Los Angeles heeft 's avonds
stilte van een dodenakker
igJUiS
9 r
„Ik heb de tijd nog mee
gemaakt dat er gein was'
Uitgebroken
misdadigers
gegrepen
SSfAA Ml»
61 IIAANDAG 24 NOVEMBER 1969
DE LEIDSE COURANT
-L A. is een afschuwelijke stad", zegt de toean blanda, die twaalf jaar
geleden vanuit Den Haag naar Californië is geëmigreerd en zich inmiddels
het accent van een verbale grintmolen eigen heeft gemaakt, L.A. is één
vieze, zwetende kampong geworden". Hij doet die onthulling tijdens een
rit naar zijn verzekeringskantoor in Noord-Hollywood; zijn overbuurman
is de immense Universal Studio, waar de schoten van de Virginian en
Bonanza onophoudelijk een wildwestopstand suggereren. Hij rijdt in een
auto met loodzware bumpers en snoeverige vinnen en draait onderweg
steeds aan de air-conditioning, die als een huisorgel onder zijn dashboard
hangt. Onder' zijn licht gewicht colbert draagt hij een overhemd met
korte mouwen; de uniformdrachl van alle mannen in Californië. die
kauwgum kauwend en ontspannen door de neus converserend de dollars
verdienen, waarmee ze straks op een koopje door Europa zullen reizen.
Hij zegt: „Ben je 's avonds na zes uur
al down town geweest, Leo? .Je moet
straks na kantoortijd eens bij het ge
meentehuis en de grote banken gaan
kijken, dan weet je niet, wat je ziet.
Je ziet namelijk geen bliksem. Het lijkt
alsof de pest er al het leven heeft uit
geroeid. Er is geen mens te bekennen,
rijdt geen auto door de straten. Dat
L.A., de tweede stad van Amerika.
Dat moet je je voorstellen, een cen-
groot als de stad Utrecht, maar
dan wel met de stilte van een doden
akker. Ik heb de tijd nog meegemaakt.
dat je met wat vrien
den bleef hangen. Nou vluchten er elke
avond zes miljoen mensen de stad uit
ratten van een zinkend schip. Er
geen mens. die zich in het donker
thuis voelt in L.A.".
age fantomen
L.A. is de efficiënte afkorting van Los
Angeles, de witte miljoenensteenklomp
langs de branding van de Stille Oceaan.
L.A. is ook het synoniem voor de gort
droge trog tussen bruine bergen, waai
de gele mist van fabrieksrook en zee-
damp als een deksel op de huizen ligt.
De heuvels van Beverley Hills
speelplaats voor filmsterren, playboys
goed boerende psychiaters lijken
daardoor op vage fantomen: er is geen
op de horizon zich helemaal
bloot geeft.
L.A. is ook een stad, die voortdurend
met zijn eigen verleden afrekent. Stra-
Toean blanda:
laat de negers
dan opdonderen
•erden aangelegd liggen alweer onder
het puin. dat bulldozers aanplempen
voor een nieuwe kruisingsvrije free
way, kneuterige buitenhuizen, waar
men zich tien jaar geleden nog veilig
waande voor de oprukkende stad. wor
den hardhandig onteigend en met de
dorre grond gelijk gemaakt. „We zijn
nog steeds in de ban van de goud
koorts", geven ze in L.A toe, „voor
een handvol dollars zijn wij zelfs be
reid onze ziel aan de duivel te verko
pen". Daarom zoek je in Los Angeles
ook tevergeefs naar een terras met
parasols, plasticbloemen en kinder
ijsjes met Japans parapluutje.
..Alsof we tijd hebben voor dat soort
flauwekul", zegt de toean blanda, „dat
is misschien goed voor Nederland, maar
hier wordt gewerkt. Ik woon vijftig
mijl van mijn kantoor, dat betekent in
het spitsuur anderhalf uur rijden. An
derhalf uur 's morgens, anderhalf uur
's avonds. Dacht je nou werkelijk, dat
ik dan ook nog zin heb om in de bran
dende zon een biertje te drinken? Dat
ten, die deftig, veertig jaar geladen idoe ik thuis wel. Thuis heb ik
conditioning, thuis heb ik mijn ijs
kast". Hij grijnst verzaligd, haalft een
fletse kleurenfoto van zijn zwembad
tevoorschijn. Hij heeft ook .nog drie
rijpaarden en een pony voor zijn jong
ste dochter. Hij denkt alweer aan een
groter huis, misschien in Beverley
Hills, waar heel wat filmsterren tot
aan hun valse gebit in de schulden zit
ten. Een huis met een Engelse tuin en
butlers, die hem de campari en de
zoutjes in de pool aanrijken. „Mijn
God", zegt hij. „Los Angeles zou een
paradijs kunnen zijn. als die verdomde
nikkers er niet waren".
Een koopje
Het hoge woord is er uit. Het hoge
woord, dat onverbiddelijk valt in elk
gesprek met een blanke inwoner van
L.A. Ze noemen eerst de prijs van hun
auto, exact tot de laatste n5ckle en
dime, daarna roepen ze, wat ze voor
hun huis hebben neergeteld. „Een
koopje man, hij dacht, die ie me kon
belazeren, maar dan moet je toch vroe
ger opstaan". Ze lachen schokschoude
rend. staren naar hun bloedeigen palm
bomen. Dan schudden ze hun hoofd.
Ze doen nieuw ijs in hun glas, ze bui
gen zich voorover en schreeuwen het
midden in je gezicht: „De nikkers ver
pesten alles. De nikkers hebben van
Los Angeles een hel gemaakt
De toean blanda heeft zijn zoon ver
boden om negervrienden mee naar
huis te nemen hij'heeft vorig jaar de
laatste negerbediende de straat opge
schopt. „Ze hebben van mij een faire
kans gekregen", zegt hij. .verdomme,
dat zweer ik Ik heb een zwarte tuin
man gehad, die bij zijn salaris ook nog
gratis te vreten kreeg. Maar na die
opstand in Watts heb ik hem de straat
opgesmeten. Ik lust ze niet meer. Ze
verzieken de sfeer in je gezin, ze wil
len in dezelfde auto rijden als de baas
en als ze hun zin niet krijgen, schreeu
wen ze, dat ze om hun huidskleur ge
discrimineerd worden. Probeer jij als
blanke maar eens een kostuum te ste
len in een warenhuis. Dan ga je de
nor in. gegarandeerd. Maar een neger
laten ze lopen, omdat ze bang zijn
voor repercussies. Hij roept ijskoud:
„Jullie hebben op me zitten loeren,
jullie hebben wat tegen negers".
Intens tevreden vertelt hij over de
bloederige opstand in de negerwijk
Watts, die hij met een glas koud bier
in de hand van minuut tot minuut
heeft kunnen volgen „Televisieploe
gen van de NBC hingen er in helikop
ters -boven", herinnert hij zichfl, „met
telelenzen volgden ze de plunderaars.
Je zag die nikkers een winkel binnen
gaan en er met radio's en televisie
toestellen uitkomen. Een prachtig ge
zicht. Mijn vrouw wilde om twee uur
naar bed. maar ik zei: „Ben je bedon
derd, zoiets krijg je je hele leven niet
meer te zien". Ik had wel een geweer
naast mijn stoel staan. Weet je, dat ik
in mijn eigen wapenhandel geen kogel
meer kon krijgen? Drie miljoen stuks
waren er weggevlogen. Maar ze durfden
hun eigen wijk niet uit, ze hebben al
leen elkaar uitgemoord, de nikkers".
De toean blanda schenkt z.ichzelf nog
Long Beach te gaan „De oceaan bii
avond is een sprookje", zegt hij. „de
zee is dan zacht paars, de lucht oranje,
alsof hij in brand staat".
Een schande
Even later rijden we door een dood
stille wijk in de richting van de zee.
Hij wijst op de huizen en zegt: „Dit
was vijf jaar terugnog een sjieke
buurt. Veel businessmen. Totdat er
één negerfamilie kwam wonen. Gelijk
daalde de waarde van de huizen tot
minder dan de helft. Zul je met je
spaarcenten een bungalowtje hebben
gekocht. God bewaar me, dat is toch
een schande".
De toean blanda duldt geen legen-
spraak. Hij heeft zijn autoradio kei
hard aangezet, zijn stropdas losge
knoopt. „Volgend jaar koop ik een
Cadillac", schreeuwt hij. „zo'n zwarte,
zoals bij jullie de koningin heeft. Wat
zeg je? Of er een oplossing is voor
het negerprobleem. Nou wil ie zeker
een vroom verhaal horen over gelijk
heid en broederschap. Jullie Neder
landers zijn allemaal van die ver
draagzame honden. Kunst, als ie niks
met het probleem te maken hebt. Maar
oplossing. Als de nikkers zich hier niet
thuis voelen, als ze vinden, dat ze als
slaven worden behandeld, dan moeten
ze opdonderen. Laten ze maar terug
gaan naar de plaatg, waar ze vandaan
L-A. is de afkorting van Los Angeles,
de tweede stad van Amerika, de
snelst groeiende concentratie van
gelukszoekers onder de b randende
zon van CaliforniëHier een
kruisingsvrge overgang van de grote
Los Angeles Freeway.
Just fine
Hij stoot een bulderende lach over
zijn lippen. Hij zegt: „Laten we de
avond plezierig houden. Wil .je. Hoor je
de krekels. Dat gaat zo de hele nacht
door. Als je je ogen dicht doet. is het
net. alsof je weer in Indonesië bent".
Hij trekt zijn schoenen en sokken uit
en voelt met zijn tenen, hoe dc tem
peratuur van het water is. „Just fine",
roept hij. ..nou eerlijk Leo. is dit geen
heerlijk land om in te leven?,,
Mün Go.
KIELDRECHT 22 van IJmuidcn naar Ham-
KLOOSTERDIJK 22 te Bremen
KORENIA 22 van Mena al Ahmadl naar
LOIRELLOYD 22 van Bluft naar Balboa
LALIBELA passeerde 21 Delaware VS naar
LIMBURG 23 te Tuttcorln verwacht
LADON 23 te Baltimore
MAASLLOYD 23 van Vancouver naar San
Francisco
MIJDRECHT 24 te Point Fortln
VEDRECHT 21 van Saavona naar Kaap
stad /Rastanura
EGIS 29 van Santo Domingo naar Port au
NEDER LTNGE 23 te Genua
NEDER RIJN 22 te Antwerpen
PALAMEDES passeerde 23 Azoren naar Delf-
LCOR 23 te Antwerpen
LKES 23 van Santos naar Salvador
MMON 19 van Fort de France naar Roseau
NCO SPRAY 22 van Dagenham naar New
PARKHAVEN 23 van Buenos Aires naar
Paranagua
PENDRECHT 23 van Vera Cruz naar Tam-
RES 22 te Callao
PHILINE 23 van Curagao naar Pta Cardon
PHILIPPIA 21 te Ummsatd
INTANG 21 van Kaapstad naar Rotterdam
L1TAR 23 te Tema
HEVRON NEDERLAND 22 te Batangas
PENDRECHT 22 te Vera Cru»
PHILIDORA 23 rede Hovic
HEVRON NAPLES 23 van SI. John naar
Amuaybay
APULONIX 22 van Halul eil. naar Liverpool
ERES 22 van Bremen naar Antwerpen
ORESTAD 21 van Gothenburg naar Skel-
naar New York
PRINSES MARIA 23 te Bayclty
ROTTERDAM 21 te Aruba
SCHERPENDRECHT passeerde 21 Borkum
naar Oxelosund
INTELDIJK 23 te Glasgow
OSINA 23 te Mena al Ahmadl
EMHAVEN 22 van Salvador naar Vlls-
SKADI 21 van River Mersey naar Swansea
STRAAT ADELAIDE 21 van Melbourne naar
Brisbane
SSO DEN HAAG 21 van Sidon naar Porto
Foxt (Italië)
OREST TOWN 22 van Port of Spain naar
iCuracao
STRAAT COOK 20 van Reunion naar Hong
kong
STRAAT FLORIDA 19 van Kobe naar Durban
STRAAT-HONGKONG 22 te Hongkong ver
- ARMSUM 22 van Longbeach naar San
Nicolas
OREST HILL 23 te Porto Marghera
iRAVELAND 23 te Paranagua
AASTERLAND 23 van Recife naar Rio de
Janeiro
m ULF SWEDE 22 te BantryDay
OLLANDSDUIN passeerde 21 Sabang naar
wacht
SPAARNEKERK 22 te Hamburg
STATENDAM 23 te Curagao
STRAAT LUANDA 23 te Singapore
STRAAT TORRES 23 te Dubat
THERON 23 te Antwerpen
TJIMANUK 21 van Singapore naar Ballk-
■Dakar
BIS 22 van Hamburg naar Amsterdam
TERSUM 22 van Miami naar Wilmington
- ASON 22 van Kingston 24 te Curacao ver-
0 wacht
ERKEDIJK 24 te Freetown verwacht
Mea kan aan de scbeepvaartredactie
opgeven welk Nederlands scblp men
aan bovenstaande lijst wil zien toe
gevoegd. Ot.k als deze belangstelling
I OUDEKERK 22 te Hongkong verwacht
I ONINGSWAARD 23 van Golflto naar Pto
rmuelles
zorht dl» ie molden aan do redactie
VASUM 22 le Plneypoint
WAALEKERK 22 van VtlSJ
I ZAANKERK 21
GALVESTON (Reuter) In Texas
z(Jn zaterdag na een langdurige achter
volging waaraan honderden politieman
nen deelnamen, drie ontsnapte misdadi
gers gegrepen die op hun vlucht twee
vrouwen en een dertienjarige jongen als
gffzelaars hadden meegenomen.
Zij boden bij hun arrestatie geen ver
zet, hoewel ze zwaargewapend waren. De
gijzelaars zijn ongedeerd gebleven. Een
ondersheriff die ze vrijdagochtend bij
hun uitbraak uit de gevangenis van Gal
veston ook hadden meegevoerd, was
eerder langs de kant van een weg aan
troffen. Hij was in hoofd en borst ge
schoten, maar schijnt buiten levensge
uren van de ontsnapte gevangenen was
een wegens moord ter dood veroordeelde
De twee anderen moeten nog terecht
staan wegens moord. In totaal waren er
vijf gedetineerden uitgebroken, maar een
werd al spoedig weer gepakt en een
tweede werd zaterdagmorgen dood in een
greppel aangetroffen, vermoedelijk door
de anderen neergeschoten.
SUSKE EN WISKE: DE DROMENDIEFSTAL
Smm Humus me OP wn m
miBjitCmm mm wit-
mm mmetn 'mm sum-
cms.
Wmvtlmde ttmtieluich-
lmteam scholen boven
hun hooiden rullen hm ml
mdUY .vjG
W EEK
ol geen
WEEK
DE BILT Gedurende het af
gelopen weekeinde stond het weer
in ons land nog onder invloed van
een boven de Golf van Biskaje
aanwezige depressie. Bij droog
weer steeg het kwik gisteren in ons
k.n.m.1. /Vu en dan
deelt
MEDE: j buien
land tot acht a dertien graden. In
Frankrijk werd plaatselijk zeven
tien graden bereikt, daarbij viel
vooral in Bretagnc en het gebied
van de Loire dertig tot veertig
millimeter regenBij ons viel er
de afgelopen nacht in Brabant en
Limburg, alsook in Oost-België en
West-Duitsland vijf tot tien milli
meter regenDit hing samen met
het binnendringen van koudere
lucht, die via het zeegebied tussen
Noorwegen en IJsland en de
Noordzee ons land binnenstroomde
en verder zuidwaarts opdrong. Het
komende etmaal zal de aanvoer
van tamelijk koude en onstabiele
lucht uit het noorden voortduren.
In deze stroming, in stand ge
houden door een depressie boven
Duitsland en een hogedrukgebied
zuiden van IJsland, trekken
die plaatselijk
buienstoringen
ook hagel of natte i
zaken.
Zon: 08 1616.37; maan: 16.56
10.24; hoogw- Schev.: 3.40. 15.53.
Vooruitzichten voor woensdag:
plaatselijk enkele buien en lagere
temperaturen met kans op lichte
vorst in de nacht.
Weersvooruitzichten voor woens
dag in cijfers gemiddeld over ons
land: aantal uren zon: mil tot vier;
min. temp.: van ongeveer normaal
tot. vier graden onder normaal:
max. temp.: ran ongeveer normaal
tot vier graden onder normaal;
kans op een droge periode van
minstens twaalf uur: negentig pro
cent; kans op een geheel droog
etmaal: zestig procent.
Weer in Nederland
Weer in Europa
Aberdeen
Athene
Belgrado
Genève
Grenoble
Helsinki
Insbruck
LUCKY LUKE: IN DE RECHTER
BIGGLES: IN INDIA