met Pompidou
blijft gaullisme
5AK STORT IN OP
FEESTVIERDERS
Ontvluchte verpleegden na
lanranding van kind gepakt
Het verborgen leven van Leo Vroman
N
Grandeur is eraf, maar...
Prestige in
meidagen
gevestigd
Luns: hoop
op soepeler
politiiek
„Voorgrond - achlergrond" in Holland Festival
Dichter
schrijft stuk
over zichzelf
1969 AANDAG 16 JUNI 1969 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5
Op 5 juli viert Gorges Pompidou
zijn achtenvijftigste verjaar
dag, voor het eerst als presi
dent van de republiek. Velen
hadden, na De Gaulle, liever
een ander op het Elysée gezien,
maar nu het Franse volk uit
spraak heeft gedaan, moet men
zich bij het besluit van de
meerderheid neerleggen. Met de
hoop, dat Pompidou uit de
nederlaag van de generaal veel
geleerd heeft en dat hij het wat
liberaler, democratischer en
minner autoritair zal doen dan
zijn voorganger.
In 1911 is Pompidou geboren inMont-
boudif, departement van de Cantal.
Grootvader was boer, grootmoeder
verdiende er wat bij als naaister en
verstelster. Georges' vader was leraar
had met een beurs gestudeerd en
trouwde met Marie-Louise Chavag-
nac, die met Kerstmis 1945 in de
armen van haar zoon stierf. Vader
en moeder waren beiden bij het on
derwijs, zodat het in de lijn lag, dat
Georges die weg zou volgen. De jonge
gymnasiast muntte uit in Grieks, had
grote liefde voor de literatuur en
studeerde af aan de hogere normaal
school. Als leraar in Marseille leerde
hij in Parijs Claude Cahour kennen,
eerste-jaarsstudente in de rechten,
dochter van een plattelandsarts
Claude is zijn vrouw geworden, thans
eerste dame van Frankrijk.
Van de tweede wereldoorlog heeft
het jongepaar niet al te veel last
gehad, want die was voor Frankrijk
gauw afgelopen. In augustus 1939
werd Pompidou gemobiliseerd, maar
al een jaar later was hij bij zijn
vrouw terug. De rest van de oorlogs
jaren leraarde hij aan het Parijse
gymnasium Henri IV. Als De Gaulle
bij de bevrijding met een grote men
senmenigte achter zich over de
Champs Elysées loopt, staat Pompi
dou als kijker aan de kant. De
generaal zag hij voor de eerste maal
Bankier
Hij zal hem nog vele malen terug-
Want de generaal, die een paar scher
pe ogen in zijn hoofd had, kon niet
blind zijn voor de briljante kwali
teiten van de toen nog jonge leraar.
Hij benoemt hem tot kabinetschef,
voorlopig nog een bescheiden posi
tie. Lang blijft Pompidou niet op die
post zitten, want De Gaulle krijgt
zulke moeilijkheden met het parle
ment, dat de door hem gestichte
volksbeweging, de RPF (rassemble-
ment du Peuple Francais), het bij de
algemene verkiezingen van 1951 niet
houdt. De Gaulle trekt er de conse
quenties uit en gaat eenzaam terug
naar zijn landgoed in Colombey-les-
Deux-Eglises.
Wat moet de werkloos geworden
Pompidou gaan doen? Stempelen
hoort er voor hem niet by. Guy de
Rothschild, algemeen directeur van de
gelijknamige bank. ziet wel wat in
Pompidou en begint hem de wereld
in te sturen, altyd een ideale oplei
ding voor hoger kader. Pompidou gaat
zakenreizen maken naar Senegal,
Guinea, Gabon, de Congo en Kame
roen. Terug van al die nieuwe bele
venissen is hy rijp voor het direc
teurschap van de bank Rothschild in
Onderdehand is het mei 1958 gewor
den. De vierde republiek gaat ten
onder door de staatsgreep van de
rebellerende generaals en kolonels in
Algarije. De vijfde republiek volgt
de vierde op. De Gaulle wordt presi
dent. Uit het oog verloren heeft hij
Pompidou niet. want in de jaren,
toen hij in Colombey zat te schrij
ven, droeg Pompidou het onmisbare
archiefwerk en documentatiemateri
aal aan en beheerde het geld, dat De
Gaulle met zijn gedenkschriften ver
diende. wat niet gering was.
De Gaule wilde wel van de Alge
rijnse oorlog af, want hij was ver
standig genoeg om in te zien, dat hij
die oorlog nooit met militair geweld
van de rebellen zou kunnen winnen.
Van de generaal kreeg Pompidou op
dracht om in het grootste geheim in
Zwitserland met de rebellen van Al
giers te onderhandelen. Dat lukte,
wat uitliep op de vredesakkoorden
van Evian. Uit erkentelijkheid be
noemde De Gaulle Pompidou tot zijn
eerste-minister. Een weigering hoorde
er voor Pompidou niet bij. Na het
referendum van april 1962 over de
onafhankelijkheid van Algerije schoof
Pompidou zijn stoel bij in hotel Ma-
tignon, de zetel van de regering. De
leraar was minister-president ge
worden. En dat bleef hij zes jaar
lang.
Meidagen
Van die zes jaar zijn verreweg de
belangrijkste de maanden mei en juni
1968 geweest: de barricadegevechten
en de daarop volgende algemene ver
kiezingen.
Pompidou zat als toerist in Afghani
stan, toen de eerste botsingen uit
braken. De Gaulle was er nog, bezig
in Parijs zijn koffers te pakken voor
een staatsbezoek aan Roemenië. Met
hel voorspel van de meidagen heb ik
gelukkig niets te maken gehad, kon
Pompidou zeggen, want toen was ik
er niet. Wat mij betreft kan ik met
een schone lei beginnen. Hij zette de
veiligheidsklep open om een explo
sie van de ketel te vermijden, her
opende de gesloten poorten van de
Sorbonne en gearresteerde studenten
liet hij in vrijheid stellen. Hij zei te
willen proberen de studerende jeugd
te begrijpen en vooral de studenten
die naar zijn eigen woorden niet
meer als makke schapen aan de voet
van de katheder wilden luisteren
naar wat hun hoogleraren hun be
liefden te dicteren
Dat bracht in de studentenwereld
wat opluchting. Er werd stoom afge
blazen. Maar toen begonnen de mas
sale bezettingen van fabrieken cn de
monsterbetogingen in Parijs achter
de rode en zwarte vlaggen. Niet al
leen in Parys. Ook in Nantes. Rennes,
Lyon, Straatsburg. Marseille. Tou
louse. Gaan of niet gaan naar Roe
menië, dat was de vraag voor De
Gaulle. Blyven. zeiden sommige mi
nisters, die zich zonder de generaal
met huid en haar zagen verdrinken.
Gaan is niet verantwoord. Pak het
vliegtuig maar. adviseerde Pompi
dou. Tussen Parys en Boekarest is
bet maar vier uur vliegen en hel
ergste is al achter de rug. De Gaulle
ging slapen en vertrok de volgende
morgen van Orly naar de Roemeense
hoofdstad, van uur tot uur in contact
met Parys. Insiders hoorde hem zeg
gen: „Myn goede en oude land ken
ik niet meer terug."
Naar het archief
Daar was wel reden voor, want ter
wijl de generaal weg was ik heb
veel risico genomen, zei hij later
was Parijs een heksenketel. Optoch
ten, stakingen, tekort aan levens
middelen, zo goed als geen druppel
benzine en het regeringsgezag te
grabbel. Het geschreeuw van „De
Gaulle naar het archief" was niet
van de lucht Mitterrand kondigde
in een persconferentie algemene en
tegelijk presidentsverkiezingen aan,
proclameerde zichzelf tot kandidaat
voor het Elysée en wees Mendes-
France als zijn toekomstige eerste-
minister aan.
De enige, die in die dagen het hoofd
koel en zijn zinnen bij elkaar hield
was Pompidou. Een zeer voornaam
ding hield hij voor ogen: tot iedere
prijs moest worden voorkomen, dat
het in Parijs een bloedbad werd. Dat
heeft hij' De Gaulle, die er andere
opvattingen op na hield daar was
hij militair voor goed voorgehou
den: aan uw handen mag geen bloed
kleven. Het is waar, dat de politie,
vooral de CRS, in de meidagen bruut
is opgetreden, maar een massa
slachtpartij is het nooit geworden.
Met schier bovenmenselijk uithou
dingsvermogen onderhandelde Pom
pidou met de vakbonden en sloot
met hen de akkoorden van Grenelle,
die neerkwamen op gemiddeld vijf
tien procent loonsverhoging. Daar
kreeg hij de arbeiders weer mee aan
het werk.
In die moeiiyke meidagen heeft Pom
pidou zyn prestige gevestigd, niet al
leen by de gaullisten, mar ook in
het land. Voor alle gaullistische mi
nisters, wier hoofd in mei op hol ge
slagen was. bleef hy in Matignon het
rustpunt. Hy heette in die dagen „Ie
père tranquille du régime". Opge
wonden ministers kwamen by hem
binnen, zy kregen van Pompidou geen
enkele belofte, maar gingen opge
lucht weg. „Pompidou est la". Pom
pidou is er. En hel land zei het na.
Pas toen du zaak hoofdzakelijk
door Pompidou gered was, ver
scheen De Gaulle weer op het toneel,
zei voor radio en televisie, dat hij
niet zou abdiceren, dat hij de kamer
ontbond en nieuwe verkiezingen,
?ou uitschrijven. Het werden paniek
verkiezingen, waar Pompidou de mo
tor van was. De Gaulle zat aan heel
wat anders te denken, aan zijn refe
rendum over afschaffing van de
senaat en heb instellen van gewes
telijke raden, dat de meigebeurte
nissen hem door de neus hadden ge
boord. Dat Pompidou de verkiezingen
glansrijk won en dat zijn, De Gaulles
referendum, voorlopig van de baan
was, heeft de generaal Pompidou
nooit vergeven. Hij zette hem als
eerste-minister op straat toen de
slag gewonnen was. Pompidou hield
de eer aan zichzelf en diende zijn
ontslag in. „Waar gij u ook moge
bevinden schreef De Gaulle te
rug wees er van overtuigd, beste
vriend, dat ik met u bijzonder nauwe
betrekkingen wens te onderhouden.
Ik spreek de wens uit, dat gy iedere
opdracht zult aanvaarden en ieder
mandaat zult accepteren, die u eens
door het volk zullen worden toever
trouwd."
Daar kon Pompidou het voorlopig
mee doen.
Nationale toekomst
Zo God wil, kon hy een paar maan
den later eerst in Rome en daarna
in Genève zeggen, ga ik een natio
nale toekomst tegemoet, met andere
woorden: word ik president van de
republiek. Was dat met of zonder
overleg met de generaal? Het is nau
welijks voorstelbaar, dat Pompidou
dat achter de rug van De Gaulle om
heeft gedaan. Pas later, misschien
als de generaal terug in Colombey
zijn gedenkschriften afmaakt, zal dat
opgehelderd worden. Het meest waar
schijnlijke is, dat Pompidou met zijn
fijne neus De Gaulles nederlaag bij
het komende referendum heeft zien
aankomen, want uit de meidagen van
1968 wist hij, dat de generaal het
referendum niet uit zijn hoofd had
Tot het laatste ogenblik heeft hij de
generaal trouw gediend, misschien
soms wel tegen beter weten in. Voor
De Gaulle werd het referendum
fataal vanwege de vertrouwens-
kwestie, die hij" aan de volksstem
ming had gekoppeld. Hij moest af
treden, maar daardoor kwam de weg j
voor Pompidou vrij.
Meer dan eens heeft het Franse volk
in zyn geschiedenis bewezen, dat het
een Jantje secuur is. Het hart van
de Fransen zit links, maar de porte
feuille rechts. Ook al was Poher nog
zo'n beminnelijk, eerlijk en oprecht
man, die met de democratie beter
,,1'rère et compagnon" was dan Pom
pidou, hy bood in de ogen van het
Franse volk niet de garantie, dat het
eerst zonder De Gaulle en later nog
eens zonder Pompidou van een leien
dakje zou verlopen. De mei-gebeurte
nissen hebben by het volk diepe won
den achtergelaten. Dc studenten lig
gen nog allesbehalve op een oor. De
betalingsbalans is nog altijd oneven
wichtig. Industrie en landbouw kry-
gen het tegen de internationale con
currentie uit de gemeenschappelijke
markt hard te verantwoorden.
De vakbonden zullen na de grote
vakantie zeker eisen stelen. Jacques
Duclos zal zich met zijn 21 procent
van de eerste ronde zeker niet zo
maar gewonnen geven. In zijn ver
kiezingscampagne had Pompidou het
grote voordeel, dat hij kon zeggen:
ik heb een grote werkmeerderheid
in het parlement, die ik zo nodig
kan aanvullen met katholieke demo
craten en zelfs met socialisten en
die meerderheid heeft Poher niet.
Ook al gaf Poher daaromtrent nog
zulke optimistische en geruststellen
de verklaringen, dat hebben de Fran
sen niet van hem willen aannemen.
Pompidou est laDat laatste heeft het
gedaan en de balans naar Pompidou
doen overhellen.
In de afgelopen weken heb ik veel
geleerd, heeft Pompidou meermalen
gezegd. Misschien is dat wel zo. Zeker
is, dat Pompidou start zonder het
prestige van de generaal. De gran
deur is er af. Maar met Pompidou
is het gaullisme gebleven. Wij vre
zen, dat de lommerd maar weinig
voorschot zal geven op het pand van
de toetreding van Engeland tot de
gemeenschapelijke markt, om ons
maar tot dat ene voorbeeld te be
perken.
Georges Pompidou is president
van de Franse republiek. Men
selijkerwijs gesproken voor de
tijd van zeven jaar.
lantal doden: 51;
gewonden: 175
SEGOVIA (A.P.). Eeu drie dagen
i restaurant, waarin vijfhonderd super-
irktemployees feest vierden, is gisteren
:estort. Dit ongeluk heeft 51 personen
l leven gekost. Verder werden 175 per-
ïen gewond.
Het ongeluk gebeurde in het in de
•rgen gelegen woningbouwproject Los
igeles de San Rafael (Spanje). De direc-
ur van dit project alsmede de .technici,
e het restaurant hebben gebouwd, zijn
>or de politie in hechtenis genomen,
in de gewonden is de toestand van tien
er ernstig en van 35 ernstig. Vijftig
in de gewonden konden na behandeling-
iar huis gaan.
De vloer van de eetzalen op de eerste
rdieping van het restaurant raakte aan
ene zijde van het gebouw los, waar-
ior 250 gasten op de parterreverdieping
neerkwamen. Het dak stortte zich weer
op de slachtoffers.
Een ooggetuige zei: „Toen ik op het
punt stond de eetzaal binnen te gaan
hoorde ik een enorm lawaai. Alles kwam
in enkele seconden naar beneden".
De lunch was de eerste die in het
restaurant werd geserveerd. De gasten
waren employees van de Sparsupermark-
ten, die hun negende jaarlijkse bijeen
komst hielden. Zij waren met hun fami
lieleden uit Madrid, Avila, Segovia en
Valladolid gekomen. Onder de doden
zijn achttien vrouwen en zeven kinde
ren alsmede de 49 jaar oude burgemees
ter Angel Jimenez Millan van Avila.
Uit de mededelingen van de ooggetui
gen blijkt, dat de ramp zich bliksemsnel
voltrok en dat de gasten geen enkele
waarschuwing voor naderend onheil
Radio-Segovia zond onmiddellijk op
roepen om hulp uit. Ziekenwagens,
brandweerauto's en manschappen van
legereenheden in de provincies Madrid
en Avila haastten zich naar de plaats
van de ramp.
DEN HAAG (ANP) De Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken, minis
ter J. M. A. H. Luns, heeft als reactie
op de uitslag van de presidentsverkiezin
gen in Frankrijk gezegd op een soepe
ler houding van Frankrijk te hopen maai
geen radicale veranderingen te verwach
ten. De uitslag had hem niet verbaasd.
„De heer Pompidou", zo zei de Neder
landse minister, „heeft zich vrij genuan
ceerd uitgelaten over Europa. Af en toe
zelfs nogal positief, maar men zal moe
ten afwachten wat de politiek var
nieuwe president werdelijk inhoudt".
Minister Luns zei nog dat Pompidou
niet met alle energie zal streven
toetreding van Groot-Brittannië tot de
EEG. Die toetreding zal nog wel
duren, vooral ook omdat Frankrijk ook
wensen heeft ten aanzien van de lidsta
ten. De minister vatte zijn standpunt sa
men als „niet zeer pessimistisch maai
wel gereserveerd".
WILDE ACHTERVOLGING BIJ VAALS
(Van een onzer verslaggevers)
VAALS De rijkspolitie te Vaals
:eft zaterdagmorgen na een korte ach-
rvolging de 25-jarige II. T. V. O. uit
ijmegen cn de 26-jarige Hoensbroekc-
A. M. P. H. gearresteerd. Het
Reetal, verpleegden van de Mesdagin-
chting te Groningen, was donderdag
juni tijdens een bezoek aan een wa
mbuis, ontsnapt. Van O. verbleef daar
egens diefstal en geweldpleging. H.
diefstal en feitelijke aanranding,
voor het tweetal in Vaals werd
ingehouden waren ze in Ubachsberg
en 12-jarig meisje werd aange-
ind. Ze zijn in verband met het ver-
onderzoek in deze zaak opgesloten
het hoofdbureau van politie te Heer-
De twee mannen die tijdens hun
ucht in Nijmegen een inbraak pleeg
een auto stalen, doken zaterdag-
orgen in Ubachsberg op. Een paar
inderd meter buiten de bebouwde kom
het dorp werd hun weg gekruist
twee meisjes, de 12-jarige Elly
n uit Terlinden en de 15-jarige Ans
ïrlings van Eys. De beide vriendinnet-
waren per fiets op weg naar school
Heerlen. Op de smalle weg reden ze
ly Lenen klem. Daarbij liep zij een
ar schrammen op. Van O. en H.
Jlden de kinderen daarop voor met hen
'ar het ziekenhuis te rijden, waarna
hen weer thuis zouden brengen. Het
Jdste van de twee meisjes reageerde
et „Ik ga niet mee". Daarop werd
ly Lenen de auto ingeduwd. Het an-
nam de benen. Deze ontmoeting
u de mannen noodlottig worden. Ans
urlings noteerde het nummer van de
'agen en waarschuwde de politie, die
haar beurt „grootalarm" sloeg.
Inmiddels reden de beide mannen met
Meisje (12) lag
meer dood dan
levend in auto
op achterbank
het 12 jaar oude meisje naar een afge
legen plek buiten het dorp, bij de be
woners bekend als „Kromhaag", een
smal veldweggetje tussen de akkers, dat
naar Eys voert. Op enkele honderden
meters afstand van de ouderlijke wo
ning van het meisje reden zij zich vast
in de modder. Onder een naast de weg
staande struik werd het slachtoffertje
daarna aangerand.
Omstreeks die tijd arriveerden op de
zelfde plek de broers Piet en Harrie
Jacobs uit Ubachsberg om bieten te
hakken. Zij gingen aan het werk, doch
werden kort daarna door de twee man
nen gevraagd om mee te helpen de wa
gen uit de modder te trekken. Toen
men met dit karwei bezig was hebben
beide broers het meisje op de achter
bank van de auto zien liggen. „Met
een rood kussen op haar gezicht", ver
telde Piet Jacobs. „Af en toe keek ze
er even onderuit. Maar ze zei niets.
We hadden toch wel het gevoel dat er
iets niet In orde was. Bovendien hadden
we al opgemerkt dat de auto met «en
geweldige snelheid moest zijn gereden.
De banden waren helemaal kaal". Met
de belofte: „We brengen jullie morgen
een bak bier voor de hulp", sijn ze
weggereden".
ACHTERVOLGING
Een uur later kreeg een patrouille
van de rijkspolitie te Vaals hen spoor
te pakken. Het werd een moeilijke ach
tervolging in verband met het drukke
toeristische verkeer. In de buurt van
Lemiers ontdekte het tweetal dat ze ge
volgd werden. Ze sprongen onverwacht
uit de auto en zetten het op een lopen.
De rijkspolitie ging onmiddellijk in draf
achter hen aan. Omdat men meende
met Duitsers te doen te hebben som
meerde men in die taal halt te houden,
anders werd geschoten. Dit werd de
twee mannen te gevaarlijk. Ze kozen
eieren voor hun geld en lieten zich op
de grond vallen. De rijkspolitie kon hen
daarna gemakkelijk inrekenen. Later
merkten de Mesdag verpleegden op:
„Als we een pistool hadden gehad, wa
ren jullie neergelegd".
Biafranen laten
verpleegster vrij
LONDEN (AP) De Biafranen heb
ben een 28-jaar oude Britse verpleegster
in vrijheid gesteld die zij twee weken ge
leden gevangen hadden genomen toen zij
bij'het uitvoeren van een medische op
dracht achter hun linie» was- geraakt.
Sally Goatcher, die ln een kliniek werk
te van het Redt-de-Kinderen Fonds, is
veilig ln Libreville, de hoofdstad van
Gabon, aangekomen.
Wie ben ik en wat doe ik hier? vraagt
Leo Vroman zich in zyn tweede toneel
stuk alsmaar af en hy komt er eerljjk
gezegd niet uit. Zyn stuk heet „Voor
grond Achtergrond"; het is geschreven in
opdracht van de directie van het Holland
Festival en het ging gisteravond in Den
Haag, in de Koninklijke Schouwburg in
ière als Nederlandse Toneelmanifes
tatie 1969, waarvoor De Nieuwe Komedie
zich ditmaal had ingezet. Voor de
première was Leo Vroman met zyn gezin
uit de V.S. overgekomen.
Dat gezin twee dochters) zat in de zaal
aar zichzelf te kijken, want Vroman
at zien hoe het in zijn huis toegaat als
hij het moeilijk heeft en een toneelstuk
moet gaan schrijven. Dat is de voorgrond:
wat er met Tineke (Vromans wouw) en
Heri en Peggy (de dochters) en hun
/rienden gebeurt als Vroman zijn fan-
asie in het werk gaat stellen en met
zijn naasten de vreemdste dingen laat
gebeuren.
Maar in dat proces van creativiteit
beter: gebrek aan creati
het stuk dat de ik-figuur aan het schrij-
is, komt geen spaan terecht con
centreert Vroman zich steeds meer op
zichzelf. In ht laatste bedrijf komt op
rij surrealistische wijze het wezen van
de bizarre fantasie van Vroman bloot
een zichtbaar gemaakte droom. De
chtergrond van alles
Dichter
jman heeft aangevoeld dat zyn stuk
in stryd is met de wetten, die het toneel
haar schrijvers stelt. Hy noemt zyn
stuk namelyk niet een toneelstuk maar
een thatrstuk en dat kan niet alleen
maar zyn. omdat er nogal wat film
inlassen zijn, waarin fantasieën en
dromen zichtbaar worden gemaakt. Het
probleem ligt op een ander niveau:
Vroman is een dichter en dat weet hy te
goed. Zyn relatie als dichter tot het
toneel vormt de inzet van dit stuk: wie
ben ik en wat doe ik hier?
Vroman is een lyricus: dat blijkt hier
uit het feit. dat meermalen de toneel
handeling wordt opgesierd met ht decla
meren van gedichten en dat zelfs de
filminlassen in feit gedichten zijn. De
belangrijkste toneelwet, die Vroman
overboord gooit, is die van de relatie
tussen toneelfiguur en toneelschrijver. De
laatste heft de 'plicht de door hem be
dachte figuren een onafhankelijk, eigen
i te laten leiden, waar hij geen in
vloed op kan uitoefenen. In dit stuk
lopen alle draden via de Ikpersoon,
Vroman zelf. In dit opzicht is het natuur
lijk typerend, dat de hoofdpersoon met
„Ik" wordt aangeduid
Daardoor is Vroman er op geen stuk-
ui na in geslaagd een toneelstuk te
schrijven. Maar wie Vroman als dichter
ivaardeert. zal bijzonder geboeid zijn door
.Voorgrond Achtergrond". Het valt op,
dat de gezinsleden van Vroman veel
■chet^matiger worden weergegeven dan
het drietal vrienden van de dochters
Tineke blijft nog meer een derde-plans-
figuur, zeer eenzijdig geschetst als een
iendelijke huisvrouw bij wie soms ook
lets van een bizarre fantasie openbreekt.
In zyn schrijfproces tijdens de drie
bedrijven van het stuk, richt de aandacht
van de Ikpersoon zich vooral op een van
J de vriendinnen de droom aan het
slot is een hopeloze jacht naar dat
meisje symbool van jeugd, zuiverheid?
dat aan een kruis door de lucht
zweeft, terwijl dc Ikfiguur haar door een
-zandvlakte achtervolgt en daarbU zich
zelf steeds om zeep helpt. Dat is een
film, een Bunuelachtige toestand, die
filmisch niet veel nieuws biedt, al is het
best aardig er naar te kyken. Aan het
slot ontwaakt de Ikfiguur met een nood
kreet (Tineke!) uit zijn nachtmerrie.
Deze poging van Vroman is door Erik
Plooyer zorgzaam en smaakvol naar een
voorstelling geleid. Hij regisseerde het en
was in staat 'de scheidingen tussen de
verschillende lagen van het stuk (voor
gronden en achtergronden) duidelijk
zichtbaar te maken. Daarbij had hij steun
van Wim Vesseur, die het mogelijk
maakte dat er een eenheid ontstond tus
sen film en toneelbeeld, waarbij overigens
het technisch peil van de Praagse
Laterna Magica, waar in het programma
naar wordt verwezen, op geen stukken
na werd gehaald
André van den Heuvel was met
dezelfde Intentie bezield als zijn regis
seur: Leo Vroman met zoveel mogelijk
begrip en zachtheid tegemoet treden om
zo het wezenlijke uit het stuk tevoor
schijn te halen. Hy was heel boeiend
maar je bleef toch de hele avond naar
hem zitten kyken met een gevoel van:
ja, soms lijkt hij wel wat op Vroman,
maar meestal niet, waarmee ik maar
bedoel, dat een wezenlijke basis aan s(jn
rol ontbrak, al kon hy dat niet helpen
Dat geldt voor de anderen in het stuk
in veel sterker mate en het Is daarom
erg aardig, dat je naar ze blijft kyken
met een zeker interesse.
Film
Wat de film van Eric Terpstra betreft,
hij was natuurlijk erg gebonden aan zijn
opdrachtgevers: Leo Vroman en Erik
Plooyer. Het werd een duidelijk vak
matig opgezette film, met kennis van
zaken en gevoel voor verhoudingen ge
maakt. al leken me veel twistpunten
overgebleven in zyn aandeel. Voor een
première had men hier en daar wel wat
zorgzamer met de kopie mogen om
springen daarna trouwens net so
goed.
„Voorgrond Achtergrond" mogen ge-
interesseerden in Vromans dichterschap
zich niet laten ontgaan voor de r®6t
zal het stuk geen belangrijke Impuls
geven tot de bloei van de Nederlandse
toneelschrijfkunst, ook al worden daar
over in het programma hoopvolle opmer
kingen gemaakt.
«A.X ■VERSTJWlPWD*
