Julian Bream uniek meester
op luit en gitaar
WEER
Opening van
expositie
Fotoportret
Plunderende troepen
in Biafra vervangen
Morgen erger
dan vandaag
Manders gaat
gewoon door
met cabaret
Russen gaan
ook Jumbo s
bouwen
Tomas Vasary
Familiedans
door Scapino
Pakistan met
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
MAANDAG 26 JANUARI 1971
of geen
WEER
DE BILT Nadat zaterdag een
opvullende depressie van Zuid
oost-Engeland via Zuid-Nederland
naar Duitsland was getrokken,
beïnvloedde gisteren een volgende
storing hef weer in ons land. Deze
trok van het Kanaal naar het
Waddengebied en voerde zachte
lucht aan- In het zuiden van het
land werd het gisteren dan ook
plaatselijk negen graden, maar in
DEELT
K.N.M.I Mist
MEDE: I
het noorden werd het maar onge
veer vijf graden. De storing ver
oorzaakte vooral in het westen en
noorden van het land omstreeks
Hen millimeter neerslagIn de
zachte lucht ontstond bij weinig
wind op uitgebreide schaal mist.
Ook morgen blijven de luchtdruk-
verschillen maar klein, zodat de
mist tóch op vele plaatsen kan
handhaven. De temperaturen zul
len daarbij in het noorden van het
land nog iets hoger worden.
Weer in Nederland
Amsterdam
Eindhoven
Weer in Europa
Aberdeen
Belgrado
Berlijn
x.temp., min.temp.,
Stockholm
DEN HAAG Prof. dr. H. van de
Waal, hoogleraar in de kunstgeschiede
nis aan de universiteit van Leiden, zal
donderdag 5 februari a.s. om 20.00 uur
de tentoonstelling „Fotoportret" in het
Haags Gemeentemuseum openen. Pro
fessor Van de Waal heeft zich steeds be
ijverd voor de erkenning van de fotogra
fie als kunstvorm.
Na de opening zal dr. J. Versteeg,
voorzitter van de Bond van Amateur Fo
tografen Verenigingen in Nederland, de
prijzen uitreiken aan de winnaars van
de wedstrijd „Fotoportret". Deze wed
strijd werd door het museum uitgeschre
ven. Er werd aan deelgenomen door
amateurfotografen uit geheel Nederland.
Op de tentoonstelling zullen de prijswin
nende foto's en de veertig beste inzendin
gen worden geëxposeerd.
LAGOS (Reuter-AP) Xigeriaanse
mariniers zijn teruggetrokken uit de pro
vincie Orloe in bezet voormalig Biaf-
raans gebied. Dit is zaterdag van be
trouwbare bron vernomen. Dc troepen
worden beschuldigd van plundering, ver
krachting en andere excessen die uit de
gebieden van Orloe en Owerri werden
gemeld sinds de overgave van Biafra.
Ooggetuigen uit het gebied zeiden dat de
troepen van het derde commando mari
niers zijn vervangen door soldaten van de
eerste en de tweede divisie.
De eerste divisie, die wordt beschouwd
als het meest gedisciplineerde deel van
het Nigeriaanse leger, bestaat uit gere
gelde troepen die vóór de burgeroorlog
de kern van het leger vormden. Er zijn
berichten dat de militaire politie streng
optreedt tegen de troepen die zijn betrapt
op geweldpleging tegen burgers of van
plundering. Volgens deze berichten wer
den 30 soldaten woensdag in Owerri ge-
ROTTERDAM (ANP) „Er is niets
aan de hand. Ik ga gewoon door", zegt
Tom Manders, Dorus, naar aanleiding
van het nieuws, dat zijn cabaret NV in
Rotterdam in liquidatie is. „Het gaat
om een formaliteit. Om fiscale redenen
gaat de N.V. verdwijnen, maar het ca
baret blijft".
Het Doruscabaret, pas elf dagen dicht
voor filmopnamen voor Manders eerste
kleuren t.v.-show op 6 februari, zal wel
tot mei op halve kracht verder gaan,
namelijk drie dagen in de week, in ver
band met verdere t.v.-activiteiten. Men
mag, aldus Manders, hier niet uit aflei
den, dat mijn cabaret slecht gaat.
Dorus, die met zijn liedjes „De Lijn
baan", ..De metro", „De laatste trein
naar Rotterdam" door vele Rotterdam
mers als een echte stadgenoot wordt ge
schouwd, wil in Rotterdam blijven. „Toen
ik zag hoe het Rembrandtplein ging
afsterven, wilde ik niet mee wegzakken.
Ik besloot om in een modern centrum
iets te gaan doen. Dat wil ik nog steeds".
Geen vrouw bij
Heilige Stoel!
geaccrediteerd1
BONN De Westduitse regering in
Bonn is geadviseerd om mevrouw Mül-
ler, die op de nominatielüst staat om am
bassadeadviseuse te worden op de Duitse
ambassade voor de Heilige Stoel, niet
naar Vaticaanstad te sturen, omdat dit
niet door de curie geaccepteerd wordt.
De traditie wil nu eenmaal, dat alleen
mannen tot de Heilige Stoel worden
toegelaten.
Mevrouw Müller was enige maanden
geleden gezegd, dat ze in Rome geplaatst
zou worden; ze had er al een flat geno
men zonder erbij na te denken, dat ze
tot „persona non grata" is ongewenst
persoon verklaard zou kunnen wor-
OWERRI (AP) Hoeveel mensen zijn
in de Biafraanse oorlog van de honger
gestorven? Hoevelen sterven er thans?
De oorlog behoort thans een week tot het
verleden. Niemand heeft er nog enig idee
van. Op het hoogtepunt van de verschrik
kingen, toen de airstrip Annebelle bij
Oeli door de wapenaanvoer en de hulp-
vluchten een van de drukste van Afrika
was, schommelden de ramingen over de
Ibo's, die ten gevolge van eiwittekorten
stierven, tussen 500 per week en 1500 per
dag.
Levende skeletten van babies met grij
zend haar, schilferige huid en uitpuilen
de ogen, zijn nog overal te zien in de
kwashiorkorklinieken in het gevallen
Biafra. Honderden zijn overgebracht naar
een gesloten kraamkliniek in Port Har-
court en vele anderen zijn in de laatste
dagen van de oorlog per vliegtuig naar
Libreville gebracht. In sommige streken
is de toestand, nu het hulpwerk vrijwel
geheel ingestort is, erger dan tijdens de
oorlog.
Maar alles bij elkaar genomen, de chaos,
de verwarring, de ongerijmdheden, komt
de toestand niet neer op genocide of sys
tematische uithongering, waarvan gene
raal Ojoekwoe de Nigerianen gedurende
de oorlog steeds beticht heeft. Maar
nu er vrede is kan evenmin gesproken
worden van een vlot verlopend hulpwerk,
waarover generaal-majoor Gowon, de lei
der van federaal Nigeria, in zijn perscon
ferenties de mond steeds vol heeft.
Monica Stander, een Zwitserse functio
naris van het hulpwerk die veertien
maanden in het Iboland heeft doorge
bracht. zegt dat de eerste vredesweek
tragischer is geweest dan welke oorlogs-
week ook.
„Vandaag is erger dan gisteren en
morgen zal het weer erger zijn", zuchtte
zij, omringd door hongerende mensen in
een depot te Owerri. „De mensen komen
elke dag in grotere aantallen uit de bos
sen en er is niets voor hen te eten".
Er zijn geen massaslachtingen ge
weest en geen represailles tegen de zich
overgevende Biafraanse troepen. Er zijn
geen maatregelen genomen tegen de
Ibo's. maar de weinig gedisciplineerde
federale soldaten zijn in vele gevallen bij
hun onderdelen weggelopen om zich aan
plundering en verkrachting te buiten te
kunnen gaan.
MOSKOU (Reuter) De Russische
minister voor de Burgerluchtvaart, Yev-
geni Loginov, heeft op een persconferen
tie gezegd dat de Sovjet-Unie voor
nemens is zelf Jumbostraalvliegtuigen
te gaan bouwen met een capaciteit van
300 tot 500 passagiers. De komende ja
ren zullen de toestellen in dienst worden
genomen.
Amnestie voor
Koerden en
medestanders
BAGDAD (AFP) De regering van
Irak heeft een algemene amnestie af
gekondigd voor alle burgers en militai
ren die betrokken zijn bij de strijd van
de Koerden. Dit is bekendgemaakt door
radio Bagdad.
Tezelfdertijd is de verplichting opgehe
ven dat de betreffende burgers en mili
tairen de in hun bezit zijnde wapens
afgeven. Ook zullen alle ambtenaren die
erbij betrokken zijn in hun functies
worden teruggeplaatst.
Angstig mooi in
Mozarts muziek
Telkens opnieuw vinden we het een
daad van moed, om niet te zeggen van
overmoed, wanneer een pianist zijn
recital begint met een Sonate van
Mozart. We krijgen dan een gevoel van
angst om de daad van dic man, of die
vrouw, aan de vleugel, die zomaar
plotsklaps de permanente stilte, die in en
om diens klanken leeft, durft te doen
leven zal zijn sprong in de diepte
lukken?
Ook gistermiddag, in Dil igent ia. hadden
we die sensatie, waar de Hongaarse
pianist Tomas Vasary het werk deed
klinken, dat de t weeë n t wintig jarige
Wolfgang Amadeus tijdens zijn verblijf
te Parijs tussen juli en september 1778
(C groot; K.V. 330) heeft gecomponeerd.
Vasaiy"s inzet lukte en rustig, in een
andere wereld gearriveerd, konden we
luisteren en blijven luisteren, waardoor
we vertrouwd werden met een stuk
muziek, dat speciaal in de hoekdelen,
alle sierlijkheden manifesteerde,
kenmerkend voor de era van het rococo-
Sierlijkheid, die echter nimmer de
melancholie, de tragiek kon camoufleren,
schuilend in deze in C groot geschreven
Het angstig mooie ervan deed Vasary
zijn hoorders ervaren, waarmee hij zijn
sterkste troeven op tafed had gelegd.
Want wat hij daarna meedeelde in
Schuberts Sonate in G groot (op. 78) en
Chopins derde sonate in b klein (op. 58)
lag voor ons gevoel op aanzienlijk lager
niveau.
Schubert: diens muziek klonk te
nuchter, we zochten hier vergeefs naar
het romantisch verdroomde, dat zich in
steeds wisselende toonMeuren dient te
presenteren, we misten en hier hebben
we speciaal het °°g °P het andante de
romantiek, zich uitlevend in een thema,
dat in Hongarije geboren zou kunnen
zijn.
Chopin: opus 78 is een stuk klassieke
muziek in een romantisch tijdperk
geboren En als zodanig dient het, ons
inziens, te worden gepresenteerd
Doch Vasairv bewandelde andere
wegen; gezien de vele rilardandi, had
hij behoefte het gevoelselement in de
partituur schuilend, sterk te bena
drukken.
Wat het vrij talrijke auditorium, ge
hoord het hartelijke applaus na afloop,
bijzonder apprecieerde-
B. R.
SUSKE EN WISKE: DE CHARMANTE KOFFIEPOT
In het Circustheater zorgt het Scapin
Ballet op gezette tijden voor een eve,
kleurige als feestelijke familiematinée.
Volop genieten door de kleintjes en ook
wel door de ouderen, al zien die wel dat
niet elke Scapino-jaargang danstechnisch
Ditmaal moesten in Fred Wisdens ope
ningsballet ,,Heen en weer" ballen, bal
lonnen, stokken en ringen het jongleurs
effect opvoeren tot en met een soort Pe-
troesj kahouding aan het slot. Weinig
dans, ook in Armando Navarro's nieuwe
werk „Ongerijmd", op muziek van Stra-
winsky. Zeven dansscènes vol pret en
met collectieve uitbundigheid afwisselen
de één- en tweepassen. Maar weinig lo
gisch verband. Men mene niet dat kinde
ren niet logisch denken. Integendeel!
Vandaar dat de oudere balletten als Het
verloren sjaaltje, vooral ook de met zo
veel vakmanschap gemaakte Ballade van
Aart Verstegen en zelfs de scenische
charge van de Nieuwe Kleren van de
Keizer zichtbaar en hoorbaar meer be
grip ontmoetten.
Twee Amerikaanse pianisten maken hun
Nederlands debuut in Diligentia. Op
vrijdagavond speelt Michael Cannon
werken van Haydn, Schubert, Chopin,
Debussy, Rachmaninoff en Liszt. Op
dinsdagavond 3 februari treedt Bar
bara Nissman op met werken van Mo
zart, Beethoven, Brahms, Franck,
Chopin, Ravel, Debussy en Liszt.
Het moet meer dan vijftien jaar geleden zijn, dat Julian Bream op een klein,
benauwd zoldertje van een hofjeswoning aan de Mallemolen achter de Javastraat
ern Haags debuut maakte Hij speelde daar in het kleine kunstcentrum van Mies
van der Schrieck voor luttele tientallen belangsellenden, die niets van hem wisten
en zijn naam nog nooit hadden gehoordMaar zijn optreden werd voor hen, en ook
voor de aanwezige, uiteraard plaatselijke muziekkritische pers, een sensatie, een
evenement in de sleur van het gewone winterseizoen.
i luit. Het is wel begrijpelijk dat hij de
iliichten liet uitdraaien en zichzelf op
het verlichte podium centraal stelde,
iet uit ijdelheid maar omdat de korte,
atieme stukjes eigenlijk voor nog veel
kleinere ruimten dan Diligentia zijn be
doeld. omdat ze een maximum aan stil
te en rust nodig hebben, omdat hun wer
kingssfeer niet verder reikt dan een
huiskamer, en omdat lawaaiig applaus
ia het effect verstoort. Natuurlijk is
geklapt, er moest geklapt worden, de
Hoogtepunt
muziekseizoen
Intussen is Bream, niet in de laatste
plaats dank zij de grammofoonplaat,
wereldberoemd geworden. In ons land
is hij sindsdien helaas niet vaak meer
teruggeweest maar eindelijk zat hij dan
zaterdagavond voor het eerst op het po
dium van Diligentia. De zaal was prop
vol, niet met het gewone concertpubliek
maar in hoofdzaak met vaak hip uitzien
de jongeren die niet alleen uit deze
buurt kwamen maar zelfs uit uithoeken
van het land zoals Groningen, en zelfs
België. Begrijpelijk overigens want in
mentalist en bovendien een uitzonder
lijk musicus.
Deze zoon van een man, die in de ge
wone amusementsmuziek zijn brood ver
dient, is begonnen met de piano maar
al op zijn elfde jaar stapte hij over op
de gitaar en daarna op de in onbruik ge
raakte luit, het muziekinstrument dat
in de 16e en tot ver in de 17e eeuw als
huisinstrument en als begeleidingsinstru
ment bijzonder hoog in aanzien stond.
Thans beseffen wij nauwelijks meer
hoe dit allesbehalve gemakkelijke, inte
gendeel helslastige, precieuze, om niet
te zeggen broze instrument geniale
componisten inspireerde. Bream be
hoort tot de heel weinigen die in staat
zijn ons dit in herinnering te brengen.
Wat hij uit de veertien snaren van zijn
luit aan klanken te voorschijn tovert, is
van een bijna ondenkbare subtiliteit,
uiterst fijn geschakeerd in toon en dy
namiek.
luisteraars moesten opstaan en ovaties
brengen, maar Bream zag kans die
noodzakelijke weerklank te beperken
tot de daarvoor artistiek geschikte mo
menten.
Wat Bream speelde? Muziekjes van
de Spanjaard Alonso de Mudarra, in 't
Spaanse muziekleven van de 16e eeuw
vooral bekerd om zijn spel op de vihue-
la, i
engvo i
Verder stukjes van de Duitser Hans
Neusiedler. de Fransman Jean-Baptiste
Besnrd en voornamelijk composities
van de Britten Dowland, Philips en
Byrd omdat de luit vooral in Engeland
hoog werd aangeslagen. Het waren fijn
zinnig gestyleerde dansen: pavanes,
gaillardes, allemandes, branli
dié
hun beknoptheid een rijkdom aan zeg
gingskracht bezitten: van vreugde tot
melancholie, can hoofse liefde tot bijna
zinnelijke erotiek. Men moet het er als
Bream weten uit te halen, men moet
fret in zich weten op te nemen!
Na de pauze bespeelde Bream de klas
sieke gitaar, even meesterlijk als te vo
ren de luit. Wij zouden niet weten van
wie men een suite van de Deense Duit
ser Buxtehude, voor wie Bach zich let
terlijk het vuur uit de sloffen liep,
zou kunnen horen. Maar het ging niet
alleen om oude muziek. Bream presen
teerde een hoogst merkwaardig „nacht
stuk", een variatiewerk, eindigend
een passacaglia, dat Benjamin Britten
in 1964 voor hem maakte. Uitgaande
van een lied van John Dowland, op het
eind van de 16e eeuw gecomponeerd,
verbeeldt de componist in zijn stuk de
verschillende stadia van de slaap waai
na de vertolker aan het eind zelf wel i
slaap moet vallen. Maar de gespannen
luisteraars zeker niet! Het was opme:
kelijk dat deze Britten even enthousiast
werd ontvangen als de oude muziekjes!
Zonde en jammer dat het slot van het
programma een paar missers telde.
Waarom. in hemelsnaam. speelde
Bream bewerkingen van pianostukken
van Debussy (La fille aux cheveux de
liu en Minstrels) en van Granados (La
Maja)? Die composities zijn helemaal
op de piano afgestemd en doen het niet
op een gitaar. En wat Granados betreft:
als één land originele gitaarmuziek in
uiteenlopende soorten heeft voortge
bracht. is het Spanje, zodat het spelen
van Spaanse transcripties even zinloos
als overbodig is.
Laten we dat slot maar spoedig verge
ten. W'at er aan vooraf ging. was om
nóóit te vergeten. En laten wij hopen
dat de nu 36-jarige Bream geregeld
naar ons land terugkomt. Zoals gezegd,
zijn er maar heel weinigen als hij.
Ks
C'onsuelo Rubio heeft tengevolge van
een zenuwinzinking haar concerten in
Nederland moeten afzeggen. In de Bel
Cantoserie zal de Canadese bariton
Donald Bell, maandag 2 februari in
Diligentia, de zangeres vervangen.
Het is de eerste liederenavond van
Donald Bell in ons land. Zijn partner
aan de vleugel is Frederic Capon.
Galerie Pulchri Studio, Lange Voorhout
15, Den Haag, exposeert van 31 janu
ari tot en met 19 februari schilderijden
CAPISTERIA
CRANIA 24 vn Cur
CHEVRON the Hai
CHAR1S 24 vn Lim
CHEVRON LEIDEN 25
CHEVRON NAPLES 24
D1NTELDIJK 24 vn C
DAPHNE 24 vn Mena al
FOREST LAKE 25 le'St
GROTEDIJK
GAASTERKERK 24 red<
HILVERSUM 24 vn Le Havre nr Bermuda
HOLLANDSDUIN 24 vn Gcla ni Dakar
ISIS 24 vn Malta nr Piraeus
KERKEDIJK 25 vn Houston nr New Orl
KIELDRECHT 24 vn Takoradi nr Abidjan
KOUDEKERK 24 vn Beyrouth nr Rottei
KORENIA 25 te Bandar Mashahr
AAP HOORN 24 vn Auckland nr
lABYLIA 24 te Mena al Ahmadi
MEMNON 25 vn Willem
Mercurlus 25 te Curacao
MARON 23 vn Maracaibo nr Pto
MIJDRECHT 25 te Groton
NEDER EEMS 24 te Bahrein
NEDER LEK 25 te Wellington
NEDER LINGE 26 te Wellington
NEDER WESER 25 te Penang
NEDER RHONE 26 te Bremerhavt
NEDER WAAL 25 vn Hamburg ni
OOfeTKEJBB 24 M AntWOfB*»
Wandelaarspuzzel
12,50 J. Castelein, Roodenburger-
straat 14, Leiden;
7,50 mevrouw Luyten, Noordwijker-
weg 5a, Katwijk aan den Rijn;
5,C. J. van Velzen, Julianalaan 40,
Voorhout.
Puzzel S 10:
i 12,50 J. van der Sluis, Schoolstraat 10,
Zevenhoven.
I f 7,50 mevr. J. Steyn, Buys Ballot
straat 43, Leiden;
i 5,W. Hoogenboom. Zuidweg 25,
Rijpwetering.
Kruiswoordpuzzel:
f 12,50 T. v. d. Zalm, Gerberastraat 5,
Roelofarendsveen.
f 7,50 me.i. Gré Vrijburg, Noordveen-
j weg 7, Nieuwe Wetering.
f 5,mevr. Wolvers Broxterman,
i Sohenkelweg 82, Zoeterwoude.
SCHIPHOL (ANP) Zaterdag is
minister voor Onlwikkclingssamenwe
king, drs. B. J. Udink, samen met di
J. Meijer, directeur-generaal internati
nale samenwerking van het minister
van Buitenlandse Zaken, van Schiph
Pakistan vertrokken om met de r
gering van dat land de ontwikkeling
hulp te regelen voor de periode 4
1969 tot eind 1971.
Pakistan heeft van ons land van 191
tot 1969 aan financiële hulp een bedr;
van 78 miljoen gulden ontvangen in
vorm van een zachte lening met
looptijd van 25 tol 30 jaar tegen een
tevoet van 2 tot 3 procent. Dat koi
neer op een jaarbasis
joen gulden en voor de lopende perioi
van 2 jaar zal die basis r
ter verwachtte nog wat hoger wordt
gesteld.
Bovendien heeft Nederland normale 1
nancieringskredieten ter hoogte van
miljoen gulden gefourneerd met
looptijd van 10 jaar tegen normale mark
Josefine van Gasteren, verbonden
de toneelgroep Theater, zal bij h
Nieuw Rotterdams Toneel een gastr
spelen in het stuk dat de acteur Ei
Schneider heeft geschreven en
de voorlopige werktitel „Theodoor,
total heeft. De repetities z
begon, de première zal op zate
dag 28 lebruani in de Rotterdam
Schouwburg worden gegeven.
