„PAX CHRISTI
IS MEER DAN
CLUB ZANGERS EN
WANDELAARS"
Zweden vechten
in Biafra met
lesvliegtuigjes
SPRINT NAAR ELYSEE IS BEGONNEN
N
ARADES OP
ERJAARDAG
KONINGIN
KIESPIJN?
Amnestie voor
Tsjechen in
buitenland
in
Barre toestanden
twee psychiatrische
inrichtingen in de Y.S.
Nieuwe voorzitter Teunissen:
WOENSDAG 28 MEI 1969
DE LEIDSE COURANT
tweede
ie wel.
t hij.
i zoge-
WCKHOLM (DPA-AP)
Zweedse regering
eft zich in een dinsdag
ipubliceerd communi-
gedistantieerd van
militaire hulp die
leeedse piloten de Bia-
snen geven in de strijd
«en Biafra en Nigeria.
[n het communiqué
de Zweedse regering
elke bemoeienis van
zijde in verband
it het conflict in Nige-
slechts de menshe
ide hulp aan de nood-
lende in het door de
getroffen gebied
goede mag komen".
Zweedse regering
dan ook nauwkeurig
of door het op-
van de Zweedse
iten in Biafra Zweed-
jwetten overtreden zijn.
'eden", aldus het com-
iqué, „verbiedt al ja
de uitvoer van oor-
jsmaterieel naar Afri-
landen".
Iweedse oefenvliegtui-
die bewapend zijn
it raketten en bommen
dienst in de Bia-
:e luchtmacht. Ze
>ben in de loop van maandag en dins-
opnieuw aanvallen uitgevoerd op
re posities. De Zweden vliegen
!t de MFI 9b. Het toestel heeft
inwijdte van 7.4 meter en kan landen
opstijgen op een gewone weg. Het toe-
weegt leeg slechts 340 kilo, maar
[erust met raketten, bommen
egeweren is het een ideaal „guerilla-
ihtsvliegtuig".
.2 2.70-f
38: BI DEN HAAG (ANP). Aan de parades
Andij- koninginnedag,- 30 april j,I. namen-
p vrijwillig dienenden en 9
nstpliohtige militairen deel. De totale
ra-kosten bedroegen 3.834.—. Dit
ft minister Den Toom (Defensie) ge-
woord op schriftelijke vragen van hel
■eede-Kamerlid E. R. Wieldraaijer
v.d.A.), die o.m. wilde weten of bij
beslissing om het aantal parades te
>erken nog anderen dan financiële
dieven een rol hebben gespeeld. De
lister antwoordt hierop bevestigend,
motieven voortvloeiend uit de
aak financieel de uiterste soberheid
irachten hebben inderdaad ook an-
e overwegingen het besluit tot
idering van het aantal parades be-
loed. Een van die overwegingen
standigheid dat een parade vooroefe-
g eist, te houden in voor dienst be
nde tijd. Met die tijd moet door de
ensivering van de opleiding en oefe-
worden gewoekerd, als gevolg waar-
weinig gelegenheid voor parade-
ening beschikbaar is. Dit jaar werden
rades gehouden in Lisse, Zuidlaren,
ida en Den Helder, aldus minister Den
in het
rtegen
kg) Al
:i 6.30-
aspeen
Trein in brand
in tunnel
JEW YORK (Reuter AFP). Een
ensentrein is gisteravond in New York
tunnel onder de Hudson in brand
aakt. Daarbij kwam een reiziger om
leven en werden 25 anderen gewond,
passagiers verlieten hals over kop
trein toen deze midden in de tunnel
stilstand kwam en zich een dichte
k ontwikkelde. De meeste gewonden
Iden snijwonden doordat zij door stuk-
lagen ruiten naar buiten waren ge
pen. Anderen zijn met rookvergifti-
im ziekenhuizen opgenomen. De trein
op weg van Manhattan naar Bruns-
in New-Jersey. De oorzaak van de
md is niet bekend.
Een vliegtuig van het soort waarmee
Zweedse piloten Nigeriaanse stel
lingen aanvallen.
(ADVERTENTIE)
Weg pijn...
fijn!
Want -
WITTE KRUIS
helpt
(en spaart bovendien de maag)
Poeders, tabletten, cachets.
Benoemingen
DEN HAAG. Tot directeur van de
Anne Frank Stichting is benoemd de
heer I. J. van Houte uit Hilversum als
opvolger van de heer S. H. Radius. De
heer Van Houte was tot 1 oktober 1968
programmadirecteur van de VPRO.
Mr. P. Erdman te Den Haag, is be
noemd tot raadsheer in het gerechtshof
te Den Haag.
VONDELING:
Van studenten
verwacht ik
meer fatsoen
DEN HAAG Dr. A. Vondeling,
voorzitter van de Party van de Arbeid,
blijft er bü. dat ook studenten niet mo
gen inbreken in afgesloten kasten om op
die manier aan geheime stukken te kun
nen komen. „Dit hoort niet. Ik verwacht
dit van niemand, zeker niet van studen
ten". H(j zei dit gisteren juist terug van
vakantie in antwoord op het openlijk
protest van Nieuw Links tijdens de
pinksterdagen tegen zijn veroordeling
van de methoden in het Maagdenhuis
te Amsterdam.
Partijvoorzitter Vondeling houdt vast
aan zijn eerder uitgesproken opvatting,
dat de methoden die de studenten tij
dens de bezetting van het Maagden
huis toegepast hebben veroordeeld moe
ten worden.
Hij gelooft, dat veel uit de kritiek
die Nieuw Links tijdens de pinkster
dagen tegen de fractie van de Partij
van de Arbeid geuit heeft terug te
brengen is op gebrek aan kennis, wat
fractievoorzitter Den Uyl tijdens het
debat over de bezetting van het Maag
denhuis gezegd heeft.
De nieuwe tegenstellingen tussen
Nieuw Links en de partij- en fractie
leiders komen volgende week maandag
in het partijbestuur aan de orde.
PRAAG (Reuter, AFP) President
Svoboda van Tsjecho-Slowakjjc heeft
bekend gemaakt dat amnestie zal worden
verleend aan de tienduizenden Tsjecho-
Slowaken die na 9 mei 1968 illegaal het
land hebben verlaten mits zjj voor 15
september van dit jaar naar Tsjecho-
Slowakije terugkeren of hun verblijf in
het buitenland laten legaliseren.
De amnestie geldt ook voor de men-
n die deze Tsjecho-Slowaken geholpen
hebben naar het buitenland te gaan.
Ambtenaren van het Tsjecho-Slowaakse
ministerie van Binnenlandse Zaken heb
ben de vorige week een parlementaire
commissie laten weten dat er na de inter
ventie van de Warschaupactlanden in
augustus van het vorig jaar 40.000
Tsjecho-Slowaken naar het buitenland
zijn gegaan. Van hen hadden 15.000 een
vergunning aangevraagd om in het bui
tenland te mogen blijven. Maanden ge
leden heeft president Svoboda een beroep
gedaan op de Tsjecho-Slowaken die in
de periode van de bezetting het land
verlieten, naar Tsjecho-Slowakije terug
te keren.
Allan Lockheed
overleden
TUCSON (AFP). Een van de pioniers
van de vliegtuigbouw, Allan Haines Lock
heed, is dinsdag op 80-jarige leeftijd in
Tucson (Arizona) overleden. Hij stichtte
samen met zijn broer m 1912 de vlieg
tuigfabriek Lockheed, die op het ogen
blik op de ranglijst van belangrijke in
dustrieën in de Verenigde Staten de 24ste
plaats inneemt.
De Amerikaanse Jdmspeler Mickey Rooney is gisteren in Las Vegas in het
huwelijk getreden met de 25-jarige gescheiden redactiesecretaresse Caroline
Hockett. Het was de zevende maal dat de 48-jarige Rooney een echtverbinte
nis aangingZyn zesde huwelijk is vorig jaar ontbonden. Zijn eerste echtgenote
was Ava Gardner.
Moord - verkrachting - diefstal
CHICAGO (Reuter) Moord,
krachting, prostitutie, brandstichting,
diefstal, verdovende middelen en gokken
n aan de orde van de dag in twee
psychiatrische inrichtingen in Chicago.
Dit blijkt uit een onderzoek, dat offi-
van justitie Edward Hanrahan daar
gedurende ruim twee maanden heeft la
ten instellen en waarvan de bevindingen
zijn neergelegd in een gisteren gepubli
ceerd rapport.
De betrokken inrichtingen zijn het
staatsziekenhuis en het Tinley Parkin
stituut voor geestelijk gestoorder
Chicago, waar volgens het rapport pa
tiënten zijn aangerand, vermoord en be
roofd door medepatiënten of personeel.
de lopende band plaatsvindende
seksuele praktijken werd door het per-
Isoneel geen acht geslagen. Sommigen
De Russen hebben
het kan vijftien
Patiënten met
wapens
deden er frequent aan mee. De artsen
hadden opdracht 'abnormale overlijdens-
gevallen of criminele voorvallen voor de
autoriteiten te verzwijgen. De leiding
nam personeel in dienst dat zelf geeste
lijk gestoord was of geen blanco straf
blad had. De leiding bleek volkomen on
verschillig te staan tegenover de voort
durende gevallen van misdaden, vecht
partijen, branden en ontvluchtingen die
zich in hun instituten voordeden. Van de
vroegere en de huidige personeelsleden
van Tinley Park hebben 82 een strafre
gister waarop moord, doodslag en ge
wapende roofovervallen voorkomt.
Het rapport somt een aantal inciden
ten op: een 78-jarige gedeeltelijk ver
lamde patiënt overlijdt na een verblijf
van meer dan een uur onder een te hete
douche terwijl de verpleger een bood
schap deed. Een verpleger verkracht
een patiënte. De man had een lange
straflijst. Hij werd niet vervolgd. Patiën-
en personeel stelen op grote schaal
linnengoed, televisietoestellen, voedsel en
kantoorbenodigheden. In beide zieken
huizen brak bijna dagelijks brand uit
doordat patiënten, tegen de voorschriften
lucifers mochten hebben. Tussen 12
december en 16 februari kwamen vier pa
tiënten bij branden om. Hanrahan zei
dat zijn onderzoekers patiënten vonden,
n het bezit waren van wapens en
gevaarlijke instrumenten, zoals scheer-
en, honbalslaghouten, stokken en
metalen pijpen. Er deden zich zoveel in
cidenten op seksueel gebied in Tinley
Park voor, dat men er maar mee opge
houden was deze te registreren, aldus
het rapport. Het beschrijft tenslotte de
omstandigheden, waaronder Anita
Schechtman, een 46-jarige patiënte van
het staatsziekenhuis, op 16 februari
stierf. Als doodsoorzaak was aanvanke
lijk zelfmoord opgegeven. „In feite werd
rouw door drie mannen, twee pa
tiënten en een voormalige patiënt, ver
moord. Zij bonden haar vast, randden
haar aan en staken haar tenslotte in
(Van e
i onzer verslaggevers)
DEN HAAG Pax Christ! is niet al
leen een club van pleinzangers, die 'n
massa mooie woorden in hun liedjes
stoppen. Het is ook niet alleen een
instituut, dat een paar keer per jaar
voettochten organiseert. Het is zeker
geen beweging, die uitsluitend voor
jongeren bedoeld is. Pax C'hristi moet
van dit soort gezichten af. „VV'ü zyn
veel meer dan alleen maar jonge
pleinzangers en wandelaars. Onze be
weging is op zoek naar de wereld
vrede". Deze woorden, die de nieuwe
vice-voorzitter en voorzitter van het
dagelijks bestuur van Pax C'hristi
mr. P. J. Teunissen gebruikt, klinken
erg mooi en erg idealistisch. De in
Rotterdam geboren en in Groningen
wetenschap beoefenende opvolger van
dr. W. J. Schuüt is inderdaad idea
listisch.
Maar hij Is nog veel meer: een beetje
idealistisch, een beetje nuchter, sterk
politiek geëngageerd, volledig bezig
met de vredesvraagstukken In Neder
land. in Europa, in de wereld.
Hij is vooral bezeten van de opvatting,
dat de vrede alleen tot stand kan ko
men door een totale verandering van
de menselijke samenleving. „Werken
aan de vrede, aan de ontwikkelings
samenwerking houdt als laatste con
sequentie in: verander de maatschap
pijverhoudingen. anders kom Je er
nooit", zegt hij in Den Haag onmid
dellijk na zijn benoeming tot vice-
voorzitter van een beweging, die hij al
jaren geestdriftig aanhangt.
De spanningen, die overal tastbaar
zijn. gaan ook de vredesbeweging Pax
Chrlsti niet voorbij. Sommige afdelin
gen stellen zich zeer radicaal op:
..Nederland uit de „NAVO" en dat
soort udterste kreten. Mr. Teunissen
weet dit:
Hard
„Volgens sommige Jongeren gaat Pax
Ohrista te hard, of niet hard genoeg.
Andere jongeren zeggen, dat we het
goed doen. Spanningen zijn er genoeg,
ook bij ons.'. Makr dat hóudt onze be
weging dynamisch. Per slot van zaken
moet het goede geboren worden uit de
dialoog, uit' de Samenspraak met el
kaar. De een is radicaal, de ander
denikt wat genuanceerder, de derde
heeft weer andere opvattingen".
„Bij ons is de samenspraak het be
langrijkste. We werken niet in vol
strekte conflictsituaties, die gesprek
ken verhinderen. In die situaties ben
je alleen maar bezig met het oprui
men van barricades en met het ver
schuiven van machtsverhoudingen.
Daar gaat het bij ons niet om".
Of zoals de secretaris van Pax Ohristi,
de heer C. ter Maat. het uitdrukt:
„Wij kunnen niet volstaan met alleen
maar kreterige toestanden. Pax
Chrlsti wil en moet de discussie op
gang brengen. De parlementaire dis
cussie. de dialoog met de regeringen,
met legeraalmoezeniers bijvoorbeeld,
met militaire organisaties, met politie
ke partijen, welke ook."
Pax Christ! voelt zich daarom niet
geroepen om tegen struoturen aan te
schoppen, maar om te helpen denken
over de vrede. Daarom ook moet de
beweging van het gezicht af, dat er
alleen plaats is voor jongeren. Ook
ouderen horen erin thuis, en hebben
er hun plaats al gevonden. De belang
stelling groeit, blijft groeien.
„Wij zijn vooral in het nieuws geko
men door onze discussie met de minis
ter van Defensie over de dienstplicht.
Later nog meer tijdens de politieke
debatten over de 225 miljoen gulden
extra voor de NAVO. Wij hebben ons
toen in een resolutie tegen deze extra-
bijdrage verklaard. Zijn we daarom
bijvoorbeeld anti-KVP of wat ook?"
Mi-. Teunissen lacht. Wij weten, dat
hij sterk politiek geëngageerd is en
zichzelf een afgescheidene noemt van
de KVP. Hij was namelijk al KVP-
radicaal van het eerste uur en zette
met andere de stap naar de Politieke
Partij Radicalen. Toch heeft dit poli
tiek engagement hem niet gebracht
tot de functie in Pax Christ!. „Ik vind.
dat je de partijpolitiek buiten de be
weging moet houden. Daarom heb ik
ook mijn voorzitterschap van de PPR-
commissie voor vredesvraagstukken en
ontwikkelingssamenwerking neerge
legd. Maar een lid van Pax Chrlsti is
vanzelfsprekend toch politiek geënga
geerd. Hij streeft namelijk naar de
vrede in de volstrekte betekenis van
het woordAnti-KVP? Nee, zeker niet.
We zijn juist ln gesprek met de KVP.
We zijn niet anti-welke politieke partij
„Wij zijn een kerkelijke beweging, dat
wel. Niemand minder dan kardinaal
Alfrink Is er president van. Maar dit
wil niet zeggen, dat wij ons gebonden
weten aan de kerkelijke structuren.
Wij gaan er vanuit, dat de katholieke
kerk bijvoorbeeld de opdracht heeft
zich volledig in te zetten voor de we
reldvrede. En daarom moeten bij ons
alle aspecten, die dit verhinderen, in
of buiten de kerk. Pax Christi wil de
samensrpaak hierover in kerk en
maatschappij bevorderen
Actueel
„Wij moeten het daarom niet in hoofd
zaak hebben van die hoogstactuele
kwesties, zoals de 225 miljoen. Ons
werk moet veel dieper graven. Wij zijn
op zoek naar de wereldvrede. Dat be
tekent 225 miljoen, maar ook Grieken
land. Vietnam. Angola. Mozambique.
Biafra-Nigeria, de tegenstellingen
oost-west. de Europese veiligheid, de
ontwikkelingssamenwerking."
Het Is natuurlijk een toevalligheid, dat
de in Rotterdam geboren professor J.
B. W. M. Möller lid van Pax Chrlsti
straks als bisschop van Groningen aan
de rijksuniversiteit aldaar zal ontmoe
ten: de ln Rotterdam geboren mr. P.
J. Teunissen, vice-voorzitter van Pax
Chrlsti en werkzaam op het Instituut
van oorlogs- en vredesvraagstukken
van professor Röhllng.
Toevallig? „Och er zijn al zoveel bis
schoppen aangesloten. Dat is nauwe
lijks toevallig".
Het wijst er wei op dat een groeiend
aantal ambtsdragers zich bewust zijn
van hun opdracht als ohristen-
Eén probleem moet mr. Teunissen van
het hart; het misverstand rond het
aftreden van dr. W. J. Schuijt als
vice-voorzitter. „Als er een is. die de
dynamiek in Pax Chrlsti gebracht
heeft 4s hij het wel. Hij is begonnen
met het aantrekken van allerlei des
kundigen. Met het leggen van die basis
van spanningen waarop wij kunnen
doorwerken."
GEORGES POMPIDOU
(Van onze correspondent Lucas Kleyn)
PARIJS De sprint voor de eerste ronde naar
het Elysée is gisteren begonnen. Terwijl Pom
pidou per vliegtuig het land afreist en na iedere
vergadering driemaal roept: „Wü zullen over
winnen", heeft Poher in een persconferentie in
de Senaat (Eerste Kamer) zijn program in twaalf
punten bekendgemaakt. Het werd tijd dat Poher
wat meer in de openbaarheid kwam. Zijn vrien
den uit diverse delen van het land lieten hem
weten, dat bij voor het voetlicht moest komen,
zich moest laten zien cn zich niet moest be
perken tot alleen maar redevoeringen voor radio
en televisie. Het program van Poher kan als
volgt worden samengevat:
Frankrijk zal voortaan weer deelnemen aan
alle internationale organisaties. Voornamelijk die
van ide NAVO en van de ontwapeningsconferen
tie in Genève. De lege stoel heeft geen enkel nut.
In het can f Hot tussen Israël en de Arabische
landen is Poher voorstander van een 'algemeen
wapenembargo, maar tegenstander van het een
zijdige embargo tegen Israël.
De eenheid van Europa maakt het noodza
kelijk, dat de gemeenschappelijke markt wordt
uitgebreid tot Engeland en andere landen, die
bereid zijn de verdragen van Rome na te leven.
De grondslagen van de economische politiek
zijn: expansie, volledige tewerkstelling en mo
netaire stabiliteit.
De ware grandeur van Frankrijk Mgt ln so
ciale rechtvaardigheid waartoe onder meer be
hoort erkenning van de rechten van de vakbe
weging. De vrouw moet de vrijheid hebben haar
leven in te richten zoals zij dat wil. Zij heeft het
recht op arbeid en op hetzelfde loon en op de
zelfde promotiekansen als de man. Bij verhoging
van toeslagen hebben de ouden van dagen prio-
Om de jaarlijks toenemende achterstand
vergeleken met andere landen, voornamelijk met
Duitsland, in te halen, zal de bouw van woningen
worden versneld. Hetzelfde geldt voor de open
bare gezondheid en de inrichting van zieken
huizen.
Decentralisatie van het bestuur via parlemen
taire weg door betere transportmiddelen, wegen
en uitbreiding van het telefoonnet.
Organisatie van een Europese landbouw
markt. Voor betere afzet ook naar Engeland en
de onderontwikkelde landen van de Franse land-
bouwprodukten, voor wie de Franse markt alléén
te klein is geworden. Een eind moet worden ge
maakt aan de schandelijke speculatie van land-
bouwprodukten op de wereldmarkten. Het plan-
Mansholt biedt geen voldoende oplossing.
Nationaal onderwijs is de eerste plicht van
de staat.
De gemeente blijft de basis van de gehele
gemeenschap en moet derhalve democratisch
worden bestuurd, dat wil zeggen door hen, die
door het volk zijn gekozen.
De justitie is er om de wetten te doen eer
biedigen en behoort volstrekt onafhankelijk te
zijn van de regering. Derhalve zullen de uitzon
deringsrechtbanken en het staatsveiligheidsge-
rechftshof worden afgeschaft. Frankrijk behoort
da convent» voor da rechten van de mens te
bekrachtigen, voor een igrote natie is het onwaar
dig dat dit nog niet is gebeurd.
Het ministerie van Voorlichting, dat in geen
enkele staat van West-Europa te vinden is, zal
worden afgeschaft. Radio en televisie zullen een
statuut krijgen, waardoor objectieve voorlichting
wordt gewaarborgd. Bij radio en televisie ont
slagen journalisten zullen terug in dienst worden
genomen. De oppositie krijgt het recht van ant-
De president van de republiek is hoeder van
de grondwet. Een scheidsrechter en tegelijk gang
maker. Hij zal zich niet beperken tot alleen maar
presentatie, maar zal evenmin alle macht in
eigen handen concentreren. Het zal de regering
zijn, die de politiek van het land bepaalt.
Aan het slot van zijn persconferentie beant
woordde een lachende Poher nog enkele vragen
van journalisten. Op een vraag, wat hij dacht
van De Gaulles uitroep: „Leve het vrije Que
bec", zei Poher: „Ik heb vrienden in Canada en
in Quebec, maar ik maak tussen Canada en
Quebec geen enkele scheiding". Hij verweerde
zich tegen het verwijt, dat hij als president ge
kozen zou zijn met communistische stemmen.
„Wat weet men daarvan?" vroeg Poher. „Ik lees
wat er in de Russische Pravda staat en ik hoor,
wat de communist IDuclos van mij zegt. Van de
twee voornaamste kandidaten wordt ik het
meest door de communisten aangevallen. Wat de
communistische partij bij de tweede ronde zal
doen, weet ik niet en dat interesseert mij ook
niet. Ik sta boven alle partijen. En als ik geko
zen wordt, ben ik de president van alle Fransen.
De nieuwe regering, die ik zed vormen, zal geen
overgangsregering zijn, zoals wordt beweerd. Zij
zal aan het bewind blijven tenzij het parlement
haar door een motie van wantrouwen ten val
brengt.
De France Soir van vanochtend publiceert de
nieuwe proefstemming voor de eerste ronde van
de presidentsverkiezingen op zondag. De per
centages voor de zeven 'kandidaten zijn de vol
gende: Pompidou 41, Poher 27, Duclos 16, Def-
ferre 8, Rocard 4, Krivine 2 en Ducatel even-
Deze laatste proefstemming geeft aanleiding tot
het volgende commentaar: Pompidou blijft op
zijn 40 tot 41 procent staan en komt niet verder.
Het is blijkbaar het maximum dat hij nog kan
halen. Poher zakt omdat hij zich in tegenstelling
tot Pompidou te weinig in het land laat zien
en zich hoofdzakelijk beperkt tot redevoeringen
voor radio en televisie.
De campagne die de communist Jacques Duclos
voert, werpt zijn nut af, want hij spreekt on
danks zijn 72 jaar overal dn Frankrijk, in tegen-
stelUng tot Defferre geldt hij als de kandidaat
van de linkerzijde. De overige kandidaten kan
men verwaarlozen. Maar telt men de percen
tages van Poher, Duclos, Deferre en Rocard bij
elkaar op, dan komt men tot boven de 50, zodat
bij de tweede ronde Poher het gemakkelijk van
Pompidou kan winnen, want bij de tweede ronde
is hij gekozen die de meeste stemmen haalt De
communisten zullen weliswaar bij ide tweede
ronde niet het parool uitgeven voor Poher te
stemmen, maar hun verkkwdngfifleu» zal luiden:
„tegen het (persoonlijk bewftid" en het ls dui
delijk dat daarmee Pompidou wc
ALAIN POHER
