisteren door de KRO
op het scherm werd gebracht, had
vooral ten doel de aandacht te vestigen
op een bijverschijnsel van de perfec
tionering van de medische wetenschap.
Het kunstmatig laten voortleven name
lijk van patiënten voor wie het leven
redelijkerwijze gezien geen enkele in
houd meer heeft, soms zelfs het in
leven houden van een „technisch" wel
licht reeds gestorvene.
Het is een actueel probleem waarover
in medische kringen eén discussie
gaande is. Het werd een tijd geleden
al eens aangesneden in een zitting van
VARA's t.v.-rechtbank. Toen met een
verhelderend commentaar van, als we
het ons wel herinneren, dr. De Vaal,
die de stelling afwees dat een medicus
per se gehouden is om in alle omstan
digheden en met gebruikmaking van
alle mogelijkheden leven kost wat kost
in stand te 'houden.
Het was eigenlijk Jammer dat nu zo'n
uitspraak achteraf, eventueel in dis
cussievorm, niet gegeven werd. Te
meer omdat de KRO de uitzending
vervolgde met een Gammaprogramma
over geslachtsziekten. Daarmee dus in
de medische sfeer blijvend. In die sfeer
zou het voorkeur verdiend hebben als
,,'n Duidelijke zaak" beter was afge-
Overigens was het spel van Hans
Keuls zeker bruikbaar materiaal om
zijn stelling in het licht te brengen.
„Vrijdag" weer
op het toneel
ARNHEM Hoewel aanvankelijk ge
vreesd werd dat bij de toneelbrand in
het Casino in 's-Hertogenbosch de de
cors van de grandioze toneelcreatie van
Hugo Claus, „Vrijdag", geheel verloren
zouden zijn gegaan, is dit gelukkig niet
het geval gebleken. De Nederlandse Co-
medie is in staat de decors in twee dagen
tijd weer geheel bedrijfsklaar te maken.
De extra-voorstelling van dit stuk in
Arnhem op woensdag a.s., nodig in ver
band met de zeer grote publieke belang
stelling bij vorige voorstellingen, gaat
dan ook normaal door.
Hel documentaire karakter ervan was
ooi-zaak van een bepaalde „reöbtlijinag-
heid", maar hij kwam toch tot een
paar dramatische „versieringen", die
het geheel boven het peil van d« ge
dramatiseerde documentaire tilden. Re
gisseur Paul Pouwels maakte er een
heldere voorstelling van, het bewijs
leverend dat dit type t.v.-spel goed
gerealiseerd kan worden met acteurs
van het „tweede garnituur",
dus die geen behoefte hebben tot het
„schitteren", dat in deze voorstelling
misplaatst zou zijn geweest.
Ook het Gammaprograrama zat overi
gens goed in elkaar. De nuchtere (nogal
verontrustende) feiten werden bij hun
naam genoemd. Oorzaken van de snelle
toename van venerische ziekten wer
den aangegeven, benevens de mogelijk
heden van snelle herkenning en daar
door genezing. Nuttige informatie der
halve, vooral voor jongere mensen.
Waarbij ons toch van het hart moet
dat we zo'n „medisch avondje" uitge
rekend 's zondags minder gelukkig
vinden. Vooral omdat de NOS op „II"
weinig ontspanning bood en we ge
loven dat zeker op zondagavond de
kijker het recht moet hebben om voor
ontspanning te kunnen kiezen. Met de
coördinatie zit het nog lang niet goed
bij de t.v.
Om Gamma hebben we het begin
moeten missen van Kort Geding, het
NOS-programma. dat actuele vraag
stukken „recht" doet. Programma,
waarvan de formule uitstekend is ge
bleken. Ook gisteren de actiegroep
Tomaat was in discussie werd het
een ongewoon levendige uitzending, die
toch door mr. W. E. Haak goed in de
hand werd gehouden. Voor de uitslag
van de jury geven we overigens geen
cent, maar dal doet niet af aan de
waarde van argumenten en tegen
argumenten die te berde werden ge-
Zaterdagavond verliepen NCRV- en
VAR A-programma volgens vaste pa
tronen, die geen reden tot commentaar
leveren. Enige uitspringer: Achter het
Nieuws, die een stunt van grote orde
had met een goed nageplozen poging
om „besmette" effecten via duistere
praktijken tot geldswaarde te brengen.
Een stinkende zaak, zo te horen, waarin
„keurige" Zwitserse banken als stank-
verspreiders optreden. Achter het
Nieuws schakelde P.v.d.A.-Kamerlid
Berg in, die schriftelijke vragen gaat
stellen. Er zal dus wel een vervolg
komen.
Vg.
