ÏWÊh
PARFUM
Ongelukken
POETS
listig
lokaas voor
goden
en mensen
in huis en daarbuiten
Zigeunerinne-
mode
uw tanden
na
iedere maaltijd
Wat gebeurt er
als brood
oudbakken
wordt?
1969
De moderne parfumeur beschikt
over 60.000 aromatische materia
len en zij komen uit alle wind
streken. Kennis van het ruwe
materiaal voor parfum is dan ook
kennis van geografie, van han
del, van politieke en economische
wereldsituaties.
Zo heeft bijvoorbeeld Nederlands Oost
Indië in verband met de parfumindu
strie, een levendige handel gekend in
citronella en nootmuskaat. Maar het
huidige Indonesië worstelt met infla
tie en met een concurrentiepolitiek
waardoor het niet in staat is deze ex-
portprodukten af te zetten. Het gevolg
is dat vreemde schepen in donkere
nachten de geurende goederen naar
Singapore smokkelen, en dat de prijzen
Parfum, „een vloeibaar gedicht, in
kristal gevangen", zoals de poëet zegt,
is pure luxe voor de een en onmis
bare noodzakelijkheid voor de ander.
Maar het is en blijft een gedicht en
daarom uitermate geschikt als ver
erend veschenk. Het heeft met leven
de bloemen al het dichtelijke gemeen,
maar het duurt zolang het kristal nog
een druppel bevat. En dat kan duizen
den jaren zijn. Voortdurend worden
nieuwe parfums aan de bestaande
reeks toegevoegd.
Geschiedenis van parfum
Als welriekend hout brandt, waart
een verrukkelijke geur door de omhoog
kringelende rook. ,,Dat moet de goden
aangenaam zijn, en hen goedgunstig
stemmen", hebben de vroegste gelovi
gen gedacht. Later vonden ze het ook
aangenaam zelf te geuren en ze wre
ven zich in met bloemen en bladeren.
Tenslotte ontdekten ze dat het moge
lijk was de geuren in olie en vet vast
te houden en daarmee werd de grond
slag voor de parfumindustrie gelegd.
Maar de eerste parfumeurs waren
priesters die de geur van schroeiende
vleesoffersi wisten te overstemn\efi, sfi?
de doden balsemden en met geuren
een hemelse luister gaven aan begra
fenisplechtigheden. Zij haddén hei al
leenrecht hun kunst uit te oefenen en
Ben ik wel goed geparfumeerd
Egyptisch parfum 7000 jaar oud
Voor profaan gebruik, vinden wij par
fum het vroegst bij de Egyptenaren.
Uit graftomben zijn de oudste bewij
zen daarvan opgedoken; ze gaan te
rug tot 5000 v. C. en geuren nog. Het
toilet van een Egyptische dames was
een ingewikkelde zaak. Zij bedienden
zich van badolie, verzachtende zalven,
ontharingscrémes, rouges, mascara
voor de ogen en hennep voor de voet
zolen; en het werd alles bewaard in
kunstzinnige flessen, vazen en dozen
van albast, onyx, marmer, hout en
ivoor. Aan feestmalen werden de gas
ten welriekend besprenkeld, bloemguir
landes hingen boven en onder de ta
fels. Het parfumeren uit behaagzucht
stimuleerde de fabricage van welrie
kende oliën cn tegelijkertijd ontdek
te men dat vele soorten een antiscep-
tische werking hadden zodat zij schoon
heids- en geneesmiddel beide werden.
Joodse zalving
Het waren de joden die de Egyptische
kunst en gewoonte van parfumeren op
hun uittocht meenamen en leerden aan
Assriërs, Grieken en Romeinen. Maar
de geuren van planten en bloemen was
hen zelf ook bekend. Mozes kreeg van
God de opdracht een heilige zalf te
mak$n en volgens de joodse gebrui
ken 'die teruggaan 'naar dje tijd is de
laatste 12Q0 jaar tot aan de dag van
vandaag, elke Britse vorst nog tot
koning gezalfd. De Assyriërs (en ook
Nina Ricci met zoon Robert.
de Ara bieren, Meden en Perzen) ge
bruikten parfum in overvloed. Babyion
dat de oude wereldmarkt voor geurige
kruiden was, kende ook het geheim
van glas: de band tussen parfum en
de doorzichtige flacon werd hier ge-
Parfum en bloemen speelden een rol
in Hindoe-aanbidding en -riten.
De Moslimbruidegom gaf bij het huwe
lijk zijn bruid een koffertje met geu
rige cosmetica, voornamelijk riekend
Griekse kwistigheid niet
te temperen
Zo iets magisch als parfum, moet van
de goden komen, meenden de Grieken;
zij gaven hun doden dan ook parfum
mee om een goede entree in het hier
namaals te kunnen maken. Wie te arm
was om het te kopen, gaf er zijn do
de een afbeelding van. Niet alleen uit
godsdienstige overweging werden geu
ren gebruikt; ook de liefde liet zich
door geuren dwingen. Verschillende li
chaamsdelen eisten verschillende par
fums: Egyptische essences voor han
den en voeten, Phoenicische voor wan
gen en borst, marjolein voor het haar.
wilde tijm voor de benen. Mannen
sprongen er even kwistig mee om als
vrouwen; zelfs Diogenes die zo wars
van de wereld was, dat hij in een ton
ging leven, parfumeerde zijn hoofd
(om de vogels aangenaam te zijn).
De beroemde wëttenmakèr Solon ver
bood het gebruik... maar hij kon de
geuren niet uitbannen, zomin als de. ve
le heersters in andere tijden en ande
re landen. Altijd bleek de geur ster
ker dan de sterkste wet.
Cosmetae van Romeinse
matrones...
kweeperen komt ons tegemoet uit de
Romeinse badhuizen. Meer geraffi
neerd samengestelde parfums werden
gebruikt door de Romeinse matrones
als zij de ceremonie van het kleden"
opvoerden onder toezicht van de ,,toi-
ietmeesteres", die het bevel voerde
over de „cosmetwt" (een legertje
schoonheidsslaven dat hun naam aan
onze cosmetica heeft gegeven).
Niemand kan in schoonheidszorgen
keizer Nero overtreffen. Wolken kost
bare geuren werden gedurende de nacht
in zijn slaapkamer geblazen. In zijn
eetzalen liet hij zilverei\ sproeiers aan
leggen en vanaf het als-een-hemel be
schilderde plafond viel geparfumeerde
regen omlaag.
Bij de begrafenis van zijn echtgenote
Poppea (die hij waarschijnlijk liet ver
moorden) werden meer parfums ge
bruikt dan heel Arabië in tien jaar tijds
kon produceren.
Industrie in Italië en Frankrijk
De eerste parfumeurs wan het Europa
na Christus, waren monikken die im
mers zulk een grote kruidenkennis be
zaten. Zij kwamen in aanraking met
exotische parfums door de kruisridders
die uit het Oosten de schoonheidsmid
delen van de veelgeroemde Arabische
schonen meebrachten. Alchemisten ont
dekten in de middeleeuwen dat alcohol
uit wijn gedistilleerd kon worden en
vanaf dat ogenblik werd parfum op
basis van alcohol gefabriceerd. Het
oudst bekende alcoholparfum ontstond
in 1370.
Aanvankelijk was Italië hèt land van de
gevangen geuren. De naam van de par
fumeur Frangipanni leeft voort in een
recept. Zijn kleinzoon die parfumeur
en botanicus was, zeilde met Columbus
naar Amerika en er wordt gezegd
dat hij de bloemen van het land al
róók, nog voordat er land in zicht was.
In Zuid-Frankrijk ontstond de parfumin
dustrie als zijlijn van de handschoenen-
makerij: handschoenen hoorden wel
riekend te zijn. Toen Catharina de Me
dici van Italië naar Frankrijk kwam,
bracht zij twee eigen parfumeurs mee.
De ene was bovendien gifmenger, hij
heeft zijn meesteres trouw gediend....
Lavendel uit Engeland
De geur van lavendel trekt ons naar
Engeland, waar het beste recept
stamt uit 1615. Al naar mate men wa
ter schadelijk voor de gezondheid
achtte, werd parfumeren meer ge
wenst (zelfs kousen waren met geu
ren doortrokken). Het gebruik dreig
de in misbruik te ontaarden en daar
om in 1770 de wet c
Vol zelfvertrouwen.
Vakantie, in- en uitlopende
kinderen, een trubbelig huis
houden: moeder moet ogen op
haar rug hebben. Ondanks haar
voorzichtigheid gebeuren er on
gelukken. een derde deel van
alle ongelukken betreft kleine
kinderen.
Voor kleuters zijn het de aller
voornaamste doodsoorzaak.
Vallen en niet ópstaan
Het klimrek is bedacht omdat
kinderen moeten klimmen-
Maar je bent, niet altijd in een
speeltuin! Geen nood, krukjes,
stoelen, balconhekjes, trapleu
ningen, lantaarnpalen, tram
huisjes verschaffen even zoveel
kinderen van verschillende
leeftijd, hun klimrek!
Wat is daar tegen te doen?
Sommige ongelukken kunnen
absoluut voorkomen worden:
Verticale spijlen voor ramen
op bovenverdiepingen, voor
al voor slaapkamerramen.
Het is immers zo verleidelijk
op warme zomeravonden uit
bed te komen en over het
raamkozijn te leunen!
Traphekjes zijn onnodig als
men kleuters zo snel moge
lijk leert trappen te lopen.
Kelderdeuren behoren altijd
goed afgesloten te zijn en de
sleutel moet hoog, buiten het
bereik van kinderhanden,
hangen.
Dikwijls worden allerlei za
ken „die straks mee naar
boven moeten" onderaan op
de trap gelegd, liefst nog
voor de kromming. Dit is
hoogst gevaarlijk voor wie
naar beneden komt (ook los
se traproeden maken van de
trap een valkuil).
Likken, proeven, eten
Geneesmiddelen en zelfs cos
metica die onschuldig lijken,
kunnen voor kinderen catastro
faal zijn. Aspirine, laxeermid
delen, crèmes, haarwater, spuit
bussen bergen gevaren. De
/gewone" slaappoeder is mis
schien dodelijk voor een kind.
Soms brengt de aantrekkelijke
vorm en kleur van medicijnen
liet kind op de gedachte dat het
snoepjes zijn, maar dikwijls
gaat het naar binnen uit na
tuurlijke drang met de mond te
„onderzoeken"-
Het opruimen van de medi
cijnkast, het weggooien wat
niet meer gebruikt wordt, is
noodzakelijk in elk huishouden,
maar klemmend in het huis
met kinderen. Doorspoelen in
de W.C. blijft het veiligst.
Niemand zal zo onverstandig
zijn rattekruid voor 't grijpen te
laten liggen. Maar waarom staan
zo vaak c.e chloorfles en het
zoutzuur onder het bereik van
kinderhanden? Een slok heeft
inwendig® verbranding tot ge
volg.
Bulten ln de natuur zijn veel
bloemen, planten, bessen giftig.
Kinderen moeten goed weten
dat ze niets mogen proeven,
van wat ze op hun zwerftoch
ten tegenkomen.
Buiten ligt ook het water met
zijn wonderlijke aantrekkings
kracht. Laat nooit kinderen die
niet zwemmen kunnen, alleen
in de buurt van water- Kleintjes
zelfs niet in de buurt van een
teil. Hoe ondiep ook, een kind
kan er in verdrinken.
Het kruipt, het snijdt,
het draait
Alle huishoudelijk (en alle doe-
het-zelf) gerei dat steekt, snijdt,
knipt, draait, wringt, is in staat
kinderen te verminken, of het
nu de schaar met scherpe pun
ten, of de elektrische ventilator
is. Een opgeruimde omgeving is
dan ook de enige redelijk vei
lige. Slordigheid en onnaden
kendheid van de ouders is al te
dikwijls aanleiding tot het on
geluk.
Overal zijn kleine dingetjes te
vinden die kleuters graag in
slikken of in neus en oren atop-
alle rangen, standen of geloofsrich
tingen, hetzij maagden, huwbare
vrouwen of weduwen, verbood enig
van Zijne Majesteits onderdanen te
bekoren en te verleiden tot een hu
welijk door geuren, verven, cosme
tische zalven, kunsttanden, vals
haar, ijzeren baleinen, hoepelrokken,
hoge hakken, en opgevulde heupen.
Veroordeling zou leiden tot ontbin
ding van het huwelijk. Maar de wet
had niet de minste uitwerking.
Industrialisatie
In het Zuidfranse Grasse kwam de
eerste stoomdistilleermachine en
daar is de basis gelegd voor da he
dendaagse parfumindustrie waarin
Frankrijk de toppositie bekleedt. De
laatste ontwikkeling is de ontdekking
van synthetische geuren uit de rea
geerbuis. Nu is de parfumeur niet
langer afhankelijk van de grillige na
tuur. En aangezien sommige syn
thetische geuren goedkoper zijn dan
natuurlijke, is nu het parfum be
schikbaar geworden voor alle vrou-
Er is waarschijnlijk geen tweede in
dustrie met zulk een merkwaardig
mengsel van oude methoden en mo
derne techniek. Ruwe materialen
worden nog steeds aangevoerd door
kameelkaravanen langs onherberg
zame Aziatische wegen; in ossewa-
gens door India; in hondensleeën
over Siberische sneeuwvlakten. Maar
in Zwitserland produceren ultra mo
derne chemische fabrieken synthe
tische aromatische materialen voor
deze parfumindustrie. De bereiding
van de grondstoffen is zo up-to-date
als moderne chemie en technologie
maar mogelijk maken en toch zijn
de principes waarvan men uitgaat,
vele duizenden jaren oud.
Nooit heeft de vrouw zulk een reeks
geuren tot haar beschikking gehad
als vandaag. Het moderne meisje
baadt niet in gekneusde aardbeien
zoals madame Tallien, noch heeft zij
kostbare schrijnen voor haar cosme-
tika zoals de Egyptische, evenmin
een leger slaven om haar te mas
seren en geurig te maken zoals de
Romeinse. Maar de bekwaamheid
van de moderne parfumeur maakt
haar even verrukkelijk geurend en
listig verlokkend als de beroemdste
schoonheden uit de geschiedenis.
MAGISCHE
RITSSLUITING
pen: knoopjes, bonen, knikkers,
pinda's. Pindanootjes zijn niet
alleen gevaarlijk omdat' ze ge
makkelijk in „het verkeerde
keelgat" schieten en dreigen te
verstikken, maar ook omdat de
olie uit noten hoogst schadelijk
is voor de longen. Menig ouder
paar dat dit weet, verbiedt de
kinderen onder de 10 jaar no
ten te eten.
Het opdragen van taken in het
gezin is uitstekend, maar de
(aken mogen nooit boven de
lichamelijke en geestelijke
draagkracht van een kind gaan.
Het opvoeden tot flinkheid
beeft zijn grenzen- „Ben jij nou
een flinke jongen", zet aan tot
dikdoenerij, tot branieschoppen.
Jongens, zeggen de statistieken,
krijgen meer ongelukken dan
meisjes. We behoeven ze dan
ook niet het gevoel op te drin
gen dat ze hun „stand" moeten
ophouden.
Het is moeilijk het juiste mid
den te bewaren: niet te flauw
en niet te flink!
Momenteel is de fel afstekende rits
sluiting nog mode: breed, kleurig en
zeer opvallend ook door een geweldi
ge ring of ornament als trekker. Na
tuurlijk zal de balans spoedig door-
slatin naar de andere kant, 'zo gaat
het altijd in de mode. Een buitenland
se fabriek (Prestil) heeft nu de abso
luut onzichtbare treksluiting ontwik
keld. De nylon „maliën" gaan als het
ware op in het stiksel. Vooralsnog
wordt de nieuwe rits alleen maar ge
leverd aan confectiefabrikanten. Dit
najaar zult n hem misschien kunnen
ontdekken in modellen van Frans of
Zwitsers fabrikaat.
Fijn handwerk
voor valies
Petit-point, het handwerk waarin onze
grootmoeders zo bedreven waren,
wordt vandaag nog toegepast op klei
ne. kostbare accessoires: avondtasjes,
poederdozen, etuis e.d. In Frankrijk
schijnen nog verwoede amateur-hand
werksters te bestaan, want een tas
sen- en kofferatelier heeft er bekend
gemaakt binnen de termijn van veer
tien dagen het petit-pointhandwerk
dat men daarvoor bestemmen wil, te
monteren op leer. Valies, beauty-case
of handtas uit leer met petit-point,
héél exclusief.
Moderne frotté
Frotté voor kleding ln de sportieve-
of in de kindersector, is niet so
maar badstof waarvan ook handdoe
ken gemaakt worden. Moderne frotté
is licht rekbaar omdat de katoenen
weefsels zijn vermengd en versterkt
met synthetische en stretebgarens.
Daarom kan dit materiaal zo nodig
nauwsluitend passen; en voor de top
van een bikini is dat wel nodig! Na
tuurlijk dient frotté vooral de bad-
nimfen die spelen langs de waterkant.
En aangezien dat nu eenmaal mode
is, hebben de gelukkigsten hele sets
waarvan de onderdelen ook in kleur,
bij elkaar passen: wikkelrokje en bi
kini, bermuda's en vestje, overall of
lange broek met blouson en als laat
ste accessoire een meneer in zwem
broek en jack.
Om te zeggen dat de shawl i la Gi-
tane flatteert nou nee, dat niet. Je
moet al een heel mooi en gaaf gezicht
je hebben om het goed te kunnen atel-
1 len zonder een lokje van eehte of val-
Modern frotté
Zigeunerinnemode
se haren. Maar het Is móde, meisje.
Daarom dragen fotomodellen die niet
alleen poseren maar ook uitrusten aan
(Franse) kusten hun shawl zo glad om
het hoofd. Ze hebben er veel gemak
van, want hun haartjes zijn héél kort.
Tijdens het „werk" dragen ze pruiken.
Maar modellen en mannequins zijn niet
de enige die kort en lang afwisselen.
Een kleine enquête gehouden door Le
Figaro, het Franse dagblad (dat niets
met kappers te maken heeft), bracht
aan het licht dat de klantei, van Carl-
ta, Dessanges en St. Roch er net xo
over denken. En dat zijn dan modieu
ze klanten van modieuze kappers. Over
dag dragen ze een kort, maar toch ele
gant kapsel, heel sportief. Na vier, vijf
uur hi de middag zetten ze de pruik
op en de metamorfose is compleet: een
zeer vrouwelijke „Ophelia" laat „heur
haar" wapperen en golven.
(foto Jeanne Gatineau)
Tandbederf is een van de belangrijk
ste beschavingsziekten. De achteruit
gang van het gebit in de westerse we
reld heeft zelfs al aanleiding gegeven
tot het uitspreken van de vrees, dat de
komende generaties al van hun Jong
ste jaren af geen behoorlijk bruikbaar
gebit zullen hebben. Men tracht dit
verschijnsel te stuiten door het ge
bruik van bepaalde voedingsmiddelen,
die koolhydraten bevatten, af te raden.
Met name de suiker neemt een be
langrijke plaats in op de zwarte lijst
van vele deskundigen op medisch en
tandheelkundig gebied. Moeder moet
de suikerpot, de snoepjes, de jam en
wat al niet uit de buurt van haar
kroost houden. Men werpt evenwel op
deze wijze het kind met het badwater
weg, want niet alleen zijn de meeste
zoete stoffen bijzonder nattig voor het
lichamelijk welzijn van kinderen gedu
rende de groei, maar bovendien leidt
deze onthouding tot allerlei huiselijke
moeilijkheden. De meeste kinderen
zijn nu eenmaal verzot op de zoetig
heid. Bij onze oosterburen groeit dan
ook een belangrijke stroming in medi
sche kringen die ervan uitgaat, dat
men de strijd tegen het tandbederf op
een ander front moet gaan voeren. Niet
langer bevelen vele deskundigen daar
aan, het gebruik van koolhydraten en
in het bijzonder van suikerhoudende
versnaperingen zoveel mogelijk te be
perken, maar de kinderen te leren
meer gebruik te maken van de tanden
borstel. Of althans de mond te spoelen
na het gebruik van voor het gebit wel
licht schadelijke stoffen. Thans heerst
nog in vele huishoudens de gewoonte,
's morgens vroeg vóór het ontbijt de
tanden te poetsen en soms ook nog
een keer 's avonds voor het slapen
gaan. Indien men echter de kinderen
reeds vroeg zou kunnen aanleren de
tanden te poetsen na elke maaltijd,
zou al veel gewonnen zijn.
Poets uw koper of
zilver met papier
De bekende papieren keukenrollen kan
men in de Verenigde Staten nu al ge-
impregneerd met koper- of zilverpoets
krijgen. Men scheurt het papier op de
gebruikelijke wijze van de rol en
poetst... Met hetzelfde papier wordt
het koperen of zilveren voorwerp, dat
men heeft behandeld, ook uitgewreven.
Als brood uit de oven komt, behoort de
korst bros en droog te zijn. Als de
korst afkoelt, gaat zich vocht, dat
zich in het brood bevindt, in de korst
verzamelen, waardoor deze aan bros
heid inboet. Hoe steviger de korst, des
te opvallender dit proces zich voltrekt:
het meest aantrekkelijke verse brood
wordt het eerst oudbakken. Maar da
huisvrouw die probeert dit te voorko
men door haar brood in een waterdich
te zak te bewaren, van plastic of een
folie, heeft daarmee geen succes. Dat
belet wel een verlies van het in de
korst gedrongen water, maar behoedt
het brood niet voor oudbakken worden.
Integendeel, omdat het water niet ver
dampt, wordt het brood nog sneller
oudbakken. In dergelijk materiaal ver
pakt verkocht brood heeft in de regel
weinig korst en blijft daarom langer
vers dan hetzelfde brood met een ste
vige korst.
In dezelfde periode, waarin het brood
vocht verliest, ondergaat het inwendig
zekere chemische veranderingen. Het
brood wordt harder., Bij lagere tempe
raturen veel sneller l dan bij normale.
Brood, geplaatst in een gewone koel
kast bevindt zich daar in ideale con
ditie om zo snel mogelijk oudbakken
te worden. In de diepvries intus
sen kan, mits waterdicht afgesloten,
het brood geruime tijd vers worden
gehouden. En wie niet over een diep
vries beschikt, kan het enige tijd, ge
wikkeld in bijvoorbeeld aluminium-fo-
lie in een oven plaatsen, waardoor het
weer ,,als vers" op tafel kan komen.
Maar als het brood volkomen droog is,
lukt dat niet. (CONSU)
