„LEIDSENHAGE,, NEERLANDS
GROOTSTE WINKELCENTRUM
Verzorgingsgebied omvat
ruim 200.000 consumenten
COMITÉ WONINGNOOD SCHRIJFT
KAMERLEDEN VAN DE A.R.-FRACTIE
Rijkssubsidie
voor bouw van
Dienaarkerk
weidse agenda
E Kerkelijk
centrum
J bij de
^Hooglandse
Ejkerk in
gebruik
ïenomen
DE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1969
een onzer verslaggevers)
IDSCHENDAM Na een aantal
ren van grondige voorbereiding
gisteren officieel begonnen
et de realisatie van het regionaal
nkelcentrum Leidsenhage. dat het
>ord- en noordoostelijk deel van
Haagse agglomeratie als con-
imentengebied zal hebben. Op
t bouwterrein, op de plaats van
»t toekomstige centrale plein,
ind vanmorgen een plechtigheid
aats met als middelpunt een
busvormige, natuurstenen sóulp-
jr, dat de naam Hoeksteen heeft
;n. Het draagt de inscriptie
)e hoeksteen van dit centrum
waart de papieren van totstand-
iming door samenwerking". De
irgemeester van Leidschendam,
heer E. J. M. Kolfschoten, ont-
ig enkele documenten uit handen
n oud-burgemeester H. A. C.
inning, dr. A. C. R, Dreesman,
orzitter van de Stichting Winkel-
ntrum Leidsenhage, dr. A. W.
ijckx, directeur van het Ontwik-
ingsbureau Winkelcentra en de
er E. F. Groosman, hoofdarchi-
;t, en plaatste deze in een me
en koker in de hoeksteen.
deze plechtigheid begaf het gezel-
hap zich naar kasteel Duivenvoorde,
ar enkele toespraken werden gehou-
i. Zo betoogde dr. A. W. Luijckx dat
steeds groter wordende bevolkings-
glomeraties vragen om een zekere
centralisatie van het centrale winkel
paraat teneinde de consumenten in
nieuwe woonwijken redelijke moge-
iheden te bieden tot aankoop van da-
Irjks en periodiek benodigde artikelen,
de Haagse agglomeratie heeft deze
centralisatie in zuidelijke en zuidoos-
ijke richting reeds plaatsgevonden in
winkelcentra Leyweg en in de Boo-
ard. Ook in de noordelijke en noord-
stelijke richting zal een dergelijke
twikkeling moeten worden verwezen-
ct.
gebrek aan een duidelijk aaneenge-
ten woonbebouwing is de situatie in
richting veel minder overzichtelijk,
idschendam, Voorschoten, Leiden-
id, Wassenaar, Zoetermeer e.d. vor-
:n allemaal min of meer geisoleerde
longebieden, die in hun totaliteit be-
ifte hebben aan een winkelapparaat,
de regelmatige gang naar ae Haag
city minder noodzakelijk maakt. In
verband wees dhr. Luijckx ook op
vlotte bereikbaarheid van het win-
centrum, niet alleen via het particu-
maar ook via het openbaar ver-
A. M. van Hellenberg Hubar
telde iets over de samenwerking als
\g waarvan thans reeds twaalf win-
ntra van verschillende omvang zijn
realiseer d in nauwe samenwerking
ssen detailhandel, groothandel, finan-
r, bouwer en overheid. Een samen-
3rking tussen zo uiteenlopende groc-
i» wei-d. overigens tot voor kort voor
n onmogelijkheid gehouden. Naar het
irdeel van mr. Van Hellenberg Hubar
Bit zo'n samenwerking aan bij de 5e-
vften van deze tijd. „De Europese
arkt, hoe langzaam haar totstondko-
itig soms ook vordert noodzaakt ons
denken in grotere verbanden, over
otere afstanden, aldus mr. Van Hel-
g nberg Hubar.
(van een onzer verslaggevers) i
LEIDSCHENDAM „Leidschenhage", j
het eerste werkelijk regionale en groot- i
ste winkelcentrum in Nederland, is de I
25ste uit de rij van winkelcentra, die in
uitvoering zijn of worden genomen onder
auspiciën van samenwerkingsorganen,
waarin het grootwinkelbedrijf enerzijds j
en het midden- en kleinbedrijf anderzyds
op paritaire basis deelnemen in samen
werking met de Nederlandsche Middcn-
standsbank, de Nederlandsche Midden
stands Financierings Maatschappij voor
Bedrijfsohjccten te Amsterdam en, liet
Ontwikkelingsbureau Winkelcentra te
Wassenaar. Het verzorgingsgebied van
Leidschenhage omvat onder meer geheel
Leidschendam alsmede gedeelten van j
Voorburg, Marlot, Mariahoeve, Wasse
naar, Voorschoten en Zoetermeer, in
totaal ruim tweehonderdduizend consu-1
Het winkelcentrum heeft 35.000 vier
kante meter bebouwde grondoppervlak-
te met een parkeerruimte voor rond
vierduizend auto's. Naast enkele groot
winkelbedrijven komen er drie grote
supermarkten en meer dan honderd
grotere en kleinere bedrijven uit alle
mogelijke branches. De eerste bouwfase
omvat ruim vijftienduizend vierkante
meter grondoppervlakte en zal in het
najaar van 1971 gereed zijn. De tweede
bouwfase omvat 12.700 vierkante meter
bebouwde grondoppervlakte en zal een
jaar later klaar zijn. Bouwfase drie
omvat zevenduizend vierkante meter en
zal volgens planning in 1975 het win
kelcentrum completeren. Dan moet wel
de Landscheidingsweg klaar zijn.
Het centrum ligt op vierhonderd meter
afstand van de Landscheidingsweg, die
uitmondt op de boulevard in Schevenin-
gen. Tussen het winkelcentrum en deze
weg is een park geprojecteerd ter
grootte van twintig ha. Oostelijk wordt
het cenrtum begrensd door een woon
wijk in aanbouw voor rond 25.000 in
woners. Ten noorden ligt een sportvel
dencomplex en ten zuiden ligt de be
staande kom van Leidschendam. Tus
sen het centrum en het park is een
direct contact. Als overgangselement
naar dit park zijn onder meer een café
restaurant, een bowling-centrum en een
self-service kwekerij geprojecteerd.
In Leidschenhage wordt bijzondere aan
dacht besteed aan de typisch Nederland
se behoeften en wordt er vooral naar
gestreefd om de intimiteit zo hoog mo
gelijk op te voeren. Van de parkeer
terreinen, die met bomen zullen worden
beplant, geven vijf winkelstraten, die in
karakter onderling vrij sterk verschil
len, toegang tot een centraal pleintje.
Elk van de vier delen, waaruit de win
kelstad is gevormd, bestaat uit een
filiaal van een van de grootwinkelbe
drijven en 25 tot 40 speciaalzaken. Naast
de grootwinkelbedrijven is nog plaats
voor 100 tot 150 detailzaken en tien
kleinere bedrijven, die kunnen volstaan
met een paviljoenwinkel. Bij de bevoor-
1 rading en goederenafvoer ondervindt het
publiek geen hinder. Ei is naar ge-
streefd om de levensmiddelenbedrijven
zoveel mogelijk bij elkaar te plaatsen.
terwijl de confectie, schoenen, lingerie
en andere speciaalzaken een vrijwel on
onderbroken etalagefront zullen vormen, i
De regionale functie van Leidschenhage j
zal in belangrijke mate mede worden
bepaald door de gedachte dat het cen
trum als totaliteit In vele behoeften,
niet direct verband houdende met de I
detailhandel, zal moeten voorzien, zoals
benzinverkoop, garage-servicebedrijf, en
kele café-restaurants en snackbars, ver
huurbare ruimten voor consultatiebu
reaus, PTT, kunstijsbaan, klnderboerde-
rij, banken, leesbibliotheek, launderette,
cleaning-service, weekmarkt e.d.
Mikroskopie krijgt
gebouw
Spaarbank blijft
ook op Oude Rijn
LEIDEN. De Leidse Spaarbank zal
ook aan de Oude Rijn gevestigd blijven,
zo deelde ons vanmorgen een woord
voerder van de bank mede naar aan
leiding van het bericht, dat wij giste
ren plaatsten. In dit bericht werd mel
ding gemaakt van nieuwbouwplannen
aan de Doezastraat. Op de Oude Rijn,
aldus de directie van de Spaarbank,
zullen met name service verlenende
diensten (loket diensten) gehandhaafd
blijven.
Het gebouw aan de Doezastraat
waarvoor twee panden naast de Doeza-
apohteek zullen worden gesloopt, wordt
echter het toekomstige hoofdkantoor
van de Leidse Spaarbank. Omdat het
hier een volledige nieuwbouw betreft,
wordt in de kelder van dit gebouw
ook de hoofdkluis ondergebracht. Verder
gaan de administratieve afdelingen naar
dit gebouw. Uiteraard komen ook hier
loketten.
Begin volgend jaar hoopt men te star
ten met de bouw, die zeker wel een jaar
zal vergen.
De Spartaan-Sandow
LEIDEN. De Spartaan gaat morgen
naar Delft om daar uit te komen in de
kompetitie tegen Sandow. Als ploeg is
er niets van bekend, omdat zij voor het
eerst in de kompetitie meedoet. Om
geen onnodig risico te nemen heeft
trainer Brandt een sterke ploeg opge
steld, de opstelling luidt als volgt;
A. Swagers. J. van Kampenhout, S.
Holswilder, N. Faas, Th. Sanders en D.
van 't Riet.
een nieuw
LEIDEN De Leidse universiteit bouwt
driftig door. Vanmorgen sloeg dr. W.
Th. Daems. lector in de clektronemV
kroskopie en hoofd van et j-abora-
torium voor Elektronenmi «kopie de
eerste paal voor de nieu' behuizing
van het laboratorium. Die i --e behui
zing was strikt noodzake ,eworden
door de groeiende belangste- oor dit
nog jonge vak. De elektro* vkroe-
kopen en hun bedieners zulle m2
vloeroppervlak krijgen, wat wel -er-
betering is vergeleken met de nuidige
185.
Het paviljoen, gelegen tussen de poli
kliniek voor Inwendige Ziekten en het
Laboratorium voor Celbiologie en Histo
logie gaat ongeveer een halve ton aan
bouwkosten vragen. Daar zit nog geen
cent bij voor de inrichting van het pa
viljoen. Elke elektronenniikroskoop kost,
met het aansluiten mee ongeveer een
kwart miljoen gulden.
Het nieuwe laboratorium is een van de
best geoutilleerde op zijn gebied in Ne
derland. Meestal zitten deze laboratoria
weggestopt in andere, en zo blijft het
Leidse lab nog vier maanden, totdat de
bouw is voltooid, nog gehuisvest in het
gebouw voor fysiologie op het terrein
van het Academisch Ziekenhuis.
ZOETERWOl'DE Vanmorgen is liet
bisdom Rotterdam van departementele
zijde in Den Haag ervan in kennis ge
steld, dat een rijkssubsidie zal worden
verleend voor de bouw van de Christus
Dienaarkerk in plan-VVesteinde. Deze
subsidie bedraagt 30 procent van de
totale stichtingskosten, wat neerkomt
op een som van ruim tweehonderddui
zend gulden.
Deze grote meevaller betekent, dat de
financiële lasten voor de parochianen
nu aanmerkelijk lager zullen worden.
Een bijzonder verheugde deken A. La-
mot werd vanmorgen telefonisch dooi
de econoom van het bisdom van de
subsidieverlening op de hoogte gebracht.
Nagekomen familieberichten.
I
ZONDAG 23 NOVEMBER
adsgehoorzaal Concours Alg Unie
Muziekverenigingen 13.00-16.30 en
{30-24.00 uur.
Ttebrugkerk Alma Materkoor: mis
r, Johannes de Deo van Haydn, 19.00
MAANDAG 24 NOVEMBER
om v. Volkenkunde Lezing drs.
tr over Groenland. 20.00 uur.
iwburg Modern toneel (K&O).
iiakters van Sam Shephard en Max
7' Mand. 20.00 uur.
(gehoorzaal Filmlezing voor K&O
Roemenië door Simon de Waard.
Ihuls Gemeenteraad van Leiden.
LEIDEN. Het onlangs opgerichte
comité Woningnood, dat aan de voor
avond (13 december) van de Leidse
begrotingsdebatten een meeting en de
monstratie organiseert heeft de leden
van de Anti-Revolutionaire fractie van
de Tweede Kamer der Staten Generaal
een brief geschreven, waarin liet de
aandacht vestigt op de Leidse proble
men. Zoals bekend brengt de AR-frac-
tie maandag a.s. een bezoek aan de ge
meente Leiden.
De inhoud van de brief luidt als volgt:
Eind oktober 1969 is uit de burgerij een
niet-partijgebonden „Comité Woning
nood" opgericht, dat de aandacht wil
vestigen op de nog steeds schrijnende
woningnood en de precaire financiële
positie van onze stad.
Wij releveren de volgende feiten:
Leiden, met 100.000 inwoners, heeft
het laagste inkomen per hoofd van de
bevolking in Nederland.
-*- Van de 30.000 hulzen zijn ruim 14
pet. krotten.
Leiden heeft de op één na Amster
dam) grootste binnenstad van het land;
deze is zeer oud.
Midden 1969 waren er ruim 4500
woningzoekenden ingeschreven: d.w.z.
ongeveer 20 pet. van de bevolking lijdt
aan „erkende" woningnood, maar daar
bij moet nog gerekend worden met het
aantal onofficiële woningzoekenden, dat
wordt geschat op 2000.
Er is vrijwel geen nieuwbouw moge
lijk in deze gemeente.
Het enige soelaas, de luxe Meren-
wijk van de toekomst, is geen soelaas;
de huizen daar zullen voor de meeste
Leidenaren met hun zeer lage inko
mens niet te betalen zijn, en juist deze
categorie mensen lijdt het zwaarst.
Door deze feiten is er vrijwel geen licht
aan het eind van de tunnel voor de
duizenden onvrijwillig inwonenden en
krotbewoners zoals ook de voorlich
tingsbrochure van de gemeente ronduit
toegeeft tenzij een heel andere aan
pak wordt verkozen, waarvoor grote
financiële steun van de zijde
rijksoverheid onmisbaar is.
Door het grote gebrek aan financiën
kan Leiden niet eens het slopen van
krotten en de woningverbetering voort
varend -ter hand nemen. Hierom zal
doorstroming in Leiden een illusie blij-
Het moet ons van het hart. dat wij te
leurgesteld zijn door de houding van de
Anti-Revolutionaire Tweede Kamerfrac
tie in de afgelopen weken.
toen voor meer gelden gepleit werd
ten bate van woningverbetering en de
AR tegen een verhoging van 10 op 25
miljoen stemde.
toen in een motie Van den Doel ge
pleit werd voor een groter woningcon
tingent in 1970 en uw fractie tegen
stemde,
toen de Tweede Kamer meer gelden
voor het Gemeentefonds afwee?, waar
bij uw fractie zich aansloot.
Wij doen een dringend beroep op u, in
de naaste toekomst ten volle oog te
de hebben voor de hachelijke positie van
onze stad (en van andere gemeenten,
die het ook moeilijk hebben) en in de
Kamer te pleiten voor krachtige maat
regelen, waardoor B. en W. t van
Leiden in staat worden gesteld de sa-
nernig, de woningverbetering en de
nieuwbouw op grote schaal en met
spoed voort te zetten.
Teveel inwoners in Leiden hebben te
lang moeten wachten op een menswaar
dig onderkomen!
Namens het Comité Woningnood,
Drs. J. P. Fokkelman
M. A. Otten-Scholten.
ZOETERVVOUDE Nu men zich
heeft weten te verzekeren van de mede
werking van „The Spiders", die bijzon
der veel werk van hun optreden maken,
zullen er regelmatig Jongerenmissen
worden gehouden. A.s. zondag om 11
uur in de Sint Jan in de Zuidbuurt is
iedereen die jong is of zich jong voelt
welkom.
RK Vrouwengilde
Oegstgeest weet
nu wat zilver is
OEGSTGEEST Het boek vol zilver
werk waar Catootje zondags mee naar
de kerk ging hebben wij tijdens de gro
te Zilver-avond van het Katholieke
Vrouwengilde te Oegstgeest niet kunnen
ontdekken. Wel was. er een bijzonder
fraaie kollektie antiek zilver tentoon- I
besteld, een lust voor het oog. Aan deze
collectie was de heer M. C. P. Verhoe
ven debet. Hij gaf een inleiding over
gehalte, stijlen, keuren, valse en echte
Om alle keuren te kunnen onderscheiden
is een grote vakkennis vereist. Desal
niettemin hebben de dames-gildeleden
welke in grote getale naar de Jozefzaal
waren gekomen, dankzij de heer Ver
hoeven een aardig inzicht in genoemde
materie gekregen. De heer Verhoeven
ging nu en dan wat dieper in op de ge
schiedenis van het keur een nieuwe we
reld openende voor de aanwezigen. De
kollektie werd in de pauze nauwkeurig
onder de loep genomen en de vele vra-
I gen die daar uit voortvloeien werd tij-
dens het tweede deel van de avond uit-
I voerig door de spreker toegelicht.
Tijdens het openingswoord ging de pre
sidente Mevr. J. Staal-van Santvliet uit
voerig in op het winterprogramma. Er
komen waarschijnlijk excursies naar
Schiphol. Het Dorp te Arnhem en het
Dolfinarium. Op een bezoek aan Bens-
1 dorp staat op stapel. De Kerstviering
zal wederom iets speciaals worden.
Voorzien van het H. Sacrament
der Zieken overleed na een ge
duldig gedragen lijden, onze lieve
zorgzame moeder, behuwdmoeder,
groot- en overgrootmoeder,
GEERTRUIDA
VAN KOUTEREN
weduwe van Th. J. J. Uljee
op de gezegende leeftijd van 92
jaar.
Kinderen, klein, en
achterkleinkinderen.
Leiden, 21 november 1969
Zijlsingel 68
Onze moeder is opgebaard in de
rouwkamer van het St. Elisabeth
Ziekenhuis, Hooigracht 15.
Bezoek aldaar: zaterdag, zondag
en maandag van 15.00-16.00 uur
en van 18.00-19.00 uur.
wy vieren de H. Eucharistie voor
haar zielerust dinsdag 25 novem
ber a.s. te 9.30 uur in de Parochie
kerk van O.L.Vr. Hemelvaart en
St. Joseph (Herensingel), waarna
de begrafenis te 10.30 uur op de
begraafplaats „Rhijnhof" R.K.-
gedeelte.
Na de begrafenis gelegenheid tot
condoleren in de ontvainigstkamer
van de begraafplaats.
[DEN. Het kerkelijke centrum
Hooglandse kerk is gistermiddag
rebruik genomen. Het is voortge-
ult een vijftal zeventiende
huisjes aan de Moriaansteeg,
|tot één ruimte zijn samengevoegd.
Gemeente heeft geluk gehad
in die eeuw deze huisjes tegen de
i aangebouwd. Dank zij die
beschikt zij nu over een doel-
ig gebouw, dat de Hooglandse
er een zinvolle functie kan
2^ fen in deze tijd. Gelijktijdig met het
fcrum is de restauratie van bet
arsschip klaargekomen, op de
ïerkant van de muren en de vloer
Die komen pas in de eindfase van
jgehele restauratie aan de beurt
pas zai de kerk officieel opnieuw
ebruik worden genomen.
restauratie van de kerk is in 1954
onnen. Nu zijndus het koor, dat
inkele jaren geleden voor de zon-
3e eredienst in gebruik werd ge
i, het dwarsschip en bet centrum
klaar. Resteren nog de beuken van
het middenschip, het middenschip zelf
(waar vroeger kerk werd gehouden)
fen de toren met de westelijke gevel.
Ook het orgel zal grondig onder han
den worden genomen. Jaarlijks wordt
voor een bedrag van ongeveer
500.000,- gerestaureerd. Maar dat
bedrag kan, uiteraard naar de finan
ciële mogelijkheden, fluctueren. Wel is
er het streven om de restauratie niet
onnodig te rekken. De Herv. Gem. zelf
moet van het totale bedrag 1 procent
bijeen brengen. Rijk. provincie en bur
gerlijke geemente zorgen samen voor
een subsidie van 99 pet. 'n Voor de ker
kelijke gemeente, die jaarlijks voor
grote uitgaven staat, heel gunstige
financiële regeling. De voorzitter van
de centrale kerkvoogdij, de hr. Struijs,
deelde gistermiddag tijdens een korte
bijeenkomst in het koor van de kerk,
ter gelegenheid van .de ingebruikne
ming van het centrum, dat voor de
restauratie van het orgel eenzelfde
subsidieregeling geldt.
De Hooglandse kerk wordt nog door 8
andere huisjes omgeven. Ook deze
zullen zoveel mogelijk in de oude toe
stand worden hersteld, maar wel zo
danig dat er een passende bestemming
aan kan worden gegeven. Ze komen
in ieder geval niet meer voor nor
male bewoning in aamerking.
Het centrum aan de Moriaansteeg,
dat zowel van buiten als van binnen
nit betreden kan worden, bestaat uit
«en deel op de begane grond voor de
centrale hervormde gemeente en uit
een deel op de verdieping voor de
wijkgemeente Prüël, die nu het oude
wijkgebouw aan de Middelstegracht,
waarvoor dr. J. H. Gunning nog een
gedenksteen plaatste, gaat verlaten.
De gedenksteen uit hèt wijkgebouw
Pniël is overgebracht naar het nieu
we centrum, waar hij in de muur van
de hal een plaats heeft gekregen.
Op de begane grond vindt men een
portaal, enkele toiletgroepen, een zaal
van 6.70 bij 12 meter, waar 120 stoe
len geplaatst kunnen worden, eeu
spreekkamer en een goed geoutilleer
de keuken. Hier kan ook een eenvou
dige lunch worden bereid. Boven het
is een zaal van gelijke grootte, een
koffiekamer en een vertrek voor de
pastor van de wijk, dr. Schoonheim.
De ruimte beneden kan voor allerlei
doeleinden worden benut. Gedacht
wordt al aan het experimentele kerke-
werk van de herv. gemeente (waar
toe ook 't niarktwerk van dr. Schoon
heim kan worden gerekend) en 't stu-
dentenwerk van ds. Eekhof en ds. Bou-
huys. Ook kunnen hier heel goed
kleine congressen worden gehouden en
ontvangsten, bijv. na huwelijksinze
geningen. waarvoor de andere kerken
vrijwel geen gelegenheid bieden.
Al met al mag de herv. kerk zich ge
lukkig prijzen met deze sfeervolle uit
breiding van haar accommodatie. De
kerkvoogdij en de restauratiecommis
sie zullen in de opening van dit cen
trum ongetwijfeld een stimulans ont
vangen om dit grote restauratiepro
gramma tot een goed eind te brengen.
Hetzelfde geldt uiteraard voor archi
tect P. van der Sterre en zijn mensen,
die hier een belangrijk stuk van hun
levenswerk hebben gevonden.
Er werden gistermiddag vanself spre
kend veel dankwoorden gesproken.
Kerkvoogdij-voorzitter dankte in de
eerste plaats alle subsidiërende instan
ties en architect Van der Sterre met
zijn" medewerkers Van der Sloot en
Van den Berg. De heer Jonge jan is
nu voorzitter van de restauratiecom
missie. Hij heeft enige tijd geleden
deze veeleisende functie overgenomen
van de heer Van Hoeken, die zich in
verband met zijn leeftijd heeft terug
getrokken. De heer Van Hoeken gaat
binnenkort ook de kerkvoogdij verla
ten, na 38 jaar van dit college te heb
ben uitgemaakt. De heer Struijs
dankte hem voor zijn onverdroten ij
ver en ook voor zijn schenkingen in
de vorm van antiek meubilair voor dit
nieuwe centrum. Ds heer Struijs droeg
tenslotte het oentrum over aan de
voorzitter van ds centrale kerkeraad,
ds. Kloek, en de wtjkpastof van Pniël,
ds. Schoonheim.
Ds. Kloek meende, dat het een goede
gedachte Is geweest, de huisjes bij de
kerk te betrekken en zodoende de
kerk een centrum te geven dat in deze
tijd niet meer kan worden gemist.Want
het gaat toch om de vraag hoe de
gemeente in en vanuit dit gebouw zal
kunnen functioneren. „Er is hier
ruimte gempakt voor de gemeente en
voor allerlei activiteiten. Dr. Schogn-
heim stond In een korte toespraak een
ogenblik stil bij de betekenis van de
grenspunt. „Maar wij mogen er zeker
van z(jn dat deze God in deze ontmoe
ting met Hem meegaat".
Op ds grote foto is het centrale ge-
deele van het centrum te zien (bega
ne grond), op de kleinere foto de grote
zaal ven het wijkcentrum Pniël
