PvdA-CONGRES MAAKT POLITIEK
NOG MEER ONDOORZICHTIG
Geloof en politiek
gaan nog steeds
bij velen samen
KYP-voorzitter Van der Stee:
Concreet
program
met 5
punten
Jongens
(14 en 16)
pleegden
overval
NOG GEEN
BESLISSING
BOUW-CAO
NIXON KIEST VOOR
WIJZIGING SENTINEL
Bescherming
offensieve
raketten
Samenballing
heid in nieuw
van strijdbaar-
bestuur P.v.d.A.
Jonger en -
afgevaardigde
tiende man
voor
Nieuw Links
Daders overval
Terheyden in
Antwerpen
aangehouden
5ATERDAG 15 MAART 1969
PAGINA 7
Van onze parlementaire redactie)
ARNHEM. „Ik betreur de
legatieve uitspraak van het
P.v.d.A.-congres over samenwer
king met de K.V.P. Die uitspraak
i hoogst onverstandig". Dit zei
i.V.P.-voorzitter mr. A. P. J. M.
van der Stee gisteravond in
ijn openingsrede tot de K.V.P.-
partijraad in Arnhem. Volgens
nr. Van der Stee hebben de ge-
eurtenissen op het P.v.d.A.-
ongres het partijpolitieke beeld
H Nederland nog ondoorzichtiger
emaakt.
Dpi
Dit congres herhaalde ten aanzien
niet-samenwerking met de K.V.P.
•ite de eerdere woorden van partij-
Dorzitter Vondeling en fractieleider Den
yl. Het was een uitspraak die geheel
t in het streven naar polarisatie van
verhoudingen in Nederland, dat de
d.A. (met name Nieuw Links) e
P.R. eigen is, aldus mr. Van der Stee.
beklemtoonde, dat de K.V.P. zich
tijd tegen dit polarisatiestreven heeft
,Wij hebben er bezwaar tegen,
it de tegenstellingen in ons land op
wijze kunstmatig toegespitst wor-
..De uitspraak van de Partij van de
rbeid tegen samenwerking met de
.P. is zo'n forse slag in de lucht, dat
P.v.d.A. zelf met een doffe dreun
i de diepte van het isolement is ge-
imeld." Dat zei de politieke leider van
K.V.P., drs. W. K. N. Schmelzer,
KVP-i
der Stee.
tijdens zijn rede op de partijraadsver
gadering. De uitspraak van de P.v.d.A..
aldus drs. Schmelzer, is gedoemd in zijn
negatieve bedoelingen volledig te falen,
is gedoemd geen enkel positief resultaat
op te leveren, noch voor de P.v.d.A., noch
voor het scheppen van meer duidelijk
heid voor de kiezers.
In zijn rede gaf de voorzitter van de
Tweede-Kamerfractie uitvoerig commen
taar op het congres van de P.v.d.A. en
de daardoor ontstane politieke situatie.
De poging van de P.v.d.A. om de K.V.P.
in de conservatieve hoek te. drukken,
is tot mislukking gedoemd. Niet alleen
dat de huidige P.v.d.A. geen drukkracht
in>
Geen sprake van
doorbraak bij
christelijke
partijen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Uit de resultaten var
vele opinie-onderzoekingen betreffen
de politieke opvattingen van de Ne-
wie: trlindse kiezers blijken de schattingen
i de KVP-sterkte nogal te vari
irbü de ramingen per onderzoeks-
ituut min of meer stelselmatig uit-
ïlopcn. Een afname van de KVP-
ng in 1968 ten opzichte van de uitslag
de Tweede-Kamerverkiezingen
'7 valt evenwel niet te loochenen. Al
dra. L. P. J. de Bruyn, wetenschap-
lijk medewerker aan het sociologisch
tituut van de Nijmeegse universiteit
lid van het KVP-partü bestuur. Hij
ft deze mening in het KVP-maand-
"rlft „Politiek".
)rs. De Bruyn, die onderwijs geeft in
politieke sociologie, heeft de vele re-
ite onder-zoeken met name doorgelicht
informatie over de wenselijkheid
ieens de kiezers van een samen
ging tussen de drie grote christelijke
'Oen. De bohoefte aan enigerlei kop
ing tussen geloof en politiek onder
er geconcretiseerd in de christelijke
blijkt volgens hem bij een
angrijk deel van het Nederlandse volk
leven. De overgrote meerderheid van
kiezers van ARP en CHU is gepor-
rd voor tenminste een samengaan van
twee partijen. De behoefte aan sa-
nwerking tussen ARP, CHU en KVP
'ij de aanhang van deze drie partners
inger, waarbij uit het protestantse
nP nogal wat bezwaren tegen een der-
ijke „christelijke confederatie" op-
iken.
'VP-stemmers zoeken eventuele
tners voor een samenwerkingsverband
der buiten de christelijke partijen dan
aanhang van ARP en CHU zulks doet,
drs. De Bruyn. De Nederlandse
Zer is overigens cynisch ten aanzien
de haalbaarheid van een samengaan
de drie christelijke partijen op korte
üjn. Mogelijk hangt dit volgens dezt
erzoekcr samen met de houding van
'de protestanten, die de KVP wel
len accepteren als een samenwer-
gspartner, maar niet als een reëel
"iek alternatief, terwijl KVP-stem-
rs (in geringe getale) wel een derge-
openheid tegenover ARP en CHU
en. De doorbraak van het traditio-
verzuilde patroon heeft in ieder
al niet plaats gevonden tussen de
tetelijke partijen, aldus drs. De
lyn.
&ERE PARTNERS
e kiezers van de christelijke par tijen
ten een minder eensluidend oordeel
'effende de keuze van regerings
tops uit de resterende partijen. De
P-aanhang kiest zowel voor de WD
voor de P.v.d.A., maar heeft gelijker-
ri grotere getale bezwaren tegen de
•d-A. dan tegen de WD als coalitie-
°°t. De ARP-aanhang aarzelt bij die
keuze ten aanzien van de WD en heeft
bezwaren tegen de P.v.d.A., terwijl de
CHU-kiezer naar de WD neigt en zich
van de P.v.d.A. afkeert. Alleen de KVP-
aanhang zoekt samenwerking met D '66
als regeringspartner en de kiezers van
allé drie de christelijke partijen wijzen
de PPR en de PSP als samenwerkings
partners af.
Een bondgenootschap met de christe
lijke partijen wordt door de aanhang
van de andere partijen eveneens zeer
verschillend gewaardeerd, zo luidt een
volgende conclusie. De WD-aanhang
kiest onomwonden voor de christelijke
partijen als coalitiegenoot. De P.v.d.A.-
kiezers wijzen echter de CHU af en wei
felen ten aanzien' van KVP en ARP.
waarbij er meer P.v.d.A.-stemmen op
gaan voor een samenwerking met de
KVP dan met de ARP. De aanhang van
D '66 aarzelt ten aanzien van de ARP
en de KVP en keert zich geleidelijk af
van de CHU. De PPR-leden van het
eerste uur zijn geporteerd voor een ver
bond met de ARP, maar keren KVP en
CHU de rug toe. De PSP-kiezers ten
slotte willen van een samenwerking
met de christelijke partijen niets weten.
De vorming van een progressieve
concentratie, bestaande uit P.v.d.A., PSP,
PPR èn D '66 heeft de instemming van
de aanhang van P.v.d.A. en PSP en van
de leden van de PPR. D '66-kiezers aar
zelen, echter in hun keuze zowel tussen
P.v.d.A. en VVD als ten aanzien van de
PPR, maar wijzen de PSP als samen
werkingspartner af. De VVD-aanhang
tenslotte heeft belangstelling voor een
verbond met D '66.
heeft, de K.V.P. zou nimmer regerings
verantwoordelijkheid aanvaarden als niet
de hoofdlijnen van een consequent voor
uitstrevend beleid konden worden ver
wezenlijkt. Ook het commentaar van de
"liberaal Toxopeus, dat de K.V.P. sterker
aan de V.V.D. zou zijn gebonden, sprak
de heer Schmelzer niet aan. Voor de
periode na de verkiezingen van 1971 is
nog zo veel onzeker, dat het commentaar
van mr. Toxopeus niet ter zake doel.
Er is in Nederland, aldus Schmelzer,
plaats voor een socialistische partij. Maar
wat eens een gezonde en constructieve
socialistische partij was, is nu verlamd
door innerlijke tegenstellingen. De
barsten, die de P.v.d.A. de laatste tijd
had opgelopen, zijn door het jongste con
gres nog vergroot. De tegenstellingen
zijn fel, ze worden nauwelijks opge
vangen en in goede banen geleid door
pogingen tot onderling begrip en ver
draagzaamheid.
Voor de gezondheid van de Neder
landse democratie is dit een bedenke
lijke toestand. Wanneer honderdduizen
den kiezers van een grote partij niet of
nauwelijks meer weten waar hun partij
staat, kan dat het vertrouwen van velen
in de democratie zelf aantasten.
Mr. Van der Stee kondigde aan. dat
de K.V.P. de verkiezingen van 1971 wil
ingaan met een zeer concreet programma,
dat vijf a zes punten vooropstelt en dus
prioriteiten aangeeft. Zaken als bezits
vorming, medezeggenschap, een recht-
I vaardiger inkomens- en vermogensver-
deling, cultuur en onderwijs zullen in
programma en beleid centraal staan. De
economie en welvaart van het land ver-
I dienen uiteraard ook aandacht, maar
ij moeten ervoor oppassen, dat wij aan
i deze zaken niet een te hoge prioriteit
geven, aldus mr. Van der Stee.
„Het kabinet-De Jong gaat 'n moeilijk
jaar tegemoet. Om te voorkomen dat ons
land in een economische duisternis raakt,
zal het kabinet de teugels strak in han
den moeten houden. Voor sinterklaas-
werk is geen plaats. Er zal hier en daar.
ook in de Tweede Kamer, met de tanden
worden geknarst", zei drs. Schmelzer
op de partijraad.
..De overheid zal zich tot het uiterste
moeten inspannen om harerzijds tot rust
in de prijzen bij te dragen. Zij zal dat
kunnen door de overheidsuitgaven bin
nen aanvaardbare grenzen te houden."
„In het algemeen heeft het soci&al-
economisch en financieel beleid van het
kabinet onze instemming", zei drs.
Schmelzer. „In het bijzonder voor de
werkgelegenheid begint het beleid vruch
ten af te werpen. Aangetoond is, dat
de door de K.V.P. gesteunde gerichte
aanpak van de bestrijding der werkloos
heid juist en effectief is geweest, alle
eisen van de P.v.d.A., die steeds maar
over honderden miljoenen meer bleef
praten, ten spijt."
Drs. Schmelzer waarschuwde tegen 'n
nieuwe overbesteding, die tot extra
inflatie en hernieuwde werkloosheid zou
leiden. Het gevraar. dat ons nu bedreigd
is, dat de lonen en prijzen zich aan
elkaar optrekken. Onze fractie steunt de
regering van harte in haar beleid tot
scherpe prijsbewaking via gerichte prijs
maatregelen en bevordering van de con
currentie, aldus de K.V.P.-leider.
Drs. Schmelzer zei, dat eenzijdige er
kenning van de Duitse Democratische
Republiek, waarop het P.v.d.A.-congres
had aangedrongen, fatale gevolgen zou
hebben. Het zou in West-Duitsland een
nieuw nationalisme in de zeilen blazen
en de eenheid van het Westen verstoren.
„Wat de P.v.d.A. heeft gepresteerd door
ongeclausuleerde erkenning van Oost-
Duitsland. acht ik verbijstexend". zei hij.
Verdachten van
overval Gemonde
gearresteerd
BOXTEL De gemeentepolitie van
Boxtel heeft gisteren twee Eindhovcna-
ren gearresteerd die ervan worden ver
dacht donderdagavond omstreeks 10 uur
twee op een eenzaam gelegen boerderij
wonende broers te hebben overvallen en
beroofd.
Een van de slachtoffei-s, Sjef van Log-
ten (61) uit Gemonde, is met een Flau-
bertgeweer in het dijbeen geschoten. Hij
is overgebracht naar een ziekenhuis in
Dé veiTnoedelijke dadei-s J. R. (22)
en C. M. (24) hebben nog geen bekente
nis afgelegd. Een van de daders was vo-
rig jaar al eens in contact gekomen
met de broers, toen hij als grondwer-
ker in de omgeving werkte.
Verjonging binnen P.v.d.A.
(Van o
e correspondent)
BEDUM In bel Groningse Bedum
had gistermiddag om half zes een roof
overval plaats op een sigarenwinkel
aan de Emmalaan. De overv;
gepleegd door twee broers, de 16-jarige
L. S. en de 14-jarige II. S. De knapen
opereerden met een luchtdrukpistool dat
naar later bleek, van hun vader was..
De oudste van het tweetal bedreigde
met dit wapen mevrouw A. Oudman-
Wiersma en gaf de vrouw met het
pistool een klap op haar hoofd. Me
vrouw Oudman had de winkelbel ge-
hoord en was naar voren gekomen. In
de gang naar de winkel toe ontmoette
zij L. S. die haar dwong de handen om
hoog te steken. De jonge overvaller
zette zijn woorden al snel kracht bij
door de vrouw een klap met het pistool
te geven. Het gevolg daarvan was. dat
het wapen afging en een kogeltje trof
de vrouw even boven het oog, maar het
bleef bij een lichte schampwond. In
middels had de 14-jarige H. S. uit de
winkel een sigarenkistje met geld erin,
gestolen. De vrouw begon na de klap te
schreeuwen, wat de beide overvallers
deed schrikken. Zij renden weg. De oud
ste liep rechtstreeks naar zijn ouderlijke
woning. Hij had zich onder andere ver
momd door een hoed op le zetten en
droeg een zonnebril. De jongste van het
tweetal ging er met het geld vandoor.
Inmiddels was alarm geslagen en had
ondër andere een toevallig rondfietsen
de jongen de achtervolging ingezet.
In de buurt van het station vond hij de
14-jarige dief en werd de politie ge-
waarschuwd. Deze kon even later de
jongste van het duo aanhouden. Toen
bleek dat een deel van het geld was ver
loren en het doosje weggegooid. De buit
bedroeg ongeveer 70 gulden. Beide kna
pen zijn uitvoerig door de politie ver
hoord en vervolgens weer naar huis ge-
KVP-voorzitter Van der Stee. mi
nister-president De Jong en fractie
voorzitter Schmelzer nemen no
even de rede van Schmelzer voo
de vergadering door.
op korte termijn en in ieder geval voor
24 maart een beslissing nemen ever de
bouw-CAO. Het bouwbedrijf heeft rich
bereid verklaard de regering in de loop
van de volgende week een rapport te
doen toekomen, waarin de produktivi-
tcitsbevorderende maatregelen uit het
verleden worden weergegeven en waar
door het in de ogen van de bouwnijver
heid voor de regering verantwoord zal
zijn te beslissen over de CAO, zoals
werkgevers en werknemers in de bouw
dit wensen. De beslissing van de rege
ring zal aan de hand van het te produ
ceren stuk worden genomen.
Dit deelde gisteravond ministei* B.
Roolvink van Sociale Zaken en Volksge
zondheid mee, nadat hij met zijn col
lega's van Economische Zaken en Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening,
mr. L. de Block en ir. W. F. Schut, een
gesprek had gehad met bestuui-sleden
van de raad van bestuur bouwbedrijf en
vertegenwoordigers van de vakbonden.
DPA) - Presi-
i tot e<
zienlijk gewijzigde versie van b
streden Amerikaanse raketverdedigings-
stelsel „Sentinel". Er zullen geen bases
worden aangelegd in de omgeving
de grote steden, zoals Johnson had
gesteld. De bescherming van lanceer-
inrichtingen voor offensieve raketten
verdient volgens Nixon de voorkeur.
„De veiligheid van de natie vereist dat
we nu doorgaan met de ontwikkeling er
bouw van anti-ballistische raketten vol
gens een zorgvuldig programma ir
fazen" deelde de president gisteren mee
De langzame, geleidelijke opbouw var
het stelsel maakt het mogelijk het uit te
breiden of in te krimpen al naar gelang
de Russische reactie. Nixon verklaarde
ervan overtuigd te zijn dat zijn besluit
ontwapeningsbesprekingen met de Sov
jet-Unie niet in de weg zal staan. ,,Dit
nieuwe program is niet provocerend",
zei hij. ..Een grootscheeps afweersysteem,
zoals oorspronkelijk in de bedoeling lag.
had opgevat kunnen worden als „voor
spel van een tegen de Sovjet-Unie ge
richte aanvalsstrategie. maar in de hui
dige vorm wordt het defensieve karakter
onderstreept". Nixon acht het met het
oog op de van China uitgaande dreiging
onwaarschijnlijk, dat Amerika of Rus
land ooit volledig van een afweersysteem
zouden willen afzien.
De kosten van Nixons program wor
den geraamd op zes tot zeven miljard
dollar. Ter geruststelling van de critici
zei hij erbij dat de jaarlijkse begrotings
uitgaven. dank zij het langzame tempo,
zouden worden teruggebracht tot onge
veer de helft van wat Johnsons program
zou hebben gevergd. Volgens regerings
kringen zal Nixon voor het komende be
grotingsjaar al een miljard dollar min
der vragen ten behoeve van het Sentinel-
systeem dan Johnson, die 1,8 miljard
wilde uittrekken.
Dat de Sentinelbases niet bij steden
worden aangelegd is c n concessie jegens
degenen die steeds hebben gezegd dat de
aanwezigheid van dergelijke installaties
bij dichtbevolkte gebieden miljoenen
mensen tot een eerste doelwit zou maken
bij een plotselinge aanval-
Kerkgang niet
neer verplcht
voor jonge
marinemannen
DEN HELDER Minderjarige ma-
nemannen zullen niet meer krijgstuch-
telijk worden gestraft als zij verzuimen
op zondag een kerkdienst bij te wonen.
Voorheen was men dit verplicht. Deze
verplichtig is veranderd in die zin dat
minderjarige schepelingen godsdienst
oefeningen behoren bij te wonen.
In marinekringen is men blij met de
ze wijziging. De krijgstuchtelijke bestraf
fing als stok achter de deur, in geval
len dat de jongelui op godsdienstoefe
ningen en bij kerkgang met opzet ver
stek lieten gaan, is, vindt men terecht,
gezien in het licht van de tegenwoordige
tijd, uit den boze. „Er wordt door deze
maatregel een beroep gedaan op de
mens, de verantwoordelijkheid van het
individu", oordeelt men in marinekrin-
Nog een opname van de drie astronauten van de geslaagde Apollo-9 vlucht. De drie
van het bergingsvaartuig Guadalcanal door de kapitein van het schip rondgeleid over
naar Houston waar zij inmiddels zijn aangekomen. Van links naar rechts: Apollo-commandant McDivitt, Guadal-
canalkapitein Sudduth, Schweickart en Scott.
Van
erslaggevt
„Als dat zo doorgaat,
trekt binnenkort van Drees!.
AMSTERDAM Geen ontploffing van
de Party van de Arbeid, maar integen
deel, een samenballing van strüdbaar- j
heid. Zo ongeveer kenschetste de nieuw
gekozen voorzitter, dr. Anne Vondeling.
de stand van zaken na de eerste ver
gadering met het verjongde bestuur, ceu
verse vleugel (van 9 Nieuw-Linksers).
die gisteravond in Amsterdam vier uur
en twintig minuten in beslag beeft ge- 1
Dr. Vondeling meende, dat het strijd
bare karakter van het bestuur met name
tot- uiting komt in het feit, dat de voor
zitter van de jongerenorganisatie van de
P.v.d.A., Relus ter Beek, gisteravond
zonder veel vijven en zessen als lid werd
geaccepteerd, waarmee Nieuw Links via
een achterdeur toch de tien bestuurs
leden kreeg, waarover op het rumoerige
congres in Den Haag werd gekrakeeld.
Een en ander betekent, dat de positie
van André van der Louw als vice-voor-
zitter van de partij niet in het geding
is. Volgens dr. Vondeling heeft het par
tijbestuur gisteravond unaniem de kri
tiek betreurd, die Drees. Mansholt en
anderen op de partij hebben geuit. „Ze
deden op eigen houtje defaitistische uit
latingen", aldus de voorzitter van de
Partij van de Arbeid, „maar ik heb uit
mijn contact met Mansholt de zekerheid
overgehouden, dat hij niet van plan is,
een nieuwe partij te stichten".
Het officiële commentaar, dat Vonde-
ling namens het bestuur aflegde, luidde
als volgt:
..Het partijbestuur acht het wenselijk,
dat de strijdbaarheid en de activiteiten
van de bestaande groepen en stromingen
binnen de partij zich gaan richten op het
aanmoedigen van het normale afdelings-
werk en op de bevordering van de on
derlinge gedachtenwisseling. Het bestuur
heeft de indruk, dat bij die groepen en
stromingen de sterke behoefte bestaat,
om naar normale verhoudingen terug te
Als toelichting gaf dr. Vondeling, dat
de Partij van de Arbeid sterker dan ooit
regionaal de boer op zou moeten gaan
middels speciale vergaderingen. Hij zei,
dat het congres in Den Haag 50 bedank
jes vaxx leden heeft opgeleverd, maar
dat er sindsdien weer 20 leden bijgeko
men zijn. Hij sprak het vertrouwen uit,
dat vanuit de afdelingen geen verzoek
voor een buitengewoon congres zal wor
den gedaan. Er is een werkprogramma
in de maak, zei hij, waarbij de volgende
punten zuilen pi-evaleren:
De verbetering van het onderwijs
in de ruimste zin;
Grotere rechtvaardigheid in inkom
stenverdeling zowel in Nederland als
in de wereld;
Een verbeterd woongenot en woon
klimaat in Nederland;
Een optimale benutting van de grond
in Nederland;
En tenslotte een democratisering
van het maatschappelijk leven en in
het bijzonder van het bedrijfsleven.
Dr. Vondeling ^ei tenslotte, dat de
partij in die zin meer elan heeft gekre
gen dan tevoren, dat de misverstanden,
die er ongetwijfeld waren ,zijn opge
ruimd. Hij gewaagde van sterke anti
socialistische krachten, die de laatste
dagen naar buiten zijn getreden en riep
op, om te helpen de komende weken
zo mogelijk de partij te versterken. Het
grootste misverstand is, aldus dr. Von
deling, dat de Partij van de Arbeid uit
meer dan één partij bestaat. De hypo
theek, die gerust heeft op de schouders
van het oude partijbestuur, willen wij
op korte termijn aflossen en de tegen
stellingen, die er heersen, ook In de per
soonlijke sfeer, willen wij zo snel mo
gelijk uit de weg ruimen, opdat wij onze
aandacht kunnen richten op de concrete
taken van de partij.
TERHEYDEN (ANP) De bijzondere
opsporingsbrigade van de Belgische rijks
wacht heeft in een hotel in Antwerpen
drie Nederlanders aangehouden, die heb
ben bekend de overval op het post
kantoor in Terheyden j.l. woensdag ge
pleegd te hebben.
Het zijn de 36-jarige W. R. uil 's Hee-
renhoek, de 26-jarige J. S. uit IJmuiden
en de even oude H. W. uit Groningen. De
mannen kenden elkaar van de kustvaar
der Desiree. Een week geleden waren zij
afgemonsterd.
Nadat zij in enkele dagen in Rotter
dam hun gage er door gejaagd hadden
besloten zij een overval te plegen. W.,
die in Groningen een auto had gehuurd,
trad op als chauffeur. De mannen wilden
eerst in Zevenbergschenhoek hun slag
slaan, maar zagen daar zo gauw geen
goede gelegenheid. In Terheyden infor
meerden zij in een café tot hoe laat het
postkantoor open was. Om half één
's middags probeerden zij het voor de
eerste keer. Met een speelgoedpistool
gingen twee van hen naar binnen- De
situatie werkte zo on hun lachspieren,
dat zij hun opzet lieten varen en maar
wat postzegels kochten. Enkele inwoners
van Terheyden vonden .hun gedrag zo
vreemd dat zij het autonummer noteer
den. Na een bezoek aan het café beslo
ten de r
kwa
vijf t
te gaan. W. R. ging toen alleen naar bin
nen en imponeerde de kantoorhouder zo
dat die hem f. 2690.meegaf.
Fusie Daalderop
en Etna
opgeschort
BREDA-TIEL De voorgestelde fusie
van Daalderop en Etna is voorlopig even
van de baan. Er zijn bezwaren gerezen
tegen de ruilverhouding. Het omwisse
lingsaanbod van 27 februari is dan ook
voorlopig ingetrokken.
