ONTSLAGEN PASTORES A,DAM
WILLEN WERK VOORTZETTEN
ENORME BRAND
VEROORZAAKT
DOOR INBREKER
e hard rijden eist
doden in Gemert
Hardere acties
van studenten
RUSSISCHE DRUK
OP SVOBODA: ZET
CERNIK AF
GENERAAL BLEEF
BIJ BESLUIT
Twee doden
Studietoelage
nu f 4520,-
Voorspelling
Schillebeeckx
uitgekomen
Rusland bouwt
raketten met
drievoudige
kop
Marokkaan
van 141 jaar
Generaals
verdacht
van
samenzwering
Kardinalen
moeten pompa
laten vallen
DINSDAG 8 APRIL 1969
DE LEIDSE COURANT
Van
verslaggevers
AMSTERDAM De paters Oostfcrhuis en Van der
Stap zijn nu formeel ontslagen uit de jezuïetenorde.
Het ontslagformulier is hun door pater H. van der
Meer namens provinciaal patel J. Hermans ter on
dertekening voorgelegd en door beiden getekend.
Oosterhuis en Van der Stap hopen hun werk onder
de Amsterdamse studenten te kunnen voortzetten.
Daartoe moeten zij een bisschop zien te vinden, die
ben als priester van zijn diocees wil aanvaarden. Zij
tullen zich eerst richten tot mgr. Zwartkruis.
Iet provincialaat van de jezuïeten heeft nadere mede-
ellngen verstrekt over de besprekingen die pater
lermans in Rome heeft gevoerd met generaal Ar-
upe. Deze hebben geen nieuwe gezichtspunten op-
eleverd. Pater generaal erkent, dat zijn gesprek met
losterhuis en Van der Stap veel details onopgehel-
^rd heeft gelaten en dat de beslissing om tot ont-
,'er te gaan nogal snel werd genomen, enigs-
ins buiten de gebruikelijke procedure om. Hij hand-
laaft echter zijn eerder genomen besluit om tot weg-
ending over te gaan.
'ater Arrupe heeft over de hele kwestie een brief
geschreven aan de Nederlandse kerkprovincie. Hij
zegt daarin respect te hebben voor de persoonlijke
gewetensbeslissing van de beide pastores en voor
van wat zij hebben gedaan. Hij wil het streven naar
vernieuwing, dat in de Nederlandse provincie van de
jezuïetenorde bestaat, niet afremmen, integendeel.
Het oordeel over de waarde van de gebeurtenissen
in de studentenecclesia acht hij in eerste instantie
een zaak van de plaatselijke bisschop; zelf wil hij
niet oordelen over vragen die niet tot zijn compe
tentie behoren.
Pater Hermans van zijn kant heeft gezegd, dat hij
op grond van de in Rome gevoerde gesprekken, op
grond van de beslissing der beide pastores het ont
slag te aanvaarden en op grond van boven geciteerde
passages uit de brief van de generaal, bereid is, de
ontslagprocedure ook formeel-juridisch af te wik
kelen. Ofschoon hij blijft betreuren, dat de beslissing
van beide kanten zo snel is genomen, ziet hij geen
redenen om op grond van de recente gebeurtenissen
ontslag te vragen als provinciaal.
In een interview met het KNP heeft pater Hermans
geantwoord op de vraag, hoe hij de toekomst van
de jezuïtenorde in Nederland ziet. Hij erkende dat
veel Nederlandse jezuïeten met de studentenpastores
„solidair" waren in hun visie op de Kerk. Of deze
solidariteit voor hen zou betekenen, dat zij nu ook
hun ontslag uit de orde moeten nemen, hing zijns
inziens af van de omstandigheid, hoe zij zich in de
orde geworteld voelen. „Bij het nemen van zo'n be
slissing," aldus pater Hermans, „moeten de belang
rijkste motieven centraal blijven staan". Hij noemde
de vragen: ben ik nog betrouwbaar wanneer ik blijf,
wordt aan de echtheid van mijn apostolische inzet
afbreuk gedaan, ben ik voor mijn eigen geweten on
waarachtig en dus ontrouw aan mijzelf door te blij
ven, welke waarde dien ik ermee door mijn ontslag
ie vragen. „Zware vragen", aldus pater Hermans,
„die ieder voor zich tot klaarheid moet proberen te
brengen. Ik hoop, dat niemand zijn besluit haastig
neemt maar alleen na een tijd van bezinning en
(Van onze correspondent)
HULST De rijkspolitie van Hulst
en Middelburg zijn nog volop bezig
met het opsporen van de inbrekers die
in de nacht van zaterdag op zondag
bij het kraken van een brandkast in
het warenhuis van C. Wilking in Hulst,
een zeer zware brand hebben veroor
zaakt. Bij deze brand kwamen twee
mensen om het leven en werd volgens
de laatste schatting een schade aange
richt van 3 miljoen gulden. Het wa
renhuis van Wilking is voldoende ver-
De stoffelijke resten van de 79-jarige
oude invalide heer G. H. van Eek, die
boven de winkel van zijn schoonzoon,
de heer G. Hermans naast het waren-
patiënt. Vier andere brandweerlieden
liepen bij het blussen min of meer
huis woonde en die in het in as ge
legde pand is omgekomen, zijn nog
niet gevonden.
Het tweede slachtoffer van de brand,
de Hulster brandweerman P. J. Over-
meiren (48) werd bij het blussen on
wel en is korte tijd later thuis over
leden. De heer Overmeiren was hart-
ernstige verwondingen op en moesten
in het St.-Liduinaziekenhuis worden
behandeld.
Bij de zeer zware brand in de Hulster
Steenstraat, is een enorme ravage aan
gericht, die om half vier door de 21-
jarige Hulstenaar Hans Zamen werd
ontdekt.
Op het hoogtepunt van de vuurzee
werd ernstig rekening gehouden met
het feit dat een groter deel van de
binnenstad aangetast zou worden. Be-
wonera van huizen in de buurt, ver
lieten in allerijl hun woning. Om
kwart over vijf waren de brandweren
van St.-Jan Steen, Wolternisse, Vogel
waarde, Terneuzen, Sas van Gent en
Axel de brand meester.
Toen kon de balans worden opge
maakt. Het warenhuis en een winkel
met woonhuis zijn in de as gelegd. Een
aantal andere panden, zoals enkele
meubeltoonzalen en een woonhuis met
atelier van een kunstschilder, werd
door het overslaande vuur en de
enorme hitte flink gehavend.
VERKEERSONGELUKKEN NORMAAL
Vrouw in
/oorburg gedood
tussen file auto's
(Van
onzer verslaggevers
DEN HAAG Hoewel het beide
lasdagen zeer druk op de wegen is
tweest, is bet aantal ongelukken met
OdeHJke afloop niet hoger geweest dan
andere weekeinden. Als gevolg van
hoge snelheid botste bU Gemert op de
eldijk een kleine personenauto tegen
boom. Drie inzittenden werden op
gedood, een vierde lichtgewond. In
oorburg stak in de morgen van tweede
asdag de 51-jarige mevrouw E. H.
steman de Laan van N.O. Einde over
de richting Den Haag gaande file
to's door- De rechter file stond stil, de
as echter in beweging. Zij kwam
en auto, werd naar de Ursnla-
oiek in Wassenaar vervoerd, waar
avonds aan haar verwondingen
Aan de vooravond van Pasen werd een
■jarig meisje uit Amsterdam op de
ruchte „dodenkruising" bij Groningen
Oor een auto geschept. Hoewel haar
'stand zich aanvankelijk niet ernstig
aanzien, overleed zij later in het
ïkenhuis. In de paasnacht kwam een
to op de rijksweg Leeuwarden-Gronin-
n met een tegenligger in botsing. De
■jarige bestuurster kwam daarbij om
leven. Een passagier van een auto
lende zaterdagavond in Eindhoven
voorzichtig het portier van een auto,
nog in beweging was. De man af-
mstig uit Curagao, kwam te vallen en
eileed in het ziekenhuis aan zijn ver-
•ndingen. Een 23-jarige Marokkaan
tste bij Maaseik op een tegenligger
vlaag daarna tegen een boom met zijn
auto. De wagen vloog in brand. De man,
die klem zat, kwam in de vlammen om.
In Twijzel werd een 6-jarig jongetje
door een personenauto geschept toen hij
plotseling overstak en gedood. Een ander
jongetje werd wandelend met zijn groot
vader door een auto gegrepen en op slag
gedood. Hij had zich onverwacht los
gerukt om de straat op te lopen. Ook een
3 jaar oud jongetje uit Ravestein, die
plotseling de rijweg overstak, werd door
een auto gegrepen en gedood. Een
20-jarige bankwerker uit Doesburg ver
leende op zijn motor geen voorrang aan
een vrachtauto. Hij werd aangereden en
overleed later in het ziekenhuis. Op het
recreatieterrein Vlasakker tussen Soes-
terberg en Amersfoort werd een 18-jarige
jongen op slag gedood toen hij met een
skelter door het hek rond de baan vloog.
Bij het oversteken van een wegkruising
te Buitenpost werd een 31-jarige wiel
rijder door een auto geschept en met
fiets en al tegen een tweede auto geslin
gerd, die op een zijweg stond te wachten-
Hij overleed in het ziekenhuis.
Vanmorgen is een 71 jaar oude man
uit Donkerbroek verongelukt, toen hij
met zijn rijwiel de weg overstak. Een
auto kon de bejaarde man niet meer
ontwijken. Hij overleed ter plaatse.
Het Bulgaars Staatsorkest onder leiding
van Konstant Iliev (110 man sterk)
brengt op 12, 13 en 14 april een be
zoek aan ons land. Het orkest zal drie
concerten geven, in Kerkrade, Am
sterdam en Rotterdam.
Prinses Beatrix en prins Claus bullen
zaterdagmiddag 12 april in het Con
certgebouw te Amsterdam het concert
bijwonen van het Nationaal Jeugd
Orkest van „Jeugd en Muziek Neder
land". Het concert wordt gegeven ter
gelegenheid van het 20-jarig bestaan
van Jeugd en Muziek Nederland en
tevens bij het afscheid van de direc
teur, de heer Max Vredenburg.
(Van t
orrespondentl
UTRECHT De universiteit steden
staan dit jaar weer hardere acties van
de N.S.R. te wachten. Dit werd gisteren
in Utrecht onomwonden gezegd door de
N.S.R.-bestuursleden. Acties zoals be
zetten en bestormen van universiteits
gebouwen, die allemaal onder andere
een antwoord ztfn op het feit, dat de
rijksstudietoelage voor 1969/1970 dan wel
hoger uit de bus 1« gekomen 4520
gulden tegen daarvoor 4300 gulden
maar nog lan gniet het peil heeft dat
de N.S.R. zich voorstelt.
Trouwens de hoogte van die studie
toelage is dan ook alleen maar „zeer
vertrouwelijk" aan de N.S.R. meege
deeld.
Aan de vooravond van het driedaags
„nationaal kongree" van de N.S.R. in
Wageningen, waar deze en nog vele an
dere N.S.R.-problemen aan de orde zul
len komen „onver Deerbare zaken"
zoals zij ze zelf noemen stelden de
studenten nog eens duidelijk, dat het
congres een geheel eigen taak te vervul
len krijgt. Eerste doel blijft het „aan de
kaak stellen van de funeste politiek van
de regering". Daarnaast het van de
grond krijgen van genoemde hardere
acties in verschillende steden. De N.S.R.
van mening dat alle discussies van de
laatste tijd niets hebben opgeleverd. Dat
ook nooit de condities zijn geschapen om
die discussies iets te doen opleveren. Zij
spreken over de bemoeiingen van
Posthumus-Maris als van „een grote
monstrueuze truc".
Voor de acties zullen allereerst
Utrecht en Nijmegen aan bod komen. In
juni denkt de N.S.R. dat de acties de
reis van minister Veringa langs de uni
versiteiten zullen volgen. Men denkt dan
aan belegering van de gebouwen waar
hij verblijft.
AMBTSVERLATING V.S.
NEW YORK (KNP) De voorspel
ling, die pater E. Schillebeeckx een jaar
geleden in Amerika gedaan heeft, komt
uit, zeggen katholieke waarnemers vol
gens de Catholic Reporter. In 1968 zijn
volgens opgaven van arbeidsbureaus in
de VS 2700 priesters uitgetreden.
Prof. Schillebeeckx heeft na zijn tour
nee door de Verenigde Staten vorig jaar
gezegd, dat binnen 3 jaar vermoedelijk
10.000 van de 60.000 Amerikaanse pries
ters het ambt zouden neerleggen.
Van kerkelijke zijde worden geen cijfers
over uitgetreden priesters bekendge
maakt. Maar de directrice van het hulp
bureau voor vestigingen, mrs. Patricia
Allen Roy zei, dat per maand 195 pries
ters hulp hebben ingeroepen, om een
baan te vinden bij de drie bureaus, die
onder haar resorteren: New York, Chi
cago en Los Angeles.
MINISTER LAIRDi
WASHINGTON (AP) De Ameri
kaanse minister van Defenstie Meivin
Laird heeft gezegd dat de Sovjet-Unie
werkt aan een drievoudige atoomkop
voor de grote SS-9 raket, die een drei
ging voor de Amerikaanse raketten be
tekent. Volgens Amerikaanse schattingen
hebben de Russen ongeveer 200 SS-9
raketten. Volgens de Amerikaanse in
lichtingendienst zullen zij er in 1973 on
geveer 500 hebben.
Drievoudige atoomkoppen op de 500
raketten zou de Russen 1500 kernbom
men geven. De VS hebben 1000 raketten
van het type Minuteman. Laird verklaar
de een en ander tegenover de buitenland
se pers in het Pentagon.
CASABLANCA (AFP) In Zuid-Ma-
rokko woont een man van 141 jaar. De
grijsaard is Akik Mahomed Ben All. Hij
is in Tarfaya aan de Atlantische kunst
geboren in het jaar 1828, dat is tijdens
het bewind van Karei X in Frankrijk
en twee jaar voor de verovering van
Algerije. Akik Mohamed verzorgde ka
melen en schapen en tien jaar geleden
hield hij zich daar nog mee bezig. Hij
is nu echter vrijwel volledig verlamd,
zo schrijft het blad de „Kleine Marok
kaan" in Casablanca.
PRAAG (AP) Volgens Tsjeoho-Slo-
waakse zegslieden biedt president Ludvik
Svoboda momenteel weerstand aan Rus
sische druk om de regering van premier
Oldrich Cernik af te zetten en zelf het
premierschap over te nemen. De zegslie
den hebben ook verklaard dat sommige
Tsjecho-Slowaakse legerleiders bun wan
trouwen hebben uitgesproken in het hui
dige bewind. Ze zouden bereid zijn mee
te werken aan het vestigen van een
marionettenbewind.
De plotselinge reizen van Svoboda don
derdag en vrijdag naar legerbases zou
den ten doel gehad hebben de loyaliteit
van het leger te herwinnen. De berichten
van de zegslieden kunnen niet officieel
bevestigd worden, maar ze circuleren als
gestencild memorandum in Praag. Het
memorandum zou niet getekend zijn,
maar afkomstig zijn van enkele leden
van het centrale partijcomité, die willen
dat het In de fabrieken en kantoren be
kend wordt.
Er zou ook in staan dat de Sovjet-Unie
Tsjecho-Slowakije ervan beschuldigt de
overeenkomst te schenden die na de in
vasie in augustus is gesloten in Moskou.
Deze overeenkomst behelsde het terug
trekken van de Russische tanks uit de ste
den in ruil voor het inwilligen van een
aantal Russische eisen door Praag.
Het memorandum bevat onder meer de
volgende verklaringen
President Svoboda weigei-t een voor
stel te aanvaarden dat het Russische le
ger het recht heeft de staat van beleg
af te kondigen op elk gewenst tijdstip
over geheel Tsjecho-Slowakije en daarna
maximaal 14 dagen de macht te kunnen
uitoefenen.
Svoboda weigert uitvoering te ge
ven aan een opdracht tot regeringswijzi
ging waarbij hij persoonlijk de post van
premier en de portefeuilles van buiten
landse en binnenlandse zaken zou moe
ten overnemen. In zijn verzet zou hij de
steun hebben van Cernik, Dubcek, de Slo
waakse partijleider Gustav Husak en de
vice-voorzitter van de nationale verga
dering Josef Smrkovsky.
Er zullen geen maatregelen worden
genomen tegen resoluties uit de fabrie
ken, maar op demonstraties zal zonder
waarschuwing worden geschoten. Er
staat niet in het memorandum of dit
schieten zal gebeuren door de Russen
of door Tsjecho-Slowaakse troepen.
Legereenheden van het Warschau-
j pakt worden aan de grenzen samenge
trokken en er worden voortdurend ver
sterkingen aangevoerd op het vliegveld
Mlada ten noorden van Praag. (Eerder
is door zegslieden verklaard dat er drie
WEDUWE (76)
OVERVALLEN
ROOSENDAAL (ANP) In het poor
tje naast haar woning in Roosendaal is
op de avond van de eerste paasdag de
76-jarige weduwe mevr. M. A. K. S.
uit Roosendaal aangevallen door een
man die haar tas probeerde af te pak-
De man gooide haar op straat en
sleurde haar een dertigtal meters mee.
Op haar gegil kwamen buren toegesneld
waarna de man het op een lopen zette.
De vrouw kon aan de politie een vrij
goed signalement opgeven.
nieuwe Russische divisies zullen komen.
Sommigen voorspellen de komst van een
nog groter aantal).
Sommige generaals hebben wan
trouwen uitgesproken in Dubcek en Svo
boda en zijn bereid de leiding van het
land over te nemen. In het memoran
dum wordt de naam genoemd van gene-
politieke afdeling van het leger. In
Praagse diplomatieke kringen verluidt
echter dal Bedrich heeft geweigerd zich
met politieke stappen in te laten. Gene
raal Frantisek Bedrich, hoofd van de
Defensie, zou echter wel verdacht zijn.
Volgens een ander gerucht zou generaal
Oldrich Rytir samenzweren met commu
nisten van de oude lijn. Rytir is tot vorig
jaar stafchef van het leger geweest.
Russische patrouilles zullen de orde
bewaren in steden waar Russische mili
taire kampen zijn.
Politie, militie en leger van Tsjecho-
Slowakije zijn in staat van paraatheid.
Er heerst onenigheid in het centrale
comité over de vraag of Smrkovsky kri
tiek verdient voor zijn optreden van de
laatste tijd.
Bij de publiciteitsmedia vinden per
soneelswisselingen plaats.
Scheepsbrand na
aanvaring op
Mississippi
NEW ORLEANS AFP Op de Mis
sissippi in New Orleans woedt sedert
zondagmiddag een zware brand na een
aanvaring tussen een sleepboot die drie
boten met olie sleepte en het 7300 ton
metende vrachtschip „Union Faith" uit
Formosa. Volgens voorlopige berichten
zijn er 27 vermisten en 30 gewonden.
Na de botsing stroomde 9000 ton olie uit
de boten die in brand raakte waarbij de
vlammen soms tot 40 meter oplaaiden.
Brandweer en kustwacht zijn er nog niet
in geslaagd het vuur te bedwingen.
(Van onze correspondent)
ROME Op last van de Paus zal de
kleding der kardinalen worden vereen
voudigd. De cappa Magna, de rode
mantel met pelerine, de kardinaalshoed
en de rode schoenen worden afgeschaft.
De kardinalen zullen in het vervolg als
de bisschoppen gekleed gaan, zij het
dat zij rood in plaats van paars mogen
In een desbetreffende Instructie zegt
de Paus, dat het de bedoeling is, de ker
kelijke gebruiken meer in overeenstem
ming te brengen met de leer van een
voud en armoede, die de Kerk verkon
digt. Dit geldt ook de titulatuur. Paus.
kardinalen en bisschoppen zullen elkaar
alleen nog maar aanspreken met „eer
waarde broeder" of „geliefde zoon". De
titels eminentie en excellentie kunnen
beter vervangen worden door: mijnheer
de kardinaal of monseigneur.
Aangeraden wordt ook om het kussen
van de ring en van het purper achter
wege te laten bij de officiële gebeurte
nissen. Kardinalen en bisschoppen mo
gen er nog altijd wapens op na houden
maar er geen staf en mijter meer boven
zetten./De kardinalen moeten hun por
tretten uit hun titelkerken laten weg
halen. Ze mogen er wel hun naam op
een steen laten zetten.
