HASJIESJ
DUIVEL
é**ÉJ
HEEFT
ZICH
NOG NIET BLOOT
GEGEVEN
1*
0
II
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1969
ï>e hrave Amerikaanse huisvader,
die nauwkeurig zijn termijnen be
taalt. puzzelt over de oorlog in
Vietnam en tegen het communis
me ls. heeft er de laatste jaren
büna ongemerkt een probleem
hijgekregen. dat hij ver buitens
huis waande tol hij de politie aan
de deur kreeg. Zoonlief, die elke
morgen in zijn schoolklas met de
rechterhand op de borst trouw
belooft aan de Amerikaanse vlag
en zijn Jongenskamertje vol
heeft hangen met foto's van
ruimtevaarders, gebruikt drugs.
Hij heeft het spul voor een paar
dollarcents gekocht, misschien
heeft hij wel drie dollar uitge
geven voor een klontje of een
vloeitje met genoeg I.SD erin
voor een „trip". Voor tien dol
larcents kan zoonlief al een
dexedrlnepil kopen, de ervaring
van een marihuanasigarct kost
ongeveer 75 dollarcents en dat is
voor de knaap nog wel betaal
baar.
Een ontstellende ontdekking voor
de Amerikaanse huisvader, die
een wereld heeft zien instorten
op het ogenblik van de pijnlijke
ontdekking Natuurlijk heelt hij
geweten van het druggebruik in
de grote steden- Natuurlijk heeft
hij geweten, dat ongeveer de
helft van de Amerikaanse Gi s.
die uit Vietnam terugkomen,
druggebruikers zijn- Hij heeft
ook geweten, dat het diuggebruik
op de Amerikaanse universiteiten
bij twintig tot vijftig procent van
de studenten „gewoon" is. Maar
hij heeft niet geweten, dat zijn
zoon of dochter zich in het
jaarlijks groter wordende leger
van de „drugprobeerders" heeft
geschaard Ein in'n paniekreactie
gelooft hij de sombere voor
spellers. die zeggen, dat er een
nieuwe ongebonden Amerikaanse
generatie aan het opgroeien is.
die genoeg heeft van de burger
lijke, vaderlandse braafheid thuis,
van de rassen/tegenstellingen op
straat en in het bedrijfsleven,
van de ontmenselijking van de
natie door de oorlog in Vietnam,
en die. onmachtig om dit alles te
veranderen, wegvlucht in de
kleurige wereld van de vrede
brengende middelen, die- voor
luttele bedragen te koop zijn.
Federale Amerikaanse watten
makers zijn door dezelfde vader
lijke schrikreactie gegrepen en
proberen de golf van drug
gebruikers in te dammen door
nieuwe, stringente verboden.
Nuchterder geesten weten, dat
verboden niet meer zullen helpen.
Drugs hebben hun intrede ge
daan in de Amerikaanse maat
schappij en zij kunnen niet meer
worden uitgesneden uit het lijf
van de samenleving En wait voor
Amerika geldt, geldt, zij het (nog)
ên mindere mate voor de andere
westerse landen- Een uitspraak
van de Amerikaanse psycho-
Parma coloog dr- L. Hollister:
„Voor het eerst heeft ,.pot" (slang
voor marihuana) zich ingegraven
m oreae maatschappij. Vele mM-
joenen gebruiken het en we
hebben het punt bereikt, waar
van geen terugkeer mogelijk is".
De schrik is in de Amerikaanse
benen geslagen en de overheid
heeft een „Operatie onder
schepping" van start laten gaan,
met het doel, de drugbron en
met name de marihua nabron,
dicht te gooien. Maar de stroom
marihuana, die vanuit Mexico de
VS bmnenspoel:kan niet
worden ingedamd- Verleden jaar
kwam 1200 ton marihuana uit
Mexico de Amerikaanse grens
over. Twintig procent van de
heroïne, die in de V-S. wo-rdt
gebruikt, komt zo heeft hel
weekblad „Time" recentelijk be
cijferd Uit Mexico. Amfetamine
kan in Mexico gekocht worden
zonder doktersrecept Wat de
marihuana betref i: die is in
Mexico evenzeer verboden als in
Amerika, maar er is vrijwel
niemand, die toezicht houdt op
de naleving van het verbod Hel
ambtenarenlegertje is te klein en
bovendien omkoopbaar. En geld
om ambtenaren om te kopen
hebben de illegale marihuana-
boeren voldoende een akker
hennep, waarvan als alles mee
loopt. vier keer per jaar geoogst
kan worden, levert vele malen
meer geld op dan een akkertje
over te stellen Zelfs het in vele
zaken zo ver vooruitlopende
Zweden is door de druggolf ver-
rost en nog vóór de Amerikanen
gaan panieken. Regeringsvoor
stellen. daar in hel begin van dit
jaar gedaan, getuigen van die-
paniek: ze komen neer op een
reeks krachtige verboden en
straffere controles En om dat
laaLste fervent door te kunnen
voeren, heeft de Zweedse regering
zelfs voorgesteld het telefoon-
geheim in sommige gevallen op te
heffen, maatregelen, waarvan
H. Cohen, die recentelijk in
het
kwa:
ge-
PANIEK
Velen vrezen, dait de Amerikaanse
jacht op marihuana de zaak erger
zal maken dan ze is. Vergeleken
bij andere drugs is marihuana
immers een vrij onschuldig kruid.
Het minder worden van het
marihuana-aanbod zal de prijs
doen stijgen en de marihuana
onbetaalbaar maken voor de
kleine gebruiker. Dart is de reden
tol ontevreden, want de kleine
gebruiker zou dan wel eens terug
kunnen vallen op andere drugs,
die wel betaa/lbaar blijven en een
degen onderzoek naar het gebruik
van drugs in Nederland in maart
al zei: „De punten passen in het
zogenaamde morele model van
de drugbestrijding. In d.t „model"
is de strijd tegen het kwaad
belangrijker dan de uitkomsten.
Zolang er maar een voldoende
aantal mensen achter de tralies
van gestichten of ziekenhuizen
verdwijnt, is iedereen tevreden,
heeft men het gevoel, dat aan
het probleem „gewerkt" wordt en
vergeet men gemakshalve, dat
strenge maatregelen nog nimmer
hun effectiviteit _hebben bewezen.
Aet feit lig! er. dat de Neder
landse wet op het stuk van drug
gebruik it lang niet meer „bij"
is. Met de wet iin de hand kunnen
hasjiesjgebruLkers vervolgd en
gestraft worden, maar dezelfde
wet staat rustig toe, dat (en we
citeren drs- Cohen weer) „krach
tig werkende middelen als dex-
tromethorpam. ibogaïne, synthe-
veel directere schade aaaimchten.
De Amerikaanse paniekreactie
moge verklaarbaar zijn, of zij
verstandig is, is een tweede zaak.
Hert is pijnlijk, te moeten er
kennen. dat men van het pro
bleem. dat niet weg te denken ge
worden is, te weinig weet om er
doordachte maatregelen tegen-
ten slick. Voor jopffcJM vaak niet» bijzonder».
ttsche cannabionolen en diverse
zaden zonder hert xisdco van
poli tie-ingrij pen geconsumeerd
kunnen worden, terwijl aan
zienlijk milder werkende stoffen
als hasjiesj dit risico wel met
zich brengen". Bij al deze tekort
komingen constateert drs. Cohen
echter het gelukkige feit. dat er
in Nederland officieren van jus
titie zijn, die rich over het
hasjiesjgebruak laten voorlichten,
waardoor hun oordeel over
terechtstaande gebruikers heel
wat milder wordt-
Verleden jaar is door het be
stuur van de nationale federatie
voor geestelijke volksgezondheid
aan een aantal deskundigen de
vraag voorgelegd of de hulp
verlening ten behoeve van aan
verdovende middelen verslaafden
in Nederland kwantitatief en
kwalitatief voldoende is ge
waarborgd. Een werkgroep onder
leidiing van prof dr W. K van
Dijk, hoogleraar in de psychiatrie
aan de rijksuniversiteit te
Groningen, heeft bij dat onder
zoek geconcludeerd dat voor de
'nabije) toekomst ï-ekenmg ge
houden moet worden met een
veel gevarieerder gebruik van
roesmiddelen dan voorheen, maar
ook met voor de hulpverleners
nieuwe subculturele verschijn
selen. Sooiaal-psychologische en
sociaal-culturele faoloren. die
hierbij een belangrijke rol spelen,
vragen dringend om een onder-
roek. aldus deze werkgroep
De werkgroep is tot de over
tuiging gekomen, dat in Neder
land de medisch-.sociale consul
tatiebureaus voor alcoholisme,
mils aan bepaalde voorwaarden
wordt voldaan, de beste moge
lijkheden bieden voor hulp
verlening aan de overtreders van
de (achterlopende) Opiumwet-
In Amsterdam is de directeur
an de Jetlinekkliniek van het
Amsterdamse consultatiebureau
voor alooholisme, de heer
Krauweel, reeds enkele jaren
bezig met de verpleging van aan
drugs verslaafden, die de „rode
lijn" gepasseerd zijn. Hij heeft
nu een eigen „kliniekje" voor
drugpatiënten en hij is geenszins
bereid zich aan te «luiten bij
degenen, die de Opiumwet nie!
van toepassing willen zien op het
gebruik van hasjiesj en mari
huana: „We weten er eenvoudig
nog te weinig van". Hij is ook nog
lang niet van mening, dat
hasjiesj- en marihuanagebruik
een vrij gewone zaak is, die niet
tot erger leidt. De patiënten, die
hij in zijn kliniekje krijgt, zijn
gebruikers van alles en nog wat,
maar hij weet, dat velen van hen
met het „onschuldige" hasjiesj
zijn begonnen. Zijn ervaring:
„Hasjiesj en marihuana zijn gif
tige stoffen, waardoor je in de
knoei kunt komen en als iemand
neiging tot depressies heeft, dan
wordt dat bij gebruikers van deze
sloffen gestimuleerd".
DEINING
Hasjiesj en marihuana: vormen
zij een bedreiging voor de volks
gezondheid, of behoren zij tot de
„verschijnselen" van een nieuwe
cultuur, waar men voorlopig geen
min of meer gemakshalve
onder het strafrecht weg wil
stoppen? De geschiedenis keni
vele vooibeelden van zulke
nieuwe „verschijnselen". die
grote deining hebben verwekt,
maar die later algemeen aan
vaard werden Over zon „stuff"
lezen we in een handboek, dat
nog in liet begin van deze eeuw
gebruikt werd op de universiteit
van Cambridge: „De lijder beeft
en verliest de controle over zich
zelf. Hij heeft vlagen van op
winding en neerslachtigheid- Hij
ziet er verwilderd uit. En zoals
het bij meer van zulke stoffen
gaat: een toediening van een
nieuwe dosis geeft de lijder enige
verlichting, maar ten koste van
nog meer ellende in de toekomst'
De „stuft" waarover de samen
steller van dit handboek zulke
boze beelden ophing, was: koffie.
Overigens had men ook iets tegen
thee: ,,'Oieegehruik leiden
tot nachtmerries n nllua-
lensiteit. Sommige lijders ver
liezen zelfs de macht over hun
stem. Een bepaalde theesoort kan
de lijder tot een zeer diepe neer
slachtigheid brengen, zozeer zelfs,
dat zijn beate jaren verloren
gaan". Het loog er niet om en
het is opvallend, hoezeer de hier
gebruikte terminologie lijkt op
die. welke tbans wordt gebruikt
met betrekking tot hasjiesj en
marihuana.
De geschiedenis van het gebruik
van tabak nu een algemeen
aanvaarde kwaal, hoewel men er
de tragische afloop wel degelijk
van kent kent een nog straf
fere terminologie. Verbouwers en
gebruikers van tabak werden in
de zeventiende eeuw uit Japan
verbannen; in Perzië werd in
diezelfde tijd tabaksgebruik be
straft met marteling en vaak
met onthoofding. De heerser van
Hindcestan liet ook in die eeuw
een oekase uitvaardigen, waarin
hij het tabaksgebruik verbood,
„omdat het roken van tabak een
zeer slechte uitwerking heeft ge
had op de lichamelijke en gees
telijke gezondheid van zeer vele
gebruikers"- Overtreders van het
verbod werd het roken voor de
toekomst onmogelijk gemaakt: de
beul sneed hen de lippen af.
Is hasjiesj of marihuana een
nieuw soort „koffie", een ander
soort „tabak"? Nederlandse drug
deskundigen zoals drs Cohen en
dr O. de Vaal hebben er al lang
van gezegd dat hasjiesj of mari
huana niet verslavend werken,
maar dat de straffe wetgeving
daartegen berust op taboc-s, my
thes en massale vooroordelen,
waardoor het gebruik van deze
soft-drugs in de sfeer van de
onderwereld terecht is gekomen,
/.ij zijn zelfs van oordeel, dat
„milieuverslaving" in dil opzicht
meer veroorzaakt wordt door de
houding van de maatschappij dan
door de „macht" van de hasjiesj
WIJDE VLUCHT
Hasjiesj en alcohol schijnen wat
hun bedreiging voor de mens be
treft, op hetzelfde vlak te liggen.
Zelfs hun effecten zijn gelijk
Belde veroorzaken in „nor
male" gevallen, een gevoel van
rust en euforie. Ervaren hasjiesj-
gebruikers nemen het gif zoals
„ervaren" drinkers een borrel
nemen alvorens zij aan een be
langrijke zaak beginnen. Het is
daarom niet verwonderlijk, dart
vooral in kringen van jazzmusici
het roken van „reefers" een wijde
vlucht heeft genomen: zij voelen
zich bij hun spel minder geremd
en produceren improvisaties,
waartoe zij zonder het „stickje"
waarschijnlijk niet in staat zouden
zijn geweest. F.r is nog een over
eenkomst het gebruik van
hasjiesj is een sociale zaak, zoals
jok het gebruik varn alcohol een
sociaal gebeuren is: het samen
hasjiesj roken zou hetzelfde
kunnen zijn als hiet samen een
borrel of een glas bier drinken
bij een gezellige bijeenkomst.
Mot nadruk: zou het kunnen zijn-
Want bij alle vooruitstrevende
■ommervtaren en opvattingen over
het gebruik van hasjiesj blijft
de waarschuwing van de heer
Krauweel staan: we weten er
niet genoeg van. De duivel van
de alcohol is bekend, de hasjiesj-
duivel daarentegen kan nog een
paar gevaarlijke eigenschappen
hebben, die hij nog met heeft
blootgegeven
TOEGENOMEN
Hoe is momenteel de situatie in
Nederland? Recentelijk heeft
drs. Cohen over het gebruik van
drugs in Nederland een studie
gepubliceerd, waarin hij tot de
conclusie is gekomen, dat er van
een werkelijk gevaar van een
stijgend druggebruik in Neder
land geen sprake is, hoewel het
gebruik van de vier voornaamste
stoffen (hasjiesj. LSD, opium en
amfetamine) sedert I960
genomen. Hij schat het aantal
Nederlanders, dat meer dan een
keer di-ugs gebruikt, op 13.5ÜI)
(ut 24.500- liet aantal verslaafden
(dus zieken) gaat volgens hem de
leeftijd van de gebruikers ligt
.">00 niet Ie box en. De gemiddelde
.leeftijd van de gebruikers ligt
•wider de vijfentwintig jaar; vol
gens drs- Cohen loont d:t aan.
•lat het om een lijdelijke fa ze in
het leven gaal. Na hel dertigste
Jaar neemt het gebruik van
drugs srterk ar.'Hij voert hert ge
bruik van drugs door jongeren
nok voor een gedeelte terug op.
de experimenteel-lust, die de
jeugd nu eenmaal eigen is en
boxendien ziet hij de aantrekke
lijkheid van het verbodene als
een van de redenen, waarom de
jongelui diugs gaan gebruiken.
„Naast de „geestverruimende
werking", zo zegt hij, „spelen de
maatschappelijke afkeuring van
het gebruik en het feit, dat men
de drugs meestal samen met an
deren gebruikt (de sociale factor)
een beslissende rol"-
Hef onderzoek, dat in de Jaren
19671968 door drs. Cohen is
gehouden onder een groep van
958 gebruikers, heeft aangetoond,
dat velen met het gebruik op
houden na verloop van tijd.
Eventueel voortgezette kennis
making houdt niet Ih, dat hol
gebruik regelmatig wordt, zo zegt
drs. Cohen.
„Op de meeste personen", aldus
de studie van drs Cohen, „die
reeds drugs gebruiken, maakt hert
besef dat het middel verboden is.
of de waarschuwingen in de peis
geen indruk. Ook de opneming
van LSD in de Opiumwet heeft
de .stijging van het LSD-gebruik
niet kunnen tegenhouden De
strafrechtspleging geeft aan het
Meningen
over
gebruik
van
verdovende
middelen
lopen
uiteen
gebruik van drugs boxendien de
extra aantrekkelijkheid van het
x urbodene-
Drs. Cohen Ls van oordeeldat
het ongeremd gebruik xan slaap
middelen en tranquillizers een
v-eet groter probleem in Neder-
lard u dan het illegale drug
gebruik. .Milieuverontreiniging
en alcohol richten meer schade
••an", zegt hij.
Wat het aspect van d= x eralavmg
betreft, heeft drs- Cohen geen
catastrofale zaken ontdekt; „De
verslaving is maar een klein
aspect", meent hij, „maar daar i*
de hele zaak tot dusver aan op
gehangen In de groep drug
gebruikers vinden \x-e ongeveer
twee procent verslaafden. Dat is
evenveel of zelfs minder dan het
percentage verslaafden in de
alcohol sector"- De meeste door
drs, Gohen geënquêteerde ge
bruikers hebben hun ervaringen
(vooral met hasjiesj) „prettig"
genoemd. Drs. Cohen heeft echter
ook gezien, d»t gebruikers x'an
drugs het niet bij het gebruik van
^eii bepaalde stof laten- En hier
lopen zijn opvattingen weg van
die x-an andere ondci zoekers, bij
voorbeeld in Amerika, die zeggen
lat de druggebruiker niet vol
doende heeft aan een bepaalde
uof. maar geleidelijk aan be-
loefte gevoelt aan sterkere mid-
ielcn „Hel heeft niets met zo n
..cteic behoefte te maken",
ncent drs. Cohen, „het zit in de
'eer, waarin het druggebruik
-.cdwongen is Wie drugs gaat
gebruiken en dus tegen dc wet
'nat handelen, ontsluit \-oor zich
zelf een illegaal gebied, waarop
nen gaat deelnemen aan een
mbcultuur, waarin die sterkere
middelen nu eenmaal voorhan
den zijn". Hel valt, zegt dra.
Cohen, „allemaal wel mee, al»
men de risico's maar in het oog
houdt en die zijn er zeker. Wan
neer de markt voor hasjiesj
slechter wordt door een ver
mindering x an het aanbod (wan
neer de politie weer eens een
voorraad heeft ontdekt en in be-
^Ocriomen) TSSflTT Tiet voor, <fal
gebruikers alleen al omwille van
het experiment naar gevaarlijker
stoffen grijpen, die ze niet ken
nen, maar die ze ook wel eens
•villen proberen".
RISICO
Het gebruik x an bepaalde drugs
zoals hasjiesj, hoeft niet ge
vaarlijk te zijn, zegt drs- Cohen,
maar hel kan het wel zijn en dan
gaat het leiden tol de verschrik
kelijkste zaken Misbruik van
drugs komt in ons land vooral
x-oor op het stuk x%an opium en op
het stuk van injecteren met
allerlei zaken, waarvan de ge
bruiker op geen stukken na ver
moedt, aan welk risico hij zich
bloot stelt. Dc vier- tot vijf
honderd Nederlanders, die „drug-
pait-lënt" zijn, moet men dan ook
onder de opiumschuivers en
fveroïne-inj ecteerders zoeken
Geen paniek dus nog in Neder
land. maar wel de noodzaak van
-cn overheidsbeleid, dat inspeedt
op de onloochenbare en nlert meer
wegdenkbare aanwezigheid vam
nieuwe „genotmiddelen" in een
nieuwe cultuur. Ook Nederland
heeft wat dart betreft hert punt be
reikt, waarvan geen terugkeer
mogelijk ls- JOS VEUGELERS
Zo gaat Zwitseiland het gebruik van drugs legen.
