BATTLE
^BRITAIN
in volle "gt
iconstrueerd
Regisseur
Guy
Hamilton:
„HET WAS
EENVOUDIGER
GEWEEST
DE
TWEEDE
WERELDOORLOG
OPNIEUW
TE
BEGINNEN"
Engelands
ilmhulde aan de
helden
van 1940
betekende
maandenlang
oefenen zonder
een meter
film
Reconstructie van een Duitse bomaanval op een Engels vliegveld. Grondpersoneel i
rir gereedstaande „Spitfires" om de strijd aan te binden: scramble
OP 22 juli 1940 werd de Frans-
Duitse wapenstilstand getekend.
Hitler had ziin handen toen vrij
om zich geheel op Engeland te
concentreren. Tegen Göring had hij vier
dagen eerder al gezegd: „De oorlog is ten
einde. Ik zal tot een akkoord met Engeland
komen". Maar hij had geen rekening ge
houden met de onverzettelijkheid van het
Britse volk en die van premier Winston
Churchill in het bijzonder en toen Lord
Halifax op 22 juli de Duitse vredesvoor
stellen afwees, dreigde Hitier Engeland
vanuit de lucht te vernietigen. Maar ook
dit keer had hij zich in de mentaliteit van
de Engelsman vergist. Numeriek zwaar in
de minderheid leverde de Royal Air Force
zoveel tegenstand, dat Hitiers dreigende
woorden holle leuzen werden. Op 31 okto
ber had Engeland de rollen omgedraaid en
was de luchtslag, die als „the battle of
Britain" de geschiedenis zou ingaan, door
de RAF gewonnen
Dat deze heroïsche strijd nog eens onderweap voor
een film zou worden was te voorzien. Dat de Britten
bij die gelegenheid kosten noch moeite zouden sparen
eveneens. Maar dat er eerst zo veel problemen op
gelost moesten worden eer men tot een natuurge
trouwe reconstructie van deze woelige dagen kon
komen, zal zelfs de grootsto zwartkijker niet hebben
vermoed. Om er slechts enkele te noemen: hoe in
1968 aan vliegende museumstukken te komen en aan
piloten, die ze konden besturen' Tenslotte had
James Bondproducer Harrv Salzman, die deze ope
ratie vanachter de kassa leidde, zo veel Heinkel-
bommenwerpers, Messei'schmitt-10U-jagers, Spitfires
en Hurricanes bij elkaar, dat hij zich de trotse be
zitter van 's werelds 35ste luchtmacht kon noemen.
Wingcommander George Elliot werd van de RAF „ge
leend" om tien speciaal geselecteerde RAF-piloten
weer te leren om mei propellervliegtuigen om te
gaan. Niet alleen het Britse ministerie van Oorlog en
de Royal Air Force leverden alle medewerking bij
het tot stand komen van de film, ook de vroegere
vijand in do personen van luitenant-generaal Adolf
Galland, kolonel Hans Brustellin en majdor Franz
Frodl beijverde zich alles zo waarheidsgetrouw mo
gelijk op het doek te vereeuwigen. De regie werd in
handen gegeven van „Goldfinger"-regisseur Guv
Hamilton, die met vijf filmploegen werkte, veitieeld
over Engeland en Spanje, waar de „Duitse" scenes
werden opgenomen. Hamiltons laconieke commentaar
„Op een gegeven moment was het eigenlijk veel
eenvoudiger de hele tweede wereldoorlog opnieuw te
laten beginnen en er gewoon een deel van op te
nemenen serieuzer: „De romantici zullen 'bij
het zien van de film wel een" schok krijgen, maar
ik hoop dat er uit deze film een nieuwe, grotere
mythe zal ontstaanOf dat waar" is zullen
wij pas donderdagavond, als koningin Juliana de
Nederlandse premipre bijwoont, kunnen beoordelen
Vast staat echter, dat gestreefd is naar een zo grool
mogelijke objectiviteit en authenticiteit. Dat laatste
neemt niet weg, dat tal van storren met klinkende
namen een rol in de film kregen. Sir Laurence Olivier
had urenlange gesprekken met Air Chief Marshal
Sir Hugh Dowling, die hij In de film uitbeeldt, Han;
Andrews speelt Sir Francis Stokes, staatssecretaris
voor de luchtmacht tijdens de 6lag om Engeland
Winston Churchills gevleugelde woorden hielpen het Engelse volk door de donkere dagen heen. Een
affiche uit de dagen van de eiag om Engeland met de oproep van de staatsman: „Laten we samen voortgaan".
Sir Ralph Richardson, Sir Michael Redgrave, Kenneth
More, Michael Cane, Christopher Plummer en Trevor
Howard zijn andere bekende namen in de rolver
deling. Aan Duitse zijde speeld Curt Jurgens de rol
van baron Richter, de vredesonderhandelaar. Caba
retkomiek Heinz Riess vertoont een sprekende ge
lijkenis met rijksmaarschalk Hermann Göring, maar
de grote ster in de film is toch de luchtslag zelf, ge
filmd vanaf een vliegend platform met een halfronde
optisch-plexiglazen koepel en gemonteerd op een
originele B-25 Mitchellbommenwerper. Luchtgevecht-
regisseur David Brackwell leidde de operaties door
middel van radio en een gesloten' t.v.-circuit. Twee
maanden lang oefenden de piloten, voordat er maar
een meter film geschoten was, in het in ideale positie
voor de camera komen aanvliegen tijdens de ge
vechten. Daarvoor was nog grotore discipline nodig
dan in de tweede wereldoorlog ooit het geval was.
Letterlijk iedere scene was lang van tevoren zorg
vuldig uitgedokterd om het risico voor de vliegers
tot een minimum te reduceren, zonder het realisme
geweld aan te doen. Zo kunnen we doorgaan. Als
het deze „Battle of Britain" niet gelukt de werkelijk
heid heel nabij te komen, kan men het idee de slag
om Engeland voor het nageslacht op filmband vast
te leggen, rustig laben varen- Dat is zeifis zonder er
nog maar iets van gezien te hebben zeker.
OTTO MLL.O
Peter Townsend, die zelf met een „Spitfire" heeft deelgenomen aan de slag om Engeland, maar toch de
meeste bekendheid heeft gekregen door zijn romance met prinses Margaret, in gesprek met Heinz Reiss,
sprekend evenbeeld van rijksmaarschalk Herman Göring. Townsend trad bij de samenstelling van de film
op als adviseur, waarbij zowel zijn technische kennis als zijn grote bekendheid de makers van pas komt.
Gmy Hamihon, hoog verheven hoven de te filmen scene: de bemanning en de grondploeg van *n „Heinkel 111 aangetreden voor hun bom men werpen
