WEST-IRIAN VERPLICHT
TOT VRIJE KEUS VOOR DJAKARTA
Israëli's helpen
Jordaanse boeren
Papoea's
hopen
op
autonomie
0P VOET VAN GELIJKHEID
VREDE
ZAAIEN OP
VRUCHTBARE
GROND 3L2L«>in
Dit jaar moet het volk van
het vroegere Nederlands
Nieuw-Guinea thans West-
Irian geheten in een „vrije
keuze" beslissen of het niet
de republiek Indonesië in een
staat verenigd wenst te blij
ven dan wel zijn eigen weg
wil gaan. Deze bepaling is
opgenomen in een tussen In
donesië en Nederland in New
York gesloten overeenkomst
van 15 augustus 1062, waar
bij Nederlands Nieuw-Gui
nea aan Indonesië werd
overgedragen. De wijze van
uitvoering van dit recht op
een „vrije keuze" wordt door
Indonesië vastgesteld. Wel
is een afgevaardigde van de
secretaris-generaal van de
Verenigde Naties met een
staf van personeel in Sukar-
napura, de hoofdstad van
West-Irian, aanwezig, maar
deze figuur de Boliviaan
se diplomaat Ortiz-Sanz
mag alleen adviseren en na
afloop van de volksstem
ming rapport aan de Ver
enigde Naties uitbrengen.
Nederland heeft geen enkele
bemoeienis met West-Irian
uit het binnenland in vol ornaat,
meer. De ..vrije keuze"
wordt dus volledig door In
donesië georganiseerd.
Van een volksstemming, in de nor
male betekenis van het woord, kan
geen sprake zijn. Van de naar
schatting 800.000 inwoners van
West-Irian zijn er ongeveer 230 000
nog niet onder bestuur gebracht.
Zij kunnen niet verder zien dan
het gebied, waarin zij wonen. Hun
belangstelling is beperkt tot de
zorg voor het dagelijks levenson
derhoud en hun varkens: Met var
kens als bruidsgift kan de Papoea
kensvet beschermt hem tegen de
koude en muskietbeten. Van In
donesië heeft hij nog nimmer ge-
Van de 800.000 Papoea's wonen er
20 procent aan de kust. Bij hen
kan een zekere mate van politieke
bewustheid worden verondersteld.
De overige 80 procent leeft in het
binnenland. Naarmate zij verder
van de kust wonen, neemt die ge
ringe politieke bewustheid nog
meer af.
„Vertegenwoordiging"
Ook West-lrian kent een volksver
tegenwoordiging. Maar de leden
daarvan zijn door de centrale rege
ring te Djakarta benoemd. De le
den van dit lichaam de provin
ciale raad van West-Irian kun-
nèn daarom niet geacht worden 't
volk te vertegenwoordigen. Dooi
de Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, Adam Malik,
werd in april jl. getracht om een
verklaring van de provinciale raad
van West-Irian waarin gezegd
werd, dat West-Irian een onaf
scheidelijk deel van de republiek
Indonesië is en het volk daarom
geen zelfbeschikking wenst als
een spontane keuze van het volk
van West-Irian aan de Verenigde
Naties toe te zenden. De centrale
regering wees deze poging tot ont
duiking van de New York overeen
komst van de hand; Indonesië zal
de New York overeenkomst stipt
nakomen.
Op een lager niveau heeft West-
Irian regentschapsraden. Het ge
bied is verdeeld in acht regent
schappen. ieder met een volksver
tegenwoordiging: de regentschaps
raden. Ook de leden van deze in
stellingen worden benoemd.
De leden van de provinciale raad
noch die van de regentschapsra
den zijn makke lammeren, die ge
dwee aan de leiband van de over
heid lopen, door wie zij benoemd
zijn. Sedert de val van Soekarno's
regiime uiten zij in steeds dieper
bewoordingen hun klachten over
willekeur, wanbeheer, achteruit
gang en corruptie in West-Irian.
In november jl. zijn 18 leden defi
nitief uit de provinciale raad gelo
pen, waardoor de raad niet meer
functioneren kan. omdat het ver
eiste quorum voor het nemen van
besluiten niet meer aanwezig is.
De weggelopen leden eisen een
drastische wijziging in de samen
stelling van de provinciale raad.
Zvj wensen, dat de raad een duide-
ïyke weerspiegeling van de aspi
raties van het volk van West-
Irian is. DaarbU worden steeds de
woorden regionale autonomie ge
hoord. Het volk van West-Irian
wenst door eigen mensen bestuurd
te worden en niet door lieden van
buiten West-Irian. Tussen Papoea
en Indonesiër bestaat een diepe
kloof in denken en levensgedrag,
die onoverbrugbaar lükt.
gedachten van de Indonesische re
gering in die richting.
In augustus jl. bracht een „Hercu-
Ies"-vliegtuig van de Indonesische
luchtmacht 40 stamhoofden uit
West-Irian naar Djakarta over, om
op uitnodiging van president Soe-
harto aan de feestelijkheden van
17 augustus deel te nemen, die
elk jaar ter herdenking van de
onafhankelijkheid van Indonesië
plaatsvinden. Ieder regentschap
van West-Irian werd door vijf
stamhoofden vertegenwoordigd. Zij
werden op de dag na de feeste
lijkheden door president Soeharto
De samenleving op West-Irian is vaak nog geheel besloten,
buitenaf vol argwaan worden ontvangen.
Stamhoofden
in het paleis in Djakarta persoon
lijk ontvangen.
Evenals de provinciale raad en de
regentschapsraden verklaarden de
stamhoofden voor aansluiting bij
Indonesië te zijn. Maar ook zij spra
ken over toekenning van een uit
gebreide regionale autonomie.
In de loop van maart wordt in
West-Irian bekend gemaakt hoe
de volksstemming over de toe
komst van t eiland in de loop
van het jaar, zal worden ge
houden.
Oud-ambassadeur van Indonesië.
Soedjarwo Tjondronegoro, heeft
deze week In Den Haag laten
weten dat Indonesië ernaar
streeft op onafhankelijkheids
dag, d.w.z. 17 augustus, de uit
slag van, het referendum bekend
te maken. Hij is er vast van
overtuigd dat de papoea's voor
aansluiting bij Djakarta zullen
kiezen. Die stemming zal traps
gewijs geschieden: het volk wijst
kiesmannen aan. die op hun
beurt him stem zullen uitbren
gen. Over aansluiting bij Indo
nesië of onafhankelijkheid.
De laatste maanden wordt de uit
oefening van de „vrije keuze" door
het volk van West-Irian door pre
sident Soeharto en zijn ministers
als weinig meer dan een formali
teit. die Indonesië niet wei-
wordt sterk de nadruk gelegd op
de ontwikkeling en opbouw
West-Irian.
Nadat het gebied in mei 1963
Indonesië was overgedragen, werd
een pordijn voor West-Irian neei
gelaten. Het land mocht door bu:
tenlandse journalisten niet meer
worden bezocht. Politieke activi
teit, welke Indonesië niet wel
gevallig was, werd verboden, er
volgde een periode van wat de
Indonesiërs zelf ..economische
drainage" hebben genoemd. Bij
scheepsladingen tegelijk werden
goederen van West-Irian naar Java
overgebracht. Voor West-Irian be
stemde goederen werden naat
dere delen van Indonesië gediri-
Toen de strijd om de macht tussen
Soekarno en Soeharto in 1966 defi
nitief in het voordeel van laatstge
noemde was beslist, werd door de
nieuwe Indonesische regering
aandacht aan West-Irian geschon
ken. Maar West-Irian was eei
de talloze problemen, waarmede
generaal Soeharto. na het jaren
lange wanbeheer van Soekarno, te
kampen had.
Medio 1967 kwam een vertegen
woordiger van de Verenigde Na
ties naar Djakarta, om de vi
bereidingen voor de uitvoering
het recht op „vrije keuze" door 't
volk van West-Irian te bespreken.
Daarmede kwam West-Irian in het
middelpunt van de publieke be
langstelling.
Ministers en andere regeringsfunc
tionarissen brachten bezoeken aar
West-Irian om het volk te overtui
gen, dat de Indonesische regering
thans vastbesloten is om in de
stand van West-Irian verbetering
te brengen. Daarvoor is eve
tijd nodig, terwijl de problemen
elders in Indonesië reeds overstel
pend zijn. In feite is West-Irian
economisch en financieel gezien,
een zware verliespost. Het zün In
de eerste plaats overwegingen
nationaal prestige, die de regering
in Djakarta op het moment tot
verhoogde belangstelling bewegen.
Velen vrezen dan ook, dat West-
Irian wederom een vergeten ge
bied zal worden, zodra de „vryc
keuze" in het voordeel van Indo-
Door het Indonesische wanbeheer
is onrust onder de bevolking
West-Irian ontstaan. De haard
daarvan ligt in het noordelijk deel
van de vogelkop, bij Manokw
waar de Arfaks ruim twee jaar
geleden hun vaste woonplaatsen
hebben verlaten en bij duizenden
de bergen zijn ingetrokken
vandaaruit tegen het Indonesische
gezag oorlog te voeren. Als alge
meen leidei- van de Arfaks. die uit
vele stammen bestaan, werd Lode-
wijk Mandatjan erkend die thans
op Java vorstelijk is ontvangen. In
totaal zouden 10- a 14.000
bij deze massale vlucht
bergen betrokken zijn.
Niettegenstaande herhaalde mede
delingen van Indonesische militai
re zijde, dat de gewapende groe
pen van de Arfaks zij zouden
over 1000 geweren uit de tweede
wereldoorlog beschikken v
tigd zijn. maken berichten
voorbereidingen tot uitgebreide
militaire operaties tegen de Arfaks
duidelijk, dat van vernietiging
geen sprake is. De troepensterkte
is door overbrenging van eenhe
den uit Oost-Java en Celebes tot
6000 man opgevoerd
kostbare affaire. In juli jl. werd
brig.-generaal Sarwo Edhie. die de
reputatie van een „harde" gene
raal heeft, met spoed naar West-
Irian overgeplaatst. Nog eenmaal
werd op de „misleide" Arfaks i
beroep gedaan om voor 30 nove
ber 1968 „in de moederschoot" t
de republiek Indonesië terug
keren. Op 16 november hebben
ruim 1400 opstandelingen aan
oproep gehoor gegeven., /ij v
den door brig.-generaal Sa
Edhie persoonlijk ontvangen
Op 8 december heeft zich nog
groep van 850 Arfaks met 77
weren gemeld, vier leiders var
eerste groepen werden naar I
karta gezonden, ivaar zij met
eer door president Soeharto
verschillende ministers wei
ontvangen. Na een bezoek van
dagen keerden zij naar West-1
terug, met beloften om bij Lode-
wijk Mandatjan en zijn volgelin
gen tot „terugkeer in de moeder
schoot" van de republiek aan ti
dringen. Mandjatan gaf zich kort
geleden over en reisde, als Indo
nesisch majoor naar Djakarta. Zijn
opvolger. Frits Awon, zet de strijd
voort. Inmiddels
i uitvoering
i het i
icht
De stamhoofden zouden als mid
del kunnen dienen om aan de
„vrije keuze" door het .volk uit
voering te geven. Mogelijk gaan de
De volken aan de kust zijn ware meesters in het bevaren van de lange smalle kana's.
„vrije keuze" door het
West-Irian, nog steeds geen be
sluit genomen. Er zijn thans stem
men te beluisteren om aan de over
eenkomst van New York met be
trekking van het recht tot eer
„vrije keuze" een ander karakter
te geven en alle inspanning op
verhoging van de levensstandaard
van het volk van West-Irian te
ia
i
Arabische boeren kijken naar een moderne wijze van ploegen op hun land.
(Van onze correspondent S. M. Bouman)
JERICHO Hereboer Mohammed Nagash in
Jericho ziet er tevreden uit. Trots wijst hij
over zijn 300 ha grond, als hij zegt: „De Isra
ëliërs hebben mij de weg naar de moderne
landbouw gewezen. De resultaten zijn geweldig.
Per hectare oogst ik nu viermaal zo veel als
voorheen." Achttien maanden nadat het Isra
ëlische leger tijdens de zesdaagse oorlog de
westelijke Jordaanoever bezette, ontkiemden
'in dit vruchtbare gebied de zaadjes van een
joods-Arabische samenwerking. Moderne Isra
ëlische landbouwmethoden worden op Ara
bische grond toegepast. Arabische boeren vol
gen Israëlische landbouwcursussen. Israël or-
r»
ganiseert tentoonstellingen en richt proef
stations in en exporteert groente en fruit van
bezet Arabisch gebied naar Europa.
Een Israëlische militair doorzoekt graan
zakken naar explosieven. Een handelwijze die
Bij het uitblijven van de vrede in het Midden-
Oosten heeft Israël het tot haar politiek gemaakt
de muur van haat tussen joden Arabieren te
doorbreken door in de bezette gebieden het ver
trouwen van de Arabieren te winnen. Al onmid
dellijk na de zesdaagse oorlog werden Arabische
boeren ui genodigd om in Israël moderne land
bouwmethodes te komen bestuderen. Drie maan
den na de zesdaagse oorlog werd de eerste land
bouwtentoonstelling georganiseerd op de westelij
ke oever van de Jordaan. Duizenden boeren kwa
men nieuwsgierig kijken. Intussen zijn er nog
zes van deze evenementen gevolgd en stelde het
Israëlische ministerie 17 zorgvuldig geselecteerde
instructeurs aan om de Arabische boeren van ad
vies te dienen bij de verbetering van hun oogst.
Niet als meesters, maar op voel van gelijkheid,
zoals zij dat ook deden in de ontwikkelingslanden
van Afrika en Azië.
De resultaten zijn nu al zodanig, dat de produk-
tii-waarde van de landbouw die 70 proeent van
de bevolking van de westelijke oever van de
Jordaan een bestaan biedt, met 20 a 25 procent
is toegenomen. In het afgelopen jaar werd onge
veer 100 000 ton ter waarde van ongeveer 40 mil
joen gulden geëxporteerd.
Niet alleen naar het westen, waar Israël nieuwe
markten vond voor e landbouwprodukten van be
zet Arabisch gebied, maar ook naar het oosten.
Naar Amman, en vandaar naar andere Arabische
landen, want ook al verkeren Israël en Jordanië
in een oorlogstoestand, ook al davert bijna dage
lijks het oorlogsvuur over dc rivier de Jordaan,
de Allenbybrug, die het bezette Cis-Jordanië met
Amman verbindt, is sinds de zesdaagse oorlog
een van de drukste grensposten van het Midden
oosten. Tientallen Arabieren passeren dagelijks
via deze brug de river de Jordaan jn beide rich
tingen, maar ook vrachtwagens vol fruit en groen
te uit de westelijke Jordaanoever en Gazastrip,
op weg naar Amman. En als zij meestal dezelf-
niet meer wordt nagelaten sinds de bomaanslag
op de markt van Jeruzalem.
de of de volgende dag naar Israël terugkeren,
dan zijn hun wagens vol met tarwe. Een norma
le, drukke grenspost, ware het niet dat militairen
de rol van douaniers spelen en Israëlische vei
ligheidsmensen de naar Israël geïmporteerde
goederen nauwkeurig inspecteren op eventueel
binnengesmokkelde explosieven. Israël is na de
bomaanslag op de markt van Jeruzalem uiterst
voorzichtig geworden.
„Spionage"
Maar terwijl de oorlog doorgaat en Israël op
zijn hoede blijft, is het Israëlische ministerie van
Landbouw deze maand met een gedurfd vijfjaren
plan gestart om de landbouw op de westelijke
Jordaanoever te ontwikkelen en te moderniseren.
Dit jaar alleen al zal Israël daartoe 75 miljoen
guldeninvesteren en de verwachtingen zijn dat
de levensstandaard van de Arabische boer in
ieder van die vijf jaren met tien procent om
hoog zal gaan.
Intussen volgen de Jordaanse autoriteiten de land
bouwontwikkeling van hun door Israël bezet ge
bied met grote belangstelling. Boeren die de ri
vier de Jordaan oversteken voor een bezoek
aan Amman worden op het Jordaanse ministerie
van Landbouw urenlang over de Israëlische land
bouwmethoden ondervraagd. Dezer dagen bracht
zelfs een hoge delegatie van het Jordaanse minis
terie van Landbouw een onofficieel bezoek aan
een door Israël georganiseerde landbouwtentoon
stelling in Jericho.
„Onze xjlitiek is open", zegt de directeur-gene
raal van het Israëlische ministerie van Landbouw.
..Wij hebben geen enkel bezwaar tegen deze vorm
van „spionage". Wij hopen op deze manier de
vrede in het Midden-Oosten te zaaien".
tnraking zijn gekomen fnel
•n vreugdedans in ei
^sterse samenleving.
de dorpen
