Zuid-ltalië sjokt achteraan NOG EIGEN GROND IN CHINA Rijkdom rond Turijn en Milaan Een ziek land Excursie naar een commune Beloningssysteem regelt inkomen (Van onze correspondent Geoffrey Moorhouse) Italië is een ziek land en de ziekte is een combinatie van vele dingen: corruptie, beschermheerschap, buitensporig groot individualisme, traagheid, een onbekwaam bestuursapparaat, de verstikkende macht van de Kerk en een fundamenteel en diep historisch gegroeid gevoel van onveiligheid. De ziekte openbaart zich in een voortdurende kloof die er bestaat tussen rijkdom en armoede, wat niet een uniek Italiaans verschijnsel is. Het meest in het oog lopende voorbeeld hiervan is de kloof tussen het noorden en het zuiden van het land. In geen enkel land gaat het de ene geografische helft zo goed, terwijl de andere er maar een beetje achteraan mag sjokken. De scheidslijn is de grens die aan de ene kant van het land even ten zuiden van Rome begint en aan de andere kant ergens ten noorden van Pescara eindigt. Dit is een totaal willekeurige definitie, opgesteld door een regeringscommissie, die de problemen van het betrekkelijk verarmde zuiden moet ondèrzoe- Het gedeelte van Italië dat werke lijk rijk is, het gebied dat verant woordelijk is voor de enorme groei van de Italiaanse economie, veel groter dan waar ook in Europa, ligt veel noordelijker van Rome. In het bijzonder rond Turijn en Mi laan: Piedmont en Lombardije. Bovenal is dit gebied nauw ver bonden met namen van particuliere ondernemingen zoals Fiat, Pirelli, Olivetti en nog een paar andere. Als je een onderneming als Fiat onder de loep neemt en even verder kijkt dan alleen maar hun eigen cijfers (hun export is sinds verle den jaar met 5 6 procent geste-, gen), hoef je echter toch niet hun produkten te onderzoeken om te zien waarom ze zoveel succes heb ben. Zelfs hun afdeling public re lations (de enige maatstaf waarop een journalist met vertrouwen op af kan gaan) is schitterend effi ciënt, waarbij de bezoeker in de kortst mogelijke tijd krijgt waar hij om vraagt. De invloed van Fiat op de beta lingsbalans van Italië is een voor naam ding; de invloed van Fiat op de omgeving is een ander belang rijk iets. Een half miljoen mensen in Turijn hebben hun bestaan te danken aan deze firma, en gezien het feit dat ze industriearbeiders zijn, leven ze in zulke goede om standigheden dat armoede bijna 'n vies woord in het gebied is. Toen ik op een bepaald ogenblik mijn blik liet gaan over een zigeuner gezin dat in vodden gekleed was en geen schoeisel had en zich op hield buiten het dure Palace hotel in Turijn, stopte een postbode even om me te vertellen dat deze men sen uit Joego-Slavië en niet uit Italië kwamen. Het feit dat sommige arbeiders in de Fiatfabrieken iedere dag 80 km reizen, geeft aan dat de rijkdom van Noord-Italië niet over het ge hele gebied verspreid is. Men moet voorzichtig zijn als men wil gene raliseren over het noorden en zui den van een land. Maar iemand als Zingale Salvatori, een 42-jarige elektricien gaat het, naar ieders be grip, goed. Hij, zijn vrouw en doch ter wonen in een flatgebouw dat Fiat voor de arbeiders neer heeft laten zetten. Zij hebben een auto, centrale verwarming, wasmachine, koelkast en televisie. In de winter gaan ze skiën in de bergen in het noorden en in de zomer Jcamperen ze in het zuiden. Hij heeft een 44- urige werkweek met af en toe een periode waarin hij acht uur over werkt. Per week geven ze 55.000 lire aan voedsel uit. Milaan: boven de spitsen die het dak van de Dom sieren, Alpenreuzen. De rijkdom stijgt met de bouwwerken. giorno het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking tot 1970 nog geen 448.000 lire per jaar zal zijn. Vergelijk dat met het inko men van Salvatori en dan zie je zo ongeveer de kloof tussen het noor den en zuiden voor je. In concrete termen loopt Mezzogiorno tien jaar achter op het nationaal gemiddel de, maar gedeelten daarvan zijn er nog veel slechter aan toe. Het in komen in Calabria zal volgend jaar per persoon maar tot 350.000 lire gestegen zijn, Basilicata loopt op het ogenblik 15 jaar achter op het hationaaï gemiddelde. Dit is er de ooi-zaak van dat sinds na de oorlog regelmatig treinen vol immigranten het noorden binnen rijden. De grootste stroom immi granten kwam binnen tussen 1959 en 1963 en in die periode kwamen er in Turijn alleen al per maand zon 9000 mannen aan die uit Reg- gio en Cosenza, Bari en Lecce, Palermo en Cagliari vertrokken waren. Deze mensen komen nog steeds. Sinds verleden jaar no vember zijn er per maand 4000 van hen in Turijn aangekomen. In januari waren het er 6000. Europese druk Als je in Italië naar de redenen van deze concentratie in het noor den vraagt, krijg je een verschei denheid aan antwoorden. Het heeft niets uitstaande met de mi nerale bronnen die de industrie nodig heeft, want in dit opzicht staat het noorden er hetzelfde voor als het zuiden. Het zal wel te ma ken hebben met de vorm van het land, met het feit dat het zuiden betrekkelijk ver verwijderd is van al die Europese druk die er op een volk uitgeoefend wordt om bü te blijven en te concurreren met de Tot op zekere hoogte hangt het pok Van natuurlijk'toeval af, of je v in Piedmont geboren bent of op Sicilië. Een van de dingen die, evenzeer als alle andere dingen, hier aan ten grondslag ligt, is de geschiede nis die haar invloed heeft laten gelden op de volksaard. Sommige mensen wijzen erop dat, terwijl de mensen in het noorden al sinds dagen van voor de stadstaten van tijd tot tijd vrijheid geproefd heb ben, de mensen in het zuiden nu duister tijdperk van totale onder worpenheid aan vreemdelingen, landheren die nooit aanwezig we ren of de kerk. Zij suggereerden dat deze processen van de Italia nen in het noorden een hebzuchtig dier hebben gamaakt, en van zijn neef in het zuiden een schepsel dat voornamelijk uit is op een beetje macht en invloed. En men zegt dat het een feit is dat 90 procent van de gehele Ita liaanse bureaucratie- van ambte naren bij de posterijen tot politie mensen §n de carabinieri toe pas beginnen te ontwaken uit het uit mensen uit het zuiden bestaat. De cynici zien dit als een Ro meinse methode om het volk zoet te houden, de menslievenden zien het als een manier om de werk loosheid te helpen verlichten. Het aantal werklozen in Apulië alleen al bedraagt op het ogenblik 400.000 hoewel volgens de officiële cijfers (die niemand gelooft) in Italië als geheel slechts 600.000 werklozen. Niet onverschillig De lange lijst van Italiaanse re geringen van na de oorlog heeft niet onverschillig tegenover dit probleem gestaan. In 1950 is er een speciale commissie ingesteld die 'n oplossing voor dit probleem moest vinden: „Cassa per il Mezzogior no". Deze commissie heeft 'n aan tal wonderen verricht, zoals hel transformeren van de Metaponto- delta, een malaria-moeras tot een bloeiend gebied met irrigatiewer- ken, graanvelden en boomgaarden, een Californië in hel klein. Het grote Iri-consortium van 70 ..fir ma's (waaronder zulke machtige leden als Alitalia. Lloyd, Triestino en Banco di Santo Spirito) is een woordje mee gaan spreken en de helft van het investeringspro gramma van dit consortium gaat dit jaar naar het zuiden groeien de wolkenkrabbers omhoog tegen een achtergrond van Zuiver parttculit z(jn ook naar het zuiden gegaan, om een auto-industrie iu Palermo, een staalfabriek In Tarente en 'n bandenindustrie in Bari te vestigen die dat met zich meebrengt, men ondanks de uiterst boge kosten beeft uitgerekend dal het twee maal so duur la In het zuiden van de grond af te beginnen als fn het Een van de enorme fabriekscomplexen die Turijn rijk is. Aan de lopende band gaan hier noorden. De werkgever moet ook elektrisohe schrijfmachines de deur uit. voor lal van bijkomstigheden sor- •Een nieuwe woonwijk in Turijn, uit de grond schieten. gen. zoals welzijnszorg, dingen waar hij zich in het noorden geen zorgen over zou moeten maken. Maar, zoals iemand van Fiat zich liet ontvallen, de belangrijke on dernemingen voelen nu dat het noodzakelijk is ecnomische sta biliteit in het gehele land te schep pen. Hij bedoelde deuk ik, dat ze gezien hebben dat het volksgeweld in bet land het argelopen jaar toe genomen is en dat se daaruit bun conclusies hebben getrokken. Je kunt nu naar delen ln het zuiden gaan en je afvragen wat al dl# drukte over armoede ln het zuiden te betekenen heeft. Je kunt bijv. naar Bari gaan, waar de in dustrie zich aan het uitbreiden Is en de neonlichten van Firestone, Philips en een groot aantal andere bekende namen aan en uit flitsen, waar het voetbalteam (wat mis schien wel een symbolische bete kenis heeft) juist doorgedrongen is tol de eerste divisie en waar je te maken krijgt met de ergste ver keersopstoppingen in geheel Italië Zelfc wanneer je in het oude stad je rondwandelt, waar de gebou wen er erg oud en vervallen uit zien, kan je nog net door de open gordijnen een automatische was machine en 'n koelkast zien. Maar Bari is niet toonaangevend voor het zuiden van Italië. Om dat te zien moet je door de bergen de weg volgen totdat je ln Grottole komt. (Copyright The Guardian/Het Bin nenhof/De Leidse Courant). (Door ome corespondent in Pekinc/, Collin Mccullouah) PEKING Voor het eerst sinds twee jaar heeft het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken onlangs een excursie naar een commune georganiseerd voor de bui tenlandse corresppndenten in Peking. De betrokken journalisten kwamen uit Noord-Vietnam, Japan, Frank rijk, West-Duitsland, Joego-Slavië, Roemenië en Canada. De Russische, Popise en Oostduitse correspondenten waren niet uitgenodigd. De commune die voor een bezoek was uitgekozen, ligt in het heuvelgebied nabij Peking en telt een bevolking van ongeveer 40.000 mensen. Tijdens dit bezoek en vooral tijdens een twee uur durende persconferentie, die de voorzitter van het revo lutionaire comité van deze commune gaf, is ons duidelijk geworden, dat de culturele revolutie ook hier zijn werk heeft gedaan. Dit betekent onder meer. dat men het stichten van gemeenschappelijke communebedrijven aanmoedigt en het fe bezit hebben ran privé-lapjes grond tegengaat. De „altijd-groene commune", zo genoemd omdat hij dank zij een groot aantal broeikassen het gehele jaar door „groen" is, beslaat ongeveer 2600 ha ten noordwesten van Peking. Dc commune voorziet Peking het gehele jaar door van groenten. Omdat de commune dicht bij de politiek zo gevoelige hoofd stad ligt en opmerkelijk welvarend is, kan men hem evenwel niet als het prototype van een Chinese commune beschouwen. Waarschijnlijk zijn echter wel alle communes in China bezig met het doorvoeren van dezelfde veranderingen als de com mune die wij bezochten. De „altijd-groene commune" schijnt een regering te hebben getroffen met betrekking tot de privé-lapjes grond, waarop de boeren elk afzonderlijk verbouwden wat zij voor eigen gebruik nodig hadden. Voorzitter Mah van het revolutionaire comité der commune vertelde dat er nog wel eigen gronden zijn, maar dat de opbrengsten onder alle leden van de com mune worden verdeeld. Er volgde geen verdere uitleg, maar deze mededeling zou kunnen betekenen, dat produktiegroepen, de sociaal laagste groeperingen in een commune, de eigen stukjes grond bij elkaai hebben getrokken en dat de leden de grond samen bewerken en de opbrengsten samen delen. Beloning Daarnaast heeft een nieuw beloningssysteem, gebaseerd op de toekenning van punten voor het verrichte werk, zijn intrede gedaan. De communeleden maken onderling uit hoeveel punten aan ieder worden toegekend. In de „altijd-groene commune" worden de punten toegekend op basis van iemands politiek bewustzijn, collegialiteit en arbeidsprestaties. De punten wor den kennelijk aan het eind van het jaar opgeteld, waarna iedef zijn saldo contant krijgt uitbetaald. Het gemiddelde jaar inkomen per man bedraagt ongeveer 400 yuan, ofwel 612,50. Mah vertelde, dat ongeveer de helft van de gezinnen in de commune een bankrekening heeft. Zestig procent heeft, volgens Mah, een radio en tachtig procent een fiets. Sommige families hebben er zelfs meer dan een. De commune heeft verder, voorzover viel waar te nemen, de medische en onderwijsvoor zieningen in eigen hand genomen eveneens een vernieuwing die uil de culturele revolutie is voortgekomen. Er is een centraal ziekenhuis en acht van de twaalf produktiebrigades (elke produktiebrigade bundelt een bepaald aantal produktie groepen) hebben eigen klinieken. Ook heeft elke brigade een eigen kraamcentrum. Men schat het gemiddelde aantal kinderen per gezin op vijf. Vrouwen die in verwachting zijn krijgen, als ze zich goed voelen, 47 dagen dagen ziekteverlof voor de bevalling. Hel onderwijs draagt een sterk politiek karakter en dc studie van de werken van Mao Tse-toeng maakt onveranderlijk deel uit van liet gehele leerplan. Dit houdt bijvoorbeeld ln, dat de sommen die de kinderen opgegeven krijgen, uitgaan van cijfers van de tarweoogst, bij het binnenhalen waarvan een aantal kinderen uit de klas zelf heeft meegeholpen. Engels Interessant is ook. dat er sinds de culiurele revolutie vanaf de derde klas van de lagere school Engels wordt gegeven. Een onderwijzer' legde uit, dat dit gedaan werd om de leerlingen later in staat te stellen met buitenlandse vrienden om te gaan. De 27 lagere scholen van de commune tellen in totaal 15.000 leerlingen en op de zes middelbare scholen zitten samen 6.000 leerlingen. De „altijd-groene commune" heeft de revolutio naire lijn, die Mao tijdens de culturele revolutie had uitge stippeld, op de voet gevolgd. Reeds in februari van het vorig jaar werd het revolutionaire comité van de commune opge richt en inmiddels heeft ook iedere pi'oduktiebrigade en zelfs iedere produktiegroep zijn eigen revolutionaire comité. Voor zitter Mah, uiteraard zelf lid van de communistische partij, vertelde dat de partij in deze commune momenteel een periode van sterke opleving doormaakt. In de verschillende comités is ook steeds de militie van een commune vertegenwoordigd. Soldaten van het over heel China gelegei'de volksbevrijdings leger zijn er zo heet het officieel niet in opgenomen, hoewel we op verschillende plaatsen in de commune deze soldaten tegenkwamen. De militie (het communelegertje), die drieduizend leden telt, heeft speciaal tot taak de commune te beschermen „tegen de vernielende krachten van de vijanden van het volle". Ten tijde van ons bezoek bestond, volgens Mah. de voornaamste taak van de militie uil het beschermen van de tarweoogst en van de „vruchten, die de culturele revolutie heeft afgeworpen". Contact Ook Mao's instructies voor de partykadergroepen worden slipt uitgevoerd. Alle kaderleden werken een halve dag op kantoor en een halve dag op het land om het contact met het volk niet te verliezen. Op de dag dat w'U de commune bezochten waren bUna alle 15.000 arbeidskrachten van de commune In gezet by de tarweoogst. Het overgrote deel van deze tarwe is bestemd voor de consumptie van de communeleden zelf. In 1967 bracht deze commune 119.000 ton groente op, deels van de koude grond, deels uit de meer dan duizend broei kassen. In datzelfde jaar produceerde de commune zeven mil joen pond fruit. Al met al hebben wij door deze excursie de indruk gekregen, dat de veelbesproken communehervormingen, die de culturele revolutie in het vooruitzicht had gesteld, inderdaad succes sievelijk maar met vaste hand worden doorgevoerd. (Copyright Globe and Mail, Toronto)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 7