Rechtbankpresidenten kunnen heel wat
leren van unieke zaak rond Hans van Z.
.Verkeersleiders op
Schiphol willen
eer van hun werk
ALLEEN PASSEN
VOOR PAASDAGEN
Showproces ivas strikt juridisch niet nodig
Aanvallen
van Yietkong
gaan door
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
Bonn wenst
re
geling
voor
Gouden buit
op Orly
Mijnwerkers
bij Marseille
ingesloten
lange duur
DE JONG
EN LUNS
BEZOEKEN
NIXON
RADIOPROGRAMMA
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1969
DE LEIDSE COURANT
(Van onze juridische
medewerker)
UTRECHT Het proces tegen
Hans van Z. en Oude Nol, dat
bijna twee weken heel Neder
land heeft geboeid, is om meer
dan een reden uitzonderlijk te
noemen. Om te beginnen zou
een aantal rechtbankpresiden
ten heel wat kunnen Ieren van
de bijzondere welwillende en
hoffelijke manier waarop mr.
Van Zeben de zaak geleid heeft.
De verdachten hebben alle kan
sen gehad om het hunne naar
voren te brengen. Dat heeft een
gunstig effect op het recht
vaardigheidsgevoel.
Uit het laatste woord, waarvoor
Hans van Z. een dag uitstel
kreeg is dat duidelijk gebleken.
Wanneer alles wat op het mis
drijf betrekking heeft voor het
forum van de rechtbank nog
eens ter sprake komt, dan heeft
dit op de verdachte zonder
enige twijfel een zuiverend ef
fect. Hij kan op die manier
voor zijn gevoel afrekenen met
wat gebeurd ls. Op grond van
het rapport van de psychiaters-
zou men kunnen verwachten
dat dit althans bij Hans van Z.
ook het geva1 zal zijn.
Het is duidelijk dat een derge
lijk zuiverend effect van een
rechtszitting alleen bereikt
wordt wanneer de zitting ge
leid wordt door een president,
die in staat is elke reactie van
de verdachte aanstonds gaaf op
te vangen. Daarvoor is een
gave menselijkheid en een rijk
ontwikeld gevoelsleven veel be
langrijker dan kennis van
wetsartikelen of beheersing van
de procesdossiers. Daar is een
creatieve geest voor nodig, die
in staat is met handhaving
van alle wezenlijke bepalingen
van ons wetboek toch af en
toe de teugel te vieren en be
grip op te brengen voor spon
tane reacties van een verdach
te, wiens rechtsgevoel zich nu
eenmaal niet laat dwingen in
het keurslijf van een strag be
handelingsschema. In dat op
zicht wijkt dat rechtsgevoel van
een gestoorde delinquent trou
wens niet af van dat van een
normale burger.
Na het hele proces gevolgd te
hebben kan men achteraf voor
deze gedetailleerde wijze van
behandeling eigenlijk alleen
maar waardering hebben. Maar
in het begin van de procedure
kon men hier en daar in vaks
kringen wel enige kritiek ho
ren op de aanpak van mr. Van
Zeben in de zaak tegen Hans
van Z. Die kritiek keerde zich
voornamelijk tegen het oprake
len van alle mogelijke details
en het laten opdraven van een
groot aantal getuigen, zonder
dat dat voor het bewijs van het
ten laste gelegde nodig was. De
te laste gelegde moorden had
Van Z. namelijk op een na al
lemaal bekend.
Nu kan een verdachte welis
waar nooit op zijn bekentenis
alleen veroordeeld worden,
maar er hoeft ook maar een
heel klein beetje bij te komen
om het bewijs rond te maken
Bijvoorbeeld de verklaring van
een enkele getuige of de aan
wezigheid ter zitting van het
moordwapen. Hiervan uitgaan
de zou de zaak tegen Hans van
Z. in een dag afgehandeld
kunnen worden. Alleen de
moord die niet bekend was zou
enige tijd gevergd hebben.
Strikt juridisch genomen is dit
juist. Een spectaculair proces,
zoals dat tegen Van Z. is ge
voerd was op zuiver juridische
gronden niet nodig. Het presi
dium van de Utrechtse recht
bank. die uiteraard tevoren
met heel het procesdossier en
dus ook met de instelling van
de verdachte goed bekend was,
heeft kennelijk op grond van
dat dossier tot zulk een groots
opgezet proces besloten, en die
beslissing valt achteraf te waar
deren. Van de andere kant
moet men zich er evenwel van
bewust blijven, dat lang niet
iedere „grote zaak" zich tot zulk
een spectaculaire behandeling
zou lenen en dat een dergelij
ke wijze van behandeling ook
neveneffecten heeft.
Het is namelijk heel goed denk
baar. dat een verdachte die een
aantal misdrijven als Hans van
Z. op zijn kerfstok heeft, be
slist niet gebaat is bij een
„showproces" als vorige week
in Utrecht is opgevoerd. De
persoon van een verdachte kan
soms gebaat zijn bij een sobere
behandeling en als hij bekend
heeft laat ons rechtssysteem
een dergelijke soberheid toe.
Het zou niet juist zijn in,zulk
een geval alleen op aandrang
van de publiciteit te besluiten
tot een groots opgezette en ge
detailleerde behandeling. En hel
is ook niet te hopen, dat onzfc
rechtbankpresidenten zouden
besluiten iedere „grote" zaak
alleen daarom op een specta
culaire manier te gaan behan
delen. wanneer het ook sober
kan. Dat moet van geval tot
geval bekeken worden. Daarbij
moet men ook rekening houden
met het feit, dat iedere publici
teit die aan de misdaad gege
ven wordt het gevaar voor
nieuwe soortgelijke criminali
teit oproept. Dit is een prak
tisch noodzakelijk neveneffect
van de openbaarheid van onze
rechtsspraak, maar door de ma
nier waarop de zaken tijdens
de zitting worden behandeld,
kan men dat althans enigszins
beperken.
(ADVERTENTIE)
Met minister
prettig gesprek
na incident
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL Het kleine dispuut tus
sen minister Bakker van Verkeer en
Waterstaat en het bestuur van het Ne
derlands Luchtverkeersleidersgilde is
bijgelegd. Gisteren heeft de minister het
bestuur in Den Haag ontvangen en na
afloop verklaarden de verkeersleiders,
dat zij uiterst tevreden waren.
Begin van deze maand toonde de mi
nister zich lichtelijk verbolgen over een
communiqué, dat dé verkeersleiders
buiten medeweten vsn hun chefs aan
het reisbureau ANP hadden verstrekt
over de vergissingen, die zich bij de t-
kruising van twee startbanen hadden
voorgedaan. Er is nu een einde gemaakt
aan de tijdelijke situatie, waarbij een
waarnemer van de luchthaven in een
wachthuisje bij de t-kruising bij de lei
ding van het verkeer werd ingeschakeld.
Er is nu een controlewagen ter beschik
king. Ook is vastgesteld, dat het gilde
het recht heeft zich met bepaalde mede
delingen tot de pers te richten, al blij
ven de verkeersleiders als ambtenaren
aan een zekere zwijgplicht gebonden.
Met de minister heeft het bestuur van
SAIGON (AFP-Reutcr) De beschie
ting van steden en militaire doelen in
Zuid-Vietnam door de Vietkong en Noord-
vletnamezen duurde vanmorgen onver
minderd voort. Sinds het begin van het
offensief, zondag, zijn volgens een Zuid-
vietnamese opgave 52 burgers gedood en
263 gewond.
De Verenigde Staten gaan momenteel
na of de beschietingen een schending
vormen van de in oktober door Johnson
met Noord-Vietnam gemaakte afspraken
in verband met de vredesonderhandelin
gen in Parijs. Dinsdag werd te Londen
in de omgeving van president Nixon
vernomen dat deze gekant is tegen een
5 „automatische reactie". Het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken
sprak echter Britse persberichten tegen
volgens welke de president zich niet ge-
I bonden acht aan de afspraken van zijn
I voorganger. Een woordvoerder zei dat er
geen wijziging in de Amerikaanse poli
tiek is gekomen en dat „zeer beslist"' i
van Noord-Vietnam wordt verwacht dat
I het de overeenkomst naleeft
het gilde tevens gesproken over de alge
mene status van de verkeersleiders, die
immers een zeer grote verantwoording
dragen in hun dagelijks werk bij het bin
nenloodsen van vliegtuigen, waarvoor zij
naar zij menen niet altijd navenant wor
den gewaardeerd. „Wij zoeken naar een
betere voorlichting over de verkeerslei
ding in het algemeen en over het beroep
van de verkeersleiders in het bijzonder,
zo zeiden de bestuursleden. „Tot nu toe
kwamen wij alleen maar in de publici
teit (en dan dikwijls niet erg deskun
dig) als er een ongeluk gebeurde en dat
verschaft het publiek gauw een scheef
beeld over onze positie en ons werk".
Tenslotte hopen de thans uit hun iso
lement te vooschijn kruipende verkeers
leiders op deze wijze ook wat meer in
vloed te krijgen op beslissingen, die de
regeling van het luchtverkeer op en bo-
van Schiphol raken.
Lagerhuis steunt
Wilson tegen
De Gaulle
LONDEN (AFP-Reuter) Het Britse
Lagerhuis heeft met 270 tegen 33 stem
men steun gegeven aan het regerings
standpunt in het geschil met Frankrijk
naar aanleiding van het onderhoud van
4 februari tussen president De Gaulle en
de Britse ambassadeur in Parijs, Chris
topher Soames.
Het Lagerhuis had een speciaal debat
van drie uur gewijd aan de controverse,
waarin de conservatieve ex-premier Sir
Alec Douglas-home de labourregering er
van betichtte, de vertrouwelijke inhoud
van het gesprek De Gaulle-Soames te
hebben onthuld en daarmee niet alleen
de Frans-Britse betrekkingen, maar ook
het aanzien van de Britse diplomatie
ernstig te hebben geschaad. Dergelijke
praktijken kunnen er volgens hem toe
leiden dat buitenlandse staatslieden gaan
geloven dat hun vertrouwelijke mede
delingen aan anderen worden over
gebriefd en „ons nooit meer iets van
waarde zullen vertellen".
Yeringa
nog steeds
„gematigd
optimistisch"
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Verlnga
(O. en W.) heeft gisteren desgevraagd
verklaard met de Amsterdamse rector
magnificus prof. mr. Belinfante telefo
nisch gesproken te hebben over (niet
doorgegane) plannen van Amsterdamse
studenten om het „Maagdenhuys" aan
het Spui te bezetten. Minister Veringa
ze! in deze zaak prof. Belinfante geen
adviezen of instructies te hebben ver
strekt, „want de Amsterdamse universi
teit is geheel autonoom".
Minister Veringa, die thans bijna twee
jaar in functie is en halverwege zijn
ambtstermijn, zei gisteren op een pers
bijeenkomst desgevraagd nog altijd
„beheerst optimistisch" te zijn over
mogelijkheden een aantal moeilij
ke vraagstukken tot een oplossing te
brengen. „De zaken die door mij zijn
aangepakt zijn nu volop in beweging".
stigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht,
n is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
ir de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
OOSTDUITS ANTWOORD:
PARIJS (Reuter) Dc douane op hel
licgvcld Orly bij Parijs heeft in het
veekeinde 325 kilo goud ter waarde van
1,75 miljoen gulder. buitgemaakt op twee
benden smokkelaars.
Het goud, in staven van een kilo,
werd aangetroffen in de bagage van pas
sagiers uit Zürich. Uit de opvallend zwa
re koffers werdenvrijdag 200 en zater
dag nog eens 12C goudstaven gehaald. De
politie heeft enige arrestaties verricht,
maar bewaart verder hel stilzwijgen over
de zaak. Volgens douanefunctionarissen
moest het goud naar het Verre Oosten ge
smokkeld worden.
PARIJS (DPA) Door een instorting
zijn dinsdag zes mijnwerkers in een ko
lenmijn bij Marseille van de buitenwe
reld afgesloten. Men heeft nog geen con
tact met hen kunnen krijgen.
Bij het beeld van de Dokwerker in
Amsterdam is gisteren de februarista
king herdacht. Tijdens de kransleg-
ging door burgemeester Samkalden
werd door een lid van de Socialistische
Jeugd een rode lap over de rug van
burgemeester Samkalden gelegd als
protest tegen de herdenking.
Kunstmatige
gangmakers
van het hart
GRONINGEN IANP) Het is te ver
wachten dat in de toekomst meer patiën
ten dan tegenwoordig gebruik zullen ma
ken van een kunstmatige gangmaker van
het hart „pacemaker".
Dit- is de mening van dr. H. J. Ui,
Thalen dl ewoensdagmiddag aan de rijks
universiteit te Groningen promoveerde tot
doctor in de geneeskunde op het proef
schrift „De kunstmatige gangmaker van
hét hart. zijn geschiedenis, ontwikkeling
en klinische toepassing". Een van de pro
blemen van een gangmaker van het hart.
is de energievoorziening. De batterijen
die thans gebruikt" worden, hebben een
werkingsduur van 2 a 2'i jaar. Naast lie'
onderzoek naar batterijen met een lan
gere levensduur, onderzoekt men thans d
mogelijkheid van het gebruik van atoom
energie of de bio-energie.
Nog dit jaar
beslissing over
achtste medische
faculteit
(Van o
e parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Vereinga (On-
derwijs en Wetenschappen) neemt nog
dit parlementaire jaar dus uiterlijk in
september a.s. zijn beslissing over de
plaats van vestiging van de achtste me
dische faculteit.
Minister Veringa gaf daar de stellige
verzekering dat hij op dit moment zijn
keuze inzake de vestigingsplaats beslist
nog niet gemaakt had. Hij vindt het ech
ter wel nodig dat die beslissing valt, on
geacht de vraag wanneer dun de acht
ste medische faculteit daadwerkelijk ge
bouwd zal gaan worden. Hij meent dat
de plaats van keuze ruime tijd moet heb
ben om de vestiging voor te bereiden.
Hulp aan Biafra
blijft noodzakelijk
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De meeste Tweede-
Kamerfracties hebben gisteren bij dc
discussie over de buitenlandse poli
tiek aangedrongen op blijvende initita-
tievan om te komen tot 'n internationale
hulpverlening aan Biafra. „De regering
moet", aldus deze gracties, „blijven
nagaan, hoe de hulp het best verleend
kan worden, door de lucht, over het wa
ter of langs landcorridors".
Bovendien moet de regering voortdu
rend blijven polsen in hoeverre Nigeria,
maar ook Biafra moeilijkheden veroor
zaken bij deze hulpverlening.
Enkele Kamerleden (de liberaal Toxo-
peus en de CHU'er mr. Bos) hadden na
melijk de gedachte, dat zowel Nigeria
als Biafra de hongersnood voor eigen po-,
litieke doeleinden misbruiken. Nigeria
om de weerstand in Biafra te breken, de
Biafraanse leiders om op deze manier
steeds meer aandacht in de wereld te
krijgen.
BONN-BERLIJN (AFP-Reutcr) Po
litieke kringen in de Bondsrepubliek zijn
teleurgesteld over de Oostduitse bereid
heid een passcnregeling voor Pasen te
ontwerpen in ruil voor een andere stad
dan Berlijn voor de Westduitse presi
dentsverkiezingen.
Westduitse regeringsfunctionarissen
hebben de afgelopen dagen steeds ver
klaard dat een pasjesregeling alleen voor
Pasen niet voldoende was en dat de
plaats van de verkiezingen alleen zou
worden gewijzigd als er een regeling van
lange duur kwam, minstens voor een
De Oostduitse regering verklaarde gis
teravond dat zij er herhaaldelijk op
heeft gewezen dat het houden van de
DEN HAAG (ANP) In een telefoon
gesprek vanuit Brussel met minister
president De Jong heeft president Nixon
maandagmiddag de Nederlandse premier
en minister Luns van Buitenlandse Za
ken uitgenodigd voor een bezoek aan
Washington.
Naar van de R V.D. wordt v
moet over de data en agenda van
bezoek nog overleg worden gepleegd-
ft-;;' V|
Nieuws. 18.16 Actualiteiten. 18.20 Uitzending
van de Communistische Partij Nederland.
18.30 Stereo: VARA's Popshow: dansorkesl
ma. 20.-10 Jazzmu:
mentsmuzlek (opn)
10 Bij Dorus op visl-
21.35 Country en Wcs-
21.35 Cubaans dagboek; gesprek.
.55 Stereo: Moderne orkestmuziek (gr).
23.20 Radio Jazz Magazine. 23.55-24.00 Nws.
m) NCKV; J8.00
HILVERSUM ,.|PIRPMH
Klassiek gewijde muziek en kerklied!
18.30 Nieuws en weerpraatje
tellen. NRU: 19.00 Openbaar
Gastcollege: Ongepastheid (II). lezing. 20.00
Lichte grammofoonmuzlek. 20.15 Stereo: Con
certgebouworkest en solist: moderne en klas
sieke muziek (opn). (In de pauze: plusminus
21.20-21.40 Literair programma over de 19e
eeuw). 22.30 Nieuws. 22.38 Parlement. NVSH:
22.20 Sextant, radioweekblad van de NVSH.
NRU: 22.55 Stereo: X, een sprong in het duis
ter 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL
(324 m)
18.00 Nieuw:
Nieuws, weerbericht en actualiteiten. 19.40
Lichte muziek. 19.45 Adviezen. 20.00 Dertig
sporten op de ladder. 20.30 Operette-frag
menten. 22.00 Nieuws en berichten, 22.15 TTo-
wijdlng. 9.00 Stei
rtanden. 9.40 School
radio. 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvi
taminen (gr). (11.00—11.03 Nieuws). 11.30
Stereo: Viool en piano: populair-klassieke
muziek. 11.55 Beursberichten. 12.00 Stereo;
Licht instrumentaal ensemble met zangsolis
te. 12.26 Mededelingen t.b.v. land- en
bouw. 12.29 Pauzetheater: liedjesprograi
13.00 Nieuws. 13.11 Radiojournaal. 13.30 "t
zlkantenuur: 1 Blazers van de Kon.
litaire Kapel: moderne muziek: 2 Sti
Omroepkamerkoor:
liede- hitparade.
Voor de zieken. 16.00 Nieuws. 16.02 Inleiding
nuziekbegrip, muzikale lezing. 16.20 Ste-
Pop-In. 15.00 Nii
countrymuziek. 16.00 Nieuws. 16.03 lORRRrrr
L 1i I I
12.03 Gevarieerde muziek. (12.40—12°.48N Weer
bericht, mededelingen, programmaoverzicht
en SOS-berichten voor de schippers). 12.55
Buitenlands persoverzicht. 13.00 Nws. weer-
dagkUpper. 13.20
de jeugd. 17.55 Mededelingen.
bericht, beursberichten
Tafelmuzlek. 14.00
(15.00-15.03 Nieuws).
HILVERSUM II (298 m) KRO:_ 7.00 Beursberichten. 16.09 Hand in hand met Ne
derland. 17.00 Nieuws, weerbericht en mede
delingen. 17.15 Lichte grammoXoonmuïiak»
In de Sorbonne te Parijs zijn verkiezingen begonnen. Studenten wan de juridische faculteit brengen hun stem uit
zv vertegenwooediger» Mezen, die mttmg mlten hebbed te *rOrf tan beetuuf turn de universiteit',
presidentsverkiezing in West-Berlijn
„de spanning in het hart van Europa op
voert". Conservatieve kringen in dc
Bondsrepubliek, die dit wel graag za
gen, stelden Oost-Duistland eisen die het
onmogelijk kon inwilligen. Het was ech
ter in het belang van de vrede dat op
recht gestreefd werd naar het oplossbn
van de problemen aangaande de Euro
pese veil igheid. De Bondsrepubliek,
moest rekening houden met de Europe
se realiteiten en het volkenrecht en af
zien van de verkiezing van haar presi
dent in West-Berlijn in het belang van
de veiligheid der Westberlijners en die
van Europa". Zo'n houding zou tevens
bespreking kunnen bevorderen van an
dere Europese veiligheidskwestie zoals
het afzien van het gebruik van geweld,
aldus de verklaring, die door het pers
bureau ADN werd verspreid.
Jongeman (18)
in Praag
volgt voorbeeld
Jan Palach
PRAAG (DPA) In Praag heeft
zich dinsdag weer een jongeman door
verbranding van het leven beroofd. Het
was Jan Zajic. een 18-jarige middel
bare scholier uit de Noordmoravische
plaats Opava, die zich op het Wences-
lasplcin met benzine overgoot en ver
volgens in brand stak.
Volgens welingelichte kringen zou
zich een ongeveer even oude jongeman
gepoogd hebben zich op dezelfde wijze
van het leven te beroven. Hij zou met
zware brandwonden naar een zieken
huis zijn overgebracht. Zajic had te
voren zijn daad aangekondigd. Naar
van welingelichte zijde wordt verno
men, zouden beide jongemannen vorige
week met Russische officieren in con
flict zijn geraakt en daarbij mishan
deld zijn. Het officiële persbureau CTK
maakte alleen melding van dc dood
van Jan Zajic. In een afscheidsbrief
zou deze hebben verklaard te behoren
tot de groep van ongeveer vijftien jon
geren. die zich hadden verzameld
rondom de 21-jarige Jan Palach, de
student in de filosofie die op 19 januari
overleed nadat hij zich drie dagen te
voren op het Wenceslasplein in brand
had gestoken.
Inval kleuters
in kantoren
van Der Stern
WEST-BERLIJN (Reuter) Onge
veer veertig kleuters hebben gisteren
een „inval" gedaan in het Westbcrlijn-
se bureau van het Westduitse weekblad
„Der Stern". In korte tijd hadden zij
de muren en deuren volgetekend. ter
wijl hun ouders, waar nodig, de „arties
ten" van schone luiers voorzagen.
Het ging om een protestactie van link
se studenten naar aanleiding van een
artikel in het blad, dat er in de twaalf
dagverblijven voor hun kinderen wantoe
standen zouden bestaan. Volgens „Der
Stern" zouden de kleuters worden ver
waarloosd en mishandeld, terwijl zij
Voorts al politiek zouden worden ge
schoold, met alle schade voor de kinder
ziel van dien.
Een woordvoerder van het blad deel
de later mee, dat de kleuters in het
kantoor voor enige duizenden Marken
schade hadden aangericht. „Der Stern-
zou er echter geen politiewerk van ma
ken.
