LEIDEN,
L3 sej
pteml
ber, Vee-
Leiden heeft nu kans om de
randstad veemarkt te worden
„IK SLUIT; IK ZIE ER
GEEN BROOD MEER IN
VEEMARKT IN TOEKOMST
WELLICHT UITGESCHAKELD
MARKTEN
Goede kans als Leiden
zaak verstandig speelt
■fer
.WMmM84BL
Directeur Weima:„Laat b. en w. eens niet Rotterdam gaan praten
(Van een onzer redacteuren)
LEIDEN ,,lk dacht zo, dat Leiden nog niet goed weet welke
rijkdom wij krijgen in de nu gereed gekomen veemarkt-sporthal.
In zijn totaliteit gezien is het onmogelijk te voorspellen hoe alles
zich zal ontwikkelen. We kunnen nu alleen maar denken aan een
grotere veemarkt, aan evenementen en aan sportgebeurtenissen.
Maar één ding staat voor mij vast: Leiden heeft door deze prachtige
nieuwe en centraal gelegen accommodatie de kans Randstad
veemarkt te worden. De door de gemeenteraad geschapen moge
lijkheid tot instelling van een importmarkt kan al een stap op
deze weg zijn. Er zullen hiervoor knappe koppen nodig zijn maar
dat Leiden nu de kans heeft, staat voor mij vast".
groenoordhalleiden
Kroegbaas Johnny Verhoeven„Ze kwamen met eert
varken van Rijpwetering en waren 3 uur onderweg*
n
LEIDEN Als woensdag 1 oktober voor het laatst
op de Nieuwe Beestenmark veemarkt zal worden
gehouden, houdt ook de heer J. C. G. (voor vrienden
en bekenden Johnny) Verhoeven (69) ermee op. Hij
ziet er helemaal geen brood meer in en is van plan
zijn zaak te sluiten. Een zaak, waarin voor die tijd
veehandelaren, marktkooplieden, personeel van de
reinigingsdienst en politie-agenten terecht konden
Sinds de oorlog' is hij alleen nog
maar op vrijdag (met de markt)
open. Jarenlang heeft hij een bloei
end hotelletje gehad, waar mensen
uit Italië, Joego-Slavië, Duitsland en
zelfs Chili de nacht doorbrachten.
Vol trots laat hy de nachtregisters
zien van 1950 en 1958. De heer Ver
hoeven heeft behalve zijn marktzaak
ook nog restaurant Allemansgeest
in Voorschoten, dat hij heeft ver
pacht. m'n zaak aan de Beesten
markt is altijd de hoofdschotel ge
weest", zegt hij.
Vijftig jaar drijft hij deze zaak al.
Dat hij moet gaan sluiten, vindt-ie
verschrikkelijk.
„Ik heb mensen meegemaakt van
tachtig jaar en nu sit je zelf bij die
ouwe ploeg. Als kleine jongen bracht
je toen voor hen de paardenwagen
weg naar de stalhouder. Dat is nu
allemaal andersmaar vroeger kwa
men ze al donderdag aan en logeer
den overal, zoals in hotel Rijnland
en hier en in al die zaken aan de
Breestraat. Toen kwamen ze naar
de markt met een varken van Rijp
wetering en waren drie uur onder-
voor een kop koffie, een flesje fris of een pilsje En
dat zo'n vijftig jaar lang, want de heer Verhoeven,
geboren aan de Lammermarkt en nu wonend Nieuwe
Beestenmarkt 23, hoeft men niets meer te vertellen
van de veemarkt. Hij weet er alles van en vindt het
maar niets, dat de veemarkt naar de Groenoordhal
verhuist. Het is net of je een fabriek binnengaat,
zegt hij. De gezelligheid gaat echt verdwijnen.
die hoek weg hadden moeten halen.
Dan hadden ze met die Bethlehem-
kerk een prachtige hoek gehad om
die hal neer te zetten. Het verkeer
had dan ook gewoon door kunnen
gaan.
In het begin hebben we gedacht, dat
we met de veemarkt meemochten.
Dat er een aparte zaak zou komen
voor ons. Dat een ander de sport
evenementen zou doen maar je moest
alles tegelijk pachten en dat gaat
niet. Dan ben je dag en nacht in de
stel in een taxi naar Ubreoht, want
toen was daar veemarkt. Weet Je
wel. die tijd was dat".
Billen
's Morgens vroeg kwamen de men
sen al voor koffie en dan vroegen
ze: „Johnny, weet je nog wat f Nou.
ik weet altijd wat. Een bak of 't een
of ander. Ik ben helemaal met de
veemarkt opgegroeid''.
„Het laatste half jaar heb ik het
nog wel druk gehad. Gewoon, om
dat andere zaken al dichtgingen.
Binnenkort houdt de winst voor m^j
ook op".
Hij wijst naar buiten en zegt: „Als
leek heb ik altijd gezegd, dat ze daar
..Ach, je maakt heel wat mee. hoor,
in al die jaren, dat ik hier nu zit.
Zoals dat verhaal van die handelaar,
die half zat zijn compagnon een
briefje van duizend gaf. Daarna
kwam die op de Stationsweg in een
café terecht, waar die aan het gok
ken sloeg. Er aten daar mensen,
die zagen, dat hij bestolen v:erd. Ze
gingen z'n geld natellen en kwamen
tor de ontdekking, dat hij duizend
gulden miste. Het hele stelletje moest
mee naar het politiebureau. Dat was
nog onder het Stadhuis. Enfin, een
hoofdagent kwam mij ook halen, ter
wijl ik in m'n zaak zat te kaarten.
Toen ik kwam, zaten daar al die
kooplui. Die veehandelaar was in
middels weer een beetje nuchter ge
worden en toen ik het tegen hem zei.
kon die zich weer herinneren, dat hij
het geld aan z'n compagnon had ge
geven.
Nou ja. iedereen mocht weg. We
liepen met z'n allen gearmd over de
Breestraat naar huis. Er werd ge
dronken en ballen gehakt gegeten en
de volgende morgen ging het hele
Drs. J. R. Eysink Sm
„Die agenten kwamen ook altfld 's-
avonds laat hier om iets hartigs te
halen. Een balletje gehakt of zo. Die
braadde ik zelf. Toen had je nog.
waar nu de Turk is. dat Posthuisje.
Op een avond kwamen ze weer, maar
ik had geen ballen meer en heb ze
een paar aardappelen in een zakje
meegegeven. En die gasten maar
schelden, toen ze er achter kwamen",
„Ja, er is heel wat gelachen hier.
Gelukkig wel. 't Was een leuke tijd.
Ik heb ook veel buitenlanders ge
had, die bleven slapen. Er werd me
weieens gevraagd: hoeveel kan je er
hebben? Ik zeg: 125. Toen zeiden
ze: dat kan toch niet. Ik: natuurlijk
wel, staande!
Ik heb doktoren uit Joego-Slavië ge
had. Die komen steeds terug. Pas
nog hadden ze een congres in Luik,
maar na afloop kwamen ze hier naar
toe. En zo zijn er meer.
Als we ook koffie dronken, gaven
we er gebak bij. Dat werd niet ge
noteerd. Ik heb nooit van een grote
zaak gehouden. Als het maar wat
winst gaf".
Honderdn u miners
„In de oorlog had je die koopman.
Kees Verboom uit Ter Aar. Bij hem
heb ik een zak bruine, bonen geruild
voor grammofoonplaten. Hij moest
er honderd nummers voor hebben.
De volgende week zegt-ie tegen me:
Johnny, 't zijn er maar vijftig. Ik
zeg: ju, maar die plaTen kan je aan
allebei de kanten spelen. Zulke din
gen vergeet je Wtet. Daar hebben we
het nu. nog over".
„Neem nou bijvoorbeeld dat verhaal
met de taxi's. Dat was in die tfld
wat om daarmee naar Utrecht te
gaan. Er waren toen misschien in
heel Nederland vijf taxi's".
,.Ik wil niet meer van de markt weg.
Hier ben ik geboren en heb ik m'n
hele leven doorgebracht. Al geven
■e me een villa In Wassenaar, ik wil
hier niet meer weg. Ik kan niet zon
der de markt. Als ik ergens anders
ben. kruip ik van de ene stoel op de
..Toch is er heel wal verandering In
de loop der jaren. Als je nagaat, dat
als vroeger op de markt met een
briefje van duizend werd betaald,
het bij de bank moest worden gewis
seld. En nu. ze wapperen met brief
jes van duizend alsof ze aan het
kaarten zijn".
Kees de Leeuw».
„Er tnot'l gesaneerd geconcentreerd en bezuinigd worden h
DEN HAAG Leiden heeft nu de kans om de randstad-
veemarkt van ons land te worden, heeft marktdirecteur
Wedma gezegd. Hiermee uitte hjj de wens die langzamer
hand de vader is geworden van zjjn gedachten.
Beetaat die mogelijkheid werkelijk, *o vroegen wjj aan
enkele „kopstukken" op veemarktgebied bij het ministerie
van landbouw in Den Haag.
Noch de adj.-directerur voor de agrarische handel en Nij
verheid drs. 4. R. Eysink Smeets uit Voorschoten, noeh
zijn naaste medewerker op de afdeling handels- en In
dustrie-ontwikkeling nir. H, A. Homan. waagden zich
echter aan toekomstvoorspellingen. De toekomstige ont
wikkeling van het veemarktwezen wordt namelijk, althans
voorlopig, niet door Den Haag centraal geleid. In zeer
grote mate geldt hier de gemeentelijke autonomie en wat
de randstad betreft is het de politiek van Rotterdam.
Leiden, Amsterdam en Purmerend die hier beslissend ia.
Maar aJs dr. J. H. Patyn, secretaris- slachthuis in Leiden betrekt slechts
generaal
het ministerie
10.*/;
idie veemarkt".
Landbouw- zaterdag de veemarkt ln De heer Eysink Smeets: „Daarom i
tie nieuwe Leidse Groenoordhal opent,
waarschijnlijk door er een kudde scha
pen op los te laten, heeft ons land
en vooral de Randstad er een unieke
v eemark t -sporthal com binat ie bijge-
kregen, die door zijn zeer moderne
outillage met de veemarkten in de
Randstad en daarbuiten sterk zal
„Wat Is eigenlijk de toekomst van
liet veemarktwezen in ons land, op
pert de heer Eysink Smeets die al
weer wat verder kijkt. „Nog slechts
'1% van de handel in varkens gaal
over de markt omdat er een direct
verkeer is ontstaan van de produk-
tiebedrjjven naar de slachterijen en
leesfabrieken. Die rechtstreekse leve
ring gaat er in do toekomst nog veel
meer komen. De groothandel In rund
vee probeert daar ook meer en meer
Niettemin achten velen de handel
over de markt van belang voor een
inzicht in de markt- en prijsverhou
dingen. Bij het rundvee, wordt ruim
30% van de vette kalveren en gras-
kalveren, ruim 40% van de alacht-
runderen en ongeveer 70% van ge-
brulksrunderen en nuchtere kalvere-
via de veemarkt verhandeld."
De heer Homan: Zo'n randstad-vee
markt moet niet zonder meer worde
gekoppeld aan het onderzoek nan
een randstad-slachthuis waarover d
grote gemeenten in de Randstad eer
studie hebben laten instellen. Hel
het de vraag of er in de toekomst
nog behoefte aan een veemarkt is.
Het Ls niet eenvoudig aan te geven
waar in Nederland de overblijvende
veemarkten en slachthuizen zullen
moeten liggen. Bij een afschaffing
van een nadere keuring zal de nei
ging ontstaan om bepaalde particu
liere slachterijen in de produktiege-
bieden van het oosten des lands "te
De heer Homan: „Rotterdam zou uit
verkeers-teehnische en planologische
overwegingen kunnen zeggen: „Wij
willen de veemarkt hier niet meer".
Discussies hierover zijn fn de Rotter
damse gemeenteraad gaande, maar
ook hier ls nog geen beslissing ge-
Dih. Eysink-Smeets: „Langzamer
hand vraagt de regering zich af of
alle gelden, die voor veemarkten en
slachthuizen worden uitgegeven, nog
wel verantwoord zijn. Er moet sterk
bezuinigd worden. Op het gebied van
de slachthuizen moet er coördinatie
komen en daarvoor is een commissie
bestaande uit leden van vijf ministe-
•ies en vertegenwoordigers uit het
ed rijf Bleven Ingesteld."
Daarom is de gedachte opgekomen,
e terreinen niet meer uitaluitend als
veemarkt te exploiteren.
>rs Eysink-Smeets: „Leiden heeft
erstandig gedaan om ook die rich-
■ng uit te gaan. Dat heelt het wee
lenen van subsidie in de hand ge
werkt.
Wat zal de invloed van de ingrijpen
de structuurwijzigingen op liet ge
bied van de veehandel in de EEG
zijn op het veemarktwezen in Neder
land.
Drs. Eysink-Smeets: „Daar valt nog
weinig over te zeggen. Er zijn wel
structuurwijzingen gaande, maar er
wordt nog steeds over gepraat. Maar
daarvan is geen directe invloed op de
Nederlandse veemarkten te verwach-
I. een warden en Den Bosch hebben
moderne markten en Utrecht is er
een aan het bouwen. Nu Is Leiden
er ook bij. Leiden zal nu moeten gaan
zien, welke invloed dit heeft op de
De heer Welma heeft ln .Leiden ver
klaart dat de veehandel nog niet he
lemaal ingesteld Is op de ontstane
vrijheid binnen de EEG. Volgens d«
heer Homan Is de handel in varkens
er wel op ingesteld en hij noemt de
stijgende exportcijfers."
Drs. Eysink-Smeets: „De ontwikke
ling van de kalversport naar Italië
vertoont ook duidelijk een stijgend®
lijn.
op een gegeven moment ziekten ont
staan. de grens weer dichtklapt.
Hopelijk zal dat ook In de toekomst
van de Leidse veemarkt gezegd kun
nen worden. Leiden maakt een goede
kans, denken de deskundigen in Den
Haag.
Pieter Btickmann,
DU zegt de heer M. W'einia (64),
directeur van de Markt- en Haven
dienst, die negentien jaar geleden bij
zijn aanstelling de opdracht kreeg
leiden een nieuwe veemarkt te ge
ren. De Leidse markt stond toen op
de landelyke ranglijst op de achtste
plaats. Ondanks de sterk verouder-
commodatie en ondanks het
feit, dat elders in het land bijzonder
goed geoutilleerde veemarkten wer-
n gebouwd, heeft Leiden zich kun-
handhaven op de negende plaats
de schapenmarkt zelfs op de
irste. Het stemt de heer Wei ma dus
t vreugde, dat hij allerlei nega
tieve factoren ten spijt een goede
reemarkt mag overdragen.
Wat het Groenoordhalcomplex als
rodanig betreft, wijst de heer Weima
het begin van ons gesprek op een
jelangrijk nevenaspect ervan: in de
ï.le Leidse binnenstad zijn bij elkaar
in kleine tweeduizend parkeer-
ilaatsen voor auto's: op het Groen-
■rdterrein is al ruimte voor 1800
dat hiervoor was ingeschakeld, eon
negatief advies zal uitbrengen.
Rotterdam zal nu óók een slacht
huis moeten bouwen en de veemarkt
moeten verplaatsen. Voor een slacht
huis is daar nog wel ruimte, maar
voor een veemarkt niet. Ik zou zo
zeggen: wat belet b. en w. van
Leiden om met Rotterdam te gaan
praten.
Leiden heeft nu de mogelijkheid om
de stroom in de Leidse bedding te
krijgen. Natuurlijk moeten daar
knappe koppen voor komen en ik
ben cr nu te oud voor. Maar de mo
gelijkheid is er. Als de Leidse 'markt
geen toekomst had gehad, dacht u
dat wij dan bijna negen ton hadden
gekregen uit het Oriëntatie- en Ga
rantiefonds voor de landbouw van
de EEG Ik sta op het standpunt
dat, nu Deni Haag en Brussel dit
hebben gedaan, op Leiden de plicht
rust zich waar te maken.
Stijging
aanvoer
/.ik over hord
Plus
en min
Mr. Wildeman (Vee en vlees)„BeLichehjk
die discussie over het principe-besluit"
DEN HAAG ..Als Leiden de zaak goed speelt en daar mankeert
het misschien nog wel eens aan - dan konden voor deze stad wel
eens goede mogelijkheden zijn geschapen om import-veemarkt te
worden en misschien zelfs ook Randstad-veemarkt. Hoewel je in
deze branche nooit vantevoren duidelijk kunt zien, waar de ont
wikkeling heen gaat, staat het vast, dat Leiden met de nu overdekte
veemarkt heel goede mogelijkheden krijgt. De ligging van deze stad
is bijzonder centraal, zo tussen Amsterdam en Rotterdam; de nabij
heid van Scheveningen (aanvoer van Engels slachtvee) is een voor
deel voor een eventuele importmarkt".
Aldus nir. B. Wildeman, secretaris
van Bedrijfsscliup voor de handel in
vee, van de Ned. Bond van Veehan
delaren en de Ned. Bond van Var-
kensliandelaren. Zyn werk ligt voor
tachtig procent op het terrein van
de EEG. Hij spreekt met bijzonder
veel bewondering en respect over de
Leidse marktdirecteur, de heer Wei-
ma. Met dergelijke experts staat of
valt een veemarkt, is zyn mening.
„Geef iemand als Weima zes weken
de tijd om zich volledig in de moge
lijkheden voor een importmarkt te
verdiepen en hij weet het. Hij weet
het dan beter dan een paar ambte
naren of gemeentebestuurders, die 'n
heel jaar met zo'n onderzoek bezig
zouden zijn. Een goed ingewerkte
markt-directeur met een brede blik
voelt ln de toppen van zijn vingers
hoe je zoiets moet spelen, waar de
mogelijkheden liggen en met wie je
moet gaan praten.
De tijd is momenteel rflp voor een
Importmarkt. voor rechtstreekse aan
roer van slachtvee bulten de gewo
ne veemarkt om. Ik hoorde, dat er in
de Leidse raad nog over is gediscus
sieerd of ze wel „ja" zouden zeggen
tegen het principe-besluit hiervoor.
Belachelijk gewoon.
Mogelijkheden
Als bedrijfsschap hebben wtf geadvi
seerd sommige markten als import
markt toe te laten: Leiden, Rotter
dam en Utrecht. Het slachtvee uit
derde landen, niet-EEG-landen dus,
zoals de landen van het Oostblok,
moet nu nog rechtstreeks naar de
slachthuizen. Maar daar valt over te
praten. Een importmarkt biedt als
ontmoetingsplaats o.m. de mogelijk
heden voor de kopers, zelf vooraf het
vee te bekijken.
Dan is er de mogelijkheid van Rand
stad-veemarkt. Een interessant pro
bleem. Er is momenteel een heel ge
doe rond gemeentelijke slachthuizen
Eén voor de hele Randstad? Dat
kwam naar voren teen Amsteedam
liet buiten de stad moest gaan zoeken.
Een Deens bureau ging de zaak on-
derzoeken. Ik heb horen verluiden,
dat de conclusie van het onderzoek
is, dat een Randstad-abattoir niet
kostendekkend zal zijn. We blijven
met Rotterdam zitten, waar het voort
bestaan van de veemarkt een punt
van discussie is. De mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat Leiden erfge
naam kan worden.
Uit het Leidse gezichtspunt bezien,
verdient dit de volle aandacht. Als
ik ln Leiden zat, ging ik dat allemaal
op m'n gemak bekijken en uitpluizen.
Wat, afgezien hiervan, de mogelijk-
lieden van de nu overdekte Leidse
mnckt rijn. moe* worden afgewacht.
IM H «te te mot MHnpteffin «Mm
kijkt, altijd pralen achteraf. Wy heb
ben wel sterk de indruk, dat
kappiug van een markt cle handels
mogelijkheden aantrekkelijker maken.
En liet hindert echt niet als in het
begin zo'n hal niet volstaat.
In de hal van Den Bosch kon je der
tig jaar geleden een kanon afschieten
zonder veel kans te hebben, dat je
een koe raakte. Leiden, wil voorlopig
blijkbaar een halve veemarkt door
de hal voor de helft of twee-derde te
gebruiken. Dat is niet verstandig. Als
ze daar In Brussel achterkomen, ze.g-
gen ze: hebben wij daarvoor zo'n hoge
subsidie gegeven? Laat er In bet be
gin gerost maar veel mini te over zijn-
Dat tvefct aAeen maar."
