UITSTEL VAN LAATSTE WOORD Gissingen over bekentenis van nog meer moorden door Hans van Z. Z. Haarlem vraagt om waardering voor celibaat N.K.Y. adviseert kopersstaking Raadsman nog ziet hoop Hans voor v. Studentenparochie voor verder gesprek met de bisschoppen Ds. Bushes vraagt om niet te breken met Kerk Telegram aan premier De Jong Ontkoppeling alleen via Rome en Chur Friese hoeve kreeg naam van generaal Spoor Mertens dreigt met nieuwe looneisen Aftellen van Apollo-9 begonnen EISENHOWER GEOPEREERD Drs. J. den uitstel van Uyl op PvdA-congres: huurverhoging nodig Verlaging van belasting heilige koe MAANDAG 24 FEBRUARI 1969 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 (Van onze speciole verslaggever Plet Snoeren) UTRECHT. Na het pleidooi van zijn raadsman, mr. Van Ravenswaaij, heeft Hans van Z. van ochtend rechtbankpresident mr. Van Zeben het hoogst ongebruikelijke verzoek gedaan hem toe te staan pas morgen zijn „laatste woord" te mogen uitspreken. Na overleg in raadkamer deelde de president mee dat Hans van Z. morgen om tien uur daarvoor de tijd zal krijgen. Daarna werd de zitting tot dat tijdstip geschorst. Het uitstel dat Hans van Z. heeft gevraagd, heeft in het Utrechtse gerechtsgebouw allerlei speculaties opgeroepen. De aanwezige getuigen-recher- cheurs, die de verdachte uitstekend kennen, verwachten algemeen dat Hans de gelegenheid zal benutten nieuwe moorden te bekennen en dat hij daarom bedenktijd nodig heeft. Raadsman mr. Van Ravenswaaij zei dat het voor het eerst in zijn 35-jarige praktijk was dat een verdachte uitstel van het laatste woord vroeg en dat het hem nog gegeven werd ook. Waarover Hans morgen wil spreken wist mr. Van Ravenswaaij niet. Wel was hij rechtbankpresident mr. Van Zeben dankbaar dat deze het verzoek had ingewilligd. Het pleidooi van mr. Van Ravenswaaij, begon vanmorgen om half tien. Vijfen vijftig minuten lang poogde de raads man Hans van Z. de eis van de officier van justitie levenslang met t.b.r. af te zwakken. Hij begon met deelne ming te betuigen aan de nabestaanden van de slachtoffers van Hans van Z. er dankte president mr. Van Zeben vooi „de eminente manier waarop u dit ge ruchtmakende proces heeft geleid". „De officier van justitie", zo begon mr. Van Ravenswaaij, „is van mening dat levenslange gevangenisstraf moet den opgelegd, met daarachteraan de terbeschikkingstelling van de regering. Wie de feiten ziet, kan dit geen rechtvaardige eis vinden. Toch vraag ik me af, of het, gezien de persoon verdachte, de juiste straf is, waarbij ik nadrukkelijk voorop stel, dat verdachte nu „de goede moordenaar" wil zijn zijn daden wil vergoelijken". Mr. Van Ravenswaaij ziet ervan moord op Elly Hagers fel te bestrijd omdat dit aan het totaalbeeld niets zal veranderen. Wel haalt hij deze misdaad aan om aan te tonen, dat de geëiste straf te zwaar is. „Heeft Hans deze moord ge pleegd?", vraagit hij zich af. „De andere moorden heeft hij direct bekend. De psychiaters zegen, dat hij momenteel eerlijk is. Welke reden zou nou deze man hebben om dat ene feit te ont kennen? Geen enkele. Hans van Z. heeft in feite deze moord nooit bekend. Hij spreekt alleen over beelden, die allemaal bleken te kloppen. H ijzegt: Ik moet het wel gedaan hebben omdat ik drie an dere moorden heb gepleegd en omdat ik over de moord op Berkeley ook derge lijke bijzonderheden weet". De „Beelden" De rest van het verhaal de ont brekende feiten tussen de beelden heeft hij verzonnen. Niet omdat het af gedwongen werd, maar om het voor hem zelf af te ronden. Dat kan ik geen be kentenis noemen. HU weet niet, of er iets gebeurd is evenmin als in de zaak Goosje van Piggelen in Eist, waarover hü ook beelden heeft. Hans zegt: „De periode van mijn leven tussen 1964 en de moord op Coby van der Voort ,is een faze, die ik eigenlijk niet beleefd heb. Ik weet niet wat ik toen heb gedaan of niet heb gedaan. Als Hans dit zegt, is hij eerlijk. Wat zeggen nu de beelden? Mijne edelachtbare heren, wat zeggen die beelden? Dat is bijz< der moeilijk. De psychiaters komen ook niet uit. Professor Kloek spreekt over schemertoestanden en verdrin gingmechanismen. Ik geloof daar niet in, want als verdrongen beelden terug komen, moeten ze exact zijn. Bij de beelden van Hans zitten veel fouten, die er niet in zouden zitten als hij het kei ijk had beleefd. Hij beschrijft de auto van Berkeley en noemt een defect aan de rem, maar dat defeot bestond niet. In de zaak Hagers maakt hij dezelfde fout over de knoppen van de radio in haar kamer. Deze beelden leveren niet het bewijs voor het ten laste gelegde. Weinig bewijzen En wat zijn er nu nog meer vooi wijzen? vroeg mrk Van Ravenswaaij, Bitter weinig, antwoordde hij zelf, niet geen. Een kettinkje zoals er duizen- zijn met gebrekkige getuigenvt klaringen. Een manchetknoop, die ge lijmd was iets wat verdachte voor zijn gevoel voor schoonheid nooi zol doen. Vage verklaringen van mensen, die na de arrestatie van Hans opeens van alles wisten. Twee prostituees in Rotterdam bijvoorbeeld, die zeggen: Deze man heeft 1965 voor geringe diensten grote be- igen neergeteld in totaal vijfen veertighonderd gulden. Wij weten dat Hans in die tijd niet over zoveel geld beschikte. Elly -Hagers was iemand, die over haar vrienden praatte. Een aar van haar zegt, dat ze met hem gepraat heeft over haar moeilijkheden haar verhouding met twee getrouwde ïen. Later zegt ze, dat ze een aar dige jongen ontmoet heeft, die gelukkig AMSTERDAM (KNP) De eerste resultaten van de enquête, die op 16 fe bruari in de Amsterdamse studenten- ecclesia werd gehouden, zijn nu bekend. Ongeveer tweederde van de enquête formulieren is binnengekomen. Er blijkt, dat 75 procent van het aantal respondenten wenst, dat het gesprek met de bisschoppen wordt voortgezel en dat dit gesprek ook na de .«latum van 1 maart moet doorgaan. Dat betekent, dat niet op korte termijn tot rigoureuze maat regelen wil overgaan. Uit de combinatie van vragen welk advies men aan de studentenpastores zou geven, als Jos Vrijburg niet wordt toegestaan voor te gaan in de prediking en wat men dan zou moeten doen als de pastores dooi zouden gaan buiten verantwoordelijkheid van de bisschop, blijkt het volgende: 47 procent geeft het advies om door te gaan buiten verantwoordelijkheid van de bis schoppen; 18 procent geeft dat advies niet, maar zal de pastores wel volgen als deze voor de vrije opstelling zouden kiezen; 29 procent is van mening zich bij het besluit van de bisschop te moeten neerleggen. Deze groep zal de pastores dan ook niet volgen, als zij zich opstellen buiten verantwoordelijkheid van dé bis schoppen. Degenen, die de vrije opstelling kiezen, zouden dit niet beschouwen als een af- schieding van de Katholieke Kerk. De overgrote meerderheid, namelijk 80 pro eent, blijkt zich te distanciëren van de opvatting dat het begrip Katholieke Kerk gebonden is aan de organisatorische structuren zoals we die op het ogenblik hennen. Er blijkt ook nog uit, dat als ibe Vrijburg word* toegestaan alleen I voor te gaan in de prediking, 80 procent zou adviseren om door te gaan met de diensten, maar tevens ook om verder te laten praten, teneinde die toestemming uit te breiden tot de eucharistievieringen. Vijftien procent neemt hier geen ge noegen mee, volgens hen moet Jos Vrij burg ook voorgaan in de eucharistie. De einduitslag van de enquête wordt omstreeks 4 maart verwacht. Tijdens de diensten van de studenten- ecclesia van zondag is een brief voorge lezen van ds. Buskes. Hierin steunt hij de zienswijze van de pastores en de stu- dentenecclesia, maar waar-schuwt hij om niet te breken met de bisschoppen en de Katholieke Kerk. niet getrouwd was, maar helaas wel ver loofd. Elly Hagers heeft met deze mar kennelijk over al haar vrienden gespro ken, maar Hans was er niet bij. Een be wijs, dat deze moord aan Van Z. moest worden toegeschreven, is er ten e male niet. Ik vind, dat er over deze zaak vrijspraak moet komen, maar ik zet erbij, dat .dit mij evenmin zou bevredi gen als een veroordeling, want ook ik voel twijfel". Niet wachten Hij komt dan, zegt mr. Van Raven swaaij vervolgens, pas nu toe aan zijn eigenlijke pleidooi. „De eis tot levenslang en de t.b.r. zijn in strijd met elkaar zeker omdat het bier gaat om iemand, die volgens de rapporten optimaal ontoe rekeningsvatbaar is. Het algemeen wel zijn eist natuurlijk, dat deze man wordt vastgehouden. Hü wenst zelf, vol van twqfels, niet, dat hü op korte termyn vrij zou komen. Maar deze gecombi neerde eis is tegen de wet. Met een ziek man moet je niet vqf jaar wachten, voordat je naar de dokter gaat. Ik be grijp, dat de officier van justitie deze eis uit faciliteitsoverwegingen stelt, om dat er voor verdachte geen goede opvang mogelijkheden zün. Hans is een vreemde mengeling. Enerzqds de brute moorde naar, anderzijds het trieste produkt van opvoeding en milieu. Een keurige jongen, die musea bezocht en elke dag van overhemd wisselde. Hü paste niet in zün gezin, vereenzaamde, zocht het bq ande ren, maar werd ook daar afgestoten. Dat veroorzaakte spanningen, die zich ontlaadden. Zo kwam de explosie de moord op Coby, waarvan hijzelf zegt: „Ik had geen enkel motief voor". De roofmoorden later zou ik niet als explosies willen zien. Het laatste wat ik ga zeggen is over Oude Nol, hoewel ik geen ver dachte wil belasteren: deze daden zün door Arnold erg geïnspireerd. Wanneer Van Z. naar Donse gaat, zien we, dat hq aarzelt en terugdeinst. Een groot verschil met Coby van der Voort. Bij Reüer de Bruin dezelfde aarzeling en dan gebruikt hij op de dode man nog eens het mes, omdat hij er Oude Nol in ziet. Dan krijgen we de aanslag op de weduwe Woortmeijer. Hij heeft het moordwapen in de hand, maar hij kan niet. Het is allemaal een zich langzaam distantiëren van de roofmoorden. Hij weet, dat hij na de moordaanslag gepakt kan worden, maar hij neemt geen enkele voorzorgsmaatregel. Hü heeft er bewust zün arrestatie gewild en bevorderd". Mogelijkheden Mr. Van Ravenswaaü gaat verder: ..De psychiaters zeggen, dat Hans begeleiding nodig heeft. Ik vind dat ook en ik geloof met name, dat hü sociale contacten nodig heeft. Ik zie drie lijnen, die elkaar raken: de moord op Coby, waarmee hij zün sociale contacten verbrak, de roof moorden, die zich niet zullen herhalen, en de thans ingetreden verbetering. Als ik die lijnen zie, dan zeg ik: er is een mogelü'kheid voor een ander vonnis. Als de eis van de officier van justitie wordt gevolgd, maken we voor deze jongeman, die we allemaal Hans zün gaan noemen, het leven uitzichtloos. Er moet een rcdelüke kans gelaten worden, dat bU later nog iets met zün leven kan doen. U zegt misschien tegen mü, meneer de president: kom met een suggestie, en dan zit ik. De maatschappü is hier tekort geschoten. Maar ik zeg wel: met levens lang doe je de deur voor hem dicht. Ik kan niet anders doen, mjjne edelachtbare VOGELS IN NOOD AMSTERDAM (ANP) De Neder landse vereniging tot bescherming van vogels, die in Amsterdam haar 70-jarig bestaan viert, heeft in een telegram aan de ministerpresident verzocht terstond alle mogehjke maatregelen te nemen om uitbreiding van de verontreiniging van de zee door olieprodukten tegen te gaan en daardoor het aantal slachtoffers onder de vogels enigszins te beperken. Voorts ver zocht de vereniging de premier zich te beraden op maatregelen om een derge- hjke ramp in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. De twee raadslieden in het Utrechtse proces, in gesprek met een verslag gever. Midden mr. B. Simon, raadsman van Oude Nol. rechts mr. F. v. Raven- swaaq, die Hans van Z. büstaat. Met deze woorden eindigde de raads man zijn pleidooi, dat 55 minuten heeft geduurd. HAARLEM (KNP) De pastorale raad van het bisdom Haarlem is zater dag in plenaire vergadering in Heiloo bijeengekomen ter bespreking van hef actuele agendapunt: het verplichte celi baat. Op de vergadering hebben de ver tegenwoordigers van zeven regionen de standpunten weergegeven, die in het bisdom leven: standpunten, die aanleiding van enige richtvragen door hen verzameld waren. Unaniem spraken de antwoorden zich uit voor ontkoppe ling, omdat de nadelen groter werden geacht dan de voordelen. De vergade ring stelde zich ook grotendeels achter het beleid van de Nederlandse bisdom- dialoog met de bisschoppen var Europa in Chur en tnet de overige bis schoppen uit de wereld in Rome tij dens de bisschoppensynode. Op deze laatste bijeenkomst zou men graag dat het beleid werd aangepast aai plaatselijke omstandigheden, decentrali satie en pluriformiteit binnen de wereld- Nadat de bisschop van Haarlem, mgr. Th. Zwartkruis, had uiteengezet, dat hij persoonlijk voor ontkoppeling is, maar DANTUMAWOUDE (ANP) Mevrouw H. T. SpoorDijkema, weduwe van de voormalige legercommandant in Indone sië, heeft zaterdagmiddag in Dantuma- woude de naamplaat „Generaal Spoor- hoeve" onthuld, die is aangebracht op de nieuwe boerderü van de heer W. de Vries. De geruchtmakende televisie-uitzendin- over het optreden van de Nederland strijdkrachten in Indonesië deden De Vries besluiten met zün nieuwe boerderij nagedachtenis van generaal Spoor en in alle in Indonesië gevallen Nederland- militairen eer te betonen. De onthulling werd bügewoond door enkele honderden leden van het Vetera nen Legioen Nederland, die voor mevr. Spoor defileerden. Bü de plechtige ont hulling waren voorts o.a. aanwezig de missaris van de koningin in Friesland, H. P. Linthorst Homan, burgemeester en wethouders van Dantumadeel, de ter ritoriale bevelhebbers noord en west en vele andere civiele en militaire autori teiten. Toespraken werden gehouden door de landelijk voórzitter van het Veteranen Legioen Nederland, de heer B. H. Doppen: „Als men de jongens nu met de vinger nawijst van dan men met hetzelfde recht het Nederlandse volk met de vinger kun- nawüzen omdat het een Ouwe Nol ïn Hans van Z. in zün midden heeft", UTRECHT (ANP) Zo lang de rege ring niets doet om een eind te maken aan prüsopdrü vingen, zal het Nederlands Katholiek Vakverbond de namen van de producenten en hun artikelen waarvan de prqzen te hoog liggen publiceren en de consumenten adviseren een gerichte kopersstaking te beginnen. De voorziter van het NKV, de heer P. J. J. Mertens, verklaarde dit zaterdag Utrecht op een bijeenkomst van NKV- propagandistgn. Hij voegde hieraan toe, dat de consumenten prijsbewust moeten worden, niet zonder meer een vaak te hoge prijs moeten betalen en onjuiste prijsstellingen moeten melden aan Eco nomische Zaken. Volgens de heer Mertens zün de huis- -ouwen in januari geconfronteerd met :n prijsstüging, die nauwelijks meer eerhjk kan worden genoemd. Onder het van de BTW werd en wordt volgens hem nog dagelijks met percentages ge goocheld, waarbü het hoogste BTW- tarief (12 procent) veelal gemakshalve wordt afgerond op 20 of zelfs 30 procent. Men heeft de chaos rond de BTW aan gegrepen om vermeende prijsachterstan- den recht te trekken, aldus de NKV- voorzitter, terwül de consument daar naast bü bepaalde artikelen wordt ge trakteerd op prijsverhogingen, ook onder het etiket van de BTW. zonder dat voor deze produkten een BTW-tarief geldt. Prijsdalingen, die voor sommige artikelen het gevolg zouden moeten zijn van de ■oering van de BTW, worden niet aan de consument doorgegeven. Volgens de heer Mertens zün de prij- ■n in januari en de eerste helft van februari met minstens zes a zeven pro cent gestegen. De NKV -voorzitter ver klaarde. dat men kan kiezen tussen nieuwe looneisen van de vakbeweging of maatregelen tegen deze prüzen. Vandaag heeft de Nederlandse vakbe weging een gesprek met de minister van Economische Zaken. De besturen van de drie vakcentrales beraden zich over een eventuele interventie bü het parlement. Ook de Partij van de Arbeid verlangt prijsmaatregelen. Op het zaterdag ge houden congres werd als enige manier om nog iets te „redden van de chaos" genoemd het bevriezen van de prijzen op het peil van 31 december met daar boven slechts datgene wat een gevolg is van de invoering van de BTW. CAPE KENNEDY (AP) Het lance ringsteam van de Apollo-9 is zaterdag begonnen aan 't aftellen, dat vrijdag be ëindigd zal worden, als drie Amerikaan se astronauten met het ruimteschip voor een tocht door de ruimte van tien dagen gelanceerd zullen worden. Het aftellen begon toen men de aan sluiting voor de elektriciteit had gemaakt met het Apollo-9 ruimteschip bovenop de grote Satumus-5-raket, ide het toestel in de ruimte zal brengen. Deskundigen zijn begonnen met 't controleren van al lo systemen van het toestel, dat 55 mil joen dollar heeft gekost. Het werkelijk» aftellen zal 130 uur duren. Het aftellen zal volgens plan en kele malen onderbroken worden om eventuele problemen, die zich zouden kunnen voordoen op te lossen. De drie ruimtevaarders van de Apollo- 9, de kolonels van de luchtmacht James A. McDivitt en David R. Scott en de burger Russel L. Schweickart, hebben zaterdag geoefend in een model van het ruimteschip. het ook eens is met het algemeen be leid der bisschoppen, dat mikt op Chur en Rome, verzocht hij zijn gehoor de hele kwestie te zien tegen de bredere achtergrond van ambtscrisis en een nieuwe visie op de Kerk, die groeit. Hij vroeg ook zijn diocesane vertegenwoor digers voeling te houden met de achter ban, omdat intense begeleiding nodig is. De besprekingen kregen gestalte in een geformuleerd verzoek, dat het volgende inhield: „De raad vraagt de bisschop alles te doen om de verplichting van het priestercelibaat te doen opheffen en deze kwestie te behandelen in het geheel van ambtsvisie en beeld van kerk-der- toekomst. Een nieuwe waardering voor het celibaat als evangelisch charisma dient te worden bevorderd. De raad vraagt voorts de bisschop de kwestie te behandelen in volledige collegialiteit: plaatselijke gemeenten, bisschoppen van Nederland en de mening van de ge lovigen. Wij verzoeken de pluriformiteit en eigen verantwoordelijkheid van een kerkprovincie niet op te heffen aan een valse vrede. Indien besprekingen in Ro me en Chur voltooid zijn. wil men gaarne opnieuw samen met de bisschop als leraar van de Kerk zowel de waarde van het gehuwde priesterschap als het vrij gekozen celibaat voor de gelovigen verduidelijkt hebben". Ds. Nolthenius en ds. Van de Marei vertegenwoordigden op de raad de ande re Kerken. Laatstegenoemde wees op 't bestaan van soortgelijke moeilijkheden bij de protestanten omtrent het ambt. op theologisch en sociaal gebied. Ook hier kampt men met tekort aan roepin gen. Maar ook vond hij, dat het celi baat zijn wortels heeft in het evangelie, een charisma dat de Kerken der refor matie helaas niet meer kennen. De ove rige voorgenomen punten van de agen da zijn niet aan de orde gekomen. De Belgische bisschoppen zün bereid de ontkoppeüng van het celibaat en van het parttime-priesterschap internationaal onder de bisschoppen in discussie te brengen. Dit blükt. uit een verklaring van de werkgroep van zeven, die begin deze maand 'n colloquium organiseerden van onder anderen theologieprofessoren, seminariepresidenten en vertegenwoordi gers van lekenorganisaties. In een persconferentie heeft de werkgroep van zeven verklaard de indruk te hebben, dat hun rapport bü de bisschoppen over het algemeen gunstig was ontvangen en dat hun reacties over het algemeen gunstig was ontvangen en dat hun reacties over het algemeen positief waren. Waar er onder de bisschoppen enige reserve bestond, zou deze kunnen worden verklaard zo zeiden zü uit een zekere vrees, dat de oudere priesters en een deel van de gelovige gemeenschap nog niet voorbereid is op een verruiming van het ambt. De groep acht het ook wensehjk, dat in de toekomst ook aan leken al dan niet getrouwd priesterUjke taken worden toevertrouwd. Door leken te rekruteren specifieke priesterlijke functies zou het ambt ongetwüfeld verrijkt worden, aldus het rapport. Ook wil de groep de mogelijkheid van het parrtime-priester- schap, waarin de priester naast zün priesterhjke werk ook een beroep uit oefenen. Men distancieert zich echter van pressiegroepen als Exodus. WASHINGTON (Reuter) De 78-jarl- i oud-president Eisenhower heeft van nacht in het Walter Rced-Hospitaal te Washington een operatie ondergaan we gens een darmverstopping, waar hij za terdag last yan had gekregen. Hij maakt ;t naar na afloop werd vernomen goed. De succesvolle operatie, die twee uur i twintig minuten duurde, werd uitge voerd door een team van elf man. Eisen hower ligt alsinds mei 1968, toen hij een hartaanval kreeg, in het ziekenhuis. In augustus volgden nog twee hart aanvallen, maar daarna ging zijn toestand steeds vooruit. De darmverstopping maakte het noodzakelijk dat hij kunst matig gevoed werd. De hartewens ROTTERDAM De socialistische op- •ositleleider in de Tweede Kamer drs. den Uyl wil. dat de huurverhoging van 1 april, de accijnsverhoging van 1 juli en de verlaging der inkomstenbelasting van 1 januari niet doorgaan. Hij stelde deze eisen zaterdag in Rotterdam op een demonstratief congres van de PvdA over de duurte. Scherp hekelde de oppositieleider het .falende beleid van de regering". Dit kabinet heeft zijn gezag verspeeld. Het vergroot de tegenstellingen in ons land. Het kabinet hanteert de verlaging van dé inkomstenbelasting in 1970, grote eis van de VVD, als een heilige koe. Er is 'n ander beleid nodig. Het haasje-over spel van lonenn en prijzen moet worden doorbroken. Drs. den Uyl stelde, dat bet minimum loon weer moet worden verhoogd met g gulden tot 142 gulden per week. De BTW zal volgend jaar niet opnieuw om hoog gebracht worden. De heer A. de Boon, tweede voorzit ter van het N.V.V., liet felle vakbonds taai horen. Vanuit de matig bezette zaal kreeg hij reacties in de trant van „wat doet het NW nou eigenlijk?. De heer Do Boon noemde de prijzengolven verbijs terend. De voorlichting aan de consu menten over de BTW is beneden peil geweest. Op het ministerie van Econo mische Zaken heerst een ontstellend gebrek aan beleid. Het kabinet zelf is de grote inflatiemaker in ons land.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 5