Veertien zwakzinnige kinderen omgekomen bij brand in tehuis Deur van slaapzaal van buiten gegrendeld Paus wist niets, van Lercaro's ontslag Nederland werkt voor kernkracht samen met Engeland en Duitsland DAF breidt bedrijf uit Italiaans boek bewijst: Curie zette hem buiten Doctoren uit Zuid-Afrika trekken weg Van 225 miljoen voor NA VO is al 50 miljoen in het defensie plafond DINSDAG 26 NOVEMBER 1968 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 ADVERTENTIE [(Van oorrespondent L. Kleijn) BEAUVAIS In een gesticht voor zwak zinnige kinderen een oud kasteel in het departement van de Oise is gistermorgen om elf uur brand uitgebroken. Veertien patiënten in de leeftijd van acht tot twintig jaar zijn door de vlammen of door verstikking om het leven gekomen. Twee kinderen liggen met ernstige vergiftigingsverschijnselen in het eiekenhuis. Ongeveer twintig kinderen konden nit het brandende kasteel worden gered en rijn tijdelijk ondergebracht in het psychia trisch ziekenhuis van Clermont. Het kasteel ligt in Froissy en draagt de naam van „La Source". Het is 10 jaar geleden gekocht van een Parijse advocaat en werd toen ingericht als gesticht voor zwakzinnige kinderen. De brand brak uit op de slaapzaal van de tweede verdieping, waarschijnlijk door kortsluiting. De enige deur was aan de buitenkant gegrendeld. In de slaapzaal zelf was op dat ogenblik geen enkel toezicht. Het enige raam was eveneens gesloten en aan de bin nenkant voorzien van ijzergaas om te beletten dat kinderen in buien van wildheid uit het raam zou den springen. In de slaapzaal bevonden zich twaalf patiënten, een dertiende liep in de gang en een veertiende hield toezicht op een baby van negen maanden die in een zijkamertje in een wieg lag te slapen. Na het eerste begin van de brand vormden zich in het gehele gebouw, in de slaapzaal en op de gan gen dikke rookwolken. Een der oppassers, een vrouw van 33 jaar, deed de trappen en schreeuwde om hulp. Andere oppassers, die kamers dweilden op de eerste verdieping, zochten naar brandblus- apparaten om het vuur op de tweede verdieping te bedwingen. Maar daar was het al te laat voor. De gangen hingen zo vol rook, dat niemand erdoor durfde. Niettemin dacht een oude vrouw van 70 jaar, die deel uitmaakte van het personeel, aan de baby op de tweede verdieping, een achterneef van haar. Zonder te aarzelen liep zij de trap over en bereikte ondanks de verstikkende rook het ka mertje op de tweede verdieping, waar het papieren behang al brandde. Voor de kinderen in de slaap kamer kon zij niets meer doen, maar met ogen rood van de rook kon de vrouw de baby in de wieg grijpen en kwam er heelhuids mee naar beneden. De telefoon van het kasteel stond in de kamer van de directeur gelijkvloers. Twee verplegers pro beerden de vrijwillige brandweer van Froissy te bereiken, maar de verbinding was niet automa tisch. Het duurde geruime tijd voor de brandweer kon worden gealarmeerd. Maar dat was een af stand van 15 kilometer. Vrijwillige spuitgasten moesten in hun woningen of op het land worden opgezocht en waren op het blussen van grote branden niet ingesteld. Oefeningen wei-den slechts weinig gehouden. Toen de verbinding met de brandweer kwam, was het voor 14 kinderen al te laat. Op de binnenplaats van het kasteel renden op passers en voorbijgangers als wilden door elkaar. Overal zocht men naar brandslangen en ladders, maar er was aan reddingsmateriaal niets te vinden. Toen de brandweer kwam, moesten deuren worden ingeslagen om op de slaapzaal te komen. Er heer ste de stilte van het kerkhof. Geen der 14 patiën ten had de ramp overleefd. Bij sommigen probeer de men nog kunstmatige ademhaling en mond- op mondademhaling toe te passen, maar ook bij hen waren de levensgeesten geweken. GEEN NOODUITGANG De gendarmerie van Beauvais was na het eerste alarm ter plaatse en begon met het onderzoek. Ook de prefect van de Oise was aanwezig. De directeur van de inrichting verzekerde, dat brand- blusapparaten aanwezig waren, maar de brand weer vond er niet een. Ook was in het kasteel geen enkele nooduitgang. Inspecteurs van de tech nische dienst hadden al lang aangedrongen op het Op vragen van de gendarmedie antwoordde de directeur: „Ik beschik in het totaal over elf man personeel, mijn vrouw, twee van mijn kinderen, een kokkin en schoonmaaksters". Geen van hen was gespecialiseerd in het verzorgen van de kin deren. Op een vraag of er dan geen gediplomeer de verpleegsters waren, antwoordde de directeur ontkennend. Het kasteel kreeg de debiele kinderen van de voogdijraad en van Parijse ziekenhuizen. Permanent toezicht van een dokter was er niet. Een specialist werd alleen maar ontboden in ge val van nood. Op de tweede verdieping van het stenen gebouw vond de gendarmedie een gesloten kamertje waar in een bed met een ketting. Op een vraag waar dat ijzeren ledikant met de ketting voor diende, zei de directeur dat wilde kinderen daar werden vastgeketend, maar dat deze methode de laatste tijd niet meer werd toegepast. Zijn er dan geen andere en moderne middelen om geagiteerde kin deren in toom te houden, werd gevraagd. Ik denk wel dat die bestaan, luidde het antwoord. De gen darmes hebben het kind, dat het laatst in dit ka mertje vertoefde, weten te vinden. Het kind had een paar maal geprobeerd het kasteel te ontvluch ten en moest met geweld terug worden gebracht. De ramp heeft in geheel Frankrijk grote beroering gewekt. In maart verleden jaar kwamen, even eens door brand, 18 kinderen uit een weeshuis in Savoye om het leven. Toen reeds werd de vraag gesteld: waarom geen automatisch brandalarm? Waarom geen nachtwakers en waarom geen nood uitgangen? Op het gebied van verpleging van zwakzinnige kinderen is in Frankrijk nog een enorme achterstand. Iedere 20 minuten wordt een zwakzinnig kind geboren. Frankrijk telt 1^ mil joen onvolwaardige kinderen, die door onbemid delde ouders niet kunnen worden verzorgd en die aan huizen worden toevertrouwd die daarvoor niet zijn ingericht. Project prof. Kistemaker in discussie (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Engeland zal met West- Duitsland en Nederland gaan samenspe len in de ontwikkeling van kernenergie projecten. Tijdens een ministersconferen tie onder leiding van minister De Block (Econ. Zaken) is er gisteren overeen stemming bereikt over een aantal basis voorstellen voor de vorm van de samen werking worden voorgelegd. Deskundi gen uit de drie landen op het gebied van de kernenergie zullen elkaar volgende maand in Bonn ontmoeten en daar ge gevens uitwisselen. Begin volgend jaar zullen de ministers weer bijeen ko men en wel in Londen. Tot nog toe werd in de drie landen on afhankelijk van elkaar gewerkt bij het ontwikkelen van de methode voor de verrijking van uranium. In Nederland wordt onder leiding van prof. Kistema ker aan een methode gewerkt om goed kope grondstof voor de kernenergie te verkrijgen. Dit zogenaamde ultra-eentri- fugeproject is in de belangstelling ge komen toen 't Tweede-Kamerlid De Goe de (D '66) minister De Block verweet in Europese besprekingen het Kistemaker- project niet aan de orde te hebben ge steld. Het Kamerlid De Goede vreesde dat Nederland hierdoor in de concurren tie met Frankrijk de 1st ronde zou ver liezen en later op de zeer belangrijke kernenergiemarkt achteraan zou komen. Op de mdnsiterconferentie van de drie landen is gisteren ook het. Nederlandse project in discussie geweest. Minister De Uitbreiding van grensgebied en sigarettensmokkel (Van t i onzer verslaggevers) BREDA Het Europese parlements lid drs. Th. Westerterp (christen demo cratisch) heeft aan de Europese com missie gevraagd of de Nederlandse maat regel om het grensgebied uit te breiden tot een strook van 20 tot 25 kilometer, wel in overeenstemming is met het EEG-verdrag. Zoals bekend is deze uit breiding met 15 tot kilometer aangekon digd in de Tweede Kamer tijdens de discussie over de verhoging van de cijns op tabaksartikelen. Met ingang 1 januari wordt de prijs van een pakje sigaretten in Nederland op 1.75 ge bracht, terwijl de sigaretten in België 16 tot 18 Belgische francs 1.15 tot 1.30) blijven kosten. Met de uitbreiding van het grensgebied wil Nederland de te verwachten smokkel in sigaretten te gengaan en de tabakshandelaars in het grensgebied beschermen. Westerterp: „Clandestiene invoer van sigaretten (smokkel) is natuurlijk een immorele daad. Je benadeelt er de gemeenschap mee, maar de staat moet de burgers niet tot immorele daden aanzetten, ook niet indirect en dat gebeurt nu naar mijn gevoel. Verruiming van het grensgel is een aanvechtbare maatregel tegen kwaad dat men eerst zelf oproept*. (ADVERTENTIE) Block kon na afloop niet zeggen welke de drie landen 't verst is met de ont wikkeling van de energieplannen. Nu in principe tot samenwerking is overeen gekomen, zullen de deskundigen ut Duits land, Engeland en Nederland hun weten schappelijke gegevens uitwisselen. In ieder geval zal worden vermeden, dat de deskundigen langs elkaar heen gaan werken. Nog geen duidelijkheid bestaat over de vraag welke vorm de samenwerking tussen de drie landen prècies zal krij gen. Ook zijn nog geen afspraken ge maakt over de stichting van een centraal energiebureau voor de drie landen. De ministers hebben tijdens hun conferen tie ook aandacht besteed aan de moge lijkheid, dat andere landen in de werking gaan deelnemen. Minister De Block deelde m Euratom van de plannen tot king op de hoogte is gesteld, menwerking was uiteraard herstel: de ze samenwerking mag uiteraard niet ii strijd komen met regeringsafspraken over het niet verspreiden van kernwa- Als de drie landen komen tot concrete uitwerking van de plannen op het ge bied van de kernenergie, zullen zij op de Europese markt een sterke positie kun nen innemen. De kansen zijn groot dat hun energieprodukt op die markt heel gunstig zal komen te liggen. In de komen jaren zal de behoefte aan verrijkt ura nium geleidelijk toenemen. Minister De Block verwacht dat in '80 40 percent van de in de elektriciteit voor de energiepro- duktie vervangen zal zijn door atoom energie in ons land. In W.-Duitsland zal na '80 per jaar voor 500 miljoen Duitse Mark aan verrijkt uranium nodig zijn, aldus deelde de Duitse minister Stolten- De prinoipe-overeenkomst over samen werking tussen Nederland, Engeland en West-Duitsland voor de produktie van verrijkt uranium is voor Nederland bij zonder groot nieuws", aldus zei 't Twee de-Kamerlid de heer A. de Goede (D '66) gisteravond na het vernemen van de be sprekingen en de resultaten ervan in Den Haag. „Hieruit blijkt voor mij ook, dat Nederland al een grote voorsprong had in de ontwikkeling van het Kistemaker- project, het zogenaamd ultra-cenlrifuge- Het vervaardigen van verrijkt urani um volgens het Kistemakerproject kan in de toekomst een kwestie van miljarden worden,aldus de heer De Goede. Mede daarom moet volgens hem alles gedaan worden de fabriek in Nederland te krij gen. „Dit is voor Nederland politiek en economisch hoogst belangrijk. Bovendien ontloopt men hermee ook het touwtrek ken tussen de grote landen". (Van onze correspondent) EINDHOVEN De DAF zal bij Eind hoven een nieuw complex laten bouwen voor een totale waarde van 12 miljoen gulden. Er komen twee kantoorflats, elk 45 meter hoog, een revisiefabriek, op slagruimten voor de ongeveer 50.000 verschillende artikelen en een showroom met een oppervlakte van 3400 m2 waar in voorlopend een tentoonstelling zal wor den gehouden alle DAF-produkten. CNV: korter werken voor dienstplichtigen UTRECHT (ANP) Het wordt vol gens het Christelijk Nationaal Vakver bond hoog tijd, dat ook de militairen gaan profiteren van de werktijdverkor ting. Met de diensttijden tijdens oefe ningen en wachtdiensten inbegrepen, maken veel militairen gemiddeld aan zienlijk meer dan 48 uur per week, ter wijl bijvoorbeeld het burgerpersoneel van Defensie op 1 september 1968 al werkweek van 43 driekwart uur kreeg. De voorwaarden waaronder de dienst plichtigen moeten werken, stoelen zo zegt het CNV in zijn orgaan „De Gids" op totaal verouderde opvattin gen. Vooral nu de groep jongeren die voor militaire dienst wordt opgeroepen steeds kleiner wordt (in 1969 zullen geveer 14.000 dienstplichtigen niet den opgeroepen), gaan de nadelen de militaire dienst drukken op steeds minder jongelui. Het CNV meent dat het daarom meei dan ooit noodzakelijk is, dat de op geroepen dienstplichtigen op een rede lijke manier schadeloos worden gesteld voor de nadelen die zij in en door hun diensttijd ondervonden. Ernstig bezwaar maakt het verbond tegen de geheimzinnigheid rond de oproeping van dienstplichtigen. Niemand kan nagaan, zo zegt het verbond, of de normen die het ministerie gebruikt on uit te maken wie van de dienstplichti gen wel en wie niet zal worden opge roepen, verantwoord zijn en of ze goed worden toegepast. Die normen zijn ge heim en de dienstplichtigen weten zelf niet, waarom de een wel en de ander niet achttien maanden of langer in mi litaire dienst moet doorbrengen. Zwartboek over bezetting van Praag PRAAG, (A.F.P.) De laatste dagen wordt in Praag een zwartboek onder de titel ..Zeven dagen in Praag" verspreid, waarin de gebeurtenissen in de Tsjecho- Slowaakse hoofdstad van 21 tot 27 augustus van dit jaar worden beschre ven. Het werk is uitgegeven door het geschiedkundig instituut van de Tsjeeho- Slowaakse academie van wetenschappen. In bijna 500 bladzijden worden talrijke dokumenten, artikelen, arbeidersresolu ties, vlugschriften (ook Sovjet-Russische), slagwoorden, aanplakbiljetten en reacties van de bevolking opgesomd. Het boek is in september geredigeerd, dus voor de instelling van de censuur. Er komen 48 bladzijden met moto's in voor. De tentoonstelling „50 jaar Bauhaus" in het Stedelijk Museum te Amster dam wordt vrijdagmiddag 29 novem ber geopend door Z. Exc. Hans Ar nold, ambassadeur van d» Duitse Bondsrepubliek. ROME Paus Paulus heeft kardinaal Lercaro verweten dat hij te snel heeft toegegeven aan de eisen van de curie toen hij „op eigen verzoek" heen ging als aartsbisschop van Bologna. Dit staat in het boek „De kardinaal die de laan uit werd gestuurd" van don Lorenzo Bedeschi, dat dezer dagen in Italië is verschenen. Volgens Bedeschi heeft de curie mis bruik gemaakt van de ziekte van de Paus eind 1967 en begin 1968 om behal- kardinaal Lercaro ook de invloedrij ke kardinaal Dell'Acqua buiten spel te zetten, die toen algemeen als een goede kanshebber voor de functie van staats secretaris werd beschouwd. Toen de Paus op 21 maart kardinaal Lecaro ontving (54 dagen na diens ont slag) verweet hij hem volgens Don Bede schi „al te snel 't dictaat van de curie te hebben aanvaard, in plaats direct hoger beroep te zoeken bij de Paus". Kardinaal Lercaro zou bij die audiëntie hebben in gezien „dat iemand ten onrechte had gezegd namens de Paus te spreken". Direct nadat eind januari in de Osser- KAAPSTAD (AP) Dr. Hymie Gor don, de directeur van de veelomvattende verzorgingskliniek van het Gróte-Schuur ziekenhuis, waar de eerste hartoverplan- j ting heeft plaatsgevonden, heeft bekend- gemaakt, dal hij „hoofdzakelijk om poli- tieke redenen" uit Zuid-Afrika naar de 1 V.S. zal vertrekken, „omdat ik werkelijk niet geloof dat er althans in de nabije I toekomst enige verbetering van bete- l kenis zal komen in de apai tsheldspoli- tiek". I Eerder in dit jaar is reeds Ue specia- llst-Chirurg uit het Gn.te-Schuurzieken- huis, dr. Raymond Hoffenberg, uit Zuid- Afrika vertrokken, nadat een verbod rachtens de wetten er onderdrukking van het communisme hem de voortzetting van zijn werk orfmogelijk had gemauk. Gordon zei, dat „de geweldige kosten van het in stand houden en controleren van een apartheidsstaat" slechts weinig geld overlaten voor wat geleerden nodig hebben en voor gezondheidsprolemen. Als gevolg hiervan behoren Zuidafrikaanse geleerden tot de slechts betaalden ter wereld. De gezondheidstoestand van het merendeel der Zuid-Afrikanen is wat men in een onderontwikkeld land zou verwachten", luidt zijn beschuldiging. Gordon betoogt, dat Zuid-Afrika ten gevolge van de apartheid een „volkomen onvoldoende gebruik" maakt van zijn menselijk potentieel, daar het uitsluitend put uit zijn naar verhouding klein aantal van 3,5 miljoen blanke inwoners voor de opleiding van geneeskundigen en weten- atore Romano hel bericht verscheen dat de kerngezonde kardinaal Lercaro gezondheidsredenen" ontslag had gevraagd en gekregen, circuleerden be richten dat hij op last van hogerhand moest vertrekken. Kardinaal Lercaro bevestigde dit bij zijn afscheid. Vroeger niet bepaald vooruitstrevend, is kardinaal Lercaro door Paus Joannes tot andere gedachten gebracht. Tijdens 't concilie behoorde hij tot de open vleu gel met name als het ging over litur gische kwestie en over „de kerk der armen". Als voorzitter van de postcon ciliaire raad voor de liturgie streefde hij, zij in het zeer gematigde vorm, naar vernieuwing van de eredienst in conciliaire geest. In april 1967 verscheen er tegen hem een schotschrift, ,,De verscheurde tu niek", dat fel van leer trok tegen de li turgievernieuwing. Lercaro werd daarin afgeschilderd als een zeer gevaarlijk i, de meest gevaarlijke na Luthi Auteur was een zekere Casini, kardinaal Bacci schreef het voorwoord. Paus Pau lus noemde dit boek openlijke een grove belediging. Tijdens de ziekte van Paus Paulus sloegen de vijanden van Lercaro hun slag. Leider van de operatie was kardi naal Carol Confalonieri. Lercaro kreeg een visitator thuisgestuurd, die in het bisdom Bologna alle mogelijke wantoe standen signaleerde. Kardinaal Lercaro werd op grond van de tegen hem inge bracht beschuldigngen ontslagen als bis schop van Bologna en als voorzitter var de commissie voor Liturgie. Dit gebeur de op 12 januari 1968. Lercaro zei alleer maar: „Als mijn overheden tegen mij zeggen, kom, dan kom ik. Vandaag heb ben ze gezegd, ga en ik ga. Ik ben blij te kunnen gehoorzamen". Uit het boek van Bedeschi vaLt op te maken, dat het ontslagbevel door een Lercaro-vijandig ourielid Is gegeven „in naam vai Paus" zonder dat deze ervan iet» heeft afgeweten. Ze hoopt erop, ze vraagt het u niet. Het raakt haar hart, toch geeft ze nooit een stille wenk. Want iets moois van goud moet je plotseling, zo maar, heel onverwacht krijgen. Goud maakt zo blij. De juweliers van Nederland nodigen u uit vrijblijvend te komen kijken naar hun cadeaus van goud en zilver. 00 Marine bouwt met exlra-gelil inijnenvergers om (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG IJc regering moet niet 225 miljoen gulden extra voor de NAVO uittrekken, maar 175 mil joen gulden: 110 miljoen in 1969 en 65 miljoen In 1970. Dit is een finan ciële kwestie, omdat 20 Starflghters aan YVestduitsIand verkocht zouden worden, waarvoor in 1969 al 25 mil joen op de begroting als inkomsten geboekt was, evenals voorlopig in 1970. Deze 50 miljoen gulden inkom sten in de .optwerpbegrojjng van De fensie gaan nu naar de NAVO. Bij het vaststellen van het plafond defensie was mot dit bedrag al reke ning gehouden. In totaal komt dus wel 225 miljoen gulden extra ter be schikking van de NAVO. Bij de Kon. Marine wordt met het extra-geld de ombouw van twee mijnenvegers tot mijnen jagers ter hand genomen. Verder wordt de af weer tegen raketten verbeterd en ook de vernietiging ervan. Verder gaat de marine intensiever oefenen waar voor meer munitie en zogenaamde so- noboeien nodig zijn. Bij de onderzec- bootbestrljdtng moet de paraatheid op korte termijn verhoogd worden. De landmacht krijgt 65 nieuwe Leopard- lanks, extra met de daarbij benodig de munitie en springstoffen. Boven dien moeten bestrijdingsmiddelen te gen tanks aangeschaft worden. Minis ter Den Toom van Defensie heeft thans zijn suppletoire begroting voor "t verkrijgen van de extra-225 miljoen bij de Tweede Kamer ingediend. De Kamer kan hiermee rekening houden bij de debatten van woensdag en don derdag over de defensiebegroting- 1969. Order van Duitsland De minister wijst tegelijk in een wetsontwerp over de aankoop van de 415 tanks, waarover onlangs een be slissing genomen is, op de tegenor ders, die Nederland van Duitsland be dongen heeft. Deze hebben betrekking op het totale bedrag van de grote tankorder 570 miljoen gulden groot. Het gaat hierbij om technologische hoogwaardige produktcn, bij voor keu r geproduceerd door de industrie takken in Nederland, die bij 'n even tuele bouw van tanks in Nederland ingeschakeld zouden zijn. Onderhan delingen hierover tussen de ministers van Defensie en Economische Zaken enerzijds en de Duitse tankbouwer en de Bondsregering anderzijds gaande. Het aanbod van de Duitse leveran cier voor de overeengekomen tank- prijs geldt tot 31 december 1968. Een bestelling na deze datum gaat veel duurder kosten aldus de minister van Defensie* Wanneer de order geannu leerd moet worden gaat dit Nederland op 1 januari een kleine 30 miljoen gulden aan schadevergoeding kosten. Dit wetsontwerp tot aankoop van de 415 (anks staat los van de extra- NAVO-bijdragen. De nieuwe tanks moeten Centurions vervangen. Protesten legen lefensieverhoging AMSTERDAM Het hoofd bestuur van de vrouwenbond van de Partij van de Arbeid stelt zich achter de actie petitioncment. die gevoerd wordt door een aantal politieke partijen, vredesbewegingen en studentenorganisaties en wekt zUn leden op om mee te doen aan de handtekeningenactie die hiervoor gevoerd wordt ofwel deel Ie nemen aan het sturen van briefkaarten naar de Tweede Kamer met daarop de tekst ..Tegen verhoging 225 mil joen voor defensie". De fede ratie Utrecht van de P.v.d.A. vraagt het partijbestuur een landelijke demonstratie te or ganiseren tegen de 225 miljoen extra voor defensie. De Inter nationale werkgroep van de katholieke werkende jeugd heeft een protesttelegram ge zonden aan premier De Jong. Het Radio Philharmonisch Orkest o.l.v. Paul Hupperts geeft maandagavond 9 december in het Amsterdamse Con certgebouw een concert ter gelegen heid van het feit dat twintig jaar ge leden de universele verklaring van de rechten van de mens door de algeme ne vergadering van de Verenigde Na ties werd aanvaard. Medewerking ver lenen de vocalisten Sophia van Santc, Catharlna Hessels, Cornells Kalkman en Rom Kalma. Op het programma staan Mozarts Symfonie KV 550 en „Muslque pour l'homme" van Joep Straesser. De laatste compositie werd speciaal voor deze gelegenheid ge schreven ln opdracht van de gemeen te Amsterdam. Het Franse geldverkeer is weer op gang gekomen. De beurs in Parijs heeft gisteren haar poorten weer geopend na sinds mariflg week woensdag gesloten te s(i» geweest. (Zie voor de gevolgen ven de monetoire erlete ook aiders in dit blad).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 5