StefickAócSoma/itt Veelzijdig volbloedmuzikant weet niet van ophouden „ONDERSCHEIDEN GOLFLENGTEN BIJ VON KARAJAN EN JOCHUM EPISCOPAAT NIET TEVREDEN OVER NIEUW BREVIER Nico Verhoeff vijfenzeventig jaar PAGINA 2 DE LEIDSE COURANT VRIJDAG 2 MEI 1969 Jelle hoopt het te zien Bank heeft gelezen, stelt misschien ons de vraag: „Zou Zijlstra, wanneer hij nu eens geen bankpresident maar premier of minister van Financiën was, zou hij dan precies hetzelfde geschreven hebben? Of zou hij, om de inflatiespiraal te remmen en geldontwaarding tegen te gaan, niet alleen gezegd hebben dat overheid en bedrijfsleven in gezamenlijk overleg de dringende oplossing voor het prijsstijgingsvraagstuk hebben gegeven, maar bijvoorbeeld als over heid het goede voorbeeld hebben ge geven door het regeringsbeleid in te stellen op de koers die economisch gewenst is? Nu valt op, dat de president-directeur van de Nederlandse Bank na zijr boeiende analyse van de toestand vol staat met slechts algemene adviezen te geven: Nederland moet niet gaan kib belen over de vraag wie de meeste schuild heeft, maar onmiddellijk overleg be ginnen om in 1970 de ontwikkeling in betere banen te leiden. De teneur is be paald niet Jelle zal wel zien", maar evenmin „Jelle zegt hoe het moet"; veeleer leidt het jongste jaarverslag van de Nederlandse Bank tot een adagium: „Jelle hoopt te zien dat iedereen het verder goed doet!" Hoe? Wat dit betreft maakt dr. Zijlstra bekwaam gebruik van zijn onpartijdige functie als technisch topadviseur; de president van de Nederlandse Bank kiest geen partij, maar spreekt in overigens verstandige algemeenheden. AAN het adres van de regering gericht ds (natuurlijk wel het advies in Zijlstra's uitspraak dat het overheids budget in 1970 gefinancierd zal moeten worden zonder verdere vergroting van de belastingdruk, maar dr. Zijlstra kent het regeringsspel te goed dan dat hij niet zou weten, hoe het kabinet-De Jong volgend jaar weer voor uitgavenstijgin gen zal komen te staan. Is zijn advies dan ergens toch een verkapt advies aan de regering om, als ze voor haar budget in 1970 naar meer middelen moet zoeken, dan toch nog maar eens te overwegen of de belasting verlaging in de directe sfeer toch niet verder uitgesteld moet worden, om daardoor verdere verhoging van de B.T.W. met haar druk op de lonen minder noodzakelijk te doen zijn? Dr. Zijlstra presenteert zichzelf het liefst als een economisch derkundige. Maar ondanks zijn eigen relativeringen is hij wel zo'n knap politicus dat hij weet hoe stopzetten van de spiraal on mogelijk is, wanneer de werknemers alleen maar gevraagd wordt de lonen wat rustiger te houden en de onderne mers om hun prijzen op het oude niveau te houden. Voor zover de heer De Jong en zijn ministers het nog niet wisten, hebben ze au uit dr. Zijlstra's suggesties kun nen begrijpen: in de begroting die op prinsjesdag a.s. loskomt, ligt tevens op gesloten de grootte van de kans op goed overleg tussen overheid en bedrijfsleven m het kritieke jaar 1970. WOOR het bedrijfsleven heeft Zijlstra dan nog een boeiend vraagstuk ter oplossing overgelaten. „Hoe kan in 1970 een reële loonstijging mogelijk worden, zonder dat ze leidt tot zodanige loon stijgingen dat daarmee nieuwe prijs stijgingen worden uitgelokt?". Jammer genoeg geeft Jelle" op dit punt zelfs geen aanzet voor een oplos sing. Hij laat alleen doorschemeren niet te geloven in de doeltreffendheid van het middel dat sommigen aanbevelen opvoering van het spaarloon. Hij gaat er van uit, dat in een gespannen conjunc tuur het touwtrekken oni invoering of verhoging van spaarloon dezelfde infla toire gevaren met zich meebrengt als gewone loonstijgingen. Op dit punt werkt de president va Nederlandse Bank natuurlijk slechts met een veronderstelling; een weliswaar deskundige veronderstelling, maar veronderstelling waarbij de deskundig heid in casu nog niet de steekhoudend heid garandeedt. Eigenlijk hadden wij op dit punt „Jelle" graag iets meer positiefs willen horen. Hij geeft de wijze raad niet te kibbelen, dringt op serieus overleg aan hoopt dat het komend jaar nu wel :ns goed afloopt. Om het goed te laten aflopen zou deze president van onze nationale bank mo gelijk beter iets meer concreet kunnen zijn. Want zelfs degenen die verklaren zijn autoriteit niet de hoogste wijsheid te vinden, erkennen Zijlstra's bekwaam heid en gezag. we hebben altijd nog een beetje de idee, dat. Zijlstra, als het moet, bereid is vakcentrales noch Witteveen, of De Jong noch Den Uyl te sparen. Biesheuvels bedroefdheid niet helemaal logisch WAAROM is mr. Biesheuvel zo be droefd over dr. Vondelings adhesie voor de socialisten die de breuk KVP PvdA bestendig willen maken? De anti-revolutionaire fractieleider zegt, dat daardoor ook van samenwer king tussen anti's en socialisten in een progressieve regering niets kan komen, nu dr. Vondeling ook de ARP wenst te verketteren, zolang zij niet breekt met de KVP. Wé vinden deze bédtoefdh'éid terfr rhr. Biesheuvel niet helemaal logisch. Want het is de tweeslachtige houding van sommige anti-revolutionaire kopstukken die bij een aantal socialistische leiders de verwachting heeft gewekt, dat de KVP nog wel eens in een isolements positie gedreven zal kunnen worden. Eén symptoom van die houding is de soms op een campagne lijkende behoefte in de ARP om restricties te maken op het werk van de groep van „achttien". Natuurlijk is waar. dat de ARP trou wens ook de CHU en KVP zich nog nergens aan geboden hebben. Maar mr. Biesheuvel zal wel weten dat een aantal van zijn politieke vrienden de AR- radicalen er niets voor voelt dat hun partij zich bindt, zelfs wanneer de resul taten van het werkin de groep vani „achttien" geheel of grotendeels bevre digend uitvallen. Deze houding van mr. Biesheuvel is het die speculaties wekt bij anderen; en wanneer die dan niet handelen zoals mr. Biesheuvel graag zou hebben, moet hij maar niet al te bedroefd zijn. Het onwaarschijnlijke geval coalitie reeds bij de eerstvolgende Ka merverkiezingen, heeft bij „geestverwan te partijen en groepen" geënquêteerd naar hun mening omtrent vorm en in-, houd van de beoogde samenwerking. Tot de verwante partijen behoren P.v.d.A., P.S.P., D '66 en P.P.R.; tot de verwante groepen in elk geval de radicale A.R.P.- Over de enquête in haar geheel willen we het nu niet hebben; er staan vragen in. die in elk geval op sommige punten duidelijkheid kunnen scheppen. Het Pro gressief Akkoord hoopt natuurlijk op duidelijkheid in positieve zin, hoewel niet uitgesloten is dat op sommige punten vanuit sommige groepen duidelijkheid in negatieve zin blijken zal. Ditmaal vragen we echter bijzonder de aandacht voor één onderdeel van de en quête: wat er naar de mening van ge adresseerden zou moeten gebeuren „in het onwaarschijnlijke geval" dat de samen gebundelde krachten bij de Kamerver kiezingen geen regeringsmeerderheid zou den halen. Dit „onwaarschijnlijke geval" wordt door menigeen ook in progressieve kringen allerminst zo onwaarschijn lijk geacht als de werkgroep voorwendt. Immers, nu de P.v.d.A.-top nieuwe stijl de K.V.P. uitsluiten wil en het spel zo speelt, dat het gros van de aanhangers der Anti-Revolutionaire Partij allerminst er iets voor voelt voor het karretje van Vondeling, Van der Louw en Jurgens te worden gespannen, nu bovendien D 66 op alle manieren laat blijken dat de mees te van haar leiders veel liever eerst de kat uit de boom kijken, moet er in Ne derland tussen nu en 1971 heel wat ge beuren vóór een meerderheid voor het Progressief Akkoord in zijn huidige op zet zeker is. De werkgroep had misschien beter kun nen stellen: „In het onwaarschijnlijke ge val dat onze samenbundeling lukt, wat zullen we dan moeten doen om de part ners bij elkaar te houden Leuk klinkt zo iets niet, maar het ligt misschien dichter bij de waarheid dan de nu gekozen vraagstelling. Dag en nacht woekerde hij met zijn talenten Nico Verhoeff bereikt 4 mei staande de pensioengerechtigde leeftijd: gepaste aanleiding deze volbloed n kant eens even in het nieuws te brengen. Volbloed muzikant: reeds van zijn ze vende jaar af, toen hij o.l.v. Jac. van Veen in het koor van de paters redemp toristen van zijn geboortestad, Rotter dam, zong. Jac. van Veen, die Nico Verhoeff trouwd zou maken met de schoonheden van de kerkmuziek, bij wie hij de eerste beginselen van het orgel, het grego riaans, de harmonie, het contrapunt leer de. Al heel spoedig gebeurde zulks: in de periode, dat hij nog de handels-h.b.s. bezocht. Waarna hij verder aan het conservatorium te Rotterdam ging stu- Docenten van goede naam en faam ontmoette hij daar: Willem Landré voor harmonie en contrapunt, Jan K.eizer voor pedagogiek, alsmede de in het wes ten des lands bekende pianist Bernard Tabbernal. En toen hij in 1927 zijn einddiploma behaald had, werd hij reeds het jaar daarop aan datzelfde conservatorium te Rotterdam als leraar benoemd, een func tie, die hij tot 1946 bekleed heeft. De entree in de wereld der muziek was voor hem een uiterst gemakkelijke; vooral als pianist oogstte hij in deze faze van zijn carrière opvallende suc cessen, speciaal als begeleider van no toire grootheden van die tijd: Maart je Offers, Gerard Zalsman, Sam Swaap, Betsy Mak van Waay.zeker was dat de reden, dat hij les ging nemen bij Robert Casadesus te Parijs. Maar ook de directie in haar vele vormen bleef hem intrigeren, waarom hij zich als leerling aanmeldde bij Ber nard Diamant (koorleiding), Eduard Flipse (orkestleiding). Vooral dit laatste contact was voor hem uiterst belangrijk, mede gezien het feit, dat hij toen drie a vier jaren alle repetities van de Rotterdamse Philhar monic bijwoonde, waardoor hij het oeuvre van hen, die destijds modern wa ren, grondig leerde kennen: Pijper, Van Lier, Orthel, Van Hemel. Is het wonder, dat door deze preoccu paties de eens zo geliefde piano op de achtergrond raakte, verdrongen als werd door zijn overheersende ambitie voor het dirigeervak? In 1928 was hij reeds leider kerkkoor van de St.-Hippolytuskerk ge worden, welke functie hij thans nog vult. Doch zijn belangstelling richtte zich ook naar de wereldlijke muziek: hij stichtte het „Gemengd Koor" te Rotter dam, waarmee hij tot aan de tweede wereldoorlog tal van werken met orkest en bekende solisten tot uitvoering bracht; het bombardement van de stad in de meidagen 1940 maakte aan deze verrichtingen helaas een einde. En 1938 volgde hij Eduard Flipse als diri gent van het mannenkoor Apollo op. Doch ook in andere steden deed hij zich gelden: zo te Delft, waar, dank zij Verhoeffs bemoeienissen, „Die Deut sche Sanghers", een ensemble van 21 zéér goede mannelijke vocalisten gebo ren werd, zo te 's-Gravenhage. In de laatste stad werd in 1936 het Residentiekoor, aanvankelijk uit 370 da mes en heren opgericht. Op Verhoeffs artistiek credit staan hier verschillende merkwaardige muzikale prestaties. Om onstot1 •enige te beperken: alle van Bruckner, bcflevens diens Requiem, composities van Debussy. Boulangers, Franck. Voorts Bachs Johannes-Passion, door hem tien maal gedirigeerd. Ook schonk hu de nodige aandacht oeuvre van landgenoten, van Andries sen, van Monnikendam. Wat heeft Nico Verhoeff na 1940 ge daan? De bezetters stelden onmiddellijk de Koninklijke Militaire Kapel op non activiteit. Geen nood: de leden trans formeerden zich in een „burgerorkest", dat in die gedaante, aangevuld door strijkers van het Koninklijk Conserva torium, in het westen de« lands onder zijn leiding tal van concerten heeft ge geventot de eisen van de Kultuur kamer een liquidatie van dit jonge ge zelschap tot gevolg hadden. Het was de Kultuurkamer, die ook andere activiteiten van dirigent Ver hoeff stil legden. Andere, doch niet alle. Want „Die Delftsche Sanghers" werk- Het Zuidhollandse Centrum voor Ama teurtoneel organiseert op 15 mei aan staande een toneeldag in de aula van het Stanislascollege, Westplantsoen 71, Delft. De dag begint om 10.30 uur en de kosten bedragen f 5 inclusief lunch. Guus de Ruiter exposeert van 3 tot en met 26 mei zijn schilderijen en aqarel- len in de expositiezaal van „De Doe len", Kruisplein 40, Rotterdam. Op alle toeren klinkt muziek Von Kara jan en Eugen Jochum, twee dirigenten van wereldrepu tatie, maar tevens twee dirigen ten die artistiek om zo te zeggen via „onderscheiden golflengten" uitzenden. Eugen Jochum moet men niet bij voorkeur horen in muziek met theatraal karakter en Herbert von Karajan is bij zijn grote genialiteit nu toch weer niet de ideale Bruckner- vertolker. De „Deutsche Grammophon Gesell- schaft" heeft dit jaar van Von Karajan en Jochum een nieuwe plaat uitge bracht, waarop zij zich wel met hun sterkste wapens presenteren. Jochum leidt de opname van drie vocale stukken van Bruckner: het Te Deum, het Gloria uit de f-moll mis en Psalm 150 voor sopraan, gemengd koor en orkest. Het zijn drie grandioze ver tolkingen geworden met naar onze smaak het „Te Deum" als allermooiste stuk. Jochum beschikt hier over de Berliner Philharmoniker en het koor van de Berlijnse Opera: echt solistisch werk vraagt Bruckner in zijn koor composities maar zelden; niettemin is ook dit onderdeel op de DGG-plaat (139399) met onder meer Maria Stader en Ernst Haefliger uitstekend verzorgd. Tsjaikovski's „Ouverture 1812" ei grote balletsuite „Romeo und Julia", zulke muziek is een kolfje naar Von Karajans hand. Op DGG 139029 leeft hij zijn grandioze visie op Tsjaikovski' romantiek volledig uit. Met een orkest als de Berliner Philharmoniker kan Von Karajan dan alles bereiken wat hij wil; vooral „Romeo und Julia" is op deze plaat een waar muzikaal fes tijn. De „Ouverture 1812" thier uitge voerd mét de Don Kozakken als assis terend koor, klokken en kanonnen) en EUGEN JOCHUM de „Slavische mars opus 31" zijn van minder echt muzikale allure; maar welke dirigent kan in deze muziek nog zo'n indruk maken als juist Von Karajan? Tsjechisch Het label Supraphon bracht weer een paar goedkope langspeelplaten van Tsjechische origine. Akoestisch noch interpretatief het beste wat er op de markt is, maar zeker gelei op de prijs van redelijke kwaliteit. Op de eerste plaat (SUA 50515) leid! de bekende Praagse dirigent Karei Ancerl het Tsjechisch Philharmonisch Orkest in Bartoks mooiste werk „Het concert voor orkest" met de ontroe rende elegie en het imponerende slot deel als hoogtepunten. Ancerl brengt een mooi klankkoloriet, maar ritmisch schiet hij wel eens te kort. Hel Praags Symphonie Orkest bege leidt Ï>P Supraphon twee pianisten in concerten: Eva Bex-nathova in het con cert voor beide handen van Ravel en Dagmar Baloghova in het eerste con cert voor piano en orkest van Bartok. Baloghova maakt de beste indruk; hij komt stilistisch in Bartoks concert ten minste dichter bij de waarheid dan Eva Bernathova in Ravel. Varia Korte aanbevelingen nog voor enkele opmerkelijke platen. Hans Hotter en Birgit Nisson excelleren in enige duet ten uit Wagnera „Vliegende Hollander" en „Walküre" met het Philharmonia Orchestra o.l.v. Leopold Ludwig. Voor- ten als kerkkoor door, die de uitvoe ringen van de Missen in Die Festo voor bereidde. Met dit ensemble, in samenwerking met de zangers van de St.-Hippolytus kerk en het koor „Deo Sacrum" (dir. Adriaan Venderbos) werden tot heden niet minder dan negen uitvoeringen van dit monumentale werk gegeven: in ver schillende kerken van Delft, 's-Graven hage. Wassenaar, Amsterdam, Pjjn- Na 1945 hervatte hij zijn artistieke activiteiten in het publiek. Gouda kwam er bij met zijn Toonkunstafdeling en in Delft werd onlangs een honderdkoppig damaskoor opgericht. Voegen we hieraan toe, dat Nico Verhoeff talloze malen als jurylid fungeex-de, dat hij docent en lei der van het koor in het Stanislascollege te Delft is, tevens leraar aan het Tho mas Morecollege te Oudenbosch, dan mogen we concluderen, dat de muzikant van zijn zevende jaar af tot de pen sioengerechtigde leeftijd toe dag en nacht met zijn talenten gewoekerd heeft. En hij is nog niet van plan er mede uit te scheiden NEDERLAND I STER (Reclameuitzcndingen o 18.56, 19.03, 19.56 20.16 uur) NTS #18.50 uur: De fabeltjeskrant 19.00 uur: Nieuws in het kort AVRO #19.07 uur: Doebidoe, tienerpi-ogramma NTS 20.00 uur: 20.20 uur: Televizier, actualiteitenrubriek 20.50 uur: Vakantietips 21.30 uur: Voor de vuist weg door Willem Duys NTS 22.40 uur: Tweede journaal 23.00 uur: En France ovec Nicolas (Teleac) NEDERLAND II STER (Reclameuitzendingen om 18.56, 19.56 en 20.16 uur) NTS #18.50 uur: De fabeltjeskrant 19.00 uur: Nieuws in het kort 19.03 uur: Scala, magazine NCRV 19.30 uur: Tweekamp, quiz NTS 20.00 uur: Joui'naal NCRV 20.20 uur: Spaanse burgeroorlog, documentaire 22.00 uur: Farce majeure, cabaret 22.20 uur: Café-chantanl 't Win keltje 22.40 uur: Feike Asma speelt, orgelmuziek NTS 22.45 uur: Tweede journaal Televisie morgen NEDERLAND i TELEAC 10.00 uur: Levende wiskunde 10.30 uur: Filmkunde 11.00 uur: En France a vee Nicolas NTS 15.15 uur: Lentepai-ade 1969 16.00 uur: Nieuws in het kort KRO #16.02 uur: Daktari, t.v.-serie 16.50 uur: Oebele, klnderpret- prógramma De met aangegeven programma's zijn kleurentelevisieprogramma's RADIO PROGRAMMA Een uitzending DEN HAAG (KNP). De verbeterin gen, die de Raad voor de Liturgie in Rome wil aanbrengen in het brevierge bed, zijn naar de mening van de Neder landse bisschoppen niet voldoende om het breviergebed weer levensvatbaar te maken voor de priesters, laat staan voor de leken. Aldus het antwoord dat zij de Raad hebben gegeven op de voor stellen die voor een uiteindelijk fiat aan het wereldepiscopaat zijn voorgelegd. Volgens het concept zouden de schrift lezingen worden uitgebreid: ieder jaar het hele nieuwe testament, iedere twee een overzicht van de heilsgeschiede- uit het Oude Testament. Verder is alles geschrapt wat in strijd is met de historie en met een gezonde religieuze beleving. De sti'ikte juridische verplichting is verzacht en blijft alleen gehandhaafd het ochtend- en avondgebed (Lau- en Vespers). Wel wordt het ver- van een regelmatige schriftlezing als een ernstige natlatigheid beschouwd. De priester heeft grote vrijheid om het gebed van de dag door een ander, meer aangepast gebed te vervangen. De Nederlandse bisschoppen menen dat de verdeling van het brevier in vijf gebedstijden voor de priester, die privé bidt, onmogelijk is aan te houden. Het beginsel, dat ook het volk in het getijden gebed betrokken moet worden, onder steunen de bisschoppen van harte maar den geen kans dit men enig succes de Nederlandse katholieken voor te houden. Verder menen zij dat met be hulp van pastoraal-theologen, psycholo- ?n socialogen, liturgisten en exegeten goede inleiding over het brevier gebed moet worden geschreven. HERBERT VON KARAJAN al Hollers creatie als Wolan in de „Walküre" brengt eerste klas Wagner- t ijl (EMI, SREG 2068). Het „hoorntrio" en „klarinettentrio" van Brahms worden betrekkelijk wei nig in de Nederlandse concertzalen uitgevoerd. En toch behoren ze tot de beste kamermuziek die Brahms schiep. De Deutsche Grammophon Gesellschaft (139398) heeft beide trio's op een kos telijke langspeelplaat vastgelegd. Niet alleen stilistisch is deze plaat een juweel, maar de hoornist Gerd Seifert de klarinettist Karl Leister blijken meesterlijk* musici. Zeven produkties op repertoire NRT ROTTERDAM (ANP) Het Nieuw Rotterdams Toneel zal in hel seizoen 19691970 zeven produkties op het re pertoire nemen, onder regie van Jules Koyaards (twee). John van de Rest (twee). Karl Guttman. Pim Dekkers en Rob de Vries. John van de Rest sinds vorig jaar aan het NRT verbonden regisseert ..De duivels'" van John Whiting met in de hoofdrollen Eric Schneider en Annet Nieuwenhuyzen, en „De ruling class" \an Peter Barnes met in de hoofdrol Henk van Ulsen. Jules Royaards verzorgt de regie van „Mijnheer gaat op jacht" van George Feydeau en een vrij onbekend stuk van Goldoni ..Bettina of het fatsoenlijke meisje" Karl Guttmann brengt „De eenzame weg" van Arthur Schnitzler en Rob de Vries „Koning Jan" van Friedrich Dürrenmatt. Voor het stuk onder regie van Pim Dekkers zal nog en keuze gemaakt worden. Het NRT heeft tenslotte Hugo Claus uitgenodigd een vertaling-bewerking ie maken van Seneca's „Oedipus". Dit stuk zal wellicht m het volgende Zij hebben de Raad laten weten, dat het voorgestelde project met dient te worden geurgeerd als „het" gebed van de Kerk, hoogstens als een van de mo gelijke vormen. Zij wijzen er verder op, dat men hier en daar de vrijheid heeft genomen, om niet uitsluitend uit de Ro meinse traditie te putten maar ook uit die van orthodoxie, reformatie en jodendom. Wil het gebed verstaanbaar en levens echt zijn, aldus de bisschoppen dan is het nodig, dat nieuwe gebedsvormen groeien. Zo kan er een gezonde plurifor miteit binnen de Kerk ontstaan. Daarbij verwacht men wel van de Kerk, die alle tradities omvat, een handreiking en een begeleiding maar geen verplichting. Men pakt geen gebedenboek, omdat het offi cieel is, maar omdat het goed is. Aldus de bisschoppen. Journaalredacteur gewond bij remproef van NS HILVERSUM Journaaldirecteur M. Huizing werd gisterochtend licht gewond bij de filmopnamen welke wer den gemaakt van snelremproeven. die de Nederlandse Spoorwegen verrichtten op het baanvak Eindhoven-Venlo. De ze remtesten werden ter hoogte van Horst gemaakt met een door een loco motief getrokken wagon met meetappa ratuur. De bedoeling is de rem van de getrokken wagon te beproeven indien de locomotief losraakt en alleen zijn weg vervolgt. Tijdens de eerste proef stond de came raman naast de spoox-baan de ontkop peling te filmen. Daarop kwam de loco motief teruggereden om de verloren wagon op te halen. Bij deze manoeuvre botste de locomotief met een snelheid van circa 30 km tegen de stilstaande wagon. Huizen, die op het balcon stond viel door de krachtige botsing tegen een stang en werd aan het hoofd gewond. Een van de N.S.-employees, die in de wagon de meetapparatuur bediende, moest in het ziekenhuis van Horst wor den opgenomen. Dc meetinstrumenten en de wagon werden licht beschadigd. G.vX» aoan op het repertoire worden genomen. Onderscheiding voor hoofd filmzaken NTS (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM Tijdens de van 16 tot 25 april in Milaan gehouden internatio nale film- en televisiebeurs (Unifed) is de chef van de hoofdafd. filmzaken van de NTS. de heer Th. F. J. van der Hoe ven onderscheiden met een gouden me daille. Deze ondexscheiding werd hem toege kend voor zijn constante streven om van de beurs die qua organisatie en outillage haar weerga nergens ter we reld vindt een internationaal tref punt te maken voor personen werkzaam in de film. *o televisiewereld. De VARA heeft de goede gewoonte om de eerste mei telkens met een speciaal programma te komen dat is afgestemd op de Dag van de Arbeid. Dat is pas send voor een socialistische omroep cn aan die programma's wordt veelal een zorg besteed die ervoor zorgt dat men niet speciaal van socialistische huize hoeft te komen om ze te kunnen waar deren. Dat was gisteren bepaald het ge val met Willy van Hemerts t.v.-spel De pioniers van Tolpuddle. Van Hemert baseerde zich op een ver haal van Meyer Sluyser die zijn gege vens weer ontleende aan een werkelijk plaats gehad hebbende gebeurtenis in het Engeland van 1834, een werksta king ruim vóór Marx' Das Kapital. Van Hemert maakte er goede t.v.-stof van met als voornaamste verdienste dat hij elke patetiek, iets waar het gegeven zich zeker toe leende, onderdrukte. Het werd een eenvoudig relaas van eerlijke mensen die op eerlijke gronden tot hun verzet kwamen en daarmee pioniers van de moderne arbeidsbeweging wer- Die eenvoud wist Van Hemert ook in zijn spelregie te bewaren. Met name de rollen van Bas ten Batenburg en Ina van der Molen bleven er vrij van en dat pleit behalve voor beider pres taties ook voor de regisseur die zich nergens onnodig liet gaan. Eigenlijk ook niet in de „tegenpartij", de land eigenaar die door Lo van Hensbergen kleurig werd neergezet mèt een duide lijke patetiek die echter door een „his torische geestesbeschadiging" verklaard werd Bovendien werd tegenwicht gebo den in de persoon van zijn broer, een rol met Lensinkse nuancering. Goed was Ton Kuyl als de dx-aaierige dominee. De hele bezetting mocht ex- trouwens zijn, zij het dat Peter van der Linden als de stroper Legg meer een typering dan een karakter werd. Van Hemerts cameraregie was van het gestalte als we van deze knappe vak man mochten verwachten. Achter hel Nieuws wijdde aandacht aan een zeer ten onrecht „vergeten groep": de jonge werknemers die, willen aij aan een goede toekomst bouwen, ver plicht zijn overdag hun arbeidspresta ties te leveren en 's avonds zich nog urenlang aan hun scholing moeten wij den. Zij zijn slechter af dan de van stu diebeurzen voorziene jongelui die hun dagen verdelen met college lopen en uit te maken hoe die colleges moeten verlopen. Het is anno '69 nog gek ver deeld... Frans Masereels. de beroemde Belgi sche houtsnijder die dit jaar tachtig wordt, is altijd een sterk sociaal bewo gen man geweest en daarom was een door de Belgische t.v. over hem ge maakte film passend op deze 1 mei. Een goede film? In de beelden viel de nadruk wat teveel op recent werk, niet op Masereels beste jaren. Het gesprek met hem ging vooral over niet-artis- tieke zaken. Dat betreuren wij. Niet omdat deze kunstenaar niet over vele dingen 'n zinnige mening had, maar we horen een kunstenaar liever over zijn kunst. A-propos: de begeleidende muziek was zo a-Masereel als men aiah maar denken kon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 2