PLEIDOOI LIEP UIT OP REQUISITOIR
Verzoek om in vrijheidsstelling van
Ouwe Nol door rechtbank afgewezen
GEEN NIEUWE BEKENTENISSEN IN
LAATSTE WOORD VAN HANS VAN Z.
Ouwe Nol
als blanke
onschuld
HULP JONGEREN
IN ARME LANDEN
LEVERT WEINIG OP
Schermerhorn mag
mémoires uitgeven
-
Opheffing
overwogen
DOORBEEL AUTOPREMIE
AFGERADEN ONDER LOEP
DINSDAG 25 FEBRUARI 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
f-r
(Van onze speciale verslaggever Piet Snoeren)
UTRECHT Zo humaan als mr. Van Ravenswaaij gistermorgen
in zijn pleidooi Hans van Z. was tegemoet getreden, zo duivels
ging de raadsman van Ouwe Nol tegen hem tekeer. Het leek alsof
hij een requisitoir tegen de jongeman hield inplaats van een plei
dooi voor de uitlokker, waarvoor hij door de rechtbank aan de
76-jarige recidivist was toegevoegd. De officier van justitie kon
er aan kwalificaties en adjectieven iets van opsteken. Mr. Simon
blies, om Hans van Z. zo ongunstig mogelijk af te schilderen en
de roomblanke onschuld van zijn cliënt zo duidelijk mogelijk te
laten uitkomen, hoog van de oratorische toren, haalde er de bijbel
bij, citeerde kwistig uit de wereldlitteratuur en stak een 200 minu
ten durend vuurwerk af, waarbij hij slechts vijftien minuten aan
zijn eigen cliënt besteedde.
Het geheim dat hij gisteren openbaar
zou maken en waarvoor iedereen in de
rechtszaal de rug strekte, was geen
geheim, eerder een zeer knappe juri
dische spitsvondigheid. Mr. Simon vocht
het psychiatrisch rapport aan dat over
Hans van Z. is uitgebracht, pleitte voor
een nieuw zielkundig onderzoek van de
jonge verdachte en vroeg de rechtbank
daarom de zaak terug te verwijzen naar
de rechter-commissaris. Tot slot zei hij:
„De grens tussen minimaal toerekenbaar
en krankzinnigheid is zo dun als een
haar. Naar mijn mening is Van Z. krank
zinnig. Dat zou dan betekenen dat Ouwe
Nol niet medeplichtig is, maar dat hij
Hans als „instrument" heeft gebruikt.
Nol heeft de misdrijven „doen plegen".
Dat is hem echter niet ten laste gelegd.
En ook al omdat volgens mr. Simon het
wettig en overtuigend bewijs niet was
geleverd, vroeg hij vrijspraak voor..zijn
cliënt. De rechtbank heeft dit verzoek
vandaag afgewezen.
Penseel van Bosch
Het overgrote deel van het pleidooi
van mr. Simon werd met een penseel,
giftig als dat van Jeroen Bosch, uitbun
dig als dat van Rubens, over Hans van
Z. uitgesmeerd. De bedoeling kwam er
dan ook duimendik bovenop te liggen.
„Een getuige, die niet de waarheid
spreekt, hoeft daarom no gniet te liegen",
redeneerde mr. Simon, met citaten goo
chelend. „Hij kan zich ook vergissen en
hij kan dwalen, omdat hij b.v. geestelijk
gestoord is". Als men zich even reali
seert, dat Hans van Z. de voornaamste
getuige tegen Ouwe Nol is en dat de
psychiaters deze zelfde kroongetuige
minimaal toerekeningsvatbaar noemen,
met ais specialiteit dwangmatige fanta
sieën, dan is wel duidelijk, welke kant
mr. Simon de rechtbank probeerde op
te dringen. Een te waarderen poging ove
rigens, want daar wordt mr. Simon als
toegevoegd raadsman door het ministe
rie van Justitie nu juist voor betaald.
Nieuw onderzoek
Mr. Simon verzocht de rechtbank
kort en goed, de zaak Hans van Z. terug
te verwijzen naar de rechter-commissa
ris, opdat een uitgebreid team van psy
chiaters en neurologen opnieuw hun
hoofd kunnen breken over het criminele
fenomeen. Hij ging tekeer over de ma
nier, waarop het eerste rapport tot stand
is gekomen. „Naar mijn overtuiging is
Hans van Z. een krankzinnige, die vol
gens ons strafrecht niet toerekenings
vatbaar is en die uiten vervolging dient
te worden gesteld. Wat de andere ge
tuigen hier tegen Ouwe Nol zijn komen
aanbrengen, is niet geloofwaardig, om
dat hun geheugen defect was, omdat ze
zelf boter op hun hoofd hebben of om
dat ze Nol een kwaad hart toedragen,
maar het getuigenmafteriaal, waarvoor
Hans van Z. heeft gezorgd, deugt hele
maal niet. Als ik de veelheid aan moor
den zie, door hem gepleegd en het
zijn er misschien nog wel meer dan
vind ik, dat hier een heel team van
psychiaters en neurologen aan het werk
had moeten zijn in plaats van de twee
deskundigen, die de observatie hebben
verricht. Ik ben van gevoelen, dat dit.
ongeacht de kosten, nog kan. In een eer
ste klas inrichting. Dan komt er mis
schien een andere gedachte over de
haardunne lijn, die minimaal ontoere
keningsvatbaar scheidt van krankzinnig
en dus van straffeloos.
Niet grondig
Het kan er bij mij niet in, dat beide
heien over de onblusbai-e moordlust
Hans van Z. niet meer geschreven heb
ben, dan in termen van „gebrek aar
contact". Ik mis elke grondige, weten
schappelijke beschouwing over dii
moordlust. En over de therapie wordt
Oudste lid Larense
schildersbent
overleden
LAREN (ANP) In de ouderdom
van zesennegentig jaar is in Laren over
leden mejuffrouw Antje Wilhelmina
M. Egter van Wissekerke. het oudate
lid van de Larense schildersbent, die
zich in het begin van deze eeuw in La
ren vestigde.
ook niet gerept. Men past de praat
therapie op hem toeMen zegt; Hans
je moet een boek schrijvenDe beide
heren zijn hier komen verklaren, dat er
geen enkele inrichting in Nederland is,
geschikt voor de verpleging van een zo
gevaarlijk individu. Dan zeg ik: ik lees
de kranten over Leopardtanks, die
iVs miljoen per stuk kosten. Laten ze
paar van die dingen minder kopen
•en geschikt gebouw neerzetten voor
deze ongelooflijk ongelukkige delinquent.
Wat kopen we ervoor, als er over 10 of
15 jaar wordt gezegd: o ja, we hebben
die Van Z. nog. Hebt u vrede met dit
rapport, mijne edelachtbare heren?
Als h blindedarm
De rechtbank liet in antwoord hierop
weten niet op stel en sprong te kunnen
beslissen, of het verzoek om terugwijzing
naar de rechter-commissaris billijk is.
De president, mr. D. van Zeben: „Daar
voor is de allure van de door de raads
man aangevoerde argumenten te groot".
Hoe dan ook, mr. Simon vond primair,
dat voor Ouwe Nol vrijspraak moet vol-
g enover de hele linie en secundair, dat
hij van rechtsvervolging moet worden
ontslagen, omdat ingeval van krankzin
nigheid van Hans de dagvaarding on
juist is. Over de eis van de officier van
justitie acht jaar met ter beschikking
stelling hoonde hij: „En dat voor een
man van 76 jaar. Het betekent in wezen,
dat je beter alle tussenpersonen kunt
overslaan om regelrecht naar de begra
fenisondernemer te stappen. De ten
laste gelegde heling van een door Hans
van Z. gestolen t.v.-toestel wuifde hij
ilachend weg. „Het was een overjarig
model net als Nol zelf trouwens. Het
hangt als een blinde darm achter de dag
vaarding aan. Je kunt er evengoed bij
zetten, dat Nol wel eens op een fiets
zonder rood achterlicht heeft gereden".
„Nee, mannetje.
Ouwe Nol luisterde de gehele voor
hem gereserveerd emiddag zwijgend toe
de aggressieve kaken steeds in bewe
ging, alsof hij onuitgesproken woorden
zat te kauwen. Va nzijn recht op het
laatste woord maakte hij gebruik door
op het podium te klimmen en, hoog uit
torenend boven de president, luid met
zijn vuist bonkend op diens paperassen,
ene Jan en ene Kees aan te roepen, die
weten dat hij onschuldig daar staat, en
ene Visser en ene Jansen van vuige
meineden te beschuldigen. Hij zwaaide
ook met allerlei papieren die zouden
druipen van bewijskracht.
De president: „Legt u die over?"
Nol: „Nee, nee, mannetje. Die hou ik
zelf, want als ik papieren afgeef, raken
ze altijd kwijl".
UTRECHT. Om tien over tien
vanmorgen wordt Hans van Z., licht
glimlachend, tussen twee parket
wachters binnen gebracht om ge
bruik van zün recht, in z(jn straf
zaak het laatste woord te spreken.
De verwachte bekentenissen komen
niet. HU zegt slechts: „Ik heb gis
teren 24 uur uitstel gevraagd omdat
ik van plan was over de zaak Elly
Hagers nog veel te zeggen. Dat be
tekende dat ik hem aan zou vallen.
Ik had aantekeningen gemaakt,
maar die heb ik vanmorgen in de
prullemand gegooid. Het is misschien
belachelUk maar ik ben in deze zaal
misschien wel de enige die belache
lUk kan en mag zUn en van daaruit
belachelUk kan en mag handelen.
Als ik de zaak Elly Hagers aan sou
vallen dan is, wat voor mU heel
kostbaar is geweest tUdens de sit
ting, voor het grootste deel teniet
gedaan. Ik hU wacht heel lang
nou ja, de sfeer waarin de sitting
zich heeft afgespeeld, heb ik per-
soonlUk als iets heel kostbaars er
varen. temeer omdat ik de mogc-
lUkheid heb gekregen mezelf te zijn
en te onderzoeken wie ik ben. Dal
wil Ik graag heel houden. Al klinkt
het gek, ik kan beter zeggen, waar
om ik dit alles heb gedaan, dan met
dingen gaan schermen, die ik niet
verdedigen kan".
De president van de rechtbank, mr.
Van Zeben, heeft hem vaderlUk
glimlachend aangehoord. Als Hans
is uitgesproken bepaalt hU de uit
spraak op dinsdag 11 maart te tien
uur 's morgens.
Commentaar van zUn raadsman, mr.
Van RavenswaaU op het laatste
woord van Hanz van Z.: „Ik vind
het fantastisch, dat deze jongen dit
heeft op kunnen brengen. Werke-
lUk heel groots".
Om elf uur deelt president mr. Van
Zeben Oude Nol mee, dat zUn ver
zoek om onmiddellUke invrUheids-
stelling is afgewezen. Hierna krUgt
Nol, die een grote boekentas bU zich
heeft, onverwacht de gelegenheid om
weer het laatste woord in het straf
proces te spreken.
HU zegt: „MUn laatste woord is, dat
ik hier onschuldig sta en dat ik pro
testeer tegen de gang van zaken, om
dat een hyena tegen mU als getuige
is gehoord. HU is met die Engelse
vrouw naar ParUs geweest. Toen ze
terug kwamen keek die vrouw in zUn
bloed doorlopen ogen en toen wist
ze dat hU de moordenaar was. Dan
wUs ik u erop, dat Hans van Z. op
17 december 1967 op het politie
bureau en daarna ook nog in het
huis van bewaring kans heeft gehad
om met die Engelse vrouw overleg
te plegen. Daar heb ik ernstig be
zwaar tegen. Als het zo gaat. dan
ben je een verloren man en die staat
hier voor u. Ik geef hier een lUst
van acht getuigen, die zUn niet ge
hoord. Hier heb ik ook een stuk van
die hyena, dat ik de moord op die
ouwe man heb gepleegd en dat ik
pakken geld onder een krant had. Er
schiet me nog iets te binnen. Twee
jaar geleden heb ik gevraagd om
naar een rusthuis te gaan. Zal een
man van 76 jaar, die naar een rust
huis wil, zulke schandalige misda
den laten plegen? Het Reld dat ik
heb is mUn eigendom. Ik zal er mr.
Simon mee betalen. Heb ik dat ge
zegd of niet, mr. Simon?".
De president bepaalt ook In Nol's
Nol roept nog: „Als ik vrU ben, dan
zal ik met mr. Simon ergens naar toe
gaan en dan zal ik zeggen wat er
aan de hand is geweest".
Nadat Oude Nol. mopperend als
steeds, is weggeleid, richt de presi
dent van de Utrechtse rechtbank het
woord tot de rechercheurs van de
Rotterdamse, de Utrechtse en de
Amsterdamse politie en de rUkspoli-
tie te Montfoort en complimenteert
ben met hun werk. „Het moet voor
u een enorme belasting zUn geweest
om dit alles in zo korte tUd op pa
pier te zetten. Het verdient de
boogste lof".
Dan dankt hU de pers, die het mo-
gelUk heeft gemaakt, dat de recht
bank zonder hinder zich heeft kun
nen concentreren op zUn werk.
VARA citeert uit geheim rapport:
DEN HAAG (ANP) Is een uitzending
van „Achter het Nieuws" van de VARA
is gisteravond geciteerd uit een vol
gens deze omroep geheim rapport over
het tekort schieten van de ontwikkelings
hulp, dat aan de minister Udink zou
zijn uitgebracht. Dit rapport, dat volgens
de uitzending zeven ton heeft gekost,
werd opgesteld door een werkgroep met
vertegenwoordigers van diverse institu
ten.
Uit dit rapport werd geciteerd, dat
naar de bevinding der geraadpleegde
deskundigen het jongerenvrijwilligerspro-
gramma teveel kost, en dat het vrijwel
niets oplevert. Aangezien het niet aan de
verwachting voldoet, wordt tot opheffing
van dit instituut geadviseerd. Wel, zo
werd gezegd, is er behoefte aan deskun
digen van middelbaar niveau. De vraag
naar deze deskundigen is echter vele
malen groter dan het aanbod. De op
leiding en voorbereiding van deze des
kundigen zou, volgens dit geheim rap
port, te wensen overlaten.
Verder werd onder meer opgemerkt
dat meer terughoudendheid ten aanzien
van ontwikkelingshulp aan Indonesië
wenselijk is. Er wordt teveel voor dit
land gereserveerd en dit zou een bedrei
ging kunnen worden voor de ontwik
kelingsprojecten in India en Pakistan.
Volgens het rapport zouden in de An
tillen, maar vooral in Suriname te veel
zaken worden aangepakt. Men kan deze
I programma's daar niet verwezenlijken,
zodat het geld blijft liggen en projecten
worden uitgesteld of niet uitgevoerd.
Voorts wordt aangedrongen op een an
der systeem van ontwikkelingshulp op
het punt van schulde, en giften. Ook
wordt meer terughoudendheid gevraagd
ten aanzien van particuliere investerin
gen in ontwikkelingslanden, omdat de
ze te zeer in het belang van de daarbij
betrokken bedrijven zouden geschieden
en niet in het belang van het ontwikke
lingsland.
Mgr. Moors trekt
ultimatum aan
Miedema in
ROERMOND (KNP) Mgr. P. Moors
van Roermond heeft beide ultimatums
aan pastoor E. Miedema te Schaesberg
ingetrokken. HU heeft dit aan de heer
Miedema laten weten na afloop van een
vergadering van de centrale beleids
commissie.
De beide ultimatums, die op 19 fe
bruari per brief ter kennis van de heer
Miedema waren gebracht, behelsden stop
zetting van de aparte kerkelijke dien
sten te Schaesberg voor 26 februari en
ontruiming van de pastorie van het
Eikske voor 5 april.
In zijn brief zegt mgr. Moors o.m., dat
hem duidelijk is geworden, dat zijn brief
van 19 februari op andere wijze is uit
gelegd dan hij bedoeld had.
Standbeeld van
dr. Philips beklad
EINDHOVEN (ANP) Gisteravond
is het standbeeld van dr. A. F. Philips
aan het Stationsplein te Eindhoven met
hakenkruisen en SS-tekens beklad.
Zaterdagmiddag ontstonden rond dit
beeld ernstige ongeregeldheden tijdens
een demonstratie tegen de vestiging van
een Philipsfabriek in Griekenland. De
politie trachtte toen onder meer met po
litiehonden te voorkomen dat het stand
beeld, dat als een hommage van de stad
aan een grote Eindhovenaar wordt be
schouwd. beklad werd.
Op verzoek van mevrouw Van Vee-
nendaal-van Meggelen. leidster van de
PvdA-fractie in de gemeenteraad van
Eindhoven, i» het seniorenconvent bij
eengeroepen naar aanleiding van de wij
ze waarop de orde door de politie ter
plaatse werd gehandhaafd. Zij heeft gis
teravond laat in de gemeenteraad ver
klaard, dai zij de wijze waarop de rel
door de demonstranten is vervolgd, be-
Vanmorgen een dag voor de officiële opening brak brand uit in het
Esso Motorhotel in Amsterdam. Tijdens een persconferentie verspreidde zich
door het hele gebouw via het air-oondUionhigsgsteem een dikke, zwarte
roow, waardoor de aanwezigen gedwongen werden de frisse lucht op te zoeken.
Twee jaar en aelil
maanden voor roof
AMSTERDAM (ANP) De Amster
damse rechtbank heeft de 35-jarige ver
warmingsmonteur J. J. L. rn de 30-ja-
rige bontwerker D. A. B. uit de hoofd
stad. die vorig jaar Juni een gewapende
roofoverval pleegden op een geldtrans
portauto in Amsterdam-west. leder
oordeeld tot een gevangenlsetraf
twee Jaar en acht maanden met aftrek
van voorarrest.
De voorlopige hechtenis heeft ong«<
acht maanden bedragen. Er was drie
jaar met aftrek tegen het tweetal geëist.
Ouwe Nol keek voor zijn doen nogal
vrolijk .toen hij gisteren na het plei
dooi >van zijn raadsman werd wegge
leid. Deze had immers onmiddellijke
invrijheidsstelling voor hem gevraagd
Vanmorgen was zijn gezicht minder
opgewekt Hij zal toch het vonnis van
de rechtbank moeten afwachten.
MINISTER DEN TOOM:
Rechtsbijstand
militairen
overbodig
DEN HAAG Minister Den Toom
(Defensie) vindt hel onjuist, dat een par
ticuliere onderneming plannen voorbe
reidt om tegen vooruitbetaling 'n rechts-
bUstandsverzekering voor toekomstige
militairen te verzorgen. De hulp. die
door deze onderneming wordt beloofd,
Is volgens minister Den Toom deels
overbodig en wordt deels zonodig of
desgevraagd van overheidswege zouder
betaling verleend. In eerste Instantie
veelal door de burgemeesters.
Dit antwoordt minister Den Toom op
agen van de Tweede-Kamerleden
Maenen en Kleisterlee (beiden KVP).
Minister Den Toom wijst ook nog op het
bestaan van de Stichting Rechtsbijstand
Dienstplichtigen, die advies en bijstand
verleent in kwesties betreffende materi-
uanspruken tegenover het rijk op
grond van ziekten of gebreken, ontstaan
tijdens het verblijf in dienst. De kosten
komen als regel voor rekening van de
stichting. Degenen, die betalen voor hulp
door ondernemingen of particulieren op
dit gebied, doen dat zonder noodzaak
geheel uit eigen verkiezing, meent de
minister.
Hij zegt voorts desgevraagd, dat over
de afgelopen drie lichtingsjaren per jaar
aan gemiddeld 29.300 ingeschrevenen
vrijstelling van dienst als gewoon dienst
plichtige is verleend, daaronder begrepen
18.800 vrijstellingen wegens broeder-
dienst. In gemiddeld 4000 gevallen per
jaar is het verzoek om vrijstelling af-
jewezen. Van de Ingestelde 1890 beroe
pen per jaar is in 260 gevallen door de
kroon alsnog vrijstelling verleend. In
deze periode is per jaar aan gemiddeld
21.400 ingeschrevenen uitstel van eerste
oefening verleend, Aan gemiddeld 2200
ingeschrevenen werd dit geweigerd.
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG Volgens premier De
Jong berust de mededeling van prof.
Schermerhorn. dat dr. Beel hem heeft
verboden zUn gedenkschriften te publi
ceren, op een misverstand. In het ver
leden heeft de heer Beel zUn oordeel
gevraagd zijnde over al of niet publi
ceren geantwoord, dat hem dit on
verstandig leek. zo heeft minlster-pre-
aldent De Jong geantwoord op acbrifte-
lUke vragen van het Tweede-Kamerlid
Goedhart (P.v.d.A.).
De memoires van prof. Schermerhorn
zouden Interessante gegevens bevatten
over de politiële acties in Indië, zo
is onlangs nog eens door prof. Scher
merhorn,. destijds voorzitter van de
commissie-generaal, gezegd.
„Indien iemand, die een overheids
functie heeft bekleed en voornemens is
voor eigen verantwoordelijkheid per
soonlijke gedenkschriften te publiceren,
vooraf hel oordeel vraagt van iemand,
wiens oordeel hij belangrijk acht, en op
gcond van de uitkomst daarvan besluit
niet tot publikatie over te gaan, kan
niet worden gesproken van het verhin
deren of blokkeren van dergelijke me
moires", aldus de premier.
De heer De Jong zegt in zijn ant
woord, dat er ln ons land geen bepa
lingen zijn, die oud-ministers of andere
belangrijke overheldsfiguren belet hun
persoonlijke gedenkschriften te publi-
„De regering heeft er geen bezwaar
tegen, dat de heer Schermerhorn zijn
dagboek, dat hij als voorzitter van de
commissie-generaal beeft gemaakt, pu
bliceert, voor zover dit dagboek gege
vens bevat, waarover hij vrijelijk kan
beschikken", aldus premier De Jong.
DEN HAAG (ANP) De in Nederland
werkende automobielassuradeuren heb
ben eenstemmig besloten voor gezamen
lUke rekening een onderzoek te laten
instellen naar de structuur van het pre
mietarief. Tot het onderzoek werd In
beginsel reeds besloten op een bUeen
komst van automobielverzekermars, die
begin december 1968 werd gehouden
Dezer dagen werd hot besluit genomen
het onder/ock op te dragen aan het bu
reau McKinsey en Company Inc. te Am
sterdam.
Uitgangspunt van de automobielver
zekeraars is, dat het premiebeleid erop
gericht dient te zUn en te blijven, dat de
risieofactoren op de meest juiste en bil
lijke wijze hun weerspiegeling vinden in
de te berekenen premies.
Het besluit van verzekeraars is mede
bepaald door de spectaculaire ontwik
keling van het gemotoriseerde wegver
keer en de groei van het Nederlandse
wagenpark. Belangrijke wijzigingen zijn
opgetreden in hel gebruik van <je auto
en in het verkeersgedrag. Ook ten aan
zien van de constructie van de moderne
auto is van ingrijpende veranderingen
Naar bij informatie bij het bureau
voorlichting schadeverzekeringsbedrijf
blijkt, zijn in Nederland ongeveer 130
binnen- en buitenlandse verzekerings
maatschappijen werkzaam op het gebied
van de automoblelverzekering. De bij de
Nederlandse vereniging van automobiel
assuradeuren aangesloten maatachappUen
hadden in het jaar 1966 een premie
ontvangst van 578 miljoen gulden. Op
grond van de trend in de groei van het
premie-inkomen mede als gevolg van
de groei van het Nederlandse autopark
kan het premie-inkomen voor 1968
globaal op ruim 700 miljoen worden go-
