UGA
Een grote Steekvlam, Hamerdebat
voorschip rees op over Biafra
en daarna was ie weg
WESTEN VRAAGT
BERLIJNGESPREK
MAMMOETTANKER NEEMT
VAARGEUL IN GEBRUIK
december-
voordeel
Hagenaar Hans Verbeek terug
van Oostduits avontuur
.Achteraf zijn we naïef geweest
Kapitei 11 van MarpessaUirns ziek
VOEDING
Voorstel aan
Rusland
3dagen
gratis reizen
PSP weigert
medewerking
standbeeld
Wilhelmina
Neem nu een
jaarkaart 65+en
profiteer van het
MISS
LUCIA
Minder
moe
onderweg
door
melk
onderweg
OENSDAG 17 DECEMBER 1969
DE LEIDSE COURANT
HET WAS HET
UITERSTE MIDDEL
ADVERTENTIE
Van èén onzer verslaggevers
TTEN Op een eenzame «luor sneeuwvelden omsloten
lerdery aan de Zwarte Dijk in Lutten, gemeente Harden-
!rg, de ouderlijke woning van zijn verloofde bekomt
23-jarigc Hans Verbeek uit Den Haag van zijn Oostduitsc
rontuur- Hü zegt: „Ik zal het niemand willen aanraden,
chteraf is hel naief geweest. De enige weg om iemand naar
westen te krijgen is de Nederlandse ambassade". Verbeek
rbleef maandag en dinsdag by zyn verloofde Jennie dc
eerd, nadat hy vrijdag „als kerstgeschenk" zoals de
ficiëlc lezing luidde plotseling uit de Berlynse gevangenis
js ontslagen. Dat was dan byna drie weken nadat hij, mei
vriend Hans Willem van Tilburg en diens verloofde
eidimarie Philipp, was veroordeeld wegens een poging om
meisje naar het westen te ontvoeren. Zoals gemeld,
n de beide vrienden in september, op weg naar het
nisje, gearresteerd aan de grens bjj Potsdam. Even later
rrd Heidi-Marie van huis gehaald-
Is dal na de plotselinge en onverwachte vrijlating het
irspronkelijke doel is bereikt: ..Heidi-Marie mocht met Hans
fillem mee naar Buss omVerbeek „Mijn vriend probeerde
«rie jaar lang zijn huwelijk erdoor te krijgen. Er kwam
ceds iets tussen. Tenslotte zouden zij in Oost-Duitslana
san wonen. Hij had al van alles gekocht Toen plotseling
weer toestemming werd geweigerd. Hij was wanhopig,
hem was dit het uiterste middel en ik besloot hem te
elpen".
.Specialisten"
de grens hadden de DDR-beambten echter al spoedig
dat in de auto een ruimte was geschapen om Heidi-
larie te vervoeren. Dat zat er ook wel in, want „het zijn
rnte specialisten". Het drietal werd naar de „Unter-
uchungshaft" (plaats van voorarrest) in Potsdam overge-
racht en verhoord- Dit gebeurde volkomen correct", aldus
!ans Verbeek. Uiteraard trachtte men er achter te komen
«f de „delino.uenten" betrokken waren bij een of andere
•rganisatic. Maar toen daar de eerste dagen niets van bleek. 1
«verden de verboren niet voortgezet. De behandeling was
goed- Prima eten en gelegenheid om te lezen. De strafren i
die hel drietal in het.proces dat na twee maanden (met advo
caten) volgde, waren voor DDR-begrippen mild: Hans kreeg
-ren jaar en twee maanden. Hans Willem anderhalf jaar en 1
«ïeidi-Marie die merkwaardig genoeg als „hoofdschuldige"
«verd aangemerkt, een jaar. Op het vergrijp staal in de DDR
«en tot vijf jaar. Aangezien de straf 14 dagen na een proces
♦an kracht wordt en men pas daarna in een -werkobject wordt
geplaatst, hebben de drie avonturiers de gevangenschap in de
JDR nog van zijn meest gunstige zijde gezien. Vandaar de
.uchblge toon, die Hans over dil onderwerp aanslaat: „Ik heb
met veel te vertellen", zegt hij.
Gejuich
Oe beide vrienden zagen elkaar nog in de gevangenis terug
„adat Hans eerst zijn verblijf met enkele Oost-Europeanen
•tad moeten delen Veel werd hierbij niet uitgewisseld, hoe
wel Hans gelukkige omstandigheid zijn Duits goed
/crstaal. De kwaliteit van de beide gevangenissen die zij
»ngen de drie werden voor de laatste dagen van Potsdam
wergebracht naar Berlijn Is. zegt hij. goed. Voor een deel
«tankt de voorzichtige Hagenaar de vrijlating aan de Neder-
.aiidse ambassade (met name de heer Weijnen) en Buiten-
jtndsche Zaken, die veel werk voor hen hebben verzet. Na
de vrijlating weiden zij per C.D-wagen via Checkpoint
Charly naar de vrije wereld gebracht. Zij brachten de nacht
de ambassade door en werden de volgende dag met gejuich
door hun familieleden ontvangen. „Liefde kent geen wetten
✓mdt Hans. die ervan uitgaat, dat de autoriteiten in de DDR j
nebben ingezien, dat het avontuur alleen uit deze liefde voort-
«wam. Al zou hij het niet graag willen herhalen. In januari
Jenkt hij de liefdespaden op meer legale wijze te bewandelen,
door met zijn Jennie in Hardenberg in het huwelijk te treden-
(Vaar zij dan gaan wonen is nog onzeker, omdat Hans vlak
,or zijn Oostduitse reis op straat kwam te staan doordat de
flrma, waar hij werkte, failliet ging. Hij zoekt nu dus naai
«en nieuwe baan. De beide vrienden zijn hun pas gekochte
«uto door dit alles kwijtgeraakt, maar* dat is het ergste niet.
Heidi-Marie zit in Bussum en daarmee kan ook de tweede
idylle van het avonturenverhaal beginnen- Eind goed. al goed.
a 1 uitgesteld
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De begrotingsbehan
deling van Buitenlandse Zaken kan
morgen in de Tweede Kamer nog
geen aanvang nemen. Minister Luns
ligt met een zware griep ziek in
Parys en mag morgen pas naar ons
land terugreizen. Volgende week
hoopt minister Luns zodanig hersteld
te zijn. dat hij wel in de Kamer kan
verschijnen.
De bedoeling is hu om maandag en
dinsdag uitsluitend de regeringsnota
inzake de E.E.G.-topconferentie en
Biafra te behandelen. Morgen verga
dert de Kamer niet.
De Kamer is gisteren begonnen met
de begroting van Binnenlandse Zaken,
waarbij staatssecretaris Van Veen
eveneens wegens ziekte ontbrak. Mi
nister Beernink zou hem op zijn ter
rein (o-a. overheidspersoneelszaken)
vervangen.
Liga-kindjes kunnen een stootje
verdragen. Met Liga, de veelzijdi
ge voeding, zijn ze verzekerd van
een schat aan gezondheidsriutri-
enten. Liga! Voorontwikkeling van
beendergestel en tanden, weer
standskracht, groei en bloei
Voor baby, kleuter en schoolgaand kind
ZO LANG ZE IN DE GROEI ZIJN
(ADVERTENTIE)
MOSKOU (Reuter) De VS. Frank
rijk en Engeland hebben de Sovjet-
l'nie vodtgesteld binnenkort met hen
besprekingen te beginnen over de ver
betering van de toestand in en om Ber- j
lijn. waaronder de kwestie van de vrije
toegang tot deze stad.
Het voorstel is vervat in een aide me-
I moiré dat de ambassadeurs van de Wes
telijke Drie namens hun regeringen aan j
j de l egering van de Sovjet-Unie hebben
overhandigd. Het moet gezien worden
I als een antwoord op de Russische reac- j
tie van 12 september op de stappen die
de Westelijke Drie hebben genomen ter
verbetering van de toestand in en om j
Berlijn en de verhouding van de twee i
Duitslanden. Van westelijke diplomatie-
ke zijde is meegedeeld dat de VS. Frank
rijk en Engeland besprekingen hebben
voorgesteld op „werkniveau" in een j
plaats en op een datum die nadere over
eengekomen moeten worden. Het over-
leg zou onder meer moeten gaan over de i
toegangswegen tot West-Berlijn over land
en door de lucht en over het verkeer
tussen Oost- en West-Berlijn. De VS,
Frankrijk. Engeland en de Sovjet-Unie
hebben een speciale verantwoordelijk
heid met betrekking tot Berlijn uit hoof
de van het in 1945 gesloten akkoord van
Potsdam.
Jaarkaart of
3-maandskaart 65+?
Als speciale nieuwjaars
attentie kunnen alle houders
van een 65+-kaart (ook van
een 3-maandskaart) op de
dinsdagen 13, 20 en 27 januari
helemaal vrij reizen.
De 65+-kaart is dan uw
spoorkaartje 2e klasse.
X voordelig
Vw uit met NS
Beraad tussen
Nigeria en
Biafra in gevaar
LONDEN De voorgestelde vredes
besprekingen in Addis Abeda tussen de
beide partijen in de Nigeriaanse oorlog
Nigeria en Biafra schijnen niet door te
gaan wegens de „voorlopige voorwaar
den". Het Biafraanse team, dat door dr.
Pius Okigbo geleid wordt, is in dc Ethio
pische hoofdstad gearriveerd.
Huurverhoging
komende jaren
vastgesteld
DEN HAAG (ANP) De huurverho
ging van 6 procent, die aanvankelijk op
1 januari a.s. van kracht zou worden, Is.
zoals bekend, uitgesteld. Nu het wetsont
werp dat minister Schut, daartoe had
Ingediend, ook door de Eerste Kamer ls
aangenomen, zullen de komende jaren de
volgende huurverhogingen plaatsvinden:
1 juli 1970 met 6 procent: 1 april 1971 met
7 procent; I april 1972, 1973 etc. met 6
procent.
Deze huurverhogingen zijn verplicht
voor de woningen die door het rijk wor
den gesubsidieerd. De huurprijzen van
niet of niet meer gesubsidieerde wonin
gen kunnen vrijwillig tussen verhuurder
en huurder woraen overeengekomen in
ce geoteaen die op de genoemde data
nog niet zijn geliberaliseerd, waarbij de
vermelde percentages als een maximum
gelden. Een bestaande overeenkomst dient
r venwel te worden nagekomen. De nlet-
verplichte huurverhogingen zullen in het
vervolg berekend dienen te worden op
basis van de verschuldigde huurprijs op
de dag voorafgaande aan die van de ver-
1 pllchte huurverhogingen was dit reeds het
i geval. De huurprijzen van de niet meer
gesubsidieerde woningen in de gellberali-
j serde gebieden en die van de vrije-sector-
I woningen zijn niet aan voorschriften ge-
D '66 wil lijst
nevenfuncties
leden Raad
van State
DEN HAAG D'66 overweegt in de
Tweede Kamer een motie in te dienen
waarin wordt aangedrongen op de pub'Ii-
katie van nevenfunkties van de leden
van de Raad van State (die van dc voor
zitter de koningin uitgezonderd).
Dit bleek gisteren bij de begrotingsbe
handeling van Binnenlandse Zaken, waar
mej. Goudmit er voorts onder meer op
aandrong om behalve de rijksvoorlich
tingsdienst ook het kabinet van de ko
ningin onder de minister van algemene
zaken (de minister-president) te laten res
sorteren. Thans valt het kabinet onder
de verantwoordelijkheid van de minister
van Binnenlandse Zaken.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De PSP-fraclie ln de
Tweede Kamer weigert medewerking
verlenen aan de voorgenomen totstand
koming van een standbeeld voor konin
gin Wilhelmina in Den Haag. Bij de be
grotingsbehandeling van Binnenlandse
Zaken zei de PSP-cr Gortzak (vroeger
CPN) dal de weigering voortvloeit uit
de manier waarop minister Beernink de
plannen voor het standbeeld in een
schriftelijk stuk heeft toegelicht. Minis
ter Beernink zou namelijk in dit stuk
een „voorkeur voor de monarchale
staatsvorm" hebben laten doorklinken.
„Wij hebben ook respect voor de per
soon van koningin Wilhelmina, maar
dit ging ons te ver", zo verklaarde de
heer Gortzak de weigering om voor het
standbeeld de nodige financiën (250.000
gulden) beschikbaar te stellen. Mej.
Haars (CHU) juichte de plannen juist
Minder verlies
bij Kwatta
BREDA (ANP) - Overeenkomstig
de in de loop van dit jaar uitgespro
ken verwachtingen zullen de exploita
tieresultaten in 1969 van de N.V. cho
colade- en cacaofabriek Kwajta te Bre
da beter zijn dan die van 1968 (con-
cernverlies f835.000). doch niettemin
nog een nadelig saldo te zien geven.
Evenals het vorig jaar zal het verlies
voornamelijk ontstaan bij de Neder
landse bedrijven, die zich evenals in
1963 geconfronteerd zagen met een
voortgaande teruggang van de consump
tie vooral in Nederland.
Ik dacht dat
zo n groot schip
niet kon zinken
SCHIPHOL (ANP) De oorzaak van
4* ramp met de Nederlandse Shelltan
ker Marpessa is de gezagvoerder van
het schip, kapitein E. J. Stapper (48).
raadsel. De kapitein verklaarde dit
tisteravond op Schiphol, nadat hij daar
net zijn bemanningsleden na het ang
stige avontuur in de Atlantische Oce-
/as aangekomen. „Ik dacht aanvan
kelijk dat zo'n groot schip niet zou kun-
zinken. maar hij was binnen een
minuut verdwenen. We zagen ccn gro-
steekvlam. hel voorschip rees op uit
het water en daarna was het schip weg",
•Idus de kapitein.
De explosie in een van de ladiug-
knks van de 207.000 ton metende su
pertanker deed zich voor, toen vrijwel
de gehele bemanning aan de lunch zat.
^Behalve de twee slachtoffers was nie
mand aan dek. Als de explosie zich op
een ander tijdstip had voorgedaan, wa
de gevolgen veel erger geweest",
»Mus kapitein Stapper.
,.Ik dacht direct aan een tweede ex
plosie en liet een boot uitzetten. In
deze vlet namen de twee ofticiersvrou-
i, hun echtgenoten en enkele Chine-
bemanningsleden. plaats. Even later
konden de inzittenden van het bootje op-
De laatste ogenblikken van de
Marpessa: „Een grote steekvlam,
het voorschip kwam omhoog cn toen
was het schip weg
gepikt worden dooi- de inmiddels gearri
veerde sleper „Alcyon". De vlet voer
daarna terug en nam de twee gewonde
bemanningsleden en het merendeel van
de Chinese matrozen op. ..Hoewel er
geen paniek aan boord was en de Chi
nezen zich kalm gedroegen, heb ik ze
zo snel mogelijk weggestuurd. Het waren
er te veel en de kans bestond dat ze
ons in de weg zouden lopen", aldus ka
pitein Stapper.
Rond half vier, twee uur nadat de ex
plosie zich had voorgedaan, konden de
zeven op het schip achtergebleven of
ficieren beginnen met dc blussingswerk-
zaamheden. Omstreeks half elf was het
vuur dit. Een inspectietocht leerde dat
er een scheur zat in het schot tussen de
machinekamer en de pompkamer. „Toch
hoopten we het schip nog drijvende te
kunnen houden. De machines bleven
draaien, we hadden licht en water en
zelfs de dekverlichting brandde nog".
Naarmate de tijd verstreek begon de
tanker steeds meer water te maken.
Eerst konden de pompen dit nog wel aan,
later niet meer. Toen gaf kapitein Swap
per aan vijf officieren opdracht het schip
te verlaten. Kapitein Slapper en marco
nist A. de Jager bleven achter. Toen de
Marpessa nog veel meer water begon
te maken en het aohterschlp steeds ver
der wegzakte, girtgen ook zij van boord.
Zondagmorgen vroeg rond half een
werd vanaf de Serenia een nieuwe ex
plosie gehoord. Kort daarop was het reu-
zenschip verdwenen.
Mogelijkheden
om geul nog
dieper te maken
in onderzoek
ADVERTENTIE
(Van een onzer verslaggevers)
HOEK VAN HOLLAND Bijna drie
jaar nadat besloten werd de vaargeul
van Europoort niet geschikt te maken
voor schepen met een diepgang van 57
voet, (19 meter) maar van 62 voet (20
meter) zal vannacht of morgenochtend
de eerste mammoetlanker met een der
gelijke diepgang „de Shelltanker Melo"
Europoort binnenlopen. Inmiddels be
raadt men zich al over het verder ver
diepen van de geul lot 65 voet en stu
deert men intensief op de toegankelijk
heid van de Noordzee. De drempel in
de huidige vaarroute door Het Kanaal
laat namelijk een grotere diepgang van
62 voet niet toe. Er zal dus nog heel wat
moeten gebeuren, voordat hel mogelijk
is de supcr-mammoettankers van
500.000 ton (diepgang ongeveer 100
voet) de Europoort, laat staan de Noord-
Niet alleen het voldoende diep maken
van 'n vaargeul, maar ook het manoeu
vreren met grote schepen in dergelijke
naar verhouding nauwe geulen leveren
problemen op. Hiervoor zijn navigatie
hulpmiddelen nodig. Recente proeven
hebben echter gunstige resultaten opge
leverd. Met name de ervaringen met 't
Decca elektronisch plaatsbepalingssys
teem gedurende de afgelopen twee jaar
zijn dusdanig, dat men dit systeem vol
gend jaar definitief gaat invoeren.
Hot systeem komt erop neer dat men
Een jaarkaart voor 1970 is
ook al in december geldig.
Dus 13 maanden reisvoordeel!
Profiteer ervan!
Prijs f 50.- p.p. - echtpaar f 75.-,
Vraag ernaar op het station!
yy v voordelig
v w uit met NS
hiervan een speciale studie gemaakt.
Omdat de geul niet in het verlengde van
de Nieuwe Waterweg ligt diende in eer-
ste instantie de bestaande Jichtenlijn
te worden aangepast In de loop van
1970 zal dit werk gereed zijn.
Het zwaartepunt van de werkzaamhe-
den bij Hoek van Holland ligt op het
I ogenblik bij hel vervaardigen van de
1 definitieve toegang naar de havenbek
kens op Rozenburg en de Maasvlakte.
Men streeft ernaar deze in de loop van
1971 gereed te hebben, zodat tegen die
tijd de tijdelijke toegang tegenover Hoek
van Holland vervangen kan worden
Het totale werk zal 190 miljoen gulden
gaan kosten. Het maken van de oor
spronkelijke 57-voets geul kostte hon
derd miljoen, het uitdiepen tot 62 voet
negentig miljoen. Men is niet bang dat
de geul zal dichtslibben. Wel zal de geul
onderhouden moeten worden, d.w.z.
dal er per jaar acht miljoen kubieke
meter zeegrond verplaatst moet wor
den. Een „werkje" dat één sleepreini-
ger van het grootste type op z'n eentje
gemakkelijk aankan. De kosten hier
van worden geraamd op acht tot twaalf
miljoen gulden per jaar. (Te betalen
door de rijksoverheid).
Defensierapporl
wijst leger van
beroepskrachten
als onmogelijk af
(Van onze parlementaire redactie) I
DEN HAAG Op hel ministerie van
Defensie bestudeert men reeds enige tyd
de mogelijkheden het dienstplichtigen-
leger te vervangen door een beroepsleger
van vrijwilligers. Onlangs is een intern
rapport nitgebracht door de opperofficier-
personeel van de landmacht, waarin deze
tot de conclusie zou komen dat een
beroepsleger voor ons land voorlopig niet
realiseerbaar is. Zolang de studie niet is
afgerond en dat kan nog wel enige
jaren duren hoedt het ministerie zich
er voor een standpunt over de mogelijk
heden van een vrijwilligersleger in te
nemen. Het recente rapport is slechts i
onderdeel van een grotere studie. Niet I
uitgesloten is dat later een beroepsleger
toch tot dc mogelijkheden zat behoren.
Als
niet behulp van uitgezonden radio
signalen kan bepalen wat de positie van
zijn schip is ten opzichte van de as van
de vaargeul. Mede hierdoor hoefde
men de geul niet duizend maar zeshon
derd meter breed te maken. *Een enor
me besparing aan baggerwerk. Zo'n
geul moet nu eenmaal behoorlijk breed
zijn, omdat ook mammoettankers nog
wel eens flink kunnen slingeren en niet
I zoals wel eens beweerd wordt „als een
strijkijzer op het water liggen".
I Andere navigatiehulpmiddelen, zijn
I befiakening, verlichting en betonning.
1 Door de dienst vaji het loodsweeën werd
Nog dieper
De Britse Shelltanker Melo zal eer
der binnenkomen dan aanvankelijk was
gedacht, namelijk vannacht (woensdag
op donderdag) of morgenochtend in
plaats van vrijdagmiddag. Het lag in de
bedoeling de tanker feestelijk binnen tQ
loodsen in aanwezigheid van minis
ter Bakker van Verkeer en Waterstaat
en burgemeester Thomassen van Rot
terdam. Shell heeft echter besloten de
festiviteiten te versoberen in verband
met het vergaan deze week van de
mammoettanker Marpessa (207.000
ton), het grootste schip dat ooit is ver-
rnaamste bezwaren
tegen een vrijwilligersleger zou het rap
port aanvoeren dat het leger een gebrek
aan lager geschoolden zou krijgen. Bij de
huidige stand van mechanisering heeft
het leger behoefte aan 17 recruten
met alleen lager onderwijs. Per jaar
lichting blijkt echter de laatste jaren
slechts 12 van de beschikbare goed-
gekeurden alleen lager onderwijs te heb
ben gehad. De rest heeft nog andere vor
men van onderwijs genoten. Wanneer er
een vrijwilligersleger wordt ingesteld, zal
dit onmogelijk op de arbeidsmarkt tegen
het bedrijfsleven kunnen concurreren
om de nodige 17 met alleen lager
onderwijs bij elkaar te krijgen. In een
dienstplichtleger levert dit punt geen
.moeilijkheden omdat de legerleiding de
recruten kan verplichten een bepaalde
functie op «eb te nemen
De 21-jarige Berit Redin, die onlang*
door de inwoners van het Zweeds
Gothenburg werd gekozen tot „Mis*
Lucia", hier in Amsterdam gefoto
grafeerd met enkele „hofdames" lo
dens de presentatie op het kantoor
van een luchtvaartmaatschappij. To
taal achthonderd meisjes hebben
naar de titel „Miss Lucia" mee-
gedongen.
ADVERTENTIE
