%£ddóe@oti/Ki/iit
9.95
Kiesinger:
verkiezingen
in Berlijn
vrijwel zeker
Geldboetes
gevraagd
voor dood
door schuld
Invoering omroepwet
Omroeporganisaties
niet naar hearing
Er is weer
een plaat
gelanceerd
Spookachtige" toestand
rond nieuwe l.p.
van Boudewijn de Groot
DE LEIDSE COURANT
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1969
Reageren op
media ook een
stuk democratie
WAT de Nederlandse burger de laatste
jaren moet opvallen, is dat er
meer gereageerd wordt op het doen
laten van de communicatiemedia; ra
en televisie heel in het bijzonder, m
kranten en tijdschriften niet uitgezon-
het aantal afkeurende reacties de bijvals
betuigingen overtreft. Het „wie zwijgt,
stemt toe" gaat kennelijk ook in deze
kwestie op. Bij kranten en tijdschriften
is men door de lange traditie dit wel een
beetje gewend; er zijn door de praktijk
of wanneer beide partijen daarvoor
vinden zijn de Raad voor de journalis
tiek die over het algemeen goed en
bevredigend werken.
De met drukinkt werkende communi
catiemedia hebben trouwens het voordeel
van 'n beter tot zijn recht komend „eigen
publiek". En wie buiten dat „eigen pu
bliek" staat, vindt doorgaans snel geijkte
middelen om te reageren of protesteren
zo hij daar behoefte aan heeft. In over
grote meerderheid zijn ook degenen die
deze media beheren of verzorgen, hieraan
[>IJ radio en televisie ligt het allemaal
19 wat moeilijker. De traditie is korter
:n het „eigen publiek" spreekt er een
spelen. De spanning werd nog groter toen
bleek dat kijker en luisteraar niet
besluiten om iets te doen wat voor
icht het gemakkelijkste
zijn: de knop omdraaien.
reactie op de hardheid
formaties en opinies over kom
de televisie heeft nu eenmaal
dacht directe uitwerking) automatisch ook
tot harde reacties leidt. Het spreekwoord
„wie de bal kaatst, kan hem terugver
wachten" gaat hier ook op voor de kracht
warmee de bal gekaatst wordt.
Soms tonen artistieke of journalistieke
medewerkers van radio-visuele medi
trekjes van een neiging om bij radio e
televisie een nieuw soort pausen en mc
narchie te creëren ze proberen een nieu>
soort soevereiniteit en onschendbaarheid
in te stellen, terwijl ze juist zelf hun best
doen om estabishement en taboes af te
breken.
IJET reageren op de media is evenwel
11 juist ook een stuk democratie,
moeilijk te missen stuk democratie zelfs.
En wanneer creatieve medewerkers op
gerechtvaardigde mannen proberen ten
opzichte van opdrachtgevers en autoritei
ten een redelijk stuk bewegingsvrijheid
te verwerven, dan moeten ze ook anderen
ruime vrijheid laten om op hun gebruik
van verkregen vrijheid te reageren. Want
maar zelden staat van te voren vast dat
de actie wel en de reactie niet een
drage tot het algemeen belang is.
Medische „prijs"-opdrijving
IN het Kamerdebat over de prijzen is
door minister De Block beaamd dat de
regering zich ook ongerust maakt over
het tempo waarin prijzen en tarieven voor
medische voorzieningen stijgen.
De verpleegkosten in ziekenhuizen en
daarmee gelijk te stellen inrichtingen
vormden al een probleem; dat bleek van
wege de enorme investeringen die tegen
woordig in een medisch centrum gestoken
moeten worden, vrijwel onafwendbaar.
Nu maken de declaraties van sommige
medici het probleem nog knellender. Mi
nister De Block heeft laten doorscheme
ren zelf ook over te hellen naar de me
ning dat een deel van de artsen, vooral
dan de specialisten, zich aan „prijs"-op-
drijving schuldig maakt.
In de sector van de verplichte verzeke
ring wordt ook de bewegingsvrijheid van
de specialisten, artsen en apothekers wat
aan banden gelegd. Daar ontstaan bij
onderhandelingen, vaak moeizame onder
handelingen, door druk en tegendruk
compromissen waarbij de economische
redelijkheid en sociale toelaatbaarheid
beide een rol spelen.
Maar het lijkt er soms op, dat medische
verzorgers dan proberen in de „vrije sec
tor" litin schade dufe"É>ei én dwÜrs in le
halen. Daar bestaan dan wel particuliere
ziektekostenverzekeringen, maar die kun-
„prijs'stijgingen die in de declaraties
menig arts opgesloten liggen.
Er zou alles voor te zeggen zijn dat
de gezamenlijke ziektekostenverzekei
gen het spel wat harder gingen spelen
op die manier voor meer noodzakelijke
tegendruk te zorgen. Artsen en zeker de
specialisten speculeren er wellicht op dat
zij zich ten opzichte van een door ziekte
kostenverzekeringen tot stand gekomen
collectiviteit meer kunnen permitteren,
dan in het geval dat alle particulieren
echt „particulier" zouden moeten betalen.
Want de collectieve verzekering neemt
niet alleen te grote persoonlijke risico's
weg, maar ook de rem die anderen van
wege dat risico zouden moeten hanteren.
We weten dat in Nederland vergele
ken met andere westerse landen, de toe
stand nog betrekkelijk goed is. Maar die
toestand is de laatste jaren snel aan het
verslechteren. Reeds nu al begint het
erop te lijken, dat een collectiviteit de
hoge belastingen "en de "wel^ail'rtsstiffflng
van medische specialisten moet betalen.
Een-niet zo beste vorm van solidariteit!
KVP-jongeren over onderwijs
WANNEER de KVP-jongeren in het
maandblad Politiek ook hun visie
op het onderwijs ter sprake brengen,
maken zij een fout waarover vaker
heengekeken wordt.
Binnen het kader van de ook door ons
vurig begeerde gelijke kansen voor de
lagere inkomensgroepen stellen de KVP
jongeren: „..Het onderwijssysteem zal
meer moeten worden afgestemd op de
individuele behoeften van de leerlingen,
zodat de gevolgen van de sociale en
maatschappelijke verschillen worden ge
neutraliseerd".
Wij vinden, dat het onderwijs minder
moet letten op de individuele behoeften
en meer op de individuele mogelijkhe
den. Ook een studie als die van prof.
Van Heek c.s. heeft juist aangetoond,
dat er bij kinderen uit lagere inkomens
groepen vaak mogelijkheden zijn, daar
waar behoefte niet worden onderkend.
In hetzelfde vlak ligt ook onze opmer
king, dat men bij het onderwijs vooral
niet de vormende waarde terwille van
het directe nut te veel op de achtergrond
moet dringen. Want juist in het ge
val van kinderen uit sociaal-achtergeble
ven groepen geldt, dat de vormende
waarde van het onderwijs hen en de
generatie die na hen komt kan bevrij
den van sociale en maatschappelijke ver
schillen waarvan ze nu veelal nog de
dupe zijn.
Lof en blaam dikwijls heel betrekkelijke zaken
EN jury als die, welke vorige week bij
het concours voor studententoneel
weigerde prijzen voor de beste voorstel
ling en voor de sterkste repertoirekeuze
toe te kennen omdat geen van de opvoe
ringen naar de mening van de juryleden
hiervoor in aanmerking kon worden ge
bracht, behoort tot de gelukkige uitzon
deringen.
Dikwijls gaat een jury dan immers prij
zen toekennen onder het motto, dat som
mige prestaties dan toch maar beter wa
ren dan de andere; ook gebeurt het wel,
dat men een gedegenereerd Salomons-
oordeel velt door een eerste prijs te ver
delen in twee tweede prijzen om op die
manier het eigen geweten en de hoop
volle' verwachtingen van de kandidaten
Het niét uitspreken van een hard maar
eerlijk oordeel betekent in zo'n geval,
bëkroont dan immers niet meei wat
echt goed, maar wat het minst slecht is.
Die praktijk is dan de omgekeerde van
het onjuiste beleid dat tegenwoordig het
onderwijs nog al eens wordt aangewre
ven. Deze kritiek komt dan, ruw gezegd,
hierop neer, dat een leraar of onderwijzer
een bepaald percentage leerlingen een on
voldoende geeft, niet omdat hun presta
tie absoluut onvoldoende is, maar omdat
ze in verhouding tot betere prestaties de
minsten zijn. „Ik moet op dertig leerlin
gen toch minstens zoveel procent onder de
jectief gemiddelde; Jan krijgt geen on
voldoende omdat hij zelf zo slecht is,
maar omdat de voldoende van Piet zo
veel sterker is. Iedereen gaat dan op zijn
eigen houtje toepassen wat de wet op de
kansberekening voor de collectiviteit
schijnt vast te stellen; als ik x maal met
de dobbelstenen gooi, behoren er y maal
„zessen" op tafel te komen.
Bekijkt men deze gewoontevormingen
van een afstand, dan dringt andermaal
het axioma van de betrekkelijkheid van
alles zich op; het is een soort verbaste
ring van de antieke levenswijsheid dat de
mens zelf de maatstaf van alle dingen is.
Maar precies zo als de beoordeling van
goed en slecht overtrokken wordt naar
de persoonlijke maatstaf, leidt ook de
keerzijde van de medaille tot persoon
lijke repercussies. Er lopen bekroonden
rond met de allure van een trotse pauw,
hoewel ze in feite met kraaieveren ge
tooid zijn; andèrzijds lopen anderen met
een merkteken van mislukkingen rond,
ten gevolge van, als beslissend criterium,
het feit, dat anderen beter waren.
De beoordelende partijen hebben immers
vergeten hoe tussen de woordjes „ande
ren" en „slechter" of „anderen" en
„beter", soms als derde element het
woordje „nog" gevoegd had moeten wor-
En zoals jury's en onderwijsmensen,
die het fout doen. handelen, zo gaat het
vaak ook met meningen en uitspraken in
de politiek. En zo ergens dan blijkt ach
teraf immers juist daar, hoe betrekkelijk
lof en blaam ten opzichte van de naakte
waarheid staan.
(ADVERTENTIE)
Onder (eigenlijk boven)
deze kurk zit voor
een hoeveelheid puur
Jamaicaans genot,
aangepast aan uw smaak:
HANSEN RUM
BONN (AP) Bondskanselier Kiesin
ger heeft voor de t.v. gezegd dat vrij
wel zeker is dat de verkiezing van de
bondspresident op 5 maart in West-Ber-
lün zal doorgaan.
een onstuimige dag in West-Ber-
lijn met president Nixon zei Kiesinger
„de Berlijners willen dat de verkiezin
gen doorgaan". Hij herhaalde dat de
voorwaarde om de verkiezing op het
laatste ogenblik elders te houden is „een
•kelijk blijvende en goede oplossing
r de Berlijners en voor Berlijn",
'e minister van Buitenlandse Zaken,
Brandt, is nog in West-Berlijn gebleven
ia het vertrek van president Nixon,
n verband met de passenkwestie.
Maar toen de Oostduitser onderhande
laar Köhl niet kwam opdagen is Brandt
Bonn teruggekeerd.
INFUSIEVLOEISTOF
(Van onze correspondent
ASSEN De officier van justitie, mr.
C. J. van Oldenbeek, heeft vrijdagmor
gen voor de Assener rechtbank boetes
geëist tegen 3 employe's van de N.V.
Koninklijke Pharmaceutische Fabrieken
v/h Brocades Stheeman te Meppel. Hij
achtte ieder schuldig aan dood door
schuld.
De officier wilde geen gevangenis
straffen vragen en vorderde tegen de
58-jarige algemeen bedrijfsleider K. G. P.
een boete van 2.000.— of 20 dagen, te
gen de 58-jarige fabricageleider E. A.
H. J. van P. 3.000.of 30 dagen en
tegen de 55-jarige afdelingschef A S. een
boete van 1.000.of 10 dagen, leder
dezer verdachten had de mogelijkheid
om in het onvoldoende steriliserings-
proces in de fabriek verandering te
brengen, aldus de officier, die het over
lijden van de vier vrouwelijke patiënten
in het diaconessenhuis te Eindhoven in
mei en juni 1966 door het toedienen van
de door Brocades geleverde infuus be
wezen achtte.
van de laatste twee jaar de periode
van het zogenaamde overgangsbestel
reeds gedeeltelijk is achterhaald. De be
zwaren richten zich tegen het feit, dat
het getalscriterium van de wet zend
tijdverdeling op basis van ledental is
gecombineerd met de koppeling van het
lidmaatschap van een omroep aan het
abonnement op een omroepblad. Daar
door is bijvoorbeeld de in ledental ach
teruitgaande AVRO plotseling dankzij
een verbintenis met het weekblad
„Televizier" weer de grootse omroep
unnen worden.
Namens de verontruste omroepmede-
erkers zal op de hearing het woord
orden gevoerd door de heren De Koning
(afdeling drama NCRV), G. Stappershoef
(school voor de journalistiek) en Tom
Pauka (afdeling documentaires VARA).
Van KRO-voorzitter mr. Van Doorn
ernamen wij desgevraagd, dat hij wel
'oorstander is van invoering van de
omroepwet op 1 mei a.s. Hij zei geen
behoefte te hebben gevoeld om dit
tandpunt op de hearing te verdedigen.
.Indien Kamerleden naar aanleiding van
de hearing behoefte hebben om van ons
nadere inlichtingen te krijgen dan zullen
wij die uiteraard verstrekken", aldus de
Loonachterstand
landarbeider
onhoudbaar
HOOGEVEEN (ANP) De recente
prijsontwikkelingen maken meer dar
ooit duidelijk hoe dringend de nood-
ledrijfsbond gisteravond
- leden van de bond in
uurloon van de landfu-
nteel 17 procent achter
•erknemars in de indus-
ïroot publiek, maar dat is op zich geen
ichande. En zelfs als zijn werk op de
iuur tijdgebonden zal blijken dan
roerd.
Met name geldt dat ook voor zijn
„Muizen en mensen", dat wij dankzij
AVRO-t.v. gisteren konden terugzien.
De noodlotselementen worden er te op
zettelijk in bi elkaar gebracht, waar
door verloop en afloop iets onontwend-
baars krijgen. Maar het is tegelijk
verruwde omgeving.
Walter van der Kaï
le opvoering zou komen
Hij heeft zich de laa
reklede misdaadverhaal bef
o'n opvoering als die van g
it hij bovendien dat hij v
spel virtuoos 1
de ook met zijn spel- en vooral zijn dia-
loogregie heel ver te komen.
Daarbij komt dat "Van der Kamp altijd
een gelukkige hand heeft bij zijn be
zetting. Neem gisteren; de hoofdrol,
de heel moeilijk hoofdrol, van Lennie
werd
i Falkenhaj
2 onhoudbare s
Lijk
wagen voor
kerk ontploft
de kerk stond
uitvaartdienst werd gehouden,
ontploffing volgde nadat ben-
John Boles
overleden
SAN ANGELO (A.ï
de beginjaren van de sprekende film
is donderdag op 73-jarige leef
tijd overleden. John Boles kreeg onder
meer bekendheid door „The desert song"
en „Your lips betray", het Amerikaanse
filmdebuut van de onlangs overleden
Lilian Harvey.
deplansman. En dan komt er een ve
tolking uit die klinkt als een klok. B
wijs dat Van der Kamp goed he(
gekozen, hem goed heeft geregissee
en hem de gelegenheid gaf om als h
ware boven eigen kracht te spelen.
Dat geldt bijvoorbeeld ook voor me
sen als Manfred v. d. Graaf en Jj
Blaaser. die importante rollen ste
Mei
aardig
dat iq des
ts één topacteur. Jan Retél, die
oijrolletje maakte. En jamm
weinig repertoire is voor
nan, die elke spaarzame kei
2en mooie rol kan makei
tortreffelijke wijze doet.
Otto
NEDERLAND I
(STER-
reclameuitzcndingen
18.56,19.03, 19.56 en
20.16)
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
Kopduel, sportquiz
.Journaal (NTS)
Brandpunt,
actualit
ubric
Drie Sterren Show
amusementsprogra
I 21.42 uur:
Tweede journaal (NTS)
23.00 uur:
En France avec Nicolas
(TELEAC)
18.56, 19.56 en 20.16)
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Scala, magazine
VPRO:
19.30 uur:
Boeken burgers en
buitenlui, korte film
De kleine rebellie
21.05 uur:
Cinema, filmprogi
21.45 uur:
Monterey
Jazzfestival
22.10 uur:
Blik-Opener,
kunstmagazine
Televisie morgen
NEDERLAND I
10.30 uur:
Groenteteelt
onder glas
Onder de loep,
filatelisten
Made in Holland
16.25 uur:
Abbott Costello
misdadigers bij
i journaal (NTS)
aangegeven programma's zijn kleuren televisieprogramma's
21.00—22.30 uur:
Radio Filharmon
Orkest
22.5523.55 uur:
Prettig weekend,
platenprogramm
HILVERSUM II
NCRV:
21.10—22.00 uur:
Zingen in een bad va
marmer, luisterspel
TROS:
23.00—23.30 uur:
Vrijdagavond
komp-Lex
R ADIONIEU WSDIEN ST
HILVERSUM I:
7.00, 8.00, 11.00, 13.00,
16.00, 18.00, 19.30.
22.30, 23.55
HILVERSUM n:
7.00. 7.30, 8.00, 8.30. 11.00.1
12.30,16.00, 18.30, 22.30,
23.55
HILVERSUM Hl:
Elk heel uur vanaf 9.00
RADIO
PROGRAMMA
'i N£euwsV.S 23
i programma. (22.00-22.1!
(ADVERTENTIE)
StlldlO, KRO's nieuwe programmablad,
is komende week in de ban van Ajax.
VN s Bibeb s^rok met Joop
platenhandelaor geeft zijn menin
spelers en natuurlijk ook over di
r Ajaj
zitter
t de
de platenbusiness volop aandacht
het Grand Gala du Disque: de platenhoes gaat een gouden
roeKomst tegemoet, hoe worden de hitlijsten in Zweden en Holland
samengesteld?, het Grand Gala-presentatieteam stelt zich aan u voor
verder in Studio: boekenweek-discussie tussen de uitgevers Geert
van Oorschot en Bert Bakker regisseur Peter Oosthoek over het
koplopers-repertoire van Centrum de wereldgodsdiensten - deze
week het Bgeddhisme.
Wilt u Studio elke week in de bus?
Schrijf dan naar: KRO,
Antwoordnr. 93, Amsterdam. (Geen postzegel!)
Samenwerking gevraagd
HET Congresgebouw gaal officieel ge
opend worden en de leiding beijvert
zich het Haags muziekminnend publiek
met de nieuwe instelling vertrouwd te
Zo wordt de talrijke vrienden van het
Residentie-Orkest een concert op 20
maart a.s. aangeboden. Helaas gaat op
diezelfde dag de landelijke première, in
het Circustheater, van Der Zigeunerbaron.
Men kan aannemen, dat vele vrienden,
in het bezit van een abonnement op de
serie opera's, hierdoor in moeilijkheden
Onze vraag: ls overleg tussen de ver
schillende instanties nu niet dringend
gewenst? Waarbij we aantekenen, dat de
data der verschillende opera's reeds in
september 1968 vaststonden
Kunst en kunstenaars
De Rotterdamse Kunststichting exposeert
zaal Zuid aan het Zuidplein aquarel
len van Ad Kikkert.
In het Dordrechts Museum wordt v;
gehouden
:elling
rhilder Johannes Tavenraat
(1809—1881).
Galerie Walenkamp, Nieuwsteeg II Lei
den. exposeert van 527 maart serie
schilderijen van Albert Roskam.
De tentoonstelling Aziatische Kunst uit
het legaat Westendorp, die
bruari zou worden gehouden
Rijksmuseum te Amsterdam, i
lengd tot en met 7 april.
het
EMS, 90 kamers telt, van 1904 tot
1908 is opgetrokken, toendertijd 2 mil
joen gulden gekost heeft, waar in de
muziekzaal in diepduister gehuld,
slechts verlicht door enkele k;
de presentatie van „Bij nacht en on
tij" plaatsvond. De entourage was zo
spookachtig mogelijk gehouden. Er
trad een aantal danseressen op, die
door geraffineerde beschminking er
uit zagen alsof ze regelrecht uit een
Dracula film waren gestapt. Een soort
dm wr-
i charmante opname
ilandZwitserland en het ie
chien wel goed den volke te la-
toren, wat de heksen doen. Maar
gewaarschuwd, ieder die deze
