Perfecte vlucht en landing
Apollo 9 op woelige zee
Anderhalve km buiten „roos"
Maanreis
in juli?
Edgar Vos lanceert
de priesterhoed
Monsters moeten waarde
van uraniumvondst tonen
0'\w
Pleidooi
voor een
éénmalige
subsidie
voor „La
Mancha
- uitgerekend in Amsterdam -
V.S.-senaat
bekrachtigt
kernverdrag
Vrijspraak in
Brocadeszaak
Zeeuwse grond zorgde voor verrassing
Exploitatie
zal kostbare,
zaak worden
Dode Arabier
terug naar
Zürich
Ceaucescu
en Maurer
herkozen
VRIJDAG 14 MAART 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 1
Lentetuniekpakken van gele, groene
en witte jersey. Over het pak rechts
draagt de mannequin een katoenen
velours jack.
Risico onderstreept
baanbrekende positie
AMSTERDAM (ANP) „Het is veel
waard om met een eenmalige subsidie
een man als Paul K(jzer in staat te
stellen zyn werk in ons land te her
vatten". Dit is de mening, vervat in
ten openbare oproep, van Ch. Boost,
tekenaar-filmcriticus, S. Carmiggelt,
auteur, J. Defourny, directeur Ne
derlands Theater Centrum, Bert
Haanstra. filmer. G. van 't Huil,
voorzitter Amsterdamse kunstraad,
Max Nord, auteur en Guus Oster, di
recteur Ned. Comedie.
Paul Kijzer, zo stellen ze, heeft met
zijn musical „Anatevka" en „De man
van La Mancha" produkties van hoog
artistiek niveau binnen het bereik
van het Nederlandse publiek gebracht
Dat hij aan de financiële risico's za
kelijk ten onder is gegaan onder
streept nog zijn baanbrekende positie
in de Nederlandse showbusiness.
■De auteur Johan van der Woude
heeft kort na het bekend worden van
het faillissement en de verdwijning
van Kijzer in een radiouitzending als
zijn mening uitgesproken dat Kijzer
een subsidie van de overheden ver
dient om zijn activiteiten ook in de
toekomst mogelijk te maken", aldus
de ondertekenaars van de oproep.
Zij sluiten zich gaarne aan bij deze
mening en doen een krachtig beroep
op de overheden om de tekorten in
de Nederlandse produkties van Paul
Kijzer aan te vullen op grond van zijn
uitzonderlijke verdiensten, zonder dat
zij hiermee een principiële subsidie-
ving van vrije produkties willen be-
Volgens een mededeling van de direc
teur van het „Operettenhaus" in
Hamburg, Kurt Collien, zouden de
auteurs van „De man van La Man
cha" de rechten voor vertoning van
de musical in Duitsland aan Paul
Kijzer ontnomen hebben, nog voordat
de musical in Hamburg in première
ging. De dag van de Hamburgse pre
mière was 20 februari, Paul Kijzer
vertrok op 5 maart naar Brussel, van
waar hij tot nu toe niet is terugge
keerd.
De vertoning van het stuk is na over-
'eg met de auteurs tot 30 maart ge
waarborgd. Het was oorspronkelijk
de bedoeling, dat „De man van La
Mancha" in Hamburg tot begin mei
zou draaien. De heer Collien zei. dat
Paul Kijzer hem niet had meegedeeld,
dat de rechten op „De man van La
Mancha" ingetrokken waren.
Volgens de heer Collien heeft de heer
Kijzer in oktober van het vorige jaar
reeds de rechten verloren voor de ver-
loning van de musical „De man van
La Mancha" omdat hij sinds die tijd
de auteurs geen royalties meer heeft
uitgekeerd. In Wenen en West-Berlijn
zijn de voorstellingen van de musi
cal inmiddels beëindigd.
IBehalve in Hamburg wordt de musi
cal nog in München vertoond, maar
^"olgens Kurt Collien heeft de heer
Kijzer met deze produktie niets te
maken.
Veelzijdige
collectie van
jong couturier
(Van onze moderedactie)
AMSTERDAM Edgary
Vos is één van onze jonge
couturiers met zoveel idee-
en, dat ze om zo te zeggen
zijn boutique aan de P. C.
Hooftstraat uitbarsten. En
hij geniet al zoveel bekend
heid dat beroemde persoon
lijkheden bijna op eikaars
schoot zaten om de stroom
modellen van zijn nieuwe
ooorjaarscollectie, en een
voorproefje van de geluk
kig nog ve
Henk van Ulsen achter de
microfoon, Lia Dorana als
één der mannequins, dat
lukt de 'eerste de beste niet.
Wel Edgar, bij wie grote
ic trices, -meisjes uit de
show-business, Gre Brou-
wenstein en zelfs majoor
Boschart in Heils Leger
uniform bijeen gepakt za
ten. Er waren, voor zover
ons oog reikte, geen pas
tores te zien. Maar wel
het hoedenmodel voor de
ze zomer: de priesterhoed.
De quintessence van lente
en zomer bij Edgar Vos is
veelzijdigheid.
Twee- en driedelige en
sembles van rok, hes en
jasje of mantel in fraaie
wollen stoffen, in katoen,
zijde en (somber gekleurd)
biocaat, nemen de belang
rijke plaats in. Sommige
onderdelen zijn vaak con
trasterend van kleur. De
rokken zijn geplooid of
klokkend, de mantels hoog
getailleerd, dikwijls voor-
Het model voor de ko
mende zomer, de priester
zien van ingezette hoge
panelen.
De meest opvallende vondst
is een boogvormige weg
snijding op de heup vanaf
de zoom tot in de taille
van de jasjes, zodat er
losse, smalle, afgeronde
voor- en achterpandjes
overblijven.
Natuurlijk keert dit idee
terug in variaties: bijvoor
beeld in een mosgroen
fluweel broekpak met goud
geborduurde randen, of in
2en wit-groene avondjurk
van katoenen jacquard die
van voren vanaf de zoom
tot aan de boezem is uit
gesneden (maar er zit een
andere jurk onder!)
Katoenen jacquard inspi
reert Vos tot velerlei com
binaties, gele mouwloze
mantel over gele jurk met
mouwen bijvoorbeeld.
Zwart velours bestemd hij
voor een edge-to-edge
mantel met zeer hoog rug-
split, zodat de wit linnen
jurk daaronder voortdu
rend zichtbaar is.
Bermuda-shorts komen in
deze collectie vrij veel voor
en kunnen desgewenst door
lange pantalons vervangen
worden. De lange broeken
komen vandaar vooral tot
hun recht in de avondkle
ding. Het meest intrige
rend is het witte broekje
dat maar enkele centime
ters onder het rood wol
len jurkje uitpiept.
Voor huis- en avondkle
ding gebruikt de jonge
Amsterdammer uitbundige
katoen en schitterende zij
de (zeer brede streep van
roze-geel-ox-anje). Wat men
op shows „een hostess-
dress uit soie sauvage"
noemt heet bij Henk van
Ulsen heel eenvoudig
„huisjapon van wilde zij
de"! Lia Dorana was bui
tengewoon imposant in een
hoog gesloten japon van
zwarte wilde zijde met
zulk een diepe stolpplooi
in de rug, dat zij leek te
schrijden met een sleep.
Indrukwekkend op een an
dere manier is de japon
de rok is gesneden in tal
loze glanzend ombieste
pandjes, die wapperen over
?en zwart satijnen broek.
Een soortgelijk geheel
schittert in wit met metaal-
kleurige pailletten boordje
?n -manchetten.
HOUSTON (Reuter-DPA) Het Ame
rikaanse ruimteschip Apollo-9 heeft gis
teren een perfecte landing in de Atlanti
sche Oceaan gemaakt na een succesvolle
tiendaagse ruimtevlucht. die de weg
opende voor een landing op de maan
later dit jaar. De cabine kwam slechts
anderhalve kilometer uit de „roos" in zee
en binnen 50 minuten stonden de ruimte
vaarders James McDivitt. David Scott en
Russell Schweickart op het dek van het
helikoplcrmoederscbip Guadalcanal",
toegejuicht door de bemanning.
Duidelijk zichtbaar vanaf het bergings
schip was de Apollo-9 precies op de vast
gestelde tijd, een minuut over" zes Ned.
tijd. met de goede kant boven op het
woelige water neergekomen. De vorige
bemande Apollo's waren ondersteboven
geland en moesten door speciale inge
bouwde drijvers worden opgericht.
Kikvorsmannen waren snel ter plaatse
en lieten dc astronauten na de noodza
kelijke routinehandelingen overstappen
in rubberbootjes, waarvan een omsloeg,
van daar werden ze door een helikopter
opgepikt.
De ruimtevaarders waren de inspan
ningen van de vlucht nauwelijks aan te
zien. Ze hadden het de laatste vijf dagen
ook betrekkelijk rustig gehad na het
ruimte-uitstapje van Schweickart en
vorige week vrijdag het hoogtepunt: de
geslaagde solovlucht met het maanlan
dingsvaartuig, dat mogelijk in juli al met
twee astronauten aan boord op de maan
zal landen.
Het weer in het landingsgebied, ten
noorden van Puerto Rico, was goed. Oor
spronkelijk zou de Apollo-9 ongeveer 500
km. noordelijker bij de Bermuda's lan
den, maar daar stond een te ruwe zee.
Geen proef met LM?
De ruimtevlucht is zo'n succes geweest
dat nu alleen nog maar de vraag is, of
het maanlandingsvaartuig (LM) nog in
een baan om de maan moet worden be
proefd voordat de feitelijke landing
plaatsheeft. Op het programma staat nog
een vlucht van de Apollo-ID, waarbij de
LM zich moet losmaken van het moeder
schip en het maanoppervlak tot op 15 km
moet naderen alvorens terug te keren en
weer vast te maken aan de Apollocabine.
Er bestaat echter een kleine kans dat de
NASA deze generale repetitie overslaat,
nu de ontkoppelings- en rendezvous-
operaties met de Apollo-9 zo feilloos zijn
verlopen. Vluchtleider Eugéne Kranz zei
donderdagavond dat de vlucht had uitge
wezen dat de voor bepaalde handelingen
uitgetrokken tijd wat ruimer moest wor
den genomen.
President Nixon wenste de astronauten
telegrafisch geluk en nodigde ze uit voor
een diner op het Witte Huis over twee
weken.
De Tsjechoslowaakse televisie zond de
landing van de Apollo-9 rechtstreeks uit.
Tijdens de uitzending beantwoordden drie
commentators telefonische vragen van
weetgierige kijkers. Daarbij werd meege
deeld dat Tsjecho-Slowakije als enig so
cialistisch land de landing rechtstreeks
uitzond. De Sowjet-Unie nam de beelden
weliswaar over, maar zond ze niet direct
uit. Op de Oostduitse televisie was om
streeks die tijd een documentaire over de
successen van de Russische kosmonauten
te zien.
Generaal Aly (51)
opvolger van
gesneuvelde Riad
CAIRO (AP) PresidentNassar
heeft generaal Ahmad Ismail Aly (51)
benoemd als chef-staf van het Egypti
sche leger. Hij volgt generaal Abdel Mo-
neimriad op die zondag door een Israë
lische granaat aan het Suezkanaal is
gedood.
De Apollo-9 op het moment dat hij neerkomt op een nogal nukkig zee
oppervlak, op drie mijl van het bergingsschip. De golven leverden bij de
berging de nodige problemen op.
WASHINGTON (DPA-AP) De Ame
rikaanse senaat heeft met de vereiste
meerderheid van twee derden het ver
drag tegen een verdere verspreiding van
kernwapens bekrachtigd. Als president
Nixon het stuk heeft ondertekend, zal de
ratificatieprocedure zijn voltooid.
Het verdrag is door 84 landen onder
tekend. Het wordt van kracht als 43
staten het hebben bekrachtigd, waaron
der Engeland, Amerika en Rusland.
Engeland heeft dit al gedaan. Men ver
wacht dat Rusland tot bekrachtiging zal
overgaan, als dit in Amerika is gebeurd.
(Van onze correspondent
ASSEN De rechtbank in Assen
heeft vanmorgen de 58-jarige algemeen
bedrijfsleider K. G. P.. de 58-jarige fa-
briekageleider E. A. H. J. van P. en de
55-jarige afdelingschef A. S. vrijgespro
ken. Ze zijn apothekers in dienst van de
N.V. Koninklijke pharmaceutische fabrie
ken voorheen Brocades Steehman te
Meppel. Veertien dagen geleden had dc
officier van justitie, mr. C. J. van Ol-
denbeek wegens dood door schuld boe
tes van respectievelijk f 2000 of 20 dagen.
1 .1.000 of 30 dagen en f 1000 of 10 dagen
geëist.
De officier achtte bewezen, dat door
hun grove nalatigheid in mei en juni
1966 vier vrouwelijke patiënten in het
Diaconessenhuis tc Eindhoven overle
den. doordat hun door Brocades gele
verde infuus vloeistof was toegediend.
Die onder leiding van de verdachten was
gefabriceerd en was verbonden.
De raadsman van de verdachten mr.
H. Schootstra uit Leeuwarden kwam
veertien dagen geleden tot vrijspraak
De rechtbank achtte de grove nalatig
heid en onachtzaamheid der verdachten
niet wettig en overtuigend bewezen.
(Van een onzer verslaggevers
Vorige week donderdag kreeg
dr. A. A. Thïadens van de rijks
geologische dienst in Haarlem het
bericht, dat er door de Deltadienst
uranium van goede kwaliteit was
gevonden in de kop van Schouwen
Duiveland. „Als u mij een paar
weken geleden had gevraagd of
SCHIPHOL (ANP) In opdracht van
dc Zwitserse justitie is het lijk van de
Palestijnse terrorist Abdoel Mohsen Has
san. waarmee de KLM op Schiphol se
dert vorige week donderdag opgescheept
beeft gezeten, vanochtend per KLM-
vliegtuig naar Zürich teruggebracht.
Naar gemeld was de loden kist met
het lijk van Hassan, die vorige maand
gedood werd tijdens de beschieting van
een ElAlvliegtuig op het vliegveld van
Zürich, in opdracht van de Zwitserse
justitie op 6 maart door een vracht-
agent in Zürich aan de KLM aangebo
den voor vervoer via Schiphol naar Am
man. Toen de kist echter op Schiphol
was gearriveerd bleek dat de Jordaan
se ambassade geen toestemming had
gegeven voor verder transport naar de
Jordaanse hoofdstad. Daar had na
melijk intussen de „plechtige begrafe
nis" van Hassan reeds plaatsgevonden.
Tot vanochtend stond de kist in een kluis
van Schiphols vrachtgebouw.
Wat de Zwitserse autoriteiten, nu de
Jordaanse vergunning voor transport
naar Amman nog steeds niet is gegeven,
met het stoffelijk overschot verder
gaan doen, is nog niet bekend.
er op deze wijze uranium gevon
den zou worden in Nederland, dan
had ik „nee" gezegd", aldus om
schrijft dr. Thiadens zijn weten
schappelijke verbazing en verras
sing.
Inmiddels heeft dr. Thiadens, die nu
de minister van Economische Zaken
adviseert over de opsporing en winning
van de delfstoffen, de Deltadienst ge
vraagd om meer grondmonsters. „Pas
over ongeveer een maand wanneer de
Isotopische Stichting Amsterdam en het
T.N.O. deze grondmonsters zeer nauw
keurig hebben onderzocht, kan er iets
gezegd worden over de waarde van de
vondst", aldus dr. Thiadens. Afhankelijk
van dit onderzoek zullen er pas over
enige weken verdere proefboringen wor
den gedaan om te bepalen of er behalve
bij Haamstede ook elders uranium in
de grond zit. De verwachtingen op een
werkelijke vondst zijn niet hoog gespan
nen. „Wij zitten er niet om te springen,
het gaat ons er alleen maar om of het
erin zit", zegt dr. Thiadens.
Inmiddels heeft de directeur van de
geologische dienst de Deltadienst het
advies gegeven de vondst officieel bij
het mijnwezen te claimen. Wanneer na
een intensief onderzoek mocht blijken,
dat de hoeveelheid uranium exploitabel is,
zal de minister van Economische Zaken
moeien beslissen welke mijnbouwmaat-
schappij dit gaat doen. Volgens dr. Thia
dens zouden de mijnen de exploitatie
technisch wel aan kunnen. „Het wordt
echter een kostbare zaak. Het uranium
is op 120 meter diepte in de kleilaag
gevonden. Wanneer deze uraniumklei
voor verdere verwerking naar boven
moet komen, dan zouden zogenaamde
vriesschachten gemaakt moeten worden
BOEKAREST (Reuter) Nicolae Ce
aucescu, de 51-jarige leider van de Roe
meense communistische partij, is met
algemene stemmen door de nationale
vergadering herkozen tot president van
Roemenië. De nationale vergadering, die
voor het eerst bijeenkwam na de parle
mentsverkiezingen, die eerder deze
maand zijn gehouden, herkoos de 66-ja-
rige Maurer tot premier.
(mijnschachten waarvan de wanden
kunstmatig bevroren zijn om instorten
te voorkomen). Dat wordt een uiterst
kostbare zaak. De algemene norm voor
het exploiteren van een uraniummijn is
dat er minstens 0,05 procent uraniumerts
uit de grond gehaald kan worden. Dat
betekent, dat er gejveldige hoeveelheden
kleigrond naar boven gebracht en ver
werkt zullen moeten worden.
Vergoeding
Een interessant detail is, dat evenals
bij andere vondsten zoals aardgas, de
eigenaar van de grond alleen maar een
vergoeding krijgt, die op dit ogenblik
is vastgesteld op 12,50 gulden per ha.
Wat de vondst in Zeeland ook verder
te betekenen zal hebben, grondspecula-
ties zitten er niet in.
Een andere, eveneens sceptische des
kundige, ir. R. van Erpers Roijaards,
verbonden aan de Gemeenschappelijke
Kernenergiecentrale in Nederland wijst
eveneens op de grote hoeveelheid ura
nium die aanwezig moet zijn, wil een
exploitatie rendabel zijn. „Er wordt veel
uranium gevonden in Canada, de Ver
enigde Staten en Zuid-Amerika en de
wereldprijs ligt op dit ogenblik op zes
tot zeven U.S.-dollars*per Amerikaans
pound (ruwweg 450 gram). Als er wal
gevonden wordt, dan is dat meegenomen,
maar ik geloof niet, dat deze vondst de
situatie voor de afnemers zal wijzigen".
De vindplaats van het uranium op
Schouwen Duiveland valt binnen het
waterwingebied van de Waterleiding
maatschappij Zeeland. Gevraagd naai
de consequenties voor de waterwinning
stelde de adjunct-directeur ir. J. L. van
Sloten, dat het drinkwater gewonnen
wordt op een diepte van 25 tot 35 meter
Dus ver boven de kleilaag, waar hel
uranium is aangetroffen. Pas wanneer
op Schouwen Duiveland eventueel een
mijncomplex zou worden gebouwd, zou
daar de toekomstige behoefte aan drink-
watenvingebied of drinkwatervoorzie
ning in gevaar kunqen komen. Maar
allereerst moet afgewacht worden of het
ooit zover zal komen.
Omstreeks het eind van de oorlog
werden in Twello ook al eens sporen
van uranium gevonden. Maar die bleken
niet interessant. De vondst in Zeeland
is wetenschappelijk wel interessant om
dat het uranium in een kleilaag is aan
getroffen. Bij de moderne methoden van
het opsporen van water worden diverse
methoden toegepast. Sinds enkele jaren
worden bij de boringen ook metingen
naar de gammastralingcn gedaan, omdat
deze veel aanwijzingen geven over de
grondlaag. Aan deze methode is het te
danken dal de Zeeuwse grond voor een
verrassing heeft gezorgd.
