Groot enthousiasme
voor „Reconstructie"
SANKYAJIT RAY MET INDIAAS
SPROOKJE NIET BIJ KANSHEBBERS
MINISTER
KLOMPE BIJ
WERELD
PREMIÈRE IN
CARRE
Harmoniën en Fanfares klonkei
in Amsterdams Concertgebouw
Triomfen voor
bewoners van
het witte
stadje Thorn
SS «-«f
DE LEIDSE COURANT
Laten we met het einde beginnen: met ongelofelijk enthousiasme is gisteravond door een geheel gevuld
Carrétheater te Amsterdam de opera „Reconstructie" van Louis Andriessen, Hugo Claus, Reinbert de Leeuw,
Misha Mengelberg, Harry Mulisch, Peter Schat en Jan van Vlijmen ontvangen. Geschreven in opdracht van
de Nederlandse Operastichting met financiële ondersteuning van het Cultuurfonds BUMA ging deze „mora
liteit" in het kader van het Holland Festival 1969.
noord op Che Guevara.
2. Het is een reconstructie vaj
talte van Che Guevara.
3. Het is een reconstructie
Don Juanthema.
4. Het is een reconstructie
:arts Don Giovanni.
Het
i in het algei
in het eerste deel alleszins geslaagd te
achten is; na de pauze leek, voor ons
gevoel althans, de inspiratie verdwenen,
zodat het geheel zo'n beetje als een
nachtkaars uitging.
TOTAAL THEATER
Totaaltheater: om dit te bereiken had
men tal van prominenten uit de wereld
van de opera, het toneel, het cabarêt, de
koren, de dans, de orkesten geëngageerd.
De muziek gebarcht onder leiding van
de vier componisten een elektunisch
dirigent: ze was de vrucht van samen
werking tussen vijf levende en vele dode
of halfdode componisten; specimen van
integrerende collages, warbij, maar dan
in een heel verrassende vorm, Mozart,
Dvorak, Brückner, Diepenbrock, Stra
vinsky, Henze, beat, Amerikaanse volks
liederen, te voorschijn
enkele specimina
;n. Dat werd,
en „feest der herden-
de hoorder een heel
MOZART IN NIEUW MILIEU
Wat bijvoorbeeld met Mozart ge
beurde, was boeiend: die werd niet
domweg geciteerd, doch bepaalde ken
merken ervan verstrekt.
„Mozart door de beide lenzen van een
verrekijker", die een opera in een opera
schiep, doch heel kort natuurlijk.
ERASMUS' FAILLISSEMENT
Monument voor
Van Duinkerken
(Van onze correspondent)
HILVARENBEEK Vanaf 1947 was
Anton van Duinkerken wel betrokken bij
de Groot Kempische Cultuurdagen te
Hilvarenbeek. Een jaar an zijn dood wa
ren de 23ste cultuurdagen, gedurende het
weekend, daarom voor een groot deel
gericht op de herdenking van deze „eru
diete vriend", zoals burgemeester J.
In het gemeentehuis werd een tentoon
stelling geopend met herinneringen aan
Van Duinkerken en werken van zijn zoon
de jong gestorven artiest, Gustave Assel-
burg. Voor het overige gaven deze dagen
weer het vertrouwde beeld van concer
ten, inleidingen, openluchtspel en 'n Bra
bantse koffietafel in de openlucht. Tevens
werd de Hilvarenbeekse Cultuurprijs uit
gereikt aan dr. C Verhoeven uit Den
Bosch, terwijl de de debutantenprijs
ging naar J. Vogelaar. Prof. dr. J. Aerts
van de Leuvense universiteit leidde de
tentoonstelling in. „Nergens beter dan
hier kon in het hart van Brabant, de
ze expositie gehouden worden. Met een
open geest en een fabelachtige ironie
van Coolen en Knuvelder dit gewest op
weg naar de volwassenheid gebracht en
de Europese christelijke waarde verde
digd. Bovendien was hij een schtiterend
journalist, waar wij Vlamingen nog
steeds jaloers op moeten zijn. Hij was
een dichter met de emotionaliteit van
het zuiden en de rationaliteit van het
dorp. Hij was een man. die de kunst
ons getoond heeft. Gustave was de zoon
waarop hij ondanks verschillen zo
trots was. De tentoonstelling toont ma
nuscripten, boekwerken en foto's die het
leven van Van Duinkerken illustreren en
een twintigtal schilderijen van Gustave.
Midden op het Vrijthof werd daarna
de hard stenen sokkel met een bronzen
kop van Van Duinkerken onthuld door
mevrouw" Asselbergs-Verhoeven Het
beeld is uitgevoerd door Arthur Spron-
Fred Carasso nam
afscheid in Maastricht
beeldhouwer Fred Carasso
cieel afscheid genomen als hoogleraar
beeldhouwen
de Jan van Eyckaca-
19!
de academie verbonden was, wordt onge-
volgd door de Limburgse beeldhouwer
Arthur Sprankel. Het afscheid vond plaats
in het kader van de uitreiking van ge
tuigschriften aan dertien afgestudeerden
van de Jan van Eyckacademie. De schil
der Lois Croot uit Kaatsheuvel ontving
de prijs van de gemeente Maastricht,
groot f 1.000,--. De beeldhouwer Henk
Goberl uit Assen verwierf de kunstprijs
van de gemeente Valkenburg groot
f 950,--.
Amerika, de
n Rotterdam, wiens vijhonderdste ge- wordt getuigd,
ortedag we thans vieren: deze grote
manist kwam er maar slecht af. Want
n idealogieën en ed wijze, waarop deze
de praktijk werden gebracht, hebben
dat hij tot de slaaf, de knecht
is geworden van Don Juan, de vleeswor
ding van een door en door corrupte en
verrotte kapitalistische wereld: hij heeft
niet gekozen, hij heeft niet kunnen kie
zen, heeft niet durven kiezen, met alle
fatale gevolgen vandien.
De Don Juan: een heel aparte Don
Juan. Als verschijning is hij voor ons
en anderen altijd iemand geweest, die
zich afzette tegen een bestaande wereld:
hier heult hij ermede. En hoe
De „Stenen gast" uit Mozarts Don Gio
vanni wel bekend, die i shie rook aan
wezig. Doch in de vorm van een elf me
ter hoog beeld van Comadante Ernesto
Che Guevara, dat door zeven arbeiders
tijdens de opera werd opgebouwd.
Eén bezwaar: hoewel we deze actuali
teiten op zich zelf beschouwd wel inte
ressant, wat zinvol vonden, waren ze
naar onze smaak onvoldoende in de
HEER KNECHT
De verhouding heer/knecht, zoals die
in het duo Don JuanErasmus tot uit
drukking wordt gebrach.t men vindf ze
ook in andere sectoren van dit door en
door verdorven leven terug: de directeur
mededirecteuren, Tarzan de andere on
dergedoken Nazi Martin Borman
ga maar verder: het is een wereld, waar
enkelen leven ten koste van velen.
Men begrijpt: Reconstructie wil belij
den, Reconstructie wil getuigen. En er
in geprotesteerd:
;ot een symbool, zoals het Ancien
in Beethovens Fidelio, zoals het
olutionaire Rusland in de films I
beroemde Eisenstein en Pudovkin. I
deze moraliteit t<
middeleeuwse litcrat
tonele verschijnen
heet t
Laten we herhalen, wat we reeds op
merkten: in het eerste deel kreeg door
de bezieling de belijdenis, het getuigenis,
een artistieke gestalte daarna werden
de beweringen tot frazes zonder inhoud,
die daarom al niet meer inspirerend
werkten.
kinderkoor konden
BED VOOR DE BUIT...
Maar daarvoor: toen heeft men kun
nen genieten. Heeft men kunnen lachen,
bevrijdend kunnen lachen, want de ironie
MAANDAG 30 JUNI 1969 j
Gemeen temuseum
toont eigen prentei
DEN HAAG De directeui
Haagse Gemeentemuseum, mr.
J. F. Wijsenbeek, heeft gistern
Directe aanleiding tot de
ling, die in de nieuwe vleug»
houden, was het feit dat de
het museum voor het Pre
ter beschikking heeft wordt
verruimd. Deze verbouwing
schijnlijk rond half augustus gereed z
en leiden tot een herindeling
lectie.
Getoond worden thans de fraaiste bl|
den tekeningen, aquarellei
ten uit de verzameling, vo
uit eigen, voor de helft uit het buitenla
Speciale nadruk krijgen de kunstena;
die in het Gemeentemuseum op zijn
vertegenwoordigd zijn, zoals Odilon f
don, Werkman en Escher, wiens
le oeuvre onlangs in de „Escher Stic
ting" is bijeengebracht
meentemuseum wordt beheerd. De „aker
positie beslaat een periode van plm. 2 )akkei
jaar en omvat o.m. uitzonderlijk m
balden uit de Haagse School. Ze
tot en met 28 september te bezichtig
zijn; wij hopen er nog nader op ter
Guavarra beheerst de
in de klank, de
ronie in de dans miste haar
ng. die sterk tot de verbeeldi
r de piste van h»
Gebi
doorsneel, het
Westelijk Halfrond voorstellend. Latijns
Amerika werd daarin uitgebeeld door een
reusachtig gebed.
het woord, de rijmen, in het werk sterk sucgesl
bracht, te leveren.
Onder de aanwezigen merkten
minister dr. M. A. M. Klompé
zich nog tijdens de
io door Son ja van Proosdij heeft laten
rviewen, Herbert van Kdrajan,
der Berliner Philharminiker, Kees
Baaren, directeur van het Koninklijk
an Reconstructie;
Rembert de Leeuw,
heeft
een in het kader
tival gegeven harm.
irdagavond
het Holland
langdurig voorbereid, door de Koninklijke
Nederlandse Federatie van Harmonie- en
Fanfaregezelschappen, de Algemene Unie
van Christelijke Muziekbanden, de
Federatie van Katholieke Muziekbonden
in Nederland, die de beste orkesten van
het jaar, dat waren er vier, hadden
uitgezocht om in het Concertgebouw van
Amsterdam te laten ontreden: twee
fanfares, twee harmonieën.
x zo heeft men kunnen luisteren
de prestaties van Honsels Harmonie
Honselersdijk (dirigent Karei van
Dijck), de fanfare Kunst na Arbeid
(dirigent Jan Vermaak) uit Purmerend,
de fanfare Flora uit Aalsmeer (dirigent
Jan Zwagerman) en de Koninklijke
ie Thorn (dirigent J. W. Jacobs),
intense vreugde hebben we
constateren dat er op h<
ïrheid
ei1 ger
opvallend.
Acht verschillende componisten, onder
wie drie Nederlanders: Karei van Dijck,
Otto Ketting, Gerard Boudijn. De eerste
liet het aan zijn zorgen toevertrouwd
gezelschap een compositie, Faja Lobbi
getiteld, blazen, herinnering aan zijn
langdurig verblijf in Suriname en de
Antillen, die, gehoord de exotische
>n en klanken in dit werk klinkend,
'eer ervan volledig en soms boeiend
Otto Kettings Divertimento Festiva,
geschreven in opdracht van het
toenmalige ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, door het
Pwrmerendse Kunst na Arbeid gebracht,
bood in zijn vijfdelige vorm veel
afwisseling en daardoor ook voor de
hoorder veel genoegen. Een bijzonder
plezierig speelstuk, dc
getuigde, dat de maker t
over een respectabele
Ditzelfde korps
bovendien
imbachtelijke
1893), de vernieuwer van de harmoni
fanfaremuziek in Nederland. We kennen
beter werk van hem, zijn Vijf
Epigrammen bijvoorbeeld: de humor, die
hij hier, zich inspirerend op het kostelijk
gedicht „Barend de Schutter" van De
Schoolmeester ten toon spreidde, was
wel heel, heel goedkoop.... wijlen
Johan Wagenaar heeft dit, jaren geleden,
vele malen beter gedaan.
Opmerkelijk was de invloed van de
Amerikaanse of door Amerika beïnvloede
toonkunstenaars, die zich op deze avond
manifesteerde. We noemen hier Paul
C res ton met zijn Legend, in 1962 in
opdracht voor het Internationaal
Muziekconcours te Stockholm geschreven.
In feite het beste stuk van de ganse
avond, het beste ook, dat we sinds jaren
hoorden, normatief voor de evolutie van
de hedendaagse harmoniemuziek.
luisteren: jammer slechts,
zwaar: de afstand t
Hollander en de probleemloze Amerika:
bleek wel heel groot. Te groot in
geval.
De Koninklijke Harmonie uit Thof^ r
besloot het concert met werk
de
doohte
onkel ijk
Het hoogtepunt
gezelschap vormde een klasse apart. 1
zit veel jeugd bi, heel veel jeugd
wellicht een gevolg van de zegenrijk
invloed van de conservatoria te Tilbv
en Maastricht, waar van de blaasmuzi rj<(
bijzonder veel notitie genomen
We kregen zo nu en dan de indruk r£n„v
professionals te worden geconfrontee
dat in dit
in-Limburg met 2 In 1
Ml zulke harmoni erland li
ar in edele wed ij- eel ande
i de praktijk beteke|£n,
lat er in 1!
gemui
Het ideaal,
Cultuur, Recreatie en Maatschappeli
Werk zich voorhoudt, bleek
dr. M. A. M. Klompé hier eigenlijk ni ®gst
aanwezig? Ze zou bovendien daarm lgin
de belangstelling, die nu bedroeven
was, hebben kunnen stimuleren!
Wilhelm Backliaus
onwel
WENEN (DPA) De bekendste pi
nist Wilhelm Backhaus is zaterdagavc
tijdens een Beethovenconcert in de k<
van Ossiach in de Oostenrijkse prov
cie Karinthie onwel geworden. Aang< g?
zien zijn toestand zorgen baarde,
zondag in een ziekenhuis in het nahijg
Nawerking van
jongerenprotest
merkbaar in
programmering
BERLIJN De India
Sankyajit Ray, makei
als dat van al zijn landgenoten traag is,
gaat uitvoerig in op enkele kinderlijke
grapjes en zelfs de „magische effecten"
bijvoorbeeld met de toverschoenen mis
sen de vaart, die de verrassing zou
moeten brengen. In rond 132 minuten
hebben Goofy en Bagha eindelijk de
vete tussen de tweelingbroers bijgelegd,
sterkte (of zwakte)
fotografie is wederom voortreffelijk,
moeilijkheden met een harer leden,
doordat de Hamburgse filmjournalist
Klaus Hebecker door een hartinfarct
verstek moest laten gaan. Stadgenoot
Ulrich Gregor vervangt hem, terwijl
Johannes Schaaf, regisseur van „Tato- echter
wierung" tot voorzitter werd benoemd.
Hoongelach en boegroep na afloop van
de eerste Duitse inzending „Kalter als
der Tod" vande 23-jarige Rainer Wer
ner Fassbinder. Deze jonge acteur uit
München» die al anderhalf jaar met
succes een soort „Antitheater" opvoert
met jonge collega's die alle wetten van
het toneel negeren, heeft in 24 dagen
een gangsterfilm gemaakt en die op
gedragen aan Claude Chabrol, Erik
Rohmer, Jean Marie Straub en de
Italiaanse westernhelden Linio en
Cuncho.
Het was Fassbinders bedoeling een
film „tegen het gevoel" te maken. Van
iédere emotie kan misbruik gemaakt
worden, is zijn mening. Vandaar het
verhaal van een onbewogen kijkend
jongetje (Ulli Lommei) dat in koelen
bloede onnodig mensen neerschiet en
een intuitief reagerende domme kracht
(Fassbinder zelf) die van kwaad tot
erger vervallen. Hoewel de film met
zijn lang aangehouden slecht geacteer
de brute scenes mateloos vervelend was.
kwam tegen de bedoeling van de
makers het gevoel er aan te pas
Het gevoel van het Berlijnse publiek
door een paar nozems bedrogen te zijn.
Toen Fassbinder en Ulli Lommei dan
ook na afloop op de Bühne verschenen
werden zij verontwaardigd weggejouwd.
Het retrospectieve programma bood
enkele curiositeiten, geen vertederd
filmplezier. In het Gloria Palast werd
na veertig jaar de eerste geheel spre
kende geluidsfilm „The Singing Fool"
met Al Jolson, Josephine Dann en de
kleine Davey Lee nog eens vertoond
Wat eens duizenden vrouwen tot tranen
toe bewoog is nu lachwekkend senti
menteel. Niet veel beter verging het
Lloyd Bacons „42nd Street" uit 1932
met Warner Baxter, Dick Powell, Ruby
Keeler. Ginger Rogers en Bebe Daniele.
Het clichéverhaaltje van een show, die
tot op de dag van de première met
grote moeiilijkheden te kampen heeft
en dan gered wordt door een koor
meisje Wat men indertijd in een
Ruby Keeler en Dick Powell gezien
heeft zal wel eeuwig een raadsel blij
ven. Warner Baxter speelt de bulderen-
•egisseur met het gouden hart, dat
Busby Berkeley's veel geprezen ballet
ten uit deze film met de camera in
de nok van het toneel doen kitsche
rig en conventioneel aan en het wordt
bij iedere meter duidelijk hoeveel man
nen als Fred Astaire, Gene Kelly,
Stanley Donen en Vincente Minelli
later voor de ontwikkeling van de
showfilm hebben gedaan.
i de i
;esterende en
tijdens het
vorige gehouden festi
in Berlijn duidelijk merkbaar. Niet
alleen in de kleding bij officiële
bijeenkomsten voelt men zich besli-
sed" r
alleen in het fei
Een film als Rainer Werner Fassbin
ders „Kalter als der Tod" móg natuur
lijk best voor eigen plezier gemaakt
worden en ook worden vertoond, maar
hoort niet bij de officiële inzendingen.
Datzelfde geldt voor het Italiaanse „La
sua giornata di gloria" (Zijn glorierijk
ste dag) van Eduardo Bruno, een soort
ideologisch-i
en te onpas wordt geciteerd. Een film
misschien nog voor Venetië, maar wel
een zeer vreemde eend-in-de-bijt op
een Westberlijns festival. Ruim een
half uur zwerft de camera door een hel
lichte ruimte waarin een aantal jonge
ren met prachtige volzinnen vaak holle
theorieën verkondigen. Alles moet om
ver, maar zij weten niet wat en of er
iets voor in de plaats voor moet komen.
Veel boeiender, maar ook gladder dan
de opgeblazen 16 uur copie van Bruno's
film was de tweede Engelse bijdrage
„A touch of love" filmdebuut van de in
India geboren teel visieregisseur Wario
Hussein met Sandy Dennis in de hoofd
rol. Het is de geschiedenis van een
jonge studente in de psychologie, zeer
opgevoed, die zich laat verleiden
?en televisieomroeper. De jonge-
'erdwijnt uit haar le»
keert. Dit mede dank zij het scherp i
tekende milieu: de oppervlakkig levi
de, egocentrische en daardoor bijr.
harteloze inwonende vriendin van Elec-
nor Bron, de goedmenende,
het kritieke moment toch „vluchtende
AMSTÏ
wijze, waarop
zo'n ongehuwd geval behandelt. E£ 8e'
veelbelovend debuut van Hussein, d kelings
zich ontpopt als een regisseur met et
goed oog voor detail,
Westerse met het beschouwende vs
Indiase regisseurs als Sankyajit
combinerend.
Vlaar cl
Daar h
teek e
prei
OTTO MILO
ontmoet zij de vader, die niet
dend van zijn vaderschap, weer uit
haar leven verdwijnt.
Zo op het eerste oog een fijn verhaal
voor een damestijdschrift, maar onder
Husseins regie en dank zij Sandy Den
nis' vertolking uitgegroeid 1
rank, bit
aankomend actricetje, dat na vrou\
lijke hoofdrollen in geheimagentenfilm'
nu met Rod Steiger en Claire Bloor.
haar grote kans kreeg.
Het ziet er naar uit dat de verwijderi
tussen het echtpaar Steiger in de fi
ook in werkelijkheid gaat plaatsvinden
„Verschrikkelijk, het zijn zulke aardig
mensen" zegt Judy, die verontwaardig"!
de insinuatie van de hand wijst als
de s
De 24-,
in het
zegt hij
