„TOPAZ"
Hitchcocks eenenvijftigste
ZATERDAG 17 JANUARI 1970
DE eenenvijftigste film van Alfred Hitchcock
„The master of surpense" gaat eerstdaags in
Nederlandse première. Het is de groots op
gezette verfilming van Leon Uris bestseller
„Topaz" eep gecompliceerd spionageverhaal geba
seerd op ware gebeurtenissen tijdens de Cubaanse
crisis in 1962. Hitchcock neemt een unieke positie
in onder de filmregisseurs. Hij is een van de wei
nigen, zo niet de enige die het bioscooppubliek van
gezicht kent. Niet alleen omdat hij als een soort
handelsmerk in al zijn eigen films even op het
scherm verschijnt, maar ook door zijn persoonlijke
introducties bij zijn populaire serie televisie-thril-
Het is voor iedereen duidelijk, dat dit kleine, gezette
mannetje met de formidabele onderkinnen zichzelf niet
al te serieus neemt Dit in tegenstelling tot zijn werk,
want Hatch is een van de grootste perfectionisten uit het
vak. Dit blijkt in „Topaz" weer uit de grote zorg,
waarmee hij een perfecte rolbezetting voor zijn film
zocht, daarbij acteurs en aatrices uit vele landen
recruteerde. zich in ieder afzonderlijk geval er eerst van
overtuigend of de uitverkorene wel goed zijn plaats in
het verhaal volledig begreep.
Dezelfde nauwlettendheid demonstreerde Hitchcock ook
in het zoeken naar de juiste lokatie. Waar mogelijk
werden de opnamen gemaakt op dezelfde plaats, waar
het gebeuren zich afspeelde. Op Cuba. waar geen
internationale filmploegen worden toegelaten, bleek dit
niet mogelijk en dus bouwde Hitchcock op het terrein
van de Universalstudios een getrouwe kopie van het
Cubaanse landschap Een van Hitchcocks favoriete
anekdotes hierover is het verhaal van de buurvrouw, die
op een goede dag plotseling twee palmbomen voor haar
huis zag, de volgende ochtend zes en de daaropvolgende
morgen twaalf. Zij kwam informeren wat voor soort
kunstmest mr. Hitchcock gebruikte 1
Beslissende wending
Vierenveertig jaar geleden maakte een jonge onbekende
Engelsman een Duits, Britse coproduktie „The pleasure
garden". Op de Set leerde hij Alma Reville kennen en
een jaar later was zij zijn scenarioschrijfster en
echtgenote. Nog steeds is Alma de rechterhand van
Alfred Hitchcock, haar man adviserend en waar nodig
ook bekritiserend in zijn werk.
Na „The lodger" een Jack the Ripper verhaal met Ivor
Novelilo iin de titelrol nam Hitchcocks carrière een
beslissende wending. Van dat moment zou hij vrijwel
uitsluitend nog kippevel bezorgende thrillers maken,
waarin de humor niet vergeten werd.
Films als „the man who knew too much", „Secret agent",
„Blackmail", maar vooral „The 39 steps" en „The lady
vanishes" bezorgden deze Engelsman een internationale
reputatie op het gebied van de thriller- Dat zijn laatste
Engelse film in 1939 „Jamaica inn" maar een wat slap
aftreksel was van Dphne du Mauriers roman, ondanks
de aanwezigheid van Charles Laughton en Robert Newton
mocht hem niet deren. Hollywood wenkte reeds en zijn
eerste Amerikaanse film was meteen een doorslaand
succes. Hoe kon het ook andere met Daphne du Mauriers
best-sailer „Rebecca" als basis en een ijzersterk scenario
van Robert E. Sherwood en Joan Harrison.
In rap tempo volgden voortreffelijke thrillers als
„Shadow of a doubt", „Suspicion", Spellbound",
„Notorious", „Foreign correspondent", „Saboteur" en
„Lifeboat"', de laatste vier met Nazi's als de boosdoeners.
Greep terug
Na de oorlog soheen het even of Hitchcock zijn greep
op het publiek kwijtraakte. „Under Capricorn" en „The
Paradine case" legden meer de nadruk op het verhaal en
konden behoudens een enkel shockeffect nauwelijks meer
als thriller betiteld worden. Maar telkens weer kwam
de oude vos sterk terug. Films als „Dial M for murder",
„Rear window", „Rope". „Strangers on a train" en in
betere jaren „Psyche", „North by Northwest", „Vertigo"
„The birds"- en „Torn curtain" maakten de wat matte
werkjes als „To catch a thief", „Stage fight" en „Mamie"
te verontschuldigen ven-gissingen Eenmaal met „The
wrong man" waagde Hitchcock zich aan een
=wni-documentaire benadering van het gegeven,
Als regisseur staat hij met twee benen op de grond. Maar i
tijdens de opnamen graag bengelen.
tweemaal met „Mr- and Mrs- Smith" en later in zijn
favoriete film „The trouble with Harry" aan een
komedie- Maar het publiek wilde niet d i e Hitchcock.
Het verwachtte een goed opgebouwd, sprannend verhaal
en „The master of suspense" was handig genoeg om in
te zien, dat hij zijn bewonderaars moest geven waar zij
om vroegen.
Blonde heldinnen
Waren Hitchcocks helden steeds het genre van een Cary
Graait of een James Stewart, zijn heldinnen waren
meestal blond. Joan Fontaine en Ingrid Bergman werden
opgevolgd door Grace Kelly en toen die prinses Gracia
werd, gaf hij actrices als Eve Marie Saint, Janet Leigh,
Kim Novak en Tippy Heydren een kans. In „Topaz" is
het de blonde Dany Robin, die naast Frederick Stafford
(de OSS-geheknagent), John Forsythe (The trouble with
Harry), John Vernon, Miohel Piccoli en Philippe Noiret
een belangrijke rol speelt. Claude Jade en Karin Dorr
te hoge stoel gezeten, laat hij
DE ENIGE REGISSEUR,
DIE HET
PUBLIEK VAN GEZICHT
KENT
e andere vrouwen in dót spionageverhaal, da
t op zijn zeventigste jaar nog wat vaster op d
n de koning in het rijk van de thrillers moe
Hitchcock temidden van zijn hoofdrolspelers in „Topaz". John Forsythe als Michael Nordstrom, Fre
derick Stafford als André Devereaux, Claude Jade als Michele Picard en Darry Robin als Nicole
In „Topaz" kunnen wc de regisseur, dit keer ii
Hitch, de perfectionist, gaat na of het lichaam
van Philippe Noiret zojuist uit het raam ge
gooid. wel in de juiste positie ligt.
Door Otto Mill
