astronauten vol
vertrouwen
'-kto1
naar de
bekende maan
t
1% Tf-
Thomas P. Stafford
James A. McDivitt
Walter Cunningham
Neill A. Armstrong
„Indien we met ons landingsvaartuig op
de maan zouden stranden, dan hoop ik
dat we onmiddellijk het radiocontact met
de aarde verliezen. De enige troost, die
dan nog voor ons overblijft, is het feit,
dat wij, gedurende de tien resterende
uren, waarvoor de extra-zuurstof aan
boord toereikend is, de enige twee bewo
ners van de maan zullen zijn". Dit zijn de
wat ironische, maar alleszins goed
bedoelde woorden, die konden worden
opgetekend tijdens een onlangs gehouden
vraaggesprek met de Amerikaanse astro
naut Russll Schweickart.
Overigens zijn dit twee enigs
zins uit hun verband gerukte
zinnen waarin de man. die dooi
de mensen die hem wat beter
kennen vanwege zijn rode haar
meestal ..Rusty- wordt genoemd.
dingen zijn vertrouwen in het
Amerikaanse maanlandingspro-'
grsunma Apollo uitsprak. Want
vertrouwen heerst er zeker onder
alle ruimtevaarders die de laatste
tijd dagelijks vele uren be
steden aan hun zware training
en die ieder voor zich de vu
rige hoop koesteren deel te
mogen uitmaken van de aller
eerste bemanning die het maan
oppervlak gaat betreden. Wie het
uiteindelijk zullen worden is op
dit moment nog niet bekend,
hoewel er wel al veel wordt ge
speculeerd over dit onderwerp.
Zo zal in elk geval de op 20
februari 1969 te lanceren Apollo 9.
met aan boord de astronauten
McDivitt. Scott en Schweickart.
voorlopig de laatste Amerikaanse
bemande raimtevlucht zijn die
zioh moet afspelen in een baan
om de aarde. Dan volgt in mei
de Apollo 10 en hierin zullen
Stafford. Young en Cernan in
een maanbaan gebracht worden.
Weliswaar staat dat ook op het
orogramma van de Apollo 8, maai
bij de vlucht in mei zal. in tegen
stelling tot wat nu het geval is.
ook een maanlandingsvaartuig
worden meegevoerd waarin Staf
ford en Ceman volgens de huidige
plannen tot op minimaal 15 kilo
meter boven het maanoppervlak
zullen afdalen.
Maanvlncht
De Amerikaanse progranunalei
ders een beetje kennende is het
echter in het geheel niet uitge
sloten dat na succesvolle resul
taten van de Apollo 8 nu en de.
Apollo 9 in februari, besloten zal
worden Stafford en Cernan toch
maar een maanlanding te laten
uitvoeren. Daarbij moet eerlijk
heidshalve wel vermeld wor
den dat de astronauten Scott
en Schweickart. toen ik hun daar
omtrent vragen stelde ten stellig
ste ontkenden dat deze mogelijk
heid er in zit. In dat geval komen
dan ook andere ruimtevaarders
voor de eerste historische maan
landing in aanmerking.
Onder dc namen die genoemd
worden bevinden zioh die van
Neill Armstrong, de man die in
1966 op magnifieke wijze een ern
stig noodgeval in de Gemini 8
wist op te lossen, van Walter
Cunningham, de derde vlieger van
de elfdaagse oktoberviucht van de
Apollo 7. van James McDivitt cn
v an Russell Schweickart.
Definitief uitsluitsel daarover
wordt verwaoht na de terugkeer
van de Apollo 8.
Taak voor deze natie
Maai- zoveel er gespeculeerd wordt
omtrent de indeling van de be
manningen. zo staat het ook reeds
jarenlang zo vast als een huis
op welke manier de Apollo-maan-
landing zal gaan plaatsvinden.
Reeds in 1961 begon men eraan
te werken nadat president Ken
nedy in een vurige rede tot het
Amerikaanse Congres onder meer
de volgende woorden gesproken
had: „Ik geloof dat deze natie
de taak op zich moet nemen er
voor te zorgen nog vóór dit de
cennium ten einde is een mens
een landing op de maan te laten
maken en hem veilig naar de
aarde te doen terugkeren.
Geen enkel ruimteproject in deze
periode zal meer indruk op de
wereld malven of belangrijker zijn
voor de toekomstige verkenning
van de ruimte en geen enkel
programma ook zal zo moeilijk
uit te voeren zijn of zoveel geld
gaan kosten"
En indruk heeft het Apollo
programma reeds gemaakt, zij
het niet altijd in de goede zin.
Maar ook de inspanningen zün
gigantisch. Volgens huidige ra
mingen zal het maanlandings
programma in het totaal meer
dan 80 miljard gulden gaan
kosten, die grotendeels besteed
worden aan de salarissen van de
vele duizenden hoogwaardig ge
schoolde specialisten, werkend in
honderden fabrieken en laborato
ria, verspreid over heel Amerika.
Onmiddellijk bij de aanvang van
liet programma maakte men een
begin met de ontginning van
72.000 hectare moerasgrond als
uitbreiding van het toen nog
maar 12.000 hectare metende Cape
Canaveral, het huidige Cape
Kennedy.
Compleet met startplatforms, lan-
ceertorens. een uitgebreid wegen
net. tankinstallaties, een zee
haven en controlebunkers werd
dit het centrum waai- de moei
zame reis per schip, per vliegtuig
of over de weg vanuit de fabriek
van tientallen onderdelen van
Apollo's en Saturnusraketten
eindigde en waar de snelle vlucht
tot buiten de dampkring zou moe
ten beginnen
Alles op Cape Kennedy is .groot,
ook de raket die uiteindelijk de
Apollo naar de maan moet stuwen
zoals ook enkele dagen geleden
het geval was: de Satumus 5. Dit
toestel, een geesteskind van de
ex-Duitser dr. Wernher van
Braun. weegt bij de start maar
liefst 2700 ton. waarvan ruim
negentig procent uit brandstof
bestaat.
Het gemiddelde verbruik in de 17
minuten durende brandtijd be
draagt 2.5 ton brandstol per se
conde en indien dit benzine zou
zijn zou men met die in een
fractie verbrandende hoeveelheid
met een auto van normale klasse
alleen al 40.000 kilometer (een
maal rond de aarde) kunnen af
leggen.
De assemblage van een Satumus
5 neemt zoveel tijd in beslag dat
de metalen onderdelen aan ern
stige corrosie onderhevig zijn
van de zilte oceaanlucht indien
dit bouwproces onder de blote
hemel plaatsvindt. Men kon
daarom niets anders doen dan een
montagehal bouwen, die op dit
moment nog het grootste gebouw
ter wereld heet te zijn: 150 meter
hoog. 230 meter lang en 160
meter breed.
De fundering van deze hal rust
op 4225 stalen balken die 50 tot
60 meter lang zijn en een dikte
hebben van 40 centimeter. Achter
elkaar gelegd zouden de heipalen
een lengte van ongeveer 200 kilo
meter beslaan. In dit gebouw is
60.000 ton staal verwerkt en dc
airconditioning binnen is zo sterk
dat er met gemak 3.000 woonhui
zen door van frisse lucht zouden
kunnen worden voorzien.
EEj^V- WMmdièp'
^(i;.0ceoön.
v c-yceaoq-;:
3 K -- - - -/y> y 'Y- Ji^ee der:p
3 U S/armen r V-F
O»1
laas
in te gaan. Om nu bij de start
het lanceerplatform niet al te
veel te laten beschadigen dooi
de hete uitlaatstralen van de
brullende motoren, worden de
gassen onder het betonnen voet
stuk gekoeld door ze door een
waterbassin te leiden. De vele
rook die men bij een raket
lancering waarneemt is dan ook
meestal niets anders dan de
stoom' waarin ongeveer 150.000
liter water tijdens de eerste mi
nuut van de lancering wordt om-
Zo bouwt Amerika aan de
„grootste expeditie van de twin
tigste eeuw" met een programma
dat een beetje de reputatie heeft
gekregen hoofdzakelijk in het
leven te zijn geroepen als een
prestigezaak tegen de Sovjet-
Unie.
Maar door hiervan uit te gaan
zou men de vele harde werkers
schromelijk te kort doen, want
het zijn deze geleerden die nu de
idealen trachten te verwezen
lijken van onze voorouders die
daartoe in hun tijd zelf niet in
staat waren.
Roekeloosheid
De laatste tyd en vooral in de
afgelopen weken is er nog een
ander facet naar voren gekomen
wordt geargumenteerd
De maanreis in een schematische voorstelling: 1. start; 2. baan om de aarde, waar dc
Apollo nog eens wordt gecontroleerd; 3. ontsteking van de laatste trap; 4. onderweg
met eventuele koerscorrecties; 5. boordraket remt Apollo af: 6. in een baan om de
maan; de landingsexpeditie bestaat uit: a. maantaxi verlaat Apollo en daalt; b. een
etmaal onderzoekingen; c. vertrek; d. moederschip opgezocht en vastgekoppeld; 7. de
Apollo verlaat maanbaan; 8. terugweg met noodzakelijke koerscorrecties; 9. met 38.000
km u de dampkring in; 10. landing in Stille Oceaan.
De daar klaargemaakte raketten
worden vervolgens door een
truck, waarvan de afmetingen
buiten alle proporties zijn, naar
de startplaats vervoerd, zeven
kilometer verderop, over een
wegdek dat 40 meter breed en
2.5 meter dik is en dat na het
vervoer van de raketten onmid
dellijk rijp is voor uitgebreide
herstelwerkzaamheden.
Alleen de truck al wordt aange
dreven door twee grote scheeps-
dieselmotoren, elk met een ver
mogen van 2750 pk en de rups
banden Van het voertuig bestaan
uit schakels van staal die per
stuk een ton zwaar zijn.
Het bovendek, waarop de raket
plus starttoren worden vervoerd,
heeft een oppervlak van 900
vierkante meter en het wordt
door een vernuftig mechanisme,
aangedreven door twee andere
dieselmotoren, te allen tijde ho
rizontaal gehouden, zelfs wan
neer de enige helling op weg
naar het lanceerplatform moet
worden genomen. Dan volgen
iog enkele weken van proeven
aan het einde waarvan de Sa
tumus gereed is om de ruimte
tegen de uitvoering van het
Apolloprogramma. Terwijl een
tiental jaren geleden vele men
sen, onder wie geleerden met
klinkende, namen het onmogelijk
noemden dat er ooit een ruimte
vaarder in een baan om de aarde
gebracht zou kunnen worden, of
voorspelden dat de man bij
het toch slagen daarvan het
bij het toch slagen daarvan het
niet'zou overleven, zo spitsen de
meningen van deze groep zich
thans toe op de volgens hun zeg
gen onoverwinbare gevaren van
een bemande reis naar de maan.
Zelfs een vooraanstaand deskun
dige als de Engelse astronoom
Sir Bernard Lovell heeft onom
wonden verklaard dat het van
een onverantwoorde roekeloos
heid getuigt de Apollo 8 in een
baan om de maan te brengen.
Goed voorbereid
Natuurlijk is het waar dat de
bemande ruimtevaart zekere
risico's met zich meebi-engt, dat
hebben we nog niet zo heel lang
geleden bij een tweetal gelegen
heden duidelijk gemerkt toen in
het totaal vier astronauten de
dood vonden, drie Amerikanen
tijdens een proef op de grond en
een Rus gedurende een echte
ruimtereis.
En onherroepelijk zal de dag ko
men waarop opnieuw slachtoffers
te betreuren zullen zijn. daar kan
men nu eenmaal moeilijk om
heen. Zelfs in het wegverkeer
en in de'luchtvaart waarmee men
toch al jarenlange ervaring
heeft opgedaan en waarvoor
alles in het werk wordt gesteld
om de veiligheid van de betrok
kenen te waarborgen, vallen nog
dagelijks doden.
En zoals men evenmin kan stel
len dat een vliegreis van Am
sterdam naar New York een
roekeloze of zelfs maar gevaar
lijke onderneming is. zo moet ook
ten stelligste ontkend worden dat
dit bij een vlucht naar de maan
wel het geval is.
Het is echt niet te vergelijken,
zoals hierboven reeds duidelijk
is geworden, met bijvoorbeeld
de ontdekkingsreis van Colum
bus. de man die eeuwen geleden
op goed geluk af in westelijke
richting de Atlantische Oceaan
overstak met de ijdele hoop een
kortere vaarroute naar Indië te
vinden
In het gev-al van de maanreis
is alles met grote degelijkheid
voorbereid, zodat eigenlijk niet
meer van een ontdekkingsreis
kan worden gesproken, maar
meer van een expeditie naar
reeds lang bekende gronden.
Noodzaak?
Afgezien van dc al dan niet be
staande gevaren blijft natuurlijk
nog altyd de vraag bestaan of
het überhaupt wel enige zin
heeft mensen de ruimte in te
sturen cn zelfs zou men zich
kunnen afvragen of het niet
allemaal wat nutteloos is aan
ruimtevaart te doen.
Daartegen bestaan vele argu
menten
Het ontstaan van de ruimte
vaart kan worden verdedigd
door te stellen dat hel een na
tuurlijk verschijnsel is van men
selijke nieuwsgierigheid of dat
het mogelijkheden biedt voor
commercieel gebruik (televisie-
en weersatellieten), of dat het
meehelpt de economie gezond te
houden enz. Maar al deze ant
woorden zijn in wezen bijzonder
onbevredigend en indien men
het op de keper beschouwt is
er nooit een enkele reden van
bestaan geweest voor de ruim
tevaart behalve dan misschien
lijdens de periode 1956'57,
toen het voor de wetenschap zo
belangrijke Internationale Geo
fysische Jaar werd gehouden.
Toen werden de eerste kunst
maantjes gelanceerd en toen
ook begon men de mogelijkheden
le ontdekken die er zijn bij
het verkennen van de ruimte.
Dit geringe begin heeft ervoor
gezorgd dat de ruimtevaart
letterlijk en figuurlijk de gewel
dige vlucht nam waardoor we
thans een punt hebben bereikt
dat een terugkeer op de weg van
deze ontwikkeling onmogelijk
maakt.
Een op dit moment stilzetten van
alle activiteiten zou een golf van
werkeloosheid in zowel Rusland
als de Verenigde Staten tot ge
volg hebben en zelfs nu. terwijl
het Apolloprogramma nog maar
net aan zijn laatste faze is be
gonnen, moet men de ontwik
keling van toekomstige projec
ten onder ogen zien, projecten
die in grootte de huidige in
spanningen verre moeten over
treffen, wil men tenminste voor
komen dat er vele waardevolle
medewerkers moeten worden
ontslagen en fabrieken hun deu
ren sluiten.
Volgend jaar zal de mens voet
zetten op de maanbodem en
eens zal ook de dag aanbreken
waarop dc eerste verkenners
tullen landen op dc planeet
Mars, vele miljoenen kilometers
van de aarde verwijderd. Daar
mee is de cirkel dan gesloten.
Terwijl op dit moment voor het
zelfde geld voorbereidingen had
den kunnen worden getroffen
voor een expeditie naar het
diepste gedeelte van de zee
bodem. is het de ruimtevaart
geweest, waaraan enkelen de
voorkeur hebben gegeven en
waarvan men hoopt dat eens de
dag zal aanbreken dat velen er
van kunnen profiteren.
GERARD J. PLUKKEL
Het grootste gebouw, de grootste raket en de grootste „vrachtwagen" ter
wereld samen op één foto tijdens het transport van de Satumus 5 vanuit de
montagehal naar het lanceerplatform.
In de loop van het volgende jaar zal deze tekening verv angen kunnen worden
door een echte foto van een astronaut die zijn landingsvaartuig verlaat voor een
onderzoek van de maanbodem.
Urenlang trainen de Amerikaanse astronauten in dit vreemdsoortige toestel
om op die manier ervaring op te doen in het verticaal starten en landen onder
omstandigheden die zioh ook op de maan zullen voordoen.