„Eén miljoen per uur' voor
Stichting Bisschop Bekkers
[pedepLj
„Niets gebleken van
warboel rond huren'
Liberalisatie
ook in deel
van Westen
RUST IN
PRIJZEN
Bisschoppen regelen
katechese op school
Gunstig jaar
Holl. Beton
Studentenblad
verboden in
Tsj.-Slowakije
De film van
vanavond
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 7 MEI 1969
Gevaarlijk
vooroordeel
|V U ondermijnen van bepaalde structu-
- ren een vast onderdeel geworden is in
de campagne van Nederlanders die een
andere maatschappelijke orde begeren,
wordt het andermaal actueel om zich de
vraag te stellen of Nederland de monar
chale staatsvorm ln stand moet houden.
Uiterst Links en de groep die ..linkser
dan gewoon links" wil zijn of heet te zijn.
uiten periodiek liefdesverklaringen aan
de mogelijkheid dat het Koninkrijk Ne
derland zou omgezet worden in een repu
bliek. We hebben niet de indruk dat hun
invloed op de publieke opinie veel ster
ker wordt dan ze tien jaar geleden was.
Bij tijd en wijle, wanneer er in de ko
ninklijke familie conflictstof gevonden of
alleen maar gezocht wordt, schijnt de
waardering voor de monarchie wat in te
zakken, maar wanneer het gezond ver
stand weer de boventoon krijgt, blijkt de
voorkeur voor de monarchale staatsvorm
meestal onomstotelijk.
Des te meer valt het te betreuren dat
bijvoorbeeld in de Partij van de Ar
beid en in sommige kringen van de groe
pen die ons staatsbeste) radicaal willen
moderniseren vaak halfslachtig over
deze kwestie gesproken wordt.
DAN worden er verklaringen afgelegd
dat het in principe prachtig zou zijn,
indien Nederland een republiek zou kun
nen worden en zijn eigen staatshoofd gaat
kiezen. Want de echt democratische ge
voelens zouden door het bestaan van de
monarchie altijd nog gefrustreerd wor-
Wel komt hierna dan dikwijls de aan
vullende erkenning, dat op dit moment
de koningin volkomen constitutioneel en
verdienstelijk haar taak vervult, maar dit
maakt dan toch maar dikwijls de indruk
van het constateren dat we in Nederland
te maken hebben met de minst- slechte
van de categorie der op zich zelf niet
verkieselijke vormen van staatsbestel.
Hiertegenover willen we dan stellen de
uitlating van dr. W. Drees: een man die
ook door sommige eigen politieke vrien
den wel beschouwd wordt als de stem van
een verleden .maar die waarschijnlijk in
de historie dc erkenning krijgen zal. meer
voor de maatschappelijke ontwikkeling in
Nederland te hebben gedaan en bereikt
dan de vernieuwers die nu alleen maar
tevreden zijn met zaken waar-op als etiket
..super-radicaal" geplakt kan worden
Dr. Drees heeft in zijn Jongste bro
chure over „Monarchie-Democratie-
Republiek" verklaard: „Natuurlijk is een
republiek democratie volkomen mogelijk;
het is formeel zelfs een democratischer
staatsvorm. Maar praktisch gesproken zou
het in Nederland, gezien de 6ituatie van
dit moment, alleen maar onnodige tegen
stelling geven en geen wezenlijke demo
cratische vooruitgang
OMDAT onze nieuwe tijd er een worden
gaats waarin we het concrete altijd
voorrang moeten geven boven liet for
mele, zou het znn hebben de propaganda
voor de republikeinse staatsvorm uitslui
tend over te laten aan hen. die iets for
meels nodig hebben om de schijn te wek
ken dat ze het concreet goed bedoelen.
Wie in Europa rondom zich heen ziet.
kan trouwens zelf op praktische gronden
tot de conclusie komen, dat de republi
keinse staatsvorm een bron van ernstiger
crises kan zijn dat de constitutionele mo
narchie in Nederland deze eeuw ge-
Frankrijk. Oostenrijk, de Wcstduitse
bondsrepubliek beleven keer op keer poli
tieke crises rond de verkiezing en/of de
persoon van hun republikeinse staats
hoofd. Zelfs in Amerika waar de pre
sident overigens meer regeringsleider dan
staatshoofd is vallen meer nadelen dan
voordelen te constateren voor een repu
blikeinse staatsvorm boven de Neder
landse constitutionele monarchie in haar
huidige praktijk.
En met de praktijk hebben we in de
eerste plaats te maken. Waar bovendien
de politieke opvattingen van 6ommige
profeten die de zegeningen van een repu
blikeins stelsel voorspellen, in hun prak
tische uitwerking elders bekend zijn. is er
een reden te meer om ach bij de rea
liteit te houden.
Met andere woorden: de vooroordelen
tegen onze constitutionele monarchie
koesteren zelf een verwerpelijk concreet
doel en zijn daarom gevaarlijk. En wie
in zijn haai wel republikein is maar dat
verwerpelijke doel niet begeert, doet ver
standig door niet de indruk te wekken
dat hij bereid is andersgerichte tegenstan
ders van de monarchie een pink of een
wijsvinger te geven.
Want als het moment komt waarop er
in het politiek spel echt vuur uitbreekt,
dan beperken de blaren zich niet tot die
éne pink of vinger. Dan worden anderen
gedoemd om met de principiële republi
keinen op de blaren te zitten. Waarom ze
niet. wagen en wat in him ogen een
symptoom zal zijn van grootscheepse
schade voor het algemeen welzijn.
„Koek van eigen deeg" voor boze herrieschoppers
140 telefonisten bedienen in de RAI 131 lijnen
AKTIE START
VRIJDAG
MIDDAG AL
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Ter ondersteuning van
de vrijdag 9 mei te houden actie van
de Stichting Bisschop Bekkers, waar
van de opbrengst bestemd is voor de
zorg voor het geestelijk gehandicapte
kind, zendt de NTS 's avonds van 20.20
tot ongeveer 01.30 via Nederland-l een
programma nit, dat onder de titel „een
miljoen per uur" voor het grootste ge
deelte in kleur op 't scherm verschijnt.
Het centrum van dc uitzending bevindt
zich in 't Theater Carré in Amsterdam,
waar de kleurenreportagewagen van de
NTS staat opgesteld. Andere reporta
gewagens staan bij het RAI-gebouw in
Amsterdam en in St.-Oedenrode. de ge
boorteplaats. tevens laatste rustplaats
van mgr. Bekkers.
van alle in het land gevestigde handels
banken, spaarbanken, raiffeisenbanken
en boerenleenbanken, waar men zijn
bijdrage kan afgeven. Per provincie
melden de banken de opbrengst aan hun
hoofdkantoren, zodat tenslotte uit 44
punten de afzonderlijke opbrengsten
van deze bankenactie naar Carré wordt
doorgebeld, waar het totaal wordt be
cijferd.
131 telefoonlijnen
Wie niet naar een bank kan of wil gaan
kan van andere stortingsmogelijkheden
(gireren bijv.) gebruik maken, maar
men kan ook telefonisch zijn bijdrage
opgeven. Dit geschiedt via drie tele
foonnummers, die aan het begin van
de uitzending bekendgemaakt worden,
de telefoontjes komen binnen in de gla
zen zaal van het RAI-gebouw, waar
140 telefonistes de gesprekken aanne
men. Aangezien het aantal telefoonlij
nen voor dit doel uiteraard ontoerei
kend was, hebben drie grote Amster
damse bedrijven gezamenlijk 131 lijnen
afgestaan.
Tellen maar
Op de dag zelf collecteren ongeveer 200
bekende Nederlanders overal in 't land,
MINISTER SCHUT IN KAMER:
ANTENNE
VAST staat nu, dat de Amsterdamse
studenten- en jongerenorganisaties,
die graag een rel schoppen tegen alles
wat naar hun mening op lange tenen
getrapt moet worden, anderen niet de
vrijheid van meningsuiting gunnen die
ze zelf opeisen.
De relschoppers van koninginnedag
1969, de Amsterdamse afdeling van de
feiten worden verdraaid en de
betrpjjkenen nauwelijks, aan het woord
worden gelaten". De jongeheren en de
lui, die achter hun acties zitten, hebben
kennelijk een koek van eigen deeg
te slikken gekregen.
Volgens de Socialistische Jeugd zelf ls
de demonstratie van 30 april in wanorde
ontaard, omdat de politie niet opgetreden
is op de manier die de S.J. de beste leek.
Een advies van het motto: „Ik geef je
eerst een klap en als je dan terugslaat
doe het dan op de manier die ik wil,
anders volgt er nog een klap
Als excuus voor het fiasco en de
vrijwel algemene ergernis van vorige
week woensdag wordt genoemd de
ontevredenheid bij de Nederlandse
jongeren over prijsverhogingen, woning
nood, NAVO-politiek en Amsterdamse
tramtarieven. We hebben vorige week al
geschreven, dat echte, integere, bezorgd
heid hierover tot meer positieve daden
dan kwajongenswerk zou moeten leiden.
Na de huilpartij over het de Socialis
tische Jeugd aangedane onrecht, zouden
we nog de vraag willen stellen of de
betreffende Amsterdamse betogers zelf
voor de leniging van noden, die ze ver
klaren te willen oplossen, al veel meer
gedaan hebben dan demonstreren, dis
cussiëren en provoceren?
rt is wel eigengereid om alles wat
zelf doet als een kruistocht en de
kritiek van anderen als „hetze" voor te
stellen.
Waarschijnlijk denkt menig gedu
peerde van woningnood, prijsverho
gingen en dure tramtarieven: „Laat me
zulke beschermers ook maar ge
spaard blijven".
DEN HAAG Minister Schut (Volks
huisvestiging) heeft de kritiek van het
socialistische Tweede-Kamerlid Van den
Doel als zou er rondom de huren per
1 april een warboel zijn losgebarsten,
als overdreven van de hand gewezen.
Uit de informaties van de huuradvies
commissie is niet gebleken, dat er over
de toelaatbaarheid van de huurverho
ging een algemene verwarring heerst,
zei de minister gisteren in de Tweede.
Kamer. Ook in de Kamer kreeg drs.
Van den Doel weinig steun.
Wel gaf hij toe dat in incidentele
gevallen misverstanden bestaan over de
gronden, waarop servicekosten mogen
worden verhoogd. De minister legde er
nog eens de nadruk op dat waar een
huurverhoging van 6 procent wordt toe
gepast, deze betrekking moet hebben op
de kale huur en niet op de service
kosten. Bij verhoging van de service
kosten moeten de verhuurders zich hou
den aan de algemene prijsvoorschriften.
„Op z'n minst voorbarig", noemde
de minister de opmerking van drs. Van
Geen vervolging
officieren van
Pueblo
WASHINGTON (DPA) De beman
ning van het Amerikaanse spionageschip
Pueblo komt niet voor een krijgsraad.
Minister van Marine John Chaffee heeft
meegedeeld, dat er geen disciplinaire
maatregelen worden genomen.
Een commissie van onderzoek van
de marine had na verhoren van maan
den aanbevolen dat de commandant,
Lloyd Bucher, en de chef van de ver-
kenningsdienst aan boord, Stephen Har-
ris, zich voor een krijgsraad dienden te
verantwoorden, terwijl de eerste offi
cier, Edward Murphy, een officiële be
risping verdiende. Minister Chaffee vindt
dat de mannen genoeg geleden hebben.
De Pueblo is op 23 januari 1968 door
Noord-Korea buitgemaakt toen het schip
op verkenning voor de kust van dat
land was. De bemanning is tot Kerstmis
1968 in Noord-Koreau gevangen gehou-
DEN HAAG (ANP) Sedert op 8 april
.11. de algemene prjjsslop is uitgevaardigd,
heerste, zoals trouwens na een dergelijke
ingrijpende maatregel te verwachten
rust op het prtfzenfront.
Naar wij bij informatie bij het ministe
rie van Economische Zaken vernemen
zijn er sedert 8 arpil vrijwel geen prijs
verhogingen meer voorgekomen. In de
enkele gevallen, dat men toch tot prijs
verhoging overging, heeft de economische
controledienst onmiddellijk ingegrepen en
werden de prijzen weer teruggeschroefd.
De rust heerst natuurlijk niet in de
sector, waar de prijsstop niet geldt, na
melijk daar waar de prijzen op veilingen
en markten tot stand komen. Zo zijn de
prijzen van aardappelen en sommige
groenten gestegen.
Waarheen na
lagere school?
DEN HAAG (ANP) Van de 212.000
leerlingen van de xesde en hogere klassen
van de lagere school ging in 1967 zeven
procent naar een school voor voortgezet
lager onderwijs, 32 pet naar een ulo
school, 19 pet naar een school voor voor
bereidend hoger en middelbaar onder
wijs, 37 pet naar het nijverheidsonderwijs
en twee procent naar een land- of tuin
bouwschool, aldus cijfers van het CBS.
DEN HAAG (KNP) Het college
in bisschoppelijk gedelegeerden heeft
een reeks regelingen getroffen voor het
katholiek onderwijs ter veiligstelling van
godsdienstige vorming en geloofsopvoe
ding. Het college gaat daarbij uit van
het beginsel dat, de katholieke school
zich mede ten doel stelt door haar onder
wijs bij te dragen tot de godsdienstige
vorming en geloofsopvoeding van de jon
ge mens.
De verantwoordelijkheid hiervoor ligt
bij allen, die bij het katholiek onderwijs
zijn betrokken: ouders, besturen, docen
ten en kerkelijke leiding. Zij regardeert
de bisschoppen als kerkelijke leiders op
bijzondere wijze, omdat deze in de kerk
gemeenschappen de opdracht hebben het
geloof te verkondigen en condities te
scheppen voor de groei en de vrucht
baarheid van dit geloof.
Op grond van deze speciale verant
woordelijkheid menen de bisschoppen na
overleg met de Nederlandse katholieke
RIJSWIJK, (A.N.P.) Voor Hollandse
Beton Groep N.V. is 1968 een gunstig
jaar geweest. De werkvoorraad bleef op
peil terwijl de omzet en de winst zich
bevredigend ontwikkelden, zo zegt hel
jaarverslag.
De bedrijfsresultaten worden bevre
digend genoemd. Blijkens de geconsoli
deerde cijfers bedroeg de bruto winst
71.2 min. (v.j. ƒ70.1 min.), opbrengst
deelnemingen bleef vrijwel gelijk, op
brengst beleggingen vertoonde een
stijging, er was een boekwinst op ver
kochte activa ad 723.000 (v.j. nihil),
terwijl diverse baten en lasten opliepen
tot 1.03 min. Algemene kosten stegen
van ƒ29.2 min. tot 33.1 min. Na af
schrijvingen voorzieningen voor belas
tingen en toevoegingen van 4.5 min.
(v.j. 4.2 min.) aan de algemene reserve
resteert een winst van 5.1 min. (v.j.
ƒ4.6 min.). Zoals gemeld, wordt voor
gesteld een dividend van 3.80 per ge
woon aandeel van 20.-, overeenkomend
met negentien pet. Hierbij moet rekening
worden gehouden met het reeds in 1968
uitgekeerde interimdividend van 1.- of
vijf pot. (over 1967 werd 18 pet. uitge
keerd).
schoolraad onder andere het volgende te
moeten vragen:
1) Aan katholieke scholen worden
slechts personen benoemd, die door hun
gedrag en ordening van leven het ver
trouwen kunnen genieten van de leerlin
gen en hun ouders, van het bestuur, de
schoolleiding en de docenten en van de
burgerlijke en kerkelijke overhéid. Zij
zullen in hun functie niet gehandhaafd
mogen worden, indien zij in de naleving
van het bovengestelde op ernstige
blijvende wijze te kort schieten.
2) Omdat in het kleuter- en basison
derwijs de docenten optreden als kate-
chist, kunnen slechts zij, die een vol
doende katechetische opleiding ontvin
gen, op verantwoorde wijze deze taak
vervullen. Dit geldt in het bijzonder voor
de hoofden van scholen.
3) De leiders van katholieke scholen
dragen als zodanig verantwoordelijkheid
de katholiciteit van de school en
de godsdienstige vorming van de
leerlingen, voor zover deze behoort tot
de doelstelling van de katholieke school.
4) Leden van katholieke schoolbesturen
mogen slechts personen zijn, die de to
tale doelstelling van de katholieke school
in hun scholen willen verwerkelijken en
bereid zijn, rekening te houden met het
beleid van de bisschop ter zake van de
godsdienstige vorming en geloofsop'
ding. Ieder bestuur verzekert zich a
het vervullen van zijn taak van voldoen
de pastorale deskundigheid.
PRAAG (AFP) De autoriteiten in
Praag hebben de vereniging van Tsje
chische studenten laten weten dat de tij
delijke vergunning voor de publikatie
van het studentenweekblad „Studentske
Listy" niet verlengd zal worden.
De vergunning was op 13 februari ver
leend en liep eind april af. Het besluit
van de autoriteiten zou genomen zijn in
verband met de resultaten van het con
gres van de studentenvereniging. Dit in
de laatste week van april in Olomouc
gehouden congres werd voor onbepaalde
tijd verdaagd omdat men het niet eens
kon worden over de toetreding van de
Tsjechische studentenvereniging tot het
nationale front.
den Doel als zou de niet-verplichte huur
verhoging worden betaald door bijna
iedereen, die er maar voor in aanmer
king zou komen. Als huurders zonder
enig verweer een voorgestelde huurver
hoging aanvaarden, wil dat niet zeggen
dat hun onderhandelingspositie zwak is.
De minister zag in ieder geval de nood
zaak niet in om de positie van de
huurders te versterken. Door wijziging
van de richtlijnen en de samenstelling
van de huuradviescommissies.
Over de positie van de krotbewoners
zei minister Schut, dat onbewoonbaar
verklaarde woningen van de huurverho
ging zijn uitgesloten. Zodra een woning
onbewoonbaar wordt verklaard, valt de
huurprijs terug op die van 31 december
1950. Dat gebeurt ook voor nog niet
onbewoonbaar verklaarde woningen, die
tot krot worden verklaard.
De minister deelde mee dat ook dit.
jaar, zij het op bescheiden schaal, met
de huurliberali8atie verder wordt ge
gaan, mogelijk ook in bepaalde delen
van het westen.
De minister deelde voorts mee, dat
binnenkort een wetsontwerp tot een be
tere bescherming van de huurders het
departement van Volkshuisvesting zal
verlaten. Het is de bedoeling dat dit
wetsontwerp, tot wijziging van enkele
bepalingen in het burgerlijk wetboek nog
in dit parlementaire zittingsjaar zal
worden ingediend.
ieder naar eigen inzicht, met een plas
tic emmer of collectebus. Zij komen
's avonds naar Carré, waar de inhoud
van de emmers door 50 sorteerders en
tellers van de Spaarbank van de Stad
Amsterdam met behulp van tien sor
teer- en telmachines wordt geteld
Bovendien is er de mogelijkheid om
's avonds tijdens de uitzending bijdra
gen in welke vorm dan ook in Carré
af te geven.
Hel programma, dat door Mies Bouw
man wordt gepresenteerd, begint om
20.20 uur met een door Ad Zonneveld
vervaardigde documentaire over het
doel van de actie.
Om plus minus 20.45 uur worden en
kele korte filmpjes vertoond over de
activiteiten die overdag in het kader
van de Emmeractie" hebben plaats
gevonden.
St.-Oedenrode
Na een pauze, tijdens welke men de
gelegenheid heeft zich naar de dichts-
bijzijnde bank te begeven, wordt om
plus minus 21.15 uur overgeschakeld
naar St.-Oedenrode, waar een impres
sie wordt gegeven van het verloop van
de actie op de plaatselijke Boerenleen
bank. Verslaggever daar is Niek Hei-
zenberg. Hierna volgt een op film vast
gelegd interview, dat Mies Bouwman
met de moeder van mgr. Bekkers heeft
De verdere avond in Carré staat dan
geheel in het teken van de inzameling
zelf. Regelmatig zullen de gebeurtenis
sen in Carré worden onderbroken voor
het overschakelen naar het centrum
van de telefoonactie in de RAI en zul
len tussenstanden, hopelijk van „een
miljoen per uur" bekendgemaakt wor-
Tientallen mensen hebben vele weken
lang gewerkt aan de voorbereiding van
dit programma, waaraan in totaal on
geveer 500 personen hun medewer
king verlenen. De produktie staat on
der leiding van Fred Oster, die ook de
regie heeft, en Rens van Dorth.
NEDERLAND I
(STER-reclame-
uitzendingen om 18.56.
19.03, 19.56 en 20.16)
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.07 uur:
Scala, magazine
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Politieke uitzending
(VVD)
20.30 uur:
Uitzending Socutera
VPRO:
20.35 uur:
Merel Laseur
interviewt
Serge Reggiani
20.45 uur:
Der junge Törless,
film
22.05 uur:
Transit Theater,
chansonprogramma
22.35 uur:
NederlandPolen,
voetbalsamenvatting
(NTS)
22.55 uur:
Tweede journaal
(NTS)
NEDERLAND II
(STER-reclame-
uitzendingen om
18.56, 19.56 en 20.16
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
VARA:
19.03 uur:
Coronation Street,
20.00 mir:
Journaal (NTS)
20.20 uur:
Achter het nieuws,
actualiteitenrubriek
21.05 uur:
Jörg Demus,
pianomuziek
21.30 uur:
Simon Carmiggelt
21.40 uur:
De geldspin. tv-serie
22.05 uur:
Tweede journaal (NTS)
Televisie morgen
I EDERLAND I
NTS/NOT:
11.00 uur:
Bronnen van onze
geschiedenis
11.25 uur:
De jonge Kerken
in Indonesië
14.00 uur:
Nederland in
West-Europa
14.25 uur:
Walter en Connie
De met aangegeven programma's zijn kleuren televisieprogn
(ADVERTENTIE)
Conservatieven
winnen in
Engeland
LONDEN (AFP) De gemeenteraads
verkiezingen, die deze week in Groot-
Brittannië worden gehouden lijken een
groot succes te worden voor de conser
vatieven. Zij hebben maandag en giste
ren in Engeland en Wales 107 zetels ge
wonnen. De Labourpartij heeft er 100
verloren.
In Schotland, waar dinsdag in 26 plaat-
sen werd gestemd, verloren de socialis
ten 18 zetels, en won de coalitie van
conservatieven en „progressieven" er
13, terwijl de Schotse nationalisten een
winst van drie zetels boekten. Eerder
genoemde coalitie behaalde de meerder-
heid in Glasgow. In Aberdeen veroverde
Labour de meerderheid, maar zij verloor,
die in Paisley.
weerbarstige
vaders
maar er zijn
alleen maar
lieve moeders
en lieve
I moeders zijn op
moederdag
een
elektrische
pede
snijmachine
waard
Vereniging van
dienstplichtigen
10.000 leden
DEN HAAG (ANP) De vereniging
van dienstplichtige militairen, die on
langs een ledenbestand van tienduizend
heeft bereikt en in de drie jaar van
haar bestaan van een gezelligheidsver
eniging een naar voorzitter P. Jorritsma
en het bestuur menen belangenvereniging
ls geworden, acht zich thans .representa
tief genoeg om haar verlangens in pen
aantal punten weer te geven. Deze zijn
verbetering van huisvesting en voeding,
welzijnszorg, herziening van de militai
re vormen en gebruiken, herziening van
het Uchtrechl. verbetering van de alge
mene arbeidsvoorwaarden, voorlichting
voor de aanvang van en gedurende de
diensttijd, en verbetering van de inter
menselijke verhoudingen in de krijgs-
SCHOLIER AL
MAAND ZOEK
UTRECHT (ANP) De 17-jarige
Henk Feer uit Vleuten is al ruim een
maand onvindbaar. Op 2 april verliet
hij de ouderlijke woning nadat hij ken
nis had genomen van zijn minder goede
resultaten op een Utrechtse nlo-school.
De jongeman leeft na een operatie op
één long. geregelde medische controle
is noodzakelijk.
De jongen is een vrij mager, donker
type (Zuid-Europees), hij heeft donker
bruin haar en grote bruine ogen. Hij is
ongeveer 1.75 meter lang.
TROS heeft nu
200.000 leden
(Van o
\epcorrespondent)
RADIO
PROGRAMMA
)alwedstrijd Neder
land—Polen te Rotterdam. NVSH: 22.20 Sex
tant, radioweekblad van de NVSH. NRU:
22.30 Nieuws. 22.38 Parlementair overz. 22.45
Stereo: X, een sprong in het duister. 23.55—
Parijs. 19.30
tuur. AVRO: 20.05 Residentie Orkest
zangsoliste (Stereo): klassieke muziek. 21
Popularis: populair platenprogramma. 25
HILVERSUM Gisteravond heeft mr.
J. Landré in het televisieprogramma
van de TROS, niet alleen meegedeeld,
dal zijn omroep definitief de 200.000 le
den heeft bereikt, maar tevens ook het
voorstel gedaan om, te komen tot vrije
verkiezingen voor de omroepen. j
Deze vrije verkiezingen moeten in de
plaats komen, zo betoogde de directeur
van de TROS. van het huidige systeem
waarbij het ledental van een omroep
praktisch bepaald wordt door het aan
tal abonnementen op een omroepblad, j
..Stel je eens voor", aldus de heer Lan- 1
dré. dat bij algemene verkiezingen voor
de Tweede Kamer, uw stem bepaald j
zou worden door de krant die u leest j
Natuurlijk is iedere kijker vrij om zich
op het blad te abonneren dat hij het
meest waardeen. Laat in vrije verkie-1
zingen iedere Nederlander zich uitspre
ken. welke omroeporganisatie zijn
grootste sympathie heeft en dus zijn
stem krijgt. Dat is naar mijn mening
de enige manier, om een zuiver beeld
te krijgen. Wij van de TROS hebben
niet de illusie dat dit voorstel spoe
dig gerealiseerd zal worden. Maar wij
zullen die gedachte wel levend trach
ten te houden. In deze televisietoespraak
deed de heer Landré tevens een be
roep op de velen, die waardering voor
de TROS hebben, maar aan een ander-
omroepblad de voorkeur geven, van die
waardering blijkt te geven door begun
stiger of zogenaamd „vijf gulden lid"
van de TROS te worden.
De TROS bouwde gisteren aan een
bescheiden feestje ter gelegenheid van
het feit dat ze dezer dagen het twee
honderdduizendste lid kon inschrijven.
Ze is daarmee de snelst groeiende
omroep en gezien het feit dat de
TROS'se t.v.-programma's de laatste
tijd een duidelijke verbetering heb
ben ondergaan zou hier onzerzijds wel
licht een reden tot felicitatie aanwezig
zijn. Wc kunnen dat echter piet op
brengen omdat de TROS, verbeterd of
niet. nog steeds niet in staat is ge
weest eigep bestaansrecht te bewij
zen. Nóg een neutrale omroep naast
de AVRO: er is domweg geen plaats
voor. Fusie zou de enige goede op
lossing zijn.
Wat ons betreft zou die fusie, zo de
kijkers-luisteraars dat zouden wensen,
voor AVRO-RTN-TROS desnoods een
heel ruime zendtijd mogen opleveren.
Willen die kijkers dat? TROS-voorzit-
ter mr. Landré gispte gisteravond de
huidige methode waarbij zendtijdtoe
wijzing gekoppeld is aan het aantal
abonnees van een programmablad en
suggereerde een ander systeem waar
bij elke kijkgeldbetaler recht heeft
om deel te nemen aan een omroep
verkiezing.
Het huidige systeem heeft inderdaad
iets onbevredigends. Of de door mr.
Landré voorgestane methode beter
zou werken is moeilijk te overzien.
Het lijkt echter de moeite waard om
het eens te onderzoeken. Via een opi
niepeiling bijvoorbeeld, te organiseren
door een super-neutrale instelling. We
denken aan de NTS (c.q. Nederlandse
Omroepstichting). de zendgemachtigde
met de meeste zendtijd die bovendien
niet gebonden is aan programmablad
of kijkersgunst.
Hoofdprogramma van de TROS was
gisteravond Je kunt het toch niet mee
nemen, het welhaast klassiek gewor
den blijspel van George S. Kaufman
en Moss Hart. We kennen het van de
briljante Capraverfilming die we een
keer of drie zagen, van de schouw
burg en van een tweetal vorige t.v.-
bewerkingen. De voorstelling van gis
teren was gebaseerd op Jan Retèls
regie voor toneelgroep Ensemble. We
vonden het een teleurstellende voor
stelling.
De bedoeling van dc acteurs was een
heel stel buitenissige mensen af te-
zetten tegen een conventioneel den
kend echtpaar en daarbij aan te tonen
dat die buitenissigheid maar schijn
baar is, dat het plezierig is om te le
ven zoals je dat het prettigst vindt.
In de Ensemble-opvoering was het
buitenissige ruimschoots aanwezig,
maar de levenswijsheid die eraan ten
grondslag lag ontbrak.
Het sterkst sprak dat in de centrale
figuur van opa Vanderhof. Johan
Kaart, o schande!, maakte er een
halve idioot van in plaats van de
wijze levensgenieter die dit karakter
behoorde op te leveren. Door deze in
stelling viel het blijspel terug tot een
zouteloze klucht die alleen zou kun
nen bestaan met een Saltimbanques-
achtige medewerking van een thans
afwezig publiek.
Een mislukte voorstelling dus door een
te grove aanzet. Sommige acteurs ont
snapten eraan door op t.v.-formaat te
werken. We noemen Mieke Verstraete.
Ine Veen en Arnold Geldermans. De
anderen werkten mee aan een desil
lusie. waarbij we eerlijkheidshalve
vaststellen dat de beide vorige t.v.-
reconstructies (van Walter van der
Kamp) ons evenmin enthousiast ver
mochten te maken.
Als afsluiting van haar programma
bood de TROS een optreden van de
Griekse actrice Dora Giannakopoulo
in een Theodorakisprogramma. We
zijn in deze dagen een beetje over
voerd met Theodorakisteksten c.q. mu
ziek, maar Dora maakte een heel
aparte indruk. Typisch die van een
goed actrice bij wie het meer om het
woord dan om de melodie gaat. Re- i
gisseur Jan Keja zorgde ervoor dat
het woord alle aandacht kreeg.
VgJ
5 Lichte muziek. (23.01
i. 11.55 Mededelingen. NCRV: 12.00 Los-
gevarieerd programma. (Om 12.15
lespreking; 12.26 Mededelingen Lb.v.
gehandicapte kind, reportage (herh.
maandag jl.). 14.30 Stereo: Utrechts Blaas-
kwintet. moderne muziek. 25.00 Hervormde
middagdienst. NRU: 15.30 Meer over min-
rederlands Koi
13.11 Radiojour-
iek. 2 Kerkorgei-
geschicde-
e. 15.00 Voor de
-nleldlne tot m
no: moderne liederen. 16.50 Stereo: Opera
muziek (gr). 17.00 Licht muziekprogramma
voor de jeugd. 17.30 Voor de jeugd. 17.55 Me
dedelingen.
HILVERSUM III (240 m en FM-kanalen)
NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Voor de zieken. 9.40
Lichte Instrumentale muziek. 10.00 Nieuws.
10.03 Muziek bij de koffie. (11.00 Nieuws).
NRU: 12.00 Nieuws. 12.03 Felix Meurders.
KRO: 13.00 Nieuws. 13.03 Actualiteiten. 13.08
T.N.T.: lichte platen. 14.00 Nieuws. 14.03 Pop-
in. 15.00 Nieuws. 15.03 Holster: pop- en coun-
trymuzlek. 16.00 Nieuws. 16.03 lORRRrrr.
hitparade. 17.00 Nieuws. 17.02 Actualiteiten.
17.07—18.00 Draaljijofdraaiik: verzoekplaten-
BRUSSEL NED. (324 m)
bericht en beursberichten. 13.20 Tafelmuz.
14.00 Nieuws. 14.03 Moderne muziek. 15.01
Nieuws. 15.03 Symfonische muziek. 16.00
Medewerkster
KRO naar
Indonesië
HILVERSUM Binnen enige weken
zal de KRO-medewerkster mej. Mar
jolein Friederichs. regisseuse van het
radioprogramma „Pizzicato" naar In
donesië vertrekken. Ze zal daar eeu
half jaar lang pater Daniels S.J. gaan
assisteren die radioprogramma's pro
duceert voor de Indonesische staats
omroep in het kader van het ontwik
kelingswerk. Pater Daniels heeft vorig
jaar enig* maanden stage gelopen bii
de KRO-radio.
Mej. Friederichs die momenteel een
cursus volgt aan het Tropeninstituut
in Amsterdam, is in het voormalig
Nederlands-Indië geboren en heeft
daar tot de soevereiniteitsoverdracht
gewoond.
De heer Jacques van Kollenburg zal
voorlopig de presentatie en samenstel
ling van het KRO-programma „Pizzi-
De film van vanavond is in 1966 be
kroond met de prijs van de internatio
nale kritiek op het filmfestival van
Cannes en verwierf in Duitsland nog
een aantal onderscheidingen en predi
katen. „Der junge Törless" van regis
seur Volker Schlöndorf, is die onder
scheidingen dan ook ten volle waard.
Schlöndorf is erin geslaagd op bijzonder
subtiele wijze de sfeer te schetsen van
een militair jongensinteinaat omstreeks
de eeuwwisseling, waar op zekere dag
de jonge Törless arriveert, een kind van
aristocratische ouders, juist iets gevoe
liger, gemanierder en intelligenter dan
zijn kameraden. Hij blijft echter aan
de kant staan; koel observerend. Ook
als een paar sadistische klasgenoten een
jongen aftuigen die geld heeft gestolen
van een kameraad. De knaap wordt ge
chanteerd. gemolesteerd en onteerd, ook
seksueel. Törless ziet verbijsterd hoe de
jongen dit zich alles laat aanleunen en
ook hoe hij er niet onder schijnt te lij
den. Törless worstelt met het waarom
van het sadisme en ook met het feit
dat het jonge slachtoffer zich gewillig
laat gebruiken.
Eigenlijk heeft de film de sfeer van de
jaren dertig weergegeven. Die tijd toen
ook een klein aantal machtswellustelin
gen het voor het zeggen kreeg. Met
fatale gevolgen.
..Der junge Törless" is door 't rake ca
merawerk, door hel spel van Tories*
(Matthieu Carrière en door de regie 'n
film die stukken boven de middelmaat
uitsteekt.
(Ned. I 20.45
