Weekend
retour
SLAPEN OP „INTERNATIONALE
MATRASVOORTAAN VERBODEN
HET VALT MET FINANCIËN
GROTE STEDEN WEL MEE
Gemeenteraad Amsterdam akkoord
MINISTER WITTEVFFN;
Geen verder
beroep op
kapitaalmarkt
dagretourf 1.-
NS-
Snippertrips
Tien
EEN NIEUWE AMERIKAANSE ZIEKTE
De kleine keiharde kerel in het gemeentehuis
Minneapolis
in stevige
handen van
simpel
man
„Normen voor
bijstandswet
openbaar"
HET IS
KORT DAG
Maak eens
een Minitrip
met NS
f34.50 station
DONDERDAG 30 OKTOBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 1
OPTREDEN
ALLEEN BIJ
EXCESSEN
Van
verslaggevers)
55'
55
Van c
parlementaire redactie
DEN HAAG „Het rijk zal dit jaar
verder geen beroep meer doen op de
kapitaalmarkt". Dit zei minister Witte-
veen (Financiën) gisteren in de Tweede
Kamer bij het debat over de gemeente-
financiën. tegelijkertijd maakt hij be
kend dat de bank van Nederlandse Ge
meenten een 8 procentlening heeft aan
gekondigd. De koers van uitgifte blijft
nog even open en zal pas twee dagen
voor de inschrijving bekend worden
f ^Minister Witteveen ontkende in dit de
bat de beschuldiging-van de socialist
Franssen, dat het kabinet de gemeenten
tot sluitpost van de begroting maakt.
Dat is een miskenning van het feit, dat
I juist voor het gemeentefonds een grote-
uitgavenstijging is mogelijk gemaakt
door middel van bepaalde belastingver
hogingen, aldus de bewindsman. Hij be-
Dagvaardingen
voor Bernadette
Devlin
LONDONDERRY (AP) Aaan Ber
nadette Devlin, de 22 jaar oude onaf
hankelijke afgevaardigde voor Midden-
Ulster in het Britse Lagerhuis, zijn gis
teren twaalf dagvaardigingn overhan
digd in verband met de ongeregeldhe
den van augustus in Londonderry. Zij
werden haar ter hand gesteld toen zij
het gerechtsgebouw binnenging om te
getuigen voor de commissie die een on
derzoek naar de ongeregeldheden instelt.
Bernadette wordt wangedrag, en het ge
bruik van opruiende taal ten laste ge
legd. Zij zal zich 8 december voor de
rechtbank moeten verantwoorden.
AARDAPPELS
GOOIEN
HOGE OGEN
DEN HAAG (ANP) Voor Neder
landse aardappelen worden dit jaar ho
ge prijzen betaald. Kleibintjes en eigen
heimers van 40 mm middellijn en gro
ter brachten in september jl. op de Rot
terdamse aardappclbeurs meer op dan
sinds 1961 in die maand het geval was:
resp. f 18,50 en f 23, 50 per honderd kilo.
Vorige scptemberduurterecords: voor
bintjes f 16,25 in 1965, voor eigenheimers
(20.40 in 1966. Goedlcoopterecords: voor
bintjes f9,55 in 1961, voor eigenheimers
(12,40 in 1963.
In oktober ging de prijsstijging nog
'oort. Op de zesde deden de bintjes en
de eigenheimers in de genoemde sorte
ringen resp. f 20.en f 24,50, op de twin
tigste resp. f21,75 en f26,Op de ter-
mijnmarkt noteerden de bintjes van 40
mm en weer voor op april 1970 gedane
zaken in de derde week van oktober
f 32,20. Het hoogste peil dat sinds 1960 in
die week bereikt was, was tot nu toe
52,10 en 1965. De notering op de termijn-
markt is dit jaar opgelopen van f 15,85
in de derde week van juni tot f32,20. in
de derde week van oktober.
Servan-Schreiber
secr.-generaal
radicalen
PARIJS (AFP) De oudste politieke
partij van Frankrijk, de radicaal-socialis
tische, heeft Jean-Jacques Servan-Schrei-
ber (46) tot secretaris-generaal gekozen.
Servan-Schreiber is een bekend journa
list. Hij is directeur van het blad l'Expres;
en voorstander van een federatie van so
cialisten die niet voelen voor samenwer
king met de communisten.
streed dat de financiële situatie van de
gemeenten verslechtert.
„De tekorten zijn in wezen niet zo ge
stegen", zo zei de bewindsman.
De uitkeringen aan de gemeenten zijn
de laatste laren veel sterker gestegen
dan de rijksuitgaven.
Het gemeentefonds is daartoe met 600
miljoen versterkt. De minister wil thans
niet verder gaan dan een accres van 6
procent in de uitkeringen voor 1970. Hij
noemde de toestand bij de kleine ge
meenten „niet alarmerend".
Er mag op gerekend worden, dat de
uitkeringen krachtens de wet uitkerin
gen wegen iets hoger zullen zijn dan
verwacht werd. Een wetsontwerp met
(ADVERTENTIE)
Zaterdag been,
zondag terug.
Extra voordelig.
x voordelig
v w uit met NS
voorstellen tot wijziging van de huidige
verdeelsleutel voor uitkeringen uit het
gemeentefonds is zeer binnenkort te ver
wachten. Verder moet de uitbreiding van
het gemeentelijk belastinggebied snel tot
stand komen, oordeelde minister Witte
veen. Zijn conclusie was, dat er ernsti
ge problemen op het stuk van de ge-
meentefinanciën bestaan, maar dat de
situatie toch veel minder somber is dan
de oppositie wil doen voorkomen.
De socialist Franssen bleef dit bestrij
den. „Gaat u het land maar eens in,
dan zult u wel anders bemerken", zo
raadde hij de ministers Witteveen en
Beernink (Binnenlandse Zaken) aan. Hij
handhaafde zich dinsdag ingediende mo-
De KVP-er Kolfschoten meende dat het
antwoord van minister Witteveen voor de
gemeenten wel degelijk perspectieven
opent. De heer Schakel (AR) zei volle
dig te accepteren dat de regering in
haar beleid ten aanzien van de gemeen
ten niet verder gaat dan zij gaat.
Uitwisseling van
gevangenen
Israël-Egypte
TEL AVIV (AP) In politieke kringen
wordt er rekening mee gehouden dat eJlf
Egyptische burgers die op 24 en 25 ok
tober bij een Israëlische Inval achter het
Suezkanaal gevangen werden genomen,
zullen worden uitgewisseld tegen twee
Israëlische piloten.
De majoors Nisslm Asjkenaal en Seren
Rom worden in een ziekenhuis bij Cairo
verpleegd nadat zij respectievelijk zeven
en elf weken geleden met hun vliegtuigen
waren omlaag geschoten.
AMSTERDAM De gemeenteraad
van Amsterdam heeft gisteravond na
urenlange debatten met grote meerder
heid een wijziging van de Algemene
Politie Verordening goedgekeurd, die het
in het vervolg onmogelijk zal maken, op
de Dam of elders bij gedenktekens in de
open lucht te overnachten. Alleen de
4-koppige PSP-fractie en éénmansfractie
van Provo stemden tegen. Het nieuwe
artikel verbiedt het zich bevinden op of
tegen een gedenkteken op of aan de
openbare weg en het plaatsen van
voorwerpen uitgezonderd kransen en
bloemen tegen of op dergelijke
monumenten.
Voorts heeft de burgemeester als hoofd
van de politie de bevoegdheid gekregen
bepaalde delen van de openbare weg met
de daaraan gelegen portieken verboden te
verklaren als slaapplaats.
Burgemeester Samkalden kondigde tij
dens de raadszitting aam, dat er bij het
nationaal monument tafels zullen komen
met teksten in vier talen, die de buiten
landse toeristen de waarde van het ge-
denkteken moeten duidelijk maken. Voorts
zal de gemeente folders in vier talen gaan
verspreiden, die hetzelfde doel beogen.
Uit de debatten bleek, dat nagenoeg alle
politieke partijen in de hoofdstad de ex
cessen. die deze zomer bij het natio
naal monument hebben voorgedaan, be
treuren. Het meest geprononceerd was de
KVP-fraotde die sprak over „het interna
tionale matras". Uit deze hoek kwam de
merkwaardige suggestie, dat de burge
meester zich, omhangen met ambtsketen,
zo nu en dan naar de Dam zou moeten
spoeden om dreigende onlusten in de kiem
te smoren door de verzamelde hippies in
vier talen de betekenis van het nationaal
monument duidelijk te maken.
Ook ongenuanceerd tegenover de Dam-
slapers stelde zich op de christelijke
fractie: („Wij scharen ons achter de ge
kwetsten in den lande") en de Boeren
partij: („Er hadden al veel eerder maat
regelen genomen moeten worden en
waarom stellen we de jongelui niet be
hoorlijk te werk?" J.
Tevreden
De PvdA was tevreden over 't feit, dat
de wijziging van de politieverordening het
slapen op de openbare weg ln het alge
meen niet onmogelijk maakt, maar toonde
er begrip voor. dat sociale facetten als
verkeersoverlast en onduldbare hygiëni
sche toestanden, tot maatregelen van de
overheid moesten leiden. Het natdonaal
monument is een symbool van tolerantie,
meende men, en dat moet het blijven. De
toegankelijkheid dient te worden gega
randeerd.
Zo dacht ook de WD-fraotle erover.
Vrijheid blijheid, redeneerden de libera
len, mits de vrijheid van andere:
niet wordt aangetast.
Provo meende: Laat de hele Dam vrlji
maar plaats ei* vuilnisbakken, openbare
toilet-ten voor mannen
klad-borden, zodat het aspect i
vulling rondom het nationaal monument"
kan komen te vervallen.
Burgemeester Samkalden benadrukte,
dat de wijziging van de politieverordening
slechts voorziet in de mogelijkheid tot
optreden, wanneer zich excessen voor
doen. „Het is een noodzakelilk minimum.
De redelijkheid blijft onze maatstaf. Wij
hebben begrip voor alle verschijnselen
van deze tijd."
(ADVERTENTIE)
Dagje hier, d
Kiest u maai
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
voordelig
uit met NS
In het Marinevliegkamp Valkenburg is gisteren de nieuwste aanwinst van de Marine Luchtvaartdienst de Breauet
Atlantic, aan dp nprs np.t.nnnsl Mat 1
Atlantic aan de pers getoond. Het is een cmderzeebootbestrijdingsvliegtiüg votrr de lange afstand. Deze vliegtuigen zijn
besteld, toen men zag aankomen, dat de Karei Doorman, mede door de grote brand op dit vliegkampschip in 1967 uit
gWjjgfj- "(gf- „Brequets" ontvangen, een vierde wordt in december
n de toestellen te kunnen inzetten.
„Ik laat mijn haar groeien totdat Chuck
Stenvig orde en recht in deze stad
brengt". (Art Naftalin, de vorige burge
meester van Minneapolis). ,,Hier, Art,
leen mijn schaar". (Burgemeester Char
les Stenvig).
Minneapolis is zoals de meeste Amerikaanse steden
een normale ordelijke plaats om te leven. Met 90
km aan parken en bossen, een goed rugby-elftal,
redelijke welvaart, niet veel negers slechts drie
procent. Het is voor de Amerikaanse liberale pro-
gressievcn altijd een stad geweest, waarop zij trots
konden zijn. Het is nu voor diezelfde liberalen een
minder plezierige plaats geworden. Zij hebben
Charles Stenvig nu drie maanden als burgemees
ter cn zij verafschuwen hem. I-Iij is een soort
„George Wallace" in Minnesotakleren; hij is een
„crypto-fasclst"; hij is „een symbool van een
nieuwe Amerikaanse ziekte".
Stenvig ds zeer snel opgeklommen. In het begin
van het jaal- was hij een gewone onopvallende
politieagent, die belast was met het opsporen ran
inbrekers Toen ging hij aan de verkiezingen voor
burgemeester deelnemen: een onafhankelijke,
zonder geldelijke steun-van de partijen Hij begon
handen te schudden en vanaf een wrakkige
vrachtauto anno 1940 aanvallen te doen op de
„schurken, die aan de touwtjes van het stadhuis
trokken". Naar uiltlekLe, waren deze „schurken"
j de leiders van de militante beweging voor de
I burgerreohiten van de negensStenvig was „een
kleine man, die sprak en opkwam voor de kleine
man". Hij wilde, dat de wet onpartijdig zou
weiken, hetgeen betekende, dat de negers er
harder van langs kregen. Hij wilde de
burgemeester worden, die zijn collega-agenten de
vrijheid zou geven om nu niet meer slapjes, maar
veel harder op te treden. De politieagenten
stemden voor een kwart tijdens de presidentiële
verkiezingen op Wallace, de radst. Zij geloven in
overgrote meerderheid, dat ,.de armen zacilizelf
zouden kunnen redden, als ze maar hun best
deden" en 35e geloven dat de „rooien het land
ondergraven".
Wat hebben de verarmden nodig, agent?, vraag
Je. „Een schop onder hun reet". Stenvig behaalde
op zijn pantoffels een sensationele verkiezings
overwinning. Tweeënzestig procent van het aantal
stemmen. Plotseling was hij het zichtbare ver
schijnsel geworden van de onderdrukking en kon
heel Amerika hem zien. Washington hoorde het en
huiverde. Meer en meer kandidaten voor het
burgemeesterschap begonnen zich op hetzelfde
thema le concentreren: hardheid en de opstand
van de kleine burger.
Dertien weken later Is Minneapolis opmerkelijk
rustig. Stenvig, die geen intölleotuelen onder zijn
aanhangers telt, heeft een aantal oude politie-
komuiiten sleutelposities en adviserende functies
gegeven. Zijn chauffeur is, naar men beweert,
degene die aan de touwtjes trekt. De heger-
kandidaat, die vroeger aan het hoofd van het
sbadsbureau voor de burgerrechten stond, is
verdwenen en vervangen door een tamme, bur
gerlijke en fatsoenlijke neger-
Ruw man
Tony FelloetDa, de vroegere vakbondsleider, ls
aangesteld als voorzitter van het instituut voor
Intermenselijke verhoudingen van Mlkuneapolds.
Een ruw man voor een functie, waar veel tact
voor vereLst is.
Volgens zijn aanhangers vertegenwoordigt
Felicetta alle goede Amerikaanse eigenschappen.
Dat doet hij inderdaad. Moet zijn instituut
beschuldigingen van politlegeweld in het
noordelijke getto van de stad onderzoeken? ,Jk
ben ertegen, het zou slecht voor het moreel van
de politie zijn De politie heeft recht op een goede
behandeling, ik praat veel met gekleurde mensen
met liftbedienden, schoenpoetsers en op de
parkeerplaatsen en weet u wat ze allemaal
zeggen? Ze nemen al die militante flauwekul van
die opstandige negerleiders niet".
Iedere liberale pöltiou*, die uit opmerking
Twee vraagstukken domineren de Ameri
kaanse politiek: de oorlog in Vietnam en de
steeds heviger wordende nachtmerrie van
de gewelddadigheid. In het land is zich een
reactie aan het ontwikkelen, die onder de
banier van „orde en recht" de verkiezingen
in de Amerikaanse steden beïnvloedt. Nu
politieagenten zich opwerpen voor het bur
gemeesterschap, vragen liberale leiders zich
bezorgd af wanneer zij dit gaan doen voor
hel presidentschap.
munt probeerde te slaan, kreeg het al gauw op
zijn brood. Er kwamen meieen vijfhonderd brieven
op het stadhuis aan, waarin stond, diait Tony een
voorbeeldig man was, die nu eindelijk de verdomde
waarheid eens had durven zeggen.
En toch boezemt het „monster". Ohudk Stenvig,
absoluut geen angst in, na alles wat je over hem
gehoord Van middelbare leeftijd, middelgroot,
met een blond babygezicht, en een verbaasde,
beetje domme vriendelijke glimlach. Het duurt
bien seconden, voordat hij een grap doorheeft.
Tijdens stadhuisrecepbies staat hij een beetje
verlegen en niet op zijn gemak langs de kant.
Onzeker over Zijn eigen conversatie.
„Zeg, moet je horen, ik ben uitgenodigd door uw
Ditchla#stichting om een toespraak over orde en
recht te houden. Ilc ben opeens een soort expert
geworden".
Misdaad
Misschien is zijn laatste opmerking wel waar ook.
De misdaad in Minneapolis is sinds drie maanden
achteruit gelopen. Er hebben zich niet veel
moeilijkheden voorgedaan sinds hij aan de macht
kwam. De negerleiders zijn uit hel gezichtsveld
verdwenen. Het zakenleven en de gekleurde
middenstand beginnen weer op adem te komen. De
politieofficieren zijn in een zeer goede stemming.
En volgens opiniepeilingen is vijfenzestig procent
van de stadsbevolking op zijn hand.
Zijn verkiezing liep niet zo gemakkelijk ails het
leek. De democraten van Minneapolis waren an een
enorme verwarring door McCarthy. De jonge
republikein, die vele republikeinse stemmers naar
rich toetrok, was vurig, onsympathiek en een groot
en fel criticus van burgemeester Naftalin. Toch
konden een heleboel liberalen ear rich niet -boa
brengen op hem te stemmen. De twee grote
partijen hadden een vaouüm opengelaten en
Naftalin zelf (een zeer intelligente professor in de
politieke wetenschappen) is er nog steeds van
overtuigd, dat als hij zich voor de vijfde maal
kandidaat had gesteld, dat hij het dan weer
gehaald zou hebben.
Maar, zoals hij zegt, de Amerikaanse middenstand
verkeert in grote verwarring. Verbijsterd door
Vietnam, zuchtend onder de belastingen, afkerig
van de woede van de negers, ziek van het
hippie- en yippiedom. Naftalin was een groot
verzoener, een waar professor in zijn wens om de
mening van de tegenstander te begrijpen en om
niets zwart-wit te zien. Stenvig is absoluut, zonder
valsheid: zeer eerlijk, verschrikt door beschuldi
gingen van kwezelarij, die hijzelf niel kan onder
kennen, een man van en voor het volk, dot geen
rellen veroorzaakt, niet 'plundert, geen mooie
kleren hééft.
De hoop van de wijsneuzen is nu, dat hij te dom
cn te simpel van geest zal blijken om veel indruk
le maken: dat de geweldige gecompliceerdheid
van de problemen van een grole stad te moeilijk
voor een „kleine man" zullen blijken. Dat zullen
we dan zaen, alls de universiteit van Minnesota
haar eerste protest demonstraties gaat houden.
Illusies
Maar de voortekenen zijn zeer gemengd- Het
veilige Minneapolis, dat geïsoleerd, ver weg in het
verre middenwesten ligt, met vierhonderdduizend
inwoners, heeft nog nooit ernstige rassen- of
sbudentenonlusten ondergaan. De angst, die de
aanhangers van Stenvig dreef, werd gevoed door
kranteberichten en televisiereportages, die
ver weg kwamen Het kan zijn, dat Stenvig,
vriendelijk, passief man, erin slaagt om zijn stad
lustig te houden. Zijn panacee werkt misschien
nationaal gezien, hoewel zij slechts de grote
beroering verdoezelt, die onder de klaarblijkelijke
rust leeft. Zijn manier van aanpak verschaft
misschien de ontevreden massa's van Chicago,
Detroit en New York nieuwe illusies.
Wij begrijpen pas volledig, hoe chaotisch
opportunistisch de Amerikaanse stedelijke politiek
is, als we te horen krijgen, dat zowel de demo
craten als de republikeinen Stenvig reeds ge
vraagd hebben om de volgende keer voor hun
partij met behoud van zijn eigen programma uit
te komen.
PETER PRESTON
(Copyright The Guardian)
Centrale politieorganisaties
Eén soort politie
in Nederland
DEN HAAG (ANP) Er dient in Ne
derland éèn soort politic te komen. Het
politiebestel dient te worden geïntegreerd
In het geheel der bestuurstaken en aan te
sluiten bü nieuwe bestuursvormen. Het
tijdstip is aangebroken om te komen tot
een regionale politie. Met behoud van de
democratische controle dient het gezag
over de politic duidelijk te worden gere
geld, zodat niet aan te veel autoriteiten
een deelgezag wordt toegekend. De be
voegdheden van de politic moeten dui
delijk worden omlijnd. Het salaris cn de
verdere rechtspositie van de politieamb
tenaren dienen centraal geregeld te bltj-
Deze criteria houdt de Centrale van
Politie-Organisaties CPO) van de Neder
landse Politiebond, de Bond van Chris
telijke Politieambtenaren en de Kath.
Politiebond St.-MIchaël de ministers van
Binnenlandse Zaken en van Justitie voor
in het advies over het voorontwerp van
wet om de politiewet te herzien. Wijzi
ging van het huidige politiebestel vindt
de CPO, evenals de bewindslieden, nood
zakelijk. Het voorontwerp wil niet meer
dan enkele plooien gladstrijken, maar
biedt naar de mening van de CPO geen
wezenlijke noch duurzame oplossing voor
het vraagstuk van de politieorganisatie
ln ons land.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De gemeenten moeten
de normen die zij hanteren bij bijstands
uitkeringen, publiceren. Zo'n bepaling
zou in de wet moeten worden opgeno
men. Veel gemeenten zijn blijkbaar bang
dat bij openbaarmaking van hnn nor
men veel meer mensen erachter komen
dat zij misschien bijstand kunnen krij
gen. Het aantal aanvragen om bijstand
zou zo groot kunnen worden, zo vrezen
die gemeenten blijkbaar, dat de ambte
naren de toevloed niet kunnen verwer-
De overheid heelt echter de plicht in
dien nodig ieder bijstand te verlenen in
de noodzakelijke kosten van het bestaan.
De burger moet de gelgenheid krijgen
zich dit recht te realiseren. Bovendien
mist de burger bij geheimhouding van
de gehanteerde normen de mogelijkheid
an controle.
Dit schrijft de nationale raad voor
maatschappelijk welzijn, een overkoepe
ling van allerlei organisaties die zich be
zighouden met maatschappelijk werk,
in een nota over de verhouding tussen
bijstand, minimumloon en sociale ver
zekeringen. De nota is aangeboden aan
minister Klompé van CRM en minister
Roolvink van Sociale Zaken.
(ADVERTENTIE)
Bronchiletten
Hoestdrank in tabletvorm. 1.~
Prof. Tinbergen
(Van
i onzer verslaggevers)
TILBURG „1970 wordt een belang
rijk jaar ln de wereldgeschiedenis. In
dat Jaar (het Is kort dag) moeten beslis
singen worden genomen die voor decen
nia de toekomst van de mensheid zullen
bepalen. De regeringen moeten volgend
Jaar besluiten of zjj werkelijk een mon
diale ontwikkclingshulpstratcgie zullen
aanvaarden en uitvoeren".
Maai ook de strijd om de openbare
mening in de rijke landen rijp te maken
vooi de uitvoering van dat ingrijpende
cn offers vragende plan er wordt door
tientallen internationale deskundigen bij
de V.N. de laatste hand aan gelegd zal
enorme inspanningen vragen. Vooral in
de V.S. en Groot-Brittannië dient men
zich van het brandende probleem van de
onderontwikkelde landen beter bewust te
worden dan nu het geval is".
Dat zei Nobelprijswinnaar prof. dr. J.
Tinbergen gisteren in Tilburg. Hij sprak
er voor 1000 studenten en vele hooglera
ren over de ontwikkelingsstrategie in de
zeventiger jaren.
(ADVERTENTIE)
Volledig verzorgde 2-, 3- of
meerdaagse vakantiereizen
naar binnen- en buitenland.
Reeds vanaf
