VURIGE HOEVEN BRAKEN HIER
EENS DE STILTE
Klaplopende gemeenten
in ons
land
Felle aanval
Glansrijke manifestatie in
Holland Festival te Leiden
Bewonderenswaardige vertolking
van Monteverdi's Maria - Vesper
UNIEK VOOR LEIDEN
Joop Temminck tegen kroon
aan de rand van verlies
Leidse sportverenigingen
huren uren in Groenoordhal
luïne van Dever bleef
itaan als strijdvaardig
en
lardnekkig everzwijn
DONDERDAG 26 JUNI 1969
DE LEIDSE COURANT
Haarlem, Bloemendaal, Heemstede,
Leiden, Leiderdorp eti Oegstgeest
Er zijn in Nederland enige gemeenten, die met merkwaardige vrjj-
oedigheid een levensstijl bedrijven, waarvoor de individuele burger
ch pleegt te schamen. Zij maken zich namelijk schuldig aan klap-
perij. Zulks zelfs op vrij grote schaal. Zij laten zich door anderen
ledienen met openbaar vervoer zonder daar ook maar een cent
>or te betalen. Dit ernstige euvel want een overheid die zich zo
edraagt bedrijft een ernstig euvel is nogal merkwaardig geografisch
epaald. Het doet zich namelijk hoofdzakelijk voor in twee dicht bij
kaar liggende stedelijke agglomeraties, te weten de agglomeratie
aarlem en de agglomeratie Leiden. Het zijn de gemeenten Haarlem,
loemendaal, Heemstede, Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest die zich
an deze klaploperij schuldig maken.
stedelijke agglo-
ieraties kost, dat zien we overal, geld.
Ve weten ook dat het een verouderde
ïeentebesturen het vel over de
te spreken. Openbaar vervoc
en onderdeel van de overheidszorg. Men
wel trachten ontvangsten en
n zo dicht mogelijk by elkaar te
rengen, maar het komt óók voor
ndere belangen, bjjv. die van een goede
uimtelijke ordening of die van sociale
ard, prevaleren boven het betrekkelijke
elang van een sluitende rekening
et openbare vervoer.
Lokaal openbaar vervoer kost dus
eld. Dat ervaart men in gemeenten
;t een eigen openbaar vervoerbedrijf
dat erkent en aanvaardt men
de meeste gemeenten, waar dat lokale
penbare vervoer door anderen wordt
erricht, bij voorbeeld door een streek-
ervoeronderneming. Over het algemeen
etalen de gemeentebesturen dan aan
streekvervoerondernemingen. Dit ge-
eurt in Den Helder, Alkmaar, Breda,
'ilburg, Deventer, Leeuwarden enz. enz.
Dat gebeurt niet in Haarlem en
mgeving en in Leiden en omgeving,
heel vreemde zaak. De Noord-Zuid-
Op Zoeterwoudse
raadhuis
vloedige redding
oor Heldenfonds
>eloond
dedd, *akte 1
lUto ln
N
29 december van het vorig jaar ge-
Den Haag na een botsing een
ln het water nabij de Koningskade.
Ie auto verdween onder water. Mensen
ichoten toe maar durfden zjch niet te
^jvater te begeven. Dat deden even later
vel twee jonge mensen» Alfons van YVes-
pn en Oees Bakker. In het ijskoude
Uile water, slaagden zy er niet in de
(ortieren geopend te krygen. Toen trok-
i zy het linnen dak stuk en zagen na
minuten kans de bewusteloze chauf-
r uit de wagen te trekken en op het
roge te brengen. Redders en gereddene
erden daarna door de GGD naar het
ekenhuis overgebracht om op verhaal
komen.
Dit hele relaas werd gisteravond weer
ïgehaald toen de 20-jarige student Cees
akker en zijn ouders, sedert een jaar
oonachtig in de Zoeterwoudse Wei-
Dort, door burgemeester J. A. Detmers
zyn echtgenote op het raadhuis wer-
ontvangen.
Het deed de burgemeester deugd te
nemen, dat er altijd nog mensen zijn
met gevaar voor eigen leven zich in
ïrven zetten voor de medemens. Het
arnegie Heldenfonds zag aanleiding
eze moedige daad te eren met een oor-
onde die door burgemeester Detmers
erd overhandigd. Namens de gemeente
die ook voor inlijsting van het ere-
:ken had gezorgd werd nog een ta-
ilvlaggetje met het gemeentewapen
ingeboden.
Hollandse Vervoer Maatschappij ver
richt hier openbaar vervoer zonder daar
voor iets van de betrokken gemeente
besturen te ontvangen. Hoewel natuur
lijk ook hier, als overal elders, dat
lokale openbare vervoer niet rendabel is.
De N.Z.H.V.M. is zo onverstanding ge
weest deze wantoestanden jarenlang min
of meer stilzwijgend te aanvaarden,
waarbij zij van de scheve gedachtengang
uitging dat dit lokale vervoer tot haar
totale streekvervoervoorziening zou be
horen. Dat ging nog wel zolang de to
tale exploitatierekening van de NZHVM
nog een positief saldo liet zien. Maar
toen ook het streekvervoer als totaliteit
in de zogeheten „rode cijfers" dreigde
te geraken achtte de directie van de
In het juninummer van het maand
blad avn de NZH wordt een felle
aanval gedaan op de houding van
een aantal gemeenten ln het con
cessiegebied van de vervoermaat
schappij. YVy plaatsen dit artikel
onverkort, omdat wy menen, dat
zeker de stem van de NZH ge-
horod dient te worden in de dis
cussies over het openbaar vervoer,
die ook de laatste tyd in Leiden
op gang gekomen zyn. Red.
NZHVM terecht de tijd gekomen om
orde op zaken te stellen.
Die directie heeft toen bij wijze van
spreken een rekening gepresenteerd aan
de betrokken gemeentebesturen: „Voor
Uedele openbaar vervoer verricht, zo
veel gulden." Dat wil dan zeggen dat
de directie van de NZHVM in overleg
is getreden met de betrokken gemeen
tebesturen en bedragen heeft genoemd
die naar haar mening redelijk waren
als tegemoetkoming in de kosten van
het openbare vervoer.
Men kan waarlyk niet zeggen dat de
directie van de NZHVM daarbjj die ge
meentebesturen het vel over deneus
wilde halen. Aan de gemeentebesturen
van Haarlem, Bloemendaal en Heem
stede vroeg zy een tegemoetkoming van
slechts ruim 450.000.- (waarvan
400.000.- aan de gemeente Haarlem)
voor de vervoersvoorziening in de ag
glomeratie Haarlem en aan de gemeen
tebesturen van Leiden, Leiderdorp en
Oegstgeest een van ongeveer 200.000.-
waarvan ongeveer 150.000.- aan de
gemeente Leiden. In vergelijking met
wat ongeveer even grote gemeenten
hun openbaar vervoer moeten betalen
als dat door gemeentebedrijven wordt
verzorgd is dat uitzonderlijk weinig.
Desondanks wilden deze zes gemeen
ten niet over de brug komen. Het
geen een fout in ons nationaal bestel
blootlegt. Maar toch ook een fout in
mentaliteit bij de betrokken gemeente
besturen, die er kennelijk geen bezwaar
tegen hebben dat een gemeente -
daarmee de overheid zich volkomen
openlijk schuldig maakt aan klaploperij.
Bovendien verraadt deze houding een
zeer laakbare veronzachtzaming van de
zorg voor een goed openbaar vervoer,
dat stellig toch tot de taak van een
gemeentebestuur behoort.
Het is daarom hoog tijd dat aan deze
scheve toestanden een einde wordt ge
maakt. Als de gemeentebesturen var
Haarlem, Bloemendaal, Heemstede, Lei
den, Leiderdorp en Oegstgeest dat niet
zelf inzien, dan zullen anderen dat dui
delijk moetenmaken.
Van vrijdag 27 juni tot en met don
derdag 3 juli 1969: Geopend voor spoed
eisende gevallen: apotheek van Drie-
sum, Mare 110, telefoon 20406.
Apotheek R. van Breest Smallenburg
te Leiderdorp is de gehele week geo-
IN HET KADER van het Holland-Festival gaven gisteravond het
Nederlands Kamerkoor, het Nederlands Kamerorkest, de solisten
Edith Mathis, Maria Suchèl, Alexander Young, David Johnston, Reinier
Schweppe, de claveciniste Janny van Wering, de organisten Albert
de Klerk en Adriaan Blankenstein, en het Haags Matrozenkoor o.l.v.
Felix de Nobel in de goed bezette Pieterskerk een, in elk opzicht,
voortreffelijke uitvoering van Claudio Monteverdi's „Vespro della
beata Vergine". In 1967, toen de muziekwereld de 400-jarige geboorte
dag van de meester met uitvoeringen van zijn werk herdacht, werd ook
o.a. door vertolkingen in Haarlem en
deze concert-vesper bekend,
Tongeren.
M°
grootse barokmissen en de opera, stond
op de grens van twee tijden. Hij heeft
op geniale wy'ze het oude (de Palestrina-
polyfonie) en het nieuwe (de uitdruk
kingsvolle solo-stem met begeleidingen)
verenigd. Het meest verbazingwekkend
is wel, dat zijn scheppingen naar buiten
geen experimenten gelijken, maar dat ze
duidelijk het werk zijn van een groot
vakman, die volkomen zeker was van
wat hij deed. Dit stempelt hem tot één
m de zeer grote muziekarchitecten.
Deze Maria-Vesper, opgedragen aan
paus Paulus V, bestaat uit 12 delen en
Magnificat. Behalve de delen 3, 5
tekst van het Hooglied), 7 en 9, zyn de
andere, de psalmen 110, 113, 122, 127,
147, de Maria-hymne (Ave, Maris Stella)
ZOETERWOUDE
LOMPEN ACTIE Zaterdag a.s. gaat
de Sint-Jansfanfare weer rond voor
lompenactie en rekent daarby op
eenzelfde, goed, resultaat als de eer
ste keer. Om een vlotte gang van zaken
te bevorderen wordt men verzocht de
lompen gereed te willen zetten.
de Sonata en het Magnificat, op een
basso continuo, een vaste grondmelodie
gebouwd.
Het strijkorkest is zesstemmig, ver
der zijn er enkele schalmeien (in dit
geval: hobo's), trombones, fluiten, cor-
netti aan toegevoegd. Dit instrumentale
ensemble is ook een koor, ongeveer zo
groot als dat van de zangstemmen.
WAT HET MEEST en sterkste by
deze muziek opvalt, is de wonder
lijk sterke uitdrukkingskracht. De com
ponist gebruikt hiervoor alle in die tijd
gangbare middelen: ritme-veranderin-
gen, langs elkaar schuivende stemmen,
maar ook sterke contrasten, dissonanten
en nog veel meer. De klank is buiten
gewoon rein en de samenwerking tus
sen stemmen en instrumenten volmaakt
en effektrijk.
Ook frappeerden de aanpassing aan
de grote ruimte, die het geluid zonder
verdoezelen verwerkt, en de prachtige
naklank. Montverdi legde zyn persoon
lijke godsdienstige gevoel in deze mu
ziek, waardoor de oude teksten op
nieuw gaan leven. Deze Maria-Vesper
draagt alle kenmerken van nieuwheid,
de klank, de zegging zijn fris en jeugdig.
De conservatieven uit die tijd (wy zou
den ze „verontrusten" noemen) hebben
er zich dan ook met alle kracht tegen
verzet.
DE UITVOERING door koor, orkest
en solisten, claveciniste en organis
ten was bewonderenswaardig. Men zou
niet weten, wèt het meest te prijzen,
de perfekt zuivere intonaties, de prach
tige afgewogenheid van de koorklank,
de sterk expressieve, lenige, muzikale
zang van de uitstekende solisten, het
schone homogene orkestspel.
Felix de Nobel leidde, voor zover het
koor en orkest betrof, vast en inspire
rend. De solisten zongen beneden, voor
het podium, met clavecimbel- en cello-
begeleicjing als basso-continuo.
Het Haags Matrozenkoor trad maar
één keer op: in de Sonata Sopra „Sancta
Maria, ora pro nobis," een eenvoudige
reine cantus firmus, met 8-stemmige
orkestbegeleiding. De zang klonk heel
mooi, maar had ook door de koorso
pranen verzorgd kunnen worden. Het
publiek uitte tenslotte zijn bewondering
in een langdurig applaus.
AD INTERIM.
DE KASTEN-SPECIALIST
Hooglandse Kerkgracht 47-49
hoek Nieuwstraat, LEIDEN
tel. 01710 - 33078
600 modellen - uniek in de kastenwereld
Den Haag Lelden
Chr. Scholengem.
Leiden Zuidwest
Aan de Chr. Scholengemeenschap „Lei
den-Zuidwest" zijn voor het eindexamen
li.b.s.-B de volgende kandidaten ge
slaagd: Ton v. d. Eurg, Stephen Duijts,
Katwijk, Dick v. d. Gugten, Katwijk,
Bert Keijzer, Voorschoten, Arie Kikkert,
Hans Konstapel. Gijs van Kruistum,
Katwijk, Ruud Maas, Leiderdorp, Dick
Pluimgraaff, Katwyk, Cor Pronk, Kat
wijk, Ambroos Reys, Bart Verbeek, Val
kenburg, Eibert Westerink, Bert van
Wingerden, Albert de Witte Katwyk,
Dik van Beelen, Katwijk, Leen van Duyn
Katwijk, Arend Hoek, Katwijk, Maarten
Jonge jan, Ben Klinkenberg, Kees Klok,
Katwijk, Gerda Kromhout, Henk van
Leeuwen, Katwijk, Jan van Leeuwen,
Voorschoten, Peggy Lim, Fred Maas,
Leo Onderwater, Michiel Parlevliet, Kat
wijk, Jos Remmelzwaal, Katwijk, Peter
Smit, Jaap Smit, Voorschoten, Gerard
Verboon, Ton Verweij, Leiderdorp, Ge
rard Witter, Voorschoten, Gert v. d.
Zwan, Leiderdorp.
LEIDSE HOUT-TOURNO OI
Ook op de derde dag van het Leidse-
Hout toernooi heeft de wedstrydleiding
veel partyen kunnen laten verspelen,
ondanks de 's middags af en toe neer-
druppelende regen, zodat in veel afde
lingen al tot de halve finales en by de
jeugd zelfs tot de finale is gekomen.
By de heren ging de geplaatste Jaap
Temminck in zyn party tegen de oud-
eerste-klasser Kroon langs de rand van
de afgrond. Temminck haalde echter
door een betere techniek en door de
ballen iels sneller te nemen de winst
binnen (6-2, 6-3, 9-7).
De Katwijker Jan de Groot was te
gen Har Meijer weer uitstekend in
vorm. In de eerste set gaf hy Meijer
geen enkele kans (6-1). In de tweede
liet hy echter de teugels wat vieren,
waardoor Meijer een 4-2, 40-10 voor
sprong kon bewerkstelligen. Dit was
echter voor Groot voldoende en met
diepe drives gaf hy zyn tegenstander
geen enkele kans meer. De geplaatste
Blommendaal had tegen Lodewijk Kal
lenberg geen enkele moeite met diens
hoge ballen. Rustig spelend, sloeg hij
iedere aanval van Lodewyk af en 6-0,
1 moest deze de eer aan zijn tegen-
De Leidse sportverenigingen hebben over het geheel genomen grote belang
stelling voor de Groenoordhal, die medio september voor de sport gereed komt.
De Leidse Sportstichting die voorlopig van de Groenoordhal-directie het beheer
heeft gekregen over de verdeling van de (sport) uren is met de Leidse verenigingen
en sportbonden tot overeenstemming gekomen.
Om de veertien dagen zal het Nederlands Handbal Verbond van 's morgens
9 tot 's middags 5 uur van 6 velden in de hal gebruik maken en wel op zondag.
De Leidse tennisverenigingen gaan ook volop van de hal gebruik maken. Op
maandag (16-23 uur), dinsdag (10-12 uur) en woendag de gehele dag kunnen
de tennissers hun balletje slaan.
Het zaalvoetbal (het stokpaardje van LY's-voorzitter mr. H. de Jongh) komt
nog niet zo best van de vloer. Alleen op dinsdagavond van 20 uur tot 22 uur zal
er een (bescheiden) balletje getrapt worden.
De Leidse hockey-clubs hebben twee uren gehuurd en wel op donderdagavond
van 20 uur tot 22 uur.
De Leidse basketbalclubs hebben de hal de gehele vrydagavond afgehuurd en
de korfballers zullen de gehele zaterdag in de Groenoordhal bivakeren.
stander laten. Loek Sanders getuigde
tegen Munnikman Jaap v.d. Nat weer
eens van zyn grote klasse, en zege
vierde in „straight" sets (6-3, 6-4).
Peter Burki bewees tegen Jaap Koo
reman weer eens, dat hij het tennissen
nog lang niet verleerd is en met 6-2,
6-3 bleef hij zyn tegenstander ruim
schoots de baas. By de dames ver-
sloeg Maja Mulder Krul. In de vol-
i gende ronde kwam zy echter uit tegen
Gertie Doorenbos. Tegen de bekende
siagen beheersing en grotere routine
j van Gertie was zy echter niet opge
wassen en in twee sets dolf zy het on
derspit (6-3, 6-2). Annelies Kook-Hey-
mans won tegen Westerhout snel de
eerste set (6-0), maar verkeek zich in
de tweede (4-6), om in de derde weer
toe te slaan en met 6-2 te zegevieren,
in het herenenkel C had Peter Pauwels
tegen Jaap Zonneveld geen enkele
moeite, evenals Wouter Fok die Verde-
gaal ruimschoots voorbleef (6-2, 6-1),
van Engelen versloeg Dibbetz met 6-1
en 6-3. By de dames verloor de tech
nisch veel beter spelende Ellen San
ders van de tacktisch zeer goed spe
lende Nelleke Bron. (3-6, 6-0, 4-6).
Mieke v. Ulden speelde tegen Koosje
van Leeuwen een vlotte party en bleek
op de beslissende momenten net iets
sterker (6-4, 6-4). By de jongens t.e.m.
17 jaar viel een grote verrassing te no
teren. De niet-geplaatste Ton Creygh-
ton speelde tegen de technisch betere
Paul Klever een sterite party. By een
4-2 achterstand in de eerste set vocht
Ton goed terug en met diepe fore
hands en slize-backhands gaf hy zyn
tegenstander geen enkele kans meer
(6-4). In de tweede reeks ging Ton
goed door en met 6-3 gaf hy de men
taal zwakke Paul klop. Peter Pauwels
trad aan tegen Asselbergs en zeer goed
spelend bleef hy deze een straatleng
te voor. W. Fok-E. Sanders 6-4, 6-0, H.
v.d. Capelle-T. Creighton 2-6, 7-5, 1-6.
Bij de meisjes tenslotte speelde Mir
jam Mulder een technisch knappe pslt-
tij en met somtyds prachtig uitgevoer
de aanvalsacties gaf zy de dit keer iet
wat uit vorm ïykende Ellen Sanders,
die als eerste geplaatst was, het naky-
ken (6-4, 6-3).
Tijden op
kringkampioen
schappen niet
denderend
Nelleke van der Geyn was gisteravond
in de Vliet de enige die een plaatsje
voor de Nederlandse zwemkampioen-
schappen veroverde. Tydens de kam
pioenschappen van de kring Gouwe-
Rynstreek legde zij de 200 meter wis-
„nationale" en tevens een nieuw kring
record. Dit was eigenlyk wel het enige
goede resultaat. Dit blijkt ook wel uit
het feit dat er naast Nelleke van der
Geyn niemand was die de toch niet al
te scherpe kringrecords wist te verbe
teren. YY'at er aan kwaliteit ietwat te
kort was, werd echter in sommige nurn-
weer goedgemaakt door de span
ning.
Het laatste nummer bracht wel de
meeste sensatie. De estafette 4 x 100
meter vrye slag heren, toch al een stuk
vuurwerk, bracht drie gelijkwaardige
ploegen in het water: De Zijl, Sleutel
stad en LZC. Na een spannende ope
ning van Hans Versluis werd LZC eerst
teruggedrongen naar een derde plaats.
In de derde baan kwam de Leidsche
Zwemclub weer terug dank zij Gerard
Soet, en Joop Siera wist op de laatste
100 meter Aat Mulder en Leo Onder
water goed van het lijf te houden. Dat
het niet erg veel scheelde blykt uit de
minieme verschillen: tussen nummer één
drie lag een verschil van nog geen
seconde.
Een leuke wedstrijd leverde ook de
100 meter vrye slag meisjes onder 14
jaar op. Vanaf de start ging José Neu
teboom, die gisteren zo goed voor de
dag kwam op de schoolslag, en Sylvia
Jonk gelijk op. José had kunnen win
nen: by de finish maakte zy echter
geen gebruik van haar langere armen
en werd op handslag verslagen. Gerard
Hamer zorgde by de 400 meter vrye
slag jongens onder 16 jaar voor de
nodige afwisseling. Nadat Jacques Plou-
vier, LGB 5.39.3; 2 G. Hamer, Sleutel-
sprong had gehad werd hy in de laatste
meters sterk belaagd door Hamer.
Slechts met de grootste inspanning wist
Plouvier tenslotte nog de eerste prijs
te grypen.
In de waterpolocompetitie van de
Kring heeft Katwyk goede kans de
eerste plaats voor zich op te eisen. Gis
teravond versloegen de Katwljkers het
Leiderdorpse DKD met 70. Dick Tim
mermans en Hugo Boonstoppel zorgden
voor de doelpunten. Wint Katwijk vol
gende week ook van BZC n uit Berg
ambacht, dan promoveren zij naar de
KNZB.
UITSLAGEN
400 meter vrye slag dames: 1 L. Sie-
rag, Sleutelstad 5.27.4; 2 N. Leget Sleu
telstad 6.33.3.
Idem heren: 1 A. Mulder, Sleutelstad
5.07.1; 2 W. Bergman, De Zyi 5.12.9;
3 J. Siera, LZC 5.15.9.
Idem meisjes onder 16 jaar: 1 A. van
Ingen Schenau, LZC 6.01.1.
Idem jongens onder 16 jaar: 1 J. Plou-
veir, LGB 5.39.3; 2 G. Hamer, Sleutel
stad 5.39.6; 3 R. van der Mey, Sleutel
stad 5.52.5.
100 meter vrye slag meisjes onder
14 jaar: 1 S. Jonk, LZC 1.22.1; 2 J. Neu
teboom. LGB 1.22.2; 3 G. de Lange,
LZC 1.22.6.
Idem jongens onder 14 jaar: 1 D.
Werter, LGB 1.15.1; 2 J. Singelihg, Sleu
telstad 1.19.5; 3 E. J. Masurel, LZC
1.25.-.
Idem dames: 1 C. Nieuwenhuyzen,
LGB 1.12.6; 2 I. Mioch, LZC 1.14.7; 3
L. Sierag, Sleutelstad 1.15.-.
Idem heren: 1 L. Onderwater, De Zyi
1.04.8; 2 A. Mulde, Sleutelstad 1.05.8; 3
A. Stouten, De Zyi 1.06.1.
Idem meisjes onder 16 jaar: 1 N. van
der Geyn, LGB 1.13.-; 2 A. van Ingen
Schenau, LZC 1.17.8; 3 H. van Soest,
BZ&PC 1.19.4.
Idem jongens onder 16 Jaar: 1 J. Spy-
ker. De Zyi 1.05.6; 2 B. Voskuil. De Zijl
1.07.-; 3 W. Zuidevaart, LGB 1.07.1.
200 meter wisselslag persoonlijk meis
jes onder 14 Jaar: 1 R. Platje, LGB
3.11.9; 2 J. Neuteboom, LGB 3.12.2; 8
G. de Lange, LZC 3.15.7.
Idem jongens onder 14 jaar: 1 D.
Werter, LGB 3.01.-; 2 P. Harteveld,
Sleutelstad 3.28.9.
Idem dames: 1 C. Nieuwenhuyzen,
LGB 3.04.8; 2 L. Sierag, Sleutelstad
3.21.8.
Idem heren: 1 K. Uittenhout, Sleu
telstad 2.46.5; 2 A. Mulder, Sleutelstad
2.48.8; 3 F. de Boer, De Zyi 2.51.6.
Idem meisjes onder 16 Jaar: 1 N. van
der Geyn, LGB 2.55.7; 2 A. van Ingen
Schenau, LZC 3.10.2; 3 L. Bosscher,
Sassenheim 3.33.7.
Idem jongens onder 16 jaar: 1 J.
Spyker, De Zijl 2.50.4; 2 W. Zuidervaart.
LGB 2.53.7; 3 R. van der Mey. Sleutel
stad 2.59.5.
Estafette 4 x 100 meter vrye slag
dames: 1 LZC 5.43.4; 2 Sassenheim
5.45.5.
Idem heren: 1 LZC 4.30.1; 2 Sleutel
stad 4.30.2; 3 De Zijl 4.30.8.
VERDELING DER PLAATSEN
Leidse Golfbrekers
Leidsche Zwemclub
Sleutelstad
De Zql
Sassenheim
BZ&PC
Tussen Sassenheim en Lisse loopt een weg, een generaties-lange
"eg, een strakke zwarte asfaltlijn gemarkeerd door huizen, bomen en
ollenvelden. Over deze weg rijden, glijden bijna, voertuigen voort,
oertuigen met levende mensen die van her en der komen. Mensen die
to.~ilr9ens wonen, ergens geboren zijn, ergens aan de historie bouwen.
Ondanks de snelheidslimiet van 70 km per uur zijn er bijzonder
veinig passanten die even stilstaan, al was het maar figuurlijk, bij een
rok geschiedenis op enkele tientallen meters afstand van het asfalt
nno 1969.
Daar, aan de climax van een slecht bestrate, stenige oprijlaan, vergezeld van
eboomte en water aan werszijden, staat stuiptrekkend de oude ridderhofstad
>ever, een overblijfsel van weleer. Slechts de weilanden eromheen zijn nog (even)
n staat om de snel oprukkende 20e eeuwse flat-legers op een afstand te houden.
n 00 a, in de verte doemen reeds de zware steenblokken op, die zeer waarschijnlijk
even e oude ridderhofstad met de nek zullen aankijken. Even zien we de gecultiveerde
orizon niet. Het verhaal komt moeizaam op gang. Het Huis Dever te Lisse
>as vroeger een kasteel-achtige verbiyfplaats voor notabelen die hier hun toe-
lucht zochten. Dever (al in 1221 bekend) was de naam van een van de volge
ngen van graaf Willem I van Holland. Dever, afgeleid van De Ever, betekent
fcjgl'yl'ild zyn. Niet het wilde zwijn dat in de modder wroet, maar het strijdvaardige
hardnekkige dier. Want, zo gold het vroeger in de middeleeuwen, „liever ster-
i, dan de vernedering van een vlucht te moeten dragen!"
Sen dapper man was die Conrart Ever, die zijn naam .tot nu toe heeft doen
lespi oortleven en wiens naam nog wel zal blijven bestaan. Want al is de oude ridder-
l of stad minder hardnekkig dan Conrart, de actieve „Stichting Dever" heeft hei
tha nrdnekkige karakter van hem overgenomenJlet Huis" dient behouden te blij-
moet worden gerestaureerd.
bleven. De huidige vorm, rond aan de voorkant en recht aan de achterkant, zien
we ook in het jaar 1380: de wind waalt door het riet langs de slotgracht. De
rust wordt af en toe slechts verstoord door vurige hoeven die over de ophaal
brug de burcht binnen galopperen. Voor de rest heerst er een landeiyke stilte.
Heel in de verte kruisen zeilschepen tegen de westenwind, de Llsser Poel, waar
nu de kleuters, geboren in nieuwe huizen, luid schreeuwend rond-spelen.
Eeuwenlang hebben er adelhjke en andere belangryke figuren gewoond: Heer
Reinier Dever (plm. 1417), Jonker Johan van Matenesse Nzn (plm. 1624) en
Frederik Jacob Heereman van Zuidtwyck (Plm. 1745), om de meest belangryke
te noemen. Ineens was het afgelopen. Geen der latere heren had nog belangstel
ling voor Dever.
Het Huls stond leeg, de natuurkrachten hadden vry spel evenals de curiositeiten-
verzamelaars die vaak minstens even rigoureus te werk gingen als de natuur
zelf. De doordringende wind uit het westen won het, of Thor, de god van de
donder. Luid was het geraas toen in 1848 het Huis instortte en onder grote
stofwolken stukken geschiedenis begroef, historie waar eeuwen aan was gebouwd,
zy het aarzelend. De wortels van de zware oude stam, Dever geheten, waren niet
toereikend geweest voor het voedseltransport naar het karakter van het Huis.
Ook de kluistering aan de geestgrond was niet langer houdbaar. De fundamenten
van het voorste deel van de oude ridderhofstad hadden de zware last niet langer
meer kunnen verwerken. De echo van 1848 weerklonk in 1862 toen ook het rode
pannen-dak en de gewelven op luidruchtige wyze de vergankeiykheld onderstreep-
MODDER-MONSTERS UIT DE POEL
Nu ligt daar een klomp steen met op een flinke steenworp afstand (a.u.b. niet
met stenen van de ruine!) Lisse van vandaag. Grote logge beesten duiken op
uit de modder van de Poel. De modder-monsters steken hun nog natte neus ln
de wind en snulven de lucht op die bezwangerd is van het geluid van moderne
mensen en toeristen. De grote onpersooniyke flats, evenwel door velen gehaat en
door velen geprezen, zien toe hoe een brok cultuur (byna) wordt opgeslokt en
vergeten.
De onafscheidelijke spreeuwen die in de vlieren verpozen die
bovenop de ruine groeien, manen de hedendaagse bevolking tot een
bedevaart naar dit historisch monument, Dever. En hun roep is niet
onbeantwoord gebleven, want cultuurminnaars sloten zich aaneen tot
de Stichting „Dever". Met hun enthousiasme penetreerden zij muren,
aanvankelijk dik van doofheid, totdat zij zelfs overheidsinstanties voor
het restauratieproject wisten te interesseren. „Uitbreiding van woon
gelegenheid is een noodzaak. Maar door een historisch bouwwerk in
een fraai verzorgde omgeving kan een woonwijk alleen maar aan
trekkelijker worden". Vindt u ook niet?
BEN DE CROOCK.
