„HANS GEVAARLIJK MAAR OOK LAF'
OFFICIER: „VAN Z. WAS ZOWEL OP
GELD ALS OP MOORDEN BELUST,,
Prijzenbeeld voor
januari onjuist
Blinden op top Kilima Ndjaro
Moord op Elly Hagers
ook bewezen geacht
Lijk zelden
zozeer visite
kaartje van
bestialiteit
moordenaar
Herinnering
van Ouwe Nol
aan strafblad
is nogal
onnauwkeurig
BTW bracht
velen op
dwaalspoor
Telegram aan
minister om
vogels te
redden
Langs leeuw en met luipaard op hun spoor
Russische
soldaten
hebben het
moeilijk bij
Tsjechen
Subsidie voor
hengelsport
191 VRIJDAG 21 FEBRUARI 1969DE LEIPSE COURANT PAGINA 9
(Van onze verslaggever Piet Snoeren)
UTRECHT Mr. A. Somerwil, de officier van justitie, begon
vanmorgen zijn requisitoir tegen Hans van Z. met zijn medeleven
te betuigen met de nabestaanden van de slachtoffers en wel met
name met de moeder van Coby van der Voort, maar ook met de
ouders van Hans van Z. „Uit een brief, die ik een maand geleden
van mevrouw Van Z. heb gekregen, is mij wel duidelijk geworden
hoe erg zij tegen de behandeling van deze zaak opzag", zo zei
mr. Somerwil. De officier bracht hulde aan alle rechercheurs, die
met grote intelligentie ten koste van veel moeite en tijd de roof
moorden hebben opgelost. Hij beschreef de taaie verhoren tot
diep in de nacht, die de ingewikkelde persoonlijkheidsstructuur
van verdachte nodig maakte.
„Het is vandaag precies veertien
maanden en acht dagen geleden, dal, op
nog geen 200 meter van deze plaats ver
wijderd, bü mevrouw Woorlmeijer in de
llaverstraat verdachte Hans van Z. de
trap besteeg om zijn iaatsle roofovervul
Jic plegen", aldus begon de officier zijn
eigenlijke requisitoir.
s Nachts bekende Van
arrestatie. De nacht m
bekende Van Z. ook de
leestartikelenwinkelier J
Deze overval, aldus mr.
jteliende juridisch moord
.'Jaghartige en -öfzicl
neer afschuwelijk 01
overval op de
Somerwil, be-
.^^—.^leiulehikw
opde' Donse nooit enrf"fWaad had "ge
daan en alleen werd vermoord omdat
Van Z. op instignatie van zijn kwadg
genius „Ouwe Nol", die de plannen had
ontvouwd, op zijn geld belust was. De
officier voegde hieraan toe, dat op de
zitting overigens is gebleken, ..dat het
ook Van Z's inborst was" om de moord
plegen. „Maar", zo zei hij, „ik .had fiit
al eerder opgeschreven. Al duurde het
eken of maanden, successievelijk
bekende Van Z. de moorden op Coby
der Voort en Reijer de Bruin en was
hij soms dicht bij de bekentenis van de
moord op Elly Hagers".
aan de hand van de tenlastelegging. In
de zaak Elly Hagers, volgens de officier
de moeilijkste van de vijf, acht hij
moord bewezen.
Nadat Van Z. de moorden, op Coby
van der Voort en Reijer de Bruin (in
1967) had bekend, en zijn werkwijze bij
het afslachten van zijn slachtoffers vast
stond, viel het op dat de in 1964 ge
pleegde moord op Elly Hagers grote
punten van overeenkomst vertponde met
die op Coby van der Voort: het naakte
lijk, het bebloede broodmes, „ostentatief
als een visitekaartje bij het l/jk achter-
gelaten", de gelijksoortige hajsletsels en
de ravage in de kamer, alsmede de ver
onderstelling dat ook deze vrouw tevo-
ren seksueel was benaderd. 1
Bij het verhoor van Van] Z. deden
diens aangeboren talent omj toneel te
spelen en zijn pogen, steeds een correct
antwoord op de hem gestelde vragen te
ontwijken, hem een houding aannemen
waarbij hij op ruime schaal voorstelde
ieLs te weten, terwijl hij .tegelijkertijd
betreffende die herinneringshiaten beel
den beschreef en zodanig onderwerpen
in die beelden belichtte, dat aldus de
officier als het ware die zienswijze
niet anders verklaard kou worden dan
dat hij dit zelf in werkelijkheid had be-
I leefd
Ten aanzien van eventuele paranor
male begaafdheden van Van Z. kon hel
aiUwoord werkelijkheid simulatie.
zeir* door prof. Kloek, en dr. .Schniuler
niet gegeven wordeïf „Wetenschappelijk
heeft men nog te weinig ervaring om
Van een onzer verslaggevers)
ITRECHT Ouwe Nol heeft onwaarheid ge
sproken, toen hij gisteren tijdens de middagzitting
van het proces verklaarde nimmer een gewelds
misdrijf te hebben gepleegd. Mr. C. J. van den
Berg, officier van justitie bij de rechtbank in
Utrecht en de man die zijn collega mr. Somerwil
moet vervangen als deze bij het ten einde lopende
proces Hans van Z.-Ouwe Nol nog mocht uitvallen,
heeft dit verklaard tijdens een persconferentie.
Ouwe Nol is volgens het uittreksel van het documen
tatiecentrum van het ministerie van Justitie in zijn
criminele loopbaan drie keer voor een dergelijk mis
drijf veroordeeld. Ouwe Nol is in 1929 tot een jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegen bedreiging met
misdrijf tegen het leven gericht, terwijl hij in 1934 voor
hetzelfde delict eenzelfde straf kreeg. In die jaren
kwam hij meermalen in de gevangenis voor weder-
spannigheid en mishandeling. In 1948 werd Ouwe Nol
gestraft voor diefstal met bedreiging In 1934 werd
Ouwe Nol ook veroordeeld tot vier en nog eens drie
jaar wegens diefstal met inbraak. Het eerste delict dat
Ouwe Nol met de justitie in aanraking bracht (in 1916)
was openbare schennis der eerbaarheid (exhibitionisme)
Inmiddels is de typekamer van de rechtbank achter bij
het uitwerken van de teksten die tijdens het proces
op de band zijn opgenomen. De officier verwacht, dat
de totale tekst van het proces ..zeker duizend pagina's"
zal beslaan
llans van die vandaag levenslang en ter beschik
kingstelling tegen zich hoorde eisen, bü het betreden
van de rechtszaal.
hebben".
nr. Somerwil.
komen alsof- hij de laatste trein had ge- 1
mist. Na een vrijpartijtje probeerde 'hu
haar te wurgen.
Bekentenis
Elly Hagers
De officier ging vervolgens over tot
het bespreken van elke zaak afzonderlijk
Hans van Z. heeft in de zaak Elly
Hagers maar eenmaal een bekentenis af
gelegd, Die. hield onder neer in dat hij
de 22ste juli 1964 naar Rotterdam reis
de, die avond met Elly Hagers uitging en
daarbij de sleutel van hair huisdeur
„achterover drukte". In de loop van die
avond kwam de lust op Elly te ver
moorden. Na haar vroeg thuisgebracht
te hebben was hij naar het café tegen
over het abattoir gegaan en had daar
zitten drinken tot één uur ir. de nacht.
Om half twee arriveerde hij bij haar
huis. Hij belde aan en deed het voor-
Na zün observatie in de psychiatrische
kliniek heeft Van Z. nog geprobeerd bij
een rechter-commissaris zijn bekentenis
af te zwakken. Maar, aldus de officier,
hierbjj bleef hü persisteren bü de be-
langrükste punten in zün eerder gedane
bekentenis: onder meer dat hü in het
café het gunstige tüdstip had afgewacht
om bü Elly Hagers naar binnen te kun
nen dringen, dat hü haar jurk nog in
zün handen voelde, hij herinnerde zich
het wurgen van zün slachtoffer, hü her
kende het mes en hü gaf toe dat een
gevonden manchetknoop van hem kon
zün geweest. Bovendien aanvaardde hü
het als een vanzelfsprekend feit dat htj
voor de moord op Elly Hagers veroor
deeld zou kunnen worden.
Naast deze bekentenis valt volgens de
officier als verder bewijs nog aan te
voeren, dat Van Z. al, voordat hij foto's
van de moord had gezien, het in beslag
gemomene beschreef en dat er van de
manchetknoop die onder het lijk werd
gevonden maar 12 paar in Nederland in
de handel zijn gebracht. De manchet
knoop is door getuigen herkend, evenals j
het bij Elly Hagers aangetroffen zilver- j
aehtige stukje halsketting.
Andere bewijzen acht de officier het
meenemen van voorwerpen uit de ka
mer van Elly Hagers (net als bij Coby
van der Voort): een kop en schotel die
hij weggaf, een boekomslag die door de
ex-echtgenoot van het slachtoffer is her
kend en die Van Z. aan een vriendin
heeft gegeven en een lipstick die hij zijn
tante cadeau heeft gedaan. Belangrijk
noemde mr. Somerwil ook „de indruk
wekkende kennis" die Hans van Z. had
van alles wat er in Elly Hagers kamer
aanwezig was, zoals de radio en bloem
bak alsmede de muffe lucht in huis
(de zitting duurt voort)
(Van onze parlente
BREDA (KNP) Tot econoom van
het bisdom Breda is per 1 maart be
noemd drs. F. Verbeek uit Zeelst (N.B.).
Hij volgt de heer A. van Hooft op, die
onlangs 65 jaar is geworden. Drs. Ver
beek is 48 jaar en heeft bedrijfsecono
mie gestudeerd aan de katholieke hoge
school te Tilburg. Het afscheid van de
heer Van Hooft is bepaald op 1 mei.
DEN HAAG. Van belang is het feit,
aldus minister De Block in de Tweede
Kamer over de prüsstügingen, dat de
prüsenquête in hoofdzaak medio januari
heeft plaats gehad. De veronderstelling,
dat er in de tweede helft van december
geen prüsstüging is geweest en dat de ge
constateerde prüsstügingen derhalve in dc
eerste helft van januari plaats vonden. Is
volgens minister De Block onjuist.
Het moet nog blüken of er in de tweede
helft van januari even grote prijsstijgin
gen zijn geweest als in de eerste helft.
Het februaricijfer is half februari opge
nomen. Eerst eind februari-begin maart
zal bekend kunnen zijn wat de stijging
van midden februari t.o.v. midden januari
is geweest
ln een tabel heeft de minister een spe
cificatie gegeven van de stijging van he
indexcijfer Deze stijging bedroeg voor
agrarische produkten en vis 0.4.'
produkten uit vnl. agr. grondstoffen 0.6:
overige industriële produkten 1.0!
huren (huishuur) 0.0'
overheidstarieven 0.1!
particuliere dienstverlening 0.4
medische verzorging, verzekeringen
en belastingen 0 7:
afrondingsverschil
0.09
In de sector van de particuliere dienst
verlening bevonden zich enige branches,
waarin de prijzen te veel zijn verhoogd.
Dit betrof met name de autorijscholen, de
horecabedrijven en de wasserettes, waar
voor minister De Block zoals bekend in
middels pi ij zenbeschikkingen heeft afge
kondigd. De sterkste stijging deed zich
voor bij de medische verzorging, verzeke
ringen en belastingen. Dit vindt hoofd
zakelijk zijn oorzaak in de stijging van
het luister- en kijkgeld en van de zieken
fondspremies.
Minister De Block wijst bij het aan
geven van de oorzaken uitdrukkelijk op
het effect van de BTW op de prijsontwik-
ling, dat naar schatting 1.1 procent heeft
bedragen en op het voorraadeffect van 0.5
procent In januari kreeg het bedrijfs
leven voor het eerst met de BTW te ma
ken. Men had er nog geen ervaring mee
opgedaan en er bestond nog veel onzeker
heid over de nieuwe inkoopprijzen, waar
mee men geconfronteerd zou worden.
N'iet exact bekend was, hoeveel de in
mindering te brengen totale oude omzet
belasting was, die op de produkten druk
te. Als hulpmiddel heeft men daarom in
vele gevallen dc percentages genomen, die
de fiscus op grond van de teruggaaf be
schikking 1968 zal restitueren op de per
31 december 1968 aanwezige voorraden.
Deze restitutie Is echter geringer dan de
totale oude omzetbelasting. Een deel van
de prüsstüging in januari is nu aan het
calculeren op basis van de teruggaafbe-
schikking toe te schrijven. Naarmate de
bestaande voorraden worden vervangen
door nieuwe voorraden za! dit deel van
de prüsstüging moeten verdwijnen.
Vele ondernemingen hebben de om- j
prijzing tevens aangegrepen om achter-
stailige kosten uit het verleden door te
berekenen en verliezen weg te werken.
Deze prijscorrécties, die op zich binnen
het kader van de prijsgedragsregels ge
oorloofd zijn. hebben in januari een cu-
het prijsniveau vei
re omstandigheden
den deze correcties waarschijnlük i
in de tüd zijn gespreid, aldus minister De
Block. De bewindsman zegt voorts, dat
de indruk bestaat, dat een versnelde door
gedeeltelijk heeft plaats gehad, begun
stigd door de aantrekkende conjunctuur,
tigd door de aantrekkende conjunctuur.
Het EEG-effect heeft voorts ln de voe
dingsmiddelensector in januari een be
langrijke rol gespeeld
OLIE OP WADDENZEE
DEN HAAG (ANP) Het hoofdbe
stuur van de Ned. Vereniging tot Be
scherming van Dieren heeft aan de mi
nister van Verkeer en Waterstaat een
telegram gezonden met het dringende
verzoek zo spoedig mogelijk geëigende
maatregelen te laten nemen om de olie
vlek voor dc waddeneilanden, die reeds
vele tienduizenden vogels heeft gedood,
onschadelijk te maken.
De ervaringen na de ramp met de
„Torrey-Cannon" hebben aangetoond
dat de toestand van de aangetaste vo
gels hopeloos is. De licht besmeurde
exemplaren vluchten de zee op en zijn
niet te vangen. De slachtoffers, die wel
bereikt kunnen worden, zijn dikwijls niet
meer schoon te maken. Is dit wel het
geval, dan sterven zij meestal toch aan
de darmvergiftiging, die zij hebben op
gelopen bij hun pogingen zelf hun veren
van olie te zuiveren.
Vrijwel de enige hulp, die kan geboden
worden, bestaat in het zo spoedig moge
lijk doen oprukken van de oorzaak van
alle ellende. Dit brengt in het biologisch
zeer rijke waddengebied weer andere
problemen met zich mee. omdat vele
chemische middelen een catastrofale
uitwerking op het overige leven in het
water zouden hebben.
(Vair onze correspondent
NAIROBI Acht blinde
Afrikaanse jongemannen heb
ben de met sneeuw bedekte top
van de ruim 5800 meter hoge
Kilima Ndjaro beklommen,
ergezeld van twee gidsen
dragers, terwül met Deze prestatie i
men ze dicht bij een leeuw en
een olifant en een luipaard
volgde hun spoor. Toen klom
men ze negen uur door diept
sneeuw over een afstand var
bijna een kilometer, terwijl ze
zware rugzakken sjouwden
Zo bereikten ze de top.
behulp van een lange stok
contact met elkaar hielden. Dc
beklimming \vu maandag be
gonnen.
en chartervlicgtuig van het Rode Kruis zün vüftig gewonde lbo's uit
in Ziirich aangekomen. ZU zullen In verschillende Zwitserse zieken
huizen worden i
voorbede
oor heel Afrika. Miljoenen
kinderen lijden aan oogziekten
als gevolg van rivierblindheid
en trachoom. .Ms se volwassen
zijn, willen fabrieken hen niet
te werk stellen; ze worden de
Tschoppelingen van de Aft
kilometer lang bog liepen, kwa- kaanse gemeenschap.
Omdat hij zich dat realiseerde
heeft John Wilson, directeur
van de koninklijke gemene
bestvereniging voor blinden, in
Londen de expeditie georga
niseerd. Hij deed een beroep
op Engelse scholen en 35 zeg
den toe sponsor te willen zijn
om de bijna 10.000 gulden bij
een te brengen die voor 'de
tocht nodig was. Hij zocht
voort* geschikte liefhebbers
..Ik zou graag willen laten aien,
dat een blinde alles kan", zei
er een. „Ik wil de koude
sneeuw op de top van de berg
voelen", zei een ander. En
weer een ander: „Ik wil de
lucht daar hoog op de berg in
ademen, daar waar alleen,
vliegtuigen kunnen komen".
Uit de gegadigden werden acht
mensen gekozen: een 20-jarige
jongeman uit Oeganda die toen
hij zestien was blind werd en
zichzelf leerde radio's te repa
reren; een 21-jarige boer uit
Oeganda die blind werd toen
hij twaalf was en een andere
'boer die blind werd toen hij
acht jaar was.
Uit Kenia kwam een van zün
geboorte af blinde leerlooier en
een 25-jarige jongeman die in
1953 blind werd.
Uit Tanzania kwamen drie
jongemannen, onder wie een
onderwijzer op een school voor
blinden.
Morgen zün ze terug in Lolto-
kitok ze hebben dan de
lucht ingeademd van de regio
nen waar alleen vliegtuigen
komen en misschien hebben ze
de deuren van de fabrieken
geopend waar nu nog gezegd
wordt, dat Minden niets kun-
(Copyright The Guerdler
WENEN De bezetting van Tsjecho-
Slowakijc door de troepen van het
Warschaupact is thans reeds 'n half
jaar oud. Maar momenteel zijn er
alleen nog Russen in het land. De
Polen, Hongaren, Bulgaren en Oost
duitsers zijn reeds in oktober j.I.
De 100.000 Russen liggen meest in
Bohemen. Deze manschappen zijn
niet te benijden. Ze mogen vrijwel
nooit uitgaan, want de legerleiding
wenst geen politieke besmetting,
noch conflicten met de bevolking, die
de Russen nog steeds als vijanden
beschouwen. Alleen de Russische of
ficieren, die vaak hun hele gezin hier
hebben, mogen vrij uitgaan. Vaak
eindigt zo n pretje met een kloppar
tij. als de heren te veel wodka ge
nuttigd hebben.
In de stad Tetschen kwamen enkele
niet meer helemaal nuchtere Rus
sische officieren op het idee om mid
den in de nacht de hoofdredacteur
van het daar verschijnende regionale
blad „Jiskra" uit te nodigen on
de kazerne te verschijnen, om daar
rekenschap af te leggen van zijn on
vriendelijke houding jegens de Sov
jets. Maar de redacteur was op een
partijvergadering. Hij deelde de he
ren mee dat hij niets met hen te be
spreken had.
In de steden met een groot Russisch
garnizoen heerst een soort oorlogs
stemming. In Mlada Boleslav liggen
8000 Russen. Toen deze oktober jl.
in de stad kwamen, kregen zij meteen
een voorproefje wat hun te wachten
stond. De kazernes waren radicaal
ontruimd, zonder ramen en deuren.
Zelfs de lichtleidingen hadden de
Tsjechen zorgvuldig verwijderd. Bn
toen de vorst kwam en de Russen sto
ken wilden, bleken alle schoorstenen
dichtgemetseld. Op het executieterrein
Milovice, waar thans ruim 30.000
Russen liggen, hadden de Tsjechen
tevoren zelfs de buizen der waterlei
ding dichtgesoldeerd onder de grond,
zodat de nieuwe heren dagenlang
moesten zoeken waar de storing lag.
Het vakbondsorgaan „Svet Praee" be
vatte onlangs een uitvoerige reportage
over de toestanden in Mlada Boleslav.
In december was het bijna zover
generaal Valovin, de Russische c
mandant der stad, het standrecht had
ingevoel d. Het hele garnizoen had drie
maanden soldij in voorschot ontvan
gen en de soldaten gingen onmiddel
lijk winkelen. Vaak kocht een'man 10
of meer paar schoenen, van diverse
maten, voor zijn gezin in Rusland. De
voorraden raakten uitgeput, de bevol
king werd boos en soms kwam het
voor dat een winkeljuffrouw weiger
de aan Russen te verkopen.
Vlak voor Kerstmis kwam het tot v
dere incidenten: bij de kazernes wer
den ruiten ingegooid en een I
sische soldaat werd zo door jonge
Tsjechen geslagen dat hij naar het zie
kenhuis moest worden gebracht. Op
oudejaarsavond kwam naar oud ge
bruik de hele bevolking samen op het
marktplein, om het jaar met vi
werk uit te luiden. De Russen kennen
dit gebruik niet en meenden dat dit
een voorspel tot een opstand was
De straten werden met pantservoer
tuigen en bewapende patrouilles
schoongeveegd en talloze burgers wer
den gearresteerd en zwaar mishan
deld. Na enkele dagen werden gcr
genen uitgeleverd aan de Tsjechische
autoriteiten. Maar deze konden g
termen vinden om hun landgenoten te
vervolgen, op grond van het feit dat
de Tsjechische wet het bespuwen
Russische officieren niet strafbaar
heeft gesteld.
De gevolmachtigde van de Tsjechische
regering, generaal-majoor Korbel
heeft intussen geprotesteerd bij de
:en in zake de arrestatie van
Tsjechische burgers.. Daarop werd
generaal Valovin uit Mlada Boleslav
teruggeroepen, waardoor het weer
wat rustiger werd. Maar nog altijd
laat de bevolking de Russen duidelijk
voelen dat zij zeer ongewenste gasten
2ijn. Zo heeft bijvoorbeeld dezer da
gen de Praagse televisie geweigerd
een show te geven voor de bezettings
troepen. En de Russen hebben geen
arbeiders kunnen vinden voor de de-
fensiewerken die zij langs de Tsje-
chisch-Duitse grens aanleggen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG (ANP). Onder bepaalde
voorwaarden kunnen sportvissersorgani
saties, die met eigen middelen en met van
derden verkregen bedragen verbeteringen
financieren, die de hengelsport bevorde
ren, ook dit jaar voor een overheidsbij
drage in aanmerking komen.
Bijdragen zullen slechts worden ver
leend voor viswateren waarvan een hen
gelsportvereniging of federatie van hen
gelsportverenigingen huurder of eigenaar
