S)e£eidóeSöM^CMit DICKENSFAN BOMANS
Roemenen brengen
Graf in Maritza 1969
GING IN ZEE MET P.&O.
Berlioz' Grote Dodenmis
in het Congresgebouw
Haags Muziek Theater
Vuurdoop biedt
zakelijk perspectief
'W
ïifli"'KOOP
NIET HEMELBESTORMEND,
NIET ADEMBENEMEND,
NIET ZENUWSCHOKKEND
Walschap
mocht het zelf
nog beleven...
DE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1969
Democratisch verstand won bij Westduitse verkiezingen
verstand, dat de neonazistische partij
van Adolf von Thadden de eindstreep,
dat wil zeggen het parlement, niet ge
haald heeft. Een eventuele vertegen
woordiging zou betekend hebben, dat de
NPD een onevenredig grote beslissings
macht zou kunnen krijgen in het lands
bestuur door zijn gunsten zo duur moge
lijk te verkopen. Deze „positie op de
wip" is in handen gebleven van de libe
ralen, die opzienbarende verliezen heb
ben geleden en nog maar juist boven de
vereiste vijf procent zijn gebleven.
De grote winnaar is de SPD onder de
dynamische leiding van Willy Brandt.
Maar het zeteltal dat de SPD gewonnen
heeft, is niet voldoende om de CDU/CSU
te overtreffen. De christendemocraten
hebben de stormloop van links redelijk
goed doorstaan, maar de zekerheid rege
ringspartij te zijn hebben zij verloren
omdat een coalitie socialisten-liberalen
op meer steun in de Bondsdag rekenen
kan. De enige hoop die Brandt koestert
is met de gehavende liberalen in zee
gaan en zo het fel begeerde bondskanse-
liersöhap te verwerven. Voor de toe
komst van Europa zou dit ongetwijfeld
van ingrijpende betekenis zijn. Een der
gelijke coalitie zou de vrees van Oost-
Europa voor een Duitsland, dat te zijner
tijd over kernwapens zou gaan beschik
ken. goeddeels wegnemen. De kans is
namelijk vergroot, 'dat Duitsland in dat
geval het kernstopverdrag ondertekent
en de politieke deuren naar Oost-Europa
wijder open 2et.
De vraag moet evenwel worden ge
steld of een dergelijke coalitie nu zo
gemakkelijk tot stand komt. De Duitse
liberalen hebben zioh onder Scheel sterk
links opgesteld en dat heeft stemmen,
veel stemmen gekost. Het is voorstelbaar
dat veel liberalen hier niet zeer gelukkig
mee zijn en Scheel voor deze ver
liezen verantwoordelijk stellen. Dit is
wellicht van invloed op de liberale be
reidwilligheid om met de SPD een ver
bond aan te gaan. Dat neemt niet weg,
dat van de drie mogelijkheden: de grote
coalitie, de coalitie CDU/CSU-liberalen
en SPD-liberalen. de laatste de meest
waarschijnlijke lijkt. Zekerheden zijn er
niet, behalve dan, dat de liberalen zich
voor hun medewerking met politieke
munt zullen laten betalen.
De NCRV heeft
voor de twintigste
aflevering van haar
popnlaire televisie
programma „GE
VRAAGD". een
flinke scheut zilt
zeewater by de
elektronische wijn
gedaan. Vanavond
om 9.25 via Neder
land i zullen drie
vaderlandse scho
nen een gooi
doen naar de be
geerlijke functie
van Woman Assis
tant Purser op één
van de elf meeuw-
witte passagiers
schepen van 's we
relds grootste
scheepvaartmaat
schappij P O. Als
vanouds wordt deze
test met milde
hand geleid door
NEDERLAND I
NOS:
18.50 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
NCRV:
19.07 uur:
Scheepsjongen
van Bontekoe
19.30 uur:
Breng eens een
zonnetje, liedjes v;
20.00 uur:
Journaal (NOS)
20.20 uur:
Hier en nu
20.45 uur:
Please sir. serie
21.25 uur:
Gevraagd
22.25 uur:
Bouwen voor de
toekomst, kerkbouw-
22.45 uur:
Journaal (NOS)
22.50 uur:
Teleac
NOS:
18.50 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
19.03 uur:
Scala
VARA:
19.30 uur:
Opmaat.
muziekprogramrr
20.00 uur:
Journaal (NOS)
tante
20.20 uur:
Coronation Street
20.45 uur:
Achter het nieuws
21.10 uur:
Ironside
22.00 uur:
Seraphine of De
wonderbaar! ijke
avonturen
Flora, spel
22.50 uur:
Journaal (NOS)
Televisie morgen
NEDERLAND I
NOT-NOS:
10.45 uur:
Schooltelevisie
De met 9 aangegeven programma's zijn kleui entele\ isieprogrnmma's
Fascinerend door
rijke variëteit
ran balletten
Van 1924, dus van hetzelfde jaar, dat
ook de Rhapsody in bleu van Gershtoin
geboren werd, dateert Grdfin Maritza,
de operette van Emmerich Kalman, die
gisteravond in het Circustheater door
het Roemeens Staatsoperette Theater
uit Boekarest in een bijna uitverkocht
huis gepresenteerd werd.
Met het oospronkelijke libretto van
Julius Brammer en Alfred Grun/weld
had deze vertoning, op sommige plaatsen
althans, weinig meer te maken, gezien
en gehoord de „nieuwe bewei-king" van
V. Timusch en M Paun- Maar is de
operette niet een kunstgenre, dat per
traditie van de aanvang af min of meer
rijkelijk is voorzien van „Einlagen",
amendementen, die het stuk een actueel
karakter bedoelen te geven? De klassieke
Flediermaus is daar een klassiek
voorbeeld van. al zocht men het daar
van de aanvang af in parlandi. veelal
met een politiek satirische strekking..!
Begrijpelijkerwijs bewandelden de
Boemenen dit pad niet: zij versierden
het gegeven met een aantal balletten
■waren het er niet tien? waartussen
het verhaal zich soms moeizaam een ave®
baande, voor de talrijke belangstellenden
dubbel moeizaam, omdat helaas een
korte inhoud van het stuk in het
programma ontbrak.
Maar die balletten, waarvoor de
choreografe Elena Penescu Liciu
artistiek verantwoordelijk was ze
waren, mede gezien de geraffineerde
jcostumeringen, een wonder van
schoonheid voor het oog en vormden,
het moge vreemd klinken, de essentie
van deze Maritza 1969". Uit alle fazes
ran dc historie win de dans had men
het was, altijd weer
Hoorzitting
van Raad
voor de Kunst
NIJMEGEN (ANP) In Nijmegen Is
zaterdag de eerste van vier bijeenkom
sten van de Raad voor de Kunst gehou
den waarbij de raad voor de eerste keer
uit de sfeer van absolute beslotenheid
kwam, waarin ze tot dusverre verkeerde.
I)e raad wil hiermee demonstratief cn
discusiëreud in de openbaarheid treden,
om zoveel mogelyk mensen te betrekken
bij het advies dat zy aan de minister van
CRM zal gaan uitbrengen voor een beter
cultureel klimaat in Nederland.
De in de Nijmeegse schouwburg sa
mengekomen belangstellende buiten
staanders, van wie weinigen zelf kunste
naar bleken ie zijn, waren weinig tevre
den. Het begrip voor de kunst, dat in een
jarenlang overleg ten departemente niet
kon worden opgewekt, manifesteert zich
opeens na straatvertolkingen en de
Nachtwachtactie. Zoiets had niet nodig
behoeven te zijn. Veel kunstminnenden
in Nijmegen wensten overigens dat op de
weg van pressie zal worden voortgegaan
en de leden van de Raad voor de Kunst
hun functies zullen neerleggen, als niet
spoedig meer begrip kan worden gewekt
voor de positie van kunst en kunstenaar
in Nederland Tegen deze gedachte ver
zette prof. Idenburg, voorzitter van de
Raad, zich. Weglopen is altijd nog moge
lijk. Het zou verkeerd zijn dit te doen nu
er juist de ruimte komt voor constructief
denken en werken. Hij maakte echter
duidelijk dat in de Raad voor de Kunst
volop de bereidheid bestaat om een har
dere lijn te gaan volgen, als dat nodig
mocht zijn.
De hoorzitting in Nijmegen bleek vooi
de raad weinig nieuwe gezichtspunten op
te leveren. Als voornaam winstpunt werd
do openbaarheid gezien, waari de raad
zich nu beweegt, daarbij steun vergarend
van alle belanghebbenden, die de kunst
een volwaarige plaats gunnen in de
nieuwe samenleving.
technisch even volmaakt. Welk een
voortreffelijke vakopleiding moet hieraan
ten grondslag liggen-
Zoals gezegd hier tussendoor
ontwikkelde zich de intrige. Een intrige,
waar de verschillende executanten, hoe
ze dan ook mogen heten, goed tot zéér
goed wisten te aoterenmaar hoe
stond het met de zang, met de typisch
Wee rise melodie, die zich toch steeds,
ook in deze nieuwe bewerking, doet
gelden?
Het leek of die op het tweede plan
kwam, of men was dit bewust? zijn
toevlucht nam tot een parlando, of iets,
wat zich in de nabijheid daarvan bewoog,
waar wij, liefhebbers, „compleet geluid"
verwachtten.
We kunnen het ook zo, technisch,
formuleren: het mezza-voce ontbrak;
men fluisterde, of zong met volle stem.
Ons persoonlijk sitelde dat wel eens
even teleur, maar we erkennen gaarne,
dat Ian Daoian als Tassilo, Valeria
Radulesco als Maritza in de de loop vn
de avond vocaal steeds beter op dreef
kwamen.
Maar de trekker ten tonele was
ongetwijfeld Koloman Zsupdn, de aan
Johann Strauss' Zigeunerbaron ontleende
fantasie figuur: die wist ons met zijn
plastiek, met zijn artistiek gedrag,
volledig. in< de. ban van de echteWeenee
operette te brengen en te houden.
Doch dit alles binnen het kader door
regisseur Nicusor Constant inescu bepaald
en met een waarlijk ijzeren hand
volgehouden: hij primair bepaalde het
hoge niveau van een vertoning, die de
echte liefhbbers van de operette dat
zijn er in onze stad goddank nog velen!
niet spoedig zullen vergeten- Hierin op
kundige wijze gesteund door Constantdn
Radulescu, de leider van een bijzonder
slagvaardig orkest, dat met vaart en vuur
B. R.
Godfried Bomans.
die volgens 't voor
wat boort watsys
teem door P O-
directeur Jim Davis
rerrast werd met 'n
zeldzame brief, die
Charles Dickens in
1850 schreef. Bo
mans, Dickensfan
door dik en dun,
werd voor deze
twintigste uitzending geassisteerd door Nederlandse Comedie-directeur Guus Oster.
documentaire zien over Hoorn, waar
werd gefilmd op straat, in een café,
op het stadsarchief, op de zolders van
het stadhuis en op daken en botters.
Bovendien kan men een gesprek zien
en horen van acteur en auteur. De re
gie van deze serie heeft Max Douwes.
(Nederland I 19.07—19.30)
RADIO
PROGRAMMA
HILVERSUM I (402 m) 18.00 Stereo.
Ending van de'p'artlj van'de Arbeid!
iws. 18.41 Actualiteiten. 19.00 Lite-
liokroniek over boeken, schrijvers
19.15 Zingen met Cecilia: volksmu-
Stereo: Muziek rond de klok van
irieerd muziekprogramma.
30 De Kerkbouw
00 21e Helnrich Schiitzfeest
odenie^ gewijde^muziek (op^n)^
n. 22.45 Vertolkers belui
i Mededelin-
Scheepsjongens
van Bontekoe
Vanavond begint de NCRV haar pro
gramma met de eerste aflevering van
,.De scheepsjongens van Bontekoe".
Uit dit boek van Johan Fabricius zal
het komende seizoen aan het begin
van iedere NCRV-avond (uitgezonderd
de zaterdagavond via Nederland II)
een gedeelte worden verteld door Coen
Flink. Iedere aflevering is ongeveer
negen minuten lang cn in totaal staan
ongeveer honderd vertellingen ge-
Dit boek is gebaseerd op het scheeps
journaal van schipper Bontekoe. Hij
was de zoon van caféhouder Dekker uit
de Westfriese plaats Hoorn. Deze Dek
ker ligt begraven in de Noorderkerk
in Hoorn. Boven zijn herberg bevindt
zich nu nog de gevelsteen waaraan hij
zijn bijnaam dankte: Een bonte koe.
Zijn zoon werd schipper en voer op
Oost-Indië. Hij was de man die „In 't
Jaer ons Heeren 1618, den 28. Decem
ber" uitvoer met het schip „ghenaemt
Nieu-Hoorn, ghemant met 206 eters,
groot omtrent 550 lasten, met een
Oosten-Wint..". Deze reis is bekend
geworden en gebleven als één van de
ongelukkigsté, maar ook avontuurlijk
ste in de geschiedenis van de Neder
landse scheepvaart op ..Oostinje".
Schipper Bontekoe heeft alles nauw
keurig bijgehouden in zijn scheepsjour
naal. dat in 1646 bij boekverkoper Jan
Jansz. Deutel in Hoorn werd uitgege
ven. Johan Fabricius heeft zich onge
veer vijftig jaar geleden door dit jour
naal laten inspireren. Het werd een
geromantiseerde versie van Bontekoes
relaas, waarbij Fabricius zich nauw
keurig hield aan de feiten die in het
scheepsjournaal voorkwamen.
Voordat de eerste aflevering vana
vond wordt uitgezonden kan men een
Please Sir!
ranse verbosonische' bijdrage. 23 5:
HILVERSUM II (298 m)
.05 Inleiding
Vanavond zendt de NCRV de eerste
aflevering uit van een Engelse zeven
delige serie „Please sir!". Hierin
wordt de hoofdrol gespeeld door de
acteur John Alderton als de onderwij
zer Bernard Hedges. Deze veelbelo
vende jong 2 acteur heeft men reeds op
de Nederlandse televisie kunnen zien
in één van de afleveringen van „Nooit
een onvertogen woord".
Hedges, net van de kweekschool, is
benoemd aan de Fenn Street School in
een volksbuurt in Londen. De ontvangst
verloopt de eerste ochtend bepaald niet
gemakkelijk, vooral omdat Hedges, nog
voordat hij eigenlijk iets van de school
heeft gezien, de concierge, mr. Potter,
tegen het lijf loopt. Hetgeen naar la
ter zal blijken niet in Hedges voor
deel zal uitvallen, omdat deze merk
waardige man zeer goed staat aange
schreven bij het schoolhoofd. Eenmaal
in de school krijgt hij van verschil-
lendè nieuwe colleges 'advies, ahsinè-
de een lijst met ge- en verboden van
de pinrjge assistente van het hoofd,
miss Ewell. Tenslotte wordt Hedges,
zij het voor één dag, opgedragen
klas 5C, de moeilijkste van de hele
school naar men beweert, te gaan lei
den. Hoe het hem deze d ag in de
klas vergaat, verhaalt de eerste af
levering.
Door het vaste-avondensysteem is de
NCRV in staat deze serie op zeven
achtereenvolgende maandagavonden om
20.45 uur en steeds via Nederland I
uit te zenden.
(Nederland I 20.4521.25
Is het omdat de TROS de „Libelligste"
van onze omroepen is dat uitgerekend
zij de Britse documentaire „Royal Fa
mily" kon uitzenden? Als het zo is dat
de grote omroepbroers voor deze stof
hun neus ophaalden dan hebben zij 'be
slist ongelijk. Het was bepaald aardi
ge kijkstof, wat te lang misschien voor
buitenlands gebruik, maar voor het
overige een programma waar we met
genoegen naar gekeken hebben.
Nadelen waren dat de Britse ko
ninklijke familie alleen maar schijn
baar iels van haar privacy prijsgaf.
Met name de dialoog die voor Eliza
beth II was geschreven was erg na-
ief en de moderne t.v.-makers leken
toch nog teveel bevangen door „heilige
huiver" waar het royalty betreft.
Aan de andere kant konden we ken
nismaken met heel wat onbekende as
pecten van dc waardevolle folklore die
het Britse koningschap omgeeft. Zozeer
zelfs dat we zin kregen in een Neder
lands „spiagelprogramma". Omdat we
geloven dat dit meer inhoudelijk zou
zijn. Onze koningin zou zich niet willen
bepalen tot jurken en juwelen. En met
name prins Bernhard, bepaald geen
t.v.-hater, zou zo'n Nederlands pro
gramma zeker aangrijpen om andere
dingen te zeggen dan de vage alge
meenbeden van de Britse Royal Con-
Royalty Family, het programma dat
de TROS als rustpauze ingelaste,
bracht niet zoals gesuggereerd werd
vijf topsterren van de grammofoon
plaat. Maar de vijf artiesten die er
Hoensbroek: actuele uitvoering
:t historisch materiaal. 21.30 E\
er naar Leningrad, klankbee
lek. (12.08—12.15 Land-
wkrontek. 12 40—12.48 Weerbericht, mede-
ngen en SOS-ber. voor de schippers.)
7.00 Nieuws, weerbericht en mededelingen,
.anslultend: Jazzmuziek. 18.00 Nieuws. 18.03
'opmuziek. 18.28 Paardesportuitslagen.
9.30 Lichte muziek. 18.45 Sport. 18.52 Taal-
^enkcn. 18.55 Grammofoonmuzlek. 19.00 Nws.
«lichting: Nieuws uit de Nederlands»
Voor de jeugd.
iramma. <11.00-11.02 Nieuws). 11.30 "Roi
12: programma voor de vrouw. (11
rsberichten). 12.30 Overheidsvoorlichting
•nding voor de landbouw. 12.40 Sportre-
13.00 Nieuws. 13.11 Radiojournaal. N.O.S.
Klein chanson. 14.30 Spiegel van Rel-
istkroni^k. 16.30 Semi-klassieke
i Stereo: Bic Bar
HILVERSUM III (240
hun naam aan verbonden leverden een
alleszins redelijk intermezzo tussen de
Britse hoffelijkheden op.
Gisteren produceerde de computer al
vroeg in de avond de te verwachten
uitslag van de Duitse Bondsdagver
kiezingen. Voor ons reden om bij de
VARA naar „En ik dan?" te gaan
kijken in de rustige wetenschap dat
ovfer die verkiezingen weinig zinnigs
méér te vertellen zou zijn. Ons gelijk
bleek laat op de avond toen de NOS
nog volop speculeerde over de cijfers
(de computer had gelijk) die elk com
mentaar speculatief maakte.
En ik dan?, het blijspel van Annie
Schmidt, heeft het in een lange thea
ter-tournee goed gedaan. We kunnen
dat begrijpen. Annie Schmidt was uit
gegaan van haar wonderlijke vermo
gen om een tekst haarscherp op het
lijf van een bepaald acteur te schrij
ven. In dit geval van het ondanks alles
best samenvallende theaterduo Mary
Dtesselhuys-Joan Remmelts. Dat kon
haast niet misgaan omdat beiden,
te zeggen, alleen maar eigen suco
kraan behoefden open te zetten om v
succes verzekerdfte zijn.'
We begrijpen niet dat de VARA van
dit gemakkelijke theatersucces een
speciale t.v.-opvoering ensceneerde.
Dit temeer omdat die opvoering niet i
ging aan de hand van een bewerking I
die pak-weg de helft van de tekst on- i
der het rode potlood had laten ver
swijnen. Integraal leek „En ik dan?"
ons veel meer geschikt als theaterre
portage met beperkte enscenerings
mogelijkheden, maar ook met een toe-
schouwersrespons zonder welke deze
opvoering iets steriels kreeg.
Vg
Stanley Brown
weer vrij
WILLEMSTAD (ANP) Stanley
Brown die bij de verkiezingen op de Ne
derlandse Antillen tot statenlid werd ge
kozen, is in vrijheid gesteld na een straf
ie hebben uitgezeten van vier maanden
met aftrek wegens opruiing.
Brown legt vandaag de eed af met
nog andere nieuwe statenleden in han
den van gouverneur Debrot
Goede creaties van
Hoekman in Kalchas
en „Serva padrona"
Voor een redelijk bezet Circus
theater heeft het Haags Muziek
Theater zaterdag zijn vuurdoop
ondergaan. Een vuurdoop düe
artistiek bij ons nog geen laaiend
enthousiasme heeft kunnen los
slaan, maar wel het vertrouwen
wettigt dat het voor de initiatief
nemers zin heeft om door te gaan.
Een avond van tegenstellingen bracht
deze vuurdoop overigens wel: vóór de
pauze de op een „Russische vertelling ge-
inspireerde diep-tragische „Kalchas" met
de sterk illustratieve, indringende muziek
van Jurriaan Andriessen, daarna de als
een zeepbel floxerende twee-akter „La
Marisstichting
geeft handgeld
Het bestuur van de Jacob-Marisstich-
ting heeft besloten hanggeld toe te ken
nen voor de kunstwerken, die zullen
worden geëxposeerd op de binnenkort
in het Haags Gemeentemuseum te hou
den tentoonstelling van de Jacob-Maris-
jeugdprijzen. Voor elk geëxposeerd werk-
stuk zal aan de producent-eigenaar een
hanggeld van 75.- worden uitgekeerd,
ongeacht of het werkstuk tijdens de ex
positie wordt verkocht.
De Jacob-Marisstichting acht het
sociaal juist dat de kunstenaar voor de
expositie van eigen werk wordt gehono-
reerd. Vandaar, dat de stichting reeds
langer hanggeld geeft voor school-
exposities. De tentoonstelling in het
Haags Gemeentemuseum wordt begin
oktober geopend. Er wordt een keuze
getoond van bekroonde en andere werk
stukken van Inzenders, voor de Jacob-
Marisjeugdprijzen, die om de twee Jaar
door de J acob-Mariastichting worden
toegekenid.
serva Padrona" van Pergolesi, een sce
nische mager uitgevallen variatie op het
thema van de dienstmaagd-met-haar-
de-tanden en met Pergolesl's muziek die
een paar aria's en duetten in heel veel
recitatieven verpakt.
Er was nog een grote tegenstelling: Al-
bert Vogel had „La serva Padrona" zeer
minutieus geregisseerd, zelfs tot in de
tails bij de uitvoerenden wanneer ze niet
zelf te zingen hadden; op de Bühne werd
met geringe middelen gewerkt, maar die
werden maximaal uitgebuit. Paul de
Rideaux, de regisseur van „Kalchas" ge
bruikte een veel groter deel van het to
neel, meer technische hulpmiddelen, maar
hij gebruikte ze te globaal. Bij ons
drong zich de indruk op, dat het toneel
van deze regie te weids was en dat zelfs
een Guus Hoekman de ruimte niet kon
laten werken, maar erdoor verdrongen
Dat vonden we Jammer; bijzonder jam
mer zelfs, omdat de muziek van Jurriaan
Andriessen zelf zeer suggestief 1» en op
sommige momenten ook in zichzelf van|
grote dramatische kracht getuigt. In Guus
Hoekman trof Andriessen jr. een ideale
vertolker van de hoofdrol: zijn stem, in
de hoogte wat „dunneri' dan vroeger, is
geschikt voor de vele nuanceringen die de
Swetlowidorol vergt. Jan Alofs zong zijn
kleine bijrol goed. maar de Nikita van
Bart Ravesteijn viel qua gestalte te hu
moristisch uit.
Veel beter was deze Bart Ravesteijn ln
zijn „zwijgende" rol als Vespone in „La
serva Padrona". Guus Hoekman accep
teerde hier de kans om zich als bas-buf-
fo uit te leven en herinnerde ons weer
aan zijn prachtige creatie als Don Pas-
quale bij wijlen de Nederlandse Opera.
Germaine Stordiau zong en speelde als
„serva padrona"; haar spel was een vlotte
verrassing; haar zang viel in de recita
tieven beter uit dan in de aria's. Meer
volume is daar zeker gewenst.
Wanneer het Haags Muziektheater
zoals we hopen vaste voet bij hel Ne
derland operapubliek weet te krijgen
moet het maar proberen Louis Stotijn en
het Gewestelijk Orkest voor Zuid-Hol
land vast in te huren. Dat zal dan af en
toe bij de blazers wel extra versterking
vragen, maar is een probleem dat op te
lossen valt.
Stotijn c.s. begeleidden in „La serva
padrona" lekker vlot en licht en alleszins
behoorlijk in de opera van Andriessen.
Alleen had daar het volume van de ko-
perblazers soms wat meer afgedempt mo
gen worden. Zelfs Hoekman werd enkele
malen overspeeld.
We beschouwen de vele bloemen die op
het eind van de avond aangedragen wer
den. ook als een aanmoediging om verder
te gaan. G.v.L.
(ADVERTENTIE)
WU «in* 1*20
het huis
van de toekomst
GARAGE SAUNA ZWEMBAD
in 1 dag ma» plastic sienen gebouwd.
T. b-lichlige»; vlidog 26, xaWdag 27. moon-
dog 29 on dimdog 30 .eplombor "IA ""j
i 1.5 uur «n 's avonds van 7.15-11 uur.
d°' VnÊ..f2,25. Kind«o (IJS.
HOUTRUBTHALLEN DEN HAAG
„De tekst van het Requiem was
voor mij een buit, waarnaar ik al
lang verlangd had en waarop ik me
letterlijk met bezetenheid heb gestort.
Mijn hoofd leek als het ware uit
elkaar te barsten door de stormloop
van opbruisende gedachten".
Dat schreef Hector Berlioz naar aan
leiding van de Grand Messe des Morts
(op. 5), waarvan op 5 december 1837 in
de Dome des Invalides te Parijs, de
première ging ter ere van generaal
Damrémont en de vele Fransen, die bij
het beleg van Constantine gesneuveld
Wij kunnen ons deze gemoedssituatie
voorstellen, wanneer we vernemen, wat
voor een geweld hij nodig had om tot
uitdrukikng te brengen, wat in de toen
34-jarige componist giste: 80 sopranen
en alten, 60 tenoren. 70 bassen. 50 violen,
20 altviolen. 20 celli. 18 contrabassen.
4 fluiten. 2 hobo's. 2 Engelse hoorns.
8 fagotten. 4 clarinetten. 12 hoorns.
4 cornetten. 12 trompetten. 16 trombones,
fi tuba's. 16 pauken. 2 grote trommels.
4 gongs en 5 paar bekkens. Waaraan hij
toevoegde, dat dezQ getallen .slechts
betrekkelijk" varen en dat het koor ver
dubbeld kon worden of verdrievoudigd
Met deze toename moest het orkest dan
wel gelijke tred houden.
Daarbij, was het zijn bedoeling,
dat, afgezien van de 12 hoorns, het
koper in vier groepen moest worden
verdeeld: deze dienden dan op de
hoeken van het orkestpodium plaats
te nemen: zulks met het oog op het
bereiken van bepaalde ruimtelijke
effecten.
Zo gebeurde het dan ook bij de eerste
uitvoering in 1837. waar de indruk van
de ensembles bij het „Tuba Mirum"
de wondere trompetrumoeren zó over
weldigend was, dat de celebrant nog een
kwartier na afloop la tranen uitbarstte,
toen hij de componist omhelsde. En één
van de vrouwelijke koristen kreeg een
zenuwschok
Dit soort reacties van emotionele Sard
hebben we bepaald niet meegemaakt,
toen we zaterdagavond in het Neder
lands Congresgebouw, van deze doden
mis een uitvoering meemaakten: helaas,
zijn we geneigd te zeggen.
Genoeg volk stond en zat er wel op het
vergrote podium: 96 musici van het
Radio Symphonic Orkest te Praag en het
Hersfelder Festivalkoor met zijn 190 le
den, dat onder leiding van de Duitse
dirigent Siegfried Heinrich met solis
tische medewerking van de Finse tenor
Naan Pöld. zorgde voor een brave, aller
minst opwindende vertoning.
Eigenlijk een teleurstelling voor oog
en oor. Waar bleef de show met die vier
I blaasorkesten? Er was niets te ..zien":
allen zaten op het podium als een com-
pacte massa: het geluid ..op de vier hoe
ken der aarde" geproduceerd om de
doden uit haar graven te doen verrijzen.
bleef uit. Helemaal uit
De globale indruk? We maakten
i iets erg naïefs mee, iets kinderlijks:
het leek zo. of een combinatie van
schoolkoren na ernstige studie zich
maar eens in de publiciteit waagde,
voor de speciale gelegenheid met
assistentie van een stel geroutineerde
orkestvaklieden. Welwillend beluis
terd door een publiek, dat het op
voorhand al mooi vond.
In deze gemoedsgesteltenis bevond
•zich althans uw verslaggever: gevaar
voor een angstneuroze bestond er voor
hem niet, evenmin de mogelijkheid (zie
boven) ln tranen uit te barsten. Hij had
slechts te glimlachen, en waar hij dit
niet kon. vervzelde hij zich slechts: on
beschrijfelijk.
Glimlachen: dat moest hij ook, of 1
hij wilde of niet. toen hij in het
Sanctus, dat wonderschone en diep
ontroerende Sanctus, de tenor-solist
bezig hoorde: in zijn optreden zat
bepaald iets krijgshaftigs!
Voor deze muzikale manifestatie, ge
organiseerd ter herdenking van de hon
derdste sterfdag van Hector Berlioz
(8 maart 1869). tevens bedoeld als
opening van het concertseizoen in het
Congresgebouw, bestond een redelijke
belangstelling.
B.R.
BRUSSEL (ANP) De 71-jarige Bel
gische schryver Gerard Walschap is ia-
terdag in zijn geboorteplaats Londerxeel
(tussen Antwerpen en Brussel) gehul
digd. Onder grote belangstelling is aan
de gevel van zyn geboortehuis een ge
denkplaat onthuld, met het opschrift
„Gerard Walschap. 9 juli 1898. Prins der
Nederlandse letteren".
ln een gelegenheidstoespraak verklai
de de voorzitter van de Vereniging v
Vlaamse Letterkundigen, Marcel Cool,
dat „Gerard Leeuwenhart zijn leven lang
heeft gestreden tegen bekrompenheid 4
hyprocrisie, tegen dwang en censuur".
„Lang voor het consilie heeft hij de ka
tholieken geholpen vrijer te denken,
naar het persoonlijke geweten te luiste
ren", aldus Cool.
Walschap, die jarenlang in zijn ge-
booteplaats is verguisd, zei in zijn dank
woord: „Ik heb vaak gedacht: na mijn
dood zullen ze mij te Londerzeal als een
der hunnen erkennen. Na 45 jaar terug
in mijn geboortedorp mag ik dat echter
nog zelf beleven".
In het Singermuseum te Laren wordt
van 3 tot en met 12 oktober de ten
toonstelling Herfstflora 69 gehouden
Ze wordt ingericht door de Gooisa
bloemisten- en hoveniersverenigingen
en fruittelers, het Rijkstuinbouwcon-
sulentschap, Mobach aardewerk en
het Singermuseum.
