GEBEDSGENEZINGEN IN HET OERWOUD
Kabinet staat nog steeds rechts overeind
Hetero- en homo-
seksuele ontucht
op één lijn stellen
PROFETISCHE
SECTEN ALS
PADDESTOELEN
UIT DE GROND
Gastarbeiders
in Ghana III
V.S. wil geen
overleg zonder
Saig
on
Hillenaar
bij Arrupe
ontboden
Schmelzer-
Den Uyl:
als de kiezers
dat wiilen...
A.R. laat val opengeen beslissing over belastingverlaging
VRIJDAG 17 OKTOBER 1969
DE LEIDSE COURANT
Paschal-Baylon Tsiguaye, de Ghanese
priester van 30 jaar, wekte me die mor
gen om zes uur. „Healing church, sir",
antwoordde hij op mijn moeizaam
„yeah". Hij reed me een half uur later
even buiten Koemasi, de hoofdstad van
het Asjantirijk. Via een stoffige weg,
aan weerszijden begroeid met saman-
bomen, bereiken we een open plek,
waar tientallen mensen ons met de
Ghanese groet „akwaamba" verwelko
men. Er hangt een sfeer van ingehouden
spanning en nog andere wilde verwach
ting. Melodieuze stemmen kruipen in en
uit je oren. De healing-dienst begint.
Een healing-dienst: meer 'n geïmprovi
seerde happening dan een kerkdienst
van een profetische, christelijke secte
van Ghanese bodem. In deze „kerken",
die „óls paddestoelen uit de grond
schieten", zoals Nico Pronk in Elmina
me al verzekerde, speelt de gebedsge
nezing een overheersende rol. Daarom
worden deze kerken met de Engelse
term „healing-churches" aangeduid.
DE JONG:
Uitlatingen
van Luns en
Beernink zijn
niet gelukkig
ÏSfiür
Dr. Peter Sarpong
j DEN HAAG De opmerking van
minister Luns voor de „Voice of America"
I dat Nederland in 1962 door Amerikaanse
interventie gedwongen „verraad" heeft
gepleegd jegens Nieuw-Guinea en de Pa
poea's, was een vorm van niet juist en
niet zorgvuldig woordgebruik. Dit ver
klaarde premier De .long gisteravond in
zyn dupliek tüdens de algemene politieke
beschouwingen in de Tweede Kamer.
Hij beantwoordde hiermee vragen van
drs. Den Uyl, die over deze uitlating van
minister Luns opheldering had gevraagd.
Als in 1962 werkelijk sprake was van
verraad, hoe heeft minister Luns dan des
tijds de overeenkomst van New York met
Indonesië met zijn verantwoordelijkheid
kunnen dekken? Zo had drs. Den Uyl
De mannen zijn gekljed in de plechti
ge, lange akandra's, de vrouwen in
kente's. Do „profeet" de voorganger
zet de eerste tonen van een lied in.
Andere stemmen vallen hem bij en til
len zijn stem weldra uit boven zijn
normale volume. De profeet, die de
heilige teksten in hoog tempo uit
schreeuwt, slechts onderbroken door de
instemmende halleluja's en yeah's van
de negers, geeft telkens het sein om
X'erder te zingen. Hij doet dat met dat
beroepsmatige, zelfbewuste gebaar van
een leeuwentemmer, die, eenmaal in
de piste, zijn dieren tussen de ver
schillende nummers de vrije teugel van
hun instincten laat.
Evenals de negers, raak ik na een
half uur bezweet. Kijken naar zo'n hea-
lingdienst schijnt even vermoeiend te
zijn als er aan deelnemen. Je begint
bijvoorbeeld ongewild mee te stampen
in het afwisselend ritme.
Een zwarte God
p' A!$ de gelovigen de grens van de
J©an4ë of misschien wel extase berei
den, '^bemerk je dat je uit je gewone
8}oen''raakt. „Ze hebben een zwarte God
nodig", zei me een missionaris in Cape
Jongens meer
en langer op
school clan
meisjes
DEN HAAG (ANP) In het schooljaar
19671968 volgde 94 procent der 14-
jarlge jongens volledig dagonderwijs
tegenover 87 procent van de meisjes; bij
de 15-jarigen was dit 80 procent der jon
gens en 64 procent der meisjes en by de
16-jarigen 60 procent van de jongens en
46 procent der meisjes. Deze percentages
liggen 5 a 9 procent hoger dan in het
schooljaar 19641965.
Met betrekking tot de deelneming aan
het voortgezet onderwijs bestaan er grote
verschillen tussen de landsdelen. De
deelneming aan de ulo is in het noor
den hoger dan elders, de deelneming aan
het lager beroepsonderwijs is in het noor
den en oosten iets groter dan in het wes
ten en zuiden. De deelneming aan de
vhmo is het hoogst in het westen en
zuiden. De ontwikkeling sinds 1964 heeft
geen duidelijke nivellerendë werking op
deze verschillen tussen de landsdelen uit
geoefend.
Het totaal aantal leerlingen in 1967
1968 bij alle vormen van geregistreerd
onderwijs bedroeg 3.268.000. t.o.v. 1964
1965 een stijging met 161.000 (5
Particuliere, ongesubsidieerde opleidingen
zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Van deze leerlingen volgde 93 procent
(1964—1965: 92 procent) volledig dag
onderwijs. Deze gegevens zijn ontleend
aan de zojpist verschenen publikatie van
het centraal bureau voor de statistiek;
de Nederlandse jeugd en haar ondei'wijs
1967—1968.
Coast. Op dit moment herinner je je
zo'n kreet. Inderdaad: „Waarom is die
God hier eigenlijk niet zwart? En
als hij het niet was waarom is hij het
dan hier niet geworden?"
Hier is hij tussen mensen, zwarte
mensen. Waarom moet het dan de
blanke chief blijven?
De dienst gaat door. Een combinatie
van dans, gestamp en gekronkel van
armen en handen, die zich telkens in
de hoogte wurmen zoals de slang zich
op het gefluit van de tovenaar uit zijn
mandje verheft, maakt opnieuw een
vreemde indruk op je. De ogen begin
nen angstiger të rollen, de bewegingen
beginnen gevarieerder patronen te
krijgen. Als wij, pater Tsiquaye en ik,
in stilte proberen te verdwijnen, is in
ieder geval één „kerkganger" bij zijn
positieven. Hij wijst me de atauzoni
(blanke) en vriendelijk maar dringend
ook dat een geldelijk offer van me ver
langd wordt. „Voor het levensonder
houd van de profeet", legt hij me uit.
De dienst zal uren doorgaan, maar
mijn trommelvliezen suizen nog steeds
van de halleluja's,, amens en yeah's,
als ik in Koemasi terug ben. Kan de
missie leren van de Ghanese sekten,
die steeds- meer- aanhangers krijgen en
alle lagen van de Ghanese samenleving
aantrekken? Op die vraag gaf de Gha-
nee£ dr. Peter Sarpong, een antropo
loog van Oxford en door missionarissen
bescchouwd als een progressief man
met een briljante geest, me een ant
woord tijdens een langdurig gesprek in
Pedu, waar hij sinds 1967 rector is van
het groot-semenari. Na afloop van het
gesprek, waarin hij steeds weer be
nadrukte,^ dat de Nederlandse missio
narissen in Ghana moeten blijven, gaf
hij me de doorslag van' een artikel, dat
hij enkele maanden geleden over de
„healing-churches" heeft geschreven.
Ik gebruik daaruit enige citaten.
I Afrikaanse religies
Volgens Peter Sarpong kan alleen te
gen de achtergrond van het geloof van
de Afrikanen iets begrepen worden van
de sekten, die in zwart-Afrika op dit
moment zo'n omvang kennen. Hij noem
de een klein Ghanees dorp, waar zo'n
20 Kerken bestaan. „Al deze Kerken be
weren, dat zij van elkaar verschillen,
maar ze hebben vele gemeenschappe
lijke karaktertrekken. Zij beshouwen
zich als geestelijke sekten, maar heb
ben alle iets overgenomen van de Afri
kaanse religies", aldus Peter Sarpong.
Wat zijn de kenmerken van die sekten?
Peter Sarpong: „De sekten zijn profe
tisch, want hun voorgangers zeggen dat
hun volgelingen in staat zijn de toe
komst te voorspellen. Allen helpen zij
hun zieke aanhangers om weer gezond
te worden. Bij deze bediening maken
velen, gebruik van zichtbare voorwer
pen als wijwater, gezegend voedsel,
medicijnen en medailles. Enkelen ge
bruiken zuiver geestelijke middelen,
zoals gebed en zegeningen. De combi
natie van geestelijke en lichamelijke
ziekenzorg wordt het meest toegepast.
Deze Kerken doen h'oofdzakelijk een
beroep op de gevoelens van hun leden.
In het gebed juichen, gillen en wenen
de mensen en smeken hardop. Als ze
zingen verkeren ze bijna in vervoering.
Zij klappen in hun handen (missionaris
sen zeggen dan ook „klap-churches",
red.) en draaien steeds maar weer in
het rond. Er zijn mensen bij, die op de
grond gaan liggen en zich heen en weer
rollïn, terwijl zij luid de naam van de
heer aanroepen".
Wie zijn de volgelingen?
Peter Sarpong„Het grootste deel is
afkomstig van orthodox christelijke
Kerken, katholieken, methodisten, pres
byterianen en anglicanen. Sommigen
verbreken alle banden met hun oiide
Kerk, maar anderen blijven lid van
Peter Sarpong gelooft niet, dat de
healing-chruches hun succes te dan
ken hebben aan de onwetendheid van
het volk. Hij zegt: „Onder de aanhan
gers van de sekten bevinden zich de
meest oprechte gelovigen die men kan
ontmoeten".
Wat is de les die de sekten de Ghane
se katholieken, hun leiders en missio-
Peter Sarpong: „Die missionaris kan
ergens naar toe gaan, zonder het gods
dienstig geloof en het gedrag van de
mensen te kennen. De Afrikaan is
godsdienstig van nature. Een godsdienst
dienstig van nature. Een godsdienst
moet hem kinderen en welvaart geven.
Daarom moeten de verlangens, voor-
en afkeurgevoelens en levenswijze van
de mensen ernstig genomen worden,
willen wij van hen blijvende christenen
maken.
Er moet een manier zijn om hun dui
delijk te maken, dat die Kerk niet alleen
Wetsontwerp
van Polak
4Van onze parlei
redactie)
belang stelt in hun zielen, maar oc
hun aards welzijn, en dat een goe<
ven afhangt van ons en van onze sa-
menleving. Het christenzijn moet ons
„belonen" op aarde. De gelovigen moe
ten worden geholpen als ze in lichame
lijke nood verkeren. Ik meen dan ook
op het gevaar af voor een conser
vatief versleten te worden dat de tijd
om de sacramentaliën af te schaffen in
Afrika nog heel ver weg ligt. Wel
zouden we ze moeten herzien. De Kerk
zou uit de liturgie alles weg' moeten
laten wat voor de Afrikaan van geen
betekenis is. D liturgische gebruiken
voor de Afrikanen moeten worden op
gesteld door Afrikanen of door deskun
digen met een gedegen Afrikaanse ken-
De conclusie van Peter Sarpong: „Bo
venal leren de Afrikaanse sekten de
priesters van de Katholieke Kerk, dat
ze niét kunnen volstaan met een mid
delmatig geloof in wat zij leren en met
een onverantwoordelijke gedragswijze.
De Afrikaan wil navolgen en hij ziet
naar zijn meester op om leiding. Hij
verwacht te worden geleid zowel ten
aanzien van daden als ideeën. Daarom
kan de priester het zich niet veroorlo
ven te aarzelen in zaken van geloof. Er
is geen middenweg. Er is een volledig
geloof of geen geloof. Het een of het
ander. De Afrikaan wil precies weten
waar hij staat".
De Jong gaf ook te verstaan
dat een interview van minister Beernink
(Binnelandse Zaken) met een ochtend
blad, minder goed bij zijn collega's in het
kabinet gevallen was. „Niet iedere brief,
uitlating of interview is altijd even ge
slaagd", mex-kte de premier op. Zijn op
merking sloeg kennelijk gedeeltelijk op de
oud-P.v.d.A.-fracticleider Nederhorst, die
zoals bekend destijds een minder geluk
kige brief over prinses Beatrix geschre
ven had, toen deze zich met prins Claus
ging verloven.
Vietkong hield
passagiers
vliegtuig vast
SAIGON (A.P.) Meer dan 30 pas
sagiers en bemanningsleden van een i
vliegtuig van de Vietnamese luchtlijn zijn
dinsdag door soldaten van de Vietkong
ontvoerd en vijf uur vastgehouden, zo
melden de kranten in Saigon.
Allen, op twee militairen na. werden
tenslotte vrijgelaten. Het vreemde inci
dent gebeurde bij de stad Dalat in het
centrale hoogland. Alle betrokkenen wa
ren Vietnamezen. Het vertrek van het
toestel uit Dalat werd wegens mechani
sche moeilijkheden geannuleerd en pas
sagiers en bemanning werden van het
vliegveld in een bus naar de stad terug
gebracht. Op tien km afstand van het
vliegveld verschenen plotseling veertig
Vietkongsoldaten op de weg en hielden
de bus aan. De chauffeur van de bus
vluchtte in de bossen, terwijl de kogels
hem om de oren floten. De passagiers en
bemanningsleden werden gefouilleerd en
ondervraagd en kregen een les in com-
nisme. Na vijf uur warden ze op twee
vrijgelaten.
DEN HAAG Minister Polak (Justi
tie) heeft de Tweede Kamer voorgesteld,
artikel 248 bis van het wetboek van
strafrecht te schrappen. Dit uil 1911 da
terende artikel verbiedt homoseksuele
ontucht met minderjarigen, dus met
ieder die jonger is dan 21 jaar. Afschaf
fing van hel artikel betekent niet. dat
voortaan in alle gevallen straffeloos
homoseksuele ontucht met minderjarigen
kan worden gepleegd.
Het wetboek van strafrecht verbiedt
immers ook ontuchtige handelingen met
een minderjarige beneden de 16 jaar, of
deze nu van een ander dan wel van het
zelfde geslacht is. Dit verbod blijft ge
handhaafd. Evenals het artikel dat alle
minderjarigen, ook die van boven de 16
jaar, beschermt tegen ontucht, gepleegd
door ouders, voogden, of anderen, die
gezag of toezicht uitoefenen. Doel van
schrapping van het artikel in het wet
boek is om homoseksuele en hetero
seksuele ontucht op één lijn te stellen.
De minister is tot dit voorstel gekomen
nadat een commissie uit de gezondheids
raad in een advies tot de conclusie was
gekomen „dat er geen bezwaren van
medisch-hygiënische en psycho-sociale
aard bestaan tegen het laten vallen van
dit artikel en dat er integendeel vele
voordelen van een vervallen van het ar
tikel aanwijsbaar zijn". De commissie
stond onder leiding van prof. dr. N.
Speijrer, hoogleraar in de sociale psychia
trie te Leiden. Zij consulteerde tal v»n
hoogleraren over dit onderwerp.
„Nu er naar het oordeel van gezagheb
bende deskundigen voor een verschil in
strafbaarheid tussen homoseksuele en
hetero-seksuele ontucht niet voldoende
argumenten ontleend kunnen worden
aan het belang van de geestelijke volks
gezondheid. is er geen toereikende
rechtsgrond voor handhaving van dat
verschil meer aanwezig," aldus minister
Polak in de toelichting op zijn voorstel.
Men zou als motief voor het behoud
van het artikel kunnen aanvoeren, aldus
de bewindsman, dat de wetgever (jaar-
mee een bepaalde zedelijke norm erkent
en accentueert. Men stelt zich dan op het
standpunt, dat de overheid met straf
rechtelijke middelen behoort op te treden
tegen schending van zo'n norm, ook los
van de vraag in hoeverre het belang van
de maatschappij in feite door dat op
treden wordt gediend. Dit strookt niet
met de thans onder de wetenschappelijke
beoefenaars van het strafrecht hier te
lande vrijwel algemeen aanvaarde op-
vatting over de doeleinden, die met het
toepassen van strafsancties zinvol kun
nen worden nagestreefd. Bovendien gaat
het hier om een niet door iedereen aan
vaard waardeoordeel, te weten om het
oordeel dat homoseksuele ontucht met
minderjarigen in hogere mate afkeurens
waardig is dan heteroseksuele.
Priesters sluiten
hun conferentie
Van c
z speciale verslaggever J. Spilz
Autoslaaptrein
naar Ljoebljana
UTRECHT (ANP) Het nieuwe in
ternationale spoorboekje, dat eind mei
1970 van kracht wordt, biedt de trein
reizigers enkele belangrijke verbeterin
gen. Er gaat onder meer een nieuwe
autoslaaptrein rijden naar Ljubljana in
Joego-Slavië. De trein vertrekt in het
vakantieseizoen elke donderdagavond uit
Hoek van Holland en Den Bosch en
komt 19 uur later in L.iubjana aan. De
terugreis begint op zondag, aankomst in
Den Bosch en 1-Ioek van Holland de
volgende ochtend. Om aan de stijgende
vraag naar autoslaaptreinvervoer naar
Narbonne in Zuid-Frankrijk te voldoen,
gaan er in het vakantieseizoen twee
treinstellen in plaats van één rijden
naar deze bestemming en wel op woens
dag vanuit Amsterdam. Nieuw is ook de
rechtstreekse nachttrein Amsterdam CS
—Parijs-Noord v.v. De Holland-Italië-
expres wordt de komende zomer ver
dubbeld. De trein vertrekt gedurende
het vakantieseizoen op vrijdag en stopt
in Utrecht en Arnhem. De retourdienst
komt zondagmorgen in Amsterdam aan.
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG Bü de replieken van de
algemene politieke beschouwingen in de I
Tweede Kamer kwain het gisteravond tot
een wat vinnige botsing tussen K.V.P.-
fractieleidcr drs- Sclimelzer en P-v.d.A.-
oppositielcider Den Uyl. Drs. Sclimelzer
zei dat het verloop van het debat wel
had aangetoond dat er momenteel geen
bruikbaar politiek alternatief in Neder- J
land voorhanden is. Den Uyl: „Er is wel
een alternatief, als de kiezers dat willen".
Drs- Schmelzer: „Het gaat erom dat u
noch de heer Van Mierlo (D '66) hebben
gezegd wat voor alternatief ze dan wil
len"- Den Uyl: „Er zijn ook andere moge
lijkheden voor de P.v.d.A- dan regeren
met de K.V.P.". Hij noemde een alterna
tief van een regering bestaande uit
P.v.d.A-, P-P.R., D '66 en A.R. Dat was
voor de A-R-fraclieleider Biesheuvel
weer aanleiding am Den Uyl te vragen
maandagavond maar naar Dronten te
komen waar hij met drs. Schmelzer en
C.H.U.-fractieleider Mellema een ge
zamenlijke verkiezingsbijeenkomst zal
toespreken.
D '66-fractielelder Van Mierlo waagde
zich later ook nog in het partijpolitieke
gewoel. Hij weigerde in te gaan op de
uitnodiging van drs. Aarden (P.P-R.), om
te zeggen met wie de democraten zouden
willen regeren. „Dat kan men niet op
een achternamiddag beslissen, het con
gres van mijn partij zal voor de verkie
zingen uitmaken met wie men eventueel
wil regeren".
Vice-vdorzitter dr. S Mansholt van de EEG-commïssïe in gesprek met de Amerikaanse senator Edward Kennedy- Dit
was even voor de lunch die door dr. Mansholt werd aangeboden aan een groep Amerikaanse Congresleden, die in Brussel
een NAV O-bij eenkomst bijwoonden.
ROME De jezuïet Henk Hillenaar
uit Groningen is donderdagmiddag Moor
de generaal-ovcrste van zyn orde', paler
Arrupe, ontboden. Dit gebeurde naar
aanleiding van zyn aanhouding woens
dagmorgen op het Pietersplein door de
Italiaanse politie, toen hjj, samen met
nog enkele Nederlanders en enkele
Fransen, pamfletten uitdeelde aan
audiëntiegangers by de Paus. In deze
pamfletten worden de audiëntiegangers
namens de Europese pricstergroepen op
geroepen zich rekenschap te geven van
de noodsituatie waarin de Kerk verkeert
tengevolge van verkeerde gezagsstruc
turen en manipulaties van de Romeinse
Pater Hillenaar werd bij zijn bezoek
aan pater Arrupe vergezeld van paslooi
J. Keet uit Amsterdam en Huub Ooster
huis. die enige tijd geleden zich, van
wege misverstanden binnen de jezuïeten
orde genoodzaakt achtte, zich uit de orde
terug tc trekken. Hel gesprek heeft
overigens een hartelijk karakter gehad
en heeft niet geleid tot maatregelen.
Zelfs is hem hulp aaangeboden, indien
zijn actie hem in moeilijkheden zou
brengen.
Na afloop van hun laatste plenaire
vergadering in de waldenzer faculteit
zijn de Europese priestergroepen donder
dag om half vijf in stille stoet naar het
St.-Pietersplein getrokken om er te zin
gen en te bidden bij de plaats waai' zich
volgens de traditie het graf van de
apostel Petrus bevindt. Het Onze Vader
werd gebeden en onder meer de canon
Sjaloom gezongen. De bedoeling van
deze overigens stille demonstratie was
de buitenwereld duidelijk te maken, dal
de priesters, .ook al laten zij kritische
geluiden horen ten aanzien van Kerk,
paus en curie en bisschoppen, zich uit
drukkelijk tot de Kerk bekennen.
WASHINGTON (AFP) Het Ameri-
kaï.isc standpunt over de Parijsc vredes
besprekingen blyft ongewyzigd. Dit heeft
het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken in Washington meegedeeld,
nadat eerder in Parijs de Amerikaanse
delegatieleider Henry Cabot Lodge een
Noordvielnamees voorstel aan de Ameri
kanen had verworpen om directe on
derhandelingen met de voorlopig revolu
tionaire regering". (Vietkong) te beginnen
over een oplossing van de Vietnamese
kwestie.
Lodge had geantwoord dat de Verenig
de Staten altijd bereid zijn tot privé-
onderhandelingen waarbij alle partijen
betrokken zijn. Hij zei voorts dat de
tegenpartij steeds had geweigerd in over
leg te treden met de regering in Saigon,
die de „rechtmatige regering is zonder
welke in Zuid-Vietnam niets concreets
kan gebeuren".
Amerikaanse functionarissen hebben
duidelijk laten uitkomen dat zij bereid
zijn met Hanoi over militaire zaken te
praten, -maar dat zij' bjf overldf-met'hél*
ZinHvidtnamese bevrijdingsfront de rege-
riii8)irÜPaigon nidfciyiflen passeren. -
Filimveek trok
ruim 14.000 bezoekers
Hot aantal bezoekers aan de Arnhemse
filniweek, die vorige weck werd gehou
den heeft alle bestaande records gebro
ken. Lag het in 1965 enkele honderden
onder de 10090, een getal, dat in 1967 net
werd overschreden, dit keer waren het
er meer dan 14.000. Opvallend was de
grote belangstelling van het Arnhemse
publiek zelf.
De manifestatie „Open Doek" (waar
voor in het Saskia Theater de projector
vrjjwel onafgebroken heeft gedraaid van
woensdag 12 uur 's middags tot donder
dagmorgen over half vier) trok de be
langstelling van 1500 filmliefhebbers.
De korte Nederlandse films, die als een
retrospectief over de geschiedenis van de
korte films sinds 1955 over het doek gin
gen. tekenden voor 1000 bezoekers.
De plotseling geïmproviseerde Bel
gische avond in Saskia trok 100 bezoe
kers. De manifestatie „Academie om
cn om" slechts 25. De „Uitpraterij" in
de Korenbeurs werd bijgewoond door
141 discussianten. De nachtvoorstellingen
trokken circa 2000 bezoekers.
Het Rotterdams Philharmonisch Orkest
begint op 28 oktober zijn vierde tour
nee door Engeland. Onder leiding van
Jcan Fournet en Edo de Waart worden
negen concerten gegeven in verschil
lende sleden.
(Van
parlementaire redactiet
DEN HAAG Het kabinet-De Jong
staat sinds donderdagavond nog steeds
recht overeind, of als men dit liever wil
„rechts overeind"! Niet dat na 3 dagen
debatteren in de Tweede Kamer alles
opgeklaard is, integendeel zelfs. Want
de belastingverlaging van 600 miljoen
gulden, die de A R.-fractie zeer zwaar
op de maag ligt is aangehouden tol de
behandeling van de wetsontwerpen
hierover op 18 en 19 november. D '66
die het deze keer helemaal eens was
met mr. B- Blesheuvel, probeerde nog
een definitieve beslissing uit te lokken
door middel van een motie. Maar de
AR.-fractie doorzag deze overigens
nogal doorzichtige politieke manoeuvre
van mr. Van Mierlo en de zünen even
goed als andere fracties en Het de val
rustig open.
Het is genoeg bekend, dat de AR nau
welijks lets voelt voor een belastingver
laging Jn 1970 vaai 600 miljoen en in 1971
van 300 miljoen gulden. Mr. B Bies
heuvel en de zijnen hebben al sinds
enkele weken verkondigd, dat zijn fractie
twee keer een verlaging van 450 miljoen
veel Juister vindt voor de begroting-1970.
Daartegenover staat echter de VVD, die
vasthoudt aan 600 miljoen guilden in
1970. De liberalen hebben de laatste
dagen niet nagelaten hun rol te spelen
als politieke martelaren die de laatste
Jaren al zoveel politieke wensen in het
belang van- het land hadden laten val-
üaarom was het nu welletjes en de 600
miljoen bleven gehandhaafd. Zo ook bij
het kabinet, dat de Tweede Kamer wel
'vgemoet kwam in het uitstel van de
BTW-verhoging tot 1 januari 1971, maar
vasthield akn de 600 miljoen gulden
verlaging- Ten bate ven iedereen, maar
vooral voorde laagstbetaalden, die daar
mee het reëel besteedbaar inkomen zien
stijgen tot 2.5 procent, voor de kleine
zelfstandigen en voor de' laagste mid-
ilengroepers, aldus minister Witteveen.
Mi'. B. Biesheuvel was, zei hij donder
dagavond laat, nog niet overtuigd van
de argumenten die het kabinet in dit
gevai minister Witteveen aangevoerd
had. tegen de 450 miljoen gulden. Daar
om houdt zijn fractie de beslissing aan
totdat de wetsontwerpen over deze ver
laging in behandeling komen.
Maar en daar gaat het in dit geval
om de AR-fractievoorzitter waar
schuwde de Kamer nadrukkelijk hieraan
geen politieke betekenis te hechten. „Het
is geen polltike zaak. maai' een zakelijke
kwestie van nader parlmentalr overleg",
zei hij tot hen, die tot hun genoegen al
een kabinetscrisis zagen verschijnen.
D'66 wilde echter wel haar kans grijpen
en diende een motie in die de 450 mil
joen gulden voor 1970 wilde vastleggen,
maar nog niet voor 1971. In de hoop
uiteraard de AR daarmee in de politieke
val te lokken. Voor zxiiets ls een man als
Biesheuvel echter net iets te slim. Hij
liet de motie voor wat zij was en wacht
verder af. „Om", zoals hij zei, ,,in de
komende weken zoveel mogelijk argu
menten voor en tegen te kimnen verza
melen."
In zijn achterhoofd echter speelde bij
de AR-fractdevooratter vooral zijn eigen
partijcongres een grote rol mee- Het AR-
partijconvent komt namelijk op 8 no
vember bijeen en daar aal mi'. Bies
heuvel 'tekst en ulbleg van zijn optreden
ln het parlement moeten geven. Welnu,
hij staat voorlopig sterk, want opnieuw
is hij, mr. Blesheuvel, de man. die zelfs
voor het kabinet-De Jong niet bang is.
Zonodig lost hij Iedere week een schol
voor de boeg om De Jong en de zijnen
steeds maar weer te blijven herinneren
aan de vooruitstrevende AR-genoten.
Het lijkt bij de AR altijd erger dan het
uitpakt.
Want ook mr. Biesheuvel wil op dit
ogenblik geen kabinetscrisis, evenmin als
om maar enkele te noemen: de PvdA,
CHU en KVP. Eerst moet het troika van
de drie christelijke partijen zich vereer
verbroederen, te beginnen alvast in het
nieuwe land van Dronten.
Het partijbestuur van de PvdA zal bij
deze hernieuwde gezamenlijke start aan
wezig zijn. Het kreeg donderdagavond ln
de Kamer persoonlijk een uitnodiging
van mi-. Biesheuvel zelf. Dat komt goed
uit-, want het socialistische partijbestuur
vergadert maandagmiddag toevallig ook
ln Dronten. Hoe kan het zo fraai lopen
ln de Nederlandse polltdek.
En ding 16 eohter sinds donderdagavond
wel opgehelderd. Wanneer het aan mr.
Hans van Mierlo, de Jonge fractievoor
zitter van D'66 ligt., zal diens partij
nooit met de confessionelen ln een re
gering gaan zitten. - „Maar", zo haastte
hij zich onmiddellijk eraan toe te voe
gen: „natuurlijk moet óns congres hier
over beslissen. Zoiets stelt mijn fractie
niet vast op een toevallige achternamid-
uag."
Hij heeft geltjk. Bovendien blijkt, uit
allerlei onderzoekingen dat de aanhang
van U 66 dikwijls voor een groot deel
anders denkt, dan Van Mierlo en de
zijnen ln de Kamer hardop uitspreken.
Hoe met dit alles de verkiezingen In 1971
or zoveel eerder het kabinet-De Jong
moet vertrekken, aflopen, blijft een nog
onbekend gegeven. Want wie kan nu
werkelijk rekenen op een meerderheid
bij de kiezer.. Tenzij inderdaad eens
duidelijk wordt met welke partijen
iedere partij óf oombinatie van partijen
ln een regering wil samenwerken. Zoal*
het er tijdens de algemene politieke be
schouwingen van deze week uitzag is
noch het parlement noch de kiezer ook
maar iets. wijzer geworden.
Behalve dan, dat allerlei partijen alch
nog steeds niet hebben uitgesproken of
gebonden met uitzondering altijd nog
van de ohristelljke partijen. Maar ook
deze drie krijgen geen meerderheid,
zelfs niet wanneer men hen een redelijke
winst zou durven beloven.
