MIJNHEER PUNTILLA EN
ZIJN KNECHT MATTI
Verbitterde William Halewijn
verlaat kasteel Genhoes
UITSTEL
WEGEN
BELASTING
Globe met „Fins stuk van Bucht
De film van
vanavond
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
DONDERDAG 3 APRIL 196S
Ontslagrecht religieuzen biedt onvoldoende bescherming
orde afspeelt, is geen louter interne
aangelegenheid. Wij hebben er allemaal
mee te maken. Religieuzen zijn net zo
goed mensen als ieder ander en hun
rechtszekerheid dient ons allen ter harte
te gaan. Wat het algemeen kerkelijk
recht ook moge zeggen, en welke eigen
aardigheden het recht van de jezuïeten
orde ook moge vertonen, wanneer dit er
toe leidt, dat integere mensen op een ge
geven dag zonder vorm van proces uit hun
gemeenschap worden gezet, dienen wij
tegen het systeem in opstand te komen
Wat hier gebeurt strijdt met ons rechts
gevoel. En dat gevoel is niet te sussen met
een verwijzing naar canon zoveel uit wet
boek zoveel, zeker niet wanneer deze reeds
tientallen jaren geleden zijn opgesteld.
Wat hier gebeurt is in de grond veel
belangrijker dan alle disputen over de
Nieuwe Katechismus en over de vraag
naai- orthodoxie en vrijzinnigheid op ge
loofsgebied. Wij zullen er goed aan doen.
deze even tc laten rusten en ons nu te
concentreren op de centrale kwestie van
de menselijkheid in de Kerk. Pas wanneer
hier de atmosfeer volledig is opgeklaard,
zullen wij ons met een zeker recht weer
aan de geloofsdisputen kunnen gaan wij-
In dit verband doen wij een beroep op
onze bisschoppen om hun stem te laten
horen. Formeel-juridisch hebben ze daar
toe misschien weinig aanleiding, omdat de
jezuïetenorde ..exempt", dat wil zeggen
aan hun rechtsmacht onttrokken is. Maar
pastor eel en menselijk zijn ze er prak
tisch toe afgedwongen. Pastoreel om
dat de generaal van de jezuïten
hun voor de voeten loopt bij het
zoeken naar een oplossing voor het Am
sterdamse experiment. En menselijk, om
dat de rechtszekerheid van de Neder
landse religieuzen voor hen een grootheid
van de eerste orde moet zijn.
DEN HAAG (ANP) Extra-inkomsten j
(ADVERTENTIE)
I „Hij houdt van muziek. Dus?"
Een platenbon is altijd raak
Residentie-Orkest
herdenkt Berlioz
DEN HAAG Ter herdenking van
van de regering maken het waarschijn- HeC{0r Berlioz' honderdste sterfdag zal
lijk, dat bepaalde accijnsverhogingen. het Residentie-orkest zaterdagavond 12
mogelijk de motorrijtuigenbelasting, op
een later tijdstip dan 1 juni worden
Ingevoerd.
De wijziging in de winstberekening
van levensverzekeringsmaatschappijen,
w.o. de halvering van de bestaande mo
gelijkheid tot dotatie aan de egalisatie
reserve, brengt dit jaar ca. 140 miljoen
gulden extra op. Over de accijnsverho
ging zullen wellicht volgende week voor
stellen aan de Tweede Kamer worden
Fidelio bij Nederlandse
Operastichting
AMSTERDAM De Nederlandse Ope
rastichting begint op woensdag 16 april
in de Stadsschouwburg te Amsterdam
een serie voorstellingen van Beethovens
Fidelio. Op woensdag 23 en vrijdag 25
april worden voorstellingen gegeven in
het Circustheater te Scheveningen.
De rolbezetting is: Pieter van den
Berg (Don Fernando), Bet Bijnen (Don
Pizarro), Vilem Pribyl (florestan),
Gré van Swol-Brouwenstijn (Fidelio),
Arnold van Mill (Rocco), Sonja Schoner
(Marzelline), Rudolf Kat (Jaquino), Si-
monvan Trirum (eerste gevangene) en
Gerard van Loon (tweede gevangene^,
In de drie laatste voorstellingen, dus
ook in die te Scheveningen, wordt de ti
telrol overgenomen door Gerry de Groot.
De muzikale leiding heeft Willem van
Otterloo; in de bak zit het Residentie-
Orkest. Rudolf Hartman regisseert, de
cors en kostuums zijn van Ekkehard
Grübler. Medewerking verleent het Ne
derlands Operakoor, ingestudeerd door
Cort Olthuis.
(ADVERTENTIE)
Hèl cadeau per brief
Een platenbon is altijd raak
april in het Congresgebouw een Berlioz-
programma uitvoeren onder leiding van
Willem van Otterloo.
Solistische medewerking verleent de
Zweedse mezzosopraan Barbro Ericson;
zij zal Berlioz' Nuits d'été vertolken.
Voorts zullen van deze Franse romanti
cus worden uitgevoerd de Ouverture
„Benvenuto Cellini", de Svmphonie fan-
tastique en drie delen uit „Roméo et
Juliette, nl. ..Roméo seul", „Fète chez
Capulet en Scherzo „La reine Mab".
De tweede helft van deze maand zal
het Residentie-Orkest een aantal uitvoe
ringen van Beethovens Fidelio begelei
den voor de Nederlandse Opera Stich
ting: deze uitvoeringen zullen worden
geleid door Willem van Otterloo.
Amsterdamse Dam
tijdelijk Martin
Luther Kingplein
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Het centrum voor
geweldloze weerbaarheid organiseert op
Goede Vrijdag in Amsterdam een 24-
uursdemonstratie ter herdenking van
Martin Luther King, dkt precies een
jaar geleden werd vermoord.
De bedoeling is, gedurende de hele
dag en nacht het middenterrein vat
Dam bezet te houden, waar een geïm
proviseerd gedenkteken zal zijn opge
steld.
De Dam zal voor 24 uur omgedoopt
worden in „Martin Luther King-plein".
In de nachtelijke uren zullen fakkels
ontstoken worden. De deelnemers aan de
actie, die een sta-demonstratie wordt
genoemd, worden om de twee uur" afge
lost en krijgen het strikte consigne,
het verkeer niet te hinderen en zich van
iedere provocatie te onthouden.
André v. d. Heuvel
en Jules Croiset
in titelrollen
Bertölt Br echt, van wie dit seizoen nog
al wat gespeeld wordit door de Nederland
se gezelschappen, heeft zich meer dan
eens laten inspireren door verhalen rond
bepaalde volkshelden. Een van zijn latere
stukken, „Mijnheer Puntila en zijn knecht
MaUi' 'is op die manier ontstaan: het is
gebaseerd op Finse volksverhalen van
Hella Waolijoki. In de vertaling van Ste
fan Felsenthal werd dit stuk twaalf jaar
geleden in ons land geïntroduceerd door
het toenmalige „Theater", negen jaar na
de eerste opvoering ervan in Zwitserland
(1948). Nu heeft Globe het weer op het
repertoire staan, gisteravond was in Den
Haag daarvan de eerste voorstelling te
..Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti"
is een volksstuk. Zo heeft Brecht het zelf
betiteld en hij bedoelt ennee. dat er ta
melijk simpele gebeurtenissen, situaties en
personen op het toneel worden uitgebeeld,
die zijn sociale en maatschappelijke op
vattingen op een heldere manier moeten
aantonen. De relatie tussen twee mannen,
die ieder een sociale klasse vertegenwoor
digen. staat daarbij centraal.
Puntila is een grootgrondbezitter (een
Man met nieuw
hart op
tennisbaan
JOHANNESBURG (ANP) Pieter
Smith, een 53-jarige Zuid-Afrikaner, die
zes maanden geleden door dokter Bar
nard van een nieuw hart werd voorzien,
zal morgen in Johannesburg samen met
de Australische Wimbledonkampioen
Rod Laver uitkomen in een dubbelspel
tegen de beroepsspelers Pancho Gonza
les en Ray Moore. De artsen, die Smith
onder controle hebben, maakten geen
enkel bezwaar tegen de plannen van
hun patiënt. „Hij is volkomen gezond",
aldus de geneesheren „en we zien niet
in waarom hij niet eens een tenniswed
strijd mag spelen".
Volgend seizoen tien
operapremières
AMSTERDAM De Nederlandse Ope
rastichting zal haar seizoen 1969/'70 op
28 augustus beginnen met een voor
stelling in de Amsterdarrjse Stadsschouw
burg van Jóhhrtn Strauss' *Die Tleder-
maus". Alle overige premières gaan in
het Circustheater te Scheveningen te
weten: 19 september Don Giovanni van
Mozart, 15 oktober Faust von Gounod,
21 november Arlecchino van Busoni en
II prigioniero van. Dallapiccola, 15 ja
nuari Le Comte Ory van Rossini, 18 fe
bruari Die Walküre van Wagner. 12
maart Orphée aux enfers van Offen
bach, 16 april Die Entführung aus dem
Serail van Mozart, 26 mei The Saint of
Bleekerstreet van Menotti en 24 augus
tus Die Zauberflöte van Mozart.
prehistorisch
stuk wordt omschreve;
leeft onder invloed van sterke drank, j
Maai-, hij heeft aanvallen van nuchter- i
heid. legt hij zijn chauffeur Matti. uit. 1
Daarmee heeft hij een dubbel karakter:
enerzijds vriendelijk, aardig en zelfs
enigszins rechtvaardig .wanneer hij dron- I
ken is. maai* kil en uit op winstbejag, als
hij nuchter is.
Dat blijkt duidelijk uit de plannen die I
hij heeft voor het huwelijk van zijn doch
ter. Nuchter wil hij haar uithowelijken j
aan een waardeloos attaché: als hij dron- i
ken is. beseft hij dat hij haar daarmee in
het verderf stort en dan ziet hij in Matti
de ideale man voor liaar. Hij jaagt de
attaché zelfs zijn huis uit tijdens het
verlovingsfeest, maar dan toont Matti in
een grootse scene, waarin hij de instelling
van de dochter van Puntila onderzoekt,
overduidelijk aan. dat zij niet geschikt is
om haar leven door te brengen aan de
zijde van een eenvoudige arbeider.
Zo valt Brecht in dit stuk het klasse-
verschil in de maatschappij van onder
aan. door te tonen, dat het onmogelijk is.
dat beter gesitueerden in staat zijn. aich
aan te passen aan de lagere klassen, om
dat de mentaliteit van de hogere door him
opvoeding en status definitief is verpest.
Aan het eind van het stuk gaat Matti dan
ook op de loop. na een grandioze dron-
kemansscene van Puntila. waarin hij in
zijn bibliotheek een ravage aanricht, om
dat hij een berg wil beklimmen, die ge
maakt is van een aantal meubels.
Regie: Henk Rigters
Het gevaar van dit stuk van Brecht is,
dat Puntila er te goed dreigt af te kennen,
tegen de bedoelingen van de auteur,
omdat hij het boeiendste karakter van het
stuk is. Henk Rigters. die het stuk voor
Globe regisseerde, is echter aan dit ge
vaar ontsnapt, weliswaar door bepaalde
aspecten van Puntila's personnage te of
feren aan het idee van het stuk. Zo wordt
de tegenstelling tussen de dronkenmans-
scenes en de momenten van nuchterheid
eerder verdoezeld dan versterkt. Henk
Rigters heeft het idee van het stuk trou
wens niet als expliciet en enig uitgangs
punt voor de voorstelling gezien, blijkens
het feit. dat op een enkele minder geluk
kige uitzondering na (het lied van Eric
Schuttelaar) nergens al te demonstratief
en gespannen werd gespeeld. Het was
daarmee niet echt Brecht, maar toch erg
boeiend omdat de theatrale kwaliteiten
van diverse scenes sterk tot uiting kwa-
Van het spel moet gezegd worden, dat
het nogal wisselend van kwaliteit was.
André van den Heuvel was een boeiende,
soms bepaald groteske Puntila. van wie de
complexiteit niet volledig zichtbaar werd.
De knecht Matti werd door Jules Croiset
gespeeld, maar hij verloor in de loop van
de voorstelling duidelijk de greep op zijn
rof: É'étï-a' Laseur Was- de dochter van de
grootgrondbezitter en zij speelde daarmee
de beste rol van de voorstelling: een soort
Freule Julie met alle overgangen en stem
mingswisselingen van zo'n vrouw,
In de bijrollen vielen op Mart Gevers
en Candi Geraedts als twee voortreffelijk
getypeerde dorpsvrouwtjes en Jéröme
Lasscher, Jan Boll, Jan Con
teboom, Eric Schuttelaaj
Rcehuis als de attaché, ook al lijkt zijn
rol bedenkelijk op eerdere rollen, die men
dit seizoen van hem kon zien
Harry Mooten vervangen
Er waren moeilijkheden met de muziek:
volgens het programma zouden Jeanette
Yanikian (gitaar) en Harry Mooten (ac
cordeon) de liedjes begeleiden. De gita-
riste was er. maar Harry Mooten was ver
vangen (in verband met de moeilijkheden
rond zijn instrument) door de muzikale
adviseur van Globe, Louis Andriessen. die
op een elektrisch orgeltje de taak van het
accordeon overnam. De muziek klonk,
misschien ook wel door deze problemen,
wat dor en steriel.
JAN VERSTAPPEN
NEDERLAND I
STER
(Reclamenitzendingen om
18.56. 19.03. 19.56 en
20.16 uur)
NTS
•18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws ïn het kort
VARA
19.07 uur:
De jonge onderzoekers,
wetenschappelij k
programma
NTS
20.00 uur:
Journaal
VARA
20.20 uur:
Achter het nieuws,
actualiteitenrubriek
Twee éénacters van
Slawomir Mrozek,
NTS
22.40 uur:
Tweede journaal
NEDERLAND II
STER
(Reclamcuitzendingen o
18.56, 19.56 en 20.16 uu
NTS
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Scala, magazine
KRO
19.30 uur:
De Flintstones,
Journaal
20.20 uur:
Psalm 150
20.27 uur:
Het Evangelie volgens
Mattheus, film
CVK/IKOR
22.30 uur:
Het versleten kleed
NTS
23.10 uur:
Tweede journaal
Televisie morgen
>,cnERLAND I
AVRO
10.30 uur:
Matthaus Passion
J.S. Bach
14.00 uur:
Matthaus Passion
(deel 2)
De met aangegeven programma's zijn kleurentelevisieprogramma'
RADIO
PROGRAMMA
DONDERDAG
„Wat breng ik
ADVERTENTIE)
dc gastvrouw mee?"
Een platenbon is altijd raak
(ADVERTENTIE)
„Morgen is ztf jarig. Wat moet ik geven?"
Een platenbon is altijd raak
Vanavond twee
eenakters
van Mrozek
De Pool Slawomir Mrozek wil in de
twee parabels van zijn hand (vanavond
20.45 uur via Ned. 1) laten zien hoe
veel dwaze dingen er op de wereld zijn,
waarvan het dwaze niet altijd direct
opvalt. Terwijl op Nederland 2 Paso-
lini's „Evangelie volgens Mattheus"
wordt (her-)vertoond, bevinden zich op
Nederland 1 drie heren „In volle zee".
Ze zitten op een vlot, zonder proviand
en houden elk wat men zou kunnen
noemen: het tegengestelde van oratio
pro domo. De reden is, dat is uitge
maakt dat één van de drie de anderen
tot leeftocht zal dienen. Het lot van
de derde man wordt op „democra
tische wijze" bestemd.
In'de tweede eenakter, „Het martelaar
schap" genaamd, houdt zich in de
badkamer van de familie O'Hey een
tijger op. Er gaan zich allerlei mensen
mee bemoeien: een gemeenteambte
naar, een belastingambtenaar, een we
tenschapper, een jager, de directeur
van een circus en tenslotte nog een
maharadja. De circusdirecteur zet in
het huis een circusvoorstelling op, de
maharadja een jachtpartij. En de heer
des huizes legt het loodje onder deze
massale belegering.
HILVERSUM
üteratuur. AVRO: 20.05
kest en soliste: moderne
22.00 Gonk!: satirisch
Nieuws. 22.38 Radiojoum
de hedendaagse muzlel
23.30 Stereo: muziek voo
al. 22.55 Venster op
ïentale solisten.
,Wat bindt mij in feite
aan Europa
(Van
verslaggevers)
De kunstschilder William Halewijn (41) zal
naar Bali vertrekken als een diep teleurge
steld man. Zijn levenswerk, 130 tekeningen en
kapitale schilderijen van zijn hand, zullen in
kisten opgeborgen worden en het Museum
Halewijn in kasteel Genhoes te Oud-Valk en-
burg zal dan definitief dicht gaan.
Met trots en liefde kijkt Halewijn rond in een
grote museumzaal van het kasteel. Dof glanzende
eeuwenoude eiken vloeren. Aan de wanden hangen
zijn schilderijen, meters groot. Schilderijen van
het Heilige Land, gemaakt tijdens Halewij ns
verblijf van een jaar in 19541955 te Amman in
Jordanië, als gast van de moeder van koning
Hoessein. Daarnaast vele schilderijen van het
Indonesische land en mensen,'daar de schilder te
Jogjakarta geboren werd als zoon van een
scheikundig ingenieur. Hij is een autodidact
schilder, die reeds op negentienjarige leeftijd een
zelfportret maakte.
„Wat bindt mij in feite aan Europa?", zegt
Halewijn gelaten. „Ik ben geboren in Azië en
heb er het grootste gedeelte van mijn leven en
mijn schilderscarrière beleefd. Ik heb steeds
geleefd van portretschilderen. Mijn grote en
belangrijkste werken hield ik haast jaloers vast
voor de opbouw van deze' collectie. Hier hangt
voor miljoenen aan de wanden. Ik heb deze
collectie meegesleept op al mijn reizen. Ik vloog
er mee in een apart afgehuurd vliegtuig naar
Jordanië en sleepte mijn werken mee door de
woestijn onder gloeiende zonnehitte. Zal ik ze
dan hier laten beschimmelen?"
Klompé weigerde
De directe oorzaak van de sluiting van het kasteel
Genhoes en het vertrek van de schilder vormt de
afwijzing door minister Marga Klompé van een
verzoek van de Stichting William Halewijn om
centrale verwarming in kasteel Genhoes aan te
leggen.
William Halewijn dacht aan een renteloos voor
schot van zestigduizend gulden, door hem af te
betalen in jaarlijkse termijnen. De stichting
wendde zich eveneens tot de koningin, omdat deze
beschermvrouwe is van de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten in Nederland, de eige
naresse van het kasteel Genhoes.
In de Tweede Kamer stelde de heer Vonhoff
(V.V.D.) tot tweemaal toe vragen naar aanleiding
van de weigering door het ministerie van C.R.M.
In beide gevallen bleef minister Klompé bij haar
weigering. Zij verklaarde, dat er meer schilders
zjin, die hun collectie thuis bewaren en dat door
aubiidieverstrekking voor aanleg van centrale
GEWEIGERDE
CENTRALE
VERWARMING
MAAKTE
BESLUIT
DEFINITIEF
Jagoverzicht. 22.45 On
Voor de soldaten. 18.28 Paardesportuftslagei
18.30 Katholiek-godsdienstige uizending, 19.i
Nieuws, weerbericht en actualiteiten. 19.'
Lichte orkestmuziek. 19.45 Politieke uitzer
ding. 19.65 Lichte orkestmuziek. 20.00 Be
gische muziek. 20.30 Hoorspel. 2136 Casim
muziek. 22.00 Nieuws en berichten. 22.15 E
Zeven Kunsten. 22 30 Jazzkroniek. 23.00 Nleu
23.10 Klassieke muziek. 23.40-23.45 Nieuws.
M IT (298 m> KRO: 7.00 Nieu\
ende woord. 7.15 Badinerie: k
:k (gr). (7.30 Nieuws: 7.32 Ac
Voor de huisvrouw. (9.00 G
r de huisvrouw). 9.40 Schoolra
land- en tuinbouw; 1
Spotlight op Dar
n: popshow. 16.55 Sn
iZERSUM III (240 m en FM-kanalen)
VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 Klink-klaar, zone
nonsens. (10.00 Nieuws.) NRU: 11.00 Nieuv
11.03 Micronotities. VPRO: 12 00 Nieuws. 12
Agent 000. 13.00 Nieuws. 13.03 Hans Kern
13.30 Help. TROS: 14.00 Nieuws. 14.03 Ly
(of los). AVRO: 15.00 Nieuws. 15.03 Muzi
Boetiek. (15.00 Nieuws). 17.00 Nieuws. 17
Radiojournaal. 17.05-18.00 Indekraamtepi
verzoekplatenprogramma.
dag. AVRO 8.00 Nieuws. 8.11 Radiojour-
lal. 8.20 Stereo: lichte grammofoonmuziek.
nan). 8.50 Morgenwij-
jrgengebed. NRU: 9.30
ding. IKOR:
lófoonmuziek. 9.35 Wal
lingen. progrs
it. 13.00 Nieuws, wi
beursberichten.
14.03 Gewijde mt
ü'berlcht, dagklap-
verwarmmg
dit geval het hek van de dam
William Halewijn heeft ons de lijdensweg van
deze centrale-verwarmingsaffaire uiteen gezet.
„Vóór ik dit kasteel Genhoes van de Vereniging
tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland
in oktober 1965 huurde, had ik een gesprek met
de directeur dr. J. van Soest", zegt Halewijn.
„Deze verklaarde, dat in het bijzonder aandacht
geschonken moest worden aan de verwarming.
Over de eventueel in dit opzicht te treffen
voorzieningen, alsmede over de financiering daar
van, kon zijns inziens op dat moment nog niets
naders bepaald worden".
William Halewijn huurde in goed vertrouwen het
kasteel als museum ter permanente expositie van
zijn monumentale schilderijen, hopende, dat de
machtige vereniging zeker behulpzaam zou zijn
bij de noodzakelijke aanleg der verwarming,
vooral ook tot behoud van dit prachtige, uit de
tiende eeuw stammende, kasteel.
Aan huur betaalde William Halewijn sindsdien
ongeveer vierduizend gulden per jaar. inclusief
de rente van de bankgarantie. Bovendien moest
hij een extra-bedrag van dertienhonderd gulden
per jaar storten ln een onderhoudsfonds van de
vereniging, om het kasteel eenmaal in de vijf jaar
te laten verven. Dit zou pas vijf jaar na de
algehele restauratie door Monumentenzorg ge
beuren. Tot nu toe is echter van een grote
restauratie nog steeds geen sprake geweest. Buiten
deze huur moest de heer Halewijn een bank
garantie storten van vijfentwintigduizend gulden
Van de entreegelden (elk jaar bezochten ongeveer
tienduizend bezoekers zijn collectie kunstwerken
a 1,25 per persoon) moesl Halewijn nog vijfen
twintig procent afstaan aan de vereniging. Buiten
dien heeft de schilder sinds 1965 reeds meer dan
vijftigduizend gulden uit eig^n middelen aan de
restauratie van het kasteel besleed.
Zelf metselen
„Toen ik hier in november 1965 introk, schrok
ik er zelf van", vertelt de heer Halewijn. „Het
was een gammel geval met vochtige muien en
gescheurde wanden Alleen het dak was juist
'tevoren gerestaureerd. Ik ben al die jaren
nauwelijks aan schilderen toegekomen. Ik met
selde plafonds, waaruit hele stukken gevallen
waren. Ik bikte muren af en metselde opnieuw
vanwege het vocht. Ik schuurde geverfde vloeren
tot ze weer hun oorspronkelijke antiek-eiken
kleur hadden. Ik verfde het gehele interieur van
het kasteel. Toiletten en wasbakken moesten ge
plaatst worden, een badkamer ingericht. Twee
keukens werden door mij aangelegd en geacco-
modeerd. Ik legde stukken vloeren opnieuw in.
Om geen brandgevaar te lopen moest ik in een
gehele vleugel nieuwe elektrische leidingen
leggen. De restauratie van tientallen kapotte
ramen nam de meeste tijd in beslag. En alles
voor eigen rekening. En ai dat werk geschiedde
zonder verwarming, terwijl ik vernikkelde van
„Al dat geld en moeite zouden nog niet eens zo erg
geweest zijn", verzuchtte William Halewijn, „in
dien niet mijn schilderijen door beschimmeling
naar de bliksem gingen. Deze verzameling vormt
tot nu toe mijn levenswerk, waaraan ik vanaf
mijn achttiende jaar twintig jaar lang dag en
nacht gewerkt heb. Alles is met de hand gemalen
verf volgens de oude geijkte technieken gemaakt.
Zelfs de lijsten zijn door mijzelf vervaardigd,
sommige van oud antiek kastanjehout van meer
dan 350 jaar oud, uit een van de villa's van de
Borgheses te Rome".
„Gemiste kans"
..Toen de vereniging geen enkele aktiviteit ont
plooide", zegt William Halewijn, „heb ik zelf
contact gezocht met brouwerijen. Ik dacht toen
een mooie oplossing voor het financieel probleem
van die vermaledijde verwarming gevonden te
hebben. Door samen met een brouwerij een
middeleeuws restaurant le maken in de prachtige
grote kelders met booggewelven. Bij de opening
van dit museum op 4 juni 1966 bleek deze kelder
uitermate hiervoor geschikt te zijn. De vereniging i
eiste echter, in omgekeerde verhouding van de
entreeafdracht, ook nog driekwart van de op
brengst van de restauranthuur. Ik zou een kwart
van deze huur krijgen, maar dal mocht niet meer
worden dan de door mij betaalde huur, daar ik
anders erop zou verdienen. Enfin, dat ging ook
niet door, omdal de brouwerij op deze basis niet j
mee wilde".
Monument
De heer William Haiewijn zegt verontwaardigd: j
„Dit is toch geen geval van een schilder, die zijn 1
collectie thuis bewaart, zoals Marga Klompé in
haar antwoord stelde. Dank zij het onderbrengen i
van mijn kunstcollectie hier. werd dit kasteel j
voor definitief verval behoed. En dan te be- j
denken, dat vorige week twee schilden op de j
buitenmuur van kasteel Genhoes zijn aangebracht
als internationaal kenteken van monumenten.
Zelfs als de Russen zouden binnenvallen betekent
dit, dal zij dit kasteel niet voor onderbrenging j
van troepen zullen gebruiken. Als het tegen die
lijd tenminste niet weggerot zou zijn. En boven
dien: het bezoek van circa tienduizend mensen
per jaar aan dit museum en hun enthousiasme
bewijzen, dat ook toeristisch dit museum tot de j
grote attracties van Valkenburg behoorde".
„HET EVANGELIE
VOLGENS
MATTHEUS"
Toen Pier Paolo Pasolini aankondigde
het evangelie volgens Mattheus te zul
len verfilmen, heeft dit voornemen in
de pers heel wat stof doen opwaaien.
Wat zou deze uiterst linkse cineast, deze
zo met de onderste lagen van de bevol
king begane driftige kunstenaar van het
Nieuwe Testament maken? Was hij
de maker van het emotionele „Accatone"
en „Mamma Roma'' wel de juiste figuur
om het leven en lijden van Christus in
beeld te brengen? Op het filmfestival te
Venetië (1965) bleek dat de angstige
vermoedens ongegrond waren. Pasolini
had al zijn communistische sympathieën
bij het filmen terzijde geschoven en een
passiespel in beelden gebracht-, dat zo
nu en dan meer ontroert dan Samuel
Bronstons groots opgezette ..King of
Kings" ooit vermocht. Voor een niet
gering deel dankt Pasolini dit. aan de
zeer ingetogen vertolking van de Chris
tusfiguur door dc student Enrique Ira-
zoqui. die ongeschoold als acteur
zelfs de reeks bijbelteksten op waardige
wijze weet te brengen. Men voelt bij
„Het evangelie volgens Matthèus" dat
hier een filmer aan het werk is met een
pereoonlijke visie. Het gevolg is een in
teressante. soma in zijn eenvoud en so
ciale bewogenheid, ontroerende film.
(Nederland II 20.27 wur).
Maderna werd een soort visuele
scrabble voorgeschoteld, vol warrel -
woorden, blutsbeelden. dansende dé
cors, bedwelmend ballet, loslopende let
ters. diapositieve pantomime,, guitige
geluiden, magische monoloog, schuif-
werk op het scherm en aangrenzend*
grilligheden.
Men zou het nonsens kunnen noemen,
maar de schrijfster zelf acht haar werk
zinvol; zinvolle nonsens dus. Onder de
ze noemer zijn we geneigd iets gun
stigs te zeggen over deze voorstelling,
inzoverre zij als experiment aantoon
de, wat er aan beelden alzo samenge
vlochten kan worden. Dat we van dit
alles niet zoveel begrepen hebben, is
wellicht te wijten aan liet feit, dat het
hier om ons eerste taallesje ging, waar
in de leestekens en de letters niet aan
gelijnd waren, maar los liepen. Ad L
In de serie Literaire Ontmoetingen
kregen we gisteravond Gerrit Kouwe-
naar op het scherm, destijds gerc-
cruteerd uit de rijen van de vijftigers,
maar door zijn authentiek schrijver
schap een eenling, die eigen wegen ging,
toegespitst op de kern van de taal, een
eigenschap die licm ook tot een gere
puteerd vertaler van toneelstukken
heeft gemaakt. De confrontatie met
Schierbeek en Lucebert zouden we in
teressant willen noemen, maar ver
helderend werkte ze zeker niet, omdat
de emotie van de bewogen vijftiger ja
ren er niet door tot leven kwam.
Koi
leuke omschrijvingen voor de draad,
zoals: de taak van dc dichter is de
woorden los le maken uit hel woorden
boek. waarin ze als vlinders zitten vast-
geprikt. Maar Kouwenaar kon zich toch
niet voldoende losmaken van zijn werk.
Hij relativeert niet gemakkelijk, waar
door de hem toegeschreven geestigheid j
zorgvuldig verborgen bleef. Het bleef
alles wat stijfjes en sophisticated; bui- i
ten zijn bundels is Gerrit niet meer dan 1
een buurman. Dit imago had presenta-
tor Burnier moeten ontlopen. Men
brengt een dichter niet dichter bij het
volk door hem spaghetti te laten lepe-
Na de Fabeltjes-Place en dc AVRO-
ontdekking van armoe en drugs in
Harlem kregen we in Eigentijds een
letterspel, onttrokken aan het boek van
A tot Z van Rebecca Rass. In dit bock.
dat wij overigens niet gelezen hebben,
verdwijnen de leestekens, raken de
ivoorden los van hun betekenis en de
mens van zijn status. Onder regie van
Jan Venema en op muziek van Bruno
Prijsvraag
voor nieuw
toneelstuk
HILVERSUM. De afdeling Jeugd
uitzendingen van het Televisiebedrijf
van de AVRO organiseert in samen
werking met de jeugdsectie van het
Nederlands Centrum voor Amateur
toneel (N.C.A.) en de Toneelcentrale
voor de derde keer een prijsvraag voor
jongeren in het schrijven van een
toneelstuk.
Het toneelstuk, over een vrij onder
werp, moet niet alleen geschikt zijn
voor uitvoering als televisiespel en in
de Nederlandse taal zijn geschreven,
maar ook een oorspronkelijk werk zijn.
De beste inzending vóór 1 oktober,
in viervoud getypt, voorzien van een
schuilnaam, geslacht, leeftijd en te
adresseren aan AVRO-Televisie, afde
ling Jeugduitzendingen, Postbus 2 te
Hilversum zal worden bekroond met
een uitvoering als televisiespel door de
AVRO tegen een honorarium van
twintig gulden per minuut, alsmede
een theatertrip naar Berlijn.
Tv-interview
met De Gaulle
PARIJS (A.F.P. - A.N.P.). President
De Gaulle zal zich volgende week don
derdag in verband met het komende
referendum voor de Franse radio cn
televisie laten interviewen door Michel
Droit, hoofdredacteur van de „Figaro
Litteraire", die bekend staat als een
gematigd gaullist. Het interview zal
b(jna een uur duren. Dit heeft rege
ringswoordvoerder Le Tlieule meege
deeld na afloop van de wekelijks*
kabinetsvergadering.
Het referendum wordt op 27 april ge
houden. Twee weken geleden liet de
78-jarige president weten dat hij het
als een vertrouivensstemming zag,
zonder met zoveel woorden te zeggen
dat hij bij een nederlaag zou aftreden.
De Gaulle heeft zich al eerder door
Michel Droit voor radio en televisie
laten interviewen. Dat was tegen het
einde van de crisis van vorig jaar, op
7 juni, enkele weken voor de door de
president uitgeschreven parlements
verkiezingen, die een grote overwin
ning opleverden voor de gaullisten. In
dat gesprek zei De Gaulle onder meer
dat hij op 29 mei overwogen had af
te treden, maar daarvan had afgezien
om de ineenstorting van de republiek
te voorkomen.
