SITUATIE IN ULSTER SLECHTER
Strengere orders aan leger
Rode Garde eiste
ophangen Grey
Nog meer
troepen
verwacht
Yoga maakte
opsluiting
dragelijk
China geeft
3e journalist
de vrijheid
Monsterzitting
politierechter
voor Utrechtse
bezetters
Ondergrondse
kernproef bij
Nova Zembla
Bisschoppen pleiten voor
het collegialiteitsbeginsel
Fundament
Vaticanum II
gemist
„PROTEST PRIESTERS"
NIET NAAR PAUS
Kleine zelfstandigen in de weer
ABP laat
te veel aan
pensioen
terugbetalen
DINSDAG 14 OKTOBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van onze correspondent)
BELFAST Het Britse leger heeft in
Noord-Ierland het vuur moeten openen,
twee maanden, nadat driehonderd man
Londonderry introkken „om orde en
recht te herstellen". Deze opdracht werd
toen omschreven als een „noodmaat
regel van korte duur". Omstreeks die
tüd waren er 3500 man Britse troepen
in Noord-Ierland. Alleen in Belfast al
is dit aantal nu aanwezig en de sterkte
van het totaal moet misschien boven de
8000 man gebracht worden, die nu al in
Noord-Ierland aanwezig zijn. De nood
maatregel van korte duur wordt waar
schijnlijk een noodmaatregel voor ver
scheidene jaren.
In twee maanden tijds is de hele
verhouding van het leger tot Noord-
Ierland gewijzigd en de afgelopen twee
weken hebben afdoende bewezen, dat
zijn taak herzien zal moeten worden.
Deze noodzaak wordt nog verstrekt door
de moeilijkheden, die zijn gerezen bij de
vorming van de politiemacht.
Het Britse leger trok op 14 augustus
Londonderry binnen. De volgende dag
moest het Belfast binnentrekken. Vier
dagen daarna werd de verantwoording
voor de Noordierse veiligheid geplaatst
op de schouders van de Britse opper
bevelhebber in Noord-Ierland, Ian Free-
land. Zijn opdracht was om te helpen
(niet over te nemen) bij het herstel van
recht en orde met zo weinig mogelijk
geweld.
Het Britse leger heeft zich aan deze
opdracht gehouden, maar het bleek al
spoedig, dat zij toch gedwongen werd
om politieke beslissingen te nemen en
dat zij een actievere rol moest gaan
spelen, dan dat hun opdracht luidde.
Verleden week werd er in het leger
voor het eerst gesproken over de moge
lijkheid het vuur te openen. Toen kwa
men er, afgezien van de lieden, die met
petroleumbommen, stenen en flessen
gooiden, ook nog eens sluipschutters op
het toneel. Het scheen dat de militante
protestanten een krachtmeting met de
militairen wilden forceren.
Zij zijn ervan overtuigd, dat het leger
zich in de afgelopen twee maanden met
de katholieken heeft verbonden. Het ge
bruik van gas verleden week om de aan
hangers van dominee Paisley uiteen te
jagen is min of meer verantwoordelijk
voor deze opvatting.
De afgelopen twee weken heeft iedere
LONDEN (AP) De Britse Reuter-
correspondent Anthony Grey, die na 26
maanden huisarrest in Peking door de
Chinezen is vrijgelaten, is gisteren in
Londen aangekomen en heeft daar re
laas gedaan van zijn gevangenschap.
Volgens de 31-jarige journalist waren
misschien wel de ergste ogenblikken op
de dag van zijn arrestatie, toen een
woedende menigte eiste dat hij opge
hangen zou worden.
Grey zei over zijn arrestatie dat ze
ker 200 rode-gardisten zijn woning wa
ren binnengedrongen en hem van de bo-
venetage naar beneden sleepten op de
binnenplaats van het huis. Daar verf
den zij hem zwart en wrongen zijn ar-
ANTHONY GREY
HONGKONG (AP) Een Britse jour
nalist is vanmorgen tezamen met zijn
gezin uit communistisch China te Hong
kong aangekomen. De journalist, Eric
Gordon, heeft in China meer dan eet
jaar in hechtenis gezeten.
Gordon was bij zijn aankomst in Hong
kong vergezeld van zijn vrouw en hur
14jarige zoon.
Gordon is de derde Britse journalist,
die in tien dagen tijd door de con
nistisch Chinese autoriteiten in vrijheid
werd gesteld. Op 4 oktober werd de
31 jaar oude Anthony Grey, de c
spondent van Reuter in Peking, vrijge
laten. De 69 jaar oude journalist Nor
man Barrymaine passeerde 11 oktober
de grens met Hongkong.
achter zijn rug, zodat hij voorover
moest buigen.
,Als ik mij probeerde op te richten,
f een rode-gardist die naast mij stond
j een stomp in de maag. Zij plakten
aanplakbiljet op mijn rug en de me
nigte schreeuwde dat ik een imperia
listische, reactionaire journalist was".
Toen hij zich tenslotte op mocht rich
ten, zag hij dat men zijn kat, Ming-
Ming, aan een waslijn had opgehangen.
De menigte begon daarna te roepen
„Hang Grey op, hang Grey op".
Van die dag af werd hij opgeslo
ten gehouden in een kamertje var
bij 2,5 meter, dat daarvoor het vertrek
m zijn chauffeur was geweest.
De eerste maand van huisarrest
volgens Grey tamelijk gemakkelijk te
dragen. Zo mocht hij schrijven en via de
telefoon schaak spelen met een vriend.
Daarna werden de vensters van zijn ka-
met planken dichtgespijkerd en
mocht hij slechts drie boeken behouden:
over schaken, een tweede over de
theorie en de praktijk van het commu
nisme en een derde over yoga-oefe-
ningen, dat hij op weg naar zijn stand
plaats in Peking ergens had gekocht.
„Het laatste boek bleek mijn redding
te zijn", zo zei hij. In de kleine ruimte
verrichtte hij dagelijks twee uur yoga-
oefeningen, die er niet alleen toe bij
droegen dat hij in goede lichamelijke
conditie bleef, maar ook een kalmerende
invloed hadden als de afgeslotenheid hem
te veel werd en hij in paniek
dreigde te raken.
Het voedsel was karig: een ontbijt
met zwarte koffie en roereieren, en
maal per dag vlees bij het eten, ge
woonlijk 's avonds. Boter of fruit heeft
hij al de tijd niet gezien.
Een maand nadat zijn ramen \v
dichtgespijkerd kreeg Grey van zijn be
wakers toestemming om een uur
de vensters open te houden. Tijdens
zijn gevangenschap kreeg hij last
zijn maag. Nadat hij een dokter op be
zoek had gehad, kreeg hij een grotere
kamer.
Hevig vuur van sluipschutters
dwingt de Britse troepen tot een
„tijgersluipgang" in de straten van
Belfast. Een beeld van de hevige
gevechten van zaterdag en zondag.
soldaat gedrukte bevelen bij zich, waar
op precies staat bij welke gelegenheid
hij moet schieten. Sommige van hen die
het begin af in Noord-Ierland zijn,
vragen zich af. waarom deze orders nu
pas schriftelijk uitgegeven zijn.
De opdracht van het leger om te helpen
bij het herstel van de orde met zo weinig
mogelijk geweld is zeer betrekkelijk.
Twee maanden geleden betekende „met
weinig mogelijk geweld", strenge ge
zichten en krachtige taal. Daarna be
tekende het- gas en oproereonheden., J4u
houdt het in, dat er in bepaalde geval
len geschoten mag worden.
De volgénde stap zou dart heb insteHeil
in de staat van beleg in Noofd-IerlarfÖ
kunnen zijn. Politiek gezien zou dit ech-
?en ramp zijn en officiële kringen
zijn er dan ook sterk tegen gekant. Maar
we de lijn der gebeurtenissen zien:
strenge gezichten tot het gebruik van
vuurwapens, dan zou de staat van beleg
toch weieens werkelijkheid kunnen wor-
Copyright- The Guardian.
STOCKHOLM (Renten Het tech
nisch instituut van Stockholm heeft van
daag de wat het noemt waarschijnlijk
zwaarste ondergrondse kernexplosie ooit
teweeggebracht, geregistreerd. De proef
moet genomen zijn in het- gebied van het
Russische eiland Nova Zembla. De explosie
had een kracht van vijf .megaton (vijf mil
joen ton tnt).
(Van onze speciale verslaggever J. Spitz
ROME Kardinaal Döpfner van Mün-
chen heeft gisteren op de eerste bijeen
komst van de buitengewone bisschop
pensynode ervoor gepleit, dat het begin
sel der bisschoppelijke collegialiteit op
zijn theologische waarden nader bestu
deerd moet worden door de internatio
nale theologencommissie, die vorige week
voor het eerst in voltallige zitting bijeen
was. Als dit voorstel door de synode aan
vaard wordt, betekent dit, dat het vraag
stuk in een studiecommissie terecht komt
die volbmoen onafhankelijk staat, zowel
ten aanzien van de bisschoppen als ten
De internationale theologencommissie,
waarin de verschillende theologische
stromingen van de Kerk vertegenwoor
digd zijn, heeft bovendien de mogelijk
heid om deskundigen aan te trekken uit
de hele wereld: theologen en niet-theo-
logen, katholieken en niet-katholieken.
Door de interventie van kardinaal
Döpfner kan het mogelijk worden,-dat de
hele christenheid zich op dit och ook
oecumenische knelpunt gaat beraden.
Kardinaal Döpfner deed zijn voorstel
op verzoek van de gehele Duitse bis
schoppenconferentie, waarmee zijn vraag
in waarde steeg. De Duitse bisschoppen
missen in het voorbereidende thema voor
de synode, dat in mei aan alle bischop-
penconferenties ter wereld ter bespre
king was toegestuurd, ten enen male het
theologische fundament dat vaticanum-II
over de bisschoppelijke collegialiteit in
zijn constitutie over de Kerk had opge
nomen, waarin het hoogste gezag in de
Kerk wordt genoemd: dat van het bis
schoppencollege tezamen met de paus.
Het was voor de samenstellers van het
schema kennelijk de bedoeling, het den
ken over het collegialiteitsbeginsel in de
Kerk terug te schroeven tot de normen
vóór het tweede Vaticaans concilie,
:ich beperken tot enkele lieve Woof-
den over „broederlijke eenheid" en der
gelijke.
Aan de eerste bijeenkomst van de bis
schoppensynode namen 139 leden deel.
Ook Paus Paulus was de hele ochtend
'bij de' 'Besprekingen -aanwezig. Hij zag
ROME (KNP). De Paus en de curie vinden een gesprek met de solidaire of zoals
zjj zeggen „protest priesters" ongewenst omdat versehillende van deze priesters
met hun bisschoppen overhoop liggen, hun visies te ver gaan en een gesprek door
velen zou kunnen worden uitgelegd als een instemming met de beweging van de
solidaire priesters
Dit heeft de leiding van de priesters, die momenteel in Rome voor een vergadering
bijeen zijn, meegedeeld naar aanleiding van het gesprek dat zondagmiddag met
pater Tucci van Civilta Cattolica namens kardinaal staatssecretaris Villot heeft
plaatsgehad. Kardinaal Villot had zaterdagmiddag reeds de brief, die de priesters
's morgens naar de Paus hadden gestuurd bij de Paus gebracht. De kardinaal liet
zaterdagmiddag de priesters al weten „dat de Paus, na voor God te hebben over
wogen wat in het belang van de hele Kerk het best kon worden gedaan", het
betreurde de priesters zelf niet te kunnen ontvangen vanwege het particuliere
karakter van hun bijeenkomst. Hij had het wel willen doen, maar het kon nu
eenmaal niet om verschillende redenen. Er bestaat nl. spanning tussen verschil
lende priesters en hun bisschoppen. De Paus zou met deze bisschoppen in conflict
komen al hij de priesters ontving zonder zijn collega's te hebben geraadpleegd. De
Paus zal echter met belangstelling de resultaten van de priesterbijeenkomst
afwachten. De priesters zelf zijn teleurgesteld over het ahtwoord van de Paus of
van de curie, dat weet men niet precies. Van de andere k3nt beschouwen zij het
gesprek met Tucci als een positieve stap, vooral omdat het Vaticaan zo snel heeft
(Van c
correspondent
UTRECHT De Utrechters staat een
zelfde monsterproces te wachten als het
Amsterdamse maagdenhuisproces. 52
studenten die maandag 6 oktober de cu
ratorenkamer in het administratiecen
trum van de Utrechtse universiteit aan
de Kromme Nieuwe Gracht binnendron
gen en die bezetten om er later door de
politie weer te worden uitgehaald, zul
len in drie extra-zittingen van de politie
rechter worden gevonnist.
De zittingen zullen worden gehouden
op 10, 12 en 13 november. De beschuldi
ging is lokaal-vredebreuk. Als politie
rechter zal optreden mr. D. van Zeben,
als officier van justitie mr. F. G. Wüs-
tenberg.
Er is besloten tot deze drie extra-zit
tingen om zoveel mogelijk te voorkomen
dat de afhandeling van de normale straf
zaken zou worden opgehouden.
(Van onze correspondent)
PARIJS Een ontevreden midden
stand heeft gisteren in het Parijse Pare
des Princes een vergadering gehouden
r 20.000 mensen aanwezig waren.
Na afloop wilde een deel van de betogers,
aangesloten bij een splinterafdeling, voor
directe actie de straat op, maar de de
monstratie was verboden.
Een kilometer door de straten 1
i de
voorstad Boulogne ging alles goed maar
toen de demonstranten bij de porte De I
Saint Cloud waren aangekomen, ont
stond een botsing met de politie die char- j
geerde. Er werd flink gevochten waar
bij tien gewonden vielen aan de kant van
de betogers. Een agent kreeg een stuk I
hout in zijn gezicht en moest naar een
ziekenhuis worden vervoerd. Een autobus
werd omvergeworpen waardoor een
monsteropstopping in geheel West-Pa-
Er vielen tijdens de demonstratie
enkele gewonden, van wie enkelen
hier op hulp wachten.
rijs ontstond die tot maandagavond acht
uur heeft geduurd.
Een van de eisen van de middenstan
ders is, dat een eind zal worden gemaakt
aan het bouwen van supermarkten
waardoor de kleine winkeliers in het ge
drang komen.
er moe en ziek uit. Hij heeft niet het
woord gevoerd, wel onderhield hij zich
tijdens de koffiepauze met verschillende
deelnemers.
Rapport
De bisschoppen hadden zaterdag een
rapport ontvangen, waarin kardinaal
Seper, voorzitter van de congregatie voor
de geloofsleer, een samenvatting gaf van
het voor velen onaanvaardbare ontwerp-
schema over het collegialiteitsbeginsel.
Zijn rapport bleek een geheel andere
toon te hebben. Kardinaal Seper bena
drukt de verantwoordelijkheid van de
lokale kerken en geeft een theologie van
het collegialiteitsbeginsel. Voor kardinaal
Alfrink was dit voldoende reden om zijn
interventie over het ontwerpschema te
laten vallen, als de tekst van kardinaal
Seper uitgangspunt van discussie gaat
worden.
Van de elf interventies was die van de
maronitische patriarch Meouchi opval
lend. Hij raadde de latijnse kerk van het
Westen aan, de vormen van collegiaal
bestuur te bestuderen, zoals de oosterse
kerken die kennen. Wellicht zou dit een
welkomen hulp betekenen, om uit de
juridische en theologische impasse te ge
raken waarin het westen nu al sinds de
derde eeuw over het gezagsvraagstuk in
I de Kerk verkeert.
J Kardinaal McCann van Kaapstad
hield een pleidooi voor vrijheid van den-
I ken en handelen in de lokale kerken.
„Hij wees hierbij op de vaak zeer onder
scheiden problematieken. waarvoor de
kerken in de verschillende delen van de
wereld staan en die voor andere gebie
den soms niet invoerbaar zijn. Hij vroeg
„zoveel vrijheid van denken en handelen
als met behoud van de eenheid van de
wereldkerk maar mogelijk is". ..De bis
schoppen zijn", aldus kardinaal McCann.
..broeders in het gezag. Dus ook initia
tiefnemers, en niet louter uitvoerders
van het centrale gezag in Rome. „De
Kerk is een hiërarchische eenheid van
lokale kerken met de kerk van Rome als
middelpunt"
Rem
Remmende geluiden kwamen vooral
van kardinaal Visjinski uit Polen, die
meende dat de synode zich niet meer op
punten moest gaan bezinnen, die in het
tweede Vatikaans concilie reeds aan de
orde waren ge.weest. De synode immers,
Jvtaat-niet boven het concilie,"noch-boven
de paus. „Het gaat nu niet om theolo
gische praat, maar om een getuigenis
-van'"de"waarachtige eenheid' vhn de'
Kerk. Dat heeft de wereld van vandaag
nodig", aldus de kardinaal. De Poolse
aartsbisschop vergeet hiermee kennelijk,
dat het vraagstuk van de collegialiteit in
het kerkelijke gezag na Vaticanum-II in
de mist is blijven hangen; iets dat zich
steeds weer wreekt, getuige de gezags
crisis waarin de Kerk sinds enkele jaren
verkeert.
De Engelse kardinaal Heenan achtte
de tijd nog niet rijp om te theologiseren
over het collegialiteitsvraagstuk. Hij
vindt het beter om met de praktische
problemen te beginnen en dan maar te
zien wat het gezamenlijke overleg waard
is. Misschien dat later het collegialiteits
beginsel ook theologisch bestudeerd kan
De totaal indruk van de eerste zittigs-
dag van de bisschoppensynode, waarop
elf bisschoppen het woord voerden, is
gunstig. Kardinaal Suenens, naar wiens
interventie iedereen uitziet, zag van zijn
spreekbeurt af. Hij zal later in de week
het woord voeren. Als de kardinalen
Döpfner, Alfrink en Meouchi gelijk krij
gen, kan de synode tot goede resultaten
komen. Er zal nog twee dagen over de
theologische kant van het collegialiteits
vraagstuk geïntervenieerd worden. Het
ligt in de bedoeling dat de meer prak
tische zaken in de zogenaamde circuli
minores besproken worden, dit zijn de
middagbijeenkomsten in kleine groepen,
samengesteld volgens taalgebruik.
(Ongecorrigeerd).
250 GEVALLEN
DEN HAAG (A.N.P.). Het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds heeft in onge
veer 250 gevallen de erfgenamen van
overleden gepensioneerden gevraagd
abusievelijk te veel betaalde pensioenen
terug te betalen-
Het betreft hier in totaal een bedrag
van circa 90.000 gulden, aldus heeft de
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken,
mr. C. van Veen, in antwoord op vragen
van de Tweede-Kamerleden F. A. A. M.
Fievez en mr. G. A. A. M. Boot (beiden
KVP) meegedeeld.
De verzoeken om terugbetaling hebben
zowel betrekking op gevallen van door
betaling van pensioen na overlijden, als
op te hoge betalingen bij het leven van
de gepensioneerden. Thans wordt in het
algemeen nog een pensioenibetaling ge
daan indien een overlijdensbericht na de
negende van de maand binnenkomt.
Wanneer het Pensioenfonds over een
eigen computer beschikt en niet meer,
zoals thans, gebruik moet maken van
een computer van een servicebureau
zal deze datum naar later in de maand
kunnen worden verschoven.
De situatie bij het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds is nog niet geheel be
vredigend, maar het gaat te ver om te
spreken van een kennelijk nog steeds
onbevredigende organisatie van de werk
zaamheden, aldus de staatssecretaris.
Veel nieuw personeel heeft nog te weinig
ervaring of is niet voldoende deskundig.
Minister Den Toom van Defensie
zegt dat er zich in ons kleine land
atoomwapens bevinden. Niets nieuws
overigens, want het is door het par
lement getolereerd dat de Amerikaan
se troepen in ons land zich laten
vergezellen door atoomkoppen. Maar
nu komt het. Verschillende Sherlock
Holmesfiguren in het zuiden des lands
zyn gaan speuren naar de koppen,
waarbij steeds verschillende duistere
plekjes op Neerlands bodem genoemd
werden. Met die wetenschap stapte
men ijlings naar Den Toom, maai
hield zijn mond. Geen ja of nee los te
trekken! Maar welk een filosofie zit
daar aan vast? Zoveel plaatsen x
de atoomkoppen moeten liggen zijn
er niet. Door telkens plaatsen te r
men waar de koppen zich niet be
vinden, komt men vandaag of morgen
toch tot een concrete plaatsbepaling
der atoomwapens. Volgens de minister
is er geen opslagplaats in Hellendoorn.
Angst en onrust kon men hier niet
hebben, vandaar misschien deze ont
kenning. Maar de sluwe Holmes-
figuren gaan verder. Uit staatsveilig-
heidsoverwegingen zal men op enkele
medewerking van de regering niet
behoeven te rekenen. Welk een i
sternatie zou ontstaan als deze
„detectives" via een anonieme tip van
een Amerikaanse militaire topfunctio
naris te horen kregen dat er onlangs
enkele koppen zijn gedeponeerd in het
schuurtje achter in de tuin bi) onze
minister. Misschien weet de mai
niets van af. maar feit is dat hU met
Toomeloze vaart zijn mond dicht
schroeft. Geen ja of nee.
De Russen gaan een ruimtestation
fabriceren. Daarna zdl men va
deze wonderlijke ruimtehalte alle
ogen haarscherp richten op Mars, de
planeet ivaarop onze „kameraden"
het gemunt hebben. Niets vreemds,
want Mars is toch immers de Rode
Planeet.
Mars voor de Russen, de maan
de Amerikanen. Blüft voor de Chine
zen alleen de aarde over.
De Raad van Elf heeft het aai
stok gekregen met Ridder van Rap-
pardMaar deze voelt zich niet
Gorkumse veld geslagenNog minder
uit het veld gewipt. Maar, Ridder,
remember, remember de 11de
vember.
In Duitsland is de honderdste
Starfighter verongelukt. Een mijlpaal.
Niet alleen in de tragedie hieromheen,
maar ook in de geldlade van de be
treffende minister. Eenzevcnde
de Duitse Starfightervloot is niet
meer. 53 piloten zyn niet meer. De
Duitse liberale studentenbond wrijft
zich in de handen. Toch zeker een
pracht vorm van ontwapening, vin
den zij. Bovendien, op deze manier
kan je geen oorlog winnen.
Na een dringende roep om hulp
heeft de Utrechtse politie ten behoeve
van een 31-jarige alleenwonende
secretaresse een vos gekooid tn
keuken van haar flat. De politie werd
gewaarschuwd, dat in de flat een
rondliep die de hele keuken overhoop
haalde- Toen de dienaren
Hermandad arriveerden constateerden
zij de aanwezigheid van
mini-dierentuin, waarin een l
constrictor, een Japanse sierrat, i
vliegende hond, enkele papegaaien,
een Japanse nachtegaal, een grijs
konijn, twee muizen en een reeks
opgezette spinnen en slangen plaats
hadden gevonden. In de keuken
kuierde, zoals in het proces-verbaal
stond opgetekend „Lowieke de Vos"
rond, plus een stel konijnen, die de
langstaart kennelijk op de kast
hadden gejaagd De politiemensen
traden als handige dompteurs op:
maakten een lekker hapje klaar
wisten de vos in de kooi te lokken. De
vrouw vertelde dat zy 's middags in
Drente was geweest en daar voor 125
gulden de hand op „Lowieke" had
gelegd. Daar de vos zo'n kabaal heeft
gemaakt is de vrouw van plan
het beest te verkopen. De plaatselijke
politieverordening verbiedt alleen het
houden van varkens.
Gehoord:
M. McLulian (Amerikaans filosoof):
Sophia Loren verhoudt zich tot
Twiggy, als een Rubensschilderij tot
een röntgenstraal.
H. MacMillan (Britse ex-premier):
met Kroetsjcf gaat het momenteel zeer
goed en hij krijgt een beter pensioen
dan ik.
P. de Graaf (Tesselse hotelhouder):
er is aan de nudisten geen geld te
verdienen, want ze hebben geen
C. den Hartog (hoogleraar voedsel
bereiding): een van mijn stellingen
is, dat de meest liefhebbende vr
het eerste weduwe is.
