„IK ZAG EEN KIND MET
GEWEERSCHOT IN ARM...'"
Massaslachtingen in Vietnam
Citroën met wankelmotor
Uitroeiing
„Wespennest"
Israëlische
betoging in
Accra
Orde omvormen in
federatie gehuwden
en niet-gehuwden
rouw van 71
als Hamlet
Nederlandse
missionaris in
Brazilië vrij
Oud Katholieke Kerk
pleit voor gehuwde
rooms-kath. priester
Brand op
Grieks schip
Kardinaal Alfrink:
geen beleidsbeslissing
verwachten in Doorn
Beraad over
celibaat nog
nietten einde
MAANDAG 24 NOVEMBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PROTEST IN
KUINDERBOS
EMMELOORD (ANP) Als protest
legen de aanleg van een schietterrein
heeft de jeugd van de Noord-Oostpolder
raterdag een happening gehouden in het
Kuinderbos. Een stoet van enkele hon
derden jongeren op wagens en brom-
ietsen trok 's morgens van Emmeloord
laar een grote tent in het bos. De vlag
■an de gemeente Noord-Oostpolder werd
laar halfstok gehesen. „De Noord-Oost-
wider is in rouw", aldus een woordvoer-
?r van de jeugd. „De vlag zal blijven
ingen tot het Kuinderbos gered is".
In de tent luisterden de jongeren
an aantal groeide in de loop van de dag
ot zeker 2.000 naar een groot aantal
prekers. Onder hen waren de burgemees-
an de Noord-Oostpolder. Kuinre en
.emsterland, vertegenwoordigers van
erschillende landelijke politieke partijen
n de jeugd. Muziek, zang, vrije expres
excursies zorgden voor de nodige
fwisseling. Er werde enkele moties aan-
enomen, die ter kennis gebracht zullen
orden van de leden der Tweede Kamer,
e protesthappening bereikte rond zeven
ar 's avonds een hoogtepunt met een
root kampvuur in het Kuinderbos.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Chicago Sun
Times heeft een interview gepubliceerd
met een voormalig lid van dc compagnie
die opdracht zou hebben gekregen om het
Vietnamese dorp Song Ky en zijn be
woners te vtrnictigen. De man. Charles
West, zei, dat de bevelen gegeven waren
door kapitein Medina, die zelf weer
rechtstreekse orders had van het divisie
hoofdkwartier. Er was gezegd, dat „ieder-
;n in Song Ky of lid van de Vietkong
as of met de Vietkong sympathiseerde".
Een andere voormalige militair, Riden-
I hour, heeft de actie in alle details op I zien staan met een schol in zijn arm. Hef
schrift gesteld en dit gezonden naar pre- I kind hield met de andere hand zijn ge-
sident Nixon en het Congres. In zijn wonde arm vast. terwijl het bloed door
brief aan de president zegt Ridenhour. j zijn vingers liep. Hij stond met grote
I dat hij het eerst de gebeurtenissen had ogen te kijken, alsof hij niet begreep
gehoord van soldaat Butch Gruver. „Op wat er gebeurde Toen schoot de kapitein
zekere morgen in maart 1968 verliet de hem dood. ..Het was zo verschrikkelijk".
strijdgroep haar posities en ging op weg
naar Song Ky. De podracht was: ..Ver
nietig dit wespennest en al haar bewo
ners". Twee compagnieën grendelden het
huizen te vernietigen en de bewoners te
dorp af en een trok het dorp in om de
doden. Alle vluchtende dorpelingen wer
den door de omsigelende troepen opge
vangen.
„Ik vroeg Butch Gruver verscheidene
malen of alle mensen gedood waren. Hij
zei te geloven van wel: mannen, vrouwen
en kinderen. Hij herinnerde zich dat hij
een jongetje van een jaar of drie had
had Gruver gezegd, „dat
bij de actie betrokken mannen zi
voet schoot om niet meer behoe'
te doen".
Ridenhour schreef verder ook gehoord
te hebben, dat de bevolking in groepen
van drie bijeen werd gedreven en met
machinegeweren van dichtbij werden
neergemaaid. Hij schat het aantal op
ongeveer negentig personen.
De reacties in de VS op de beschuldi
gingen lopen uiteen van ongeloof tot een
fatalistische aanvaarding dat zoiets in
een oorlog kan gebeuren
(nel ingrijpen van de brandweer
leeft voorkomen, dat het huis in
Bradford upon Avon, waarin, naar
nen aanneemt, Shakespeare gewoond
lee/f, door brand werd
ecfi^de bgef^ c{.
ACCRA (AP) Honderden Israëliërs
bben gisteravond getracht de Arabische
j" jk van Accra binnen te trekken om
Taak te nemen voor de Palestijnse ter-
in het noorden van Israël. Zij wer-
echter door de politie tegengehouden
teruggeslagen.
5e spanning in de stad was tot een
gekomen na een Domaanslag
arbIJ twee Arabieren waren omgeko-
Toen schoolkinderen in Haila van-
ddag een tijdbom hadden gevonden,
minuten voordat deze zou ontplof-
varen de gemoederen niet meer te
Iten. Tijdens het treffen tussen de be-
>rs en de politie werden enige agen-
gewond.
Sint niet welkom
in Oude-Pekela
>UDE-PEKELA (ANP) Het gemeen-
bestuur van Oude-Pekela heeft dit
Sint-Nicolaas niet op het gemeente-
willen ontvangen. Wel waren alle
gunningen voor de intocht op zater-
verleend.
'et gemeentebestuur heeft laten weten
spijt dit besluit te hebben moeten
ien, gezien de huidige verhouding
;en het gemeentebestuur en de plaat-
jke middenstand. Enkele weken ge
leverde het bestuur van de han-
ivereniging scherpe kritiek op burge-
ister en wethouders in verband met
vuil waterprobleem in Oude-Pekela.
college zou zich volgens de handels-
iniging niet voldoende hebben inge-
nnen dit probleem voor Oude-Pekela
Ie lossen.
HERVORMINGS
PLANNEN VAN
AUGUSTIINEN
DEN HAAG (A.N.P.). Het bestuur
van de Nederlandse augustijnenprovincie
heeft de ruim driehonderd ordegenoten
overweging gegeven een Ingrijpende
hervorming tot stand te brengen om in
ie veelvormigheid gestalte te geven
nieuwe ideeën over de inhoud e
functie van het religieuze leven ii
hedendaagse Kerk en samenleving. In
een uitgebreid stuk „Nota provinciaal
kapittel 1970" genaamd wordt het idee
geopperd van een federatie waartoe
iedereen die zich er geestelijk in thuis-
voelt, kan behoren: priesters en leken,
mannen en vrouwen, gehuwden en onge-
huwden.
Ieder lid zou dan verkiesbaar zijn voor
de noodzakelijke bestuursfuncties, die de
huidige leiding van een prior provinciaal
definitoren zouden vervangen: een
algemeen directeur, een personeelsfunc
tionaris en een financieel deskundige.
De nota is getekend door het gehele
bestuur van de Nederlandse provincie.
De handtekening van de prior provin-
(Van onze correspondent
EW YORK. De 71-jarige Britse
ice Dame Judith Anderson zal vol-
jaar op een tournee van 26 weken
de Ver. Staten Hamlet spelen, voor-
elijk op de campussen van de univer-
maar ook in Carnegie Hall.
kleine, roodharige actrice zei: „Ik
moeten leren schermen en op het
id lopen om in training te blijven",
'er haar ambitie de Deense prins te
n, zei zij: „Er is op het ogenblik
ander stuk waar ik belangstelling
heb. Ik wil mijn laatste jaren niet
(ooien met wachten op iets waar ik
set voor- heb. De meeste grote rollen
voor mannen geschreven. De geest
de man is opwindender dan die van
rouw. Mannen hebben meer kracht,
eeldingskracht, zijn meer in staat
edeiheid en bruutheid. Ik zie Hamlet
als mannelijk, noch als vrouwelijk,
emoties zijn in deze rol gevat. Ik
hem al heel lang willen spelen, maar
wam altijd iets tussen".
SAO PAOLO (KNP) Door tussen
komst van kardinaal Rossi, voorzitter
van de Braziliaanse bisschoppencanfe-
rentie, is de Nederlandse missionaris van
het H. Hart, pater J. Verdonschot (37)
vrijgelaten uit de gevangenis. Hij werd
op beschuldiging contacten te hebben
gehad met de Braziliaanse dominicanen,
die de communistenleider Mariquela
steunden, eerder in deze maand gevan
gen genomen. Pater Verdonschot werkte
in Ibicare.
Sara Dewi vraagt
scheiding aan
TOKIO (A.P.). De Japanse vrouw
van oud-president Soekamo, Ratna Sara
Dewi, heeft schelding aangevraagd, om
haar man te ontlasten van iedere ver
antwoordelijkheid voor de kritische arti
kelen die zij over president Soeharto
gaat schrijven. Dit werd maandag door
haar advocaat meegedeeld.
Hij verklaarde dat mevrouw Soekamo
besloten heeft de artikelen te 'schrijven
om de geruchten, dat zij en haar man
meer dan 65 miljoen dollar uit Japanse
herstelbetalingen zouden hebben verduis
terd, tegen te spreken.
ciaal, pater I. G. Mijnsbergen, staat
bovenaan.
Volgens het federatieconcept
zijn eigen werk kiezen op basis
evangelische waarden en tevens de
gemeenschapsbeleving die het best past
bij zijn of haar roeping, inzet en situatie:
alleenwonend celibatair, gehuwd in nor
maal gezinsverband, in gemeenschappen
van celibatairen of gehuwden, of beide.
Wat gehuwde priesters in deze gemeen
schappen betreft, wordt in het stuk ge
steld dat zij bij de uitoefening van hun
ambt zijn gehouden aan de mogelijk
heden die de hogere kerkelijke overheid
schept. De gehuwde priester wordt vol
ledig en onvoorwaardlijk aanvaard in
de federatie, maar er is geen sprake van
een eenzijdige en eigenmachtige ophef
fing van de celibaatsverplichting.
Het voorstel van de augustijnen om
hun clerikale kloosterinstituut om te
bouwen tot een federatie van gehuwde
en ongehuwde priesters en leken, be
tekent de absolute ontclerikalisering en
secularisering van de orde. Zij willen
met deze stap terugkeren tot de oor
spronkelijke bedoeling van alle klooster
leven: een pluriforme gemeenschap te
zijn van gelovigen, die het evangelie
midden in de maatschappij willen be
leven volgens een bepaalde inspiratie.
Hun leefregel zal geen begrenzing zijn
van menselijke vrijheid, maar juist sti
mulans tot beleving van alle menselijke
mogelijkheden, in het licht van het evan
gelie. Zo zal ieder lid van de nieuwe
federatie zijn eigen beroep kiezen, en de
leefwijze die het meest bij hem past:
hetzij gehuwd in gezinsverband, hetzij
celibatair in een besloten gemeenschap,
hetzij ook gehuwd in een los gemeen
schapsverband, waarbij de celib3taire
vorm niet langer als de hogere levens
wijze beschouwd wordt. Uitdrukkelijk
kiest de nieuwe federatie voor solidari
teit met de maatschappij: zij wil het
isolement waarin het kloosterleven in
de afgelopen eeuwen geraakt is, door
breken.
De Nederlandse augustijnen zijn zich
bewust dat zij een uitzonderingspositie
scheppen binnen de orde die over de
hele wereld verspreid is. Zij dui-ven dit
terecht aan omdat zij kiezen voor de
centralisatie van gezag en voor plurifor
miteit in de beleving van het evange
lische ideaal. Uitdrukkelijk zeggen zij.
deze nieuwe opzet binnen de Kerk 1e
willen uitvoeren.
MISDAAD
OVERSPOELT
AMERIKA
WASHINGTON (Reuier) Een presi
dentiële commissie in de VS is na een on
derzoek tot de conclusie gekomen, dat de
misdaad, waaronder verkrachting, roof
en moord, de VS dreigt te overspoelen,
als er geen maatregelen genomen wor
den om hieraan paal en perk te stellen.
Achter de misdaad staan volgens de
commissie, die een rapport heeft opge
steld over de oorzaken en het voorkomen
van misdaad in Amerikaanse steden,
„machtige sooiale krachten in de achter
buurten en zwarte getto's". Het rapport
legt er de nadruk op, dat er geen verband
wordt gelegd tussen ras en misdaad,
maar dat het verband er een is tussen
armoede en misdaad. Volgens de com
missie zijn de plegers van gewelddaden
voor een groot deel jongeren uit de leef
tijdsgroep van 15 tot 24 jaar.
Dit is de nieuwe met Wankelmotor uitgeruste auto van Citroën Vijfhonderd
proefmodellen van deze „M-35" komen op de marktDe topsnelheid is ongeveer
145 km en het brandstofverbruik zeven tot elf liter per honderd kilometer. De
motor heeft vierduizend uur op de proefbank gedraaid en het prototype heeft
een miljoen kilometer op de weg afgelegdDe auto zal voor een prijs van
8700 tot 9400 gulden bij voorkeur worden verkocht aan mensen die meer dan
dertigduizend kilometer per jaar afleggen.
INDONESIË
Politieke macht
van militairen
versterkt
DJAKARTA (ANP) Het Indonesi
sche parlement heeft zaterdag unanien
twee wetsontwerpen goedgekeurd, die
voorzien in beperkte algemene verkiezin
gen en de greep van het leger op l\et
Volkscongres, het hoogste wetgevende
lichaam van het land, versterken. Een
derde van de 920 congresleden zal gaan
bestaan uit door president Soeharto be
noemde militairen en burgers. Dit be
tekent dat, gezien de grote verschillen
tussen de overige groepen, de steun
van de regering onbntbeerlijk zal zijn
voor 't bereiken van de tweederde meer
derheid die vereist is voor een grond
wetswijziging.
In de weit son twer pen wordt geen da
tum genoemd voor de verkiezingen, die
krachtens een eerder besluit tegen
5 juli 1971 moeten worden gehouden.
BURGSLUIS (ANP) Vannacht is aan
boord van het Griekse schip „Martha"
(5.985 brt.) ongeveer tien mijl ten zuid
westen van het lichtschip Goeree, brand
uitgebroken in de machinekamer. De
brand ontwikkelde zich zo snel, dat de
hulp moest worden ingeroepen van sleep
boten, brandblusboten en reddingboten.
Het schip was met een lading asbestos op
weg van Amsterdam naar Antwerpen.
Vanuit Hoek van Holland en BurgSluis
>eren sleepboten en reddingboten uit,
waaronder de sleepboot „Barentszee" en
de reddingboot „President J. Leis". Door
de zich steeds verder uitbreidende brand
was de uit 26 leden bestaande beman
ning genoodzaakt het schip te verlaten.
Achttien van hen, en de loods H. Groot-
veld uit IJmuiden. stapten over op de
„Barentszee", die hen later, met uitzon
dering van de hoofdwerktuigkundige en
een andere officier, weer overzette op de
„President J. Leis". De overige acht wer
den aan boord genomen door het vissers
vaartuig „Arnemuiden 20'*.
„Ruimte scheppen
voor gehuwde
priester
(Van onze redacteur geestelijk leven)
DOORN De bisschoppelijke com
missie Rome-Utrecht, de officiële stu
diegroep die zich bezighoudt met het
proces van hereniging van de Oud-Ka
tholieke en dc Rooms-Katholieke Kerk,
heeft zich tot het Nederlands episcopaat
van dc Rooms-Katholieke Kerk gericht
met de vraag, ruimte te scheppen voor
de gehuwde priester. In haar schrijven
zegt de bisschoppelijke commissie: „De
Oud-Katholieke Kerk acht het van emi
nent belang dat, met het oog op de ge
hoopte hereniging onzer Kerken, de
)ms-Katholiekc Kerk haar wetgeving
wijzigt, dat de in onze dialoog in
beginsel aanvaarde pluriformiteit ook in
dit opzicht haar toepassing vindt. Deze
pluriformiteit is immers van vitaal be
lang voor een realistische vordering op
de weg der oecumenische activiteiten,
terwijl daarbij bet besef van onze die
per liggende wezenlijke eenheid groeit".
In de Oud-Katholieke Kerk is discussie
■er de opheffing van de celibaatsver
plichting in Zwitserland, in 1876, op gang
gekomen Nederland volgde pas in
1922. Telkens werd daarbij gewezen op
het feit dat hier geen geloofsgegevens in
het geding waren, maar slechts een di
sciplinaire maatregel. Bij de beslissing
de Oud-Katholieke Kerk werd ook ge-
;zen op enerzijds de waarde van het
christelijk huwelijk en anderzijds op die
van het vrijwillig gekozen celibaat, „om
wille van het koninkrijk Gods".
De bisschoppelijke commissie Rome-
Utrecht wijst er in haar brief ook op
het oud-katholieke gebruik, dat de pries
ter bij de keuze van de huwelijkspart
ner begeleid wordt. Zo heeft men de
toestemming van de bisschop nodig voor
het sluiten van een verloving.
In de orthodoxe Kerken, waarmee de
R.-K. Kerk ook intensieve contacten on
derhoudt, is de gehuwde priester een
gewoon verschijnsel. Daar is gebruik,
dat de priesterkandidaat vóór zijn wij
ding kiest voor huwelijk of celibaat. Na
de wijding kan dóarin geen verandering
meer worden aangebracht, in tegenstel
ling tot de Oud-Katholieke Kerk kan in
de orthodoxie alleen de celibataire pries
ter tot bisschop worden gekozen.
Onderzoek naar
verontreiniging
van Rijn door
Franse mijnen
(Van een onzer verslaggevers)
MAASTRICHT De internationale
Rijncommissie (officiële benaming luidt
internationale commissie ter bescherming
van de Rijn tegen verontreiniging) heen
zaterdag tijdens een slotvergadering van
een tweedaags overleg in het stadhuis
van Maastricht besloten een der werk
groepen van de commissie te machtigen
met de beschikbare gelden een onderzoek
in te stellen naar de verontreiniging van
dc Rijn met zout uit de Franse catlmiJ-
nen. met name in de Elzas.
De werkgorep zal op de volgende ver
gadering van de internationale Rijncom
missie die midden 1970 op een nader
te bestemmen plaats bijeen zal komen,
concrete voorstellen moeten doen over de
wijze, waarop en de plaats waar dit zout
kan worden opgeslagen. Ook zal de
werkgroep aan de commissie verslag
moeten uitbrengen over de kosten van
deze operatie De internationale Rijncom
missie zal aan de hand van dit rapport
van de wencgroep aanbevelingen doen bij
de nationale regeringen van Frankrijk,
West-Duitsland, Zwitserland, Luxem
burg en Nederland. Het zout van de call-
mijnen is voor 40 procent verantwoorde
lijk voor de verzilting van de Rijn.
TWEE DODEN
Bil BOTSING
ROERMOND (ANP) Zaterdagmiddag
omstreeks half één zijn op de rijksweg in
Lirme, drie kilometer ten zuiden van
Roermond, een personenauto en een
bestelauto in volle vaart frontaal met
elkaar in botsing gekomen, ten gewlge
-vam beide bestuurders zo ernstig
gewond raakten dat zij kort na het on
geval zijn overleden. Het zijn de 52-
jarige W- Backus uilt Linne en de 59-
jarige J. van Dyck uit Woudenberg (bij
Utrecht) Het ongeluk gebeurde doordat
de auto van de bestuurder uit LLnne door
erklaarbare oorzaak op de linker
weghelft terecht kwam.
VoorzitsterWD
is straatarm
HILVERSUM (ANP) De voorzitster
van de VVD. mevrouw H. van Someren-
Downer, heeft de 30.000 leden in een
brief gevraagd tien gulden te storten om
de party uit de schulden te helpen #i
toekomstige activiteiten te financieren.
„De WD is straatarm, evenals trou
wens alle andere politieke partijen", al
dus mevrouw Van Someren. „Wij hebben
verder moeten springen dan onze finan
ciële polsstok latig is". Als iedereen tien
gulden bijdraagt, zijn de moeilijkheden,
als gevolg van de stijgende kosten voor
personeel, partijorgaan en vergader
ruimte, opgelost.
Brazzaville
sluit grenzen
BRAZZAVILLE (AFP) De stafchef
m Kongo-Brazzaville, Yhombi, heeft
bekendgemaakt, dat de grenzen van het
land gesloten zijn. Hij deelde mee, dat
vliegtuigen die boven het land vliegen,
zonder dat hun vluchtplan twee dagen
tevoren is ingediend, zullen worden neer
geschoten. Ook zal het vuur worden ge
opend op boten op de rivier de Kongo.
(Van o
e redacteur geestelijk leven)
DOORN „Van het episcopaat mag
men hier en nu geen beleidsbeslissingen
verwachten. Het beraad is immers nog
niet ten einde. Deze samenkomst is een
voorbereiding op de januarizitting van
lief pastoraal concilie". Aldus kardinaal
Alfrink vanmorgen, bij de opening vair
het nationale priesterberaad in het A.
C. de Bruininstitnut te Doorn. Hij ver
volgde: „De bisschoppen hebben het
pastoraal concilie bijeengeroepen om in
gezamenlijk beraad met geheel het
kerkvolk en in onderlinge dialoog tot het
vormen van standpunten en meningen
te komen. In deze visie past niet, dat
het episcopaat zonder die stem gehoord
Maatregelen
voor visstand
in Oceaan
MOSKOU De ministers van Visse-
i van Skandinavië, IJsland en de Sov
jet-Unie hebben in Moskou toegestemd
in dringende maatregelen, die genomen
moeten worden om een einde te maken
de vermindering van de haringstand
op de Atlantische Oceaan. In een com
muniqué dat is uitgegeven na een drie
daagse bijeenkomst zeggen de minis
ters, dat tevens het gebied van.de Ba
rentszee waarin gevist mag worden op
kabeljauw en schelvis, verkleind zal
worden. Men wil hiermee voorkomen,
dat deze visstand terugloopt.
By het gebouw
te hebben, alleen bepaalde beslissingen
zal nemen. Pas na het beraad van de
plenaire vergadering in januari aan
staande en de dialoog met het kerkvolk
zullen de bisschoppen eventuele be
leidsbeslissingen kenbaar kunnen ma
ken".
Aan het nationale priesterberaad dat
vandaag en morgen gehouden wordt, ne
men deel: acht bisschoppen, 23 vertegen
woordigers van de priesters, gekozen
door dekenale en dioscesane priester
raden en door de wereld der religieu
zen, vertegenwoordigers van de conci-
lieraad, ontwerpers van het rapport
„naar een vruchtbaar en vernieuwd
functioneren van de ambtsbediening",
waarover de discussie in Doom en la
ter tijdens het pastoraal concilie handelt
en een aantal genodigden. Onder deze
laatsten bevinden zich twee vertegen
woordigers van de behoudende priester-
groep Waarheid en Leven, twee afge
vaardigden van Septuagintgroep en pas
tor N. Vendrik van het adviesbureau
voor priesters. Zoals bekend hebben in
de afgelopen weken in alle bisdommen
en onder de religieuzen besprekingen
plaatsgehad over het ontwerp-ambts-
rapport en zijn aanbevelingen. De resul
taten daarvan worden nu voor de laat
ste keer in discussie gebracht, in „een
openhartig gesprek en in een sfeer van
wederzijds vertrouwen", zoals kardinaal
Alfrink vanmorgen zei.
De bisschoppen van hun kant zullen
de priesters informeren over hun stand
punt. Men hoopt hiermee te komen tot
de opstelling van definitieve aanbevelin
gen. die de groep van de priesters (der
tig procent van de leden van de plenaire
conciliezitting) in Noordwijkerhout als
hun inbreng in het gesprek over het
ambt zullen aanvoeren.
Kardinaal Alfrink stelde in zijn ope-
i ningstoespraak voor het nationale pries
terberaad vast, „dat er ten aanzien van
dit beraad bij velen grote verwachtin-
1 gen leven: dat nu eindelijk in een aan-
tal kwesties betreffende het ambt zo-
j als bijvoorbeeld ten aemzien van het ce-
I libaat. de gehuwde priester, het verlos
sende woord zal worden gesproken. An
deren denken met hoop of met vrees
dat nu het latente conflict tussen epis
copaat en priesters manifest zal wor
den, of dat de breuk met Rome zu zal
worden voltrokken".
De kardinaal zei dat, wanneer het
gaat over de methodiek om de nage
streefde doeleinden te bereiken, de we
gen van bisschoppen en priesters soms
uiteen kunnen gaan. „Onze verschillen
de posities en de daarmee samenhan
gende verschillende verantwoordelijk
heid. kunnen tot een verschil van me
ning leiden. De benadering van de bis
schoppen mag men", aldus kardinaal
Alfrink, „niet zien als teken van angst
of als een tekort aan inzicht en meele
ven, of als een gebrek aan evangeli
sche vrijheid en vrijmoedigheid. Zij is
„een teken van een in eigen verant
woordelijkheid te dragen pastorale zorg