STEEDS MEER NEDERLANDERS HEBBEN
'S ZOMERS KATOENEN BUITENHUISJE
WAT KOST EEN TENT
(EN DE REST)
VOOR VIER PERSONEN?
camping
tips
verbeteringen aan
diverse slaapzakken
baby's in campings
al heel gewoon
ZATiÜKDAG 1 MAAkï 1969
7T/M16 MAART
\T.AN vrjjdag 7 tot en met zondag land, Noorwegen, Nieuw-Zeeland,
16 maart wordt in het nieuwe Oost-Dultsland, Oostenrijk, Schotland,
RAI-gebouw aan het Enropapleln te Tsjecho-Slowakije, Amerika, West-
Amsterdam de 14e HISWA, de inter- Duitsland en Zweden. In de water-
nationale watersoort- en kampeer- sportsector (Europahal, oost- en
tentoonstelling gehouden. De tentoon- noordhal) worden in totaal rond dui-
stelling wordt op 7 maart 's morgens zend boten tentoongesteld, zoals
om half elf geopend door mr. J. van motorvaartuigen, motorzeilers, roei-,
Aartsen, commissaris van de koningin vis- en bijboten, kano's, vouw- en
in Zeeland en omvat alle hallen van opblaasboten, zeilboten en -jachten
het RAI-gebouw. Het aantal expo- e.d. naast motoren, onderdelen, toe
santen bedraagt 269e waaronder col- behoren en verdere watersport-
lectieve inzendingen uit Frankrijk artikelen. In de kampeersector (zuid-
(vier bedrijven) en Engeland (twaalf en westhal) vinden de bezoekers
bedrijven), naast individuele deel- kleine combinatie- en bungalowten-
neming uit verschillende andere lan- ten, kookapparatuur, eetgerei, kam
den. De produkten zijn afkomstig uit peermeubilair, slaapuitrustingen,
Australië, België, Canada, Denemar- kampeerkleding e.d. Tijdens de
ken, Engeland, Finland, Frankrijk, HISWA Is tegenover de hoofdingang
Italië, Japan, Joego-Slavië, Neder- van het RAI-gebouw een groot zeil-
/l\ -
flFÏlEl
Wir m
jacht opgesteld, een geheel getuigde
Lemsteraak met een lengte van 22
meter over roer en rondhout geme
ten. De mast steekt 21 meter boven
de begane grond uit. Het schip zal
door pavoisering overdag en illumi
natie ln de avonduren een goede blik
vanger zijn.
Voor degenen, die per auto naar de
RAI komen wordt tijdens de week
ends een speciale busdienst ingesteld.
De bussen brengen de bezoekers van
de parkeerterreinen aan de Europa -
boulevard gratis naar de hoofdingang
van het RAI-gebouw en terug.
De HISWA Is dagelijks geopend van
tien tot vjjf uur en 's avonds van
half acht tot half elf, op zondag van
tien tot zes uur.
li lh p i
Verreweg het grootste deel van de
tentoonstelling op de HISWA 1969 zal
in beslag genomen worden door bunga
lowtenten, die geschikt zijn, of moeten
heten, voor langdurig kamperen. Heel
wat Nederlanders zullen in de hoop
een mooie droge kampeerzomer tege
moet te gaan de HISWA bezoeken
om daar niet alleen naar een bunga
lowtent, maar veel meer naar een ei
gen katoenen of kunstvezelbuitenhuisje
uit te zien. Zij moeten echter wel zo
reëel zijn, dat zij toch met alle (weers-)
eventualiteiten rekening blijven hou
den, omdat een goede kampeeruitrus~
ting nu eenmaal in de papieren loopt
en het toch de bedoeling is om er zo
lang mogelijk van te genieten: goed
uitkijken is dus ook hier de boodschap.
Het zal niet moeilijk zijn om op deze
watersport- annex kampeerexpositie 'n
bungalowtent te vinden. De vraag is
geweldig groot en het aanbod dat
zal de tentoonstelling in alle kleuren
vormen, soorten en kwaliteiten aanto
nen ook. Het is echter bij de keuze
van een goede tent voor permanent ge
bruik van groot belang op een aantal
factoren goed te letten. Gebleken is
namelijk, dat een bungalowtent, die
gebruikt wordt om een aantal maan
den op een en dezelfde plaats te staan
een beslist kortere levensduur heeft
dan een tent van iemand, die er met
Pinksteren, in zijn vakantie en soms
een weekeindje mee kampeert. De
tent staat bij zogenaamd „stationair
gebruik" immers vier, vijf maanden
lang bloot aan alle soorten weer, wind.
vocht en zonnestraling, terwijl een an
ders gebruikte tent per jaar misschien
een maand of anderhalve maand lang
die weersinvloeden ondergaat. Het be
langrijkste punt bij een tent, die lange
tijd op een camping staat, is echter de
ventilatie.
Het lijkt misschien ongeloofwaardig,
maar een tent heeft meer te lijden als
hij enige tijd onbeheerd op een cam
ping staat dan in de tijd dat hij be
woond wordt. Dat komt door de damp,
die elke avond en na een regenbui uit
Bungalowtent, compact gehouden voor verre trektochten.
de grond opstijgt ook op de plaats
waar de tent staat en die dan niet
meer uit de tent kan ontsnappen. De
waterdamp condenseert dan tegen het
dak wat natuurlijk funest is voor het
katoenvezel. Het is dus zaak om het
verdampende vocht, dat rotting ver
oorzaakt, uit de tent te laten opstijgen
via een ventilatiesysteem.
Er zijn misschien kampeerders die
- denken dit te kunnen ondervangen door
een raam (met een luifeltje be
schermd?) of een niet helemaal geslo
ten deur. Dit moet iedere rasechte
kampeerder hem echter optraden, want
als de wind draait of in kracht toe
neemt kan hij grote schade aan
de tent aanrichten in de weken,
dat de eigenaar geen tijd heeft
om een weekeindje te gaan kamperen.
De oplossing van dit probleem heeft
men nu blijkens de voorbeelden op
de expositie in een heel andere
richting gezocht, en gevonden. De
HISWA 1969 toont aan, dat de katoen
fabrikanten zich ingespannen hebben
om de rotvastheid van hun weefsels te
verbeteren.
Hiervan profiteren eigenlijk alle
kampeerders, want ook tenten, die
misschien niet helemaal droog wor
den weggeborgen zullen minder van
rotting te lijden hebben. Het gevolg
voor de hele-zomer-door-kampeer-
ders is, dat zij hun tent niet meer zo
snel als vroeger behoeven te vernieu-
Omdat deze zogenaamde „rotproofing"
toch niet afdoende bleek is men het
gaan zoeken in de richting van synthe
tische vezels, die ongevoelig voor rot
ting door bacteriën of schimmels zijn.
Men onderscheidt na enkele jaren
van experimenten door tentfabrikan
ten eenzijdig of tweezijdig met een
synthetische laag gecoate weefsels, die
al of niet vervaardigd zijn van synthe
tische garens en daarnaast weefsels
van alleen synthetische garens. Het ge
coate doek wordt uitsluitend voor het
dak gebruikt, omdat behalve rot
vastheid waterdichtheid een belang
rijke eis was. Natuurlijk leverde dit
gecoate doek ook weer problemen op,
want tijdens de bewoning slaat 's avond
veel meer condens tegen het dak, die
er dan vaak weer hinderlijk afdruipt.
Het aanbrengen van vanzelfsprekend
tegen inregenen beschermde ventila
tieopeningen in de nok van de voor- en
achterkant van de tent bleek deze con
densatie definitief te voorkomen. Op de
HISWA zijn daken van tweezijdig ge
coat synthetisch weefsel (Trevira) bij
verschillende standhouders te zien. (Fa-
ber).
Jammer is, dat aan de buitenkant van
de tent niet te zien is of ongecoat
synthetisch doek is gebruikt. Het is
alleen aan de hogere prijs te merken.
Sinds de nazomer van 1968 wordt ook
in Nederland (bij Ten Cate in Alme
lo) vervaardigd synthetisch tentdoek
gebruikt, het AU Seasondoek, dat on
der meer in een deel van de produk-
tie van "Walker is te zien.
Een van de voordelen, die het onder
zoek naar de voor een tent slechte fac
toren met zich heeft meegebracht is
het inzicht, dat ventilatie de levens
duur van het doek beslist ten goede
komt. Niet alleen gaat ventilatie het
condenseren tegen, maar 't zorgt er
ook voor, dat 'n normaal weefsel weer
zo snel mogelijk opdroogt. Op de
HISWA is op het gebied van ventilatie
een geheel nieuwe constructie te zien,
die de naam Air Boy heeft gekregen.
Een tegen inregenen beschermende
lap stof kan door middel van een me
talen beugeltje boogvormig worden
opengezet, en opent dan een spleet
waardoor constante ventilatie, ook in
een verlaten tent voortdurend moge
lijk is.
Het spreekt vanzelf, dat. in een tent
twee van zulke ventilatieluikjes moe
ten zijn aangebracht vlak tegenover el-
De Air Boyconstructie is te zien bij
tenten van Walker en bij alle tenten
van Sporthuis Centrum die voor in
bouw hiervan ook maar enigszins in
aanmerking kwamen.
Aan de donzen slaapzakken zijn ook
dit jaar weer verbeteringen aange
bracht. Op de HISWA-1969 kan men
slaapzakken aantreffen van het systeem
met tusscnschotjes, waarbij nu de dons-
banen in de lengterichting van de
slaapzak zijn aangebracht. Tot nu toe
werden de banen dwars op de lengte
richting van de slaapzak gestikt, om
dat men vreesde dat het dons op den
duur, vooral aan de zijkanten zou gaan
ophopen.
Dit bleek echter niet het geval te
zijn. De voordelen van de nieuwe slaap
zak zijn, iets lager arbeidsloon, meer
isolatie, zodat men desgewenst kan vol
staan met wat minder vulling bij ge
lijkblijvende praktische isolatie.
Op de HISWA blijkt ook een laken-
zak te worden getoond, die niet om de
slaper kringelt, of opkruipt. De prijs
van een dergelijke lakenzak is slechts
een gulden meer dan de normale la-
kenzakken.
Steeds meer gaat men over tot het aan
schaffen van kinderbedjes. Men dient
wel te letten op de diepte van de bed
jes, waardoor extra-veiligheid gewaar
borgd is. Er zijn nu ook kinderbedjes,
die te gebruiken zijn in de auto. Het
kind kan er zowel in liggen als zitten,
hetgeen vooral voor heel jonge kinde
ren op lange autoritten prettig is. Ze
zijn bruikbaar tot omstreeks vierjarige
leeftijd. Het bedje, dat verstelbaar is.
wordt gelegd op de bovenranden van
de voor- en de achterbank en vervol
gens klemmend vastgezet. Een bijko
mend voordeel ten opzichte van de ge
bruikelijke kinderzitjes is dat onder dit
kinderbedje op de achterbank nog ruim
plaats is voor berging van bagage. Ook
buiten de auto in huis, in de tent
enzovoorts kan het bedje worden ge
bruikt hoewel het als normaal kam-
peerbedje minder geschikt is.
Het gemetalliseerde plasticfolie, dat
vorig jaar als „reddingdeken" werd
uitgebracht, wordt nu geperforeerd om
de ventilatie te verbeteren. Daarna
heeft men er aan beide zijden een
slaapzaktijk omheengenaaid, zodat de
ze zak het uiterlijk heeft van een nor
male slaapzak. Alleen heeft deze
slaapzak aanmerkelijk minder volume
dan een slaapzak met een dons- of kunst
vezelvulling. Hij is aan te bevelen
voor kampeerders op de fiets of met de
rugzak. In het algemeen valt op te
merken, dat gezien de HISWA-stands
de afwerking van de slaapzakken,
kleine maar belangrijke kwaliteitsver
beteringen te zien geeft.
Op het gebied van de matrassen van
schuimplastic, voorzien van een tijk
van brush nylon, is 't 'n nieuwtje, dat
die nu ook oprolbaar verkrijgbaar zijn.
Voor deze oprolbare matras is van
zelfsprekend een steviger, dikkere kwa
liteit schuimplastic gekozen dan voor
de opvouwbare uitvoering.
Wie een bezoek aan een modern kam
peerterrein brengt merkt, dat het de
gewoonste zaak van de wereld gewor
den is om zelfs heel jonge kinderen
mee te nemen op vakantie in 'n tent.
Heel wat gezinnen nemen zelfs en
zeker op de daartoe geoutilleerde kam
peerterreinen hun baby's mee. Na
tuurlijk geeft de luierwas wel wat
problemen maar de baby's noch de ou
ders blijken er, ondanks de toch wel
noodzakelijke rust in het middaguur,
van te lijden te hebben.
Vanzelfsprekend is het belangrijk,
dat warmte en droogte naast goede voe
ding verzekerd dienen te zijn. Warmte
begint bij een goed bed. Geprofileerd
schuimplastic matras is daarom zo be
langrijk, waarbij men rekening moet
houden met een dikte van twee of drie
centimeter Opgevouwen matrassen ne
men wel wat ruimte in, maar ze gaan
beslist langer mee dan de opgerolde.
Om te voorkomen, dat transpiratie-
vocht in het schuimplastic dringt dient
er tussen de matras en de slaapzak
altijd een stuk plasticfolie te liggen
Bij kinderen, die 's nachts niet gega
randeerd droog blijven is het raadzaam
een stuk hospitaallinnen te gebruiken
of een lap grondzeildoek.
Kinderslaapzakken kopen voor de klein
tjes lijkt goedkoper, maar meestal is
het kind sneller uit de slaapzak ge
groeid dan de zak versleten. Feldrühle-
dekens (van „papier") zijn een uit
komst voor degenen, die kamperen met
een kind, dat 's nachts niet droog blijft.
Ze zijn per stuk nip* zo dim*- e" ook
voor het oudere kind is het een uit
komst, dat de nachtelijke narigheid op
die manier een geheim blijft; er han
gen geen dekens te drogen, niemand
hoeft het te merken.
Flanellen pyama's of voor 's nachts
erg woelige spruiten een katoenen trai
ningspak, completeren de slaapuitrus-
ting, ten minste als de ouders aan hun
kinderen een losse fietsbel hebben mee
gegeven waarmee ze alarm kunnen
Oudere kinderen willen graag een eigen
tent en ook de meeste ouders willen
graag wat privacy zodra het kind geen
dreumes meer is. Het is geen pretje om
's avonds de slaapruimte van de kin
deren met een katoenen deken te moe
ten afschermen omdat je bij lamplicht
nog wat wil praten of lezen.
Een dwarsslaper is voor de kinderen
het prettigst. Zo'n tent is aan de in
gang mooi ruim en van de voorkant
af zijn de kinderen goed bereikbaar als
de ouders ze willen instoppen. Beslist
noodzakelijk is, dat een kindertent mus-
kietendicht is. Een ritssluiting is dat
wel, maar een sluiting met drukknopen
niet. Bovendien kunnen kleinere kinde
ren een stevige drukknoop niet openen.
Wil men daarenboven nog wat mug
gen verdrijver" op het hoofdkussen
sprenkelen, dan moet men het weer
verversen als men later op de avond
nog even naar de kinderen gaat kijken.
Als men op de Hiswa loopt om een
tentje voor de kinderen te kopen heeft
men de keuze lussen dubbeldaks of en-
keldaks Beide zijn geschikt, en heb-
Bungalowtent voor drie tot vier personen met aangebouwde erker,
ben hun eigen voordelen. Als men ech
ter maar even denkt, dat dubbeldaks
beter en veiliger zou zijn dan enkel-
daks dan moet men dubbeldaks nemen.
Omdat een grote bungalowtent minder
sta-geld kost dan een kleinere bunga
lowtent met twee kindertenten, werden
velen ervan weerhouden aparte tenten
voor de kinderen aan te schaffen. Een
gevolg is echter, dat deze kinderen veel
moeilijker zelfstandig leren kamperen
en dat de ouders juist in de gezelli
ge avonduren hinder hebben van de sla
pende kinderen. Een ander feit is, dat
als de kinderen naar 'n kinderkamp zou
den willen gaan ze 'n tent zouden moe
ten huren.
Het is bijzonder onverstandig om zelf
standig kamperende kinderen op stap te
sturen met tenten waar ook maar iets
aan mankeert. Ouders weten altijd wel
een noodoplossing als hun tent gebre
ken vertoont: ze gaan in een hotel, vin
den een reparateur of gaan desnoods
naar huis terug. Zelfstandig kamperen
de kinderen kunnen dergelijke beslissin
gen vaak niet nemen.
Ieder kind zal spoedig merken, dat z'n
plunjezak met zijn slaapzak erin snel,
vol is. Een noodoplossing zou zijn de
lakenzak maar thuis te laten, maar
dan moet de slaapzak na de vakantie
beslist een wasbeurt krijgen. Beter
GROTERE
WEGGOOIBLIKJES GAS
Bij kampeerders en picknickers blijkt
een stijgende behoefte te bestaan aan
grotere weggooiblikjes gas. Op de HIS-
WA-1969 blijken dit jaar twee merken
overgegaan te zijn tot produktie van
dergelijke blikjes van 480 gram butaan.
De kampeerder kan een voorraad car
touches meenemen om zich onafhanke
lijk te maken van aankoop van gas op
ie camping. Vooral voor een mobiele
kampeerder, die niet met een ongemak
kelijke gastank wil zeulen, is dit een
oplossing. Maar ook hotelreizigers blij
ken belangstelling te hebben voor car-
oucheapparaten. Ze drukken de kos
ten van hun vakantie door op hun ho
telkamer maaltijden te bereiden op de
tot nu toe vooral voor picknickers
•jemaakte kleine gasapparaatjes. Wat
ie grotere kookapparatuur betreft is
een kooktafeltje in de handel voor
kampeerders die het zoeken in beper
king van hun meubilair. Het heeft een
ifneembaar, driekantig aluminium
.vindscherm en is daardoor ook bruik
baar als gewoon laag tafeltje, hetgeen
weer van belang is voor bewoners van
huttenten met gesloten voorluifel, die
bij voorkeur strandstoeltjes gebrui
ken. Als gevolg van het toenemend ge
bruik van gascartouches in standaard
verpakkingen van vier of zes stuks
te leveren.
Wat kost nu een nieuwe kampeeruitrusting voor vier personen als men het in
de bungalowsfeer zoekt? Zo'n bungalowtent kan dan gebruikt worden voor lang
duriger verblijf op campings, maar ook voor een enkele overnachting in een
weekend of op weg naar het vakantiedoel. Men kan dan ongeveer rekenen op
het volgende:
vierpersoons bungalowtent, gewicht 37 tot 45 kilogram450650 gulden
kooktafel, tweepits gascomfoor, gastank en licht 140— 180 gulden
meubilair: 4 stoelen, tafel en luie stoel 150— 250 gulden
twee slaapuitrustingen voor de ouders, synthetische slaap
zakken en luchtbedden 120165 gulden
twee slaapuitrustingen voor de kinderen, twee synthetische
slaapzakken en platen profielplastic100120 gulden
Kleding 80— 120 gulden
Bijkomstigheden 50130 gulden
Totaal gemiddeld voor vier personen 1100—1600 gulden
zou zijn, het kind te laten sparen voor
een donzen slaapzak. Ook deze zal
bij voorkeur met een lakenzak gebruikt
moeten worden, maar neemt op zich
zelf minder ruimte in beslag dan een
slaapzak van kunstvezel. Een andere op
lossing is een slaapzak met een inhoud
van metaalfolie, zoals op deze HISWA-
tentoonstelling bij twee verschillende
exposanten in twee verschillende uit
voeringen wordt aangeboden.
PRIJZEN TENTEN
STEGEN NIET VEEL
Prijsstijgingen op tenten en tenlmate-
rialen blijken mee te vallen. Natuur
lijk zijn de prijzen ook in deze sec
tor omhooggegaan, hoewel de stijgin
gen niet uitsluitend toe te schrijven
zijn aan de BTW. Ook de 6 procent uit-
voerbelasting van Duitsland heeft in
vloed op de artikelen die uit dit land
komen, al nemen exporteurs die kos
ten ook wel voor hun rekening. Dat
de prijsstijgingen in de tentenhoek
slechts twee tot twaalf procent bedra
gen is voornamelijk een gevolg van een
scherpe calculatie en aanpassingen
aan de bouw van de tent. Dat het cam-
pinggas ongeveer twintig procent duur
der is geworden is een kwestie van de
importeurs.
Als men nagaat, dat per jaar zo'n
vijf miljoen meter tentdoek wordt ge
produceerd en de inkoopprijs van
dit doek voor de tentenmakers nu even
hoog is als de verkoopsprijs in 1968
dan valt de prijsstijging voor de tenten
bijzonder mee.
Hebt u een nieuwe tent gekocht, zet
deze dan op een vrije middag eens
overeind om te oefenen. Doe het tijdig,
want mochten er onderdelen ontbreken
dan kunt u meteen nog naar de winkel
Zijn de luchtbedden nog goed?
Pomp ze op en controleer de volgen
de morgen. Zijn de matrassen nog veer
krachtig? Slaapzakken schoon?
Gebruik uw gasflessen in de keuken
tot ze leeg zijn en wissel ze dan om.
Was uw gasvoorraad vorig jaar vol
doende of doet u er verstandiger aan
een grotere tank te kopen?
tè Een kleine afsluitbare toiletemmer
maakt het verblijf op de camping een
stuk comfortabeler.
9 Zijn uw papieren in orde? En hebt
u ze bij u? Kampkaart, ziekenfonds-
kaart, verzekeringen, autoschadefor
mulier, groene kaart, paspoorten, we
genkaarten, foldertjes van uw vakan-
tiegebied. Aantekenpapier, balpen,
blanco enveloppen.
9 Zet uw tent met de achterkant naar
de wind, ook al staat dat ongezellig"
omdat uw buren wel op een gezamelijk
grasveld uitzien. Probeer te voorko
men, dat uu> tent direct uitzicht heeft
op de woonruimte van de buren.
Zet geen tent vlak bij een hellink-
je. Als het gaat plensregenen loopt het
water zo uw tent in. Graaf geen ga
ten of geulen in het terrein.
Een los windscherm om de woon
ruimte onder de luifel is een heerlijk
ding. Het beschermt tegen wind, re
gen en de blikken can anderen. En als
het erg warm is kunt u er zelfs een
luifel van maken voor wat extra-scha-
9 Overweegt u de aanschaf van een
imperiaal op uw auto? Bedenk dan
twee dingen. Als u er zware, weinig
volumineuze dingen op legt hebt u wei
nig last van extra-luchtweerstand maar
is de auto gevaarlijk bokkig in het
bochtenwerk. T.ichte omvangrijke ba
gage op het imperiaal verlaagt welis
waar de maximumsnelheid, en ver
hoogt de benzinerekening, maar is een
stuk veiliger in de bocht.
Bespreek vast voor volgend jaar als
het u op de camping is bevallen. Of
noteer het tefefoonnummer en de naam
van de kampbaas. Dan ku- u contact
opnemen zodra de periode van de vol
gende vakantie vast staat. Kijk eens
rond als u voor volgend jaar een andere
camping wilt. Bespreek al met Pasen
een plaats voor Pinksteren.
door:
aad van holstein
NlrUW
OP DE HISWA '69
Op de HISWA kan men tal van nieu
we tentondcrdelen aantreffen. Voor het
gemakkelijk opzetten van een wind
scherm (bungalowkampeerdcrs zijn dik
wijls gewend zo'n scherm om hun
woonruimte te zetten) zijn speciale
windschermharingen in de handel ge
bracht.
Het is een hoekpen m et een „bus"
waarin de normale maat windscherm-
tentstokken (kleine diameter) passen.
Voor de doe-het-zelver is er »een zeil
kousenset te koop om zonneschermen,
grondschermen in het dagverblijf van
zijn tent en dergelijke zelf te voorzien
van zetlkousen. Men heeft er slechts
een hamer en een plankje bij nodig.
Ritssluitingen zullen in het vervolg ge
makkelijker (in winkelverpakking) te
koop zijn in sportzaken en kampwin
kels. Ook dit is 'n uitkomst voor doe-
het-zelvers en de mensen met tentpan
ne. Nieuw zijn ook de nylon grondpen-
nen. Ze zijn uitermate hard, geven een
zeer goede verankering van de scheer
lijn aan de grond en zijn vooral ge
schikt voor kamperen op grasland en
veenachtige gronden. En tenslotte voor
de kamperende huisvrouw wasknijpers,
waarmee ook plastic folie goed is vast
te klemmen. Om de beide delen van de
„bek" zit een strip van stroef plastic,
terwijl de bevestiging aan de waslijn
geschiedt met een verend oog van roest
vrij staaldraad.
