BOL
HOED
POP
JOHN LENNON
RIDER:
JETHRO TULL
TENTOONSTELLING
ONDERGRONDSE PERS
SAUNABADEN
Souffle
zonder
oven
..There will always be an England
zong de Amerikaan Tiny Tim (een veer-
tiger met 'n hoge en 'n lage stem) on
langs in de David Frostshow en zijn
platenmaatschappij zag daar zoveel in
dat ze het nummer direct als singlet,
op de markt bracht. Dat gebeurde op
78 toeren, een anachronistische draak
in de huidige muziekwereld van super-
slereo-dubbelalbums. Maar: zal er al
tijd een Engeland zijn. een Engeland
dat haar nootje meezingt op interna
tionaal gebied?
Massamuziek is als de massafilm
en de strip iets typisch Amerikaans en
elementen in de huidige muziek als
jazz, blues, country and western en
rock komen alle van USA-bodem. Ook
de Britse beat was gebaseerd op het
repertoire van Amerikanen als Chuck
Berry en Bo Diddly, hoewel juist En
geland kon beschikken over aggressieve,
vlotte en muzikale jongeren uit de om
vangrijke lagere klassen, die voor een
wereldschokkende explosie zorgden.
Toen „underground" een toverwoord
was, telde Engeland helemaal niet
meer mee, maar daar is de laatste
tijd wat verandering in gekomen. Eerst
kwam de oude Who met een voortref
felijk dubbelalbum, zonder Britse mu
zikale kenmerken evenwel en dan was
er de steeds populairder wordende Bon
zo Do Band, een dadaïstisch popcaba
ret dat worstelt in de Engelse thea
ter- en króegentraditie (ze begonnen
ook hun carrière in cafés).
Invloedrijke typisch Engelse muziek is
moeilijk te vinden. Toch is er een groep
die na drie elpees 'n grote hoogte heeft
bereikt en veelbelovend mag worden
genoemd, de Fairport Convention. De
groep zocht aanvankelijk inspiratie in
de Amerikaanse folksongs en vertolk
te een aantal Dylansongs, maar bouw
de toch een eigen stijl op met een de
gelijk vof, wat melancholiek geluid. Die
stijl is een mengeling van de rock-inteA
resse van leadgitai-ist en leider Ri
chard Thompson en de folkachtergrond
van zangeres Sandy Denny en Dave
Swarbrick, die de elektrische viool be-
Vooral het toetreden van Swarbrick
heeft de weg geopend Engelse folk
songs in het repertoire op te nemen.
Op de laatste elpee van Fairport Con
vention. „Unhalf bricking", neigt de
begeleiding al naar het gezellige Engel
se. vooral in „Si tu dois parti" („If
you gotta go, go now" van Dylan) en
..A sailor's life", waarin vrolijk gefie
deld wordt en accordeonklanken klin-
Zeer sterke momenten op deze ver-
ZATERDAG 3 JANUARI 1970
Chuck Berry
inspirator
rassende elpee zijn verder Genesis
Hall en Cajun Woman (een fraai roc-
kertje) geschreven door Thompson,
„Who knows where the time goes"
van Sandy Denny en natuurlijk ook de
overige twee Dylannummers „Percy's
song" en „Million dollar Bash".
Tijdens hun optreden in het Concert
gebouw in Amsterdam in oktober, bleek
dat de Fairport Convention het accent
bijna helemaal had gelegd op de Brit
se countrydance-muziek, zogenaamd
Jigs ,en Reels, vrolijke eenvoudige mu
ziek, waarop vroeger een - rij mensen
rondedansjes maakten. De elektrische
viool speelt hierin een grote rol en de
ondersteuning van de leadgitaar ver
plaats het geheel kundig naai- ons Star-
fightertijdperk. Ook de stem van San
dy Denny een kruising van Joan Baez
en Grace Slick van Jefferson Airplane
past zeer goed bij dit genre.
De Britse noot is dus nog niet ver
dwenen in de internationale populaire
muziek. Trouwens elk jaar klinkt nog in
de Royal Albert Hall het „Land of hope
and glory".
Tiny Tim
bejaarde tiener
solliciteerde vergeefs
naar
Christusrol
in pop-opera
Jezus Christus Superstar
denk je, dat je bent, wat
ze van je zeggen? Dat
zingt het koor in dc nieu
we popopera Jezus Chris
tus. Begin 1970 zal de
première van dit opzien
barende werk plaatsvin
den in de St.-Pauls Ca
thedral in Londen John
Lennon heeft vergeefse
moeite gedaan om de rol
van Jezus Christus te
mogen spelen. Dezer da
gen is by Inelco de eer
ste single uitgebracht uit
Jezus Christus (MCA-IJK
MCS 1164), waarop de
eerste klanken van deze
opera veelbelovend over-
Op de achterkant van de
hoes zegt de deken van
de St-Pauls: „Er zullen
misschien mensen ge
schokt zijn door deze
plaat. Ik vraag hen goed
te luisteren en dan nog
maals te oordelen. Deze
plaat is pen wanhopige
kreet om begrip. Wie
Jezus Christus is, wil
niet alleen de zanger van,
deze plaat weten, maar
een hele generatie. De
plaat onderzoekt enige
antwoorden, die tot he
den gegevea werden en
trekt enkele vergelijkin
gen. Het wordt aan u zelf
overgelaten om een ant
woord op deze vragen
te vinden. Als u een
christen bent, antwoord1
3 Chris
De
zanger vraagt: „Begrijp
me niet verkeerd; ik wil
het alleen maar weten."
Hij heeft recht op een
antwoord" aldus deken
Martin Sullivan.
Deze opera werd ge
schreven door Tim Rice
en Andrew Lloyd Web
ber. Op dit voorproef-
singeltjezingt Murray
Head met de Trinidad
Singers. Head kreeg be
kendheid door zijn plaat
Alberta, door de Engelse
tv-show Now en een rol
in de film The Family
Way. Hij schreef ook een
Zwanezang op de pop
muziek, die uitgegroeid
is tot een complete musi
cal. Op het ogenblik
werkt hij aan een stuk
gewijd aan Noach en de
ark. In Superstar is hij
de zingende vragenstel
ler.
„Superstar, waarom heb
je de dingen zo uit je
hand laten lopen? Je zou
het beter gered hebben,
als je het gepland had.
Waarom koos je een tijd,
die zo ver achter ons ligt
en zulk een vreemd land?
Als je nu was gekomen
zou je een hele natie
aangetroffen hebben. Be
grijp me niet verkeerd.
Ik wens alleen te weten.
Jezus Christus, wie je
bent. Vertel me wat je
denkt over je vrienden
Strijkorkesten als de in
zet van een barokke
symfonie of sereen als
een Mattheüspassie gaan
over in popritmen ver
mengd met negroïde
vormen. Een tekst met
keiharde vragen verpakt
in muziek, die spreekt
van heimwee naar mys
tieke romantiek. De voor
proef op dit plaatje doet
in ieder geval met be
langstelling uitzien naar
de première van het to
tale werk. Via dit plaat
je is daar nog geen zin
nig woord over te zeg
gen. Los daarvan is
Superstar een verfrissend
stuk muziek, te midden
van de talrijke beatmis
sen en -liederen, die
kerkelijke repertoirs mo
menteel al of niet sieren.
fijne soundtrack
De soundtrack van Dennis Hoppers en
Peter Fonda's opmerkelijke film
„Easy rider" is al weer enige tijd uit
en kan, net als de gelijknamige rol
prent, bogen op een gunstige ont
vangst. Geen wonder, want het zijn
niet de eersten de besten die bun me
dewerking aan film en plaat verleen
den. Steppen wolf b. v. met „The Pus-
her" en een indringend „Born to be
wild", een lekker stuk kroegmuziek van
The Holy Modal Rounders in „If you
want to be a bird", het keiharde en
progressieve geluid van Jimmy Hen-
drix's Experience in „If six
en uiteraard de bijdragen van The
Byrds collectief en individueel van Ro
ger McGuin in „Wasn't to folow" en
..The ballad of Easy rider". Persoon
lijk zijn wij het meest gecharmeerd van
de heeriyke country en westernpersi
flage van Fraternity of man „Don't bo-
gart me" en „Kyrie Eleison Mardi
Gras" van The Electric Prunes. Goede
film en dito schijf!
Amen Corner:
Amen
1 Jetho Tuil
popjazz
..Farewell to the real magnificent Se
van Amen Corner" is de zwanezang
van The Amen Corner en het is beslist
jammer dat de groep niet meer be
staat. De muziekjes op deze afscheids-
elpee accentueren dal overduidelijk.
..If paradise is half as nice", „Proud
Mary" en het succes van The Bandi
Grand Funk Railroad pop-jazz-pop-jazz-pop-jazz-pop-jazz-pop-j
Twee maanden geleden werd de top-
format ie Blind Faith van het Fill
more Westpodium weggevaagd door de
nagenoeg onbekende groep The Grand
Funk Railroad. Dat betekent -toch wel
iets en onze verwachtingen waren dan
ook hooggespannen -toen de eerste el
pee, ..On Time", van deze groep op on
ze draaitafel belandde. Wij zijn niét ge
ïmponeerd door het geluid van deze
driemansformatie. Vakmanschap valt
hen niet Ie ontzeggen, we betwijfelen
echter of hun op Amerika geënte Mu
ziek hier in Nederland iets gaal doen
Allemaal iets te hard en op den duur
weinig inventief, maar als u The
Grand Funk Railroad wel appreci
eert houdt hel dan op: Pops wegen
zijn önnaspeurlijk
Wie een optreden van „Jethro Tuil"
ziet, zal het ongetwijfeld opvallen,
welke uiterst vreemde capriolen voor
al zanger-fluitist Ian Anderson onder
neemt. Het weinig normale doen en
laten van deze lieer op het podium
laat niet bij iedereen een positieve in
druk achter.
Maar wie het repertoire van de
groep een beetje kent en „Bouréc"
met de uitstekende fluitsolo van An
derson heeft beluisterd zal moeten
toegeven dat we hier met 'n stel zeer
bijzondere musici te maken hebben.
De eerste Jethro Tuil werd in 1674
geboren en was in het begin van de
18e eeuw een stuwende kracht op het
Jimmy Hendrix
Easy Rider
Wijzend op de zich in de laatste lijd snel uitbreidende ondergrondse pers heeft
dp uitgever van het ondergrondse blad. „Om", Steve Davidson, in december bij
drukkerij Siegfried in Amsterdam een tentoonstelling geopend van hetgeen thans
op dit gebied wordt uitgegeven De expositie bestaat uit bladen en aanplak
biljetten, die een beeld geven van wat er momenteel bij de „underground" leeft.
De publikaties zijn voornamelijk afkomstig uit de Verenigde Staten, Engeland,
Scandinavië en NederlandDe geëxposeerde uitgaven zijn bijeengebracht door
Steve Davidson en de schrijver Simon Vinkenoog. De tentoonstellingde eerste in
zijn soort in Nederland, duurt tot 9 januari.
gebied van landbouwkundige verbete
ringen. Tuil de eerste schreef in 1731
het boek „The new horses keeping hus
bandry". De tweede Jethro Tuil were
bijna drie eeuwen later omstreek.'
Kerstmis 1967 geboren. De viei
mansgroep was in de ogen van eer
klein aantal mensen .met een neus
voor talent (blues koning Alexis Kor-
ner. Marquéemanager John Gee, disc
jockey John Peel enz.) reeds snel
een kwartet met grote beloften. Het
grote publiek ontdekte Jethro Tuil
augustus 1968 tijdens een sensationeel
optreden op het Sunbury Jazz
Blues Festival.
Van de zeer vele Britse bluesgroe-
pen staat Jethro Tuil het dichtst bij di
jazzmuziek. Het repertoire van di
groep bestaat niet uitsluitend uit 12
matige bluesschema's, terwijl het
Roland Kirkachtige fluitspel van
Anderson (op één been zoals we 1
ben gezien een verschijnsel dat
kunnen vergelijken met de hand-a
het-oor van Gilbert Bécaud) een extra
dimensie aan het totaalgeluid toe
voegt. Ian geeft toe dat hij het instru
ment nauwelijks meester is. ..Het ii
evenals een mondharmonica, een in
strument waarvan het publiek nauwe
lijks kan horen of je er echt op kunt
spelen of niet".
Het platendebuut voor Jethro -Tuil
is de zelf geproduceerde langspeel
plaat „This was" voor Island. Een op
zienbarend debuut met acht eigen
composities. Op deze elpee staat tev
hun single „A song for Jeffrey",.
Overzicht van een sauna in Finland: 1., 2., 3. en 4. zijn de steeds hogere zitplaatsen' in de eigenlijke
badruimte; 5. tank met heet water; 6. stookplaatsen; 7. kleedkamer met rustbanken. (Uit „Het bad" van Eline
Canter Cremers-van der Does.
Meer dan 1000 jaar (in sommige streken zelfs tot 2000 jaar) geleden
bestonden in Noord-Rusland en Finland al saunabaden. De lieden die er
toen en daar zo druk gebruik van maakten, waren werkelijk geen luxe
poppetjes die zich het hoofd braken over hun beauty en slanke lijn!
Het is dan ook ten onrechte dat men vandaag, sauna gaat zien als een
soort schoonheidssalon, nu dit „baden" ook buiten die soms barre streken
bekend en beoefend wordt.
Begrijpelijk is het wel. Want schoon
heidsinstituten hebben de Sauna aan
gegrepen om hun onderneming een ex
tra- dimensie te geven: het maakt in
druk naast de cabine voor de gelaats
behandeling en de kamer met de mas-
sagebank en de ruimte- fiets- en tril-
apparaten, óók een houten kamertje
met oven, annex baadbassin te kun
nen laten zien!
In Finland
Sauna heeft in de Finse samenleving
een diepe betekenis die verder gaat
dan algemene hygiëne. Op de acht in
woners is er één sauna zodat ongeveer
een op twee families over een eigen
installatie beschikt naast talloze pu
blieks sguna's en die van clubs, vere
nigingen, flats, enz. Hét zijn eenvou
dige houten huisjes, die verwarmd
worden door een speciale oven, de
„kiuas". Giet men water op de ver
hitte stenen in deze oven dan vormt
zich een waterdamp die de vochtig
heid in het badhuis op de juiste hoog
te brengt om goed in te werken op de
huid.' De bader geniet de damphitte
van de sauna, zittend of liggend op
vaste rustbanken en hij prikkelt de
liuid door er met berketakken op te
slaan. Gewoonlijk houdt men zich 15
tot 20 minuten op in een temperatuur
van 90 gr. C. Dan brengt een douche
che (eenvoudiger: overgieting met wa
ter) of een duik in het meer verfris-
hij
Traditie
Van oudsher is baden een ritueel dat
uitwendig, inwendig en innerlijk reini
gen kan betekenen. Aangezien een van
de belangrijke resultaten tijdens het
saunabaden transpireren is, heeft men
hier zeker ook met het verliezen van
„kwade sappen" de inwendige en gees
telijke reiniging in gezien. Er bestaat
een oud Fins gezegde: „Doe in de sau
na of je in de kerk bent". Er wordt
dan ook nooit lawaai bij gemaakt, niet
gezongen of gefloten en zeker geen ru
we taal gebruikt. Daarom konden man
nen en vrouwen rustig gezamenlijk ba
den. (In gezinsverband wordt dat nóg
gedaan, in publieke baden minder.)
Daarom ook kon het voorkomen dat in
de sauna kinderen ter wereld werden
gebracht, zieken er genezing zochten
en men er zieke oude mensen bracht
om daar rustig en warm te sterven.
De assistenten (de badeska's) zijn al
tijd vrouwen; zij zepen de baders in,
borstelen ze en begieten de gloeiende
stenen met water.
Deze heilig ernst van het Finse bad-
wezen heeft ervoor gezorgd dat het
geen moreel verval heeft gekend zo
als het middeleeuwse in zuidelijke lan
den waar tenslotte de badhuizen te
recht gesloten moesten worden en nor
male hygiëne ten onrechte nagenoeg
zondig werd gevonden.
De eeuwenoude traditie die de bader
vaste regels voorschrijft zijn onver
anderd. Al naar mate hij in de hut een
hoger gelegen bank beklimt ondergaat
Ieder die de huisvrouw het langdurig
staan voor hete vuren na de lijd van
feestdagenkan bekorten, doel goed
werk, Daarom heeft de uitvindster
van het volgende recept dank ver
diend: het is een heerlijke chocolade
soufflé voor ,4 tot 6 personen waaraan
geen oven te pas komt: U maakt een
dikke korst van 1% kop corn flakes,
dooreengemengd met 1 eetlepel sui
ker en 2 eetlepels zachte boter. Druk
die gelijkmatig uit op de bodem van
een schaal, en zet het koel weg (even
tueel in het koude laadje van de koel
kast.)
Maak een ohocolademengsel van 100
gram suiker, een puntje zout, 2Vt eet
lepel cacaopoeder, 13/4 dl. melk en
breng het zachtjes aan de kook. Week
vijf blaadjes gelatine 5 minuten in
koud water, knijp ze uit en roer ze
door het chocolademengselvoeg er
grotere warmte. Het tussen-
11 buiten lopgn koelt hem enorm
ar, na een laatste hittebad wentelt hij
zich 's winters zelfs in de sneeuw of
springt in het water waarvoor een bijt
in het ijs is gehakt.
De temperatuurverschillen zijn zeer
groot, van zo'n 90100 graden C tot
10 graden O of lager onder nul. Mo
derne artsen vragen zich wel af of dit
alles werkelijk zó gezond is en niet
een te guote belasting voor het hart.
Maar aan de opfrissing van geest en
de psychologische waarde twijfelen zij
Bouwpakket voor thuis
Steeds meer komt de sauna inonze
belangstelling, niet om elkaar,
temperatuur te overtrt
overwegingen van alleen maar. schoon
heid verzorgen, maar' veel méér 'ais
mogelijkheid tot algeheel relaxen. Daar
om zien wij in ons land ook steeds
meer sauna-inrichtingen en wordt zelfs
de privé-sauna aan huis gemakkelijk
gemaakt. Er zijn espenhouten sauna-
bouwpaketten (ca. f 2500,in de han
del die, opgezet (2 x 2 m) gi-oot zijn en
plaats bieden voor 5 pesonen. De ka
mer waai- een sauna opgebouwd wordt,
vraagt behalve aansluiting vaii elektri
citeit voor oven en verlichting, geen
speciale voorzieningen, ofschoon een
stenen vloer wel ideaal is en cjouche of
bad liefst in de onmiddellijke nabijheid
moet zijn. De temperatuur gaat tot
100° C., dank zij de oven met perido-
tiitsteneh om te overgieten. (De oven
draagt het kemakeur.' de sauna de let
ters FS, hetgeen wil zeggen dat het
Finse saunagenootschap zijn goedkeu
ring heeft gegeven.).
Opvouwbaar
Het laatste nieuws is de opvouwbare
sauna. Nog gemakkelijker omdat hij
buiten werking met een handbeweging
opgeklapt kan worden en dan nog maar
25 cm diep is dus eenvoudig tegen
een muur kan staan. Waar zullen we
hem uitklappen? Overal in huis, des
noods in de gang want uitgeklapt meet
hii: 1.85 m. hoog, 2 m. breed en 1.40 m
diep (ruimte voor 4 personen). Ook hier
is de nabijheid van douche of badka
mer wel gewenst.
De procedure is gewoonlijk aldus:
Begin met een hete douche en droog
af. Ga het zweetkamertje in dat een
temperatuur van b.v. 80 graden heeft
en ontspan bewust gedurende 8 a 10
minuten. Nu terug naar de douche en
neem een koude. Afdrogen en 10 mi
nuten rusten op bed. Intussen kan de
saunatemperatur opgevoerd zijn als
men er opnieuw binnen gaat, ditmaal
voor 12 minuten. Daarna opnieuw dé
koude douche en de rust op het bed.
Sommigen zullen dit genoeg vinden,
anderen gaan er nog een derde keer in,
nu gedurende 15 minuten. De koude
douche slüit het af en een nadamp-
rustperiode van 20 minuten.
Het resultaat? Een herbor
ook een flesje vanille aroma bij. Als
het mengsel gaat opstijven moet u
het even klutsen om daarna 1/8 li
ter stijfgeslagen room erdoor te roeren.
de korst uitstrijken en
koel wegzetten (moment >1 is het bui
ten óók koud). Garneren met ge-i
schaafde reep of hagelkorrels.
i
