MOORDENDE FINALE IN DRIEBANDENT0ERN00I
ZELFS BOTWINNIK MAAKTE
WANDELING LANGS BORDEN
Boulanger kon maar vier woorden uitbrengen
Voor Ceulemans v/as fjfej dichtbij en veraf
Prins Claus zag geen
fabelachtig record
v SKZ?
Schaakhotel
tot nok vol
MAANDAG 20 JANUARI 1969
Gesprek
met de
maestro
Prins Claus onder
hield zich zaterdag,
toen hij in de
sporthal aan de
Steenwijklaan het
toernooi om de
Europese titel drie
banden bezocht,
met vrijwel alle
spelers. Zijn groot
ste belangstelling
ging natuurlijk uit
naar de maestro
van het gezelschap,
de Belg Raymond
Ceulemans. die de
prins echter niet
'n jabelachtig Eu
ropees moyenne-
record kon aan
bieden. Naast prins
Claus van links
naar rechts: de
secretaris van het
jubilerende district
Den Haag. de heer
J. B. G. Croes,
voorzitter J. Meert
en Raymond Ceu
lemans, die zou
verklaren: „De
druk werd me te
Toen Ceulemans bezig was met zijn snelle opmars naar de finish in zijn partij
tegen de Nederlandse kampioen Jan Doggen, miste hij enige malen „op een
haartje". De afstand, die prins Claus met zijn handen aangeeft, was veel te
groot voor dat haartje. Mogelijk zegt hij tegen voorzitter J. Meere: „Mijn zoon
is al weer zo'n stuk gegroeid".
Knappe
stoot
applaus
Met intense be
langstelling volgde
prins Claus de
verrichtingen op't
biljart. Hij trok
zuinig met de
mond als een stoot
grandioos mis was;
hij tuitte de lippen
nauwelijks te zien
was en hij bracht
de handen spon
taan op elkaar als
bandenmatadors op
virtuoze wijze weer
een carambole aan
zijn totaal had toe
gevoegd. Er moest
nogal eens geap
plaudisseerd wor
den toen Ceule
mans op zeker mo
ment met een
moyenne van vier
stond te spelen.
Helaas zakte dat
Het bestuur van het district
Den Haag heeft alleer
ingelegd met de organisatie
van het toernooi. Het koninklijk
bezoek was een hoogtepunt van
het toch al met grote momenten
gevulde toernooi. Van links
rechts: de heren J. Meere,
penningmeester A. v. d. Knaap,
prins Claus, secretaris J. Croes
de tafel de heer H.
Stoker, lid van de commissie
van ontvangst.
(Van onze sportredactie)
OEN HAAG „ik heb het nog nooit zo
benauwd gehad. Dit was een verschrik
king. Laurent stond zeven punten voor en
er lag een gemakkelijk trekballetje voor
zijn laatste carambole. Ik dacht, daar ga
je Raymond. Weg Europese titel. Speel je
zo goed, want ik verbeterde tenslotte het
Europese record algemeen gemiddelde,
en dan zou de titel je toch nog bijna ont
gaan. Toen hij die bal miste, gaf ik weer
iets voor mijn kansen maar het was enorm
moeilijk. Ja zit volgepropt met zenuwen
en zie dan maar toe te slaan op het mo
ment, dat de Europese titel zo dichtbij en
toch zo veraf ligt. Ik kan je niet vertellen
hoe blij ik ben dat het toch gelukt is".
Ceulemans had even tijd nodig na zijn
partij tegen zijn landgenoot Boulanger om
op verhaal te komen. In een zenuwslo
pende finale had hij toch als eerste de fi
nish bereikt. Hij stond perplex van zijn
eigen prestatie in deze moordende eind
strijd, Het was niet meer belangrijk dat
Boulanger in de nastoot remise maakte.
Zijn troostprijs had niet kleiner kunnen
zijn, want zijn moyenne was veel lager en
iet gelijke spel zei niets. Ceulemans was
kampioen en dat kwam hard aan voor
Boulanger. Vier woorden slechts kon hij
eruit brengen na dit grandioze duel: „Wat
is dat jammer". Toen verdween hij, bitter
teleurgesteld. Hij had de zege binnen be
reik gehad tegen de ogenschijnlijk ontem
bare, maar wel degelijk kwetsbare Ceule
mans. En op het laatste, beslissende mo
ment, toen hij alles in eigen hand had, liet
hij de zege glippen.
Er wa^geen sprake.,van. „de rekening
.vereffenen!' van het Belgisch, .kampioen
schap toen Ceulemans, ,^oals de geruch
ten' willen, Boulanger de titel cadeau
zou hebben gedaan. Ceulemans zei vurig:
„Nu heeft men kunnen zien, dat er in
België niets wordt verkocht". En zo was
het ook, want Ceulemans, die in de laat
ste drie ronden voor ongelofelijke presta
ties had gezogrd, zag de diepste afgron
den in de finale tegen Boulanger. De
titelhouder, die tegen Jan Doggen zo op
particulier gemiddelde (dat op 2.500
staat) grandioos leek te gaan verbeteren,
speelde minder trefzeker. Tegen Doggen
leverde Ceulemans stuntwerk. Hij begon
met een serie van twaalf in de vijfde
beurt volgde er één van negen en in de
negende beurt een reeks van dertien. Er
bleef voor Doggen niets anders over dan
verbouwereerd op z'n stoel te zitten. Aan
tegenstand viel voor hem niet te denken.
Dit was een demonstratiepartij, waarin
slechts één man aan bod kwam; Ceule
mans, die na tien beurten al 43 caram
boles had verzameld en met maar liefst
ruim 4.300 moyenne stond te spelen.
Onvoorstelbaar in deze spelsoort.
Druk te zwaar
Dat zelfs de grootste crack last kan
krijgen van zenuwen met een nieuw re
cord in het vooruitzicht werd duidelijk,
want pas na 29 beurten bereikte Ceule
mans de eindstreep. Hij poedelde in die
resterende beurten liefst zes keer achter
een en dat is voor hem iets abnormaals.
Het publiek, en prins Claus die zaterdag
de wedstrijden in de sporthal aan de
Steenwijklaan bijwoonden, moesten het
uitblijven van de grote series even
verwerken. Ceulemans bekende dat de
druk voor hem te zwaar was geweest.
Daarvoor had hij het al moeilijk gehad
tegen Johan Scherz, de koelbloedige We
ner, die hem dicht bij een nederlaag
bracht in een partij, waar met series
van meer dan tien werd gesmeten. Ceu
lemans won op het nippertje van Sherz,
die vooraf al door Boulanger in een
spannende partij een finale waardig
met 6058 was verslagen. Scherz,
zich toch al verzekerd wetend van een
reisje naar de wereldkampioenschappen
in Tokio, kon daarom ook vrijuit spelen
tegen Ceulemans, die met Boulanger nog
ongeslagen was voor het begin van de
laatste ronde.
Aardig gespeeld
Van de Nederlanders heeft Rini van
Bracht zeer verdienstelijk gedebuteerd.
De Waalwijker, van wie kampioen Ceu-
lemans zei, dat hij „aardig gespeeld had",
eindigde als zesde in dit gezelschap van
topdriebanders. Van Bracht heeft inge
zien, dat zijn moyenne van 0.870 te ge
ring is om aan de top te blijven mee
draaien. Hij móet veelzijdige:- worden,
zoals Marty en Ceulemans, die alle spel-
soorten beheersen. Van Bracht gaat zich
dan ook toeleggen op alle kaderspelen
en het bandstoten, naast het driebanden.
Dan kan hij als een spinnijdige Marty
een all-round biljarter worden.
Want Marty was spinnijdig omdat hij
het moyenne van precies 1 op één beurt
na niet haalde. Eén beurt te veel had
hij nodig in zijn partij tegen Doggen en
hij eindigde op 0.998. Jan Doggen, die
toegaf dat zijn beste dagen in de drie
bandenwereld wel geteld waren omdat
hij zich te eenzijdig had gespecialiseerd,
had geen medelijden met Marty.
Dezelfde munt
D« Fransman die niet aasde op een
van de eerste drie plaatsen omdat hij
toch niet naar Tokio durft te vliegen
„IkJ neb" een ^fsShyw^ke" hekel'"aan,
vliegreizen" heeft kansen genoeg' ge
had. „Als hij denkt dat hij alleen slèdlitë
stootbeelden achter kan la'ten, vergist hij
zich grondig. Ik dacht bij me zelf, zoek
het dan zelf maar uit. Ik betaal met
dezelfde munt terug", zei Doggen.
i de rest v
elf spelers
pieteerde, was de Deense debutant Tho-
gersen, die op een sterk gespeeld toer
nooi terug kan zien met zijn vijfde
plaats.
De hoofdprijzen waren echter
Ceulemans, Boulanger en Scherz. die de
Tokio kunnen maken, waar
begin april om het wereldkampioenschap
wordt gespeeld en waar hetzelfde trio
de prijzen wel weer zal gaan verdelen.
Met vaste blik «u «wei
t hand greep Raymond
WIJK AAN ZEE Als de energie, die nodig is voor
het op gang houden van denkprocessen, omgezet zou
kunnen worden in bruikbare elektriciteit, was er het
afgelopen weekeinde in hotel Kennemerduin hoog
spanning geproduceerd. De denkarbeid van de groot
meesters en meesters van het Hoogovenschaaktoer
nooi. die na een vrije zaterdag de dag erop weer met
frisse moed aan het werk gingen, werd massaal on
dersteund door de twaalf deelneemsters in dc dames-
groep en de meer dan tweehonderd vierkampers. die
het gebouw van het sousterrain tot aan de bovenste
verdieping vulden, paar kwam nog bij dat op de par
terre Hans Bouwmeester als explicateur bij de
demonstratieborden en het interne telcvisiecircuit
drommen toeschouwers trok.
Het leek alsof de grootmeesters in hun gedeelte
lijke afzondering op de eerste verdieping door al
die drukte werden aangestoken. Zelfs Botwinnik ging
tijdens zijn partij tegen Medina eens kijken hoe zijn
gevaarlijkste concurrenten het deden. Veel te vrezen
had hij niet Olafsson. die zijn vrije dag al „vlugge
rend" had doorgebracht, gebruikte tegen Doda ouder
gewoonte bijzonder veel tijd Het leverde hem weinig
op. Integendeel, toen hij nog drie minuten voor twin
tig zetten over had. stond zijn stelling op instorten.
Op de 37ste zet viel bovendien zijn vlag en was het
definitief afgelopen.
Ciric. die velerlei besognes op het gebied van de
schaakjournalistiek heeft, maakte de partij tegen
Keres in achttien zetten remise. Beiden blijven in de
race. zij het op afstand van Botwinnik. Ook Geiler
kwam niet dichter bij- Na een gesloten Spanjaard
bracht hij tegen Ostojic een torenoffer teneinde
eeuwig schaak te bereiken (remise).
Ongewoon
De produktie van de Nederlandse deelnemers was
aan de zuinige kant. In de Pirc-verdediging werden
de aanvalsacties van Ree tegen Benkoe niet voldoen
de doorgezet. Zwart kwam via enige penningen tot
een tegenaanval, waarna «en minder sterke zet van
wit de part)} bealiatfe
Lombardy kwam tegen Langeweg Hollands in de
voorhand niet in tijdnood. Een voor de Amerikaan
ongewone situatie, die hij goed uitbuitte. De witte
actie op de damevleugel kreeg kracht door de ver
overing van het veld b6. waarna Langeweg kort voor
de tijdcontrole opgaf. Van Scheltinga zegevierde na
een ..uitgebreide" partij over Kavalek.
Vijfde ronde
De uitslagen van de vijfde ronde luiden:
Grootmeestergroep: Olafsson (IJsl.)Doda (Pol.)
01, Ostojic (IJsl.)Geiler (Rusl.) MVt, Ree
(Ned.)Benkoe (V S.) 1, Donner (Ned.)Portisch
(Hong.) afg., Van Scheltinga (Ned.)Kavalek (Tsj-Sl-)
10, Midana (Sp.)Botwinnik (Rusl-) 01. Lombar
dy (V.S.)—Langeweg (Ned.) 1—0. Ciric (J.-Sl.)—Keres
(Rusl.) ViVt.
De stand is: 1- Botwinnik 4% p.; 2/5 Keres, Ciric,
Geiler, Benkoe 3% p.; 6/7 Doda en Langeweg 3 p.;
8. Donner 2M p. 4- 1 afg.; 9/10 Lombardy en Olofs-
son 2% p.; 11. Portisch 2 p. -1- 1 afg.; 13, 14, 15.
Medina, Kavalek, Van Scheltinga 1 p.; 16. Ree Ms p.
Meestergroep: Cortlever (Ned.)Kramer (Ned.)
'iMi; Gaprindasvili (Rusl.)Bernarski (Pol.) 01;
Westerinen (Finl-)—Hartoch (Ned.) 10; Krabbe
(Ned.)—Kurajica (J.-Sl.) 0—1; Kazma (Tsj.-Sl.)—Cio-
calten (Roem.) Bredwout (NedUjtelki
(Tsj.Sl-) uitgesteld wegens griep van Bredewout;
Jongsma (Ned.)—Sandor (Hong.) 0—1; Schol! (Ned.)—
Honfi (Hong.) Vs.
De stand is: 1. Kurajica 3j 2. Honfi 4*6; 3. Clocaltea
•a WMterioea 6- Barnarald en Schal! 3) l San-
dor, Kozma, Cortlever en Kramer 2%; 11. Hartocl
en Krabbe lVè; 13. Bredewout en Ujtelki 1 uit 4 p;
tijen; 15. Gaprinsdasvili en Jongsma 1.
Eerste ronde damesgroep: Nicolao (Roem-)T Ul
(Ned.) 1-^0; Timmer (Ned-)—Gutierrez (Sp.) 1-
Van der Giessen (Ned.)—Heil wig (Pol.) 1—0; H
kerk (Ned.)Litmanovicz (Pol.) 1—0; Ivanka (I
Vokralova (Tsj.-Sl.) Vt—Sokolov (J.-
Vreeken (Ned.) 10-
v. ScheltingaKavalek
De partij Van ScheltingaKavalek uit de
ronde verliep als volgt:
Wit: T. D. van Scheltinga
Zwart: L. Kava
1 d2d4. c7—c5 2. d4d5. Pg8—f6 3. Fbl-fct,
e7—e5 4- e2—e4, d7d6 5. Lfle2 a7—a6 6
Lf8e7 7. Pgl—f3, 0—0 8. 0—0, Pf6—e8 9. Pf3-
Pb8d7 10. Pd2c4. Pd7—b6 11. Pc4e3, a6-
12. Lel—d2, g7—g6 13. Ddl—el, f7—f5 14. e4:
g6xf5 15- f2—f4, e5xf4 16. Tflxf4, Le7—g5 17. Tf4-
Pe8—g7 18. Pe3c4, Pb6xc4 19. Le2xc4, Lc8—d7
Lc4r-b5, Ld7e8 21. Ld2xg5, Dd8xg5 22.
Dg5xg3 23. h2xg3, Pg7—h5 24. Tfl—f3, Le8—g6
Tal—el, Ph5—f6 26. Tel—e7, Tf8f7 27. Te7i
Kg8xf7 28. Lb5—d3, Ta8—e8 29. Pc3—b5, K17-
30. Ld3xf5, Pf6xd5 31. Lf5xg6, h7xg6 32. Tdl-
Pd5—f6 33. Pb5xd6, Te8—b8 34. Pd6—c4, Tb8-
35. Td3e3t, Ke7—f8 36- Te3—e6, Kf8—f7 37. Te6-
Ta8d8 38. Pc4—e5t, Kf7—g7 39. Tb6xb7, Kg7-
40. Tb7—b6, Kg8—g7 41. Tb6—b7t, Kg7—gf
Pe5xg6, Pf6g4 43. Kgl—fl, Td8—d2 44. c2-
Pg4-re3t 45. Kfl—el, Td2xg2 46. Pg6—f4, Pe3-
47. Kei—dl, Pc2—e3i 48. Kdl—el, Pe3—c2f
Keidl, Pc2—e3t 50. Kdl—cl, Tg2xg3 51. Pf4-
c5—c4 52. Tb7—b5, Kg8—f7 53. Pe6—d4, Tg3-
54. Kcld2, Pe3—fit 55- Kd2—e2, Pfl—h2
Pd4—c6, Tgl—g2t 57. Ke2—e3, Ph2—fit 58. Ke3-
Tg2h2 59. Pc6e5t, Kf7e6 60. Pe5xc4, ThJ- n'
61. b2b3, Th4h2 62. Pc4xa5, Th2—c2 63. c3-
Tc2c3t 64. Kf3—f4, Pfl—d2 65. Tb5—b6t, KeS-
6& Kdi—«5, Zwart gaf hst op.
