S)e &2kl6e(Soti/ïci/nt
0LGA
Apollo-12 in ideale baan om maan
Twintig
zware
uren voor
de boeg
„KLEUR IS
ALS VAN
LICHT
BETON"
Prototype Sovjetraket op Tjoeratam ontploft
Maanprogram op de lange baan
Dorp in angst
voor landing
Verlangens geuit op Utrechts congres
ARKA wil hoger minimumloon,
2,5 procent en medezeggenschap
electra
Ron Boot doet
weer beroep op
wet gewetens
bezwaarden
Zoon tracht
vader dood
te steken op
politie
bureau
Kruidendokter
verscheen niet
voor rechter
Kans op kabinetscrisis niet uitgesloten
Mr. Biesheuvel speelt hoog spel
PAPENGRACHT 32 - LEIDEN
POSTBUS 11. TELEFOON 20935 REDACTIE
20015 en 25594 ADVERTENTIEAFDELING 20826
GIRO 10 30 03 Bank: Amro-Bank NV, Leiden
Dir.: Dis J. H M Brader J F J M Koens
Hoofd red F J Plug chefred H P M Heruer
ABONNEMENT (bij vooruitbetaling) p w 1.16,
p. mnd. 4.95, p. kwart, 14.85, fr. p. post 17.75.
ADV (excl BTW) 22 ct. p. mm Telefoontjes 2.-
KLACHTEN bezorging tel 33839 08 00—1900 uur)
DINSDAG 18 NOVEMBER 1969
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VEEL WIND
Weersverwachting van het KNMI geldig tot mor
genavond
Vanavond en vannacht zwaar bewolkt met tijde
lijk regen, morgen wisselend bewolkt met enkele
uuien. Minder koude nacht, morgen overdag onge-
eer dezelfde temperaturen als vandaag. Matige
tot krachtige, in de kustgebieden krachtige tot
stormachtige wind. aanvankelijk zuidwestelijk
i-.ter ruimend naar west tot noordwest.
61e jaargang, no. 17.906
WASHINGTON (DPA) Het
prototype van een nieuwe
Russische ruimteraket waar
van de stuwkracht 25 pro
cent groter zou zijn dan die
van de Amerikaanse Satur-
nus-5 is de afgelopen zomer
bij de lancering van het
ruimtcvaartcentrum Tjoera
tam ontploft, zo weet het
Amerikaanse tijdschrift Avia
tion te melden. Bij de explo
sie zouden ..rampzalige" ver
nielingen zijn aangericht. Als
gevolg van het ongeluk zou
den de Russische plannen
voor bemande vluchten naar
de maan op de lange baan
zijn geschoven. Volgens het
blad zou men ook volgend
jaar niet op een dergelijke
reis kunnen rekenen.
Peter Fairley wetenschaps
redacteur van de onafhanke
lijke Britse televisie, heert
nadere bijzonderheden gege
ven over het ongeluk met dc
Russische ruimteraket. HQ
zei dat de raket verscheidene
weken geleden is ontploft op
de basis Baikonocr. De explo
sie zou gefotografeerd zijn
door een Amerikaanse spio-
nagesatelliet. De foto's zQn
echter nog niet gepubliceerd.
A'olgens Fairley had de
nieuwe Russische raket een
stuwkracht van 4.535.000 kg.
De stuwkracht van de Ameri
kaanse Saturnus-5 is 4.082.000
kg. Fairley meent dat de
gedeeltelijke mislukking van
de jongste Russische ruimte-
proef te wijten is aan dii
ongeluk. De Russische raket
had de onderdelen in de
ruimte moeten brengen voor
de bouw- van een ruimte
station. Zoals bekend is het
experiment met de Soyoez 6.
7 en 8 van veel beperktere
aard geweest.
VIRGINIA (AP) In hel alge
legen bergdorp Eggbornsville in
Virginia bereidt «Ie bevolking van
vyftig man zich op het ergste voor
wal Apollo-12 betreft. „Want",
zeggen zQ „nadat Apollo-11 op de
maan was geland hebben we hier
de ergste overstromingen en
regenbuien gehad sinds mensen-
het dorp
heiii
Sommige »jnwc
zijn het vorige weekeinde
hamsteren geslagen. Zij hebben
op zolder en in hun kelders grote
voorraden eten. water en hout
ongeslagen om de „ergste sneeuw
storm sinds 1898 zoals een man
dat noerfide. te kunnen doorstaan
Een oudere dame hield even op
met het opslaan van brandhout
om z'eh boos uit te laten over de
Amerikaanse ruimtevaartdeskun
digen Ze weten niet wat ze doen",
snauwde ze „Ze rotzooien met
dingen, wa"- ze niet mee te maken
hebben" Haar buurvrouw was
ook aan hpt hamsteren. ..Als die
ruimtefiaarlingen daar rond blijven
hangen dan z.ullen ze de wereld
nog eens in brand steken", voor-
In Parijs hebben uierduizend men;
gestaakt tegen het besluit van
regering het kernprogramma in
krimpen. Een van de gevolgen van
inkrimping kan zijn. dat er v
wetenschappelijke medewerkers
technici worden ontslagen
(Van een- onzer verslaggevers
UTRECHT De Algemene Rooms
Katholieke Ambtenarcnvereniging (AR
KA) vindt, dat het komende jaar voor
alle categorieën ambtenaren het reële
inkomensniveau met tenminste 2,5 pro
cent moet worden verbeterd. Bovenop
deze 2,5 procent moeten de salarissen
derhalve nog stijgen met een percentage,
gelijk aan de stijging van de kosten van
levensonderhoud. De ARKA wil de zoge
naamde trentmethode handhaven, maar
deze methode wel wat verbeteren. Zij
vindt echter, dat het „voorschot" per 1
januari zo scherp mogelij-k moet worden
vastgesteld, zodat de nacalculatie zo
klein mogelijk wordt.
Zoals bekend houdt de trentmethode
in. dat de ambtenaren uiteindelijk een
salarisverhoging krijgen, gelijk aan de
gemiddelde verhoging, die het bedrijfs
leven geeft. Voor de bepaling van dat ge
middelde wordt uitgegaan van een aan
tal bedrijfstakken. De ARKA vindt, dat
in dat uitgangspunt onzuivere elementen
zijn gekomen, die geëlimineerd moetèn
worden. Die onzuivere elementen hebben
ertoe geleid, dat volgens de ARKA de
ambtenaren een achterstand ten opzich
te van hel bedrijfsleven hebben gekre
gen wat de salariëring betreft.
Omdat men de feitelijke hoogte van de
salarisstijging voor de ambtenaren pas
ia de loop van het jaar kan vaststellen,
krijgen de ambtenaren op 1 januari al
tijd een voorschot op de verhoging, waar
na in de loop van het jaar een aanvul
lende verhoging met terugwerkende
kracht wordt verleend (de nacalculatie).
De ARKA vindt, dat de overheid het
dinsdag 18 november 2—10 uur.
woensdag 19 en donderdag 20 november
van 10—10 uur.
Zie advertenties in dit blad van zater
dag 15 november j.l.
voorschot altijd te voorzicl
Dit veroorzaakt twee onge'
ties. In de eerste plaats wordt hier en
daar dat voorschot als een norm be
schouwd voor de toelaatbare loonstij
ging in hét bedrijfsleven. In zoverre
werkt het voorschot soms drukkend op
de loonvorming en vervolgens ook weer
drukkend op de uiteindelijke loonsverho
ging voor de ambtenaren. In de tweede
plaats wordt door het via de nacalcu
latie toekennen van een interessant aan
vullingspercentage
de indruk gewekt, dat het bij de over
heid niet op kan. Terwijl de ambtenaren
in feite dan pas krijgen wat anderen a 1
hebben gehad. Daarom wil de ARKA per
1 januari de loonsverhoging (het voor
voorschot 'dus) zo hoog mogelijk gesteld
zien. Dit temeer, omdat de kostenstij
ging. waarmee bij de toonhoogte wordt
rekening gehouden, ook op dat moment
reeds dooi de ambtenaren moet worden
opgebracht. Met een compensatie achter
af zijn zij dan niet zo erg gebaat. Hoewel
de ARKA op dil moment nog slechts
werkt met een percentage van 2.5 per
cent voor reeël* loonsverbetering en
zich dus nog niet uitlaat over het nood
zakelijk geachte percentage van de to
tale loonsverbetering, heeft zij al wel la
ten doorschemeren, dat zij de 5 percent
voorschot, waarvan d< regering blijkens
de begroting uilgaal. als voorschot aan
de schrale kant vindt. Dit alles is geble
ken tijdens het ARKA-congres, dat van
daag in Utrecht is begonnen en ook mor
gen nog voorduurt.
In zijn openingsrede zei voorzitter J.
J. Loerakker bovendien, dat-zijn organi
satie vasthoudt aan een uniforme per
centage loonsverhoging voor iedere
ambtenaar, daarmee een verhoging van
de salarissen met een voor ieder gelijk
bedrag afwijzend. Salarisverhoging in
„centen" in plaats van in procenten
wordt voorgestaan door degenen, die een
rechtvaardiger inkomensverdeling be
pleiten. De heer Loerakker betoogde, dat
de sociale verzekeringspremies en de be
lasting zwaarder drukken op de hogere
stelt, inkomens dan op de Lagere en derhalve
•itua- reeds nivellerend werken.
De ARKA vindt, dat het laagste inko
men binnen het ambtelijk bestel en daar
buiten te laag is. Dit is een gevolg van
het feit. dat het minimumloon wordt af
gestemd op de ontwikkeling van de lonen
en van de prijzen tezamen. De ARKA
meent, dat het minimumloon alleen de
ontwikkeling van de lonen dient te vol
gen. aldus volledig meedelend in de wel
vaartsverruiming Dit leidt tot de con-
de ambtenaren clusie. dat het minimumloon thans circa
167 gulden per week dient te zijn in plaats
van f 148,81. De AR KA-voorzitter bepleit
te dan ook een verhoging van het mini
mumloon met circa 18 gulden per week
en wijziging van het aanpassingsmecha-
De heer Loerakker zag al noodzake
lijk verlengstuk van de medezeggen
schap een stakingsrecht voor ambtena
ren. Wil van werkelijke democratise
ring. in casu van medezeggenschap voor
het overheidspersoneel sprake zijn. dan
zal dit allen tijde over de middelen moe
ten beschikken om deze medezeggen
schap tot gelding te brengen. Als uiter
ste middel dient als zodanig de dooi
de ambtenarenorganisaties uitgeroepen
werkstaking te fungeren".
Van het Reve
hakt ze bruiner
in sprookjesland
(Van. een onzer verslaggeversI
DEN HAAG Gerard KornelU van
het Reve. de vooral de laatste tijd weer
zeer omstreden schrijver, kan vanaf vol
gende week via de grammofoonplaat be
luisterd worden Onder de titel ..Ik bak
ze bruiner" brengt de grammofoon-
platenmaatschappij Bovema N.V. te
Heemstede een mini-elDee uit meit
sprookjes van G. K- van het Reve, door
de auteur- zelf voorgedragen. De sprook
jes heten: „Kwak kookt zijn eigen pot ie".
„Schraalhans keukenmeester", „Het ge
heim van de smid" en „Een goede les".
De prijs van de schijf zal 4,90 be
dragen. Evenals „De verhalen uit duizend
en een nacht' zijn Van het Reves geestes-
kabouters niet geschikt voor kinderen.
ADVERTENTIE
DE ZOMER IN UW SLAAPKAMER
HOUSTON (Rcuter-AFP-AP) Se
dert vanmorgen is de Apollo-12 in een
bQna cirkelvormige baan (100122 km
boog) om de maan aan het draaien: dc
meest gunstige uitgangspositie voor het
belangrijkste deel van de tocht, name
lijk de landing op de maan. die morgen
vroeg om twee minuten voor acht met
de maansloep zal plaats hebben. De rust
voor de drie astronauten, Conrad. Bean
en Gordon is nu bijna voorbij: hun staan
inspannende uren te wachten.
Conrad en Bean hebben vanmorgen
rond half elf voor de derde en laatste
keer de maansloep Intrepid geïnspec
teerd en de apparatuur gecontroleerd.
Vanavond om tien uur is de laatste
rustperiode algelopen en in de twintig
uur die dan volgen gaan Conrad en Bean
naar de maan, stappen daar uit en
wandelen in twee eiappes zeveneneen
half uur rond. Gordon blijft dan achter
in de Apollocabine en draait eenzaam
zijn rondjes tot de twee beneden hun
taken verricht hebben.
Maandenlang is het drietal op deze-
twintig uur intensief werken voorbereid.
Voor de feitelijke landing is een nieuwe
procedure uitgedokterd, die het maken
moet dat de maansloep ook inderdaad
dicht bij het gestelde doel, namelijk de
destijds gelanceerde onbemande Sur
veyor, terecht komt.
De altijd griezelige manoeuvre van het
ontsteken van de hoofdmotor van de
Apollo, waarmee de baan om de maan
tot stand wordt gebracht, is vlekkeloos
verlopen. Dit geschedt altijd aan de
achterkant van de maan, zodat Houston
niet direct kan weten of het allemaal
goed verlopen is. De motor ontbrandde
precies op het vastgestelde tijdstip (van
morgen dertien minuten voor vijf), de
Apollo kwam in een baan om de maan,
terwijl de drie astronauten hun neuzen
plat drukten tegen de patrijspoorten om
toch maar niets van het maanlandschap
te missen. Ze zagen het „zwartste zwart"
en tegen deze allerzwartste achtergrond
de maan „met een kleur als van lieth
beton met hier en daar bruine vlek-
Het programma van morgen is: 1.23
uur piloot Bean gaat in maansloep; 1.33
uur commandant Conrad gaat in maan
sloep; 5.21 uur maansloep ontkoppelt
zich van Apollo; 5.51 uur maansloep ver
wijdert zich van Apollo; 7.46 uur afda
lingsmotor in werking; 7.58 uur zachte
landing op maanoppervlakte; 12.18 uur
Conrad naar maanoppervlakte; 12.38 uur
Bean volgt hem; 15.08 uur Bean terug
in maansloep, om 15.18 uur gevolgd door
Conrad. Daarna volgt een rustperiode
Dank zij tussenvonni
militair gerechtshof
DEN 1IAAG (ANP). Dc 22-jarige
dienstweigeraar Ron Boot uit Den Haag
heeft besloten opnieuw een beroep t*
doen op de wet gewetensbezwaarden
militaire dienst. Dc gelegenheid hiertoe
heeft het hoog militaire gerechtshof hem
geboden in iQn tussenvonnis bQ dc be
handeling van het beroep van Ron Boot
tegen zQn veroordeling door de krijgs
raad.
Een belangrijke overweging voor Ron
Boot om van deze mogelijkheid gebruik
te maken, was zijn overweging: ..De behoefte om aan te tonen, dat de gang van
zaken in het verleden nu niet bepaald vlekkeloos is geweest.".
De president van het hoog militair gerechtshof had in de zaak tegen de dienst
weigeraar gezegd, dat hel hof dc indruk had gekregen dat Boots gewetensbezwaren
niet op die wijze naar voien waren gekomen als ze waren bedoeld. De advocaat-
fiscaal had in beroep twee jaar gevangenisstraf tegen de dienstweigeraar gevorderd
met aftrek van voorarrest en onish g uit militaire dienst. De arrondissementskrijgs
raad had hem eerder veroordeeld tot anderhalf jaar gevangenisstraf, eveneens met
aftrek en ontslag uit dienst Ron Boot deed in 1967 een beroep op de wet gewetens
bezwaarden militaire dienst. Zij.-, verzoek werd afgewezen, ook in hoger beroep.
Zitting verdaagd
GRONINGEN Vannacht speelde
zich in het bureau van de Groninger
gemeentepolitie enkele wilde taferelen
af. waarbQ de 20-jarige E. P. uit Gro
ningen zijn 55-jarige vader met een mes
wilde dnodsteken. maar daar op het
laatste nippertje door een aantal Gro
ninger agenten vanaf werd gehouden.
De jongeman kon onmiddcllQk In het
bureau blQvcn verdacht van poging tot
doodslag. De vader werd later in het
academisch ziekenhuis behandeld.
De zaak had al een maanden slepende
voorgeschiedenis. Vader P. bleek sedett
mei in een echtscheidingsprocedure ge
wikkeld, maar desondanks zocht hij re
gelmatig zijn vrouw op, waarvan hij ge
scheiden leefde. Dit tot ongenoegen van
de vrouw en de bij haar inwonende
zoon. Vannacht was het wederom zover.
Nadat de vrouw en de zoon op lang
durig bonsen cn bellen van dc vader
geen gehoor gaven sloeg de man ten
lange leste een ruitje in en verwondde
hierbij zijn hand. Met een slagaderlijke
bloeding snelde hij naar het politie
bureau om zich daar te laten verbinden,
dat geschiedde in de hal van het bu
reau. Op het moment, dat de agenten
de man behandelden, stormde echter de
zoon de hal binnen. Hij greep een mes
uit zijn zak en wilde daarmee zijn vader.
dQk verdaagd. \an de MoosdQk was op di: dooreen aantal agenten omringd was.
dc zitting niet op komen dagen. De kan- teken. De agenten konden nog net voor-
(Van een onzer verslaggeversi
EINDHOVEN De Eindhovense kan
tonrechter. mr. Roeffen. heeft de zaak
tegen „kruidendokter" A. van de Moos-
tonrechter verdaagde de zaak tegen dc
Casterense kruidendokter, die wegens
het onbevoegd uitoefenen van dc genees
kunst terecht moest staan, tot 3 decem
ber, met de eis dat de verdachte aan
wezig zal zQn.
dat de jongen de vader
rug raakte. Het bleef bij een lichte steek.
De politie overmeesterde de jongen en
sloot hem in. De vader werd naar het
Groninger academisch ziekenhuis ge
bracht. na afloop van de behandeling
werd hij op het bureau nader verhoord.
MÜNCHEN (AP). De Daimler-
dijk. Een van hen had een zak kruiden Benz A G. te Stuttgart, fabrikant van de
meegebracht, waarvoor hij I 250.— had Mercedes, heeft bekendgemaakt de pry-
betaald. Ook de raadsman van Van dc zen voor dc personenauto met ingang
Moosdijk was verschenen. De verdachte van 19 november 4 tot 5 procent te gaan
had hem als gemachtigde gestuurd, verhogen. Bussen cn vrachtwagens wor-
Hiermee nam de kantonrechter echterden niet duurder. De reden is het stijgen
geen genoegen. van de loon- en materiaalkosten.
Koppelverkoop
met gedistilleerd
is ongewenst
AR komt met
2 „zakelijke"
amendementen
op voorstel
belastingen
DEN HAAG (ANP) De markt
situatie op het gebied van gedistilleerde
drankeu heeft zich, volgens de voorzitter
van het Produktschap Gedistilleerde merfraclie heeft twee amendementen
Dranken, mr. K. A. M. Bastiaenscn. zo j gereed liggen voor de debatten van de-
ontwikkeld dat, naast een scherpe peQs- ze week over de belastingcorrectie (be-
concurrentie met goedkoop gedistilleerd, laslingverlaging) op 1 januari 1970 en
zich verschijnselen voordoen, die van- l januari 1971. Het regeringsvoorstel
wege hun ondoorzichtigheid, zQns in- houdt in, dal de inkomstenbelasting in
ziens ongewenst moeten worden geacht. I 1970 met 600 miljoen gulden verlaagd
HQ noemde als voorbeeld de koppelver- moet worden en in 1971 met 300 mil-
koop met gedistilleerd, waardoor prQs-j jocn gulden. In totaal dus 900' miljoen
versluiering optreedt. I gulden. De oppoaltle U durvu een vol-
mdat dm
laagstbe-
De AR-
600 mil-
9 miljoen
de hand.
miljoen beter besteed kan
bijvoorbeeld de krotopruimir
taalden, aldus de oppositii
fractie wijst de verdeling v
joen gulden volgend jaar en
gulden in 1971 eveneens vai
Dit is reeds gebleken tijdens de algeme
ne politieke en financiële beschouwin
gen in oktober. De VVD, de andere re
geringsfractie. stond torn achter mi
nister Witteveen van Financiën en liet
weten onverkort aan de 600 miljoen
300 miljoenverdeling vast te houden.
Beide standpunten zijn onveranderd ge
bleven. De spanning keert deze week
volledig in de Tweede Kamer terug.
De AR-fractie heeft op het wetsvoor
stel van minister Witteveen over deze
correctie aan de belastingbetaler van
door de overheid te veel genïde inkom
stenbelasting twee amendementen ach
ter de hand
1) een amendement, om de verdeling
te halveren: 450 miljoen voor volgend
ja&r, 150 miljoen voor 1971,
900 21 een amendement voor 5U0 miljoen
gulden verlaging op 1 januari 1970 en
40'» miljoen gulden op 1 januari 1971.
Dit amendement moet het optreden van
de AR wat verzachten.
De fractie van mr. B. Biesheuvel zal
deze amendementen, zoals de fractie
leider al meermalen gezegd heeft, op
zakelijke gronden verdedigen. Daarom
ook laat mr. Biesheuvel de verdediging
over aan zijn financiële expert, de heer
G. A. Kieft. eventueel bijgestaan door
collega-deskundige drs. B Goudzwaard.
Tenzij het natuurlijk politiek werkelijk
spannend wordt.
Voor wat de regeringsfracties betreft
staat de AR voor het probleem deze
materie alleen te moeten uitvechten, of,
zoals de andere fracties dit uitdrukken,
de .AR heeft zichzelf voor deze moei
lijkheden geplaatst, zij is de eerstgeroe-
pene om zichzelf eruit te redden. Voor
al. omdat de liberale Tweede-Kamer
fractie van geen toegeven meer wil
weten en achter partijgenoot-minister
Witteveen blijft staan.
Vandaar de spanning in de Tweede
Kamer, die de kans op een kabinetscri
sis niet uitsluit. Maar de AR wijst iede
re politieke consequentie van haar ar
gumenten van de hand. Mr. B Bicsheu
vel blijft namelijk op het standpunt
staan, dat zijn fractie alleen zakelijke
argumenten laat meespreken.
Vandaag bij de eerste ronde over de
ze belastingcorrectie zal waarschijnlijk
al blijken, hoe de werkelijke verhoudin
gen liggen Dc kans is namelijk bijzon
der groot, dat de oppositie zich onmid
dellijk met de AR-amcndementen ak
koord zal verklaren, om de kansen op
een crisis te vergroten. Of, om met dr.
A. Vondeling te spreken: „De PvdA
gaat op dit moment vol vertrouwen de
verkiezingen tegemoet".
De grootste spanning is voor donder
dag gereserveerd, wanneer over de
amendementen van de AR-frachtie ge
stemd moet worden, tenzij mr. Biesheu
vel voor die tijd al 'n formule gevonden
heeft, die hem een veilige politieke af
tocht garandeert. Want een meerderheid
van de AR-kiezers heeft in het nabije
verleden blijkens verschillende onder
zoekingen nogal gunstig over het kabi
net-De Jong geoordeeld.
Mr. B. Biesheuvel bevindt zich sinds
het (hoe langer hoe mysterieuzer wor
dende) AR-convent van zaterdag 8 no
vember in en moeilijke positie als frac
tievoorzitter. Hij speelt sindsdien hoog
spel in zijn partij en in de landelijke po
litiek. Hij speelt „va banque", aldus
politieke ingewijdenen. En een va ban-
quespeler riskeert op bepaalde ingrij
pende ogenblikken alles of niets. Zie
daar het dilemma waarin de AR-frac-
tievoorzitter zich deze week gemanoeu
vreerd heeft.
«rf
