Voor
hetzelfde
geld
Dierenrijk uit De Fabeltjeskrant breidt zich uit
CAFÉ CRÈME
Vrijheid in studentenkerk
teken van nieuw kerk-zijn
ÊÊS&
VOORJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN VAKBEURZEN film foto karwei macroshop verlichting
MENEER DE
UIL STRAKS
OP TONEEL
mensen,
wat een
mensen
rookt u
20 geurige Café Crème
sigaartjes.
IJ'*
Advies, na 20 jaar uitgebracht, wordt niet gevolgd
Regering wil stoppen met subsidie aan kerken
ANWB stelt
prijs
Vreugde over
erkenning
door bisschop
Aardbeving in
Portugal en
Marokko
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1969
DE T.ETOfiE COURANT
PAGINA 11
'AARBEURS -
(ADVERTENTIE)
OPENINGSTIJDEN ALLE BEURZEN VAKBEURS VERLICHTING
werkdagen van 9 - 18 uur maandag 3. dinsdag 4 en woensdag 5 maart
zondag 2 maart van 10 - 18 uur óók van 19 - 22 uur
VAKBEURS KARWEI *1* voordelige trein-toegangbiljetten
dinsdag 4 maart óók van 18 - 22 uur 7v op de stations verkrijgbaar
AMSTERDAM Nederland-Fa -
beltjeskrantland. Jawel. De krant
gaat op tournee door Nederland.
Woensdag negen april is in de
(schouwburg van Breda de prc-
rc van de tlieaterproduktie
het dierenspel, dat de Am
sterdammer Joop van de Ende
■n de Haagse directrice van
het Theatercentrum, Carla Flink
a een intense voorbereiding
op de op fabels beluste bewoners
ns lage landje loslaat. Het
wordt geen gooi- en smijtwerk.
Daar is Tbijs Chanowski, de gecs-
j lelijk vader can de op het Braam-
struiksebinnenpad en in het grote.
Donkere Binnenbos ronddolende
dieren, wel van overtuigd.
Chanowski: „We moeten v'oorko-
3at er met onzè dieren wordt
gesold. Het zal serieus moeten
worden aangepakt. Van de Ënde
en mevrouw Flink hébben me
verzekerd dat het knots wordt".
Joop van de Ende, directpur van
;n theater- en organisatiebureau
i Amsterdam„Ik ben er hele
maal knettergek van. Als je de stu-
jan Thijs binnenstapt moet
je wel gek worden, want daar zijn
de jongens, van hoog tot laag. be
zig met die dieren. Ze leven naar
icn nieuwe dag, waarop nieuwe
ivonturen in beeld moeten worden
gabracht. Ze zijn er bezeten van"
Carla Flink: „Je mag de theater-
produktie geen poppenkast noe-
len. Het wordt groots. Ik geloof
!i het succes".
kochten de toneelrechten van Cha
nowski. Als op negen april Boor
de Wolf. ome Gijs, de postbode,
Ed en Willem Bever, de wijze
Meneer de Uil en vele andere ver
menselijkte dierfiguren in Breda
in het zes meter lange en vier em-
ter brede televisiescherm verschij
nen sluitei. Van de Ende en me
vrouw Flink een periode van kei
hard werken af. Niet alleen de po
gingen acht mensen bij elkaar te
halen, die zich dagelijks met het
dierentheater willen bemoeien,
maar ook de aankleding van de
dieren die in het televisiescherm
rondhuppelen, kostten menig
zweetdruppeltje. Er zijn duizenden
guldens mee gemoeid. Frans van
Dusschoten, de man die de stem
van Méneer de Uil voor zijn reke
ning neemt, wordt in een kostbaar
uilepak gehesen, om, staande
naast het televisiescherm het con
tact tussen het jeugdige publiek en
de toneelprestaties van de dieren,
te bevorderen.
Van de Ende: „Het pak van Frans
komt alleen al op zo'n dikke 2500
gulden. Moet jij eens uitrekenen
wat ons die levensgrote dierenfi-
guren kosten. Jawel, reken 't maar
Om de theatereditie van „De
Fabeltjeskrant" uit te kunnen
geven heeft Carla Flink aan
telefoon en brief niet genoeg.
Meneer de Uil vliegt zó snel uit,
dat ze een auto nodig heeft om
hem te kunnen bijhouden.
Carla Flink: „Wij, ik en Joop. ne
men een groot risico, want wie
zegt mij dat de toneelproduktie
van De Fabeltjeskrant bi het pu
bliek aanslaat. We hebben het riso-
co genomen, want je moet als
1 heatermens actueel zijn op
het gevaarlijke af om je in
onze wereld te kunnen handhaven".
Fabels overzee
Leen Valkenier, de tekstschrijver
van chanowski, schreef een serie
verhaaltjes, speciaal voor hel to
neel bewerkt, die een voorstelling
van zo'n anderhalf uur garandeer
de. De studio's van Thijs Chanow
ski Productions in Amsterdam lij
ken veel op een belegerde Fabels
burcht Voor de tekenaar betekent
deze theaterprodulctie de eerste
stappen die zijn dieren buiten het
televisiescherm maken, en met
plezierige reuzenstappen volgt de
verovering van Europa door de
dieren van het Braamstruiksebin-
nenpad. Engeland is zo goed als
gereed om de kleinste krant ter
wereld op het scherm te brengen
Chanowski wacht enkel op het con
tract, dat de bewoners van Albion
naar het vasteland moeten zenden.
De geachte Heer de uil en con
sorten zullen waarschijnlijk niet
alleen over de Engelse schennen
dwalen ook Frankrijk en Egypte
willen zich in de rij scharen. Nauw
keurig bekijken vertegenwoordi
gers van de landen momenteel de
verrrichtingen van onze tien-voor-
zeven-slaat-de-klok-helden en hel
dinnen in het grote en kleine don-
Het wordt straks lekker smikke
len en smullen bij de voorstellin
gen, die Joop van de Ende en
Carla Flink gaan verzorgen. Een
lelevisieproduktie omwerken tot
een gedegen theaterproduktie is
Peil van de krant
Joop van de Ende: „ondanks het
omvangrijke werk stond Chanow
ski erop. dat het tv-peil van De
Fabeltjeskrant gehandhaafd zou
blijven Hij zal dan ook zijn goed
keuring moeten hechten aan de
decors, de kleding van de dieren
en de,teksten. Maar hij is razend
enthousiast".
De theaterproduktie van Van de
Ende en mevrouw Flink omvat ori
ginele poppen, levensgroot en in
felle kleuren, een televisiescherm
van 6 bij 4 meter, decors, een
\rachtwagen waarmee het hele
spul door het land wordt vervoerd
cn de banden waarop Elsje Scher-
jon en Ger Smit de teksten uitspre-
100 uur per week
Theaterbureaus zijn er als de kip
pen bij om snel in te haken op de
jopulariteït van televisieprodukties.
Joop van de Ende kreeg zijn idee
van De Fabeltjeskrant enkele
maanden geleden. De kosten waren
hoog en zonder medewerking van
'n collega zou hij de mist zijn inge
gaan. Hij zocht contact met het
Haagse Theater Centrum „Carla
Flink".
Carla: „We hebben talloze bespre
kingen gevoerd om de kinderen iets
goeds te brengen. We maakten
vaak 100 uur per week, iedereen
is er gelukkig wild van, ook Frans,
die met onze tournee mee zal gaan.
Joop: „Vroeger bracht je gooche
laar die uit een oude hoed witte
konijntjes toverden. Maar kinderen
zien televisieprodukties, Batman,
Robin Hood, de Flintstones, noem
maar op. Ze verwachten dat de
helden van het blauwe scherm
naar hen komen. Onze werkzaam
heden worden ongewild gedreven
naar dergelijke, kostbare, maar in
teressante produkties zoals die van
de fabeltjeskrant. En ik geloof stel
lig, dat volwassenen ook naar on
ze programma's komen kijken. Wij
zijn net zo kinderlijk als onze kin
deren. Ik vind de krant lollig. Mis
schien meer vanwege de geweldige
teksten, dan door de beelden".
Mens in dier
De Fabeltjeskrant van Van de En-
Flink zal in het
iedere dag een plaats
aandoen, of, als de afstand haal
baar is. twee plaatsen per dag.
Men is van plan op scholen, jeugd
feesten, in vakantiecentra en
schouwburgen te verschijnen.
Carla: „We zullen zeker
pi- haat en nijd daar in het grote
verveelt nooit. Het geweldige
ivaardbare wijze te brengen
i de Fabeltjeskrant vind ik wel. Het zijn kneedbare karakters ook.
dat Valkenier en Chanowski
mensenkarakter in het lichaam van
een dier hebben gestopt. Er heersi
zoals een mens zich wel
een andere huid verstopt. Vandaar
dat ik meen dat onze toneelproduk
tie zeker wel twee jaar zal. kunnen
draaien".
De vrachtwagen van de rijdende
Fabeltjeskrant krijgt het druk, ja
wel. De dieren laten zich niet meer
in het keurslijf van een strak tele
visiescherm dwingen, het dierenle-
ger rukt op.
Joop v. d. Ende te midden van de bewoners uit thet grote, donkere Binnenbos: juffrouw Ooievaar, Cas de
Kraai en Lowieke de Vos. Deze dieren en hun televisiecollega's wagen oncler zijn toeziend oog de
overstap naar het toneel.
ADVERTENTIE
Fijne geselecteerde tabak, verwerkt tot
slanke, gave, geurige sigaartjes.
Café Crème, van Henri Winterman:
Twintig van die geurige sigaartjes gaan er
in een elegant aanbied-blikje.
't Is maar hoe u uw rook-geld besteden wilt
HENRI WINTERMANS
- 20 voor
Van
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Nederlandse regering wil een
einde maken aan het subsidiëren door de staat van
kerkgenootschappen. Het desbetreffende artikel
moet uit de grondwet worden geschrapt. Tegelijk
met dat schrappen vil zij de huidige uitkeringen
afkopen, waarmee een bedrag van circa 60 mil
joen gulden zal zijn gemoeid. De opvatting van
de regering wijkt af van de opvatting van een
staatscommissie, die juist had geadviseerd de sub
sidiëring te continueren en aan te passen aan de
huidige situatie. Dat advies zou de staat 50 mil
joen gulden per jaar hebben gekost.
Deze „staatscommissie voor de zaken van de
erediensten" werd in 1946!" ingesteld. Zij bracht
in februari 1967 haar rapport uit en thans, weer
twee jaar later, is dit rapport de Staten-Gcne-
raal aangeboden, vergezeld van een totaal afwij
kend commentaar van het kabinet-De Jong. Dat
de commissie twintig jaar nodig had
om met een conclusie te komen wordt aan ver
schillende oorzaken geweten, maar is toch voorna
melijk een gevolg, zoals zijzelf zegt, van de moei
lijke en delicate aard van de te behandelen ma
terie. Die materie is thans geregeld in artikel
185 van de grondwet. Op grond daarvan wordt
thans jaarlijks circa 3.5 miljoen gulden uigekeerd.
niet zozeer als een subsidie maar vooral als een
compensatie in de vorm van rijkstrakte
menten voor de inkomsten, die de Kerken
vroeger verkregen uit eigen kaptaal, dat
door de overheid wed genaast. Daarnaast zijn er
dan nog enkele bijkomende uitkeringsgronden. De
Gelijk
De staatscommissie was van mening, dat de ver
ouderde regeling vervangen dient te worden door
n wet, die alle Kerken op gelijke voet behandelt
en voorziet in een jaarlijkse algemene uitkering
aan dc Kerken. De verdeling van een jaarlijks
beschikbaar te stellen bedrag de commissie
dacht aan 50 miljoen gulden per jaar zou
dienen te geschieden op basis van het aantal kerk
leden volgens de volkstellingen, die om de tien jaar
worden gehouden. Periodiek zou de uitkering her
zien moeten worden. In verband met fluctuaties
in de geldwaarde en in het totale aantal kerkleden.
Voorzieningen
Het hoofdargument prosubsidie van de staatscom
missie is, dut de overheid steeds vaker allerlei
voorzieningen, die hetzij de bevolking in haar ge
heel, hetzij groepen van de bevolking ten goede
komen, via subsidie mede bekostigt. Er is geen
reden, aldus de commissie, daarbij voor het gods
dienstige leven, dat volgens de commissie voor
brede lagen van de bevolking van grote waarde
is en aan de volkskracht ten goede komt, een uit
zondering te maken. Hier ligt echter het breekpunt
met de opvatting van de regering. Deze deelt na
melijk in haar commentaar op het rapport me
de dat inderdaad allerlei voorzieningen worden
gesubsidieerd door de overheid, hetzij voor de
hele bevolking hetzij voor bepaalde bevolkings
groepen. Daarbij gaat het om subsidiëring van
maatschappelijke en culturele voorzieningen, onge
acht de gestelijke achtergronden van waaruit deze
worden getroffen. Er ligt echter een principiële
scheidslijn tussen deze zaken en het godsdienstige
leven zelf, aldus de regering.
Geen taak
De geloofsovertuiging en geloofsbeleving liggen
bij uitstek in de persoonlijke levenssfeer van de
mens. Het behoort niet tot de taak van de over
heid het godsdienstig leven te verzorgen of enig
oordeel hierover te geven. De overheid moet zelfs
de schijn vermijden, alsof zij door permanente
subsidiëring van de Kerken invloed zou moeten
willen of kunnen uitoefenen in de eigen sfeer van
deze Kerken, waarvan 't wezenlijke karakter als
geloofsgemeenschappen algehele vrijheid en zelf
standigheid vergt. Uiteraard binnen de burgelijke
rechtsorde. Die vrijheid berust op de vrijwillige
deelneming en offervaardigheid van de kerkleden.
Wanneer men daarbij dan nog bedenkt, zo ver
volgt de regering, dat een subsidiërende overheid
verplicht is criteria aan te leggen voor een ver
antwoorde besteding van het subsidie en de con
trole daarop, is het duidelijk, dat een overheids
subsidie voor de verzorging van het godsdienstig
leven zelf een aan het karakter van de Kerken
wezensvreemd element is, dat bovendien het ge
vaar in zich zou dragen, dat daardoor de eigen
verantwoordelijkheid van de kerkleden zou wor
den uitgehold.
Afkopen
De regering wil derhalve het voorstel van de
staatscommissie niet overnemen. Zij wil de be
staande regeling ook niet handhaven. De huidige
uitkeringen wil zij afkopen met een bedrag van
60 miljoen gulden. Ook wil de regering de port
vrijdommen, die een aantal kerkgenootschappen
in bepaalde gevallen genieten afkopen en wel met
een bedrag van 1,5 miljoen gulden.
De regering is niet alleen maar negatief: z.ij
heeft zich bereid verklaard te overwegen, de Ker
ken die voor de opleiding van hun dienaren niet
van de universiteiten gebruik maken, doch deze
in eigen hand houden, terzake van de daaraan
verbonden kosten een subsidie te verlenen, onder
de voorwaarde, dat de opleidngen onder de on-
derwijswetgeving (willen) vallen en het niveau
van de desbetreffende instelling gewaarborgd is.
Met name denkt de regering hierbij aan de theo
logische hogeschool te Kampen en Apeldoorn en
de katholieke instellingen voor wetenschappelijk
theologisch onderwijs (concentratie van de vroege
re grootseminaria) ter opleiding van priesters.
Het lijkt logisch, aldus de regering, hier de lijn
door te trekken, volgens welke in Nederland over
het algemeen de hogere beroepsopleidingen, on
geacht of die binnen of buiten de universiteit
plaatsvinden, door de overheid worden gesubsi
dieerd.
De bezwaren die de minister va
tegen de voorgestelde verhoging van de regerings-
bijdragen aan de kerkgenootschappen oppert,
zijn voor de kerken geen verrassing. Van de zijde
van de Katholieke Kerk wordt meegedeeld dat de
minister niet argumenteert, maar slechts een
andere „principiële" mening poneert, waarbij hij
niet de 20-jarige arbeid van de commissie
honoreert.
Vrees in 1970
voor bouw-CAO
DEN HAAG (A.N.P.). De minister
van Sociale Zaken heeft aangekondigd,
dat de goedkeuringstermijn voor de
bouw-C.A.O. met maximaal drie weken
zal worden verlengd. Hangende de goed-
keuringsprocedure zijn er geen bezwa
ren, dal de per 1 maart overeengekomen
verhoging van lonen en overige wijzigin-
gen worden toegepast.
De belangrijkste reden, dat minister 1
Roolvink een bedenktijd van drie weken j
wil hebben alvorens een beslissing te
nemen over de goedkeuring van de
bouw-C.A.O., is de lange looptijd van
deze arbeidsovereenkomst, namelijk 22 1
maanden. De bewindsman wil zich met
name over de consequenties voor 1970
beraden.
i gisteren in een deel van onze oplaag al
meldden is dit besluit genomen in over-
I leg met liet episcopaat, zodat ook voor de
andere studentenecclesia's grotere vrij-1
heden gelden.
nieuwe
in
(Van
•rslaggei
DEN HAAG Het bestuur van de
.ANWB heeft besloten lot instelling van
de „Edo Bergsma-ANWB-prijs". een
combinatie van de ANWB-prijs en de
gouden Bergsmamedaille. De prijs heeft
ten doel warrdering tot uiting te bren
gen voor grote verdiensten en uitzon
derlijke initiatieven op het door de
ANWB bestreken maatschappelijk en
cultureel gebied. Zij bestaat uit een
penning en een bedrag in geld 2500).
Tevens heeft de ANWB besloten tot hei
instellen van ANWB-onderscheidingen,
een oorkonde en een bij iedere onder
scheiding vast te stellen bedrag fn geld
U 1000.-J.
DEN HAAG Hel besluit van het bis- j
dom Haarlem om het experimenteer-
karakter van de studentenkerken te er
kennen en dit te plaatsen onder toezicht
van een commissie, is allerwege uitste-
j kend ontvangen. Men juicht het vooral
toe. dat door de erkenning van de liturgi
sche woorddienst zij het dat deze niet
op één lijn staat met de eucharistievie
ring aan de lieer J. Vrijburg ruimte
is gelaten voor de prediking. Zoals wij
DEN HAAG Premier De Jong en
minister Luns hebben een uitnodiging
ontvangen voor een officieel bezoek aan
Roemenië. Zij hopen zeer binnenkort
dit bezoek te kunnen
De Amsterdamse studentenpastor H.
Oosterhuis heeft gisteravond in een aan
los denken van andere kerken. Hij zou
deze zaak gewijde tv-uitzending van
„Kenmerk" gezegd, dat hij zich wilde
beperken tot het uitspreken van zijn
vreugde over deze gang van zaken. Uit
zijn gemeente heeft zich nl. een zoge
naamde stuurgroep, gevormd, die builen
de pastores om in contact met de bis
schop staat. Zondag a.s. heeft met deze
stuurgroep een gesprek plaats, waarop hij
niet wilde vooruitlopen.
De Nijmeegse prol dl F. Haarsma, die
is benoemd tot lid van de begeleidings
commissie, zei met nadruk, dat het in
Amsterdam niet in de eerste plaats gaat
om liet celibaat of om de huwende pater
Vrijburg. Het wordt een zoeken naar een
nieuw kerk-zijn in een samenspraak. Men
kan de ontwikkeling in Amsterdam niel
wensen, dat de reformatorische Kerken
evenzeer in beweging zouden zijn als
thans de katholieke.
Prof. dr. P. Huizing S.J. uit Nijmegen
verwacht geen reactie uit Rome, ook al
zal de Romeinse Curie nog niet ingesteld
sija op <Waa ommekeer in de Kerk. waar
bij de evangelische inspiratie van onder
af komt.
Vicaris-generaal van Breda H. Ruijgers
vond dit experiment nuttig voor de Ne
derlandse kerkprovincie, omdat er wordt
geanticipeerd op een nieuwe kerkorde.
Dit jaar aan
Indonesië 125
miljoen hulp
DEN HAAG Nederland heeft toege
zegd in 1969 in het kader van de hulp
verlening aan Indonesië een totaalbedrag
aan betalingshulp. voedselhulp en pro
jectfinancieringen beschikbaar te zullen
stellen van 108.5 miljoen gulden. Daar
naast zal Nederland voortgaan met. de
verlening van technische hulp waarvan
de omvang in 1969 wordt geschat op om
streeks 16,5 miljoen. In totaal zal Indo
nesië dus dit jaar voor een waarde van
circa 125 miljoen gulden van Nederland
als hulpverlening ontvangen (in 1968
114,3 miljoen). Het meerjarige programma
van de Nederlandse hulp aan Indonesië
strekt zich jkt tot 4871.
LISSABOND (Rculcr-AFP)
gal heeft zich vannacht eer
aardbeving voorgedaan, w;
epicentrum zich in dc buurt
bra. 200 km ten noorden va
bevond. In Lissabon
Vluchtten duizenden
Lissabon,
andere steden
isen de straat
In dc Portugese hoofdstad kwamen
wat schoorstenen omlaag en viel de
stroom uit. Over de schade elders is
niets bekend. De beving duurde dertig
seconden cn werd twee minuten later
door een lichte schok gevolgd. Het was
de zwaarste aardbeving sinds vele jaren
i De aardbeving trof ook Marokko, aan
de overkant van de Middellandse Zee,
'.vaar in buitenwijken van de hoofdstad
Rabat verscheidene huizen instortten.
Er zijn drie gewonden en mogelijk en
kele doden.
In Bols Taverne, Rozengracht 106 te
Amsterdam, wordt van 11 maart tot
28 april een tentoonstelling gehouden
van geschilderde scheepsprotretten,
een genre dat in de 19de en het begin
van de 20ste eeuw vrijwel uitsluitend
werd beoefend door amateurs, meest
al zeelieden. De collectie is een keuzo
uit het depot van het Noordelijk
Scheepvaartmuseum te Groningen.
