ORCHIDEEEN
KUNNEN 00K
OP DE
VENSTERBANK
WATERRIJKE STAD ALS LEIDEN
MOET EEN DUIKPLOEG HEBBEN
WAAR BLIJFT HET GELD DAT HET
P.Y.S. VAN DE AGRARIËRS INT?
Groep brandweerlieden
traint in Zweilandbad
AUTO-GEBEUREN in de Stadsgehoorzaal
Voorschotense kweker snijdt
bloemen van 35-jarige plant
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
doet vaak een beroep op brandweer
lieden-duikers als er bijvoorbeeld be-
I wijsmateriaal onder water is verdwe-
Uitrusting
Nog dit jaar zal de Leidse brandweer over een eigen duikersploeg
beschikken. De in oktober vorig jaar begonnen (zware) opleiding in
het Zweilandbad, waaraan achttien brandweerlieden in hun vrije tijd
deelnemen, wordt medio dit jaar afgesloten met het laatste examen
voor het duikersbrevet. Commandant A. C. Broeshart behaalde reeds
tien jaar geleden dit brevet en heeft sindsdien in de praktijk al vele
malen ondervonden hoe belangrijk het kan zijn, dat een brandweerkorps
over eigen geroutineerde duikers beschikt, vooral in een waterrijk
gebied als Leiden en omgeving. Ook burgemeester Van der Willigen,
al jaren bekend met de duikerservaringen van de heer Broeshart, is
enthousiast over de nu in opleiding zijnde ploeg. De brandweerkorpsen
van Haarlem (vorige standplaats van de heer Broeshart), Den Haag,
Amsterdam, Groningen en Nijmegen, beschikken eveneens over eigen
duikers.
Nu nog vaak
beroep op
duikers van
elders
Een klein zeer recent voorval uit de
praktijk van de Leidse brandweer kan
reeds de noodzaak van geoefende dui
kers aantonen: onlangs geraakte ergens
in Leiden het scheepvaartverkeer ge
stremd doordat (naar later bleek) een
oude kokosmat roer en schroef van een
vrachtschip had uitgeschakeld. Er
Aan het behalen van het landelijk
erkende duikersbrevet van de brand
weer, dat recht geeft op het dragen
van een speciaal insigne op 't uniform,
gaan drie examens vooraf. Voorop
staat echter een uitstekende lichame
lijke conditie voor brandweerlieden,
die aan een zware medische keuring
zijn onderworpen, een vanzelfsprekend
heid. Verder moet de kandidaat-duiker
de verschillende zwemdiploma's bezit
ten ,tot reddend zwemmen toe, en het
EHBO-diploma, voor brandweer lieden
ook al een gewone zaak.
Examens
Daarna volgt tijdens de opleiding
het eerste examen, dat praktische ken
nis van duikapparatuur en uithoudings
vermogen omvat. Het tweede examen
behelst praktijkoefeningen met pers-
lucht-apparatuur en het derde volledig
een praktijkexamen. Een oude auto
gaat te water niet poppen erin. De
kandidaat-duiker, die met de exan
tor naar beneden gaat, moet de poppen
eruit halen, mond-op-mond-beademing
toepassen en vervolgens de takels vén
de kraanwagen onder de auto beves-
De in opleiding zijnde brandweer
lieden zijn momenteel al zover, dat zij
zich beneden in het zwembad van hun
loden gordel en verdere apparatuur
kunnen ontdoen om, na even boven
water één keer „lucht te hebben
hapt", zich beneden weer „aan
kleden."
Het behalen van het duikersbrevet
heeft voor de brandweerlieden ook nog
een belangrijk technisch en psychisch
neveneffect: zij worden tot en met
trouwd met persluchtapparatuur en
zullen dus ook in een brand, waarbij
een ondoordringbare rook alle zicht
wegneemt, niet gauw in paniek raken.
Onder water ziet men, modder en
der bodem vuil losmakend, namelijk
niets. Na het behalen van het brevet
blijven de brandweerlieden-duikers
regelmatig trainen in open water. In
de praktijk kan het duikersbrevet in
de volgende drie omstandigheden van
groot nut zijn:
Recherchewerk
Er kan onder water iets aan een boot
moeten worden gedaan men denke
slechts aan het genoemde voorbeeld.
Dan kan een lekke woonark geen
zeldzaamheid eerst onder water
worden gedicht voordat 't leegpompen
begint. Ten derde is er het recherche
werk ten behoeve van de politie waar
bij het een voordeel is, dat het dan
beëdigde duikers betreft de politie
De Leidse brandweerlieden zullen
als kikvorsman de zgn. natte duikpak-
ken gebruiken, gemaakt van schuim
rubber. Deze sluiten als een tweede
huid om het lichaam en houden dit
bovendien beter op temperatuur dan
een „droog" pak. Waarschijnlijk zal de
eigen kleermaker van de brandweer
deze nogal kostbare pakken gaan ver
vaardigen. Er wordt momenteel ook
een speciale „duikers-auto" ingericht,
zodat bij uitrukken alle benodigde at
tributen direct voorhanden zijn.
Wat dat uitrukken betreft: comman
dant Broeshart streeft naar uiterste
perfectie en rekent letterlijk met se
conden. Daarom wordt nu weer een
verbouwing in de brandweer kazerne
uitgevoerd. Doel: het aantal handelin
gen bij het uitrukken zodanig te be
perken, dat overdag binnen dertig se
conden kan worden uitgerukt en
's nachts binnen zestig seconden
Twee korpsen
Er wordt ook steeds meer in de
richting van een regionale brandweer
gewerkt. Met een druk op een knop
kan de Leidse brandweer nu de hele
Leiderdorpse oproepen en binnenkort
ook de Oegstgeestse. Als commandant
Broeshart zijn zin krijgt, zullen in de
nabije toekomst met het oog op even
tuele stagnaties in het verkeer steeds
twee brandweerkorpsen gaan uitruk
ken, waarna de eerstaankomende tot
EEN GRANDIOOS
27 EN 28 FEBRUARI, 1 EN 2 MAART A.S.
actie overgaat. Een voorbeeld: wordt
ergens aan de Oegstgeester kant van
Leiden brand gemeld, dan moet vol
gens dit systeem zowel de brandweer
van Leiden als die van Oegstgeest uit-
Dit is echter nog toekomstmuziek.
De werkelijkheid van dit jaar is, dat
weldra de Leidse brandweer over
geoefende duikers beschikt, waar
door de paraatheid en de mogelijk
heden van dit beroepskorps belang
rijk worden vergroot.
Bataven
verbeterden
14 clubrecords
De rekenmeesters van de KAV „De
Bataven" hebben becijferd, dat verschil
lende Bataven vorig jaar totaal veer
tien clubrecords hebben verbeterd, en
wel: A. Kershof, 800 m Jongens A, 2.02.3
min.; R. v. Deventer, discus Jongens A,
28.49 m; D. v. Beek, 80 m horden dames,
12.1 sec.; M. v. d. Harg, 80 m horden
Meisjes A, 12.8 sec.: J. Verpiancke, H.
Straathof, E. v. d. Poel en M. Devilee,
4 x 60 m Meisjes D, 38.— sec.; D. Stell-
wagen, hoogspringen Meisjes D, 1.10 m;
M. Verpiancke, verspringen Meisjes D,
3.60 m; M. Devilee, kogelstoten Meisjes
D, 7.13 m; A. Kershof, 800 m Jongens
A, 2.01.3 min.; M. Bouckaert, J. Die-
beis, L. v. d. Weljden en A. v. Nieuw-
kerk, 4 x 80 m Meisjes C, 46.2 sec.; M.
v. d. Harg, hoogspringen Meisjes A/Da
mes, 1.50 m; M. Bouckaert. 3-kamp
Meisjes C, 1698 punten; N. v. d. Hoorn,
1500 m dames, 5.17.min.
Akerboom N.V.
bouwt
personeelsvaartuig
Scheepswerf Gebr. Akerboom N.V. te
Leiden is door een Belgische opdracht
gever de bouw opgedragen van een dub-
belschroefs personeelsvaartuig.
Het schip krijgt een lengte van 22 m,
een breedte van 5,74 m, een holte van
2.64 m en een diepgang van 1,70 meter.
Het schip zal worden uitgerust met twee
stuks dieselmotoren, 175 pk elk, en
krijgt een snelheid van circa 11,5 knoop.
Het vaartuig biedt accommodatie voor 80
passagiers en zal worden uitgerust met
moderne navigatie apparatuur.
Voor dezelfde opdrachtgevers werden
door dezelfde w'erf in 1965 en 1966 een
dergelijk personeelsvaartuig en een snel
varend directievaartuig gebouwd.
De enorme toename van ondèrhouds-
werkzaamheden in het Belgische Schelde
gebied maakt de inzet van een tweede
personeelsvaartuig noodzakelijk.
Het vaartuig zal in. september 1969
worden opgeleverd.
Grote sommen besteed
aan onderzoek
en reclame
Zo op het oog is de begroting van het Produkt-
schap voor Siergewassen (P.V.S.) een saai boekje
van zo'n 80 bladzijden met eindeloze cijferreeksen.
Maar wie er een beetje de weg in weet te vinden,
zal tussen de onvermijdelijke boekhoudkundige sta
ten veel wetenswaardigs ontdekken, aldus
weekblad van de Bond van BloemboUenhandelaren.
Zo bijvoorbeeld, dat de Vereniging van Azalia-
kwekers een proces heeft gevoerd over de toepas
sing van de omzetbelasting bij verkoop van groene
azalea's. Het produktschap droeg 2.500,bij in
de kosten van het door de Vereniging gevraagde
deskundig advies.
In het buitenland wordt de controle op de invoer
van planten met virus steeds strenger. Canada
heeft per 31 mei 1969 al een invoerverbod voor
gesmette Malus en Prunus aangekondigd.
Andere landen en andere produkten zullen zeker
volgen. Een kweker wiens bomen met virus zijn
besmet zal ze over een tijdje niet meer kwijt kun
nen. Hoe moet hij ze nu vrij van virus krijgen?
Hieraan wordt druk gewerkt. Plantenziektenkundige
Dienst en NAK-B werken hier samen. Uit de door
de boomkwekers betaalde heffing werd hiervoor in
'68 55.000,-r- bijgedragen. Het Proefstation in Bos
koop krijgt voor 1969 b.v. ƒ47.500,— subsidie. Een
deel van deze subsidie is al enkele jaren bestemd
voor een onderzoek naar verbetering van de werk
methoden, zowel in als buiten Boskoop. Vele kwe
kers hebben de resultaten al met succes in hun
bedrijven toegepast.
Dan de reclame. Plantpropaganda-nieuwe-stijl, die
nu de reclame in binnen- en buitenland verzorgt,
wordt helemaal uit de heffing betaald en krijgt
voor 1969 378.250.Dit wordt gebruikt voor in
zendingen op tentoonstellingen, er wordt reclame
materiaal van gemaakt, films in verschillende talen,
dia's, folders, brochures enz. P.P.H. heeft één moei
lijkheid. Er is niet meer aan goede grote planten
voor tentoonstellingen te komen. Ze moeten zelf
worden opgekweekt. Dit geeft wel precies weer
welke veranderingen zich in de boomkwekerij voor
doen.
Het bedrag waarmee P.P.H. moet rondkomen is
ongeveer 0,4% van de geschatte produktiewaar-
de in de boomkwekerij. Daarnaast maakt de handel
natuuurlijk ook nog reclame voor de eigen zaak.
Maar bij de bedraven die de grote industrieën voor
reclame uitgeven steekt dit percentage wel pro
ver af.
Het Laboratorium voor Bloembollenonderzoek te
Lisse bestaat in 1970, 50 jaar. Er kpmt dan een in
ternationaal congres voor alle onderzoekers op
bloembollengebied. In 1968 werden 1.428.500 roe
gladiolen gekeurd, daarna kwamen de narcissen met
999.000 roe. De Keuringsdienst drijft op geld uit de
bloembollenheffingen. Voor 1969 zijn de kosten op
1.245.000 begroot, dat is 28 cent per gekeurde roe.
Het wetenschappelijk onderzoek kost het bollenvak
in 1969 ruim 1,6 miljoen. Het leeuwendeel is na
tuurlijk voor het Laboratorium in Lisse. De onper
soonlijke reclame bloembollen komt met een be
groting van bijna 9 miljoen. Reclame is dan ook
dringend nodig. Het surplus 1968 was niet mis.
Voor 1968 werd al ƒ400.000 uit de reserve gehaald
om extra reclame te maken voor hyacinten.
Ook de FLORIADE Amsterdam in 1972 gaat geld
kosten, wil Nederland op eigen bodem een goed
figuur slaap. De bloemkwekerij heeft hiervoor al
600.000 opzijgelegd.
BLOEMEN EN PLANTEN
Voor onpersoonlijke reclame bloemen en planten
wordt begroot 992.000.—. In 1969 komt een nieuwe
reclamefilm klaar, die ƒ140.000,— kost. Al enkele
jaren is hiervoor geld apart gehouden. In het bin
nenland wordt de meeste reclame gemaakt in dag
en damesbladen. Dat wordt in 1969 weer duurder.
In het buitenland gaat Nederland in 1969 collectief
aan zes tentoonstellingen deelnemen. Die in Parijs
duurt vijf maanden. Nederland zendt er driemaal
in. Verder wil men propaganda maken voor Neder
land als leverancier van uitgangsmateriaal, door
advertenties in buitenlandse vakbladen.
SCHUIN TEGENOVER het aan de Veurse weg
gelegen Voorschotense restaurant „De Gouden
Leeuw" ligt een verscholen laantje. Het bezit de
grootse naam „Wilgenlaan", maar het heeft niets
van een indrukwekkende dreef, eerder van een hob
belig zandpad. Wel staan aan de Wilgenlaan hoge
bomen. Tussen de vele kale struiken staan enige
riante oude en nieuwe woningen.
Aan het eind van de laan opent zich het wijde
panorama van het besneeuwde Zuid-Hollandse pol
derlandschap. Slaat men echter tijdig rechtsaf, dan
staat men plots voor drie oude, in goede staat ver
kerende kassen, waarin vele duizenden orchideeën
gekweekt worden.
ORCHIDEE
Vele vrouwen slaken al een zucht
j van verrukking bij het horen van
j het woord alleen al.
De bloem doet haar denken aan
de romantische perioden van haar
leven. Aan de corsage, die ze droeg
bij haar eerste bal of aan haar
bruidsboeket. Menige man, die
woorden tekort kwam om zijn ge
voelens te uiten, liet deze vertolken
door dit tere kleinood van de na
tuur. Menig verliefde man spaarde
zich geen kosten om zijn geliefde
L deze exotische bloem te kunnen
Aan het eind van de negentiende
voor de liefde, maar voor de kei
harde handel of botanische weten
schap, dat zij door de tropische
regenwouden van Zuid-Amerika
trokken op zoek naar nieuwe soor
ten. Want de prchidee is nog vrij
nieuw in Europa.
Niet nieuw als plant op zich, want
ook in Nederland, bijzonder in het
Limburgse heuvelland kan men de
orchidee in de vrije natuur vinden,
maar wel als snijbloem. De meeste
soorten van deze eenzaadlobbige
plant brengen in koudere streken
bloemen voort, die zo nietig zijn
vergeleken met de tropische, dat er
geen interesse voor bestaat in de
handel.
De exemplaren echter, die uit de
wilde natuur van de tropen komen
klein plantje kopen en die kweken ze dan vaart is daar uiteraard niet vreemd aan.
thuis in een eigen kasje op de venster- Er zijn misschien wel 20.000 soorten or-
bank. Dat is heel goed mogelijk. Er chideeën. Er worden nog steeds nieuwe
bestaat zelfs voor amateur-orchideeën- gevonden. Er worden ook nieuwe ge-
kwekers een vereniging: de Nederlandse maakt. De kweker kruist maar om
Orchideeen Vereniging. Die vereniging steeds mooiere, sterkere en grotere bloe-
geeft iedere maand een orgaan uit, men te krijgen
waarin vele goede adviezen staan".
Van die 200.000 soorten, worden er hoog-
Over de kostbaarheid van de plant: stens tien door de kwekers gekweekt.
„De orchidee heeft nog steeds de naam De groeiperiode is vrij lang. Van zaad
erg kostbaar te zijn en ik zal nou niet <het zaad de orchidee Is het fijnste
zeggen, dat ze bepaald goedkoop is, het bloemehzaaa dat bestaat; een vinger-
blijft een bijzondere plant, maar hoedje kan wel 100.000 zaadjes bevat-
ze kan best onder de mensen". ten) tot volwassen plant vergt ongeveer
7 jaar- Deze langzame opkweek van de
De orchidee, die nu in de handel is, orchidee, de corsagebloem bij uitstek,
is afkomstig uit de tropen, maar is in verklaart ook de betrekkelijk hoge prijs
Europa gecultiveerd. Daar ziet de heer in verhouding tot die van de andere
Odijk verandering in komen. „Er komen bloemen. Daar staat tegenover dat de
steeds meer kwekerijen in tropische ge- plant lang meegaat en ieder jaar bloem
bieden. Dat is logisch. De bedrijfsvoering draagt. De heer Odijk heeft planten in
is daar uiteraard veel goedkoper. Met zijn kassen, die hij al heeft sinds hij met
verwarming of licht hebben ze daar kweken begon,
weinig te maken. Dat is er volop. Het
vervoer is tegenwoordig met die snelle Hpf. pp_ fpKpU4p
Te InW'sTiST horaaY
mooie zijn niet lang houdbaar. Neem bij-
leeld de prachtige Cattleya's met
hun bekende lila kelken. Deze blijven
ongeveer een week fris, mits vers ge
sneden en op water. Ze moeten ook niet
Df °DIJK J? ze!f n°0ïude ^eT^g^V^
tropische regenwouden ingetrokken zijn er ook wel dle r ho{fdbaar biy.
om wilde soorten te zoeken. Dat had ven. De Venusschoentjes bijvoorbeeld of
hy wel graag gedaan maar het is er zoals hun Latijnse naam luidt Cy-
Jg™* W.el heef* hy een pripediums blijven wel anderhalve maand
Leidenaar gekend, die in ztfn jonge ja- goedi B« de heer 0di1k d k..spn
ren Ms orchideeënzoeker door de wouden worden orchideeën geplant in een meng-
T,mUiTm.eTa,VOr8"'',EJ f "V* sel varenwortel», duTnl«
tenmark?n droglata'1) dree' aan de Beea* moeilijke zaak worden voor de amateur"
tenmarkt. kweker.
Die Oversluis had zelf, toen hij terug
kwam in Nederland, op de Veluwe sa- nip kar» nu Hank kaf
men met jhr. Smisseardt een orchideeën- U'6 ka° nU' dank 2,J het 90ede
kwekerij gedreven, maar die was omdat voorbereidende werk van een be-
!,n.„d™ftu "„eS'eT eeua "SLS"1 k™"1® kweker als de heer Odijk,
belangstelling bestond voor de orchidee,
failliet gegaan. zijn vrije tijd ook wijden aan het
TEGENWOORDIG bloeien de orch!- kweken van orchideeën. Het is weer
A deeënkwekerijen in Nederland. Er anders dan de eeuwige fiCUS,
zijn er in het hele land wel 20. De wel- sansevieria of begonia.
Hoe het ook zij, de orchidee blijft een
bijzondere plant met een buitengewone
bloem. Zoals reeds gezegd, de heer Odijk
kweekt de plant al ruim 35 jaar. Hij
mag gerust een van de pioniers op het
gebied van orchideeën kweken in Ne
derland genoemd worden. De heer Odijk
noemt zichzelf nu een ouderwetse kwe
ker, die zich niet meer bezig houdt met
experimenteren. Het kweken van orchi
deeën met behulp van kunstlicht en bij
zondere verwarming laat hij aan de
jongere garde over. Maar vroeger, in
de crisisjaren, toen hij zijn kwekerij op
zette, toen was hij volop actief. Toender-
tijd had hij goede contacten met de Leid
se universiteit. Met name met de bota
nici van de Hortus Botanicus. Vele voe
dingsbodems hebben de academisch ge
vormde plantkundigen en de practische
kweker toen bestudeerd.
Goede contacten met de Hortus heeft
de heer Odijk trouwens nog. Verleden
jaar, toen een ziekte alle orchideeën van
de universitaire tuin dreigde uit te roeien
werd de Voorschotenaar om advies ge
vraagd.
De heer Odijk gaat daar niet prat op.
Hij vindt, dat hij een normaal beroep
uitoefent, dat zich niet onderscheidt van
andere beroepen, al noemen kirrende
dames hem soms een kunstenaar. „Laat
ze dan 's winters midden in de nacht nog
maar eens terugkomen als de ketels
moeten worden opgestookt, dan kunnen
ze zien hoe romantisch het is", zegt hij
heel reëel.
Over het kweken van orchideeën:
„Vroeger was het heel iets bijzonders.
De mensen wisten nog niet eens wat een
orchidee wel was. Nu wordt dat heel
anders. Door de moderne huizen met
veel licht en centrale verwarming kun-
enn ook amateurs orchideeën gaan kwe
ken. Er komen hier wel mensen een
DE BLOEM, daar draait alles om bij
de orchidee. De plant zelf is met
haar simpele bladertooi, bladvorm, -te-
kening of -kleur weinig boeiend.
Maar zijn bloem
Zelfs voor een insider als de heer G.
Th. Odijk, die al sinds 35 jaar een orchi-
deeënkwekerij heeft aan de Voorschoten,
se Wilgenlaan, is het steeds weer een
wonder hoe een zo eenvoudige plant
zulke magnifieke, fascinerende bloemen
kan voortbrengen.
De heer Odijk. een jonge zestiger: „De
schoonheid van de bloem van de orchidee
is onvergelijkelijk. Geen enkele planten-
familie biedt zo'n grote verscheidenheid
in vorm en kleur, van de allerfijnste
nuances tot de meest krachtige en hel
dere tinten, in allerlei variaties".
Dit is natuurlijk een louter persoon
lijke mening. Mevrouw Odijk zegt dan
ook heel nuchter op de woorden van haar
man: „Ik vind een boeket veldbloemen
net zo mooi".
hebben wel alles, waarin een bloem
kan uitmunten.
