GUBBELS EN ZONEN
GOED VOOR
WERELDOMVATTEND
ROOKGENOT
R0ERM0NDSE
FABRIEK MAAKT
PER DAG 3600
PIJPEKOPPEN
Half miljoen
salarissen
via bank
-VERSTREKTE BETAALPASJES OP WEG NAAR HET MlUOEN
NA DE OORLOG:
Van 8
naar 100
werknemers
ZATERDAG 24 MEI 1969
(Van een speciale verslaggeefster)
ROERMOND Püpen maken is een
bezigheid waarmee vooral de Engelsen
faam verworven hebben. Toch wordt
een wereldberoemde püp, de Big Ben,
niet in Engeland gemaakt, maar in
Roermond. „Er z\jn niet veel mensen
die dat weten, nee", zegt de heer J.
Gubbels. Hü is de oudste directeur van
Gubbels „Fabriek van tabakspijpen en
groothandel", Godsweerdcrsingel, Roer
mond. Twee zonen zitten met hem in de
directie, de een als ontwerper (van
onder meer de bekende Pipopüp). de
ander als zakelijk leider. De firma
bestaat sinds 1870, maar tot en met de
jaren van de Tweede Wereldoorlog
hield men zich uitsluitend bezig met
grossieren. „Daarna", zegt directeur
Gubbels. „zijn we ze noodgedwongen
zelf gaan maken. De kwestie was: we
konden geen gereed produkt uit het
buitenland betrekken op dat moment,
wèl grondstoffen. En we hadden in de
oorlog al genoeg op een houtje zitten
bijten! Daarom haalden we een paar
Franse vakmensen hierheen en met
acht man begonnen we pijpen te ma
ken. Nu werken hier honderd mensen-
Samen maken we 25 gros dat wil
zeggen: 3600 püpekoppcn per dag".
Waar gaan al die pijpen naar toe? De
heer Gubbels: „Onder diverse merk
namen waarvan Big Ben de bekendste
ls, exporteren we onze pijpen naar alle
landen van West-Europa, naar Ameri
ka, Canada, Australië en Zuid-Afrika.
Ze gaan dus bijna de hele wereld rond.
Het meest naar koudere klimaten, dus
meer naar Scandinavië dan naar
Spanje. Omdat 'n pijp bij warm weer
niet smaakt. Vraagt u maar eens aan
een echte pijproker. Bij frisse tempe
ratuur geniet hij van zijn pijp, maar ls
het echt warm dan grijpt men veel
eerder naar een sigaret".
groep mannen, die het roken van een
pijp omgeven met een ritueel. Meestal
zijn dat mannen, die ook een goed glas
wijn, een goed boek. naar waarde we
ten te schatten. Het zijn rustige man
nen, in elk geval bezadigder dan de
sigarettenroker. Het kiezen van tabak,
het mengen van diverse soorten, het
stoppen en roken van een pijp, is voor
hem een heel ceremonieel. „Zelfs zijn
stoel is bij wijze van spreken gebouwd
op het roken van zijn pijp", zegt de
heer Gubbels.
Zijn er In Nederland veel van die
mannen?
„Niet zo veel als vroeger. Vóór de
oorlog rookte eigenlijk iedereen wei
een pijp. Nu is het accent verschoven.
De ontwerper van Pipo beoordeelt pas klaargekomen pijpen op hun
Stoel
voor
P'IP
het zijn voornamelijk studenten, aca
demici, mensen die hun hoofd gebrui
ken. Zij roken ook niet „zomaar" een
pijp, ze vragen een goede kwaliteit, en
kiezen en roken hun pijp met zorg.
Meestal hebben ze een hele collectie
pijpen. Dat hoort er zo bij".
Mooie houden we
De fabriek van Gubbels is gevestigd in
een nieuw gebouw, waar de gekleurde
houtkrullen in het rond vliegen en
waar een aantal vrouwen en meisjes
de laatste hand legt aan de door man
nen vervaardigde püpen. Het kantoor
ligt een eindje verderop aan dezelfde
straat, een oud herenhuis, met een
pracht van een toonkamer waar de
liefhebber z(jn hart kan ophalen. Er
hangt een prettige, ouderwetse sfeer.
Tientallen pijpen vragen er om be
keken en in de hand genomen te wor
den. De heer Gubbels zegt, dat hij van
mooie exemplaren soms met weemoed
afscheid neemt. „Je zou elke pijp even
apart in de hand moeten nemen",
vindt hij. „elke pijp is anders, ze wor
den uit levend materiaal gemaakt dat
nooit dezelfde structuur vertoont. Dat
maakt dit vak zo boeiend, elke dag kan
er uit de oogst van honderden pijpen
ineens een juweel tevoorschijn komen.
En de allermooiste, die houden we zelf,
die verkopen we niet". Hij praat met
dezelfde liefde en voldoening over het
maken van pijpen, als de goede wijn
handelaar over een mooie wijn, en de
uitgever over een fraai boek.
20.000 koppen
Zijn liefde voor de pijp wordt gedeeld
door zijn medewerkers. Dat is duidelijk
bij een bezoek aan de fabriek. Een
buitenstaander heeft wel enige moeite
om te begrijpeii wat daar allemaal ge
beurt, maar de ljeer Gubbels geeft
graag een lesje weg.
„Pijpen worden gemaakt van heide-
wortel. Die groeit in landen rond de
Middellandse Zee. Albanië, Grieken
land. Corsica. Als ze gekapt zijn, zijn
Bij Gubbels in Roermond worden 3600 pijpekoppen per dag gema;
(Van e
redacteuren)
besloten hebben deel te gaan nemen aan het
betaal chequeverkeer.
Het girale betalingsverkeer (het betalen zonder
bankpapier en gemunt geld) wordt in niet ge
ringe mate bevorderd door de bedrijven, die er
steeds meer toe over gaan de lonen uit te be
talen door stortingen op de salarisrekeningen bij
de banken van hun personeelsleden. Het aantal
salarisrekeningen heeft het half miljoen reeds
overschreden.
Ook het rijk zal er nog dit jaar toe over gaan
gedekt. Ook dc Ned. Spoorwegen accepteren
sinds enige tüd de betaalcheques van de banken.
De PTT weigert de „groene" cheques nog steeds,
al wordt de aanpassing aan de betalingswijze
wel bestudeerd.
Inmiddels zijn de circa een driekwart miljoen
rekeninghouders van de postgirodienst in de ge
legenheid gesteld in winkels te betalen met de
blauwe girokaart. Veel winkeliers schijnen hier
van echter terug te schrikken, omdat de giro
kaarten niet gedekt worden als het saldo van
de rekeninghouder onvoldoende zou zijn.
Het misbruik, dat van de betaalcheques van de
banken wordt gemaakt, is te verwaarlozen, aldus
de stichting bevordering chequeverkeer, die er
zelfs voor ijvert dat boetes bijvoorbeeld ver
keersovertredingen j>er betaalcheque kunnen
worden voldaan.
AMSTERDAM „Wat doet die mjjnheer? Hü
toont zün groene betaalpas en betaalt met een
letaalcheque", zegt een schoolmeesterachtige
stem in een bekende reclamespot, waarmee
banken het grote publiek aansporen over te
stappen op de moderne manier van „betalen
zonder geld".
Sinds de handelsbanken, verenigd in de stichting
bevordering chequeverkeer, in november 1967
hun aoties voor de betaalcheque begonnen, zijn
er in Nederland al tussen de 6 A 700.000 betaal-
pasjes uitgereikt. Er zullen er ongetwijfeld nog
meer volgen, nu ook de spaarbanken in principe
de salarissen van de ambtenaren giraal te be
talen, voor zover dit al niet facultatief gebeurt.
Werknemers krijgen zodoende steeds minder
cash in handen. Zij maken veelvuldig gebruik
van de betaalcheques, die de bank waar zij
een rekening hebben lopen hen kan ver
strekken.
Door de winkeliers is de voor Nederland nog
vrü nieuwe betaalcheque over het algemeen vlot
geaccepteerd. Er zit voor hen hjcgcnaamd geen
risico aan, aangezien elke betaalcheque door de
bank tot een bedrag van vUftig gulden wordt
Sinds 1 mei kunnen houders van bctaalpasjes
door middel van zogenaamde Eurocheques geld
opnemen in alle westerse landen van Europa,
alsook in Joego-Slavië. Men moet er evenwel
rekening mee houden, dat een buitenlandse bank
bq de verzilvering van een aangeboden betaal
cheque provisie berekent en dat de Nederlandse
bank, waarvan men de cheques betrokken heeft,
vqftig cent in rekening brengt voor elke in hel
buiieiUand ingewisselde cheque.
Desondanks zijn de kosten van de Eurocheques
vermoedelijk minder hoog dan de ln Amerika
kosten, als men de jaarverslagen mag gelovei
Toch heeft retail-banking, wat onder andei
vestiging van gTote aantalien kleine postkantorei
in buitenwijken noodzakelijk maakt, wel ziji
voordelen op het gebied van klantenbindin
door middel van -serviceverbetering. Daarbij
klanten, die eenmaal de drempelvrees len aan
zien van de banken die vroeger in pompeuze
gebouwen met veel marmer kantoor hielden -
overwonnen hebben, zullen op de duur aan dc
bank meerdere geldzaken toevertrouwen. Boven
dien, ook de banken moeten met de tijd meegaan.
Heê deviei ktidfel ito bank ar na* to bank»
hebben we iets op gevonden. Mijn zoon
heeft een elektronische sorteermachine
laten maken, naar eigen ontwerp. De
blokjes lopen over een band. en wor
den onfeilbaar op gelijke maat bij el
kaar in bakken gegooid Die blokjes
gaan langs een zaag. die zc schoon
scheert, zoals dat in vaktaal heet Daar
na wordt op een frees van een bepaald
model de kop eraan gemaakt, en op
een andere machine de steel. Met de
•hand wordt de kop wat bijgevijld. Het
lijkt heel eenvoudig maar we zijn er
nog lang niet! De pijp moet worden
fijngeslepen op schuurlinnen, eventuele
gaatjes in het hout moeten worden ge
stopt of gemasticeerd. zoals wij dat
noemen, hij moet worden gepolijst en
gebeitst. Het laatst komt de steel eraan
en het merk erop. Enfin, als een pijp
klaar is, heeft hij zo'n zestig verschil
lende bewerkingen ondergaan. Hij is
gemaakt door mannen en afgewerkt
door vrouwen. Die hebben voor dat
detailwerk veel meer aandacht en
doen het bovendien stukken sneller
De „bloem" in de pijp
Het belangrükste komt als dc püp
klaar is: dan wordt hü op kwaliteit
beoordeeld. Bü een püp kun je na-
mclü'k van tevoren nooit zeggen of
hü mooi of middelmatig of zeer uit
zonderlijk wordt. Heidewortel heeft
een prachtige tekening, de „bloem"
in vaktaal. Maar die komt pas na het
polüsten aan de oppervlakte
Welnu, hoe mooier de bloem, hoe
duurder de pijp Het grappige is dus,
dat ook voor ons tot het laatste ver
borgen blijft of we iets fraais hebben
gemaakt Wat uiteindelijk niet aan
onze eisen voldoet, gaat weg, naar an
dere fabrieken die goedkopere pro-
dukten maken. Wij hebben met onze
diverse merken diverse kwaliteits
klassen en wat beneden onze kwali
teit blijkt te zijn, wordt van de han<+
gedaan"
Hoeveel verschillende pijpen maakt u?
„We hebben in totaal 40 verschillende
pijpekoppen, onderverdeeld in een
stuk of 7 kwaliteiten, en aan de ene
kon komt weer een ander mondstuk-
dan aan de ander. Hoeveel verschil-"
lende modellen we in totaal makei^.
ik eigenlijk i
Proces om Pipo
Bij Gubbels worden ook pijpen ont
worpen. De zoon. die de nieuwe mo
dellen ontwerpt, brengt er per jaar
twee uit. Zijn grootste vondst was de
Pipo. het kleine handzame pijpje, dat
over heel de wereld een bestseller is
geworden. Pipo is een beschermd mo
del en voor een pijo wil dat heel wat
zeggen. Alleen volslagen nieuwe mo
dellen komen ervoor in aanmerking.
Wordt zo'n model als het niet is be
schermd, gestolen?
„O jee, ja", zegt de heer Gubbels,
„ze hebben het ohs zelfs met Pipo
eejapt. Z.o'n pamaakpijpje van infe
rieure kwaliteit, werd dan voor 4.50
aangeboden onder onze naam. Dat
hebben we niet op ons laten zitten.
Het is een rechtszaak geworden die
wij natuurlijk wonnen"
dat enorme, ruwe knoesten, en die wor
den ter plaatse fabrieksklaar gemaakt
Eenvoudig is dat niet, het is een proces
van twee tot drie jaar. Het hout wordt
eerst in gestandaardiseerde maten in
blokjes gesneden- Die blokjes moeten
gekookt worden en daarna gedroogd.
Uiteindelijk gaan ze in zakken naar
pijpenfabrieken over heel de wereld.
Wy krijgen hier dus vrachten kleine
blokjes aan en die moeten, voor we er
iets mee kunnen doen, op maat worden
gezet. Onze machines worden namelijk
op een bepaald model pijpekop afge
steld, we maken er daar 20.000 van, en
schakelen dan weer over naar een an
der model. Het hangt van de grootte
van zo'n blokje af, welke kop eruit ge
maakt wordt, uit de kleine blokjes
kleine modellen, uit de grotere blokken
maken we ook de grotere koppen. Er
moet zo min mogelijk afval zijn. Het
sorteren is een hels karwei, maar daar
Hoe rookt
nieuwe pijp goed
„Een houten pijp wordt om te begin
nen maar half met tabak gevuld en
moet dan helemaal leeg gerookt wor
den. Na een keer of 30 is de pijp fijn.
Een meerschuimen kop moet meteen
helemaal vol gestopt worden, maai'
wordt maar half leeggerookt en de rest;
wordt weggegooid. Echte kenners
„smokken" hun pijp, dat wil zeggen
dat hij maar net brandend gehouden,
moet worden. Snel trekkenzoals siga
rettenrokers doen, is helemaal fout.
Wie dat doet geniet niet van zijn
pyp".
gebruikelijke credit-cards. Bij aankoop van een
artikel wordt het kennummer van deze pasjes
afgedrukt op de factuur, die door de winkelier
vervolgens ter voldoening wordt aangeboden aan
de betreffende bank. De houder van de credit
card krijgt eenmaal in de maand een afrekening
van de bank, die hij pas na enkele weken hoefl
te voldoen. De bank geeft dus de houder van
een credit-card ongeveer twee maanden krediet
maar berekent de winkelier daarvoor soms wei
zes of zeven procent provisie. Veel winkeliers
houden bij het vaststellen van de prijzen hier
mee uiteraard rekening. Dit blijkt dan uit hel
feit. dat zij contante betalers meestal een hoe
korting geven.
De Nederlandse banken wekken niet de indrul
veel financieel profijt te hebben van de retail
banking (het verzorgen van kleine transacties
De baten wegen dikwijls nauwelyks op tegen d<
