Arthur Freed schreef 40 jaar
filmmusicalgeschiedenis
BELGIË LIET DE
BOM BARSTEN
Curieuze cartoons
van A twin Nikolais
Erasmus op straat
„GOUDEN BEER" VOOR
ZUIDSLAVISCHE FILM
Cantata 1952:
acte van nederigheid
Walter Gropius
overleden
Snelle informatie voor Jan en alleman in Rotterdam
Kwart miljoen
fans bij
gratis concert
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
M
MAANDAG 7 JULI 19€
SCHEEPVAARTBERICHTEN
ALAMAK 5
ANGOLAKUST 5 vn Barrahquilla
ATTIS 6 te Beyrouth
ACHILLES 5 vn Callao nr Guaijaqui
ARCHIMEDES 6 te Hamburg
ALGORAB 5 te Santos
ANDIJK 6 te Nacala
ALKES 7 te Vittoria
BENGAKLIS 7 te Damman
CHEVRON ARNHEM 5 vil Avonn
Perz. Golf
CHEVRON ROTTERDAM 6 te Zuetiv
CALAMARES 6 te New Orleans
CAMEROUNKUST 6 vn Detroit nr
CERES 7 te Huacho
CAMPHUYS 8 te Kuwait verw
CHEVRON NEDERLAND 8 te Dur
CRANIA 7 vn Mersey nr Curagao
DAPHNIS 5 te Bremen
DORESTAD 5 rede Teesport
DAPHNE 6 te Liverpool
DIONE 8 te Geelong verw
EEMLAND 5 te Hamburg
ECHO P 5 Montreal nr Le Havre
FOREST LAKE 6 rede Balboa
FORDST TOWN P 5 Mona Passage
GAROET 6 te Boulogne
GROTE DIJK 5 vn Savannah nr Le
GIESSENKERK 5 vn Barcelona nr
GULF SWEDE 6 te Gulfhavn
GAASTERLAND 6 vn Reeile nr Sant
HOLLANDSBURCHT 5 vn Vanec
China
HERCULES 6 te Hamburg
JASON 6 vn Bridgetown nr Vieuxfoi
KINDERDIJK 6 vn Supe nr Buenave
KRYPTOS 6 vn Punta Cardon nr R
KEIZERSWAARD 5 vn Eastham nr
KORATIA 7 te Dampier
KARAKORÜM 7 te Djeddah
KALYDON 6 te Seattle
KLOOSTERDIJK 6 te New Orlean:
r Kingst
KABYLIA
KREBSIA 5 vn Panamakanaal nr Honolulu
KYLIX 5 vn Durban nr Singapore
LADON 5 dw Beachijhead nr Curacao
LOPPERSUM 7 te New Orleans
LYCAON 6 te Surabaja
MARATHON 6 te Baltimore
'e Guqijaquil
MAINLLOYD 8 te Apia
NEDERLEK 8 te Genua
NEPTUNUS 7 te Barbados
OMMENKERK 6 te Antwerpen
PRINS DER NEDERLANDEN 6 t
PRINSES MAPGRIET 5 vn Port
POLYDORUS 5 vn Durban nr An
PENDRECHT 7 te Cartagena
PALAMEDES P 5 Azoren nr Delf
RADJA 6 te Port Elizabeth
RIJN 7 te Sydney
ROTTE 6 vn Honolulu nr Mazatla
SEINELLOYD 7 te Antwerpen
SINON 5 vn Grenada nr Port Ord
SOCRATES 6 te Acajutla
SOLON 5 te Pointe a Pierre
SCHOUWEN 6 te Singapore
STRAAT CLEMENT 5 vn Port L
STRAAT ALGOA 5 v Singat
STRAAT HONGKONG 5
STAD DEN HAAG 6 te El Ferrol
STATENDAM 7 vn Cobh nr Southampton
Hongkong
STRAAT LEMAIRE 7
WONORATO 5 t
'apan nr Hongkong
welk Nederlands schip men
In Dublin is Peter O'Toole met o.a.
Susannah en Michael Craig begonnen
aan de opnamen van „Country Dance".
Dit emotionele verhaal van James
Kennaway speelt rond een ongebruike
lijke driehoeksverhouding tussen een
vrouw, een man en haar broer.
Beugels benoemd
tot directeur NSKV
DEN HAAG (ANP) Tot directeur
in de Nederlandse Stichting voor
Kunstzinnige Vorming is benoemd de
heer Paul Beugels te Amsterdam. De
heer Beugels, 33, is redacteur kunsten
m „De Volkskrant".
Sinds de oprichting in 1965 is de stich
ting geleid door de heer J. Meulenbelt,
die in dienst is getreden van de gemeen
te Den Haag als plaatsvervangend hoofd
de afdeling kunsten.
Liedjesschrijver
werd ontdekker
van sterren
BERLIJN Indien men er in Holly
wood onder de promihentcn prgzenkas-
ten op na houdt, dan moet die van Arthur
Freed welhaast uitpuilen. Wie liet woord
„filmmusical" in de mond neemt, denkt
aan Hollywood. Wie Hollywoodmusical
zegt denkt aan Metro Goldwyn Mayer,
de maatschappij, die in dit genre veertig
jaar lang het meest op de voorgrond
treedt. En wie dan nog eens M.G.M.-
musical zegt noemt dan eigenlijk meteen
de naam van Arthur Freed, in 1929 aan
de wieg staand als liedjesschrijver voor
„Broadway melody of 1929" en sedert
1939 producent van zo'n vijftigtal films,
waarvan viervijfde musicals.
Unicrit, een internationale „vakbond"
van filmcritici, meende naar aanleiding
van het retrospectieve programma over
de Amerikaanse filmmusical op de 19e
Berlinale, Freeds prijzenkast indien
aanwezig nog verder te moeten laten
uitpuilen. De bijna 75-jarige Freed op
9 september 1894 geboren in Charleston,
South Carolina was rustig in Holly
wood gebleven maar de presentator van
zijn films in Berlijn. Curator van de New
Yorkse Gallery of Modern Art Raymond
Rohauer nam de honeurs waar en ont
ving uit handen van Unicritpresident
Francis Koval de trofee met inscriptie.
Indien iemand deze onderscheiding ver
diende was het wel Arthur Freed, de man
die George Gershwin in contact bracht
met Paul Whiteman met als resultaat
„Rhapsody in blue", de man ook die Bing
Crosby ontdekte en sterren als Judy Gar
land, Lena Home, Gene Kelly, June Al-
lyson en Eleanor Powell hun eerste grote
filmkans gaf.
Freed, werkend voor een muziekuit
gever in Chicago, kwam voor het eerst
met de showbusiness in contact dank zij
de Marx-brothers, toen nog heel in het
beginstadium van hun carrière. Vlak na
de tweede wereldoorlog, waarin hij als
sergeant eerste klasse bij de 22e divisie
in Camp Lewis diende, boekte hij zijn
eerste succes met „I cried for you"
song, die zowel in „Broadway melody
of 1936" als door Judy Garland gezon
gen in „Babes in arms" (Freeds eerste
filmproduktie) terug te vinden is.' „Temp-
Filmfestival Berlijn
BERLIJN (DPA) De Joegó-Slavische film „Vroege werken" (Rani Radovia) van
Zelimir Zilnik is gisteravond aan het eind van het 19de internationale filmfestival
van Berljjn onderscheiden met de Gouden Berlgnse Beer. De jury grondde zijn
oordeel op „de uitdagende scherpte in de tegenstelling tussen ideologie en werke
lijkheid" in de film. „Vroege werken" levert scherpe kritiek op het communistische
stelsel in Joego-Slavië, dat zou hebben gefaald bij de opbouw van een nieuwe
socialistische maatschappij en verwijt boeren en arbeiders dat ze tevreden zijn met
een bureaucratisch baantje.
Zilveren Beren werden toegekend aan de Zweedse film „Made in Sweden (Johan
Bergenstrahle), de Westduitse inzending „Ich bin ein elefant, madame" (Peter
Zadek), de Braziliaanse film „Brasil ano 2000" (Walter Lima), de Amerikaanse
film „Greetings" (Brian de Palma) en de Italiaanse film „Un tranquillo posto di
campagna" (Elio Petri). Als beste korte film werd bekroond de enige Canadese
inzending „To see or not to see'" van de Tsjech Bretislav Proja, terwijl de tweede
prijs in deze categorie ging naar de Joego-Slavische film „Presadjivanje Osecanja"
(transplantatie van het gevoel) van Dejan Djurkovic.
Het internationale protestantse filmbureau Interfilm kende zijn „Otto Dibelius"-
prijs tef waarde van circa zesduizend gulden niet toe aan een der officiële inzen
dingen, maar aan Luis Bunuels „De Melkweg", die buiten mededinging, werd
vertoond.
Mozart en Stravinsky
Zaterdagavond in het Neder
lands Cbongresgebouw. Op het po
dium vijf leden van Het Residen
tie-Orkest, twee fluiten, één cello,
één Engelse hoorn, één hobo. Daar
achter de vrouwen van het Madri-
gaalkoor uit Boekarest. Schuin
daarvoor twee solisten: de so
praan Elena Grigorescu, de tenor
Constantin Bonifaciu, beiden even-,
eens Roemenen. Dit ensemble
voert onder leiding van Ferdinand
Leitner (57) de Cantata van Igor
Strawinsky uitin 1952 ging daar
van voor de Los Angeles Sympho
ny Society de première.
Een religieus werk: de kern ervan
wordt bepaald door oud-Engelse „dirges"
uit de 15e en 16e eeuw, teksten eens
deels boordevol emotie, van de andere
bant tékenen van een verre, bijna schim
mige afkomst vertonend. We la-ij gen een
gevoel van eerbied, van angst bijna, wan
neer we hiervan kennisnemen. Zo moet
het ook Strawinsky vergaan zijn, toen
hij er toe overging deze literaire stof te
bewerken, hij moet gedacht hebben, laat
ik, wanneer ik dit primitivisme vertaal,
steeds zo sober mogelijk blijven, laat ik
niet één noot te veel schrijven, laat ik
met mijn kunde als ik polyfomie bedrijf,
nergens pralen, laat ik zelfs de schijn
van artistieke hovaardij vermijden
En zo ontstond een akte van nederig
heid, volledig aanvaard en overgenomen
door de weinige mensen op het podium,
die een litanie uitvoerden, waarin het
„en Christus ontferme zich over uwe
ziel" telkens weer terugkeerde.
Onbeschrijflijk indrukwekkend deden
ze dat, dienaar als ze allen waren van
een muziek, die volstrekt tijdloos leek te
zijn in haar onmiskenbare oprechtheid:
uiting van een heel primitief muziek-
besef, gereconstrueerd en „herontstaan"
in een van de scherpzinnigste koppen
van onze tijd-
Dat was ontegenzeggelijk het hoogte
punt van de avond: wat zich daarvoor
cn daarna afspeelde, bevond zich op een
aanzienlijk lager niveau. Strawinsky's
„Jeu de cartes", ballet in drie spelen,
van 1936 daterend, vol grapjes en uitda
gende citaten, klonk soms heel goed, het
orkest had er hoorbaar zin in, doch het
geheel kwam wat moeizaam, onvoldoen
de speels de zaal in. En eerlijk gezegd:
de combinatie met de Cantata 1952 vin
den we nu niet direct gelukkig.
Voor de pauze Mozart, uitsluitend Mo
zart. Allereerst Adagio en Fuga in c
klein (K.V. 546; 1788) voor strijkers,
uiterst ernstig, uiterst dramatisch, waar
in zich, in formeel opzicht althans, de
invloed van Bach, van Handel doet ge
voelen.
Bewogen muziek, die echter schijnbaar
onbewogen, strak, dient te worden ge
reproduceerd: er deed zich echter een
element van onrust in de voordracht
gelden, dat storend werkte.
Hoe dan ook: met de daarop volgende
„Krönungsmesse" (K.V. 317; 1779) vorm
de dit Adagio, deze Fuga een wel spre
kend en daardoor boeiend kontrast:
jammer slechts, dat de partijen op het
podium hier nog aangevuld door de
alt Dana Slusanschi en de bas Constan
tin Dunutru, waardoor er een kwartet
van Roemeense solisten ontstond
elkander onvoldoende konden vinden, j deen houd je hart vast.
BOSTON (AP) Walter Adolf Gro
pius, de stichter van de Bauhausschool
voor vormgeving en architectuur, is za
terdag op 86-,jarige leeftijd in Boston
overleden. Gropius doceerde na zijn ver
trek uit Duitsland in 1938 aan de Har-
varduniversiteit.
In 1918 richtte hij in Weimar het Bau-
haus op, een beweging die van eminente
invloed zou zijn op de architectuur en de
industriële vormgeving van onze eeuw.
Op 25 juni heeft Gropius een hartopera
tie ondergaan.
tation" en „Singin' in the rain" waren de
volgende Freedhits, alvorens hij door Ir
ving Thalberg voor MGM werd benaderd
om mee le werken aan de eerste echte
Hollywoodmusical „Broadway melody of
1929" met Anita Page, BessieLove en
Charles King.
„Het was een experiment" herinnert Ar
thur Freed zich, „maar het sloeg gewel
dig in. Musicals bestonden toen nog niet
uit een aantal liedjes opgehangen aan een
mager verhaaltje: held en heldin kam
pend met de moeilijkheden een show op
stelten te zetten. Nu is het anders. „My
fair Lady" is gebaseerd op Bernard
Shaws „Pygmalion", „Showboat" behoort
tot het beste dat Edna Ferber ooit schreef
en „Carrousel" werd ontleend aan Rerenc
Molnars „Liliom" om maar een paar
voorbeelden te noemen.
In 1935 werd Arthur Freed, de lied-1
jesschrijver ook prducent. Eerst nog met
oude rotten in het vak als Busby Berke
ley en Norman Z. McLeod als regisseur,
later de grote promotor van Vincente
Minelli als regisseur voor succesvolle mu
sicals als „Cabin in the sky" (1943), „Meet
me in St.-Louis" (1944), „Ziegfield Follies"
(1946), „An American in Paris" (1951),
„The band wagon" (1953) en „Gigi" (1958),
zo'n tiental in totaal. Voor „Gigi" en „An
American in Paria" veroverde Freed een
Oscar voor de beste pfoduktie. Hoewel
Arthur Freed zo nu en dan van het
muzikale pad afweek en een thriller als
„Crisis" (1950) met Cary Grant en Jose
Ferrer of een romantisch verhaaltje als
„Light in the Piazza" (1962) met Rossano
Brazzi en Olivia de Havilland produceer
de, bleef zijn belangstelling uitgaan naar
de onvervalste musical daarbij jong ta
lent als Gene Kelly en Stanley Donen
als regisseur een kans gevend in films
als het nog onovertroffen On the Town'
(1949), „Singin' in the rain" (1952), „It's
always fair weather" (Donen 1955) er
„Invitation tot the ranee" (Kelly 1957).
Een blik op Freeds lange staat var
dienst in de Amerikaanse filmmusical er
het bewijs is geleverd, dat de Unicrit-
prijs dit jaar wel in zeer verdiende han
den is gevallen.
Filmregisseur
Leo Mccarey
overleden
SANTA MONICA (Reuter) De Aine
rikaanse filmregisseur Leo McCarey, de
man wiens idee hel was de komieken
Stan Laurel en Oliver Hardy als duo te
laten optreden, is zaterdag op 70-jarige
leeftijd in Santa Monica (Californië)
overleden. Veel van de Laurel- en Har-
dyfilms zijn door hem gemaakt.
McCarey vergaarde eveneens roem
met films als „Going my way" met in
de hoofdrollen Bing Crosby en Barry
Fitzgerald, waarvoor hij in 1944 twee
oscars kreeg, en „The bells of
St.-Mary's" met Crosby en Ingrid Berg
man. Hij hielp sterren als Jeanette
MacDonald, Paillette Goddard en Jack
Oakie met hun carrière maken.
V. D .in Alkmaar
zit zonder tijd
(Van onze correspondent)
ALKMAAR Onbekenden hebben
vannacht voor tienduizenden guldens
aan horloges weggehaald bij Vroom en
Dreesmann in Allernaar. Het gaat om
enige honderden uurwerken, de gehele
voorraad van V. en D. De horloges lagen
op een plateau dat gemakkelijk uit de
toonbank kon worden geschoven. Het
grootste deel van de buit vonden de in
brekers in de laden onder de toonbank.
Reis Oe Thant
afgelast
PARIJS (AFP) Het voorlichtingsbu
reau van de Verenigde Naties in Parijs
heeft meegedeeld dat secretaris-generaal
Oe Thant, die vanavond in Parijs werd
verwacht, zijn reis wegen een „acute in
gewandsontsteking heeft moeten annule
ren. Oe Thant zou morgen aanzitten aar
een lunch, hem aangeboden door presi
dent Pompidou, en daarna nog bespre
kingen voeren met minister van buiten
landse zakèn Maurice Schumann alvo
rens door te reizen naar Genève.
BERLIJN De korte film kwam
op de 19e Berliner Filmfcstspiele
nauwelijks aan bod. Acht werkjes
dingen mee in deze categorie om de
Gouden Beer die werd uitgereikt aan
het Canadese filmpje „To see or not
To see". M 'lao' J
België "was in" de competitie verte
genwoordigd met ,De bom' van'Ttobbe
de Hert artistiek beslist geen hoog
vlieger, maar wel een filmpje dat
wel eens een politieke rel in het land
zelf zou kunnen veroorzaken. Het
gegeven is niet nieuw en doet sterk
denken aan het Engelse „Seven days
to noon" een hoofdfilm uit het be
gin der jaren vijftig met Barry Jones
als een vredelievende professor.
In Robbe de Herts film vindt een
eenvoudige boer in een weiland een
verloren atoombom. Hij neemt het
projectiel mee naar huis en schrijft
de regering een anonieme brief, dat
hij het kernwapen tot ontploffing
zal brengen, tenzij men binnen 72
uur de defensiebegroting over boord
gooit en het geld aan liefdadige doel
einden besteedt. Men wikt en weegt
in het parlement of men hier met
een waanzinnige oplichter dan wel
met een werkelijke bedreiging te
maken heeft. De burgers, op straat
door de televisie geïnterviewd, zien
het niet zo somber in. Dé slotcon
clusie van het parlement is na uren
lange debatten: bidden en rustig af
wachten. Afschaffing van de defen
siebegroting zou immers een natio
nale ramp betekenen. De bom ont
ploft op het van te voren aangekon
digde tijdstip
Gemaakt met overheidssubsidie,
kreeg Robbe de Hert toch geen toe
stemming om in het parlement te
filmen. Hij kocht daarom de rechten
van enkele Engelse archiefopnamen
uit het Belgische parlement en legde
met de hulp van een imitator
enkele ministers woorden in de mond,
die zij nooit uitspraken
De film werd, zonder in België ooit
FILM
FESTIVAL
BERLIJN
door OTTO MILO
te zijn vertoond, meteen naar Berlijn
gestuurd. Of de Belgen er zelf zo blij
mee zullen zijn en of er geen vragen
in het parlement zullen komen is een
tweede. Van enig zorgvuldig opge
bouwde spanning is in De Herts
film geen sprake. Betsy Blair, in
de film, omdat echtgenoot Karei
Reitz („Saterday night, sunday mor
ning" en „Morgan, a suitable case
for treatment") wel geïnteresseerd
is ip een avondvullende film met De
Hert, is miscast als de boerenvrouw
en Eons Rademakers hoeft in een
piepklein rolletje als postbode alleen
maar van zijn fiets te vallen. Wat
interessant is: hoe zal men in Bel
gië op deze in wezen provocerende
film reageren? Het verstandigste is
de film in de ijskast te stoppen, een
politieke rel zou de betekenis van dit
goedbedoelde 800 uur montage!
maar artistiek onbetekenende werkje
buiten proporties verheffen.
NEDERLAND I
(STER-reclame-uitzen-
dingen om 18.56, 19.03,
19.56, 2016)
NOS:
18.15 uur:
Tour de France
18.50 uur:
Pluimpje
19.00 uur:
Nieuws in het kort
NCRV:
19.07 uur:
Hotel Forellenhof,
tv-serie
20.00 uur:
Journaal (NOS)
20.20 uur:
Singing Europe 1969
21.20 uur:
Gevraagd, sollicitan
tenprogramma
22.35 uur:
Nieuws uit de
discotheek
22.40 uur:
Journaal (NOS)
NEDERLAND II
ISTER-reclame-uitzen-
dingen om 18.56, 19.56,
20.16)
NOS:
18.50 uur:
Pluimpje
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Scala, magazine
VPRO:
19.30 uur:
Tekenfilmfestival
20.00 uur:
Journaal (NOS)
20.20 uur:
Keep im touch with
the Dutch, korte film
20.30 uur:
A kind of loving, filj
22.20 uur:
Journaal (NOS)
Televisie morgei
NEDERLAND I
NOS:
16.00 uur:
Vakantieprogramma
voor de jeugd
De met aangegeven programma's zijn kleurentelevisieprogramma's.
RADIO
Operafragmenten (gr). 11.00 Nieuws. 11.
Operettemuziek (gr.) 11.15 Voor de zieke
11.55 Mededelingen. KRO: 12.00 Van twas
PROGRAMMA
HILVERSUM I (402 m) NCRV: 18.00
Stereo: Meisjeskoor met orkestbegeleiding
(gr.). 18.19 Stereo: Lichte grammofoonmu-
ziek. 18.30 Nieuws. 18.41 Actualiteiten. 19.00
Literama: radiokroniek over boeken, schrij
vers en toneel. 19.15 Stereo: Amsterdams Vo
caal kwartet met piano: moderne liederen.
19.30 Stereo: muziek in de avond: licht ge
varieerd platenprogramma. NOS: 20.00 Ste
reo: Holland Festival 1969: Residentieorkest.
Madrigaalkoor uit Boekarest en solistenklas
sieke en moderne muziek. (Vooral, in de pau
ze en na afloop Festivalnieuws en informa
tie). NCRV: 22.30 Nieuws. 22.40 Mededelingen.
van het land 12.26 Mededelingen t.b.v. lan
ten 13.00 Raden' maar..) 14.00 Stereo: K
leidoskoop: lichte muziek uit eigen produkt
14.30 Pizzicato: muzikaal middag-magazic
(1G.00-1C.02 Nieuws). Overheidsvoorlichtlc
17.00 De Kerk in de Nederlandse AnttUt
Ier Brennekèr. KRO": 17.10 Voor de kind
HILVERSUM H (298m) AVRO: 7.
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Stere
Radiojournaal. 8.20 Stereo: Lichte gramm
foonmuziek. (8.30-8.33 De Groenteman.) 8
Morgenwijding. NOS: 9.00 Uitgebreide r
portage of herhaling NOS-programma. 9
Muziek uit de Middeleeuwen en Renaissanc
AVRO: 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arbeid
grammofoonmuziek. 23.15 Mozart, schrijver
van muziek en brieven, muzikaal klankbeeld.
HILVERSUM II (298 m) AVRO; 18.00
Nieuws. 18.11 Radiojournaal. 18,25 Ik verbind
tefetauziek.P19?3oeNieirws. 19.35 RVU: Muzi
kaal Spectrum. Spreker: Klaas A. Fosthu-
raa. NOS: 20.05 Kop dichthouden of een an-
bere baas zoeken, discussie. 20.20 Orde van
Vrijmetselaren: Lezing. 20.30 Spreekt u maar,
actueel programma. 22.30 Nieuws. AVRO:
22.40 Radiojournaal. NOS: 22.55 De Ronde van
Frankrijk: nabeschouwing. 23.02 Stereo: Sin-
ging Europe 1969: songfestival te Schevenin-
gen. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL NED (324 m) 18.00 Nieuws.
18.03 Popmuziek voor de soldaten. 18.28 Paar-
(11.00-11.02 Nieuws.) 11.30 Rondom 12: vos
de vrouw. (Om 11.55 Beursberichten. 12
Overheidsvoorlichting: Uitzending voor i
landbouw. 32.40 Sportrevue. 13.00 Nieuw
13.11 Radiojournaal. NOS: 13.30 Klein chai
son. 14.30 Spiegel van België: muziek e
nieuws van onze zuiderburen. AVRO: 15
Stereo: Duitse operafragmenten, (gr). 18.
Nieuws. 16.02 Kunstkroniek: Land der Muze
16.20 Moderne Deense muziek (opn.). 17.0
Stereo: Big Band Beat: Dansorkest Teh Sk
masters. 17.25 Jazz Spectrum. 17.55 Mededi
lingen.
HILVERSUM III (240m en FM-kanalen)
VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 Plaatjes voor d
pep. (10.00 Nieuws.). 11.00 Nieuws. 11.03 Ec
opvallend vrolijke gevarieerde visite. (12!
Nieuws.) 13.00 Nieuws. 13.03 Ekspres: lie:
platenprogramma. (14.00 Nieuws.) 15.00 Nieuw
15.03 Drie-draai. 16.00 Nieuws. 16.03 De Ro
muziek. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.30
Nieuws, berichten en De Zeven Kunsten. 22.15
23.45—0.30 Voor de zeeiieden'.
DINSDAG
HILVERSUM I (402 m) NCRV: 7.00
de van Frankrijk. 16.08 Mix: licht platenpri
gramma. (17.00-17.02 Nieuws.).
BRUSSEL NED (324 m) 12.00 Nieuw
12.03 Gevarieerde muziek. (12.40-12.48 Wee:
bericht, mededelingen en SOS-berichten v<x
de schippers.) 12.55 Buitenlands persove
zicht. 13.00 Nieuws, weerbericht, radio-po
eerste gehoor: lichte muziek met nieuws en
actualiteiten. 8.00 Nieuws. 8.11 Stereo: Ge
wijde muziek (gr). 8.30 Nieuws. 8.32 Vakan-
tietips. .8.45 Voor de huisvrouw. (9.00-9.10 Gym
nastiek voor de huisvrouw). 9.35 Waterstan
den. 9.40 Stereo: Licht ensemble (gr). 10.00
Taal en symbool, lezing over de bijbel. 10.15
ten voor de schippers. 13.20 Ronde van Fral
krijk en lichte muziek. 14.00 Nieuws, lin
Operettemuziek. 15.00 Nieuws. 15.03 Ronc
van Frankrijk en lichte muziek (vervolg'
16.00-16.03 Beursberichten. 16.15 Programïï
voor oudere luisteraars. 17.00 Nieuws, wet
bericht, mededelingen en jazzmuziek.
Alvin Ailey en Robert Taylor, om maar
eens een tweetal eigentijdse choreogra
fen in de Holland Festivalsfecr op tc
noemen, hadden iets eigens te zeggen.
Alwin Nikolais, die dit jaar het Ameri
kaanse gezicht van het fcstivalballet be
paalt, heeft helaas niets te zeggen.
Des te meer echter wil hij laten zien. Het
resultaat is een serie curieuze cartoons,
waarnaar een goed bezette Koninklijke
Schouwburg dit weekeinde twee avonden
achtereen met verbazing en verwonde
ring heeft zitten kijken. Er was tamelijk
veel jeugd bij deze bonte schouwspelen
en voor deze jongeren zal de ontmense
lijking van de bewegingskunst geen ver
lies hebben betekend. Wat weten zij van
de Ausdruckstanz der twintiger jaren,
soms zwaar geladen met symboliek,
maar toch altijd nog een bloedwarme
aangelegenheid en geen zaak van zaag
sel of plastic. Nikolais, de ex-bioscoop-
pianiast en ex-poppenspeler, heeft deze
Ausdruckstanz afgepeld tot op het skelet.
Kunst, zegt hij,, is geen zaak van be
wogenheid, maar van beweging. Vandaar
dat bij hem alle vogels zonder meer
gen en alle vlinders worden gevangen
door futuristische prikkebenen. Een pop
penspeler is gewoon aan de touwtjes te
trekken. Hij staat op de brug en de ma
rionetten bewegen. Nikolais heeft het
zich wat comfortabeler gemaakt. Hij zit
zesde rij stalles op de hoek. In zijn hand
elektronische apparatuur, waarmede
hij gedurende de show impulsen geeft
de afgerichte ledepoppen op het to
neel. Want meer zijn het niet, die draai
ende, tuimelende en schuivende tobors
hun hansoppen of zakken. Nu
komt men de gestileerde giraffetruc van
Kermis om
de Lof der
Zotheid
Wanneer Rotterdammers
alle bekwaamheid van dirigent Ferdi
nand Leitner ten spijt.
Wat er schortte?
Aan de stemmen van het Madrigaal-
koor van Boekarest ontbrak een bepaal
de Sohmelz. een zekere gevoeligheid, die
men nu eenmaal in muziek van Mozart,
ook in diens kerkmuziek, niet kan mis
sen. Dat non vibrato, een deugd bij Stra
winsky, werd hier tot een manco. En
het orkest leek ons nog te zeer gepre
occupeerd met de noten om een zorge
loze weergave te kunnen garanderen-
Restten de solisten, die het beste deel
hadden gekozen: speciaal aan de sopraan
in het Agnus Dei bewaren we een aan
gename herinnering. Ze bewees, dat
Mozart, terecht, geen tegenstelling voel
de tussen het geestelijk klimaat in een
barokke kerk en van een eveneens ba
rok theater.
De belangstelling voor dit Holland-
Pestivalooncert had groter kuimen en
moeten zijn.
BR.
Roemruchte priesters en pries
teressen der zotheid", zo sprak
de Rotterdamse wethouder van
kunstzaken, drs. J. Reehorst
tot de aanwezigen bg de ope
ning van de openluchtlentoon-
stelling „Erasmus op straat".
Gezien de resultaten blijkt deze
popularisering van de man.
„die mg boven mgn pet gaat"
(een onvervalste uitspraak, die
er iedere vijf minuten te zien
en te horen is) te bestaan uit
een dilettantistisch in elkaar
geknutseld feeststadje van
bordpapier, dat weinig recht
doel aan de wel aardige Biblia
pauperum (of het stripverhaal).
Een summier overzicht van fei
telijkheden aan de hand van
prenten en teksten, die de goe
gemeente vertellen, wie Eras
mus was. De kermis er omheen
is dan wel aardig om de dorst
te lessen,
van doen met de Lof der Zot- bestrating te bestuderen.
heid. Die wordt slecht begre-
Ja, inderdaad, daar moet u
naar binnen. Op het (lelijke)
schouwburgplein piept iets om
hoog, dat op de Efteling lijkt.
„In dit huis werd in de nacht
van 27 op 28 oktober 1469 ge
boren Erasmus van Rotterdam"
staat te lezen op een. in Hans
en Grietjestijl geschilderd
huisje. Links ervan de Taveer
ne Olivier van Noort in een
decor, waarin tien jaar geleden
de Instuiven een wijnfeest or
ganiseerden. Rechts In den
Soete Inval walmt de olierook
van poffertjes omhoog. Verder
is er nog een soortgelijk huisje
voor antiek gereserveerd Oaten
we eerlijk zijn: Erasmus is toch
maar een antieke vent) en een
gevel, waaronder de Rotter
damse boekverkopers zich eta
leren; je kunt er alles krijgen,
behalve Erasmus. O ja, er staat
ergens een slordig tafeltje met
wat boekwerken van en over
deze oud-Rotterdammer, maar
dat zet geen zoden aan de dijk:
laten we reëel blijven. Een du
plicaat van Hendrik de Key sers
bekende Erasmusbeeld staat er,
bovenop een schoolmeester-
Het is jammer, dat de stijlloos
heid van dit pleintje als schut
ting verder is doorgetrokken,
want de informatie, die daarop
voor boeren, burgers en buiten-r
lui gegeven wordt, is zo gek
nog niet. Deze tentoonstelling
is ingedeeld in een aantal the
ma's, die met weinig tekst en
veel beelden het leven en wer
ken van 'Erasmus vertellen in
een tijd, die van snelle infor-
*matie houdt. Begonnen wordt
met het milieu en „de mogelijk
heden van een arme priester
zoon, wiens moeder de dochter
van een geneesheer uit Zeven
bergen was". Het schooltje van
Pieter Winkel, de kapittel
school te Deventer, de koorkna-
pentijd in Utrecht en zijn in
trede in het klooster Steijn te
Gouda (om te kunnen studeren)
zijn in aardige copieën van
oude prenten gevat. De lange
zware weg naar financiële on
afhankelijkheid (thema 2) ver
telt van o.a. zijn Parijse en En
gelse avonturen; het eten
(de verluchter ervan) en Karei
V gaan een rol spelen. Een 20
meter lange wand met
bonte kopie i
de geestelijkheid een brandende
kwestie" weten we, dat vele ac
tuele situaties eigenlijk open-
l houtsnede deuren intrappen zijn,
Jörg Breu toont iets
de pracht en de praal aan het
keizerlijke hof. Thema 4 ver
telt, over zijn Godsdienstige Lij
densweg (Luther, Leuven, Ba
zel,, Freiburg en Basel, waar hij
in 1535 overleed, nadat zijn
vriend Thomas. Moras onthoofd
was). Het zijn vaak boeiende die door hem geïnspireerd
uitlatingen van deze „ziener".
Tenslotte worden we op de
hoogte gebracht van de boek
drukkunst en de boeken van
Erasmus (met een accent op de
Lof der Zotheid), alsmede van
de grote dichters en denkers,
rotte eieren
met de douane. Zijn Adagia
interessante grote prenten,
die alles illustreren. En als er
niet te veel mensen rondlopen,
zijn de teksten erbij goed te
Maar daarmee zijn toe er nog
niet. Een serie andere thema's
geeft nadere karakteristieken
van Erasmus als Waarnemer,
Antwoordman en Fijnproever.
(„De wijn in de Duitse herber
gen was belabberd"). Zijn reac
ties op bedevaarten, het uithu
welijken van dochters, over „de
bruidjes van Christus". De ont
wikkelingen van zijn tijd. De
moeilijkheden Reformatie keert nog weer eens
(Vondel, Cats, Busken,
Huet, Huizinga). Een drietal
doorlopende t.v.-programma's
onderbreken deze gang met een
gespeelde dialoog tussen Petrus
en Paus Julius II (van Eras
mus; een Tijdsbeeld in de vorm
van vraaggesprekken, waarin
Erasmus als de man voor de
Europese eenheid, Vrouwen
emancipatie en het pacifisme
wordt geëtaleerd en een
filmpje waarin Erasmus mij
mert over zijn tijd.
Voor snelle informatie voor
Jan en Alleman (ook wat oude
re kinderen) toch wel een
boeiend beeld van een man, die
gelukkig niet alleen Rotter-
tcrug en Erasmus' optreden te-
komen voor het eerst aan de gen misstanden onder da clerus, dammer is gebleven,
orde (aanvankelijk geschreven vasten, reliquiiuerering, celi- grenzen overschrijdend heeft
om zijn beurs te spekken). baatr aflaathandel, biecht, hetti-
c Langzamerhand wordt hij de genverering. En ook zonder het
heeft weinig achtig voetstuk, de plankachtige gevierde man (thema 3); zijn 'bijgevoegde bordje „Oo kin Eras-
- Lof der. Zatheid, Hans Holbein muJ tijd teas heb huwelijk van
gedacht en gehandeld. De zot
heid der poffertjes
dan maar op de koop toe.
Cilli Wang tegen, dan weer schuifelt
de medewerkers als lampekappen
het podium a la Berjozka. Het menselij!
lichaam telt niet bij Nikolais. Hij from
melt het weg in allerlei vreemdsooi
tige omhulsels. Op het achterdoek ko
men en verdwijnen hele lichtschcilderijet
de schaduweffecten zijn groots in hun
sueel raffinement en aan surrealistisch
overdaad heeft dit decoratieve bewegings
circus geen gebrek. Wat zou Nikolais
de tijd van de toverlantaarn een g«
man zijn geweest! Zijn tableaux vivants
waarin afwisselend druk met lange lin
ten en requisieten wordt gestoeid en
weer met armen, benen, hoofden en n
kers wordt gegoocheld, zijn gesteld
gen de achtergrond van even, oorverdi
vende als irriterende elektronische
ziek, gesausd met geluiden uit montage
hallen en metallurgische grootindustrie
en. Dat is bijna niet uit te houden
is bovendien smakeloos. Nikolais
tovenaar met licht en kleur, maar
bepaald geen choreograaf en hem musi
cus te noemen, is een lachtertje. De
ste avond werd gevuld met het danswerl
Imago, dat zeker tot de image van Mees
ter Alwin zal hebben bijgedragen, maa
weinig tot het imago van de balletkuns
als zodanig. De tweede uitvoering teld
drie werken: Divertissement, waari
delen uit vroeger werk van Nikolais bij
een waren gebracht, verder een te larf
uitgesponnen cabaretgrap, die Tent heet
te, alsmede Tower, een harlekinade vac;
de American way of life. Phyllis Lamhul
en Murray Louis verrichtten wat solo-
werk, dat zonder de steun van requisie
ten wat magertjes uitviel. Maar, zegt al
weer Alwin Nikolais, ik kies mijn mede
werkers om hun instelling. Zeker nie!
om hun technisch vermogen. Nu, dat
men dan ook wel. Over zijn tot leven ge
komen sculpturen, die vaak op bizarre
insecten lijken, zal nog lang worden
gepraat. Daarvoor is het dan ook Holland
Festival.
ROLLING STONES
LONDEN (AP) Bijna een kwarl
miljoen popfans hebben zaterdag in
Hyde Park het gratis concert van de
Rolling Stones bijgewoond. De eerste
hulpposten moesten meer dan 350 jon
gens en meisjes behandelen die in de-
menigte in de verdrukking waren ge
raakt. Voor de Rolling Stones was hel
hun eerste optreden voor publiek sind'
14 maanden. Het concert kwam slechl'
twee dagen na de tragische dood vs"
de vroegere solo-gitarist van de gnxp.
Brian Jones.
Vijftig „Heli's Angels" hielpen de
litie bij het bewaren van de orde. Zij
droegen meisjes, die flauw gevallen wa
ren hoog boven het publiek naar de
eerste hulpposten. Duizenden fans had
den de nacht in het park doorgebracht.
De Rolling Stones arriveerden bij bel
podium in een verbouwde militaire am
bulance. Mick Jagger droeg een wil
shirt en bleu jeans. Om zijn hals een
fraai bewerkt paardenhoofdstel. Tijdens
het concert werden 3500 vlinders losge-f
HENK EGBERS laten ter nagedachtenis van Brian Jones,
