60 jaar jong
EcicbcHe
fn
C. Paardekooper.
Credief
De Bazar
„DE KRANT,
DAAR GAAT HIJ MEE
DE KIST IN..."
Op 1 oktober 1909 wordt de geboorte gevierd
van het dagblad De Leidsche Courant. De ba
rensweeën van een tot dan toe tweemaal per
week verschijnende periodiek zijn voorbij, maar
de bevalling is niet zonder moeite verlopen.
„Vanaf heden", bericht de redactie, 1 October
kunnen onze Katholieken de vrucht van veel
moeizamen arbeid beginnen te plukken: heden
verschijnt het eerste van het Katholieke dagblad
De Leidsche Courant".
Dn Leidsche Courant van 1909: een groenige kartonnen
band houdt de pagina's bijeen. Vergeelde bladen, strak
van ouderdom die onder lichte druk gemakelij k
scheuren. Stoffige pagina's, die nog goed leesbare
geschiedenls-„stof" bevatten; geen foto's, geen Inter
views weliswaar, maar wel „Gemengd Nieuws", be
richten veelal overgenomen uit andere la-anten; stads
nieuws, ellenlange rechtbankverslagen en steeds weer
een ontmoeting met „De Erfgenamen van Judas," eeD
feuilleton dat dagelijks één derde pagina beslaat.
De Leidsche Courant Is al bij zijn geboorte een „meneer"
geworden. Een meneer die op die eerste oktober al
zijn overtuigingskracht aanwendt om de katholieken
in Leiden en omstreken op hun plicht te wijzen, (een
plicht die bestaat uit het nemen van een abon
nement). Dat doet hij dan door z\jn aanwezig
heid ln een hoofdartikel noodzakelijk te verklaren:
„Behoeft het wel betoog, dat in een streek met groote
Katholieke bevolking een voor die streek aangewezen
Katholiek dagblad niet slechts reden en recht, maar
noodzakelijkheid van bestaan heeft?" Zo noodzakelijk.
„En het is genoegzaam bekend dat onze Paus Z.H.
Pius X als patriarch van Venetië, de verklaring heelt
afgelegd zijn Bisschopsring, zijn borstkruis, ja zelfs
zijn kardinaalskleding te willen prijsgeven als het zijn
moest, om de Katholieke pers geldelijk te helpen."
Een ijzersterk argument dat nodig was omdat tweeën
halve cent per los nummer, negen cent per week of
1.10 per kwartaal in die dagen een hele uitgave was.
(„Voor tweeënhalve cent kocht je," vertelt een
tachtigjarige, „heel wat aardappels of een zwembroek,
of een fles bier.").
De katholieke pers was verzekerd van een krachtige
rugdekking van de kerkelijke overheid. Volkomen ver
klaarbaar in die dagen, want de katholieke mening-
zwart-oja-wit werd ais een machtig middel beschouwd
bij de hoognodige emancipatie van het katholieke
volksdeel. En die werd bepaald niet gediend door de
liberale, zich neutraal noemende pers.
Kapelaan J. Ruyter zei het op een vergadering zo:
„De neutrale pers is ook een pest vool- het volk, de
neutraliteit behoort thuis in het museum voor oud
heden." En: „Neutrale couranten zijn de pest ln
Katholieke huisgezinnen. Zij moeten er uit gewerkt
worden en daar tegenover moet zooveel mogelijk de
Katholieke pers worden verspreidVolksontwik
keling is noodig op godsdienstig gebied om het geloof
te bewaren."
Nam men De Leidsche Courant dan was men wel
gratis verzekerd tegen ongevallen; met uitkeringen
van lOCO.- bij blijvende Invaliditeit, 600.- in geval
van overlijden, 300.- bij verlies van één hand of voet,
150.- bij totaal gezichtsverlies van één oog en 100.-
bij verlies van één duim, 60.- bij verlies van één
wijsvinger, 50.- bij verlies van elke andere vinger.
Dan werd hij op de hoogte gehouden van de ge
beurtenissen in en buiten den lande. Dagelijks. En hij
werd, per advertentie, gewaarschuwd tegen zeden-
Aan de wieg van de Leidsche Courant stonden alleen
de oprichters en een paar redacteuren; een geboorte
enkele maanden daarvoor had meer belangstelling
verwekt. Vertegenwoordigers van de wereldpers ston
den vele uren nagelbijtend te wachten op de komst
van een koningskind. Dét gebeuren had al maanden
tevoren haar schaduw vooruit geworpen. Reeds in
januari worden de lezers van de Leidsche Courant
aangespoord te bidden voor het voorspoedig verlopen
van de bevalling;. Maanden vooraf worden vele activi
teiten ontplooid om de koninklijke telg geschenken
aan te bieden. Velen wagen zich aan voorspellingen
„De Haagsche briefschrijver van de Tijd" schrijft op
34 april dat het een prinsesje zal worden, omdat drie
dames, levend in de naaste omgeving van de Ko
ningen, op hetzelfde tijdstip „het heuglijk gebeuren
verbeidden." En „Aan twee viel dit geluk dezer dagen
al ten deel. In belde gevallen waren het meisjes. Ook
aan H.M. de Koningin zal dus wel, zoo voorspellen
auguren, een prinsesje worden geboren".
Een klok neemt heel Breda bij de neus. Ze bleef maar
doorslaan en daar geschreven was dat de blijde
gebeurtenis door klokgelui aangekondigd zou worden
„meende ieder dat het afgebeden vorstenkind geboren
was." „Werklui vertikten het om aan het werk te
gaan, 't wier nou feest." Er was echter gewoon iets
misgegaan met de ingewanden van de klok.
Op 30 april is het dan zover. De volgende dag meldt
de Leidsche Courant: „Eindelijk dan na dagen en
weken van spanning is gisteren de vreugdevolle tijding
vernomen: de Koningin heeft aan een dochter het
leven geschonken." De privé-secretaris van de Konin
gin, Jhr. Van Geen. heeft de journalisten, die soms
50 uren waakten („Toch waren ze er nog, allen klaar
wakkeral die tijd op de hoogte gehouden. De
wakkere correspondent brengt de sfeer waarin de
nacht ls doorgebracht dan dichterlijk onder woorden.
f.
w
SINOBL 04, LBIOEIV.
T.kltw «M. - rWM» 4.
EN DAQ. UTTOEZOKDEKD MN- CN FEESTDAG) N.
tvdnagt rw» UMm 9 ml per wtrfc, I IO (-<i
nu T
I opp'.o! IC
oiiUtti'kn Omtk-Mta t.wuk, a»..i
bmi*n CruutM* Kv'b t,ja K<ti>
j OeCti hji twatimreo «ju. jiïo buih.ii
I Je Ke«* gclwtra» ttt o|igvvo<0
j fko o«» tfijmuttn »t»M tirf
toefl ClKit»»» xin Kol
<v>. hmM pryvtva, dtt nf Cbmte»
J pta*t»«vag«r «v «o b«l <«br
n 1-9 Mgxto aiN «Un nplmllmi
.(««togen ran 1-5 npl« 9ft e»e rrgrf imr tent, «rt pafe
k) contract Mm.,..',:.: k-tdtng. Otwfe Ultm
toirvkfting,», k...» «n veiftmr, tn,>p
l-> rrgvto 25 h.Utr firn» «rH,
3 50 «et. kiNi* rvgrl mtet 10 tvnL
Uil Stad en Omgev ing, j
''Mc# i» I y, .1", j IM« (Mg it] «wkilh <ms rolt Mce-
tv. ,J„ t luktal" met vel* nog btotXtMrv
An .-o ».n hel Ufulv U|« rv<p i«| oorzaak, All Mj
Znp.tcf 1Kb t IktiM *f)i itwliift "ft ooó.tlgc bedd«ip
cn?i!!l- f'1»' 6* wal gevoelt t
Jx..* omk.n»,. I» ,k K togen <t«f vele eHemle, i«C
aufki. k uOwMibi 'evth.re.. (V ruim Wl| verhouwen hel ft Ml
inlirwgr».
unR .uap om Brokken toJotWiXurt
uil op «ene wljte, iNf cm dufctellfti
l.liinSCHE SPAARBANK
o «oplvmlwr
bih(m«nr»k«mng, ivoo 1
&Moam«ugrf<iaimi] J
5E3U.
jigvioM* i-rrtk» sado
r-k> r.uml ./IH0MT3H
ihmil i ikggtr*. iino
„Het was 3 uur geworden. Het wordt 4 uur, 5 uur. De
druilende ochtend komt weer door de kieren der
gordijnen heen. De internationale pers verkeert tn
desolaten staat op het einde van haar krachten.
Maisla pauvre Reine. („Arme Koningin"). „Een
onbeschrijfelijk gevoel van medelijden, de indruk van
den historischen nacht. Zoals we ons voelen is het
moeilijk te beschrijven. Half zeven. De heer Van Geen
komt binnen: Ik raad de heeren voor hel laatst nog
wat te blijven. De doktoren zijn tevreden. O, eindeloos
heid van angstig waken. Zeven uur, de huishouding
in het paleis is stipt weer begonnendaar komen
stappen, sneller en sneller. De heer Van Geen zich
moeilijk meester: Messieurs j'ai l'honneur... hij stokt
even... de vous communiquer, qu'une Princesse est
neé! Even een doodelijke stilte. Ontroerd drukken wij
den secretaris de hand, om het historische nieuws voort
te jagen over de wereld."
Acht maanden later zorgde het Belgische koningshuis
voor wereldnieuws. Het was niet minder schokkend:
de Belgische koning Leopold II overleed na een kort
stondige ziekte aan de ingewanden. Hoewel er juist
verbetering was gekomen in zijn toestand^ liet hij in
de nacht van 16 op 17 december het leven. Wekenlang
blijft zijn dood voorpaginanieuws van de Leidsche
Courant. Er wordt uitvoerig over bericht; zelfs de toe
stand van het lijk na zes dagen wordt tot in de details
beschreven. Maar ook in 1909 geldt: de Koning is dood,
leve de Koning. Albrecht I volgt Leopold II op. Ook
een katholiek. Vandaar de aandacht die ook deze ge
beurtenis ln de redactionele kolommen krijgt.
De tegenstelling clericaal-anti clericaal drijft ln 1909
naar het scherp van de snede. Onder de zweepslagen
van de liberalen die (Tideman) steeds weer de „lintjes-
handel" van Kuyper oprakelen (Kuyper zou. toen hij
nog minister was, een gefortuneerd persoon een ridder
orde toegekend hebben in ruil voor een som geldzetten
de Kiesverenigingen van de drie Christelijke groepe
ringen zich gezamenlijk schrap. Voor de Leidse Raad-
verkiezingen in januari en voor de kamerverkie
zingen, ln juni. De katholieken hebben een belangrijke
eerste stap gedaan door geen kandidaat te stelien voor
de raadsverkiezingen. De verklaring: ,,'t is thans de
eerste maal, dat de ChristeHjk-Historische Kiesvereeni-
glng met ons ten strijde optrekt. Hadden wij nu geëischt
dat zrj reeds deze eerste keer een katholieken candidaat
zou candideeren en openlijk steunen, dan zou daardoor
aan de dwarsboomende elementen onder de Christelijk-
Historischen, die vroeger steeds den boel in de war
stuurden, een wapen in de handen worden gegeven
tegen de nieuwe Kiesvereeniging. Het was in ons wel
begrepen eigenbelang dit thans te voorkomen: 't is ook
ons belang, dat die nieuwe Kiesvereeniging eerst nog
wat sterker wordt. En daarom besloot onze Kiesver
eeniging uit eigen beweging, om ditmaal geen Katho
lieken candidaat te stellen."
Daarom werden de abonnees gemaand de Christelijk-
Historischen of Anti-Revolutionairen kandidaat („die
verre te verkiezen is boven zijn aartsconservatieven
tegenstander en vinnige anti-clericaal.") te stemmen.
Dat gaat dan op de bekende wijze: Er is maar één
manier om het stembiljet juist en katholiek verant
woord in te vullen. Of ie nu belasting-, woning-, spaar-
of loonkiezer (zoals bij de kieswet van Houten in 1895
was bepaald) bent, en je hebt een kiesexamen met
goed gevolg afgelegd (kieswet van Houten): zet het
kruisje achter de kandidaat van rechts. „Waaneer gij
allen gaat stemmen op onze candidaten, is ons de over
winning zeker en Is het gevaar van een vrijzinnig
democratischen wethouder afgewend."
Zowel de raads- als de kamerverkiezingen leveren
succes op voor de coalitie. In Leiden worden beide
kandidaten gekozen, in de kamer, om het behoud van
het ministerie Heemskerck jr. is de coalitie de enige
groepering die zetels wint. Rechts krijgt in totaal 55
zetels, de linkse groeperingen (Vrij-liberalen. Unie
liberalen en Vrijzinnig Democraten tezamen 10). De
Leidsche Courant schrijft „Victorie". Maar bij de
volgende raadsverkiezingen in juli, verandert de juich
stemming in „algemeen reden tot tevredenheid". De
Sociaal Democraten, onder leiding van Troelstra, zijn
in opmars. Door de steun van de arbeiders, die betere
sociale voorzieningen eisen. Want armoede is er in die
jaren. Vooral ln Leiden, waar de textielarbeiders voor
een hongerloontje dagen maken van 12 uur en langer,
waar ze in krotten opgeborgen worden, omdat de wet
geving nog mank gaat op het punt van de sociale
voorzieningen. Leiden zit nog met de nalatenschap
Waardgracht).
De smaak van de armoede wordt verdrongen door
drank. Ook drank is echter duur en daarom wordt naar
allerlei surrogaten gezocht. De advertentie voor Coza-
poeder dat, ingegeven met likeur, bier, wijn, of absint
de drankzucht weg kan nemen, keren veelvuldig terug.
En vaak zijn het ook de gemengde berichten die daar
van getuigen:
„In de vestibule van de pastorie aan de Nieuwehaven
te Rotterdam is in spiritus gestikt gevonden eene vrouw
die reeds herhaalde malen wegens drankmisbruik met
de politie ln aanraking was geweest."
Terwijl mensen om hun armoede te vergeten absint en
spiritus drinken worden in welgestelde families de
ratten gevangen met brood en jenever:
„Iemand in Rotterdam, die in zijn kelder een rat had
maar geen kans zag het dier in de val te krijgen, zette
's avonds een bord neer, waarop een flinke portie brood
geweekt in jenever, 's Morgens was het brood verr
dwenen en vond h(j de rat in diepen slaap. Er werd
terstond eezorgd dat het beest niet meer ontwaakte."
Hoeveel arbeiders zouden in die tijd niet hebben willen
ruilen? De armoede en drankzucht leiden tot baldadig
heid en zedeloosheid. De baldadigheid richt zich meer
malen op studenten, de zonen van welgestelden, op wie
het Leidse volk het nou niet zo erg begrepen had. In
het studentenblad „Minerva" uit ene Fokker zijn erger
nis over de „ergerlijke brutaliteit van het Leidsche
volk tegenover de studenten". „Nu onlangs weer, bij
de inauguratie der nieuwe leden van het Studenten
corps, toen de studenten naar de schouwburg gingen.
De studenten konden zich nauwelijks door de menigte
dringen, door het grauw dat zijn ingeboren lust tot
kwaad doen en baldadigheid volkomen vrijgaf." De
studenten, schrijft Fokker, werden van achter in de
nek gespuwd en sommigen werden gemolesteerd. Dat
alles gebeurde zonder dat er politie kwam opdagen,
ook niet nadat 'om hulp getelefoneerd was. Fokker zegt
echter te vertrouwen dat de burgemeester als hoofd
van de politie, daarop de volgende keer zal letten
„aannemende dat hij tegen geweld, en vechtpartijen is.
Wij willen niet naar wapens grijpen om ons te verde
digen." De zedeloosheid wordt bevochten o.a. in een
advertentiecampagne (Katholieken koopt niet, enz.),
de drankzucht in verhaaltjes met een moraal. Maar het
kwaad vreet door.
..In de Geldersche gemeente A... is de burgemeester
door één zijner veldwachters bekeurd wegens openbare
dronkenschap. Bfl die gelegenheid is de bekeurende
veldwachter door den bekeurden burgemeester belee-
digd, tegen wien deswegen eene instructie is geopend.
In dezelfde gemeente is een veldwachter geschorst,
verdacht van oneerbare handelingen." De courant ver
meldt niet of de burgemeester daarvoor gevangenis
straf heeft gekregen. Als dat wel gebeurd is, had hij
alle kans er weer snel uit te komen.
„Deze week moest uit de gevangenis te Haarlem Iemand
ontslagen worden, wiens straftijd verstreken was. Men
heeft toen een verkeerde losgelaten, die natuurlijk van
de gelegenheid profiteerde en nog zoek is."
De Leidsche Courant van 1909: Onder het stof rijzen
de gebeurtenissen op, mijlpalen in de geschiedenis. De
eerste tocht over het kanaal met een vliegtuig. Of, hou
ja, een vliegtuig. De zelf geconstrueerde „aeroplane"
van de Fransman Blériot valt van wrakkigheid bijna
uit elkaar als hij na zijn geslaagde Kanaalpoging in
Parijs landt. En de inwoners van het Engelse Dover,
die op die 25e juli het toestel zien dalen, „maken ver
schrikt over het uit de lucht gevallen monster zich uit
de voeten." Precies 22 minuten had Blériot nodig
gehad. Hij won er de eerste prijs voor de snelste over
tocht mee: twaalfduizend gulden, uitgeloofd door het
Engels dagblad de Daily Mail.
Minder fortuinlijk was een andere pionier. De vlieg-
mensch Péquet. die in Hamburg ongeveer zes minuten
op dertig meter hoogte vloog, toen zfln toestel vlam
vatte. „Maar Péquet verloor geen ogenblik zijn tegen
woordigheid van geest. Hij bracht de motor tot stil
stand en het toestel zweefde langzaam omlaag, Toen
de vlam dicht bij hem kwam, sprong Péquet van onge
veer 5 M. hoogte omlaag. Van alle zijden schoot men
toe om te helpen. Péquet liep nog ongeveer 10 M., toen
viel hij neer. Enige landlieden snelden toe en droegen
hem weg." Péquet was ongedeerd gebleven.
Nog in de periode van vliegexperimenten worden de
eerste vernietigingsmiddelen al uit gevonden. Door
een Oostenrijker, de heer Bertud die een torpedo uit
vindt. „die naar men zegt een luchtschip op 100 M.
hoogte kan treffen en vernietigen."
De vooruitgang komt met rasse schreden. Tn dezelfde
maand (november) haalt het Amerikaanse slagschio
North Dakota een snelheid van bijna 22 knopen per uur.
Een wereldrecord, nodig om met hoge snelheid de
eilanden voorbij te varen, waar nog mensen en hout.,,
veel hout op het menu der bewoners staat.
,,De inlanders van een der AdmiraliteitBeilanden heb
ben een voorbijvarend schip met 3 Engelschen en 3
Chinezen opgegeten op een Engelschman na. die het
verschrikkelijke feit aan de Amerikaanse vloot te
Manilla is komen berichten."
De Leidsche Courant van 1909: De abonnees hoeven er
niet zenuwachtig van te worden. De redacteuren soms
wel. Tn de beginperiode moet de redactie zich veel
vuldig verontschuldigen voor de kwaliteit van de cou
rant. En doet dat ook.
De Leidsche Courant van 1909. de laatste pa
gina scheurt als ik hem omsla.
De „Erfgenamen van Judas" wandelen het nieuwe
jaar in. De Leidsche Courant verschijnt dan
precies drie maanden. En heeft dat al zestig
jaar volgehouden.
De Leidsche Courant van 1909:
Een meneer om U tegen te zeggen.
Verbindende teksten
PAUL DE TOMBE
EGBERT VAN KEULEN
AANGEBODEN DOOR
P.vanderMeerCz.
N00RDWIJK:
Een groote schelf goed ge
wonnen Erwtenstroo, pl. ra.
"1 R.R. Lange roode Wor
telen, pl. m. 700 R.R. Voer-
bieten, 1000 botten Roggen-
stroo.
Katholieken, I85( 1 October
koopt niet ln winkels, waar aede-
kWeisende artikelen uitgestald en
voorbanden xijn. t
Koopt aan stations-boekenkasten
of kiosken alleen die lectuur,
welke zeker geen gevaar oplevert
Gevraagde betrekkingen
van 1—5 regels 25 cent
Heden Reclame Koopjes.
Granieten diepe en platte borden 5V» cent, Kinderborden 3 cent
Fijn gebloemde Koppen en Schotels lOcent Witporcelelnen Thee
potten 18 cent Complete gekleurde Serviezen f 1.65.
Spotprijzen voor moderne Oas- en Petroleumlampen Schuivende
Petroleum Lampen vanaf f 2.—.
Pracht Oaslampen met gewichten voor f 6.50.
Vulkachels, Kookkachels, Fornuizen, Tegelplaten, Kolenbakken enz
voor spotprijzen.
Kolenschoppen 01/, cent. (106)
.Beleefd aanbevelend,
P. J. DUIJVERMAN,
Nog een partij blauwe wollen Truien voor 75 cent
GERARDIS W. CASTELEIN
CAROLINA H. SCHIPPER
den dag hunner 55-jarige Echt-
vereeniging.
Uit aller naam,
(61) J. CASTELEIN.
October
TE KOOPi
Een goed ooderhoodea YaL
kachel met nikkelen randen.
Te bevragen bD
AA
(110)
WINTERPROVISIE.
In lossing prima kwaliteit Paarspetten.
Eigenheimers en Bravo's alsook mooie
Drielingen voor f2.—
per H.L., alle zeer geschikt voor Winter
provisie. (474)
Monsters te bekomen bij:
DIRKSE, Mare 45.
Telef. Interc. 419.
,J)E BAZAR",
Voorhout.
Café Restaurant „Boerhave"
ANNEX SLIJTERIJ
Uitspanning. Stalling.
Zaal voor Portijon.
Kamers disponibel met volledig
Pension in de onmiddellijke na
bijheid van het station H. IJ.S.M.
Aanbevelend, ('-'6)
Zandspr lts,
uit de M00D- en BAIKETBAIEEIU
KERKSTRAAT 7, NOOKDVIJK -BINNEN.
Dagelijks 'versche St. N1CO-
LAAS. Speciaal FIIN ZOETE-
MELKSCHE-WITTEBROOD.
Zlojende Manntn-Kanarièi
vanaf f 2,50.
Prachtig# RolrofeU,
Tt bevragen en te bi
ilchtlgen bij H. v. i
KROOT, landbouwer aa
de Vliet, Zoeten.
op
Vanaf heden wederom
dagelijks
HOOFDKAAS
C. TH. VAN DEN BERG,
UHDEAPLHIK. ROOtDWULKmin.
Haarlemmerstraat
itiumcr de Janvossensteeg.
GOEDKOOPST EN MEEST UIT-
GEBREID MAGAZIJN VAN
Hoeden en Petten.
ONTVANGEN DE NOUVEAU-
TÉ'S IN
HEEREN-HOEDEN,
HINDERHOEDEN en MUTSEN.
Grootste sorteering PETTEN.
Groote keuze
DAMESBONT-MUTSEN.
Zie Etaiage's. (44)
Leidsche Melkinrichting
„DE LANDBOUW."
BOTERPRIJZEN:
MEI DILETTANT-TOOXeaSmEUl
Uw succes Is voor een groot
deel ts danken un een goeden
O RIM E U R.
I Vraagt daarom prijsopgave un
O. v. cl. Helfdevt,
TOONEELKAPPER, NOOMWUK(Z-I).
PRUIKEN en BAARDEN
I uit alle jijdperken. Is op alle
I plaatsen te ontbieden. (69)
Hedei
Wij doen U weten
IWCUCrLKCN, KW- EN
SPANTOUWEN, LEID
SELS, STRENOEN, HAL
STERS, SLEEPLIJNEN.
Beleefd aanbevelend.
Dames- en Kinderraanfels.
Rokken Blooses Bonten
Ondergoederen.
R. K. BUITENMEISJE
In Jon'gelieeren- en Kinderkleeding bieden wij een keuze, welke men elders vergeefs zocht
R. K. Zenuwlijders
rusllg en landelijk
Ie Zo etetwoude nabij het dorp
Terstond te huur: twee land
huizen of villa's 3 Jaar geleden
nieuw gebouwd, voorzien van alle
gemakken, ieder omgeven door
J een grooten tuin met velerlei
I vruchtboomen. Huurprijs f 250
's jaars. Gelegen over de R. K.
I Kerk van St. Jan B. en naast het
I Liefdegesticht der Eerw. Zusfers
I Franciscanessen. Te bevragen aan
de^R- K. pastorie (59
Al onze abonné's zijn GRATIS
verzekerd tegen ongevallen.
Dc uitkeeriogen bedragent
f 1000.-
bl} blijvende Invaliditeit
f 100.-
Ingml van overlijden.
f 300.-
bij verlies vu téo hand of voet
f 150.-
bf Waal gezichtsverlies vu -één oog.
f 100.-
bij veilles vu één duim.
f 60.-
blj verlies vu éto wflevingw.
f 15-
Voorhout,
Café Restaurant „Boerhave"
ANNEX SLIJTERIJ.
Uitspanning. Stalling.
Zaal voor P-rllJ.n.
Terstond gavraagd:
een flinke longen
om Bloembollen te planten, llefet me
het valt bekend, bij «OOIJMANS.
Wirmood
Echtgenote van diamanten
Leidse Courant-torrespondent
Met het 60-jarig bestaan van De Leidse Courant viert
ook een van onze medewerkers dit jubileum; een uniek
jubileum mogen we wel zeggen. Dat is de 86-jarige
Jac. Meijer uit Katwijk die, een zeldzaamheid in den
lande, bijna 60 jaar correspondent van ons dagblad is
geweest. Daarnaast is hij ook een van mede-oprichters,
die het r.-k. lezerspubliek in de Katwijkse dreven ver
tegenwoordigde.
In mei dit jaardoor een klein ongelukje in huls, dat
hem tijdelijk uitschakelde, gaf hij de wens te kennnen
er mee te willen stoppen, met zijn jubileum in ziclil.
Voormalig hoofdredacteur L. C. J. Roozen wist hem
echter aan te moedigen om het die paar maanden nog
even vol te houden, al was het dan maar om ons regel
matig van Katwijks burgerlijke stand op de hoogte te
houden.
We belden aan i n de Com mande urslaan in Katwijk a ld
Rijn om de altijd goedlachse correspondent eens naar
het wel en wee gedurende die zestig jaar te vragen.
De jubilaris komt zelf naar voren, voorzichtig de deur
half openend; jp kunt tenslotte nooit wetenal is
hij nooit rijk geivorden van het correspondentschap,
vertelt hij later.
„Hij is met de Leidse Courant getrouwd", merkt zijn
vrouw later zuchtend op, als we in de huiskamer zitten.
Zij heeft er veel offers voor moeten brengen, want haar
man was bijna elke avond xoeg. Een enkele keer ging
ze weieens mee, maar dan zat ze als enige vrouw in
een groot gezelschap mannen.
Hun huwelijk heeft er niet door geleden; 30 augustus
1971 hopen zij ook nog hun 60-jarig huwelijksfeest te
Parochieblad
Toen hij in 1909 na de oprichting correspondent en (tot
1932) agent van De Leidse Courant werd, had hij voor
dien nooit iets met het krantenbedrijf te maken gehad.
Nu kreeg hij op dit terrein echter allerlei nevenactivi
teiten te vervullen, zoals het maken van lay-out en het
stèncillen van liet plaatselijk parochieblad, dat hij 2\'i
jaar belangeloos deed. Zijn onkosten wist hij te dekken
door wat kleine advertenties en giften van de paro
chianen.
Vroeger had de kerk een flinke vinger in de pap bij de
krantniet alleen wat de oprichting betreft, maar ook
bij de verdere opbouw. Zo kwam Jac. Meijer bij de
Leidse Courant op voordracht van de toen in Katwijk
zetelende pastoor Thomas, omdat hij een actieve jonge
ling was en als bloem bollen kweker 's avonds nog wel
wat tijd over had. Hij werd niet alleen correspondent
in Katwijk, maar ook in Valkenburg en Rijnsburg; twee
plaatsen die Itij later weer moest laten schieten, omdat
het te veel werd.
Een moeilijkere taak voor de lieer Meijer was het agent
schap, vooral het werven van abonnees.
Daarnaast leverden de gemeenteraadsvergaderingen,
die in Katwijk op vrijdagavond worden gehouden, nogal
ivat bezwaren op. Ze zijn berucht om de lange duur,
soms tot half twee 's nachts, en de oeverloze debatten
over allerlei futiliteiten. Daarna begint pas het werk
van de correspondent, lliuis er een bruikbaar verslag
van maken voor de krant, werk dat tot ergernis van
zijn vrouw midden in de nacht uitgevoerd moest worden.
Mevr. Meijer: „De krant, daar gaat. ie mee de kist in.
We dekken je wel toe met De Leidse Courant. Pastoor
Schiphorst (opvolger van pastoor Thomas - pb) zei
tegen me: „Voortaan ga je maar mee, want je man is
nooit thuis".
Jac. Meijer schiet in de lach. Dat doet hij trouwens
herhaaldelijk, terwijl hij zich af en toe op de knieën
slaat van de pret, als luj aan liet verleden denkt, want
hi) had er lol in. De herinnering is voor hem één grote
dijenkletser. Optimisme en toewijding waren bij hem
dc hoofdzaak, want financieel werd je vroeger van een
correspondentschap niet veel wijzer.
Net' tijdens de opriohting van de krant werd hij be-
nogfnd. tot veilingmeester van de toenmalige Rijns-
burgse veiling „Bloemenlust Daarnaast bleef hij tot
1912 het kwekersvak uitoefenen. Katwijk heelt hem
na dié tijd voor allerlei functies weten te vinden. Daar
bij moet gezegd worden, dat Jac. Meijer ze ook niet
bepaald uil de weg liep. Hij zegt„Het is niet om te
roemen, maar als Jac. Meijer er niet bij was, gebeurde
liet niet".
Nevenfuncties
Dan somt hij een hoeveelheid functies op, waar je stil
van wordt. We zullen daarom maar volstaan met al
leen, de belangrijkste te noemen. Allereerst is hij de
enige nog levende niede-opricliter van de Oranjevere
niging in Katwijk dan den Rijn, richtte hij tn zijn
woonplaats-dè begrafenisvereniging tit. Barbara op en
het' Wit-Gele Kruis en ga) hij oolc de sloot tot oprich
tingvan een LTB-afdeling.
Jac: Meijer: „We kregen er lucht van, dat hier plan
nen bestonden om een neutrale tiiinbonwverehiging op
te richten, lk heb er pastoor Thomas van in leennis
gesteld en toen werd er gauw een oprichtingsvergade
ring belegd, waar de burgemeester van Monster, die
was landelijk bestuurslid, een rede kwam houden".
Na zijn veillngperiode werd liij benoemd tot kassier
van de Boerenleenbank, wat hij tot zijn 73ste volhield,
want een pensioen was er toe nog niet. bij. Ook was
hij voorzitter van de plaatselijke middenstandsvereni
ging, hoewel liij zelf geen middenstander was.
Met deze bijverdiensten, hoewel vele functies onbezol
digd waren, hield hij niet- zijn gezin („we waren met
z'n negenen") het hoofd boven water.
Oorlogstijd
Jac. Meijer: „In de oorlogstijd stencilde ik niet alleen
ons parochieblad, maar moest ik ook dal van de her
vormde en gereformeerde gemeente verzorgen en kreeg
ik een massa bisschoppelijke brieven te stencilen"-
Iedereen wist dat Jac. Meijer toch met stil kon zitten.
Ook nü nog niet. Al ts hij nu met zijn correspodent-
schdp gestopt, een diamanten periode afsluitend, zijn 20
Rijnlandse roede tuingrond bewerkt hij nog zo inten
sief, dat ook enkele kinderen rlaar nog van mee kun-
P1ETER B U BUKMAN J¥
