Aan da grans van Sinkiang
GEGRONDE REDENEN
VOOR CHINA'S ANGST
Luchtverdediging
loopt gevaar
door zuinigheid
veilig,
Raketbases
olievelden niet
Nederland
onvoldoende
beschermd
Moeder van
vier kinderen
verdronken
MEISJES en JONGENS
Vrouwen en meisjes
BOOT Co.
Export N.V.
2 flinke winkelmeisjes
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 23 JULI 1969
(ADVERTENTIE)
Twee maanden geleden ben ik met een
vliegtuig, in een Chinese jeep en auto en te
paard door het grensgebied gereisd. Ik heb
toen niet alleen gesproken met generaal
Lung Shu-chin, de militaire commandant van
het autonome Sinkiang-Uighurgebied en
voorzitter- van het revolutionaire comité
daarvan (het lichaam dat de hoogste militaire
en burgerlijke macht in Sinkiang uitoefent),
maar ook met de plaatselijke Chinese en
ft'.azakhcommandanten van de kleine onder
geschikte formaties ter plaatse \yat wij
bataljons, eskaders of cavalerie zouden
Van elke kant hoorde ik verhalen over Russische
militaire activiteiten, die tijdens de winter langs
de grens hebben plaatsgevonden. Men vertelde
mij, dat het aantal „incidenten" onvermijdelijk
toe moest nemen, omdat de voorjaarsdooi in aan
tocht was. Ik hoorde niets over doden en gewon
den en ik heb niemand ontmoet die zei dat hij
persoonlijk in botsingen of schermutselingen be
trokken was geweest. Maar ik hooi'de vele bij
komstige verhalen en men liet er bij mij geen
twijfel over bestaan, dat de plaatselijke bevolking
geloofde dat het waarschijnlijk was, dat de Russen
deze zomer een aanval zouden doen.
Een ding moet wel duidelijk worden gemaakt.
Als Russische tanks en infanterie in feite deze
onherbergzame, bergachtige grens zijn overge
stoken en als ze werkelijk aan een militaire aan
val op grote schaal waren begonnen, dan hebben
ze dat niet gedaan om een direct gevaar te kunnen
vormen vooi' de raket- of kerninstallaties van
China. De enorme Chinese basis, waar raketten
worden beproefd, ligt in rechte lijn 800 km naar
het zuidoosten en over de enig mogelijke weg
waarover gemechaniseerde voertuigen zich kunnen
verplaatsen is deze afstand 1500 km. De dichtst
bijzijnde kerninstallatie een kleine, die niet
echt belangrijk is ligt, in rechte lijn, op een
afstand van 500 km naar het zuiden, waarbij ge
mechaniseerde voertuigen over passen in twee
bergketens zouden moeten trekken en zodoende
zelfs tegen de lichtste aanvallen geen weerstand
zouden kunnen bieden. En de Chinese tegenstand
zou niet licht zijn: ik heb het gezien.
Als Rusland werkelijk van plan is in Sinkiang
iets in militair opzicht te ondernemen, dan kan
het onmiddellijke militair-industriële doel alleen
maar zijn het in bezit nemen van het grootste
olieveld in China. Vanaf het dorpje Yu-min is
het minder dan 200 km naar de grote olievelden
Hoewel er geen onmiddellijke, directe mogelijk
heid bestaat, dat Rusland een gevaar vormt voor
het Chinese programma voor kernwapens en
raketten, zou er wel sprake kunnen zijn van een
gevaar op lange termijn. Ten noordoosten van de
olievelden van Karamai liggen op een afstand
van 350 km de uraniumertsmjjnen van China.
Hier zouden de tanks en andere voertuigen ge
makkelijk kunnen komen, omdat het terrein goed
begaanbaar is en het netwerk van wegen uit-
Deze ertsen, in het Altaigebied, behoren tot de
rijkste in de wereld en de Russen weten hier zeker
alles van: het waren Russische geleerden, die in
het begin van de jaren vijftig deze mijnen bouw
den, waarbij ze gebruik maakten van Russische
machines en uitrusting. Tot de onenigheid tussen
Rusland en China in 1960 werd de gehele produk-
tie uit de Altaimijnen naar Rusland geëxporteerd.
De afgelopen negen jaar voorzien deze mijnen
al bijna geheel in China's behoefte aan uranium.
Het olieveld van Karamai is de laatste zes jaar
'•cel gfoter geworden. Chinese geologen vertelden
me dat ze er erg tevreden over waren, dat wat
vroeger twee afzonderlijke olievelden waren, in
feite een groot veld is.
USSR
Kazakhstan
V,
•-x SrinangUgur
CHMA
Oliëproduktie
Men heeft nu aangetoond, dat het gebied bij
Uerho, 96 km ten westen van Karamai, geologisch
in verband staat met dat bij Ormu, dat 112 km
ten noordoosten van Karamai ligt. Ik kwam onder
de indruk, toen ik de 160 km lange pijpleiding
tussen het voornaamste veld bij Karamai en de
Raffinaderij in Tushantzu zag. De capaciteit van
de pijpleiding en van de raffinaderij is sinds 1960
verviervoudigd.
Om technische en propagandaredenen is het moei
lijk precies te zeggen wat de produktiecijfers van
deze velden zijn, in het bijzonder omdat men ge
neigd is deze in „percentages" uit te drukken.
Maar men mag echter wel aannemen, dat de totale
Chinese produktie van 0,3 miljoen ton in 1951
is gestegen tot 13.4 miljoen ton in 1967, dat de
verhouding van ruwe tot leisteenolie groter is
geworden en dat 85 pfocent van het cijfer voor
1967 ruwe olie was.
Het belangrijkste is, dat meer dan de helft van
de Chinese olieproduktie uit Sinkiang komt. Als
dit gebied verloren ging, zou dit de economie, die
in toenemende mate afhankelijk van de olie
wordt, verlammen.
Er bestaan andere, gegronde redenen voor de Chi
nese angst. Rusland heeft, historisch gezien, altijd
expansie willen bedrijven en is altijd de aggres-
sieve mogendheid in dit gebied geweest zoals
overal elders in Centraal-Azië. Het is nog maar
nauwelijks een eeuw geleden sinds Rusland een
groot gedeelte van de vruchtbare Ilevallei in
Sinkiang heeft bezet en slechts viervijfde terug
gegeven heeft. Rusland had in feite Sinkiang
geheel in handen cn had daar vanaf het begin
van de jaren dertig tot 1945 troepen in alle grote
steden gestationeerd. De uitbreiding van de Rus
sische economische invloedssfeer onder het
mom van socialistische samenwerking duurde
na de Chinese revolutie tot 1960 in steeds toe
nemende mate voort.
Etnologische groepen
De Chinezen, hoezeer ze ook de Russische eco
nomische hulp nodig hadden, zorgden er na 1949
wel voor dat hun grote bondgenoot in politiek
opzicht geen vaste voet aan de grond kon krijgen.
Hiervoor was geraffineerdheid en vastberaden
heid nodig, omdat de meeste leden van de plaat
selijke communistische partij pro-Russisch waren,
en deze partij bestond niet alleen uit Han-
Chinezen, maar ook afgevaardigden van de twee
etnologische groepen, Uighuren en Kazakhs, die
toen en ook nu nog in aantal de Han-
Chinezen in Sinkiarig overtroffen.
De Kazakhs spelen de belangrijkste rol by de
gehele situatie. Etnologisch, cultureel en taal
kundig zijn ze verwant met de oorspronkelijke
bevolking van het Russische Kazakhstan, dat aan
andere kant van de grens ligt. Zij vormen een
nomadisch volk. dat al eeuwen lang geneigd is
geen aandacht aan de politieke grenzen te be-
Na 1949 hebben de Chinezen bij de Uighuren en
de Kazakhs dezelfde politiek gevoerd, die ze met
zo veel succes gevoerd hadden bij alle niet-Han-
Chinezen. Deze maken 6 procent van de totale
Chinese bevolking uit en wonen in feite op bijna
60 procent van het Chinese grondgebied bijna
allemaal langs de grenzen van China. Men moe
digde deze mensen aan hun eigen cultuur in stand
te houden en ze genoten bepaalde voorrechten,
waaronder meer dan alleen maar de schijnbare
plaatselijke autonomie.
Nomaden
Stap voor stap veranderden de Kazakhs van
Dzungaria (Noord-Sinkiang). Nomaden, die zich
nog maar net in leven konden houden, werden
een volk dat de traditionele veefokkerij op col
lectieve basis, en zelfs in grotere gemeenschappen,
voortset, maar dat nu in huizen woont en op
vaste plaatsen verblijft. Velen van hen werken nu
in de verzamelindustrie en fabrieken en hun
levensstandaard is sinds 1957, toen ik hen voor
het eerst leerde kennen, snel gestegen.
Behalve dat ze goede betrekkingen met deze min
derheidsgroeperingen onderhouden, hebben de
Chinezen grote aantallen van hun eigen soldaten
en landarbeiders uit het noorden en de kust
provincies van China ingezet. Het aantal Han-
Chinezen in de provincie is sinds 1943 van 6 tot
44 procent gestegen.
De totale bevolking is meer dan verdubbeld, van
4,3 miljoen in 1943 tot 9,3 miljoen nu. Urumchi,
waar in 1943 nauwelijks wegen bestonden, is nu
een grote stad met 500.000 inwoners en een groot
industriecentrum.
Mankracht voor deze geweldige economische ont
wikkeling werd geleverd door het Sinkiang-
Uighur produktie- en construktiekorps, dat
oorspronkelijk uit 100.000 soldaten van de
Kwomintang bestond, die zich sinds 1949 aan
communistische zijde hadden geschaard, en een
even groot aantal mensen van het bevrijdings
leger van het volk. In 1957 bemerkte ik, dat de
verstandhouding tussen deze twee groepen uit
stekend was. Dat is deze nog steeds. De twee
groepen zijn volledig in elkaar opgegaan.
De Chinezen zelf zeggen dat er zich van tijd tot
tijd rassengeschillen in het gebied hebben voor
gedaan. Ik heb er het bewijs van gezien, dat er
sprake was van een vriendelijke rivaliteit tussen
de Han-, Uighuren- en Kazakh-Chinezen; maar
ik heb geen enkel spoor van werkelijke anti
pathie kunnen ontdekken.
Militair sterk
Naar rajjn mening staat de bevolking van Sinkiang
volledig achter Peking en zou tot op de laatste
man elke Russische aanval weerstaan. Wat de
militaire paraatheid betreft, verkeert het gebied
in een zeer sterke positie. Toch moeten we, denk
ik, rekening houden met één factor: Peking ligt
een heel eind weg.
Ik meen, dat elk Chinees provinciaal revolutionair
comité nu waarschijnlijk onder het gezag van de
legercommandant in de provincie valt en dat deze
commandanten nauw contact met elkaar onder
houden. Dit betekent niet, dat er helemaal geen
opperbevel is. In theorie is Peking nog steeds het
centrum waaraan men zegt gehoorzaam te zijn.
In de praktijk kan men naar eigen goeddunken
geen acht op Peking slaan en er is dan ook nie
mand die dat doet.
Dit alles heeft ertoe bijgedragen, dat we hier te
maken hebben met een Chinees vraagstuk. En
het komt me voor dat het een vraagstuk is, dat
de Russen of een andere grote mogendheid
maar beter niet moeten proberen op te lossen.
(Copyright The Guardian-Pers Unie)
W.K. FLYING JUNIOR
Dudok van Heel
grote verliezer
van dagrace
MUIDEN De derde dag van de
strjjd om het wereldkampioenschap in
de Flying Junorklasse, op het IJsselmeer
voor Muiden, is gisteren zonder veel
problemen verlopen. Met een onregel
matige, maar steeds uit dezelfde hoek
waaiende wind, zeiden de bijna vijftig
deelnemers uit negen landen hun wed
strijd. Veel duels op de streep waren er
niet. Hoewel in het algemeen klassement
de spanning juist na deze dag aanmer
kelijk is toegenomen.
De huidige wereldkampioen, de Neder
lander Dudok van Heel, finishte gisteren
in achtste positie en verspeelde daardoor
de leiding in de totaalstand. Van Heel,
die in de voorgaande dagen een op
vallende rol speelde was de grote ver
liezer. Eerste staat nu zijn grote rivaal
Martin Heineke, die met zijn vierde
plaats in de dagrace belangrijke winst
boekte. De beste buitenlander is op
nieuw de Zweed Petterson. Ook in de
derde race was hij in de voorste ge
lederen te vinden. Pettersson die een be
heerste race zeilde eindigde op de derde
I. Zwagerman (Ned.); 2. Lengton (Ned.);
.1. Pettersson (Zwe.); 4. Heineke (Ned.); 5.
Van Ravesteijn (Ned.); 6. Zuidema (Ned.):
7. Sehimmer (Ned.); 8. I. van Heel (Ned.);
9. Lundblad (Zwe.); 10. Balfour (Can.).
De stand na drie races: 1. Heineke (Ned.)
21 pnt.; 2. Dudok van Heel (Ned^
Schaakmaestro
Portisch in
beste vorm
AMSTERDAM —Hoewel er in de
grootmeestergroep van het negende
IBM-schaaktoernooi nog acht ronden op
het programma staan, kan zonder meer
als vaststaand worden aangenomen dat
de Hongaarse grootmeester Lajos Por
tisch zeer moeilijk van de eerste plaats
te verdringen zal zijn. De score van
Portisch is nu 5 punten en 1 afgebroken
partij uit zeven ronden.
De maestro uit Boedapest steekt dui
delijk in de best mogelijke vorm en de
omstandigheden waaronder de wedstrij
den worden gespeeld, bevallen hem ken
nelijk opperbest.
De Nederlanders kwamen er opnieuw
magertjes af. Langeweg verloor van Byr
ne, Donner moest in Gheorghiu zijn
meerdere erkennen en Barendregt werd
door Wasjoekov opgebracht. De remise
van kampioen Hans Ree tegen Damja-
novic zou een pleister op de wonde zijn,
ware het niet dat juist Ree, in hevige
tijdnood overigens, een zekere overwin
ning uit handen had gegeven.
i 28.7;
Rudewal (Zwe.)
sd.) en Lofstad (Zwe.) 51 pnt.
Wienese schreef in
voor Bosbaanregatta
AMSTERDAM Olympisch skifkam-
pioen Jan Wienese heeft ingeschreven
voor de internationale Bosbaanregatta.
I die zaterdag en zondag in Amsterdam
wordt gehouden. De Amslel-sculler die
er de voorkeur aan geeft zich op zijn ei
gen wijze voor te bereiden, kwam dit
seizoen nog niet eerder op een belangrij
ke internationale wedstrijd uit.
I Ook dit jaar is de" Bosbaanregatta
i voor diverse landen een selectiewedstrijd
voor de Europese kampioenschappen in
j Klagenfurt zeer sterk bezet. Er heb
ben zich achttien skjffeurs aangemeld.
Aan de start zullen o.m. komen de West-
duitse kampioen Wolfgang Glock, tweede
c>p de Rotseeregalta, Ken Dwan, winnaar
van de Hollandbeker, en de sterke Rus
Balenkov.
Er hebben 289 heren- en 63 damesploe-
gen uit vijftien landen ingeschreven.
lestand~na 7
1. Portisch
Liberson (Rusl.
o—iHartoch—Ivkov o—1
-1; DonnerGheorghiu 0—1;
1—0; Langeweg—Byrne
I 5 pnt. plus 1 afgebr.; 2.
Vasjoekov (Rust.) 5 pnt.;
4. Byrne (V.S.). Damjanovlc (J.-Sl.), Ivkov
(J.-Sl.), Kavalek (Tsj.-Sl.) en Stein Rusl.)
4 pnt.; 9. Darga (W.-Dld.) en Gheorghiu
(Roem.) pnt.; 11. Ree (Ned.) en Tatai
(It.) 3 pnt.; 13. Hartoch (Ned.) 2V3 pnt. plus
1 afgebr.: 14. Barendregt (Ned.) 2 pnt.; 15.
Donner (Ned.) 1% pnt.; 16. Langeweg (Ned.)
Mcestergroep, zesde ronde: Zuidema—Csom
"Zevende ronde: Van Scheltinga—Johannes-
sen 'j—«4; Van Baarle—Maeder n—
Ostojic—Gerussel 'i—Ujtelky—Scholl
1—tk Csom—De Rooi i—0; Dlez del Corral—
De stand na zeven ronden Is:
(Hong.) en Ostjojic (J.-Sl.) 5%
Maeder (W.-Dld.)
Van Baarle (Ned.),
Scholl (Ned.), Ujtelky
erna (Ned.) 3 pnt.: 11.
Anjers
zijn er nu volop,
'n Aantrekkelijke bloem.
Voor 'n
bescheiden prijs.
Ze wachten op u.
Pronkend met
hun fijne kleuren.
Neem vaker een bloemetje meel
Chef luchtmachtstaf A. B. Wolff:
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG Als Nederland de
komende jaren niet bereid is om voor
de luchtmacht forse bedragen op tafel te
leggen, dan ziet het er voor onze lucht
verdediging somber uit.
t is de strekking van een
uitvoerig artikel van luitenant-generaal
3. Wolff, chef luchtmachtstaf en
bevelhebber vam de luchtstrijdkrachten,
diait onder de titel „Luchtmacht rond
1980" verschenen is in het jongste
bummer van het tijdschrift ter
beoefening van de krijgswetenschap.
Generaal Wolff zegt. dat bij
handhaving van de huidige opdracht
de Koninklijke Luchtmacht in
NAVO-verband er praktisch geen
mogelijkheden zijn tot vermindering vam
de reeds zeer hoge exploitatie-uitgaven.
Bovendien staat men voor de noodzaak
om hoge investeringen te verrichten,
teneinde aan noodzakelijke behoeften te
kunnen voldoen. Generaal Wolff
schrijft daarover: „Klemmend is de
omstandigheid, dat de rode streep van
paraatheid en geoefendheid reeds zo
jlicht is genaderd, dat in dg
exploiitatiesfeér weinig s'oélaas kan
worden gevonden. Indien het onmogelijk
zou wordert te voorzien in de vereiste
verbeteringen en in vervanging van het
groot materieel door op zijn minst
gelijkwaardig materieel, dan zullen in de
toekomst de werktuigen gaan ontbreken
het huidige peil te handhaven.
Alsdan zal de rode streep onherroepelijk
worden overschreden of zullen de
internationale en nationale verplichtingen
ernstig moeten worden besnoeid".
Volgens generaal Wolff zal dan
ook de toelaatbare grens waarop
een nationale luchtmachtcomponent
in de NAVO nog bestaansrecht
heeft snel zijn overschreden,aangezien
Resultaten van
koersen Hilversum
HILVERSUM De ultslage
lraverljen, die gisteren op de
>aan werden gehouden, zijn:
start): 1. Importai
Campingprljs ovei
start): 1. Guido So>
2. Helma II; 3. Gloi
5.-; trio 137.90.
ïrgay), km-tljd:
(J. J. Olsthoorn) 1.26.4;
ant. Toto; winnend 4.90;
koppel 8.40; covercall
Berg en Dalprljs over 2020 n
pikeurs): 1. Edoublaise (R. V
2. Good Luck S; 3. Fluiter S.
70; koppel
(leerllng-
ncer (J. J. Hendrlkx)
3. Domingo. Toto:
10, 1.50, 2.50; koppel 3.!
ïlque en Furie
i 3.10; plaats 1.30, 1
koppel 2.80/3.7
ill 3.20/4.10; trio 34.60/83.
Bos- en Hcideprijs (tweede afdeling)
2000 meter (autostart): 1. Hugo Hollandla
(F. J. Eerenberg) 1.32.3; 2. Hannibal Spcn<
3. Hidda ^>ear Toto: winnend 2.30; pl:
/de explrti'tatöekoslen
onaanvaardbaar hoog zuilen worden.
Alleen een vergaande samenwerking en
integratie in NAVO-verband zal dan
uitkomst kunnen bieden. Maar ook dan
nog brengt dit voor de deelnemende
landen hoge kosten met zich mee-
Het huidige beschikbare gevechts
pot ent ieel van de Koninklijke Lucht
macht is volgens generaal Wolff tot de
jaren 19751977 berekend voor haar
taak, „zij het met een aantal
tekortkomingen, waarin op korte termijn
dient te worden voorzien". Er is geld
nodig voor de bescherming van
vliegbases, radarstations en geleide
wapenen.
Voorts zou het hawksysteem van
geleideprojectielen zodanig verbeterd
moeten worden, dat dit systeem geschikt
wordt voor verdediging tegen zeer laag
vliegende aanvallers. Er dient voorts
geld beschikbaar te komen om de
oefengelegenheid uit te breiden. Het
aantal vlieguren per vlieger is uit
zuinigheidsoverwegingen al jarenlang
beneden de aanbevolen standaard van
het geallieerd opperbevel.
HEEL Een 50-jarige vrouw uit het
Limburgse Beek. is dinschmmidd.-m
verdfórlkèii in dé Heëfderpe'el. Zij was
daar met haar man aan het zwemmen.
Hoewel de vrouw vrij spoedig boven wa
ter kon worden gehaald bleken de levens
geesten reeds geweken. Het slachtoffer
as moeder van vier kinderen.
Dinsdagavond ontdekte een badmees-
r van het strandbad De Zuiderpias te
•Hertogenbosch in het water het stof
felijk overschot van een meisje. Toen het
door hem aan de wal was gebracht,
bleek het de 16-jarige Jose van Oyen uit
's-Hertogenbosch te zijn. Over de vraag
onder welke omstandigheden het meisje
verdronken is, tast men nog in het duis
ter.
Gisteravond is een vierjarig jongetje
te Aalzum door verdrinking om het le
ven gekomen. Het jongetje werd sinds
's middags vijf uur vermist. Drie uur la
ter werd het lijkje in de vaart gevonden.
Automobilist
bij frontale
botsing gedood
RIJNSATERWOUDE (ANP) Op de
provincialeweg 7 in de gemeente Rijnsa-
terwoude is gisteravond omstreeks zeven
uur de 34-jarige automobilist C 'A. van
der Lans uit Hillegom om net leven ge
komen, toen zijn auto frontaal in botsing
kwam met een tegemoetkomende per
sonenauto, die zich als gevolg van het
inhalen van een vrachtauto met aanhan
ger op de linkerweghelft bevond. De
twee inzittenden van het slachtoffer en
de bestuurder van de inhalende auto,
diens echtgenote en twee kinderen wer
den niet levensgevaarlijk gewond.
Okker ronde verder
GSTAAD Tom Okker heeft zich gis
teren geplaatst voor de derde ronde he
renenkelspel van de open Zwitserse
kampioenschappen in Gstaad. Hij ver
sloeg de Fransman Bernard Montrenaud
met 62, 75. Verrassend was de uit
schakeling van de Australiër Fred Stollo
door de jonge Argentijn Julian Ganza-
bal. De setstanden waren 46, 63 en
6—3.
ÏSITAIR
UNIVERSITAIR
NIEUWS
ROTTERDAM Bi) K.B. is de heer K
loornstra benoemd tot gewoon hoogleraar li
Ie klinische röntgendlagnostlek s
Tot heden was hl.l hoofd van de radiolo
gische afdeling van het academisch ziekenhuis
Dtjkztgt,
gevraagd
voor kieinverpakking
bloembollen
gevraagd
voor avondwerk in
nze afdeling kleinver-
LOOSTERWEG 18-20
TELEFOON 02532-7268
VOORHOUT
Slagerij v. d. ZALM
Slagerij v. d. ZALM
KEMPENAERSTRAAT 33 OEGSTGEEST
Na 7 uur telefoon 50107
Wegens uitbreiding vragen wij
adm. medewerker(ster)
met Mulo-opleiding of gelijkwaardig.
Typevaardigheid strekt tot aanbeveling.
Een geschikte kracht bieden wij een goed
salaris en afwisselend werk.
Sollicitaties mondeling of schriftelijk aan
N.V, NECOMIJ, Pieterskerkgracht 18, Lelden,
Telef. 40245.
