Rente tot 7%
Rijkspost
spaarbank
altijd safe!
Defensie-apparaat niet verder uithollen
Blank
meisje
reist als
negerin
door V.S.
SLIKKEN OMDAT
ZE 'T NIET SLIKKEN
VERINGA GEEFT TOE:
Onderbezetting van
ziekenhuizen kan
levens kosten
Wachttijd voor
hartpatiënten
ontwikkelings
verschijnsel
Bezoeker
verbrandt
militaire
oproep
ff INDE
GREEP X
VAN -
DE GRIEP?
WITTE KRUIS
STUDIE OVER
ARTILLERIE-
INRICHTINGEN
AAN HEMBRUG
VONNIS
SCHUTTE:
15 JAAR
Guerrillaleider
in Brazilië
gesneuveld
ONTSNAPTE
PLEEGDE 22
INBRAKEN
Gemengde gevoelens
over Nixons rede
Felle kritiek
Fulbright
Man zag
agenten
Italianen
mishandelen
ZORGEN OVER
STERKE DALING
VAN UITGAVEN
Hansen*
Gedetineerden
vooral hebben er
de buik vol van
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Veringa (On
derwijs en Wetenschappen) heeft min of
meer toegegeven dat de onderbezetting bü
ziekenhuizen mensenlevens kost. In ant
woord op vragen van de Tweede-Kamer
leden Tans en Masman (PvdA) heeft hü
de beschuldiging van prof. dr. H. N. Had-
ders, voorzitter van de medische faculteit
Groningen, niet weerlegd dat de perso
nele onderbezetting aan de Groningse
universiteit mensenlevens heeft gekost.
Minister Veringa zegt dat deze uitlating
als een simplificatie moet worden be
schouwd van een probleem dat zich in
het bijzonder bij de medische weten
schap voordoet. De zeer snelle Ontwik
keling van deze wetenschap en de toe
passing daarbij van nieuwe technieken
doet een grote vraag ontstaan naar me
dische ingrepen die tevoren niet uitvoer
baar waren, aldus het ministeriële jar
gon. „Als met dergelijke technieken grote
personele en materiële voorzieningen
gemoeid zijn, die niet op korte termijn
tot stand kunnen worden gebracht, is
het onvermijdelijk dat er discrepantie
ontstaat tussen de aanvragen voor een
behandeling en de afwerking ervan."
Dit antwoord van de minister houdt
dus in dat nog niet iedereen de nood
zakelijke hulp kan worden geboden. Dit
geldt in het bijzonder voor de hartchirur-
gie. Waar voor elke operatie een om
vangrijk team van specialisten nodig is,
alsmede een zeer uitgebreide apparatuur.
De minister wijst er op dat het pro
bleem van de wachttijd voor hartpatiën
ten in Groningen een onvermijdelijke
Incident in Kamer
'Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De 25-jarige bio
logieleraar J. B. Kater uit Haar
lem heeft gistermiddag de publieke
tribune van de Tweede Kamer
enige tijd in opschudding gebracht,
toen hü plotseling zün oproep voor
de militaire dienst uit zün zak
haalde en in brand stak. Hü deed
dit tüdens de begrotingsbehande
ling van Defensie, juist op het mo
ment dat minister Den Toom over
de noodzaak van de NAVO sprak
en de deelname daaraan van Ne
derland. De demonstrant werd on
middellijk van de tribune verwjj-
De heer Kater zei later tot dit
protest gekomen te zijn, omdat hij
als bioloog volstrekt tegen de mili
taire dienst is. Enerzijds zei hij,
moet ik op mijn scholen vertellen
over het leven, anderzijds moet ik
door in militaire dienst te gaan
dit leven bedreigen. Dit is in strijd
met mijn opvattingen. Hij kan met
deze argumenten echter niet bij de
Commissie Dienstweigering terecht.
Om deze argumenten toch kracht
bij te zetten heeft hij ten
slotte voor deze openbare weg van
protest gekozen.
Tijdens het betoog van staatssecre
taris Duynstee (Luchtmacht) ver
kondigde een jongerenlid van de
P.S.P. vanaf de publieke tribune
met luide stem dat de Kamer be
slist over zaken van leven en dood-
van velen, vooral jonge mensen, en
dat dit in strijd is met wat in de
bijbel staat, die de christelijke par
tijen als basis van hun politiek
hanteren: „Gij zult niet doden".
Vervolgens wierp hij van de tribu
ne in de vergaderzaal pamfletten,
waarin wordt opgeroepen tot mas
sale dienstweigering. Hij werd
eveneens van de tribune verwij-
ontwikkelingsverschijnsel is dat hij be
treurt. Het probleem kan niet eenvoudig
worden opgelost door het beschikbaar
stellen van meer mensen. Een soortge
lijke situatie doet zich min of meer voor
bij alle hooggespecialiseerde medische
centra, aldus de minister.
(ADVERTENTIE)
helpt u eruit-
(en spaart bovendien de maag)
K Poeders, tabletten, cachets.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Den Toom van
Defensie heeft een onafhankelijk bureau
opdracht gegeven een studie te maken
over de artillerie-inrichtingen aan de
Hembrug. Pas dan is het hem mogelijk
een uitspraak te doen over het al dan
niet voortbestaan van dit staatsbedrijf.
Wel wees de minister gistermiddag de
Tweede Kamer op de positie van de ruim
1600 werknemers bij het bedrijf. Daarom
moeten volgens hem de consequenties
van het eventueel sluiten van het bedrijf
ernstig overdacht worden.
De minister van Defensie ging hier
mee in op de opmerkingen, die het libe
rale Tweede-Kamerlid Koudijs vorige
week bij de begrotingsbehandeling van
Defensie reeds gemaakt had. Ook deze
had aangedrongen op een studie van het
mdgelij k voortbestaan van de artillerie-
inrichtingen. De heer Koudijs had daar
bij opgemerkt dat zelfstandige binnen-
en buitenlandse fabrieken waarschijnlijk
goedkoper munitie zouden kunnen leve
ren dan het staatsbedrijf.
Minister Den Toom zette hierachter
gistermiddag een groot vraagteken, maar
ook hij wil de resultaten afwachten van
de studie waarvoor hij enige tijd geleden
reeds opdracht heeft gegeven.
AMSTERDAM (ANP) Het Amster
damse gerechtshof acht de 45-jarige
monteur Gerhard Schutte uit de hoofd
stad schuldig aan het dertien jaar ge
leden medeplegen van doodslag op de
56-jarige Amsterdamse caféhoudster
Betje Schevenhoven. Het hof veroor
deelde hem vanochtend tot vijftien jaar
gevangenis met aftrek van het voorar
rest. Zijn mededader, de 53-jarige gar
derobier Friedrich W. van H. uit Am
sterdam, werd eveneens voor het mede-
plegen van doodslag, vijf jaar met af
trek opgelegd. Het lijk van de caf-houd-
ster, dat in de Bloemendaalse duinen
zou zijn begraven, werd nimmer gevon-
De procureur-generaal had tegen
Schutte wegens moord twintig jaar met
aftrek geëist en tegen Van H. wegens
het medeplegen daarvan adht jaar met
aftrek. De rechtbank had in eerste in
stantie Schutte wegens doodslag veroor
deeld tot elf jaar met aftrek en Van H.
terzake van medeplichtigheid daaraan
tot vijf jaar met aftrek. Beide mannen
waren na aanvankelijk een volledige be
kentenis voor de politie en de rechter
commissaris te hebben afgelegd, op hun
verklaringen teruggekomen en hadden
ontkent iets met de verdwijning van de
cafélhoudster te maken te hebben ge
had. De monteur ontsnapte in de nacht
van 3 op 4 oktober jj. op spectaculaire
wijze uit het huis van bewaring aan het
Kleine Gartmanplantsoen in Amsterdam
en werd tien dagen later weer gegre-
SAO PAULO (AFP) Een reeds lang
gezochte Braziliaanse guerrillaleider, de
58yjarige Carlos Marighela is gister
avond in Sao Paulo in een vuurgevecht
met de politie gedood. Hij werd be
schouwd als degene die de recente ont
voering van de Amerikaanse ambas
sadeur Burke Elbrick had georganiseerd
Behalve Marighela werden drie van zijn
medestanders, onder wie een vrouw,
neergeschoten. Een politieman kwam om
het leven en een officier van de veilig
heidsdienst werd gewond.
Marighela, afkomstig uit Bahia, had
1969 uitgeroepen als „jaar van de guer
rilla op het platteland". Hij is lid ge
weest van het Braziliaanse parlement
en heeft deel uitgemaakt van het cen
trale comité en het secretariaat van de
communistische partij. In 1967 werd hij
uit deze partij gezet, omdat hij had
deelgenomen aan de conferentie van de
organisatie voor Latijns-Amerikaanse so
lidariteit in Havanna. Hij richtte toen
de maoïstisch getinte Brazilaanse re
volutionaire partij op. De autoriteiten be
schuldigden hem van terroristische ac
tiviteiten en van bankovervallen, die
hij zou plegen om zijn acties tegen de
regering te bekostigen.
(ADVERTENTIE)
SCHERPENZEEL (ANP) De
jarige B. N.. die op 14 oktober uit de
prof. Pompeklinick in Nijmegen ontsnap
te, is door de rijkspolitie in Scherpen-
zeel gearresteerd. N. Heeft bekend sinds
zijn ontsnapping 22 diefstallen te hebben
gepleegd in o.a. Breda. Maastricht, Nij
megen, Veenendaal, Barneveld, Scher-
penzeel. Achterveld en Amersfoort.
De totale buit van deze inbraken be
draagt vele duizenden guldens, waarvan
echter niets meer hij hem werd aan
getroffen. N. was ter beschikking gesteld
de regering. Hij werd in Scherpen-
zeel betrapt, toen hij zich 's nachts ver
dacht ophield bii een'winkel. Enkele da
gen vóór zijn arrestatie had N. in Scher-
penzeel met meer succes vier inbraken
gepleegd.
WASHINGTON (Reuter) Een stra
lende president Nixon wees dinsdag in
het Witte Huis op de stapels telegram
men met bijvalsbetuigingen, die hü na
zün Vienamtoespraak had ontvangen en
die volgens hem afkomstig waren van de
„zwügende meerderheid", tot wie hü zich
speciaal had gericht. Maar uit het congres
en de diverse anti-oorlogsbewegingen
klonk veel kritiek op.
Senator Fulbright vond dat uit de toe
spraak „een zeer lage dunk over de in
telligentie van het Amerikaanse volk"
bleek. Het was volgens hem duidelijk dat
Nixon „Johnsons oorlog", had overgeno
men. Ook de democratische-fractieleider
in de senaat, Mike Mansfield, was teleur
gesteld. Senator Kennedy zag „weinig
hoop, dat de Vietnamese last in de nabije
toekomst van de schouders van de V.S.
wordt afgewenteld".
Sommige politieke zegslieden vinden het
niet duidelijk of de bijvalsbetuigingen een
spontane reactie vormden op Nixons rede
of hoofdzakelijk afkomstig waren van
trouwe republikeinse partijleden die door
hun bestuur waren geactiveerd. Enkele
voor de president zijn toespraak
hield had het partijbestuur in zün weke
lijkse mededelingenblad de republikei-
opgeroepen „naar hem te luisteren en
Rapport aan minister
(Van
correspondent)
Uit protest tegen de nota van de minister van Onderwijs werden gisteren door de studenten van de universiteit van
Amsterdam geen colleges gevolgd. Wel woonden tweeduizend studenten in de aula van de universiteit een algemene
vergadering van de algemene studentenvereniging bij.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Den Toom van Defensie is
ernstig bezorgd over de sterke daling van de defensie
uitgaven. Hü acht het niet uitgesloten dat het defen
sie-apparaat als gevolg hiervan wat hü noemt nog
verder uitgehold wordt, tenzü in de nieuwe kabinets
periode duidelüke afspraken gemaakt worden. Hü zei
dit gisteren in de Tweede Kamer bü de voortgezette
behandeling van zün begroting, nadat vorige week
verschillende Kamerleden gewezen hadden op moge-
lüke bezuinigingen binnen het apparaat.
De minister liet gistermiddag uitkomen, dat de hui
dige grens weliswaar omgebogen kan worden. Maar
dan wel ten koste van de door ons land aangegane
verplichtingen. Herziening van deze verplichtingen zal
dan onherroepelijk aan de orde moeten komen. Een
studie over de defensie-inspanning op langere termijn
is daarom wel geboden. De kwestie speelt volgens de
minister ook in andere kleine en middelgrote landen,
die lid van de NAVO zijn.
In dit verband wees hü ook op de gevaren die ver
bonden zijn aan het terugbrengen van de zes parate
brigades tot vier, zoals de socialist Wierde vorige
week betoogd had. Zeker nu Canada een deel van
zijn troepen uit Europa terugtrekt is dit volgens hem
onmogelijk. Dezelfde bezwaren gelden ook voor de
opvattingen van de KVP'er Jansen, die drie brigades
volledig paraat wil houden, drie of twee brigades
semi-paraat en de rest van het legerkorps mobilisabel.
Staatssecretaris Haex van de Landmacht wees er
's avonds op dat dit niet kan zolang Nederland de
hem toebedeelde taak binnen de NAVO goed wil ver
vullen.
KRUISERS
Minister Den Toom ontraadde de Kamer ook ernstig
de motde-Wierde -over het onmiddellijk uit de vaart
nemen van de twee kruisers bij de marine, het samen
voegen van de luchtmacht en de marine-ludhtvaart-
dlenst (MLD) en het ontnemen van de nucleaire taak
aan een aantal luchtmachtsquadrons.
„De kruisers hebben nog steeds een uiterst belangrijke
laak in de NAVO, tussen de luchtmacht en de MLD
bestaat al lang een logistieke samenwerking en het
ontnemen aan de luchtmacht van de door de NAVO
toebedeelde nucleaire taak is een allerminst goede
zaak", aldus de minister.
KRIJGSTUCHT
De minister achtte het reglement op de krijgstucht
ook verouderd, al is het alleen al de taal, zoals hij zei.
Maar herziening eist wel tijd. Men is veel meer ge
baat met een goed nieuw reglement dan met een snel
rapport over de noodzakelijke verbeteringen. De
commissie-Lagerwerf, die hierover en over het ge
heel van het tuchtrecht moet adviseren, zal In ieder
geval wel op 1 juli 1970 gereed zijn, zo verzekerde
de minister de KVP'er Maenen.
D '66 vond het onaanvaardbaar, dat bij een aanval
met conventionele wapens door de Russen de NAVO,
teneinde de Russen tot onderhandelen te dwingen, zal
kunnen antwoorden met zogenaamde tactische atoom
wapens. Deze verandering acht D '66 te gevaarlijk.
D '66 heeft tegen deze volgens haar veranderde stra
tegische opvattingen een motie ingediend.
AMSTERDAM De 24-jarige Tsjech
Axel Bezdek beweert er getuige van te
zün geweest, toen hü door de politie
wegens travestie was aangehouden, hoe
op het Amsterdamse hoofdbureau van
politie twee Italianen zün mishandeld.
Hü heeft een rapport van het gebeurde
gemaakt, dat hü naar de minister van
Justitie zal sturen.
Op woensdag 29 oktober, aldus het
rapport, stond een van de twee Italianen
in het dagverblijf voor vreemdelingen
met zijn handen door het traliehek ge
leund Er kwamen drie agenten binnen,
die schreeuwden: „jij wilt uitbreken".
Zij zouden hem hebben overgeleverd aan
vier andere agenten op de gang, waarna
ze hem met zijn zevenen zouden hebben
gestompt, geschopt en geslagen waar ze
hem maar konden raken. Hel kermen
van de Italiaan was verschrikkelijk om
aan te horen, aldus het rapport. Vervol
gens zou de Italiaan de trap af naar de
kelder zün gesleept. Er volgde gillen en
schreeuwen, dat 20 minuten duurde en
dat er geen twijfel aan deed bestaan,
wat er beneden gebeurde De tweede
Italiaan zou later op dezelfde manier
mishandeld zijn.
De politie ontkent de mishandeling.
Volgens een woordvoerder is de toedracht
als volgt geweest. Een agent is het dag
verblijf binnen gegaan om iets met de
bagage van een der Italianen te regelen
De man was erg aggressief. Toen hij met
een stoel begon te slaan, riep de agent
assistentie in van zijn collega's. Daarbij
is niet geslagen of gestompt.
hem vervolgens te schrijven of een tele
gram te sturen".
Bulderend gelach klonk op in een Ame
rikaans legerkamp bij de Zuidvietnamese
stad Ban Me Thoeot, toen de militairen
president Nixon over de radio hoorden
zeggen dat de resultaten van het Viet-
namisatieproces zichtbaar begonnen te
worden. Eerste luitenant James Scrivner
uit Denver gaf als commentaar: „Wat
Nixon zei over de rol van het Zuidviet
namese leger klinkt hier humoristisch
maar als we niet meer op hen (de Zuid-
vienamese troepen) kunnen hopen, zijn
wij de sigaar". Het afgelopen weekeinde
moesten in dit gebied Amerikaanse ka
nonniers samen met ongeregelde Zuid
vietnamese eenheden drie artillerieposten
prijsgeven.
Volgens de Amerikaanse omroep
organisatie CBS worden de Amerikaanse
opperbevelhebber in Vietnam, generaal
Creighton Abrams, en de hoofdonder-
handelaar in Parijs, Henry Cabot Lodge,
mogelijk spoedig vervangen. Als een
van die mogelijke redenen voor Abrams
eventueel vertrek wodrt genoemd, dat de
commandant in Vietnam niet te spreken
is over de inkrimpingen van de Ameri
kaanse troepenmacht in Vietnam.
Niemand die zegt
dat zij dapper zijn"
WASHINGTON (AP). Grace Halsell
is een slanke blanke vrouw die haar huid
door het slikken van bepaalde pillen
zwart maakte en een baan in het Witte
Huis opgaf om als negerin zes maanden
in Harlom en Mississippi te leven. Nu.
terwül de zwarte kleur van haar lichaam
is geweken, maar met meer rimpels rond
haar ogen, overdenkt ze haar ervaringen
cn is diep geschokt.
In een interview zei ze: „Ik leefde zes
maanden als negerin, en al myn vrien
den zeggen, oh wat ben je dapper ge
weest, maar niemand vertelt de zwarte
vrouwen die er steeds mee moeten leven,
dat ze dapper zijn".
In het boek „Soul Sister", beschrijft ze
haar motieven en ervaringen.
Ze vertelt, dat een blanke internist in
een ziekenhuis in Harlem weigerde haar
gezwollen en verbrande voet te behan
delen, zeggende: „Mensen zoals jullie
moeten vaker baden", dat ze gearres
teerd werd wegens „ordeverstoring" toen
ze in Indianola, Mississippi, bij een bus
station vroeg te mogen telefoneren. Ze
was namelijk overgestoken van de niet
meer als zodanig aangegeven, maar nog
steeds bestaande negei'afdeling naar de
blanke afdeling.
Een blanke bankbediende in een stad
in Mississippi kwam thruis van zijn werk
toen zijn vrouw er niet was en hij kon
zijn handen niet afhouden van Grace
Halsell die als huishoudelijke hulp voor
drie dollar per dag bij hem werkte.
De schrijfster zegt: „De blanke man
is altijd te vinden voor integratie in de
avonduren. Hij vindt zwart lelijk en
slecht, maar wordt toch aangetrokken
door de veilaoden vrucht".
Haar terugkeer naar Washington en de
blanke wereld was, zo schrijft ze, trau
matisch. Ze barstte in tranen uit toen ze
op het dikke tapyt van haar flat stapte.
Twee maanden lang zonderde ze zich
af om haar ervaringen neer te schrijven,
terwül haar zwarte kleur verbleekte.
In het interview zei ze: „Ik beweer
niet dat ik nu een deskundige ben ge
worden in rassenkwesties. Ik heb alleen
geschreven wat me is overkomen".
(ADVERTENTIE)
(Bij uwslijter/wijnf
In gevangenisziekenhuis:
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Van Van 47 van de 141
patiënten in het centraal ziekenhuis van
het gevangeniswezen is bekend dat zü
tüdens een detentie zichzelf min of meer
(ADVERTENTIE)
ernstige schade hebben toegebracht door
snüverwondingen, innemen van slaap
middelen, operatiewonden opentrekken,
met het hoofd tegen de muur slaan,
pyjama of matras in brand steken e.d.
Eén patiënt heeft zelfs stro in de keel
holte gestoken en dit in brand gestoken.
Dit is gebleken uit een onderzoek dat
is ingesteld door het centraal ziekenhuis
van het gevangeniswezen, waarvan de
resultaten zün gepubliceerd in het
„Maandblad voor berechting en reclae-
Eveneens bleek uit het onderzoek dat
ongeveer een kwart van de patiënten al
direct by de arrestatie op het politie
bureau heelt geslikt, vijftig tot zestig
procent in het huis van bewaring en on
geveer' een kwart alleen in de gevangenis
of het asiel.
Met uitzondering van één patiënt („Ik
stond voor de keuze de dokter kelen of
slikken") is bij geen van de patiënten in
het gevangenisziekenhuis een scheiding
tussen gevoelswereld en gedachtenwereld
vastgesteld. Van de 141 patiënten kregen
er 65 in de loop van hun justitiële con
tacten „ter beschikking van de regering
(tbr)" opgelegd. Dat vinden de onderzoe
kers opvallend hoog.
GEEN ONGELUKJE
Het doorslikken van vreemde voor
werpen, zonder dat er sprake is van een
„ongelukje" komt vrijwel uitsluitend bü
gedetineerden voor. De gevangenissitua
tie wordt beter „geslikt" dan de voor
arrestsituatie. Een uitvoerige behandeling
in het ziekenhuis is niet mogelijk, om
dat de patiënten er maar tijdelijk ver
blijven. Ze worden er „vriendelijk en
vrij" verpleegd, maar een aantal slikte
prompt weer, toen ze hoorden dat ze
weef terugmoesten naar het gesticht van
herkomst.
Soms is men genoodzaakt patiënten,
die iets geslikt hebben, te opereren.
„Iemand met twee klerenhaken of een
half tafelmes in de buik is moeilijk te
reclasseren, dus op verantwoorde wijze
terug te plaatsen in de maatschappij", zo
meent dr. Vermeyden.
