Eén dag uitstel betekent dood van duizenden mensen Stammenhaat oorzaak Biafraanse oorlog Gehele generatie Ibo's door oorlog verloren Genoeg voedsel, geen transport in Biafra Openstellen vliegveld Oeli bittere noodzaak1 IBO'S TEGEN HAOESSA'S Hogere omzet en winst bij DAF Barnard: niet naar Rome Biafranen bestormen voor 250 kinderen bestemd vliegtuig Verwarring op Oeli Volgens Le Figaro: Ook Irak probeert Mirages te kopen Fransen gaan bases gebruiken in Libië Italiaans blad over celibaat Kosmonaut Beljajev overleden r MAANDAG 12 JANUARI 1970 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 (Van onze correspondent) LONDEN De wereld hulporganisaties zijn gisteren in samenwerking met een aantal regeringen een wanhopige race begonnen om grote voorraden naar de belegerde overblijfselen van Biafra te vervoeren. Deskundigen voorspelden gisteravond de dood van duizenden binnen de komende drie dagen en van een miljoen binnen zes wekenals gevolg van ontberingen. (Vane r redacteuren) DEN HAAG Tweeeneenhalf Jaar heeft de burgeroorlog in Nigeria ge woed, ondanks tal van bemiddelingspo gingen en de numerieke meerderheid van de Nigeriaanse federale troepen. De strijd heeft, naar schatting, meer dan tweeeneenhalf miljoen mensen 't leven gekost als gevolg van voedsel gebrek. Hoeveel doden er op het slag veld gevallen zijn, is niet bekend. De diepe oorzaak van deze tragische oorlog is het oude stammenconflict tussen de islamietische Haoessa's in het noorden, de Yoroeba's in het wes ten en de Ibo's in het oosten. Toen de Engelsen Nigeria de onafhankelijk heid verleenden, legden zij met hun voorkeur voor de Islam, het landsbe stuur in handen van vertegenwoordi gers van Haoessastam. Dit leidt in 1966 tot een staatsgreep door vijf Ibo- officieren. Haoessa-premier Aboeba- kar Tafawa Balewa wordt vermoord en met hem tal van stamgenoten. Ge neraal Ironsi neemt de macht over en poogt het bestuur te centraliseren. Dit leidt tot omvangrijke onlusten in het Haoessagebied en talrijke daar woon achtige Ibo's woren kort en goed over de kling gejaagd. Een tegenstaats- greep kost Ironsi nog in hetzelfde jaar het leven; de nieuwe macht hebber is Yakoeboe Gowon. In het noorden van het land gaan de moordpartijen op de Ibo's onvermin derd voort; duizenden Ibo's vluchten naar Oost-Nigeria. De directe aanleiding tot het conflict is het verschil van mening tussen Go- won en diens militaire gouverneur in O.-Nigeria, Ojoekwoe. Gowon wenst een sterk gecentraliseerd federaal be stuur; Ojoekwoe is voorstander van 'n confederatie met grote autonomie voor de deelstaten. Overeenstemming wordt niet bereikt en in mei 1967 kon digt Gowon de noodtoestand af. Hij verdeelt de 4 Nigeriaanse gebieden in twaalf deelstaten, waarvan drie in 't oosten, trekt de toezeggingenn aan Ojoekwoe, tijdens een verzoenings poging gedaan, weer in en beveelt eco- nomische sancties jegens het oosten. Op 30 mei 1967 roept Ojoekwoe de on afhankelijke republiek Biafra uit. Zes dagen late* breken de vijandelijkhe- uit. Aanvankelijk stoten de federale troepen met kracht door. Zij verove ren Enoegoe en de havensteden Cala- ner en Port Harcourt, zodat Biafra van de zee wordt afgesneden. De Ibo's antwoorden met een tegenoffensief en slagen erin Owerri op de federalen te veroveren. Vredespogingen, onderno men door de organisatie voor Afri kaanse eenheid en keizer Haile Selas sie hebben geen enkele resultaat. In middels is de nood van de Biafraanse burgerbevolking zo hoog gestegen, dat 't wereldgeweten wakker wordt en grootscheepse hulpacties op touw wor den gezet, di evenwel maar ten dele resultaat hebben als gevolg van de oorlogsacties. Bovendien eist Nigeria inspectie van de voedselvliegtuigen en maakt Biafra bezwaar tegen 'n lucht- corridor omdat die gebruikt zou kun nen worden voorverrassingsaanvallen op het enige Biafraanse vliegveld Oeli, 48 km van Owerri. De inerkerkelijke organisatie slaagt er in dooor middel van uiterst gevaarlijke nachtvluchten enige hulp aan te voeren: deze voed- selaanvoer blijft 'n druppel op een gloeiende plaat; meer dan tweeëneen half miljoen mensen, vooral kinderen stierven door gebrek aan voedsel. Het afschuwelijke van de situatie is, dat hoe snel de hulporganisaties ook wenken, zij waarsdhijnlijk niet snel ge noeg kunnen zijn om binnen de komende paar dagen een ramp te voorkomen. Alleen de openstelling van het vliegveld Oeli door de Biafranen, of door de zege vierende Nigeriaanse troepen, zou dui zenden van de dood kunnen redden. Er betaat aan de federale kant een groot gebrek aan vrachtwagens en er is nau welijks enig zeetransport aanwezig. Het vliegveld Oeli is van vitaal belang. De directeur van het Ierse liefdadig heidswerk in Afrika, Kennedy, wiens organisatie drie - of viermaal per nacht naar Oeli vloog, zei: „Er is op kleine afstand van het vliegveld een kamp met duizend kleine kinderen. Wie het vlieg veld ook in handen heeft, hij moet het openstellen. Dit is van overwegend be lang. De mensen verkeren in een ont- EINDHOVEN (ANP) In 1969 zün de «uizetten in alle bedrijfssectoren van het BAF-conccrn toegenomen. Volgens de thans bekende gegevens zal de omzet on geveer f 650 miljoen bedragen. Vergeleken met de omzet van f 575 miljoen in 1968, betekent dit een stijging van 13 tot 14 pet. De resultaten zullen, naar wordt ver wacht, ongeveer gelijke tred houden met de omzetstijging. Deze resultaten zijn tot stand gekomen ondanks enige ongunstig werkende factoren zoals een krappe arbeidsmarkt, stagnaties in de toeleve ringen en de herwaarderingen van de Franse franc en de Duitse mark. De afleveringen van bedrijfsauto's in Nederland lagen 22% hoger dan in 1968. Het marktaandeel in de klasse van de DAF-wagens nam toe van 39,4 tot 41,4 pet. Er werden 23 pet meer bedrijfs wagens uitgevoerd dan in 1968. In totaal werden 69.000 personenauto's afgeleverd. Hiervan waren ongeveer 28.500 stuks voor Nederland, hetgeen overeen komt met het aantal in 1968. Geëxporteerd werden ruim 40.000 stuks, wat een stijging betekent van 27 pet. Voor 1970 verwacht DAF hogere ver koopcijfers in alle sectoren. Aangezien de produktie de vraag in 1969 niet geheel heeft kunnen bijhouden, beschikt het be drijf thans internationaal over een ruime orderportefeuille. KAAPSTAD (AP) De hartchirurg prof. Christiaan Barnard heeft een in een Engelse krant gedane mededeling dat hij zich in Rome zou gaan vestigen, tegengesproken. Volgens dat blad zouden vrienden van de medicus gezegd hebben dat prof. Bar nard zijn land wilde gaan verlaten, „omdat het zo moeilijk was voor Zuid- Afrikanen, als zij op reis waren, over de apartheidsproblemen in hun land vra gen te beantwoorden". stellende staat van uithongering". De interkerkelijke organisatie, die tezamen met het Internationale Rode Kruis bijna alle hulp naar Biafra coördi neert, hield gisteren een vergadering in Stuttgart om tot een snelle noodoperatie te komen. Rode Kruis Het Internationale Rode Kruis te Genève (heeft in samenwerking met het Nigeriaanse federale Rode Kruis een hulpprogramma opgesteld. De Rode- Kruiswerkers werken achter de linies van de oprukkende federale troepen. Een woordvoerder voor het Rode Kruis te Genève heeft verklaard, dat zijn organisatie speciale maatregelen heeft getroffen om de veiligheid van hun medewerkers, die nog steeds binnen het slinkende Biafraanse gebied werk zaam zijn, te verzekeren. Het grote probleem van de hulp organisaties is, hoe zij voedsel en medi cijnen moeten vervoeren. Het zal de commissies verscheidene dagen kosten om te achterhalen waar de vluchtelingen zich bevinden, hoeveel er zijn en wat ze nodig hebben. Iedere dag uitstel be tekent de dood van duizenden. Als het vliegveld Oeli niet wordt opengesteld, dan zal al het voedsel dat zich op federaal gebied en in de buur landen bevindt, niet vervoerd kunnen worden. Tekort aan voorraden is er niet, wel aan vervoer; dit maakt de dood van velen dubbed zo tragisch. Een ander probleem waarmee de hulp organisaties te kampen krijgen is, dat vele Biafranen, uit angst voor de fede rale troepen, het oerwoud in zullen vluchten en daar ongemerkt zullen om komen. Humaan De Britse hoge commissie in Lagos heeft verzekeringen ontvangen, dat vluchtelingen menselijk en humaan door federale autoriteiten zullen worden behandeld. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat overleg tus sen de Britse, de Amerikaanse en andere regeringen aan de gang is. Met de voor handen zijnde voorraden 13.000 ton op federaal gebied, 10.000 tot 11.000 ton op naburig gebied en 35.000 ton elders HAMBURG (Reuter - D.P.A. - A.F.P.). Vluchtende Biafraanse regerings functionarissen bestormden één van de laatste vliegtuigen, die op Oeli landden, maar werden door de piloten tcrusgc- stuurd omdat dezen kinderen kwamen ophalen. Dit seinde zondag dr. Knölke. een medewerkster van een Westduits damesblad die voor een reportage in Biafra vertoefde, uit de Gabonese hoofd stad Libreville. Op het vliegveld stonden, toen het toestel er landde, 250 Biafraanse kinde ren in gezelschap van elf blanken te wachten. De piloten weigerden zonder hen te vertrekken, maar na grote ver warring steeg het vliegtuig tenslotte toch leeg op. De blanken, die bij de kinderen achterbleven, waren Rode-Kruiswerkers uit Frankrijk onder leiding van dr. Louis Ohittly, enige andere Fransen, een Joego slaaf en een Zwitser. Tot de groep be hoorden ook twee artsen van de organi satie „Terre des Hommes", één uit Dene marken en één uit West-Duitsland. Diezelfde nacht van zaterdag oo zondag verliet de Biafraanse leider, generaal Ojoekwoe, zijn land, zo be richtte dr. Knölke. Hij was volgens oog getuigen in een klein regeringsvliegtuig vertrokken. Andere-Biafraanse vliegtui gen brachten de vrouwen en kinderen van belangrijke Biafraanse functionaris sen naar Sao Tome. De Westduitse ver slaggeefster meldde dat na de val van Owerri alleen nog de gebieden rond Oeli en een ander vliegveldje, dat van Oega, viij van Nigeriaanse troepen waren. „Biafra heeft opgehouden te be staan", aldus dr. Knölke. De Wereldraad van Kerken en het Internationale Rode Kruis hadden bijna alle leden van hun hulpmissies die ze konden bereiken, naar Sao Tome en Libreville laten vertrekken. Een aantal blanke priesters en artseni was min of meer vrijwillig in Biafra achtergebleven. Het Biafraanse perso neel van de verkeerstoren op Oeli was de bossen ingevlucht. Een Ierse geeste lijke had zaterdagavond de verkeers toren betrokken en de lamdmgslidhten ontstoken. Drie toestellen konden nog landen zonder echter ook maar iets te kunnen lossen. is er genoeg voedsel voor onmiddellijke hulpverlening. Een mogelijkheid van vervoer de grote uitkomst zou het gebruik van de transportgiganten van.de Britse en Amerikaanse ludhtmadht, als Oeli weer geopend kan worden èn als de federale autoriteiten htm toestemming geven. (Copyright The Guardian) Bernadette Devlinhet Britse parlementslid voor Noord-Ierland, trok met 6000 demonstranten mee om te protesteren tegen de Zuidafrikaanse apart heidspolitiek. De stoet rok op naar he stadion in Dublin, waar de Zuidafrikaanse Springboks een rugbywedsrijd tegen Ierland speelden. CONFRONTATIE Paus zou de bisschoppen moeten afzetten HILVERSUM (KNP) Wanneer de bisschoppen van Nederland tegen de wil van de paus in de gehuwde priester zou den laten voorgaan in de eucharistievie' ring, dan zal de Confrontatiebeweging zich met woord en daad verzetten. Dit verzet zal bestaan in het niet-bjjwonen van missen van gehuwde priesters, in het weigeren van financiële steun aan do bisschoppen en in een onafgelaten pro test. Deze persoonlijke mening gaf dr Den Ottolander in een vraaggesprek, dat in de KRO-rubrick „Kruispunt" gister avond werd gevoerd met vertegenwoor digers van Confrontatie, Actiegroep We reldkerk en Septuagint. Dr. Den Ottolander zou graag zien, dat de paus de Nederlandse bisschoppen zou afzetten .als zij tegen zijn wil toch de ge huwde priesters zouden toelaten. Volgens dr. Den Ottolander heeft de paus daar het recht toe. Drs. Custers van de Actiegroep Wereld, kerk gaf als zijn mening, dat de bisschop pen geen conflict met Rome mogen riske- Wanneer de paus aan Nederland geen toestemming zou geven voor een experiment met de gehuwde priester, dan moeten volgens drs. Custers de bisschop pen de lange weg van verdere dialoog volgen. Pater Reuten van Septuagint verweet de geestelijke leiding in ons land, dat zij ver zuimd heeft de gelovigen voor te berei den op de veranderingen, die in de Kerk mogelijk en gewenst zijn. GENUA (AFP) In Italië hebben 150 reizigers, onder wie vele kinderen, dit weekeinde een ware poolnacht be leefd nadat hun trein in de buurt van Genua in de sneeuw was blijven steken. Daar alle verbindingen door de zware sneeuwval waren verbroken moest een treinbeambte te voet op weg naar de dichtstbijzijnde telefoonpost, op 12 km. afstand. Twaalf uur duurde het voor de gestrande reizigers werden „ontzet". Graham Greene: massaslachting in Haïti LONDEN (AP) De Britse schrij ver Graham Greene heeft de beschul diging uitgesproken, dat het bewind van president Francois Duvalier in Haïti ver leden jaar mannen, vrouwen en kinde ren heeft neergemaaid in een massa slachting, die vergelijkbaar is met de Song My-moorden. Greene, wins boek „The Comedians'* gaat over het leven onder Duvaliers be wind in Haiti, zegt, dat een massaslach ting, die veel weg heeft van de affaire- Song My, vorig jaar plaatshad te Cap Haitien, een stadje dat bij toeristen wel bekend is. De „Ton Ton Macoute" (geheime po litie) maakte een begin met de uitvoe ring van een plan tot opruiming van een krottenwijk. Daartoe werden zonder enig onderscheid de inwoners van de armen wijk La Fossette, mannen, vrouwen en kinderen, met machinegeweren neerge maaid. Lancering van Intelsat-3 mislukt CAPE KENNEDY (Reuter) Intel- sat-3, de voor meer dan vier miljoen dollar verzekerde communicatiesatelliet, is zaterdag ternauwernood aan vernie tiging ontkomen toen de lancering mis lukte na de ontsteking. Het was de vier de poging in vier dagen de satelliet in de ruimte te brengen. Het beveiligings systeem in de raket zorgde ervoor dat de aanjaagraketten niet werden ontsto ken waardoor de satelliet vrijwel zeker vernietigd zou zijn. Eerdere pogingen deze week werden door het slechte weer op grote hoogten uitgesteld. NIGERIA VOOR VERBIJSTEREND PROBLEEM LAGOS (AP) Wanneer de 30 m den oude burgeroorlog voorbij is, zullen de problemen voor de jonge staat Nigeria verbijsterende vormen b.eginnen aan t« nemen. Nigeria heeft door dood en in validiteit bijna een gehele generatie Iho'j verloren. De overlevenden moeten gevoed en verzorgd worden en een leger 150.000 vechtlustige manschappen zal ontbonden moeten worden. Daarna dient het burgerlijk bestuur hersteld te Oost-Nigeria, eens het ontwikkeldste gebied van zwart Afrika is thans niet veel meer dan een massa vernielde bruggen en zwaar beschadigde gebouwen. Een economie die tegen het einde van de oorlog per dag 1.4 miljoen dollar aan Nigeriaanse valuta in de ooiiogsinspan- PARIJS (AP-Reuter) Een Iraakse delegatie be vindt zich, volgens het Franse blad Le Figaro, in Parijs om te onderhandelen over de aankoop van vijftig Mirages-11, het modernste type van de Das- saultfabrieken. Vrijdag is in Frankrijk bekend ge maakt dat vijftig Mirages aan Libië geleverd zullen worden. Ondanks de clausule, dat deze Mirages niet aan andere landen doorverkocht mogen worden, heeft de transacties boze reacties in en buiten Frankrijk verwekt. Met name in Israël was de reactie zeer scherp. Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken liet doorschemeren dat de vliegtuigen hun weg naar Egypte wel zouden vinden, ondanks de beperkende clausule. Ook Engeland en de VS zijn weinig gelukkig met de transactie- De Arabische landen hullen zich in stilzwijgen. Van gezaghebbende zijde in Pai-ijs is mee gedeeld, dat Frankrijk in Libië de bases zal gaan gebruiken, die Amerika en Engeland dit jaar zullen moeten verlaten. De Fransen zullen deze bases ge bruiken voor het onderricht in het vliegen met Mira ges. In tegenstelling tot eerdere berichten, namelijk dat de levering niet voor 1971 zou plaats hebben, zul len de eerste vijftien Mirages binnenkort worden af geleverd. Daarna zullen acht tot negen stuks per maand naar Libië gezonden worden. Twee Egyptische Sochoeibommenwerpers van Russi sche makelij zijn zaterdag door Israëlische raketten neergehaald, toen zij Israëlische posities aanvielen. Daarmee is, volgens Israël, het aantal neergehaalde Egyptische vliegtuigen tot 64 gestegen. Van Egyptische zijde is bekendgemaakt dat een grootscheepse aanval ondernomen is op Israëlische stellingen langs het Suezkanaal; daarbij zouden Israëlische luchtafvveer- slellingen vernietigd zijn. Palestijnse verzetsorganisaties hebben in een ver klaring Libanon ervan beschuldigd de in Cairo ge sloten akkoorden over de aanwezigheid van Palestijn se guerrilla's in Libanon, geschonden te hebben. Daags te voren was in Beiroet een afspraak bekend gemaakt dat Palestijnse commando's voortaan uit de buurt van Libanese dorpen zouden blijven en geen beschietingen meer «zouden uitvoeren vanaf Libanees grondgebied. Zoals bekend is Libanon bevreesd voor Israëlische represailles. Israël heeft inmiddels Libanon de uitwisseling aan geboden van achttien bij een vergeldingsactie gevan gen genomen Libanezen tegen de 54-jarige Israëliër Rosenwasser, die door Palestijnen naar Libanon ont- ROME (KNP) In welke mate heeft :n lokale kerk 't recht Rome te dwin gen door op eigen houtje hervormingen door te voeren op gebieden, waar dat formeeel niet mogelijk is door wet ten, die door de H. Stoel zijn vastge steld? Dit vraagt het Italiaanse blad II Messagero zich af naar aanleiding van de cellbaatsbeslissing van het pastoraal concilie in Noordwijkerhout. Het blad voegt eraan toe, dat kardi naal Alfrink verzekerd heeft dat inza ke het celibaat niets zal worden on dernomen zonder instemming van het wereldepiscopaat en de paus. Maar na de positieve uitslag van Noordwijkerhout, die zo in strijd is met de beslissingen van Rome, dreigt de positie van Al frink en het hele Nederlandse episco paat problematisch te worden, aldus het blad. Het vraagt zich af tot hoever het Nederlandse episcopaat thans in staat is de situatie in de hand te houden. Het blad herinnert in dit verband aan de dramatische woorden van Paus Pau- lus op Witte Donderdag van vorig jaar, toen deze sprak over het gevaar van een schisma. De spanning tussen Ro me en Nederland is zo hoog gelopen, dat de nuntius zich van de vergadering afzijdig heeft gehouden, alduB het blad. Wederopbouw onmogelijke taak ning pompte, moet weer op gang komen. Snel herstel van de olie-industrie is een eerste voorwaarde, wamt deze industrie was altijd de grootste deviezenbron. De staat ziet zich geconfronteerd met een bovenmenselijke taak. Niemand weet hoeveel duizenden de bossen zijn in getrokken. Zij leven daar van wortels en' vertrouyen niets en niemand. Talloze Kinderen hebben hersenletsel opgelopen door proielnetekorten. Velen zullen wekenlang uiterst voorzichtig 'gevoed moeten worden om weer op krachten te komen. Ontelbare gezinnen zijn door de burgeroorlog uiteengerukt. Al meer dan een Jaar staan de dagbladen lm Lagos vol berichten over geweldpleging door „mannen in legeruniformen". Her- naaldelijk wordt gewag gemaaxt van soldaten, die terecht moeten statui. De militaire gouverneur van Lagos, kolonel Mobolaji Johnson, heeft execu ties in het openbaar moeten gelasten ais straf voor gewapende roofovervallen door militairen. De grootste materiële laak zal evenwei zijn de herbouw van tientallen bruggen vele honderden kilometers weg, die Wellicht herstel betrekkingen Madrid-Moskou MADRID (Reuter) Het invleodrijke rooms-katholieke dagblad „Ya" heeft aangedrongen op het aanknopen van di plomatieke betrekkingen met de Sovjet- Unie. Welingelichte kringen hadden za terdag al meegedeeld dat de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Grego- rio Lopez Bravo op 2 januari tijdens Zijn terugreis van de Filippijnen een tussenlanding op het vliegveld van Mos kou zou hebben gemaakt. Tijdens zijn zeven uur durend oponthoud op het vliegveld zou hij' een onderhoud hebben gehad met een vooraanstaande functio naris van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. zijn opgeblazen en vermeld. Te Onltsha nebben de Biafranen een groot deel van de kostbare brug over de Niger op geblazen. De brug, die eens 70 miljoen gulden heeft gekost, zal vrijwel geheel nerDouwd moeten worden als gevolg van structurele schade en gebrekkig onder- Hotels, openoare gebouwen en woon huizen zijn vernield of zwaar beschadigd in de verwoede strijd of door vandalisme. De eens zo goede asfaltwegen zijn thans schier onbegaanbare karresporen. Negen jaar geleden verleende Groot- Brittannië Nigeria onafhankelijkheid. De feestelijkheden waren toen groots. Nigeria, met 55 miljoen inwoners verre weg de dichtst bevolkte natie van Afrika, leek een geweldige toekomst tegemoet te gaan. Bij het begin van de burgeroorlog was die hoop eigenlijk al vervlogen. Thans beseffen de Nigerianen, dat dat nog niet eens het ergste is. De situatie van thans is een nachtmerrie. MOSKOU (OPA) De Russische astronaut Pavel Beljajev is zaterdag op 44-jarige leeftijd overleden. Dit bericht het Russische persbureau Tass. Beljajev maakte samen met Alexis Leonov in 1965 een ruimtcvlucht rond dc aarde. Dc Russische astronaut leed aan een maag- Beljajev was commandant van de vlucht met de Voskod-2 tijdens welke zijn collega Leonov het eerste „ruimte- uitstapje" in de geschiedenis van de mensheid maakte. Beljajev werd op 26 juni 1925 in het ge bied van Vologda in Noord-Rusland ge boren. Zijn eerste beroep was machine bankwerker, waarna een carrière als jachtvlieger volgde. Tijdens de tweede wereldoorlog werden hem acht onder scheidingen verleend, waaronder de Rode Ster. Beljajev was getrouwd en vader van twee dochters van respectievelijk 15 en 20 jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 5