anders dan andere
SteÊcidóeSouïcvnt
Kleuren-t.v. in Nederland sneller in
opmars dan destijds in de Ver. Staten
antenne
BEWERKING VAN
„RECONSTRUCTIE
NIEUWS
VAN
FIRATO
1969
Springlevende radio maakt bloeiperiode door
Vanavond
op televisie:
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1969
„Onaanvaardbaar"
uitgesproken over
de loonparagraaf
ST WILLIBRORDUS. dc katholieke bona
van werknemers en industriële be
drijven. (moet niets hebben van een loon-
beleid, waarbij vakcentrales, werkgevers
bonden en regering samen een gemiddelde
gaan noemen voor loonstijgingen, dat
binnen het raam van de nationale econo
mie toelaatbaar zou zijn.
De (bond van katholieke industriële
werkers is binnen het NKV in het
algemeen niet het meest makke schaap,
ze gaat evenweel radicaal in verzet wan
neer zoals in het zomeradvies van de
SER als loonbeleld aanbevolen wordt
voor 1970 een bepaald percentage als
maximumgrens voor bij CAO's overeen
gekomen loonstijgingen te stellen.
Daartegen heeft St. Willibrordus
principiële bezwaren gelet op haar opvat
tingen inzake de vrijheid van vakbonden
binnen en buiten de vakcentrales en
inzake de wenselijkheid van een echt vrij
loonbeleld. Natuurlijk speelt hier ook de
overtuiging mee. dat bij vrije onderhan
delingen de industriële bonden met of
zonder scherp spel hogerc lonen kunnen
bedingen dan in een gemiddeld landelijk
maximum opgesloten ligt
Dan gaat het dus om de knikkers en
niet om het spel; logisch is dan ook
een uitspraak als die aan het slot van
het protestartikel in bondsblad Industria
tegen de loonat'spraken in het SER-advies:
„Het is nu eenmaal zo, dat niet de mooie
speeches tegen de bestaande orde en de
institutionalisering tellen, maar uitein
delijk alleen de gestelde daden."
de redenering van St.
niet zo waterdlc
op het eerste gezicht lijkt. We begrijpen
volledig dat het NKV zelf slecht te
spreken is over het artikel Industria.
Getuigen van deze ergernis zijn bijvoor
beeld in de repliek van het NKV-ver-
bondsbestuur gedane uitlatingen als
.misleidende suggestie', „passages met
insinuerende strekking" en „ondergraven
van vertrouwen".
Wij hebben andere bezwaren.
De bondsbestuurders moeten weten, dat
een werkelijk vrij loonbeleld uitdraait op
forse prijsbewegingen. Wanneer de ruimte
in de industriële sector ruimere loons
verhogingen zonder prijsstijgingen toelaat,
moet St. Willibrordus in het huidige wcl-
vaartsklimaat maar eens proberen te
verhrinderen dat andee sectoren met
weinig ruimte toch gaan proberen zich
aan het hogere percentage van de
industriële werkers op te trekken, desnoods
met het risico van prijsverhogingen
En al moge het verschijnsel van werk
nemers die als consument protesteren
tegen prijsverhogingen welke andere
werknemers stilzwijgend in het resultaat
van hun onderhandelingen hebben ge
calculeerd niet onbekend zijn, een beetje
vreemd blijft dit verschijnsel wel
Zoals we het ook niet helemaal logisch
vinden dat ter verbetering van het
minimumloon der slechtstbetaalde groepen
menig werknemer het volgende standpunt
inneemt: eeist ik mijn volle portie en uit
de dan overblijvende marge nog wat doen
voor de minimum! ij des. In zulke gevallen
wordt de solidariteit wel eens tot een
plaats op het reservebankje gedoemd
GELIJK heeft St. Willibrordus evenwel
wanneer geconstateerd wordt dat door
een beleid als het SER-advies aanbeveelt
voornamelijk de werknemers die onder
een collectieve arbeidsovereenkomst
vallen hun inkomen beperkt zien. terwijl
alle overige inkomens en winsten vrij
blijven.
Natuurlijk blijft de fiscus alom aanwezig
am van die vrijheid een fors stuk af te
snijden, maar in principe blijft de vrijheid
van de niet aan een CAO gebonden
inkomen trekkers groter dan die van de
doorsnee -werknemer.
Wjj blijven voor dit gecompliceerde
vraagstuk de oplossing zoeken in de
richting van een spaar- of investerings-
loon. Op die manier blijft het mogelijk
te differentiëren zonder prijsverhogingen
uit te lokken en zonder een situatie te
scheppen waarin er voor gelijkwaardige
groepen werknemers opmerkelijke ver
schillen in consumptiemogelijkheden
zouden ontstaan-
En om met St. Willibrordus te
spreken op die manier wordt er ook
een daad gesteld die veranderingen in de
bestaande orde en de institutionalisering
tot gevolg hebben zal.
Zo niet direct vandaag al. dan toch
morgen. Jammer genoeg maakt het be
stuur van St.-WilLibrordus nog al eens
de indruk alles vandaag te willen.
Inspraak als epidemie
RADICALE 6tudenten zal de jaaxrede
van de aftredende Leid se rector-
magnificus prof. Kukenheim als conser
vatieve oude-mannenpraat in de aren
geklonken hebben. Alleen met oogkleppen
op en watjes in de oren zullen ze evenwel
kunnen volhouden iri prof. Kukenhedms
kritiek geen kern van waarheid te hebben
bespeurd.
Juist vinden wij deze kritiek zeker,
imzoveire zij constateert hoe een opge
voerd streven naar inspraak de universi
teit dreigt te verlammen, de ontwikkeling
van de wetenschap hindert en voor de
functie van de universiteit als opleidings
instituut grote risico's met zich mee
brengt.
Voor studenten te de vergelijking die
prof. Kukenheim maakte, niet leuk. Hij
noemde het zinloos wanneer ln een train
de passagiers de wagenbestuurders moeten
kiezen, omdat die passagiers maar een
paar haltes meereizen en de tram er voor
meer permanente bedoelingen is. Boven
dien komt het maar al te vaak voor. dat
passagiers in de verkeerde tram blijken te
zitten- Maar in bepaalde opzichten snijdt
deze vergelijking hout.
Wij vrezen dat. wanneer er geen ken
tering komt, binnen afzienbare tijd reeds
geconstateerd zal moeten warden hoe het
onzinnige streven van bepaalde studenten-
groepen en wetenschappelijke medewer
kers naar maximale inspraak het karakter
van een gevaarlijke epidemie zal hebben
gegeven.
Dan is er een catastrofe nodig om alle
betrokkenen weer tot gezond verstand te
brengen. Tegen die tijd zijn de drijvers
van nu eveniwel waarschijnlijk buiten
schot. De rekening van de glazen die zij
gebroken hebben, wordt aan anderen
gepresenteerd. In het gunstigste geval
fluisteren de daders dan: „We hebben
ons inderdaad vergist".
Dan zal men te laat moeten gaan
werken met inspraak van een inhoud en
omvang welke nu reeds te realiseren zijn.
Mits men rode vlaggen en Maagdenhuisjes
maar wat minder belangrijk vindt dan
redelijke hervormingsplannen
Fan-Fan
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Met gerechtvaardigde voldoening
mogen wij vaststellen, dat nog dit jaar het 100.000ste
kleurentelevisietoestcl in Nederland in gebruik zal
worden genomen. Dat betekent, dat Nederland in
twee jaar een prestatie heeft geleverd waarover de
Verenigde Staten indertijd vijf jaar hebben gedaan.
Marktonderzoekingen hebben aangetoond, dat kleu
rentelevisie voorkomt in alle lagen van onze bevol
king. Ook de landelijke spreiding toont geen opval
lende verschillen, aldus de heer G. D. J. Hofhuis,
sprekend namens de vereniging van fabrikanten en
importeurs op een persconferentie van de Firato '69.
Wat de markt voor de zwart-witapparaten aangaat,
zijn in principe de honderdduizend jonggehuwden de
eerste kopers Ock al neemt de verkoop van
wrvangdngs- en zelfs het aantal tweede tv.-rtoestellen
hand over hand toe. Per honderd gezinnen telt ons
land thans zevenentachtig t.v.-toestellen en in 1970
zal hert tweeënnegentig zijn, terwijl dit getal in 1980
tot 120 (inclusief tweede apparatuur) zal oplopen.
De Firato staart dit jaar officiedl in het teken van de
radio. Immers het is vijftig jaar geleden, dat dit
medium zijn opmars begon. De radio is nog alitijd
springlevend en maakt een enorme bloeiperiode
dooi- Wat het aantal radiotoestellen betreft loopt
ons land in de E.E-G, voorop met 170 radiotoestellen
per honderd gezinnen, terwijl hert in de E.E.G.-landen
slechts 154 is.
Als grote stimulans voor de hifi-stereo noemde de
heer Hofhuis de snelle uitbreiding van het
f.m.-stereozendernet, plus de uitbreiding van het
aantal stereozenduren dat in 1970 minimaal vijftig
uur per week zal bedragen. In 1970 zal bovendien
en dart is een Westeuropese primeur heel Nederland
f m.-stereo kunnen ontvangen.
Kwart miljoen verwacht
De voorzitter van de tentoonstellingscommissie, de
heer A J. Peiger, verwachtte circa een kwart
miljoen bezoekers op de Firato, die van 19 tot en
met 28 september aanstaande in de nieuwe RAI te
Amsterdam wordt gehouden. De produkten zijn
afkomstig van 145 exposanten uit negentien landen.
Van de expositienoviteiten noemde hg onder andere
de videorecording voor huiselgk gebruik en het
stereo-8-afspeelsysteem, dat voor het eerst vanuit de
Verenigde Staten is overgekomen naar Nederland.
In de Noordhal van de RAI zal een hi-fd-straat met
dertig geluidsdichte cabines worden ingericht. In de
Glazen Zaal komt een grote radiostudio en in de
grote zaal van hert Congresgebouw wordt een
kleurentelevisiestudio gereedgemaakt, van waaruit de
omroepen en de N.OS. dagelijks t.v.-programma's in
kleur zullen regisseren en uitzenden Een kleine
presentatiestudio voor radio en televisie komt op de
scheiding tussen de Zuid- en Westhail- In de
kleine 9tudio's vinden de eerder aangekondigde
wedstrijden van de Firatoeameratest en de
Firatodiscjockeycompefciitie plaats waarvan de finale
op zaterdagavond 27 september wordt gehouden.
Achter de schermen
In uitstekende samenwerking met de omroepen en de
N.O.S- zal op de Firato alles worden gedaan om de
bezoekers een zo breed mogelijke bLik achter de
schermen te gunnen.
In de nacht van 20 op 21 september wordrt de
N.O.S.-radiosterrit gereden met als ondertitel „Van
huis via Hilversum naar de Firato". De deelnemers
krijgen hun instructies voor de rit en voor de
bijzondere opdrachten via de radio en komen
zondagochtend tussen acht en tien uur bij de RAI in
Amsterdam aan-
Uiteraard zou het „Elektron", het centrum van
toepassingsmogelijkheden in elektronica weer niet op
de Firaito ontbreken. Daarbij bevindt zich een
zogenaamd Panoramaplein, waarin 'n cirkelvormig
presentatie door middel van apparatuur etc. de jeugd
een overzicht krijgt van de elektronische
mogelijkheden. De jonge bezoekers ontvangen een
cassetterecorder in bruikleen, die zij bij de rondgang
zelf kunnen bedienen.
Nachtuitzendingen
De heer E. A Schüttenhelm, voorzitter van de N.OS..
deelde mee,' dat gedurende de tien Fvratodagen
een experiment zal worden genomen met
radionachtuitzendingen. Deze uitzendingen zullen
worden begeleid door een luisteronderzoekdat niet
alleen de luisterdichtheid meet, maar bovendien
tracht gegevens te verkrijgen over de samenstelling
van het luisterpubliek. De radioprogramma's zullen
elke nacht van twaalf tot twee en 's morgens van
vijf tot zev uur plaatshebben. Aan de hand van de
ervaringen in die tien dagen opgedaan, zal moeten
blijken in hoeverre er op dit gebied een behoefte
bestaat.
De N O.S. heeft voorts besloten het totaal artistieke
apparaat van de omroepen, die in de Hilversumse
studio's werken, over het voetlicht te brengen op
de Firato. Dagelijks zullen in de vorm van
lunchconcerten, de N.O.S.-orkesten en 't Omroepkoor
bij toerbeurt aan het publiek worden voorgesteld in
de Glazen Zaal.
Nog op te merken valt, dat ter gelegenheid van het
feit, dat vijftig jaar geleden in ons land de omroep
is gestart, de originele P.C.GG.-zender uit het
Postmuseum naar deze expositie zal worden
overgebracht en ook in werking te zien zal zijn.
Vanavond de laatste aflevering van
„Fan Fan". De jury bestaande uit Bon-
joura, Jo Janneke Claassen en Skip
Voogd zal in deze uitzending de pres
taties moeten beoordelen van de fans
van Donovan en de Bee Gees.
Enkele opdrachten die moeten wor
den uitgevoerd: synchroon meezingen
met een plaat, het houden van een
pleidooi, dansen, een tekening maken,
vragen beantwoorden, die worden ge
steld door presentator Rob Out en een
legpuzzel, maken. De winnaar krijgt
f 250,en de verliezer f 100,voor de
clubkas.
Natuurlijk bevat ook deze „Fan Fan"
veel muziek. We noemen hier jurylid
Bojoura. met „If it's tuesday, this must
be Belgium". George Cash met „Nigh
tingale" en de Nederlandse groep „Ser
pentine" met „Yesterdag papers". (Ne
derland II 19.03-20.00).
De drie
stiefvaders
Vanavond weer eens 'n western van
regisseur John Ford, geliefd en be
proefd genre van deze filmveteraan.
In de hoofdrol een andere grootmeester
van het witte doek, John Wayne die
sinds Fords klassieke „Stagecoach" 't
prototype is van de keiharde, niets en
niemand ontziende cowboy. „De drie
stiefvaders" is overigens 'n wat senti
menteler verhaal: drie boeven vinden
na een overval op hun vlucht in de
woestijn 'n zwangere vrouw, die na de
geboorte van haar kind sterft. De drie
mannen adopteren het kind en gaan een
lange, barre tocht tegemoet die hen uit
eindelijk toch in de armen van de wet
(Nederland I 20.55-22.35).
Het feit dat dertig jaar geleden met
de inval in Polen de tweede wereldoor
log begon was voor de NOS aanleiding
om een eigen programma te maken
over dit feit en over de dingen die
eraan voorafgingen. Het werkstuk van
Kees van Langeraad en Hans Verschoor.
30 jaar geleden... oorlog!, vonden we
in deze vorm en op dit tijdstip over
bodig.
Hetzelfde verhaal is immers. met
meestal precies dezelfde beelden, al te
vaak voor t.v. verteld. Telekens name
lijk als begin of einde van de oorlog
elke vijf jaar „herdacht" werd, zodat
dit op een rijtje zetten van de bekende
feiten en beelden eigenlijk alleen maar
zin heeft in de zendtijd van de school
televisie.
De wat ouderen immers hebben van
de feiten via het scherm met grote
regelmaat kennis kunnen nemen. Die
zijn dus meer geïnteresseerd in nieuw
materiaal, voorzover dat voorhanden
Sonja Barend
naar Israël
HILVERSUM Sonja Barend, samen
stelster-presentatrice van het bejaar
denprogramma „Dagje ouder" zal na
de uitzending op zaterdagmiddag a.s.
met de presentatie van dit program
ma stoppen. Zij gaat, samen met
haar echtgenoot, de vroegere VARA-re-
gisseur Ralph Inbar, voorlopig een
jaar in Israël bij de televisie werken.
Sonja Barend heeft „Dagje ouder" van
af de eerste uitzending (in maart '68)
gepresenteerd.
ADVERTENTIE
caballero
constante kwaliteit
komt. of anders in een documentaire
over hetgeen we met bijna een kwart
eeuw „vrede" gedaan hebben.
Ook afgezien daarvan was dit pro
gramma niet geslaagd te achten. De
beelden die bedoeld waren om de sfeer
van 1939 in ons land te markeren (de
modeshow bijvoorbeeld) waren een
beetje potsierlijk ingelast. Het „grapje"
om handenwrijvende Göring (München
1939) a la Dick van Bommel tot een
lachertje te maken was smakeloos in
een documentaire die de aanloop liet
zien van de grootste massamoord aller
Achter het Nieuws stuurde een team
naar Duitsland om te berichten over
de komende verkiezingen. Dat team
keek uiteraard door een rode bril en
kwam met een gekleurd verslag terug
waarbij CDU en FDP zo ongeveer op
één hoop werden gesmeten. Dat is het
goede recht van een rode omroep uiter
aard, maar als t.v.-kljker voelden wij
ons tekort gedaan. Wij houden er na
melijk van objectief te worden voor
gelicht. Achter het Nieuws deed daar
zelfs geen bescheiden poging toe.
In de vooravond kwam Kenmerk, de in
formatierubriek over Kerk en samenle
ving, met een lugubere documentaire
over het lot van de indianen in Brazi
lië. Wat hier onthuld werd, was van
een dermate stuitende onmenselijkheid
dat het haast ongeloofwaardig klonk.
Het moet mogelijk zijn hierover nade
re documentatie te verkrijgen. Als een
van onze omroepen zich daarvoor zou
inzetten zou het "wellicht tot een aan
klacht kunnen komen die de stuitende
waarheid aan de internationale t.v.
klok hangt. Vg.
Bij Barend!
Woensdag 3 september zendt de
N?R.7,T\dBn .'.n uur •?iuBarfn?" NEDERLAND I
uit, dat direct na t journaal begint. In (STFR
dit programma ontvangt Barend Ba-
rendse op zijn door Wim Bijmoer ont
worpen caféterras vrienden uit de wie
lersport en de artiestenwereld, waar
mee hij herinneringen ophaalt aan de
pas afgelopen vakantie. Gasten in dit
kleurenprogramma zijn onder meer:
Willy Alberti, Wim van Est. Gerrit
Schulte, Johnny Meyer, Dick Bruyne-
stein, het duo Monique en Michel, het
Deense trio The Quacks, de acht Hari
cots Rouges uit Parijs
neelen de speelman.
(Nederland II 20.20—21.:
reclameuitzendingen om
18.56, 19.03, 19.56. 20.16)
NOS:
18.50 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
19.07 uur:
Scala, magazine
20.00 uur:
Journaal
Vanavond op radio:
Jul Jonge- 2o.2(
Politieke zendtijd (PPR)
20.30 uur:
De 21e eeuw.
documentaire
De drie stiefvaders,
speelfilm
22.35 uur:
Socutera
22.50 uur:
Journaal
NEDERLAND II
(STER-
reclameuitzendingen o
(18.56,19.56 en 20.16)
NOS:
18.50 uur:
Fabeltjeskrant
19.00 uur:
Journaal
NCRV:
19.03 uur:
Fan fan, voor de tien
20.00 uur:
Journaal (NOS)
20.20 uur:
Bij Barend, amusement
21.30 uur:
Hier en nu.
actualiteiten
22.00 uur:
Hervormd Mannenkoor
Wijhe
22.10 uur:
Journaal (NOS)
Televisie morgen
NOS-NOT:
11.10 uur:
Schooltelevisie
14.00 uur:
Schooltelevisie
De met aangegevep programma's zijn kleurentelevisieprogramma's
RADIO
PROGRAMMA
De NOS besteedt vanavond 'n groot ge
deelte van 'n radiobewerking van „Re
constructie". een werk van de schrij
ver Hugo Claus en Harry Mulisch en
de componisten Louis Andriessen.
Reinbert de Leeuw, Misha Mengelberg.
Peter Schat en Jan van Vlijmen, dat
het omstreden hoogtepunt werd van het
Holland Festival van dit jaar.
Toneelspeelster en TV-actrice Petra Laseur
25 stuks f 1.75 EEN Ed. LAURENS PRODUKT
Voor de radiore
opera, die door de makers een „mo
raliteit" werd genoemd, is een opname
en een montagetechniek gebruikt, die
in de radio zelden wordt toegepast.
Doorgaans wordt bij radio-uitzendingen
van concerten en opera s volstaan met
een integrale opname. Bij .Reconstruc
tie" werd evenwel gekozen voor een an
dere, veel bewerkelijker methode, waar
bij bandopnamen werden verwerkt van
vier verschillende zaalvoorstellingen
van de opera. Uit deze vier versies wer
den de beste weergegeven gedeelten
geselecteerde en tot een geheel gemon-
Een lastig probleem, waarvoor de
technici zich bij de zaalopnamen ge
steld zagen, was de storing, die de
zakmicrofoons van de acteurs en de
actrices op de bandopnamen veroor
zaakten. Met veel moeite konden deze
bijgeluiden uit de opnamen worden
weggewerkt. Harry Mulisch en Petei
Schat, die de bewerking na de mon
tage in de registratiekamer beluister
den, toonden zich met het resultaat
zeer ingenomen.
(Hilversum I 20.00-22.30 stereo)
iws. weerbericht
Stereo: Muziek u
beursberlch en.
.00 Nieuws. 15.03 Kamer-
16.03 Beursberichten.
