BIAFRA VOORBEELD VOOR AFRIKA
Officier acht gifmoorden van
Riet S.-H. voldoende bewezen
AMERIKA BEGINT AL
JONG MET SCHIETEN
Ojoekwoe, grootste militaire staatsman van Afrika
Zelfvertrouwen, vindingrijkheid
en moed ais centrale boodschap
ZE HEEFT
EEN ZEER
GEVAARLIJK
KARAKTER
Wij adverteren in New York
voor Nederlandse kaas.
Maar niet voor
"cheese out of the fist".
Kritiek overschaduwt feest rond
invoering nieuw Burg. Wetboek
Parlement telt te
weinig juristen
O
WOENSDAG 14 JANUARI 1970
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(ADVERTENTIE)
Psychiater
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH „Een vrouw die
bekent haar man en vader te heb
ben vergiftigd, heeft dat natuurlijk
gedaan. Anders is ze geestesziek en
dat is verdachte niet. Voor wettig
en overtuigend bewijs is een beken
tenis alleen niet voldoende. Wanneer
er gif in de lijken zou zijn aangetrof
fen, zou de veroordeling van Riet S.
een zacht eitje zijn geweest. Maar
dat is het niet, en daarom zijn we in
de afdeling bewijsrechtelijke moei
lijke strafzaken terecht gekomen".
Dit zei vanmorgen mr. J. Booster, de
officier van justitie van de rechtbank
in Den Bosch, die de hele dag zou
besteden aan zijn requisitor tegen
Riet S.-H. (46) uit Schijndel.
Mr. Booster is van mening, dat hij Riet
op alle punten van de tenlastelegging
twee moorden en zes pogingen daartoe
voldoende bewijs ten laste zal kunnen
leggen. Haar weer ingetrokken bekente
nissen zijn niettemin van belang voor
de bewijsvoering, aldus mr. Booster, „ze
heeft niet kunnen aangeven, waarom ze
onjuist zouden zijn: met „gelieg" komt
ze er niet. Met zulke leugens, louche en
doorzichtige verhalen belast Riet S. zich-
Riet S.-H. tijdens de sitting op de
vijfde dag van het proces, dat tegen
haar wordt gevoerd
Politiecontrole
op de scholen
(Van onze correspondent
WASHINGTON Het spelen met
pistolen is zo gewoon en zo dodelijk
geworden, dat er voortaan de gehele
dag door de politie in iedere lagere-
en middelbareschool in de hoofdstad
Washington gepatrouilleerd zal wor
den. Gedurende enige tijd patrouil
leert de politie reeds in vele scholen
in New York en Chicago.
Het besluit om de scholen in Washing
ton onder politietoezicht te plaatsen
werd deze week tijdens een drie uur
durende vergadering, die door de bur
gemeester werd geleid, genomen. Deze
vergadering volgde op een dag, waar
op een 15 jaar oude leerling werd
doodgeschoten en zich niet minder
dan drie andere ongelukken met
vuurwapens op scholen voordeden.
De jongen, die gedood werd hij
was'een neger, zoals 94,1. procent van
de leerlingen van de openbare scholen
in Washington werd naar men zegt,
per ongeluk in de borst geschoten,
toen hij en een vriend een pistool on
derzochten. Ongeveer 90 minuten eer
der was er op een andere school een
14 jaar oude jongen in de heup ge
schoten. Men beweerde ook, dat dit
een ongeluk was.
Het derde voorval was minder toeval
lig. Hierbij beweerde een 15 jaar oude
jongen, dat een groep medeleerlingen,
die getracht hadden hem te beroven,
op hem schoten toen hij weg probeer
de te rennen. Hij bleef ongedeerd.
In een vierde incident nam de politie
een pistool af van een 16 jaar oude
leerling.
Het is duidelijk, dat de gevaren des
levens reeds vroeg voor de school
jeugd van Washington beginnen. Be
roving schijnt normaal te zijn. Het
wordt afpersing genoemd. Oudere en
grotere jongens dwingen de kleineren
om het geld, dat zij bij zich hebben,
te overhandigen. Als het nodig is,
wordt er geweld gebruikt. De leraren
zelf zijn niet gevrijwaard en zij dra
gen gewoonlijk zo weinig mogelijk
geld bij zich. De afgelopen herfst
werd er een lerares voor het front
van haar klas beroofd.
Bijna een jaar geleden werd er hier
een leraar doodgeschoten door twee
17 jaar oude leerlingen, toen hij hen
betrapte bij 't beroven van de school-
Het is duidelijk, dat het de tieners he
lemaal geen moeite kost om aan pis
tolen of munitie te komen. De politie
schat, dat ongeveer een kwart van
de 4100 gewapende overvallen, die ge
durende 1968 in Washington plaats
vonden, door jeugdigen van onder de
achttien jaar werden gepleegd.
zelf alleen maar meer. Leugens hebben
korte benen."
Daarnaast wijst mr Booster ook op
de vele belastende verklaringen van ge
tuigen en geüuige-deskundigen. Hij ver
klaart hoe Riet in drie fazen haar eigen
gifgraf heeft gegraven. Hoe het onder
zoek zwaar is bemoeilijkt door het feit,
dat de dokter voor Riets eerste man een
overlijdensakte tekende, hoewel hij twij-
feide aan een natuurlijke dood. „Riet
moet een zuoht van verlichting hebben
geslaakt", aldus de officier.
Weinig geruststellend tiet hij daairop
volgen: „Hoeveel van die zuchten van
verlichting worden er jaarlijks niet ge
slaakt, na het afgeven van zo'n akte?"
Mr. Booster gaat oo kuitvoerig in op de
„frappante parallel" tussen beide echt
genoten van Riet. „Beide mannen kregen
vergif, maar zwegen omwille van de kin
deren. Roet wilde van beide mannen
saheiden. Beide mannen deden intense
pogingen tot verzoening. Riet beticht
beide mannen van mishandeling der kin
deren, beide mannen loeten ook een
duidelijk spoor achter. Een spoor echter
van braaksel; dat is belastend materiaal
Riet S. heeft beide mannen willen
doden; beiden gingen dezelfde martel
gang. Dat acht ik wettelijk en overtui
gend bewezen", aldus mr. Booster.
Sterk negatief
Dr. J. G. Schnitzler, gerechtelijk psy
chiater, verbonden aan de Psychiatrische
Observatiekliniek (POK) te Utrecht,
heeft gisteren geen enkel positief puntje
in Riet kunnen vinden. Alles wat hij
gisteren vertelde was in meerdere of
In bladen als 'The New Yorker'
zetten we nu en dan prachtige
kleurenadvertenties voor Neder
landse kaas. Want in Amerika zijn
Goudse en Edammer hele sjieke
delikatessen. Maar we adverteren
er nooit voor kaas uit het vuistje,
want dat kan daar niet. We hebben
wel gehoord van een Mr. Hollywell
die op een barbecue-party forse
plakken Goudse ronddeelde - maar
dat was dan ook een miljonair.
Alleen hier in ons eigen kaaslandje
is kaas zo goedkoop dat je er
een machtig stuk op
kunt nahouden. Da's
een van de dingen
waarin een klein
land groot kan zijn.
Kaas uit het vuistje.
BOVAG zet
garagepersoneel
in de kou
UTRECHT (ANP) Dc katholieke bond
van werknemers in het metaalbedrijf
„St.-Eloy" vindt dat de BOVAG, de
werkgeversorganisatie uit het garagebe
drijf, het garagepersoneel in de kou zet
door zün weigering, mee te werken aan
de invoering van de nieuwe geïntegreerde
pensioenregeling voor de kleinmetaai. De
overige werkgeversorganisaties in de me
taalnijverheid zijn wel bereid, vanaf 1
januari 1970 de nieuwe pensioenregeling
toe te passen.
De BOVAG heeft zich op het standpunt
gesteld, dat het pensioenreglement onver
brekelijk verbonden is aan de CAO. De
onderhandelingen over een nieuwe CAO
voor de kleinmetaai zijn, zoals bekend,
vastgelopen op de werkgeversuitkering
aan de vakbonden. Door de halsstarrige
houding van de BOVAG. aldus „St-Eloy",
hebben de handarbeiders in de garage
bedrijven minder pensioenrechten dan
hun collega's in de andere onder de me
taalnijverheid vallende bedrijfstakken.
Motelbrand in
Anchorage
dertig vermisten
ANCHORAGE (AFP) In een mo
tel in Anchorage (Alaska) heeft een he
vige brand gewoed. Dertig mensen wor
den vermist. Het motel werd volledig in
de as gelegd. Tot nu toe heeft men nog
maar één dode kunnen bergen. Twaalf
mensen wisten aan de vlammen te ont
komen. Zeven van hen raakten gewond
toen zij door de ramen op de tweede
verdieping naar beneden sprongen.
mindere mate sterk negatief.
„Het is voor mij de vraag of deze
vrouw ooit nog in de vrije maatschappij
zal kunnen terugkeren. Ook na een psy-
ohiatrisohe behandeling. Ze da sterk psy
chotisch gestoord en dn belangrijke mate
ontoerekenbaar. De maatschappij zal ge
ruime tijd togen haar beschermd moeten
worden. Ze heeft een zeer gevaarlijk
karakter", aldus dr. Schnitzler.
Dr. Schnitzler tekende Riet dn nogal
scherpe bewoordingen: „Ze is een vin
nige. scherpe, uitgesproken harde vrouw
met een enorme kilheid. Het is huive
ringwekkend zoals zie spreekt over de
vergif tigingsgevahen. Ze kent totaal geen
menselijke beoordeling. Riet stoort zich
aan niemand, ik wil haar
istisch noemen. Ze komt in felle opstand
wanneer iemand haar een voet dwars
probeert te zetten. Ze is zwak begaafd.
Bij het minste bewijs tegen haar is het
ten zeerste geboden dat ze onvoorwaar
delijk ter beschikking van de regering
wordt gesteld."
De officier van justitie, mr. J. Booster,
zal met dit advies danig verlegen ziftten.
Hij heeft zich gisteren namelijk ook laten
adviseren door dr. J. A. van Belkum,
psychiatrisch adviseur van de minister
van Justitie uit Breda. Deze was over de
opvangmogelijkheden van Riet weinig
hoopgevend.
Vliegtuigrampen
PAGO PAGO, (AP) Op westelijk
Samoa is een DC-3 transportvliegtuig
kort na de start in een lagune neerge
stort. Alle dertig inzittenden. 27 passa
giers en drie bemanningsleden, kwamen
om het leven.
Een skymaster van de Faucett Air
lines is gisteren tijdens een vlucht van
Trujillo naar Juanjui, in Chili, verdwe
nen en vermoedelijk neergestort. Aan
boord bevonden zich 28 personen onder
wie vier bemanningsleden.
(Van
parlementaire redactie)
DEN HAAG De feestelijke bijeenkomst in de Haagse
Ridderzaal rond de invoering van boek 1 van het nieuwe
Burgerlijk Wetboek is gisteren voor een deel overschaduwd
door kritiek op de trage totstandkoming van het gehele
nieuwe B.W. uit de mond van de „feestredenaars" oud
minister van Justitie mr. Y. Scholten en het oud-KVP-
Tweede-Kamerlid mr. Van Rijckevorsel. Beiden wezen voor
al bet parlement als vertragende Instantie aan
Mr. Sdhofliten zei: „Hert ministerie van Justitie dient
waarschijnlijk wel hot grootste aantal wetsontwerpen per
jaar in van alle departementen en het aantal juristen in het
paricment wordt eahiter minder en minder. De vaste
commissie van Justitie is dan ook zwaar belast. Mijns inziens
hebben de politieke partijen er te weinig oog voor, dat dooi
gebrek aan juristen in de fracties het parlement een
bottle-neck dreigt te worden voor een snelle vooruitgang van
de giorte aan de orde zijnde stukken wetgeving. Te weinigen
moeten te veel doen. Het zesde boek van het nieuwe B-W.
bijvoorbeeld is in 1964 ingediend, maar nu vijfeneenhalf jaar
later is het voorlopig verslag er nog niet- De commissie van
Justitie moet ook zoveel zaken tegelijk doen, een parlement
dat bij gebrek aan mankracht zijn essentiële taken niet aan
kan, raakt vanzelf in diskrediet".
Mr. Van Rijckevorsel zei, dat de geestdrift, die er was, toen
men iin 1953 aan het werk voor een nieuw B.W. begon, sterk
verminderd is. Het is geen uitdaging meer, doch meer een
berustend „wij kunnen niet meer terug, we moeten wel
verder". Daar is vooral het trage tempo waarin de mijlpaal
van invoering van boek 1 is bereikt, schuld aam. Het tempo
moe; omhoog. Hert nieuwe B.W. is volgens mr- Van
Rijckevorsel eigenlijk een veel te specialistische materie
voor het parlement. Slechts een zeer klein aantal leden
maakt er studie van en men kiest dan nog vooral die
onderwerpen voor behandeling uit. die van algemene politieke
aard zijn of door de pers aatueel gemaakt zijn.
Suggesties
Hij keerde zich tegen de opvatting als zou de Kamer de
ontwerpen ook maar zo min mogelijk via amendementen
moeten wijzigen. De parlementaire behandeling mag geen
formele zaak worden. Om de taak van de commissie van
Justitie wat makkelijker te maken, deed mr. Van Rijckevorsel
een aantal suggesties. Zo zouden „deskundige buitenstaanders
aan de vaste commissie kunnen worden toegevoegd els
buitengewone leden.
Voorts zou men ten behoeve van een doelmatiger en snellere
werkwijze de Eerste Kamer reeds moeten betrekken in het
voorbereidende werk, dat door de Tweede-Kamercommissie
wordt verricht- Dit zou tevens de invloed van de Eerste
Kamer, die zelf aan wetsvoorstellen niets kan wijzigen,
versterken.
Tenslotte vroeg de heer Van Rijckevorsel zich af waarom
de adviezen van de Raad v;'n State „waarvan we door
horen zeggen weten dat hij belangrijk werk verricht"
geheim moeten blijven- Openbaarmaking ervan zou Juist
bijdragen tot een verantwoorde besluitvorming.
(Van onze correspondent Walter Schwarz)
LiONDEN. Kapitein Ojoekwoe
heeft zijn zinkende schip verlaten.
Hij vertelde zijn volk, voordat hij
vertrok, dat hij een „vreedzame
oplossing" zou trachten te vinden.
Maar de beslissende nederlaag van
zijn leger heeft hem in een privé-
individu veranderd, die evenmin
de macht tot onderhandden meer
heeft ails een president, die door
een coup is afgezet.
In Lagos zal er geen verrassing heb
ben bestaan over het feit, dat hij en
andere leden van zijn regering vertrok
ken zijn. De officiële mening daar is
altijd geweest, dat Ojoekwoe aan het
hoofd van een „rebellenkliek" stond,
wiens enige drijfveer macht was.
Ojoekwoes oorspronkelijke idee was. vol
gens Nigerianen in Lagos, het verkrij
gen van macht over geheel Nigeria
en het leek alsof deze mening beves
tigd werd, toen de Biafraanse strijd
krachten in 1967 door het middenwesten
oprukten en bijna Lagos innamen. Toen
dat mislukte, dacht men in Lagos, dat
het tweede doel van de Biafranen, het
verwerven van de oliebronnen was. Hier
door zou Biafra een olierijk land wor
den, dat zich uiteindelijk door wapen
geweld uit zou breiden.
In hun opinie bedroog de kliek van
Ojoekwoe de Biafranen systematisch
met hun „genocide" propaganda en ge
bruikten zij op handige wijze het lijden
van de Biafranen voor hun propaganda
in het buitenland. Nu Biafra tenonder
is gegaan, zal dat het definitieve oor
deel blijven? Als dat zo is, dan zou dat
de bevindingen van een groot aantal
buitenlandse politici, journalisten, gees
telijken en zakenlieden, wier indruk to
taal verschillend was, volkomen belache
lijk maken. Weiden die mensen dan ook
door de propagandamachine om de tuin
geleid?
De waarheid ligt ergens in het mid
den. De afscheiding begon zeker als 'n
minderheidsbeweging maanden, voor
dat zij plaatsvond, al gepland en voor
bereid door Ibo-leraren en studenten
aan de universiteit van Ibadan en Nsuk-
ka. De Biafraanse raadgevende assem
blee. die ermee instemde, was niet wer
kelijk representatief en zij was ook niet
den en die op directe wijse, zonder
uitvluchten, vragen beantwoordde. De
woordelijke verslagen van de Aburri-
onderhandelingen met zijn federale te
genstanders tonen aan dat hij ver boven
hen in intellect uitstak, en dat hij zijn
opvatting met koele logica verdedigde.
„Als we als natie willen blijven be
staan, moeten we eerst enigszins uil
elkaar gaan", was z(jn redenering. Of
de zij feitelijk de Ibo's uit om zich af
te scheiden.
Zodra Biafra ontstaan was, werd zij
op een indrukwekkende wijze werkelijk
heid. Zij kon zich erop beroemen, dat
zij als eerste Afrikaanse staat haar
vrijheid al strijdend had verworven.
Zij was voor de Afrikanen een voor
beeld van vastberadenheid, doelbewust
heid, vindingrijkheid en moed. Zij raf
fineerde haar eigen olie, zij ontwikkel-
zo eenstemmig als de gepubliceerde be
richten doen vermoeden
Toch werd de afscheiding werkelijk
heid. Biafra had zich nooit drie jaar
lang tegen een overweldigende meer
derheid kunnen blijven verzetten, wan
neer zij door een kliek geleid zou zijn.
De slachtingen van geweldige aantallen
Ibo-burgers in het noordelijke gebied in
1966. zijn misschien goede propaganda
geweest, maar zij zijn werkelijk ge
beurd. De slachtingen waren zorgvul
dig voorbereid en het was de bedoeling
om zo de Ibo's uit Nigeria te drijven.
Ojoekwoe was verre van fanatiek, hij
was in werkelijkheid gematigd. Hij ver
zette zich zo lang als hij kon tegen de
afscheiding. Federale ex-collega's zeg
gen, dat hij altijd verteerd werd door
eerzucht, maar hij was de grootste mi
litaire staatsman, die Afrika gekend
heeft. Journalisten vonden hem de eni
ge leider, die zij ooit geïnterviewd had
heid zal koi
«verwinning zijn ongelijk
doordat er nu wel een-
I, staat nog te bezien.
Uit een warboel
Biafra werd geboren uit een warboel,
incompetentie en toevalligheid. De keten
der gebeurtenissen begon spoedig na de
onafhankelijkheid van Nigeria, terwijl
corrupte en kortzichtige politici uit alle
provincies op meedogenloze wijze om
de macht streden Na de eerste coup
beging generaal Ironsi, een lbo, de ge
weldige blunder om de provincies af le
schaffen hetgeen een daad was, die
direct tot de slachtingen leidde. Na de
tweede coup was Nigeria in feite in
tweeën gebroken, aangezien de coup
niet in het oosten werd uitgevoerd. De
nieuwe regering van Gowon was onhan
dig bij de onderhandelingen. Door de
Aburri-overeenkomsten, die zij eerst
aanvaard had, niet te erkennen, nodig
de en produceerde haar eigen hoog ex
plosieve wapens bestuurde eenmotorige
trainingsvliegtuigen tegen federale Migs.
De stoutmoedigheid van haar militaire
planning het spektaculairst was de
blikseminvasie van het middenwesten
kwam bij tijden die van de Israëliërs
nabij. Zii dreef de eerste effectieve
propagandamachine van Afrika. Maar
het grootste Biafraanse ..wonder" w&s
misschien haar financiële tovenarij,
waardoor zij in staat was om haar
oorlogsinspanningen te bekostigen, ter
wijl alle zichtbare bronnen van buiten
landse deviezen reeds lang opgedroogd
waren.
Groene boekje
Ojoekwoe lanceerde verleden jaar een
nieuwe ideologie voor Biafra en publi
ceerde die in wat bekend werd als
„Ojoekwoes groene boekje". Haar cen
trale boodschap was zelfvertrouwen.
Hiermee verbonden was een vurig Afri-
kanisme. De oorlog werd uitgelegd als
een neo-koloniale operatie, die door
Groot-Brittannië werd ondernomen om
haar olie- en handelsbelangen te be
schermen. Hierin werd zij op cynische
wijze door de Russen gesteund, omdat
zij een steunpunt in West-Afrika nodig
had. De hulp. die £)n Biafra door de
Fransen werd gegeven, en wat nog pijn- i
lijker was, dooi de Portugezen en Zuid-
Afrikanen, wprd beschouwd als „het
aanvaarden van hulp van de duivel in
het uur der nood".
Het thema van het zelfvertrouwen
werd ontwikkeld tot een economische
politiek voor na de oorlog. Als de Fran
sen werkelijk olieconcessies voor wa
pens hadden weten te verwerven, dan
moeten zij het „Groene boekje" veront
rustend heben gevonden. Hierin stond,
dat. Biafra haar eigen olie zou raffine-
Het „Groene boekje" was socialis-1
tisch van tint hoewel Ojoekwoe de zoon
van een kapitalistisch miljonair is en
hoewel de Ibo's vooral befaamd zijn om
hun ondernemende handelsgeest. Maar
het gevoel, dat de strijd van Biafra de
strijd van de zwarte man tegen het neo-
kapitalisme was, was diep en oprecht en
werd zowel door boeren als professoren
gedeeld.
Hoe zou Afrika zich Biafra herinne
ren? De meeste van haar regeringen
schaarden zich achter Lagos omdat af
scheiding hen ook bedreigt. Biafra ver
anderde de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid in een „heilige alliantie" van
gevestigde orde. Maar veel van Biafra's
boodschap bereikte toch de Afrikanen.
De gewone Afrikanen genieten nog steeds
te weinig van de vruchten van de on
afhankelijkheid om zich werkelijk ver
bonden te voelen met de toevallige geo
grafische eenheden, die de kolonialisten
hen achterlieten. De recente poging van
Oe Thant om Biafra met Kalanga gelijk
te stellen, zal geen gewicht in de schaal
hebben gelegd. Zelfs Lagos doet niet als
of het motief voor Biafra's afscheiding
van buiten Biafra kwam (hoewel radio
Moskou dat wel doel).
KARDINAAL PELLEGRINOi
„Kerk wellicht
gemakkelijker
jegens huwelijk
na scheiding*
TURIJN (AP) In een slottoespraak
van een- conferentie over godsdienst tn
huwelijk heeft de aartsbisschop van Tu
rijn, Michele kardinaal Pcllegrino. ge
zegd dat er op den duur een verzachting
van het verbod van de Kerk ten aanzien
van hertrouwen na echtscheiding zou
kunnen komen.
In Turijn wacht men nu af hoe het
Vaticaan op deze uitspraak zou kunnen
reageren. Het gaat hier over een zeer
gevoelige zaak en de paus heeft ettelijke
malen verklaard tegen echtscheidingen
te zijn. Tot degenen die vinden dat de
Kerk eigenlijk nooit een onfeilbare re
gel heeft afgekondigd tegen het onscheid
baar-zijn van een huwelijk tussen katho
lieken. behoren de twee theologen Don
Franco Ardusso en don Francesco Fer-
retti, die op de conferentie aanwezig
waren en behoorden tot degenen die
voorzagen dat er in de houding van de
Kerk ten aanzien van het verbod tot
hertrouwen zeker een verandering zal
intreden.
Wat zal de lbo nu gaan doen? Lagos
verwacht een dramatische verwerping
van Ojoekwoe even plotseling als de
Ghanese verwerping van Nkroema 1
zijn val. Men kan moeilijk zien, hoe
meeste Biafranen niet blij zullen zijn,
wanneer de strijd over is en wan
het voedsel binnen begint ic komen. On
danks al haar dynamiek was het
gime van Ojoekwoe een militair regime,
dat haar geheime tegenstanders had.
speciaal bij de zakenlieden, die ver
langend waren om de handel in Nigeria
weer op gang te doen komen.
Maar het zou ondenkbaar zijn, dat het
Biafraanse idee tenonder zou gaan met
de val van Owerri en Uli. In haar 31
maanden van leven was Biafra te echt
en werkelijk om vergeten te worden.
Iets tenminste van haar aspiraties zal
blijven bestaan.
(Copyright The Guardian)
(ADVERTENTIE)
A
