ESPERANTO; TAAL EN MIDDEL OM IDEECN OVER TE BRENGEN Wie weet TWIGGY MOODY BLUES ommekeer in POP ENTHOUSIAST OVER TERUGKEER TAILLE WEET U HET OOK? {jnafe ZATERDAG 24 MEI 1969 elkaar te dragen en de zwarte tick „gezeten" en was etaleur ge- lijntjes die zij niet een potlood wcest. Hy merkte op dat „Twig- der haar ogen trekt, zijn overal gy" heel wat beter klonk dan Twiggy ontwierpt de kleren, die tin de Villeneuve) die een begin iü verkoopt, niet zelf. Dat is het maakte met de gedaanteverande- verk van Pamela Proctor, een ring van het schooolmeisje. H|| 'oormalige studente van de ko- nam haar mee naar een bcvriendt Als schoolmeisje was Lesly Hornby - nu overal ter wereld bekend onder de naam Twiggy - zo spichtig en bovendien zo onhandig, dat ze de bijnaam „Stokje kreeg. Ze woonde met bekend geworden ais „Twiggy- „stokje". En hij haar ouders en twee oudere zusjes in een klein huis in lyntjes". (hy veranderde zyn Neasden, een noordelijke voorstad van Londen. Zaterdags morgens verdiende ze een zakcentje bij door in de kapsalon, waar haar zus Vivien werkte, te helpen. Toen opeens, praktisch van de ene dag op de andere, werd „Stokje'' Hornby Twiggy, ninkifjke kunstacademie in Lon- modefotograaf-, hy liet. de eerste het topmodel. Twiggy was een meisje dat een bijna even den, de bakermat waarvan zoveel resultaten van zijn beschermelinge grote menigte op de been kon brengen als de Beatles, «**- a's ze voor haar werk op reis ging. Haar opvattingen over k0m8tig zyn. Maar Twiggy heeft er by Twiggy's vader op aan haar make-up en kapsels konden het uiterlijk van miljoenen teeners zeer zeker veranderen, en in maar net twee-en-een-half jaar was haar de planning invloed op de mode zo groot geworden, dat de kleding, die haar naam droeg, in meer dan veertig landen werd verkocht. zeker een actief aandeel in Toen de Moody Blues in 1964 de Beatles door toedoen van hun weergaloze „Go now" in populari teit dreigden te evenaren, sprak de befaamde 5de Beatle, Brian Ep stein, van „eendagsvliegen". Lut tele jaren later, toen John Lodge. Mike Pinder, Justin Hayward, Ray Thomas en Graeme Edge, al lang niet meer tot de popidolen behoorden en het de doorsneetie ner zelfs moeilijk viel zich de Moo dy Blues te herinneren, herzag Epstein zijn mening. Hij contrac teerde de jongens, liet ze in een van zijn luctratieve theatertjes re peteren en gaf hun teleurge steld als zij waren door de verge telheid hun geloof In eigen kun nen terug. Ons verzekerde hij, toen wij in Londen waren, dat deze groep eens een grandioze „come-back" zou maken. Brian Epstein mocht het zelf niet meer beleven. De jongens keerden zich van hem af en experimenteerden onder leiding van Deramproducer Tony Clarke nét zo lang tot zjj 'n unieke sound hadden gevonden. Ze kwamen op het idee om hun popcomposities uit te voeren met massaal orkest, een vondst die een ommekeer te weeg bracht in de popwereld. Met het London Philharmonic Orches tra namen ze „Days of the future past" op. Een elpee die de inter nationale hit „Nights in white sa tin" opleverde en tot op heden niet geëvenaard werd, zelfs niet door de Moody Blues" zelf. Toch kun nen we de volgende elpee. „In search of the lost chord" niet mid delmatig noemen. Nog steeds ston den de Moody Blues" in muzikaal opzicht hoog boven hun naaste concurrenten, alleen waren hun composities in vergelijking tot bij voorbeeld de Beatles minder intri gerend, minder verrassend ook. De Moody Blues steunen op de weergaloos knappe arrangemen ten, geschreven voor een enorm groot orkest. Dat zien we ook weer op hun nieuwste elpee. ,,On the threshold of a dream", die dezer dagen in Nederland uitkwam. Ook i het massale orkest, dat het uit- Maar niet alleen instrumentaal weten ze van wanten, ook vocaal laten ze nergens een steekje val len. Dit laatste is vooral te danken gekiende vocale gedeelte dreigt te aan John Lodge, die zo heerlijk r overspoelen. Dreigt, want zover komt het gedlukkig niet. Daarvoor verstaat producer Tony Clarke zy'n vak te goed. Hij weet precies hoe ver hij kan gaan, zonder er een rommeltje van te maken. Meer nog dan op voorgaande langspeelplaten, blijkt dat de Moo- dy-Bluesjongens stuk voor stuk uitstekende muzikanten zijn. Als we de hoes mogen geloven en waarom zouden we dat niet dan bespelen de leden alle instrumen ten piano, orgel, gitaar, bas, cello, mellotron, drums, percus sion, fluit, oboe en harmonica zelf. Alleen de triangel wordt be- mantisch kan mijmeren. De posities vinden wij interessanter dan die op „In search of the lost chord", alhoewel ze zo nu en dan bepaald bekend aandoen. Hoogte punt achten wij naast „Never co- mes the day", „Are you sitting comfortably" en „To share our love" het overweldigende „Send me no wine", dat ritmisch sterk afwisselend is. Als de elpee begint, zegt een stem ,,Ik geloof, ik ge loof. dat ik ben. Daarom ben ik ook, geloof ik". Wij geloven niet alleen dat de Moody Blues er zijn, we hebben het tastbare bewijs ge vonden in „On the threshold of a dream". Esperanto parlato. Een beschei den bordje op een onopvallen de deur in een stille straat. Dat ene bordje zegt heel veel over het gezin dat achter de groene deur woont, want het leven van de bewoners staat voor een groot deel in het teken van de wereldtaal Esperanto. Zowel de ouders als de drie dochters en de zoon Espère spreken het Es peranto als hun moedertaal. Een moedertaal, want moeder Koopmans uit de Vendelstraat is het gezinslid dat is begonnen met de taal, en er zo van onder de indruk is geraakt, dat zij niets liever wil dan het aan iedereen leren. In de kleine voorkamer zit mevrouw Jelly Koopmans- Schotanus rechtop in haar stoel en vertelt met een wat langzame, bedachtzame stem, die haar Friese afkomst niet verdoezelt, over haar leven en de plaats die het Esperanto daarin heeft inge nomen. „Hel is niet alleen het Esperanto, ook het zingen neemt een belangrijke plaats in haar leven in. Daarmee be gon het eigenlijk. Toen ik drie jaar was ging ik eens met mijn ouders luisterfen naar een Kerstfeest op de zondagsschoolIk zong met de kin deren mee vanuit de kerkbank. Dat viel zo op dat de andere toeschouwers tegen mijn ouders zeiden: „Dat wordt er nog één later". Dertig jaar geleden zong ik voor het eerst in het openbaar. Ik was in middels op zangles gegaan en mijn lerares werd vlak voor een uitvoering in Leeuwarden ziek. Ik mocht voor haar invallen. Het was mijn eerste op- In de oorlog gaf ik huisconcerten in Friesland. Ik leerde voor apothe kers-assistente. ToeD ik het diploma haalde verhuisde ik naar Hilversum en kreeg daar een aanstelling als so praan in het NCRV-koor. Helaas werd ik wat later ontslagen omdat het koor moest inkrimpen. Ik nam mijn oude beroep van apothekersas sistente weer op. Daar ik wel reserve bleef voor hef koor werkte ik voor halve dagen zodat ik elk moment ..D "oprechte amateur" hield regel matig zangwedstrijden waar ik steeds de eerste prijs en de wisselbeker weg haalde. je verdeeld in twee groepen: 97% rooms-katholiek en 3% protestant. Die twee groepen bemoeiden zich ge woon niet met elkaar. Ik ging in het openbaar spreken, wat daarvoor nooit mijn fort was. maar nu wonderwel lukte, en deed aan kerkewerk. Wy begonnen met het geven van cursussen Esperanto en nu komt het: iedereen kwam. Zo wel katholieken als protestanten. We leerden die verdeelde bevolking van dat kleine dorpje gemeenschappelijk het Esperanto. Door dat gezamenlijke leren, diezelfde belangstelling viel het onderscheid tussen die twee groepen tenslotte weg. Het was geweldig fijn Dof] IQ om te zien hoe de mensen belangstel- ling kregen voor eikaars gewoonten. christen-esperantocongres in Boeda- De rustige vrouw veert op bij de herinneringen die ze heeft aan die reis. Ze raakt in vuur als ze erover vertelt: „Wij dachten dat we de chris tenen achter het IJzeren Gordijn iets hadden te leren, maar het was precies om te zien hoe de mensen belngstel- ling kregen voor elkarsa gewoonten, andersom. Als je zag hoe de mensen daar moeten vechten om God te mo gen geloven, dat doet je wel iets. Via de instanties hebben we wel vorderin gen kunnen maken voor die mensen. OOK VOOR JOU school te halen cn haar elke collectie; ze rieus te laten gaan werken als fo- stoffen en stijl tomodel. De rest van het verhaal de hand en ze keurt ontwer- bestaat alleen maar uit vetge- pen, die ze zelf niet zou willen drukte koppen, dragen. Ze heeft een kantoor in Little Portland Street in het hart Twiggy zat precies op de juis De Twiggy van 1969 is anders. Het voor iiaar zo kenmerkende kort geknipte kapsel is wat da- mesachtiger geworden. Nu wordt „aar ze om de haverklap met ciM g0„| Toor het dragen va, nieuwe ideeën binnenwipt. Wat 5t.rak-aansluitende, korte kleding, dicteert Twiggy voor 1969? Ze is Haar gezicht was nieuw, niet knap enthousiast over de terugkeer van maar met grote expressieve ogec de taille, houdt van een vleugje en een opvallende, wat hooghar- Victoriaanse romantiek in bonte tige nloll(L Zelfg haar po8em bloenidessins en smokwerk en met naar binnen gedraaide voeten plooitjes als garnering, en zy wag volume,, afwijkend van 1~~ vindt paraplu's met geborduurde doorsnee modellenstandje. bloemen en „uitkykgaten" zeer goed. Haar Noordlondense accent pi precies in de stemming van Een groot gedeelte van de vijftig raoment. En in Londen lag Twig- modellen van haar laatste collec- a, yIug dp kop xtfgg, tie heeft knopen tot aan de taille ontketende de rage om oude bont- of het z\jn doorknoopmodellen. jassen te dragen. Eerst zeidci Riemen en ceintuurs zijn essen- baar ouders dat ze daarvoor tt?te onderdelen van deie jurkjes jong ,vaa toen maaktt.„ ,r h die ontworpen ijjn voor de leef- duldeUjk dal re te duur „at tjjd van 16 22 jaar. Een goede ,(a;,r dochterlief had haar won coupe, stiksels ,-n andere trucjea kJaar, zij wt,t „aar bontmai worden gebruikt on, de taille voo( cen hoop m slanker de doen hjken. Terylene r(,„ kr haar bontmantel, b met katoen, tricel en tricot zijn veranderde hem en er was de stoffen die zij gebruikt, met lüeuwe Twiggyinode geboren, denim voor vryetijdskleding als Hot „geheim" van Twiggy's s speelpakjes en huispyjama's, die CP8 is dat ze dezelfde gebleven gedragen worden met simpele «Ze giecheIt n„K steeds als soms gestreepte katoenen blouses praat zp heeft lietzelfde acc zogenaamde gingang blouses. pn ze woont nog thuis, )loe Grootmoeders smokwerk ver- jie^ huis zelf veranderd is. De scliynt weer op jurkjes met hoge, derneming, die haar carrière leid' bijna polokragen, om het- accent hpet T^ggy Enterprises. Pa op de weer wat sterker uitkomen- nni justin en zyzelf vormen de taillolyn te leggen. Ook worden „Erectie". Nu reist ze de hele de wyde, zogenaamde „bisschops- rel(, rond en heoft ze geieerd «b; mouwen" bij de polsen gesmokt, je njet beroemd kan zyn zond, zodat een poffend effect ontstaat, bard werken. Er wordt nitii Ook in regenjassen verschijnt nu ondernomen zonder goedkeur* het chique zilveren Twiggylabel van ,|1Istin. met wie ze nu verloï met haar naam in nopjes dwars is Maar zp zegt dat ze niet door een Tw-iggyprofieltje. „Dit trouwen voordat zc minstens 21 zijn jassen die je het hele jaar justjn wordt wel eens haar got door kunt dragon", verleide ze. ge„ius genoemd en zeker is, „of het nu regent of niet". Veel ze ZOnder hem vast niet zo'n van deze waterdichte popelinejas- ces zoll hel)ben gehad. Maar sen hebben een ceintuur; ze zijn aanvoelen van de Londense modi er in gebroken wit, marineblauw. trend van het ogenblik, die teeners precies dat gaf w vraag naar was, heeft ook Dit is Twiggy van 1969, maar belangrijke rol gespeeld. Zij kv ior het verhaal van de overgang op het juiste moment om met m „stokje' naar Twiggy, moeten figuurtje als een satéstokje e teruggaan naar de kapsalon perfecte wijze de minimode m haar zus Vivien. showen, haar gezicht aan beide kanten ge- Viviens vriend werkte in een Intussen schijnt Twiggy's flankeerd door pijpekrullen. Zij herensalon. Op 'n zaterdag bracht als idool alweer voorbij te ontketende, de .rage om twee of Nigels broer de twee zusjes naar Maar haar modellen verkopen n \drie lagen valse wimpers over huis. Nigel Davis had in de an- best. Dat is haar genoeg. Ouderling In 1964 werd mijn man aangesteld als onderwijzer in Leiden. Het is een geweldig verschil of je in een dorp woont of in een grote stad. Het zin gen raakte een beetje op de achter grond. Ook hier geven wij nu cursus sen. Ik werd uitgenodigd om ouder ling van de Hervormde Kerk te wor den. Eerst was ik bang dat het teveel tijd en moeite in beslag zou nemen, dat de rest van mijn interesses niet meer aan bod zou komen. Maar dat viel erg mee. Het is nu gewoon niet meer uit mijn leven weg te denken. De kinderen hebben we vanaf hun geboorte twee-talig opgevoed. Mijn uudste dochter haalde op haar tiende jaar haar eerste Esperanto-diploma. Toen ze 15 was had zij haar m.o.- akte. In dat jaar gingen we naar een Ik heb gezongen voor Budapest-ra dio. Het was erg fijn. Mijn Esperanto- liederen circuleren per band ook door Japan, de Philipijnen. en de U.S.A., waar ze gebruikt worden in Evange lie-uitzendingen. Waar het Esperanto allemaal voor dient is groots. Ik heb meer dan hon derd correspondenten. Daar schrijf ik geregeld mee. Niet over onnozele din gen, maar over werkelijk grote pro blemen. Deze taal is veel meer dan een middel om te spreken. Je kunt je gedachten veel beter overbrengen. Je leert met het Esperanto over de gren zen van land en kerk heen kijken. En er zijn werkelijk veel mensen die het spreken. Waar je ook komt, er is altijd wel iemand die de taal mach tig is. Als basis om andere talen te leren is het Esperanto erg geschikt. Je leert bijvoorbeeld je Frans veel ge makkelijk. Men heeft op een school eens geëxperimenteerd. Een groep Fries Heel toevallig ben ik in die tijd Esperanto gaan leren. Ik ontdekte •dat die taal bijzonder geschikt is om in te zingen. Toen ik de taal eenmaal onder de knie had. nam ik deel aan internationale Esperanto-ionsressen. Ik herinner me nog heel goed dal ik in Parys in fries kostuum friese lie deren heb staan zingen voor een 2500- koppig publiek. Dat was een heel bij zondere ervaring. De Achterhoek, ach. daar heb ik zulke fijne herinneringen aap. Met on ze vier kinderen verhuisden mijn mBn en ik naar Didam. een dorpje in de Achterhoek. Wij spraken toen allebei vloeiend Esperanto. Nu was dal dorp- leerde één jaar Esperanto en één jaar Frans, de andere groep twee jaar Frans. Uit de eindresultaten bleek dat de eerste groep het Frans opmer kelijk veel beter beheei-ste". Het is geen moeilijke taal om te le ren. Ontwerper was de Poolse oog arts Zamenhof. In de stad waar hij woonde woonden mensen van allerlei nationaliteiten. Door het gebrek aan communicatie hadden de Russen. Duitsers, Polen en wie er nog meer woonde altijd ruzie met elkaar. Dr. Zamenhof. toen nog een gevoelige gymnasiast, kon het niet aanzien en zócht naar een oplossing. Nog in zijn schooltijd begon hij een internationale taal te ontwerpen, die voor 60% Ro maans. 30% Germaans en 10% Sla visch was. Een taal zonder uitzonde ringen waarin de regels altijd opgaan. Woordenboek Mevrouw Koopmans haalt een woordenboek tevoorschijn. Ongeveer 1/5 deel van het boek is Esperanto- Nederlands. de rest Nederlands-Espe- ranto. De taal maakt gebruikt van stamwoorden met voor- en achter voegsels. Hebben wij vier woorden no dig om de temperatuur aan te geven: koud. lauw, warm. heet. dan gebruikt het Esperanto alleen het woord warm en geeft door achtervoegsels de gra daties aan. „Ik kan niet dichten in het Nederlands, maar wel in Esperan to. Ik schrijf en vertaal liederen. De taal is erg mooi. Als illustratie van haar betoog leest zij het Onze Vader in het Esperanto op: kiu estas en la cielo GRAPEFRUIT Sanktigata estu Via nomo Venu Via Regno Faragu Via volo, Kiel en la cielo, tiel ankaü sur la tero. Nian panon ciutagan donu al ni hodiaü Kaj pardonu al ni niajn suldojn kiel ankaü ni paradonas al niaj suldantoj. Kaj ne konduk unin en tenton Sed leberigu nin de la malbono car via estas la regno kaj la potenco. kaj la gloro, eterno Ze zwijgt even en zet de boeken te rug. tussen de Esperanto vertalingen van Tolstoj, Kolocze, Tagore en Sha- kespaere. „De Hongaren zeggen: Die taal is speciaal voor ons gemaakt, de Japanners zeggen hetzelfde. De Duit se ambasadeur in Japan verbaasde zich erover dat wij zo gemakkelijk met de Japanners omgingen en <iat hij zelf in die 15 jaar dat hij in Japan zit nog steeds geen communicatie heeft met de bevolking. Dat kwam alleen omdat wij dezelfde taal spra- Voor september heeft mevrouw Koopmans iets fijns in het ver schiet. Op de Louise de Coligny- school waren elf leerlingen die het Esperanto opgaven als keu zevak. Zij zal die taal het ko mende jaar gaan onderwijzen op die school. Zal het tenslotte toch zover komen dat ieder kind in de schoolbanken de wereldtaal Esperanto leert? CURSUS MODETEKENEN Waar kan ik een cursus modetekenen volgen? Het moet een mondelinge cursus zijn, in de buurt van Noordwyk. Antwoord: Een mondelinge opleiding in modetekenen wordt in Noordwijk ver zorgd door de particuliere modeschool van mej. E. Pors, Oranjeweg 25 (tel. 01719-3061). Deze opleiding is in eerste instantie op de praktijk gericht, maar wilt u doorstuderen, dan kunt u zich ook daarvoor op het gegeven adres la ten informeren. TWEE KEER GEBRUIKEN vijgen, manderijntjes De kostelijke vrucht, die grapefruit heet, is op veel manieren te bereiden, ana:, Dit heeft dan als gevolg, dat zowel hel en verse druiven, met hier en daar koude voorgerecht als het dessert, tol kleurig Frans vruchtje in top. dan en met de hoofdschotel tijdens 't meest j j exclusieve diner grapefruit kan be vatten. Maar voor het zover is vinden het heel fleurig om al die prikkertjes op een grapefruit te prikken. U krijgt een aardig geheel en het is gemakke- kere hapjes aan bedoelen dit.: Als klaargemaakt a prikkertje. We van de vrucht te voorkomen, dient u prikertjes hebt deze op in een plat glazen schaaltje, borrelgarnituur En zoals gezegd, de grapefruit Koopmans-Scbot&nus pleitbezorgster GEWICHTJE lk heb een koperen gewichtje waarop staat: 5 Ned. Loden. In welke tijd werden deze gewichtjes voor het eerst gebruikt en tot hoelang? Er staan veel ijkmerken op. Antwoord: De door u bedoelde gewicht jes zijn aangemaakt in de periode van 1S20 tot 1869. Na die tijd zijn de in om loop zynde exemplaren geleidelijk afge keurd, terwijl ze na 1940 niet meer mo gen worden gebruikt. Wilt u nadere bij zonderheden over uw exemplaar in ver band met het aantal stempels en door wie het ijken is uitgevoerd, dan kunt u zich richten tot het centraal laborato rium van de hoofddirectie van het ijk- wezen. Stadhouderslaan 140, Den Haag (tel. 070-687870). BOEMERANG Kun u mij inlichtin gen geven voor het zelf vervaardigen van een boemerang? Antwoord: Een boemerang bestaat ge woonlijk uit een ca. 60 cm. lang stuk hard hout, enigszins afgeplat en in het midden gebogen; het vertoont in het midden de grootste breedte en loopt naai de uiteinden smal toe. Als de boemerang, althans het kleine model van 60 cm. een hoek van 30 a 45 gr. naar boven geworpen wordt, stijgt hij al draaiende omhoog, keert op een zeker punt en komt terug op de plaats vanwaar hij is opgeworpen. Dit geschiedt ook als hij horizontaal wordt voortbewogen. Deze eigenaardigheid berust op. de werking van de schroef. Wordt de boemerang recht vooruitgeworpen en ontmoet hij op zijn weg een doel, dan wordt dit met de scherpe kant getroffen. De boemerang wordt door de Australische negers ge maakt van een houtsoort die zij „myall" noemen. De wetenschappelijke naam van de boom is accacia pendula (hangende), die een harde en toch elastische, violet gekleurde houtsoort levert, die goed te draaien is. Deze houtsoort kunt tuurlijk in ons land niet kopen, mi een pseudo-acaciasoort, het zg. robini hout, dat ook niet in iedere zaak krijgbaar is. Vandaar dat wij u ze heidshalve een adres geven. nl. een sterdamse Fijnhouthandel. Bloemgr 65a-69, Amsterdam, tel. 020-245329. BURENHINDER Tussen buurm. erf en de mijne staat een ligusterha Buurman wil dit weghalen om tot de scheiding te gaan bouwen. Mag en mag ik dan ook bouwen op of tege de scheiding en mag hij ramen i muur maken, zodat hij geheel in tuin kan zien Als het gebouw schuin dak krijgt, mag hij de goot mijn grond laten vallen? Antwoord: Als de heg precies op de scheiding staat is hij „gemeen", dat zeggen van U beiden en zal de buurnu dus met u overleg moeten plegen het verwijderen van de heg, tenzij va- staat dat de heg zijn eigendom is. E< eigenaar mag in het algemeen tot op de grens van zijn eigendom dus ook. Wel zijn er bepalingen omtn uitzicht op het erf van de buureigenan en ook mag hij u geen hinder doen dervinden van de waterafvoer, noch goot laten oversteken op uw grond. E en ander zal worden vastgelegd aan hem te verstrekken bouwve ning. Houdt hij zich hieraan niel kunt u de bouwpolitie inschakelen ONWEER Is het nu wel of niet no bij onweer de stekkers van electris apparaten uit de contactdozen te half Een monteur zegt dat dit niet m' omdat er anders brand komt daar aarding dan geen werk doet. Antwoord: Het losnemen van de anen stekers en het zover mogelijk van contactdoos weghangeu hiervan is no en nuttig voor eventuele uitlopertjes' de bliksem, die zich mogelijk via de tenne-invoer door uw toestel naar as ontladen. Deze kunnen inderdaad klank- of beeldradio doen doorbrak ook al is de centrale of eigen antes mast geaard. Bij directe inslag op televisie-antenne wordt het gehele - getroffen, maar dat zijn risico's die met een dergelijke eenvoudige maatre. niet kan voorkomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 12